HANDHAVING VAN INTELLECTUELE

EIGENDOMSRECHTEN Joost Verbeek

Michel De Puydt

ULYS Law Firm

Brussel, 9 december 2005

Plan

• I. Inleiding

• II. Hoe het probleem van namaak en piraterij aanpakken?– A. Methodiek– B. Initiatieven in EU-recht– C. Initiatieven in Belgisch recht– D. Parallelimport– E. Recente institutionele ontwikkelingen

I. Inleiding

• Namaak en piraterij = internationaal verschijnsel

• Gebruik van het internet

• Cijfers

• Professionalisering van namaakindustrie

• Diversificatie van namaakindustrie

• Verband met georganiseerde criminaliteit en terrorisme

I. Inleiding

• Laag betrapping- en sanctierisico vs. hoge winsten

• Verschillen in wetgeving van Lidstaten EG -) voordeel voor namakers:– Rechtelijke bevelen

– Bewijsvoering

– Berekening schadevergoeding

– Methode berekening geldboetes

• Verschillen in wetgeving -) nefast voor werking interne markt en strijd tegen namaak/piraterij

I. Inleiding

• Slachtoffers van namaakpraktijken?– Ondernemingen: in principe alle sectoren, maar

bepaalde sectoren worden geviseerd (software, muziek, kleding)

– Consumenten: veiligheid van producten (geneesmiddelen), service na verkoop

I. Inleiding

– Overheid: aantasting economische openbare orde:

• Verlies van douane en fiscale inkomsten

• Ongecontroleerde arbeidsomgevingen

• Verlies aan werkgelegenheid

• Ontwijking controle-mechanismen

• Ontmoediging buitenlandse investeringen

II. Hoe het probleem aanpakken?

• Rechtsonzekerheid over bestaande rechtsinstrumenten

• Uitwerking nieuwe rechtsinstrumenten op nationaal en internationaal vlak:– Nastreven maatschappelijke balans tussen IE-houders

en derden

– Misbruik exclusieve IE-rechten (correctieve werking mededingingsrecht)

II.A. Methodiek

• Verticale vs. horizontale methode

• Horizontaal: Richtlijn Enforcement– implementatie richtlijn in wetgeving België:

horizontale aanpak– implementatie richtlijn in (toekomstige

codificatie van) Benelux-wetgeving

II.B. Enforcement en de EG

• Initiatieven EG inzake strijd tegen namaak:– Richtlijn nr. 2004.48– Douane-verordeningen nrs. 2003.1983 en

1891.2004

II.B.1. Richtlijn Enforcement

• Feitelijke argumenten: cf. supra

• Juridische argumenten:– Nastreven uniformiteit intellectuele rechten in

de EU d.m.v. harmonisatie-richtlijnen en verordeningen

– Aanvulling douaneverordeningen

II.B.1. Richtlijn Enforcement

– Aanvulling TRIPs-Overeenkomst:• WTO, “Parijs - +”

• Minimumstandaarden inzake intellectuele eigendomsrechten

• Niet alomvattend

• Verschil in implementatie in Lidstaten van EU

• Interactie WTO en WIPO

II.B. 1. Richtlijn Enforcement: bespreking artikelen

• Art. 2 - Toepassingsgebied: – Inbreuken op alle intellectuele rechten– Enkel bestaande intellectuele rechten– Belgische wetgeving

II.B. 1. Richtlijn Enforcement: bespreking artikelen

• Art. 2 - Toepassingsgebied: – Inbreuken op alle intellectuele rechten– Enkel bestaande intellectuele rechten– Belgische wetgeving

Art. 5 – Vermoeden van auteursschap en houderschap naburige rechten

• Indien de naam van de auteurs of houder naburig recht op gebruikelijke wijze op het werk vermeld staat

• Omzetting in Belgisch recht

Art. 6 - Bewijsmateriaal

• Verplichting overlegging bewijsmateriaal• Voorbehoud bescherming vertrouwelijke

informatie• Inzage of beslag financiële, bank- of

handelsdossiers• Belgische wetgeving: artt. 870, 871 en 877 Ger.

Wb.

