GROTE KERK

GEMEENTE DORDRECHT

21e Jaargang nummer 3

September 2017

In deze wijkbrief

• Afscheid Alice de Waard

• Plastic afval geld waard

• Barbecue

• Kringwerk

• Reisje VVGK

• De oudste?

• Rooster van kerkdiensten

• En overige berichten

2

Inhoudsopgave Als psalmen in de nacht (gezang 650) Enkele persoonlijke woorden Afscheid van onze pastoraal werker Vanuit de wijkkerkenraad Financiën van wijk 1 Diakonaal Aandachtscentrum Plastic afval is soms geld waard Wetenswaard diaconie Barbecue op vrijdag 15 september Van de contactdienst Kringwerk Grote Kerk 2017-2018 Leerhuis Bijbelkring gelijkenissen Filosofisch café Jongerengesprekskring (1) Jongerengesprekskring (2) Belijdeniskring Rock Solid groep (12-16 jaar) Vervolgcatechese Kindercatechese: Kerstnachtviering Kindercatechese: Witte Donderdag Crèche, nevendienst, tienerdienst En wat ook kan… Meezingen met Sura Cantat En verder: Iedereen De Grote Kerk toekomstgericht Reisje Vereniging Vrienden van de Grote Kerk De oudste? Rooster kerkdiensten Grote Kerk Gemeente Van de redactie Planning wijkbrief 2017 Wetenswaard

3 4 4 5 6 7 8

10 11 11 12 12 15 15 16 16 17 18 18 18 19 19 20 20 21 22 23 24 26 28 28 29

De Wijkbrief is de nieuwsbrief van en voor de Grote Kerk Gemeente (wijk 1). Met bijdragen die ten doel hebben informatie te geven en de onderlinge band en betrokkenheid tussen de gemeenteleden te versterken. Bijdragen van de predikant, de kerkenraad, gemeenteleden en hen die zich bij de gemeente betrokken voelen. De Wijkbrief is opgezet in 1997, en verschijnt viermaal per jaar: in maart, juni, september en december.

3

Als psalmen in de nacht… (gezang 650) Wat is het geheim van de psalmen? Als kinderen leerden wij wekelijks een psalmversje uit ons hoofd. Het was een van de weinige ‘tienen’ die je schoolrapport opluisterden. Ik had er niet echt een hekel aan, maar het nut ontging me volkomen. Op veel scholen is het inmiddels afgeschaft en of dat wel of niet pedagogisch verstandig is, laat ik in het midden. Waar ik echter steeds dieper van doordrongen raak, is de waarde van de psalmen, of het nu in de berijmde versie is of niet. Daarom vond ik het direct een goed idee toen onze kerkmusici met het voorstel kwamen op de Startzondag psalmen centraal te stellen. De cantorij zal er enkele zingen, wij uiteraard ook. Maar ook: door middel van de thematiek van de psalmen kunnen we raken aan de waarde van ons geloof. Al doordenkend neuriede ik de melodie van gezang 650 en de woorden die boven dit stukje staan: “als psalmen in de nacht”. Het is een kenmerkende regel voor de dichter Willem Barnard. Volledig luidt de regel: “… de oogst ruist in de wind, als psalmen in de nacht.” Je hoort al het geritsel van het door de wind bewogen koren. En de wind is de Geest die vrij is, die onverwacht gaat en komt. Zo ook met de woorden van de psalmen. Ze dienen zich bij je aan. Het is niet zo dat jij iets zit te bedenken, maar het is andersom: de woorden waaien binnen. Dat is een prachtig beeld voor geloven. Het is niet zo dat wij eens diep zitten te bedenken hoe hard we gaan geloven, of hoeveel steun we aan het geloof, of zelfs aan God hebben. Nee, als de woorden van de psalm, als de wind in het korenveld, overkomt het je. Geloven is lang niet altijd een actieve daad, het is vaak veel meer iets dat een mens overkomt. In de protestantse traditie, zo gekleurd door de psalmen, noemen we dat genade. Als een mens die een melodie neuriet, de tekst dringt zich aan hem of haar op en plotseling staan de tranen in je ogen. Ontvang die woorden dan maar als van God gegeven, inderdaad als psalmen in de nacht.

Ds. P.L. Wansink

4

Enkele persoonlijke woorden De afgelopen weken kreeg ik veel blijken van medeleven rond mijn ziekenhuisopname direct na de vakantie. Het maakt bescheiden om te merken hoezeer mensen van onze gemeente meeleven met hun voorganger. Daarom een enkel woord over mijn gezondheid. Direct na de vakantie heb ik twee dagen in het ziekenhuis gelegen in verband met hartklachten. Ik had mij in eerste instantie zelf bij de huisarts gemeld met iets dat ik zou benoemen als hartkloppingen. Bij bloedonderzoek bleek er een bepaald enzym actief dat in verreweg de meeste gevallen wijst op een hartinfarct. Dat leidde uiteraard en terecht tot grote bezorgdheid bij de behandelende medici, dus volgde opname. De verdere onderzoeken wezen allemaal op geen enkele manier in de richting van een hartinfarct, zodat het onduidelijk is gebleven hoe de verhoging van het enzym moet worden verklaard. Aan de ene kant is dat goed nieuws, aan de andere kant natuurlijk wat onbevredigend. Het advies van de artsen is om even rustig aan te doen, maar verder mag ik alles doen. Uiteraard blijft voorzichtigheid geboden. In goed overleg met de kerkenraad hoop ik de komende tijd mijn weg weer te vinden. Enige onzekerheid speelt me wel parten, maar tegelijk voel ik me toch ook gesterkt door de uitkomsten van de onderzoeken. Heel veel dank voor al uw medeleven!

Met een hartelijke groet, Paul Wansink

Afscheid van onze pastoraal werker Onze pastoraal werker Alice de Waard heeft besloten om te stoppen met het werk in onze gemeente. De afgelopen jaren heeft ze veel gemeenteleden begeleid en was ze een vertrouwd gezicht bij mensen thuis. We zijn haar dankbaar voor het gedane werk, dat toch altijd in een zeer vertrouwelijke en intieme sfeer gebeurt. Alice heeft ervoor gekozen bij ‘haar’ mensen thuis afscheid te nemen en niet in een kerkdienst die veel afstandelijker is. Dat betekent voor veel gemeenteleden dat ze haar niet meer zullen ontmoeten. Namens hen spreek ik dank uit aan Alice voor het werk verzet in het pastoraat. Ik weet van nabij hoezeer gemeenteleden je zullen missen. Hieronder de woorden van Alice zelf.

