Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

9

Click here to load reader

description

Mindmap van Haagsch College - Het grote Geopolitieke College door Rob de Wijk op 1 september 2014. De mindmap is een weergave van de gedeelde inhoud en de vragen en antwoorden. Poster versie.

Transcript of Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

Page 1: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

2014-09-01 Hetgrote geopolitiekecollege. Krijgen weeen nieuwe Koude

Oorlog?

Welkom

InitiatiefnemersHaagsch College

Vincent Rietbergen

Freek Ewels

@haagschcollege

GoodiebagMagazine

Feiten en cijfers op 1 rij

OpzetLezing

Q&A

Rob deWijk

Directeur

Haags Centrum voorStrategische Studies

@HCSSnl

Leiden Universiteit Campus Den Haag

Expert internationale betrekkingen

Situatie

Nieuwerealiteit

Geo-economie

Geopolitiek wordtbelangrijker

China

Schaliegas alsgame changer

Rusland

Oekraïne

Dwangdiplomatie

Conclusie

Q&A

Mindmap

Lees tip

Begin vanuit het midden

Lees met de klok mee

Per tak van boven naar beneden

Links in de PDF zijn klikbaar

Let op deze PDF bestaan uitmeer pagina's

Gemaakt door: Alexis van Dam, http://bit.ly/avdam

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 2: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

2014-09-01 Hetgrote geopolitiekecollege. Krijgen weeen nieuwe Koude

Oorlog?

Welkom

Situatie

Wat speelt er inde Oekraïne?

Staat niet los van de mondialeontwikkelingen

Wat speelt er nu?Media

Debat

Wat is er aan de hand in China?

Paradigmaverschuiving

Westerse wereld houdt langzaam op te bestaan

Wereld minder westers

Veel gevolgen op Buitenlands beleid

Zielenroerselenvan Poetin

Gedraagt zich viawetmatigheden

Imperiale mogendheden

Dictatoriale aanpak

Reactie

J. Kerry: "19e eeuwsgedrag in 21ste eeuw"

A. Merkel: Poetin leeftin Andere tijd

Wereld ontwikkelt zich anders dan in Europa

Machtsachteruitgang inEuropa en USA

Afrekenmoment

Landen claimen plekonder de zon

China

Rusland

Nieuwerealiteit

Opkomende landen Focus China

Westerse ordestaat onder druk Ons idee over internationaal recht

VN: is er vooralgemeen belang

Wordt minder effectief

Lastig om iets voor elkaar te krijgen (zie Syrië)

Hoort bij verschuivendemachtsverhoudingen

Wereld gerund doorclubs en netwerken

G20

Ontwikkelde landen enontwikkelingslanden

Dominantieclubs

Richten op deelbelangen

Minder zicht op totaal (VN)

Strijd omGrondstoffen zijn er genoeg, schaarse echter niet

Klimaat

Demografie Vergrijzing in o.a. Rusland en China

Nieuwemiddenklasse

2 - 3 mld wereldwijd

Impact op

Klimaat

Grondstoffen

India, China

Multipolaire wereld Fragmentarisch

Opkomend nationalisme

Zelfbewustzijn

Machtpolitiek

GEO economie

Geo-economie

Geopolitiek wordtbelangrijker

China

Schaliegas alsgame changer

Rusland

Oekraïne

Dwangdiplomatie

Conclusie

Q&A

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 3: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

2014-09-01 Hetgrote geopolitiekecollege. Krijgen weeen nieuwe Koude

Oorlog?

Welkom

Situatie

Nieuwerealiteit

Geo-economie

Wat

Opkomst van machten

Toegang tot schaarsehulpbronnen

Niet absolute schaarste

Op te weinig plekkengrondstoffen gedolven

Grondstoffen

Platinum

Zuid Afrika

Rusland

Fosfaat

Alleen maar echt in Marokko(Syrië is lastig)

14 elementairegrondstoffen voortechnologie

Grondstoffen als politiek instrument gebruiken

Bijv. China legt export aan banden alspolitiek pressure middel

Toyota Prius productielag even stil

Er ontstaan nieuwe afhankelijkheden

Geopolitiek wordtbelangrijker

Gefragmenteerde multipolaire wereld

Parallellen tussen Rusland/Oekraïne & China/ Zuid enOost Chinese zee

China: Eeuw van devernedering (9e eeuw)

Rusland: Uiteenvallen Sovjet-Unie(val ijzeren gordijn)

Economische en militaire macht

Strijd om grondstof: daar waar hetsysteem schuurt

Assertiviteit vangrootmachten

Economisch, diplomatiek enmilitair meer activiteit

Handelsakkoord

Strijd

2008 (piek)