Art. 7 – Bescherming bewijsmateriaal

• Beslag: beschrijvend beslag en werkelijk beslag• Indien aantoonbaar risico op vernietiging van

bewijsmateriaal• Mogelijk zonder dat wederpartij is verhoord• Aanvullig op art. 43 TRIPs: “passende zekerheid”

Art. 7 – Bescherming bewijsmateriaal

• Passende schadevergoeding• Bescherming getuigen• Belgische wetgeving:

– = art. 1481 e.v. Ger. Wb. inzake beslag inzake namaak

– Aanpassing art. 1488 Ger. Wb.?

Art. 8 – Recht op informatie

• Iedere persoon betrokken bij inbreuk:– inbreukmaker – betrokken derde die goederen bezit, gebruikt, verleent– door inbreukmaker of derde aangewezen betrokken

persoon die goederen produceert, fabriceert, verdeelt

• Overmaken van informatie over herkomst en distributiekanalen van inbreukmakende goederen

Art. 8 – Recht op informatie

• Aard van informatie• Aanvulling art. 47 TRIPs• Inspiratie op art. 13bis, 5 BMW

Art. 9- Voorlopige en conservatoire maatregelen

• Snel handelen tegen inbreuk• Aanvulling op artikel 50 TRIPs• Voorkomen dreigende inbreuk• Verbod voortzetting inbreuk• Zekerheid• Dwangsom• Ook tegen tussenpersonen

Art. 9- Voorlopige en conservatoire maatregelen

• Bewarend beslag op (on)roerende goederen• Beschikbaar bewijsmateriaal vanwege verzoeker• Zonder dat wederpartij is gehoord• Instellen procedure ten gronde binnen bepaalde

termijn• Mechanisme van schadeloosstelling

Art. 10 – Corrigerende maatregelen

• Na beslissing ten gronde

• Terugroepen, definitief verwijderen en/of vernietigen van litigieuze goederen

• Ook voor materialen en werktuigen gebruikt bij vervaardiging van deze goederen

• Definitieve verwijdering impliceert verbeurdverklaring in de zin van art. 87.2 Auteurswet

• Verduidelijking art. 46 TRIPs

• Noopt onder meer tot aanpassing art. 13bis BMW

Art. 11 – Rechterlijk bevel

• Verbod tot maken nieuwe inbreuken• Beboeting niet naleving van een bevel• Desgevallend met dwangsom• Uitwerking art. 44, 1, TRIPs• Niet in het kader van kortgeding

• Ook ten aanzien van tussenpersonen – in België gedekt door art. 87 A.W. en art. 95 WHPC?

Art. 12 – Alternatieve maatregelen

• Vervangende geldelijke schadevergoeding

• Indien inbreukmaker geen opzet of nalatigheid, indien uitvoering voorlopige maatregelen onevenredige schade vr. inbreukmaker, indien eiser akkoord

• Reeds mogelijk naar Belgisch recht?

Art. 13 - Schadevergoeding

• Aanvulling op art. 45 TRIPs• Basisprincipe: inbreukmaker moet schade

herstellen• Facultatieve regels voor Lidstaten inzake

berekening schadevergoeding• Belgisch recht:

– Art. 1382 B.W.

– Verschillende IE-wetten

Art. 14- Procedurekosten

• Gerechtskosten, honoraria, overige kosten -) in principe voor verliezende partij

• Uitwerking art. 45, 2, TRIPs• Belgisch recht

– Aanpassing nodig in Belgisch Ger. Wb?

– Cassatie-arrest dd. 2 september 2004 (contractuele context)

Art. 15 – Openbaarmaking rechterlijke uitspraken

• Voorzien in verschillende Belgische IE-wetten• Ook krachtens art. 1382 B.W.• Aanpassing BMW en BTMW (in BVIE)

II.B.2. – Douane-verordeningen inzake namaak

• Verordening nr. 1383.2003– vervanging verordening nr. 3295.94

– bij vermoeden en vastellen inbreuk op IE-rechten

– voor goederen komende van buiten de EG

– beslag op goederen die inbreuk plegen op alle intellectuele rechten

– ex officio of op verzoek titularis

– maatregelen

II.B.2. – Douane-verordeningen inzake namaak

• Verordening nr. 1891.2004– uitvoeringsmaatregelen t.a.v. Verordening nr.