5

Na 8 ½ jaar als pastoraal werker voor de Grote Kerk Gemeente gewerkt te hebben, heb ik besloten om met ingang van 1 september mijn werkzaamheden te beëindigen. Ik heb het als bijzonder en mooi ervaren dat ik in moeilijke en verdrietige tijden met een aantal van u een eindje mocht oplopen. Ik wil u dan ook graag danken voor uw vertrouwen. Een heel bijzondere gebeurtenis, namelijk de zegen, die mijn partner Sjaak Nuijt en ik op 9 oktober 2016 in uw midden mochten ontvangen over onze toekomst samen, zullen wij nooit vergeten. De warmte en de belangstelling die we toen van u ervaren hebben, zullen altijd met ons meegaan. Ook wil ik graag ds. M. den Dekker en ds. P.L. Wansink bedanken voor de prettige samenwerking. U allen wens ik alle goeds toe en wie weet, ontmoeten we elkaar nog eens.

Met een hartelijke groet, Alice de Waard

Het vertrek van onze pastoraal werker betekent dat er een stuk pastoraal werk blijft liggen. We zullen in elk geval op de kortere termijn in overleg met de ouderlingen en de contactdienst proberen dat op te vangen, in het besef dat de zorg niet helemaal zal zijn wat die geweest is.

ds. P.L. Wansink

Vanuit de wijkkerkenraad Tussen het vorige verslag van de wijkkerkenraad en deze Wijkbrief heeft door de zomervakantie slechts één vergadering van de wijkkerkenraad plaatsgevonden. Een substantieel deel van de vergadering is besteed aan het voorstel van predikant en diaconie om een diaconale jongerenreis te organiseren naar Kaapstad, Zuid-Afrika.

6

Ds. Wansink heeft daar goede ervaringen mee in verschillende opzichten; een dergelijke reis maakt onuitwisbare (diaconaal gerichte) indruk en versterkt de onderlinge band en het verkrijgen van de gelden ervoor versterkt daarnaast ook de banden binnen de gemeente. Daarnaast zullen de jongeren ook daadwerkelijk iets betekenen voor de gemeenschap waarbinnen het project plaats vindt. De 'Stichting Mzamomhle' - waar ds. Wansink ervaring mee heeft - heeft haar uitgangspunten, motivaties en ervaringen met ons gedeeld in een intrigerend en open gesprek. De wijkkerkenraad heeft ten slotte ingestemd met het vormen van een projectteam dat de animo voor de jongerenreis in kaart gaat brengen. U zult hier ongetwijfeld nog meer over horen en lezen. Mocht u zich er alvast in willen verdiepen: zie www.mzamomhlefoundation.nl. Naast de gebruikelijke onderwerpen zijn suggesties gedaan welke gemeenteleden we kunnen vragen om de vacatures op te vullen die vanaf 1 januari in de kerkenraad zullen ontstaan. Suggesties van uw zijde hiertoe zijn altijd welkom, richt u zich hiermee tot onze scriba. Rest ons u allen een goed nieuw seizoen toe te wensen!

De wijkkerkenraad

Financiën van wijk 1 Afsluiting 2016 In een eerdere Wijkbrief dit jaar schreef ik dat de jaarrekening 2016 bijna was afgerond. Het positieve resultaat 2016 zou uitkomen op circa € 18.000 Ook schreef ik dat dit zeer positieve resultaat, naast uw genereuze vrijwillige bijdragen, waarvoor veel dank, mede te danken was vanwege de fors hogere opbrengsten van de verhuur van de Grote Kerk tijdens het Bachfestival ad € 18.550. Zonder het Bachfestival zouden we in 2016 zijn uitgekomen op een klein verlies. Samen met het ‘College van Kerkrentmeesters’ hebben we dan ook besloten de extra huuropbrengsten van het Bachfestival te verdelen over 2016 en 2017. Dit betekent eigenlijk dat we ons in 2016 € 9.275,- armer rekenen dan dat de kas aangeeft en in 2017 € 9.275 rijker, doordat we dit bedrag in 2016 immers gespaard hebben voor 2017. Hierdoor krijgen we een stabieler resultaat door de jaren heen. Hiernaast treft u de resultatenrekening 2016 aan van wijk 1 zoals deze gepubliceerd is in het door de accountant goedgekeurde jaarverslag:

7

Gang van zaken 2017 Inmiddels zijn we in het bezit van de tussentijdse cijfers tot en met het eerste kwartaal van 2017. Deze zien er beter uit dan de eerste kwartaalcijfers 2016. We schrijven wel een verlies en lopen achter ten opzichte van de begroting. Dit is echter een terugkerend fenomeen, aangezien we immers de eerste drie maanden van het jaar de kerk nauwelijks tot niet verhuren. Toch stemt ons het betere resultaat dan in 2016 positief! Pas als we de tussentijdse halfjaarcijfers 2017 ontvangen kunnen we u meer melden. Dit zullen we zeker doen in de volgende Wijkbrief.

Diakonaal Aandachtscentrum Het Diakonaal Aandachtscentrum Dordrecht wil als ‘de handen van de kerk’ aanwezig zijn in de samenleving en dienstbaar zijn aan medemensen. Het is een plek waar ieder terecht kan die behoefte heeft aan rust, aan ontmoeting en gesprek met anderen of die wil praten over geloofsvragen.