Financiële crisis Relatieve afname van het westen

RuslandOorlog Rusland en Georgië

Militair ingrijpen

Zuid Chinese zee

China bouwt airstrip op eiland van Filipijnen

CBS onderzoektconsumentenvertrouwen

Augustus2014

Directe relatie tussen geopolitiek enConsumenten vertrouwen

Analyse: meer turbulentie (nieuw paradigma)

Opnieuwsettelen

Invloed USA neemt af

USA: Troepenterugtrekken

Ontstaan van machtsvacuüm (bijv. Irak)

Voorspelbare mechanisme, bijv. IS

China

Schaliegas alsgame changer

Rusland

Oekraïne

Dwangdiplomatie

Conclusie

Q&A

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 4: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

China

Gang naar Den Haag(daad van agressie)

Eilanden ruzie tussenJapan & China

Filipijnen & China

Impact voor Den Haag - stad van vrede en recht?

Jaar 1000 tot nu

Relatieve belang van westenkomt op en neemt af (nu) Loopt al een paar decennia

Kijken naar China

Bush senior besloot China prioriteit te geven

China grootste economie in 1820

Nu: herbevestiging van China als grootmacht

Situatie

Goldman Sachs:BRICS-landen (2000)

Projecties voor 2030 nu algerealiseerd

Vreedzame ontwikkeling

Buitenland politiek

SoftpowerBeijing consensus

Ontwikkelen in turbulente wereld

Beetje dictator is veel beter dan democratie

Model tegen over westerse visie

1920 Historisch claims op water

Allerlei eilanden wordengeclaimd door allerlei landen

Om

Grondstoffen

Landbouw

Visserij

Veel conflicten met allerlei landen

Handelsroutes

Strait of Malacca

China maakt overallangs de route basis

Luisterposten

Bases

India

Bij elke Chinese activiteit zetIndia er iets tegenover

India grootste marineaanschafprogramma

Economische ontwikkelingen

China's strategicfleet plan

Chinese schepen buiten territoriale wateren

ReactieUSA

Schepen wordengeblokkeerd uit delenvan de Chinese zee

Pivot / rebalancing

Raket die tegen schepenkan worden ingezet Kinetische energie

Zet in op lange afstandbommenwerpers

Dominantie van China beteugelen

Luchtstrijd en maritieme krachten

Nuclaire wapens

Defensie budgetomlaag

Niet alleen met militaire macht

Proxi wars (latenandere de oorlogvoeren)

Koerden

MaliHaagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 5: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

2014-09-01 Hetgrote geopolitiekecollege. Krijgen weeen nieuwe Koude

Oorlog?

Welkom

Situatie

Nieuwerealiteit

Geo-economie

Geopolitiek wordtbelangrijker

China

Schaliegas alsgame changer

Discussie in NL is irrelevant

USA onafhankelijkvan olie en gas

Daardoor flexibel gedragen in internatinoale betrekkingen

Afstandelijke houding in de kwestie Midden Oosten

Schaliegas goed winbaar in USA

Langgekoesterde wens

Onafhankelijk voor energievoorziening van het buiteland

Tectonic change

Rusland

Grootmacht

Het belangrijksteconflict in Europa

Rusland - Westen - Oekraïne

Waarom: belangrijkste haven in Rusland (DeKrim) kwam buiten Rusland te liggen

2008Tot 2008: kon Rusland De Krim niet terugwinnen

Sinds 2008 neemt de kracht vanhet westen af

Ruslandimperiale macht

Territoriale omvang

Komt door geografie van Rusland

Rijk dijt uit en in

Soevereinedemocratie

Onze wijze

Nationalisme

Orthodoxe kerk

Regionaledominantie

1991 gemenebest van onafhankelijke staten

2012 Euraziatische economische ruimte

2015 Euraziatische unie

2010 buitenland doctrine

Russischeeconomie

Groei onder Poetinen Medvedev

Vlakt nu wel af

Buitenlandse investering nemen af

Economie groeit niet

Staatkapitalistische ecocnomie

Bevolkingsafname

60% federale inkomsten

Verkopen van olie en gas

Grootste verkoper ter wereld

Kwetsbare economie

Grootheidspretentie Poetin

Oekraïne

Dwangdiplomatie

Conclusie

Q&A

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 6: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

Oekraïne

Crisis komt niet uit de lucht vallen

Rancune t.o.v.westen (Rusland)