1383.2003– formaliteiten– preciseringen inzake vertegenwoordiger houder

van rechten, bewijs, vergemakkelijking technisch onderzoek, bederfbare goederen

II.C. Belgische wetgevingsinitiatieven

• Voorafgaand totstandkoming richtlijn

• Wetsontwerp burgerrechtelijke aspecten

• Wetsontwerp strafrechtelijke aspecten

• Horizontale aanpak

II.C.1. Wetsontwerp burgerrechtelijke aspecten

• Uitbreiding vordering tot staking– bespreking huidig systeem

• Centralisatie van geschillen inzake IE-rechten bij een beperkt aantal rechtscolleges

• Hervorming procedure beslag inzake namaak– bespreking huidig systeem

• Invoering van burgerrechtelijke procedures voorzien door TRIPs

II.C.2. Wetsontwerp strafrechtelijke aspecten

• Uitvoering douaneverordeningen• Modernisering strafwetgeving inzake namaak

– moreel element

– geen klachtmisdrijf meer

– Incriminatie poging tot overtreding

II.D. Parallelimport

• oorzaak: prijsverschillen

• o.m. relevant in sector geneesmiddelen

• uitoefening IP-rechten, waaronder octrooi- en merkenrechten

• principe van vrij verkeer van goederen: regulerende factor

II.D.1. Parallelimport en octrooirecht

• Rechtspraak H.v.J.:– Centrafarm Sterling Drug (C15/74)– Merck Stephar (187/80)– Merck Primecrown (C-267/95; C-268/95)– Pharmon Hoechst (19/84)

II.D.1. Parallelimport en octrooirecht

• Gevolgen rechtspraak H.v.J.:– circulatie binnen EG: geen verzet mogelijk, ook niet

indien:• parallel octrooi in andere Lidstaat naar waar wordt uitgevoerd• in Lidstaat van uitvoer geen octrooibescherming• in Lidstaat van uitvoer octrooibescherming -) uitvoer naar

Lidstaat zonder bescherming -) heruitvoer naar Lidstaat met bescherming

– invoer van buiten EG: wel verzet mogelijk

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht

• Rechtspraak H.v.J.:– Centrafarm Winthrop (16/74): – Hoffman Laroche (102/77)– Bristol-Myers (C-427/93, C-429/93, C-436/93)– Boehringer Ingelheim (C-143/00)– Pharmacia & Upjohn (C-379/97)– Pfizer Eurimpharm (C-1/81)– Centrafarm American Home Products (3/87)– Loendersloot Ballantine (C-349/95)– Silhouette (C-355/96)– Sebago (C-173-98)– Zino Davidof (C-414/99, C-415/99, C-416/99)– Class international Beecham (C-405/03)

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht

• Kwesties behandeld in deze rechtspraak:– specifiek voorwerp merkenrecht– ompakking– ommerken– heretikettering– communautaire uitputting– toestemming merkhouder– goederen in transit

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht

• Gevolgen rechtspraak H.v.J.:– circulatie binnen EG: geen verzet mogelijk– wel principieel verzetrecht bij ompakken en ommerken,

tenzij:• kunstmatige afscherming van de markt• noodzakelijke ompakking of ommerken• garanties merkhouder: niet aantasten van oorspronkelijke

toestand van producten, geen schade aan reputatie, voorafgaandelijke inkennisstelling

– verwerping internationale en nationale uitputting– toestemming t.a.v. elk concreet exemplaar; impliciete

toestemming

II.E. Recente institutionele ontwikkelingen

• Enforcement: staat hoog op internationale politieke agenda

• Internationale instellingen actief inzake enforcement-beleid: WIPO, WTO, WCO, EG, EOO, OESO

• WIPO en WTO: geen wezenlijke vooruitgang– WTO: andere domeinen krijgen voorrang (landbouw, dwanglicenties)– WIPO: onwil van derde wereld landen om verder te gaan dan TRIPs

• EG: voorstel RL criminele sancties bij IP-inbreuken; actieplan; bilaterale initiatieven; richtlijnen voor derde landen; mededeling; samenwerkingsverbanden met WCO

II.E. Recente institutionele ontwikkelingen

• Europese Octrooi-organisatie (EOO)– EPLA– alternatief gemeenschapsoctrooi– European Patent Court:

• samenstelling

• bevoegdheid

• Inter partes effect

– standpunt Europese Commissie

Joost Verbeek

Michel De Puydt

www.ulys.net

Vragen

&

Opmerkingen