8

Men kan er terecht voor informatie of advies over plaatselijke en regionale (professionele) hulpverlening. De bezoekers zijn sociaal kwetsbare mensen. Velen hebben geen thuis meer, leven onder begeleiding of in de opvang. Enkelen zoeken ’s nachts een slaapplaats buiten. Anderen zijn eenzaam en zoeken vooral contact. Het Diakonaal Aandachtscentrum Dordrecht bestaat dit jaar 25 jaar. Het aandachtscentrum wil dat vieren met de bezoekers, maar ook met bewoners en organisaties in Dordrecht. Op 26 september gaat het Aandachtscentrum met veertig van de vaste gasten naar de Efteling. Op donderdagmiddag 5 oktober organiseert het een symposium in de Grote Kerk met als thema: ‘Aandacht maakt mensen mooier’. Dan wordt ook een boek aangeboden, dat is samengesteld ter gelegenheid van het zilveren jubileum. U bent van harte welkom. Het Aandachtscentrum is het diaconale gezicht van de kerken in Dordrecht en omstreken. Om zijn werk te kunnen doen, is het afhankelijk van giften, voornamelijk van kerken en particulieren. Wilt u helpen om de activiteiten mogelijk te maken dan wordt dat zeer gewaardeerd. Dat kan in de vorm van een financiële bijdrage naar rekeningnummer NL06 RABO 0315 3561 62, ten name van 'Stichting Vrienden Diakonaal Aandachtscentrum'. Indien gewenst kunt u bij het overmaken van uw gift aangeven of u een bijdrage wilt leveren aan het symposium, het jubileumboek of het dagje uit. Het Aandachtscentrum is ook dringend op zoek naar vrijwilligers die gastvrouw/-heer wil zijn tijdens de openingstijden. Neem daarvoor contact op met Rikie Bansberg, Coördinator Diakonaal Aandachtscentrum Dordrecht via coordinator@aandachtscentrumdordrecht.nl, telefoon 06-53785490 of spreek Joke Lingen of Arnout van Delden in de kerk even aan.

Plastic afval is soms geld waard Het enorme overschot aan plastic en plastic afval is al langere tijd een groeiende bron van zorg. In zestig jaar tijd is een enorme berg plastic spullen geproduceerd. Die zijn na gebruik nauwelijks opgeruimd. Sinds de jaren vijftig is er wereldwijd 8 miljard ton plastic geproduceerd. Dat is meer dan 1000 kg plastic per wereldburger. Die hoeveelheid plastic neemt alleen maar toe. Meer dan driekwart van die plasticberg wordt niet meer gebruikt en zit al bij het afval, dat vaak in het milieu terecht komt.

9

Plastic afval eindigt vaak in de natuur, op het land of in rivieren en zeeën. Daar bedreigt het dieren die verstrikt kunnen raken in ondoordringbare netten van plastic of die de stukjes plastic aanzien voor voedsel en sterven door het eten ervan. Maar ook de microscopisch kleine plastic deeltjes die deel uitmaken van de plastic soep in de zeeën en oceanen blijken nu wel degelijk een risico te vormen voor dieren en wellicht ook voor mensen. Via plankton kunnen ze in de mariene voedselketen terecht komen. Het is een goede stap dat plastic tasjes niet langer gratis zijn en dat steeds meer winkelketens nu ook helemaal stoppen met het verkopen van plastic boodschappentasjes. Maar het lijkt een druppel op een gloeiende plaat. Het 'Plastic Heroes'-project, waarbij we ons plastic afval netjes gescheiden inleveren bij de gemeente, blijkt helaas nog weinig effect te hebben en vooral veel geld te kosten. Veel deskundigen pleiten dan ook voor uitbreiding van het statiegeldsysteem, waarbij ook statiegeld geheven zou moeten worden op de kleine plastic frisdrankflesjes. Voorstanders van statiegeld wijzen erop dat bijna alle flessen met statiegeld worden ingeleverd. Plastic flessen zonder statiegeld eindigen echter vaak als zwerfplastic. Tegenstanders van statiegeld zijn de frisdrankfabrikanten en supermarkten die primair hun kosten willen drukken. Op de site van de 'Plastic Soup Foundation' wordt een ‘slimme strategie’ beschreven die ‘meestribbelen’ wordt genoemd. Lobbyisten voor grote tegenstanders van statiegeld bedenken een alternatief plan dat voor jaren vertraging zorgt. Daarna is er wel weer een nieuwe bewindsvoerder en doen zich wederom kansen voor om het statiegeld geheel af te schaffen. Politici komen en gaan, maar de lobbyisten blijven.

Wat kunnen we intussen zelf doen, behalve tasjes weigeren, plastic afval blijven scheiden en voorkomen dat ons plastic op straat belandt? Gelukkig is dat afval soms ook geld waard. Organisaties zoals 'KNGF Geleidehonden' en 'KiKa' krijgen geld voor ingeleverde plastic doppen.

10

Het polypropyleen en polyethyleen waar veel doppen van gemaakt zijn, zijn kunststoffen die goed te recyclen zijn. Het is dus slim om de dopjes van frisdrankflesjes, melkpakken, shampooflessen, enzovoort, niet weg te gooien. De genoemde organisaties hebben afspraken gemaakt met een kunststofrecyclebedrijf dat bereid is om per kilo ingeleverde doppen zo’n 20 cent te betalen. Op https://www.geleidehond.nl/pagina/steun-ons/kom-in-actie/doppen-sparen en http://www.doppenvoorkika.nl is meer informatie te vinden, onder andere over de plekken waar de gespaarde doppen kunnen worden ingeleverd.

De diaconie

Wetenswaard diaconie

Heeft u spullen (kleding, huisraad, houdbaar voedsel) over? Die kunt u inleveren bij de Kleding-, Huisraad- of Voedselbank. Contactinformatie van al deze organisaties kunt u vinden op: www.diaconaalplatformdordrecht.nl. Deze site is echter niet altijd up-to-date, maar u vindt er wel hyperlinks naar de websites van de ‘banken’ zelf. De Huisraadbank (www.huisraadbank.nl) vermeldt momenteel op de site, dat men helaas geen spullen kan verwerken, vanwege een reorganisatie. “De Huisraadbank is met spoed op zoek naar nieuwe en betaalbare opslagruimte.” Het is raadzaam om, als u huisraad wilt afgeven, even op de website te kijken of dit weer mogelijk is. Het telefoonnummer is 078-611 49 20, ma en di van 9:30 tot 12.30 uur bereikbaar. De Kledingbank Dordrecht (www.kledingbankdordrecht.nl) vindt u aan de Sint Jorisweg 74. Op ma, di, do en vrij kunt u hier terecht tussen 9:00 en 14:00 uur en op wo van 9:00 tot 12:00 uur. Telefoon: 078-737 04 24 (tussen 9:00-12:00 uur). Er is een extra inleverpunt aan de Provincialeweg 116 (achterkant boerderij). De Voedselbank Dordrecht (www.voedselbankdordrecht.nl), Provincialeweg 84, is telefonisch bereikbaar van ma - vrij tussen 9:00 en 12:00 uur via 078-204 80 90 en per e-mail via info@voedselbankdordrecht.nl.