Duitse eenwording

Amerikaans machtsverval

Obamadoctrine

Door praten

Decadentie

Niet meer bereid om te vechten

Doordrukkenuitbereiding

NAVO

Europese Unie

Misbruik van de zwakte van Rusland

Amateurisme vanwesterse politici(constatering)

EU kan dat niet meer

EU militaire machtafgezworen

Speelt een grote rol

EU postmodern (21e eeuw)

Machtsinstrumenten spelen een rol

Europese Unie soft power zonder hard power

Directeaanleiding

Associatie akkoord EU(Oostelijk partnerschap)

Zagen dat delen van de voormaligeRusland bij Europa zouden komen

Oekraïne dreigde lid te worden van de NAVO

Verlies van invloedsfeer

Bedreiging Russisch sprekenden buiten Rusland

Russischeenergiepolitiek

South Stream pijplijn

Verdrag Gazprom,Oostenrijk en Hongarijen

Gas verdelen over Europa

Sommige landen coulant tegen Rusland

Exclusieve economische zone inZwarte Zee uitgebreid door KrimAnnexatie van gasreserves

Scenario's

Sanctiepolitiek

1. Wat wil je met desancties?

Krim teruggeven?

De-escalatie - versterking van Poetin

2. Sanctiesverlopen

We willen weer exporteren

Dus overwinning Rusland

3. Sanctiesverharden

Militaire optie Rusland

Rusland geeft niet toe

Drukmiddel

Verloop conflict

1. Interventies RuslandVerdere escalatie

2. Russischtaligen roeren zichbuiten OekraïneEscalatie

3. Bijvoorbeeld inNarva (Estland)Wat gaat er dan gebeuren?

Internationalepolitiek vergelijk1. Vredesconferentie

Anschluss de Krim

Vergelijk Oost Oekraïne

Krim blijft Russisch

EU?

Gebrek aan samenhang

Verwaarlozing van defensie

China kocht loyaliteit vanZuidelijke landen in EiEn ook naar Rusland

Niet geloofwaardigAangeven geen militaire inzet waardig

MindsetVeiiligheid is humanitair

Handelspolitiek geen machtpolitiek

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 7: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

2014-09-01 Hetgrote geopolitiekecollege. Krijgen weeen nieuwe Koude

Oorlog?

Welkom

Situatie

Nieuwerealiteit

Geo-economie

Geopolitiek wordtbelangrijker

China

Schaliegas alsgame changer

Rusland

Oekraïne

Dwangdiplomatie

Coercion / afdwingenDruk werkt niet

Diplomatie

Dreigen of inzetten van instrumenten

Militaire macht is ondergeschikt aan proces

Compromissen noodzakelijk

Militaire dwang

CoercionActie - reactie

Wat is de kosten - baten analyse vande tegenstander?

Vereist een strategieWaar nu?

Waar heen?

Interventies

Rationele besluitvorming

Haalbare doelstellingen

Analyse veiligheidssitatie

Balans middelen en doelstelling

Diplomatie

TsunZu

Bouw een gouden brug

Tegenstander een uitweg bieden

Met opgeheven hoofd hetstrijdtoneel verlaten

PoetinMaar een weg

Militair

Hoe bouw je eengouden brug?

Wij niet voor Poetin

Poetin niet voor ons

Conclusie

Nieuwe koudeoorlog?

Nee

ParadigmaMultipolaire realiteit

Alleen Poetin heeft het over kernwapens

Antiwesters nationalisme

Groteverdeeldheid

Doelbewuste scheidslijnen noord en zuid

Grote impact artikel 5 VNWat is de waarde?

NAVO: dit kan niet (bijv.Narva in Estland)

Mispercepties

Snel inzetbarestrijdkrachten NAVO

Uitermate gevaarlijk

Escalerende werking

Actie - reactieRustig zijn

Niet historisch worden

DwangdiplomatieNodig

Leeft nog steeds

Afschrikking

Mechanisme

Q&A

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 8: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

Q&A

Nederlandsperspectief

Rutte enTimmermans, hoehebben ze hetgedaan?

Antwoord

Juiste toon aangesloten

Zeker ook na MH17

Timmermans heel knap gedaan

Niks voor elkaar gekregen

Geen enkele EU politici doet dat

Wel meer escalatie

Is het iemand aante rekenen?

Ja, want strategisch zijn het amateurs

Te weinig mensen denken er over na

Ontvankelijk zijn voor dat de crisis uitbreekt

Anders te laat

Te weinig mensen (ministerie) die zicher mee bezig houden

100 mln euro minderbezuinigd bij deoverheid?