11

Barbecue op vrijdag 15 september 2017 Ook dit jaar organiseert de activiteitencommissie een barbecue aan het begin van het nieuwe seizoen en wel op vrijdag 15 september aanstaande vanaf 18.00 uur onder de toren. Het doel van deze avond is: ontmoeting en contact met elkaar. Diegenen die er de afgelopen jaren bij waren, weten hoe gezellig het is om elkaar te spreken in een andere en ontspannen setting. De kosten voor deze avond zijn 12 euro voor volwassenen en voor kinderen onder de 10 jaar 5 euro. U kunt zich telefonisch opgeven via 078-615 38 80 of 078-843 75 67. Of na de kerkdienst op zondag 20, zondag 27 augustus en zondag 3 september. U kunt zich nog tot 10 september aanmelden . Voor deze avond kunnen we ook nog wat hulp gebruiken. Wilt u de handen uit de mouwen steken en helpen met het klaarzetten of opruimen van de spullen, of wilt u één van de barbecues bemannen, laat het even weten. Wij hopen weer op veel aanmeldingen en een gezellige avond!

De activiteitencommissie

Van de contactdienst Hoewel er de komende tijd geen ‘zichtbare activiteiten’ op de agenda staan, gaan de leden van de Contactdienst uiteraard gewoon door met het brengen van aandacht aan senioren in de vorm van bezoeken, kaarten, telefoontjes en/of berichtjes. Juist in de korter wordende dagen kan dit erg welkom zijn. Daarnaast worden de ouders van nieuw geboren kinderen bezocht. We gaan ons weer voorbereiden op de kerstmiddag en hopen u dan in december weer te ontmoeten.

Met een hartelijke groet, Klaasje Pelleboer

12

Kringwerk Grote Kerk 2017-2018 In deze Wijkbrief ook de aankondiging van de activiteiten in het kader van het winterwerk. Daarbij volgen we in grote lijnen het vorige jaar waar ik dankbaar op terugkijk. Doel van de aangeboden kringen is enerzijds om elkaar te leren kennen, maar anderzijds ook om inspiratie op te doen. De Joodse traditie leert ons dat geloven ook alles te maken heeft met leren, anders gezegd ons geloof groeit als we het verdiepen. Een dubbele doelstelling dus: wederzijds contact en geloofsverdieping. Mocht u nog niet vaak hebben deelgenomen aan deze vorm van gemeentewerk: u bent echt van harte welkom. Ik durf te zeggen: als u komt, zult u geen spijt hebben.

Leerhuis: Johannes Calvijn, het Nederlandse calvinisme en de Synode van Dordrecht Het leerhuis van de Grote Kerk is een ontmoetingsplek waar het accent echt ligt op het samen ‘leren’. Het is geen school, maar in een leerhuis buigen we ons over teksten en proberen we ons eigen geloof beter te doorgronden vanuit de Bijbel en de geschiedenis van de kerk. In de herfst van 2018 is het 400 jaar geleden dat in Dordrecht, in onze Grote Kerk, de Synode van Dordrecht werd geopend. Een half jaar vergaderden theologen uit allerlei landen over het ‘gezicht’ van het calvinisme. Wat voor kerkelijke stroming was het eigenlijk? En wat stond er voor de calvinisten op het spel? Aanleiding was een conflict tussen de Leidse hoogleraren Arminius en Gomarus over de 'verkiezing', een centraal leerstuk in het werk van Calvijn. Er stond echter veel meer op het spel: de politieke situatie van de Nederlanden in opstand tegen Spanje; wie er de leiding had van de opstand; hoe er werd aangekeken tegen kerk en staat; en wat nu eigenlijk de kern was van het calvinistische geloof. De besluiten van de synode hebben de toekomst van het calvinisme, maar ook de cultuur van ons land in hoge mate bepaald. De synode kwam met kerkordelijke bepalingen, besloot tot een Bijbelvertaling in het Nederlands en maakte keuzes rond het thema van de verkiezing. ‘Dordt’ is niet weg te denken uit de geschiedenis van ons land en die van West-Europa en Amerika. In Dordrecht zal vanaf volgend jaar uitgebreid aandacht gevraagd worden voor de herdenking van deze synode. Alle reden om ons tijdig en goed voor te bereiden in een leerhuis met aandacht voor Calvijn als oervader van Dordt, en vervolgens natuurlijk aandacht voor het Nederlandse calvinisme en de synode zelf. Actueel, maar ook uiterst leerrijk. We raken aan de wortels van

13

onze cultuur en onze kerk. Op maandagavond of voor wie 's avonds niet kan of wil, op de dinsdagmorgen daarna. 9/10 oktober Johannes Calvijn een vaak onbegrepen leerling van Luther Deze eerste avond gaan we terug naar Calvijn. Vorig jaar stonden we stil bij Luther, maar in ons land is de invloed van Calvijn veel groter geweest. Wat was Calvijn voor iemand? Welke accenten legde hij in zijn geloofsleer? Klopt het wat sombere beeld dat velen van hem hebben? Vragen te over. We zullen proberen Calvijn te plaatsen tegen zijn historische achtergrond en zijn werk in Genève volop aandacht geven. We lezen citaten van Calvijn zelf en proberen te achterhalen waar het hem om te doen was. Onder leiding van ds. P.L. Wansink 13/14 november Calvijn als Bijbels theoloog en prediker Calvijn heeft gedurende vele jaren meerdere keren per week gepreekt. Hij was voor alles een uitlegger van de Bijbel. Welke accenten legde hij in de bijbeluitleg en hoe paste zijn prediking in het geheel van de liturgie? Wat is eigenlijk kenmerkend voor een ‘calvinistische’ liturgie? Op deze avond gaan we deze vragen met elkaar bekijken. Uiteraard ook de vraag hoe de exegese van Calvijn heeft doorgewerkt tot in onze dagen, zeker in Nederland. Onder leiding van ds. P.L. Wansink 11/12 december Het Nederlandse Protestantisme van de zestiende eeuw: calvinistisch? Nederland is een calvinistisch land. De theologie van Calvijn heeft hier grote invloed gehad. Toch is het te simpel om te zeggen dat de Nederlandse protestanten alleen beïnvloed zijn door Calvijn. In ons land was er ook altijd grote aandacht voor het werk van Erasmus. Veel Nederlandse protestanten hadden hun eigen opvattingen, ook al zijn ze te plaatsen binnen de hoofdstroom van het calvinisme. We vragen ook aandacht voor een bijzondere 16e eeuwse denker uit ons land: Dirk Volckertsz Coornhert, die met name de uitverkiezingsleer van Calvijn fel heeft bestreden. Onder leiding van ds. P.L. Wansink 8/9 januari Calvijn en de uitverkiezing Meer dan enig ander leerstuk hebben Calvijns gedachten over de uitverkiezing of predestinatie ergernis gewekt. Wat heeft Calvijn toch bezield toen hij schreef en dacht over dit, ook volgens hemzelf, huiveringwekkende decreet. Wat verstaat Calvijn onder uitverkiezing? Wat beoogt hij met dit

14

leerstuk en waarom hebben anderen zich er zo heftig tegen verzet? Hoe is in de loop van de geschiedenis met dit leerstuk omgegaan en hoe ervaren wij het? Veel boeiende vragen. Onder leiding van prof. dr. C.M. Kaashoek 12/13 februari Arminius en Gomarus De Synode van Dordrecht is niet te begrijpen zonder het voorafgaande conflict tussen de Leidse hoogleraren Arminius en Gomarus en de daaropvolgende strijd tussen remonstranten en contra-remonstranten. Een diepgaand conflict, dat politieke aspecten heeft, ook sociale en maatschappelijke, maar zeker ook theologische. De nasleep van het conflict gaat tot veel verder dan de Synode van Dordrecht en heeft de Nederlandse Protestanten lang achtervolgd. We proberen het conflict te doorgronden en de actualiteit ervan te laten zien. Onder leiding van ds. P.L. Wansink 13 maart De Synode van Dordrecht De afsluitende avond gaat het natuurlijk over de Synode van Dordrecht zelf. Van november 1618 tot mei 1619 was Dordrecht gastheer van een nationale synode met internationale uitstraling. Er werd besloten tot een Bijbelvertaling in het Nederlands, er werden ingrijpende voorstellen aangenomen over de organisatievorm van een calvinistische kerk en natuurlijk werd het conflict tussen remonstranten en contra-remonstranten beslecht met de veroordeling van de eersten. Een synode die verstrekkende gevolgen heeft gehad voor de toekomst van ons land, voor Europa en zelfs daarbuiten. Opening en sluiting van de synode waren in de Grote Kerk. De afsluitende avond van het leerhuis is gewijd aan deze synode. We hopen dat prof. dr. Fred van Lieburg deze avond wil leiden. Tijden: maandag 20.00-22.00 uur/dinsdag 10.00-12.00 uur Plaats: wijkzaal Grote Kerk Kosten: 15 euro per deelnemer voor de vijf keer samen, of eventueel

3,50 voor één van de samenkomsten apart. Opgave: kan per e-mail, wansinkp@planet.nl of op de startzondag; maar

u kunt ook gewoon komen.

15

Bijbelkring Gelijkenissen In de Bijbelkring bespreken we per keer een Bijbelgedeelte, waarbij er ook alle ruimte is voor uitwisseling van vragen en opmerkingen naar aanleiding van het gedeelte. Dit jaar gaan we aan de slag met de gelijkenissen van Jezus. De gelijkenissen horen tot de wonderlijkste gedeelten uit de Bijbel. Het zijn verhalen die je nooit vergeet, maar tegelijk zijn er nogal wat gelijkenissen die ergernis wekken. Zonder twijfel komen we door het lezen van de gelijkenissen dichtbij de woorden van Jezus zelf. Daarnaast verraden juist de gelijkenissen steeds weer Jezus’ Joodse achtergrond. Vooral Joodse geleerden hebben de laatste decennia prachtige commentaren bij de gelijkenissen geschreven. Ik hoop op een aantal mooie ochtenden. De opzet is als volgt: 24 oktober: De gelijkenis van de zaaier (Markus 4, 1-20) 21 november: Gelijkenissen over het koninkrijk (Matteüs 13,24-35) 19 december: Gelijkenis van de onrechtvaardige rentmeester (Lukas 16, 1-8) 16 januari: Gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lukas 10, 25-37) 20 februari: Gelijkenis van de verloren zoon (Lukas 15, 11-32) 20 maart: De gelijkenis van de onrechtvaardige pachters (Matteüs 21,

33-46) 17 april: Gelijkenissen van de komst van de mensenzoon (Matteüs 25,

1-30_ Tijd: dinsdagochtenden van 10.00-12.00 uur Plaats: wijkzaal Grote Kerk Leiding: ds. P. L. Wansink Opgave: mag per e-mail, wansinkp@planet.nl; u kunt ook gewoon komen.

Filosofisch café Vanuit een groep jongere gemeenteleden zijn we vorig jaar met een filosofisch café gestart. Het enthousiasme is groot en we gaan zeker door. Filosoferen is nadenken over levensvragen en daarover met elkaar in gesprek gaan. We komen bij elkaar in 'Van Alle Tijden', een ruimte die zeer geschikt is. Dit jaar gaat een wens in vervulling: na afloop schenken we onder elkaar een goed glas wijn. We schuiven na overleg naar de donderdagavond. Opnieuw willen we een aantal belangrijke filosofen en filosofische vraagstukken introduceren. Het concept blijft simpel. Een deskundige introduceert een filosofisch denker of een vraagstuk daarna is er gelegenheid

16

tot het stellen van vragen en vooral ook om gezamenlijk na te praten. De keuze van de filosofen bepaalt mede de verbinding met het christelijk geloof. Filosofie en religie zijn de eeuwen door altijd aan elkaar gerelateerd geweest. We hopen op een aantal inspirerende avonden. Ik kan op dit moment de filosofen en de onderwerpen nog niet geven, maar we starten op donderdagavond 2 november. Tijd: donderdagavonden vanaf 20.00 uur

Eerste avond 2 november, verder om de twee weken (meld u vooral aan via de site!)