Krachtig signaal (want in 2015)Het is droevig

Veiligheid in Westen - humanitair

Niet klassiek, beschermingGrondgebied

Handel

Gebrek aan machtspolitiek

Crises

Logischer dat het nu mis gaat dandat het goed komt?

Ja dat klopt

Nu out of control

We hebben geluk als het goed gaat

Vergelijkbaar met situatie voor deeerste wereldoorlog

Cuba crisis, raketten weg,Oekraïne lid van NAVO?

Nee, situatie zoals Georgië

Gaat niet gebeuren

Lid worden van de NAVO, alles lag klaar

Lees annexatie speech van Poetin

Opmerkingen

"Met Poetin kun je harde afspraken maken"

Tot 2030 Oekraïnegeen lid van de NAVO(Rasmussen)

Poetin gedraagt zich als eenautocratische leider van eenimperiale macht

Medvedev zouhetzelfde doen

Europa

Hoe kon het zoverkomen?

EU is verdeeld

EU heeft geen echte militaire macht

Geloofwaardig buitenland beleid EU

Wel beperkte sancties, zoals:1 maand geen energie

Krachtig signaal

Wat heeft de EU willenbereiken met associatieverdrag?

Uitsluitend voormalige Sovjet-Unie landen

Geopolitiek project

Onderdelen van de oude Sovjet-Unienaar westen trekken

Invloed in landen rondom Rusland

RuslandHet is doorgedrukt

Veel rancune

China

Visie Rob

Wrap-up

Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam

Page 9: Haagsch College - Het grote Geopolitieke College - Mindmap

Q&A

Nederlandsperspectief

Crises

Opmerkingen

Europa

China

Welke rol kanChina spelen?

Laat het westen maar doorgaan

Is heerlijk, niet te erg

Westen krijgt op zijn donder

Niet te erg: koopkrachtige markt

Opkomendemiddenklasse en 1partij stelsel?

Ineenstorting van China is ongeveer 80%

Worden wel maatregelen genomen

Mandaat en sociale conrole in oriblemen

Dus

Milieu vervuiling

Economische rampspoed

Klimaatvervuiling

Elke dag is er wel ergens shit in China

Inzet op minderCoruptie

Milieuvervuiling

Scenario voor ZuidOost Chinese zee,het zwaard?

Ja gebeurt alKleine schaal

FilipijnenOorlogschepen

Vietnam

Omvangrijkconflict?

Bij escalatie wel ja

Positie USA, Australie worden sterken

Nieuwe bondgenootschappen

Voorspellingen komen vroeger en groter uit

Visie Rob

Wat wilt u nuprecies? Constateringdat defensiebudgetlaag is

Als EU de defensie op orde had

In staat om geloofwaardige buitenlandbeleid/ sancties op te leggen

Post modern Europees probleem

Oplossing -investeringen defensie

EU 10-20% omlaag gegaan

China en Rusland verdubbeld

In NL: 70-80% van hetdefensiebudget gaat op aansalaris (goed betaald)

Met pensioen en wachtgeldenvoer je geen oorlog

In hoeverrebetrokken bijHaagse politiek?

Denkbeelden en kennis eigen maken voor de crisis

Politici niet geïnteresseerd in de voorfase van de crisis

"we hadden ons van te voren moeteninformeren, maar het speelde niet"

Je moet er mee spelen en beleid op maken

Wrap-up

Gouden brugvoor Poetin?

Die is er niet echt, want te laat

Knip tussen Krimen Oost Oekraïne

Krim bilateraal probleem maken

Wellicht dan oplossing

Onbevredigend

Analyse

Poetin rationeler danwesten, speelt hij met ons?Ja

Geen Europese politiek, EUzonder hard power, dan niet metgeopolitiek bemoeien?

Nee, dat kan niet

Je kunt je er niet aan onttrekken

Kijk uit met defensie(machtinstrumenten)

Handelspolitiek vs machtspolitiek

Postmoderne denken, militairemacht, speelt geen rol (beschaving)

USA, wordt zwakker

Het overkomt ons

Wat gaan wij ervan merken?

Afnemen consumenten vertrouwenMen wordt nerveus

Meer oppottenCoen Teulings (CBS); geld rolt niet!

Artikel 5 conflict

NL: militaire inzetten

Dreigt out of control te raken

Al dan niet door misperceptie

Leer van dekoude oorlog

Risicovol om defensiebudget te verhogen

Managen actie en reactie Haagsch College | Het grote geopolitieke college | Mindmap door Alexis van Dam | http://bit.ly/avdam