Plaats: Van alle tijden, Grotekerksbuurt 44 Leiding: ds. P.L. Wansink en Willam van Weelden Opgave: via https://filosofischcafedordrecht.nl, maar u bent van harte

welkom

Jongerengesprekskring (1) We hebben sinds vorig jaar twee jongerengespreksgroepen. De ene groep bestaat al langer en in deze groep lezen we samen het Bijbelgedeelte dat de zondag daarop in de kerkdienst en de preek centraal staat. Dit is een prachtige vorm die de betrokkenheid bij de kerkdienst vergroot en steeds aanleiding geeft tot prima gespreksstof. Ook dit jaar wilde ik weer zo te werk gaan. We hebben een behoorlijke groep deelnemers, maar uiteraard zijn nieuwe deelnemers van harte welkom. Deelnemers krijgen een uitnodiging. Nieuwe opgave graag met je mailadres. Eerste datum: donderdagavond 28 september 20.00 uur (overige data worden dan vastgelegd) Plaats: eerste bijeenkomst: Kilwijkstraat 1, daarna afwisselend bij

deelnemers thuis Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail, wansinkp@planet.nl

Jongerengesprekskring (2) Vorig jaar zijn we gestart met een tweede gespreksgroep voor jongere gemeenteleden. In deze groep bespreken we diverse onderwerpen en Bijbelgedeelten. De doelgroep is de leeftijd van 20 tot ongeveer 35 jaar. We gaan zeker door. Ook hier zijn nieuwe deelnemers van harte welkom. Eerste datum: vrijdagavond 29 september om 20.00 uur.

17

Plaats eerste bijeenkomst: Oudelandstraat 67 daarna afwisselend bij deelnemers thuis Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail, wansinkp@planet.nl

Belijdeniskring Belijdenis doen is bepaald niet (meer) vanzelfsprekend. Het is nogal wat om in en voor de gemeente te belijden dat je, al is het aarzelend en met vragen, je leven wilt inrichten in navolging van onze Heer. Ik vind het altijd heel bijzonder als mensen dat doen. Belijdenis doe je niet zomaar en het heeft zeker ook te maken met een vertrouwensband met de wijkpredikant. Ik kan nog niet zo goed inschatten of er mensen zijn, die dit jaar belijdenis zouden willen doen. Als kerk geven we daartoe in elk geval de mogelijkheid. De doelgroep voor deze kring is eigenlijk drieledig:

- mensen die overwegen belijdenis te doen en zich daarop willen voorbereiden; soms vragen mensen ‘ik wil graag gedoopt worden’. Wie al volwassen is wordt gedoopt ‘op belijdenis’; zo iemand komt dus ook voor deze kring in aanmerking;

- mensen die onlangs in de kerk getrouwd zijn of een kind hebben laten dopen en toen opnieuw of voor het eerst bewust stil stonden bij kerk en geloof en die zich nu zelf wel eens wat verder willen oriënteren op de achtergronden daarvan;

- mensen die eigenlijk niet zoveel van kerk of geloof afweten, maar om de een of andere reden nieuwsgierig geworden zijn en wat meer achtergrondinformatie zouden willen, voor hen kan deze kring een soort ‘opstap-cursus’ zijn.

Het is dus een kring voor iedereen die na wil denken over gelovend leven. We komen bij elkaar bij mij thuis, in principe komt voor mij de woensdagavond het beste uit en dan om de veertien dagen, maar we maken in onderling overleg een aantal afspraken. Het mooiste moment om belijdenis te doen is in de paaswake, in de nacht van licht naar donker. Voor een goede voorbereiding is een begin in eind oktober dan wel wenselijk. Eerste datum: woensdag 25 oktober, dan 9 en 22 november en 6 en 20

december Tijd: 20.00-22.00 uur Plaats: Kilwijkstraat 1 Leiding: ds. P.L. Wansink Opgave: per e-mail, wansinkp@planet.nl, voor overleg: telefoon 06-52052243

18

Rock Solid groep (12-16 jaar) Eenmaal in de twee weken komen we op zaterdagavond bij elkaar met jongeren in de leeftijd van 12-16 jaar. De afgelopen jaren deden we dat op de zolder van de pastorie aan de Kilwijkstraat. De zolder wordt wel een beetje aan de kleine kant, dus we zijn op zoek naar een andere ruimte die net zo gezellig is, maar iets meer vrijheid geeft om lekker actief bezig te zijn. We hebben veel jongeren in een WhatsApp-groep en we hebben van vele ook een emailadres, dus we benaderen de jongeren zeker zelf. Mocht u dit lezen en uw zoon of dochter zou willen meedoen, uiteraard van harte welkom. Op zaterdag 30 september beginnen we met een bijzondere start, een kick off. We verzamelen om 17.00 uur voor de Grote Kerk. De rest houden we nog even geheim. We sluiten af met een gezamenlijk frietje. Na 30 september komen we op de zaterdagavond bij elkaar vanaf 19.30 uur voorlopig aan de Kilwijkstaart 1. Steeds om de 14 dagen. Dus 14 en 28 oktober, 11 en 25 november, 9 en 23 december. Contactpersoon: ds. P.L. Wansink, e-mail wansinkp@planet.nl

Vervolgcatechese (17+) Vorig jaar zijn we gestart met deze vervolggroep die maandelijks bij mij thuis komt. We eten samen en bespreken inhoudelijke onderwerpen. Ook hier geldt dat we jongeren zelf benaderen, maar zit je in deze leeftijd en heb je interesse neem contact op. We starten weer op vrijdag 8 september om 18.30 uur aan de Kilwijkstraat, We beginnen met een gezamenlijke maaltijd. Opgave: per e-mail, wansinkp@planet.nl, telefoon 06-52052243

Kindercatechese: Kerstnachtviering Na het succes van vorig jaar gaan we opnieuw een kinderkerstnachtviering organiseren. In de donkere kerk vieren we rond de kerststal in het Mariakoor met de kinderen Kerst. Een bijzondere ervaring. We bereiden de kerstviering met een aantal kinderen voor. We doen dat op de zondagen van advent na de dienst. We komen de vier zondagen van advent na de dienst een half uurtje bij elkaar. De kinderen die het betreft krijgen een uitnodiging. Op kerstavond om 19.00 uur is in het Mariakoor een kerstviering voor kinderen en ouders en hun familie. We hopen weer op een mooie dienst.

19

Kindercatechese: Witte Donderdag In voorbereiding op de avondmaalsviering van Witte Donderdag komen we met een groepje kinderen in de leeftijd van 7-8 jaar op vier zondagen na de kerkdienst bij elkaar. We gaan wat laten zien en hopelijk wat beleven rond wat avondmaal is. We kijken daarbij ook naar de Joodse Pesach-viering en we ‘oefenen’ hoe het in de kerk gaat. Zo komen kinderen op hun eigen manier in aanraking met een van de geheimen van het christelijk geloof. Het gaat niet alleen om kennis, maar soms meer om een intuïtieve benadering van Gods weg met ons. Vier zondagen in de veertigdagentijd houden we kindercatechese, aansluitend op de morgendienst. Ik noem vast de data: 4, 11, 18 en 25 maart. De viering op Witte Donderdag is op 29 maart. Kinderen die hiervoor in aanmerking komen krijgen een uitnodiging. Voor alle activiteiten geldt: Hebt u vragen, neem contact met mij op. Ds. P.L. Wansink, per e-mail, wansinkp@planet.nl, telefoon 078-6459361 of 06-52052243

Crèche, nevendienst, tienerdienst Tot slot nog een klein overzichtje van kerkelijke activiteiten rondom de jongste generatie kerkleden waar groepjes medewerkers voor nodig zijn: is het misschien ook iets voor u/jou, trek dan gerust aan de bel.

- De kinderoppas tijdens de kerkdienst op zondagmorgen; kinderen tot 4 jaar zijn hier van harte welkom; ouders en enkele anderen doen om beurten mee in het oppasrooster; nieuwe medewerkers mogen zich melden bij Jacqueline Rietveld, telefoon 06-24215251, e-mail Jacqueline@grotekerkdordrecht.nl.

- De kindernevendienst voor kinderen van 4 tot 12; zij hebben in de dienst altijd een eigen kinderverhaal; en daarna een viering op hun eigen niveau in de wijkzaal; per zondag doet een tweetal mensen (m/v) dienst als leiding; wil je hieraan meedoen, neem dan contact op met Jessica Zonnenberg, telefoon 0184-751149, e-mail jessicazonnenberg@gmail.com.

- De tienerdienst voor de jeugd van 12 tot 17 jaar, eens per twee weken in het Klockhuys op het torenplein; in het kerkblad staat precies aangegeven op welke zondagen! wie interesse heeft om daar als leiding mee te doen, kan contact opnemen met Judith Robbemond, telefoon 078-7852164, e-mail judithbons@hotmail.com.

20

En wat ook kan… Meezingen met Sura Cantat Bij het aanbod van het 'winterwerk' kan natuurlijk het wijzen op 'Sura Cantat' niet ontbreken. Met 25 zangers en zangeressen vervullen wij de rol van cantorij met veel enthousiasme. Er wordt medewerking verleend aan avondmaalszondagen, hoogtijzondagen, enkele avonddiensten en aan de diensten in de Stille Week. Dat komt neer op zo'n 15 diensten per jaar. Mocht u belangstelling hebben om mee te zingen, dan bent u van harte welkom. Komt u gerust eens een repetitie bijwonen. Een stemtest maakt vervolgens deel uit van de aannameprocedure. De repetities zijn op dinsdagavond van 19.45-21.45 uur in de wijkzaal onder leiding van ondergetekende. Trouwe aanwezigheid wordt zeer op prijs gesteld, alsook het houden van zingen en de bereidheid thuis partijen te oefenen. Inlichtingen bij Catrien Posthumus Meyjes, telefoon 0345-518068.

En verder:

- De ontvangstcommissie: de leden hiervan delen op hun beurt bij de ingang liturgieën uit en collecteren bij de uitgang. Geen zwaar werk, maar je leert er mensen door kennen, en je levert op die manier ook een bijdrage aan het geheel! Wie hieraan mee wil doen, neme contact op met Coby van Schieveen, telefoon 06-40479788, e-mail schie518@planet.nl.

- Het citypastoraat/de open Grote Kerk: omdat de kerk een groot deel van het jaar dagelijks openstaat voor bezoekers, zijn er altijd vrijwilligers nodig, voor de balie, in de winkel, in de koffie- en theeschenkerij, als gastvrouw/gastheer in de kerk, of bij de ploeg voor klein onderhoudswerk; als medewerker doe je in een leuke groep mee en ontmoet je veel gasten; u kunt zelf aangeven met welke frequentie u zich wilt inzetten. Inlichtingen hierover en aanmelding als vrijwilliger bij Frits Hiemstra, telefoon 078-6137650, e-mail fjhiemstra@hetnet.nl.

- Het Diaconaal Aandachtscentrum aan de Singel 275 worden iedere dag mensen ontvangen voor een kop koffie, een praatje, een luisterend oor. Uit verschillende kerkelijke achtergronden zijn velen actief als vrijwilliger; zij krijgen er ook een korte training voor. Wie dit wel wat lijkt of er meer over wil weten, kan contact opnemen met Rikie Bansberg, e-mail coordinator@aandachtscentrumdordrecht.nl. Zie ook het stukje van de diaconie op bladzijde 7en 8.

21

Iedereen

Wat nou als iedereen naar elkaar zou lachen op straat en daarbij die slimme telefoon

even in de broekzak laat.

En wat nou als iedereen zomaar met elkaar in gesprek zou gaan zonder bij iemands achtergrond

stil te blijven staan.

Ja, wat nou als iedereen elkaar in de ogen zou durven kijken

en iedereen eens zou stoppen met elkaar te vergelijken.

Zou iedereen dan eindelijk

inzien, dat we gelijk zijn aan elkaar?

Catharina den Dekker https://woordspelen.wordpress.com/

22

De Grote Kerk toekomstgericht! Zoals al eerder aangegeven wordt er nagedacht over de Grote Kerk als gebouw. Naar aanleiding van de visitatie van 'onze' Grote Kerk (niet te verwarren met de periodieke visitaties aan onze wijkgemeente van de Protestantse Classis Dordrecht in juni van dit jaar) heeft de 'Coördinatiecommissie' een vijftal mogelijke verhaallijnen op papier gezet. Dat heeft de wijkkerkenraad inmiddels ook gedaan. Afgesproken is om na de vakanties bijeen te komen om een keus te maken, waarna de dan overgebleven verhaallijnen, in samenwerking met het Dordrechts Museum, verder worden uitgewerkt. Om het voor bezoekers eenvoudiger te maken is er hard gewerkt om elektronisch betalen te realiseren. Vanaf 11 juli is dat nu mogelijk! De vrijwilligers in de winkel zijn bekend gemaakt met het nieuwe systeem. Vanaf deze plaats hartelijk dank aan Jan Aarnoudse en zijn zoon voor hun inspanningen! Gezien het feit dat er ook dit jaar weer zo'n 80.000 bezoekers verwacht worden, is het goed dat de mogelijk om 'te pinnen' er nu is. Onze Grote Kerk zal zeker tijdens de open monumentendagen – die dit jaar op 9 en 10 september op de agenda staan – veel publiek trekken. Op 9 september is het ook nationale Orgeldag; er is ruimte voor vrij bespelen, terwijl de dag wordt afgesloten met een orgelconcert. Op zondag, 10 september zingt het Ivrietkoor 'Al Naharot' uit Dordrecht in de kerk; van harte aanbevolen. In de media is aandacht besteed aan 'Het grootste Museum van Nederland'. Het Catharijneconvent in Utrecht is de initiatiefnemer van dit project. Het idee is ontstaan nadat het Catharijneconvent in 2016 het boek Kerkinterieurs in Nederland had gepubliceerd. Het doel van het project is dubbel: meer bekendheid geven aan kerkinterieurs én een betere toegankelijkheid daarvan. In het boek is ook een hoofstuk gewijd aan de Grote Kerk in Dordrecht en daarom is besloten contact op te nemen met het Catharijneconvent om meer te weten te komen wat de criteria zijn om aan dit project te kunnen deelnemen en wat de deelnemers aan dit project kunnen verwachten. Als hierover meer bekend is, wordt u geinformeerd.

23

Wie 'Grote Kerk Dordrecht' zegt ook Herman van Duinen. Herman heeft in de loop der jaren een grote hoeveelheid gegevens en foto's van de Dordtse Dom verzameld. Die informatie is van groot nut bij het onderhoud van het gebouw en met Herman is nu afgesproken dat het door hem opgebouwde archief wordt overgedragen aan de kerkmeester van de Grote Kerk. Er wordt nog gezocht naar mensen die alle verzamelde informatie goed kunnen ordenen. U kunt zich aanmelden bij Frits Hiemstra, telefoon 078-6137650. Ondanks het feit dat er nieuwe vrijwilligers welkom konden worden geheten, blijven (door ziekte van een aantal mensen) meer vrijwilligers hard nodig. Wilt u ook meedoen? Neem dan contact op met Frits Hiemstra, telefoon 078-6137650. Hij kan u inlichtingen geven over de werkzaamheden en het tijdsbeslag. Tot slot: van alle andere activiteiten in de Grote kerk blijft u op de hoogte door middel van de site www.grotekerk-dordrecht.nl en in volgende Wijkbrieven.

Reisje Vereniging Vrienden van de Grote Kerk Op zaterdag 19 augustus vond de jaarlijkse excursie plaats: we vertrokken in de vroege morgen naar Roermond. Er waren twee bussen nodig om de groep van bijna honderd vrienden te vervoeren. De grote belangstelling was zeker op zijn plaats: het was een erg gezellige en interessante excursiedag. Na ontvangst in het theaterhotel met Limburgse vlaai en koffie werden we persoonlijk welkom geheten door de pastoor van de Munsterparochie in 'zijn' kerk: de Munster. Erik Caris, coördinator monumentenzorg van de gemeente De Munsterkerk in Roermond Roermond vertelde vervolgens met dank aan Leo Terlouw allerlei wetenswaardigheden over de kerk.

24

Tijdens de daaropvolgende tour bespeelde Leo Terlouw het recent gerestaureerde Franssen-orgel met de Toccata van Bach (BWV 565). Tot de lunchpauze was er gelegenheid de stad te verkennen. Na een bourgondische lunch bracht de bus ons naar Weert, waar Erik Caris ons inwijdde in de geheimen van de Sint Martinuskerk: een indrukwekkende hallenkerk uit 1500. Voordat de bus ons weer naar Dordrecht bracht, kreeg iedereen gelegenheid Weert te verkennen en/of gebruik te maken van de Limburgse horeca. Het was een geslaagde dag, mede dankzij de uitstekende reisleiding, het goede weer en de aanwezigheid van veel vrienden.

Anthonie Hogendoorn

De oudste? Wie kijkt op Wikipedia onder 'Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk (Dordrecht)’ leest: “De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Dordrecht is de grootste kerk van deze stad. Het is een kruisbasiliek in Brabants-gotische stijl met een onvoltooide toren en de een na oudste kerk van de stad (de oudste heet paradoxaal genoeg de Nieuwkerk).” Nu hoor je de vraag “wat is de oudste kerk in Dordrecht?” wel vaker en om helderheid te krijgen is die vraag doorgegeven aan Herman A. van Duinen (dé kenner van onze Grote Kerk). Herman is duidelijk: “De oudste gegevens over een kerk in Dordrecht dateren van 1064. Omdat het bij die gegevens over een kapel in Thuredrith (Dordrecht!) gaat, moet dit de oudste kerk van Dordrecht zijn, de Grote Kerk.”

De stichtingsdatum van de toen zo geheten Sint-Nicolaaskerk dateert van 1175, alleen .... dat was niet in Dordrecht, maar in Heer Daniëlsambacht, het gebied van de Heren van de Merwede. In 1307 komt dit gebied bij Dordrecht en bouwen de Heren van de Merwede een nieuw Huis, dat later nog weer wordt uitgebreid en we nu als ruïne kennen. Het jaar 1175 is alleen bekend uit archiefgegevens.

25

De Sint-Nicolaaskerk, die dan bij Dordrecht behoort, kreeg haar naam 'Nieuwe' nadat zij als tweede parochiekerk aan de stad was toegevoegd. Een geheel nieuwe kerk werd gebouwd tussen 1420 en 1450. Deze kerk brandde grotendeels af in 1568. Alleen het dubbelkoor bleef behouden. Opgravingen hebben tot nu toe geen oudere kerk aangetoond, dan de kerk van 1420-1450. Voor mij (Herman A. van Duinen) blijft de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk dus de eerst gebouwde kerk (kapel) in Dordrecht. Het oudste zichtbare deel zijn nu de toren en de ondermuur van het Mariakoor (circa 1370), toen de kerk verheven werd tot kapittelkerk.” Ook het jaarboek van 2011 van de vereniging Oud-Dordrecht laat er geen misverstand over bestaan. 'Onze' Grote Kerk krijgt als stichtingsdatum 1064, terwijl de Nieuwkerk uit 1175 stamt. In het boek 'Graven van Holland' van D.E.H. De Boer & E.H.P. Cordfuncke wordt vermeld : “tijdens het bewind van graaf Floris II werd een reeks kerkgebouwen in uit de Rijnstreek geïmporteerde tufsteen opgetrokken : de kerken/kapellen van Egmond (wijding 1113), Leiden (wijding 1121), Dordrecht (wijding circa 1120) en vermoedelijk Zierikzee kwamen tot stand door directe bemoeienis van de grafelijk familie. Het waren voor die tijd groots opgezette gebouwen, alle gewijd aan Maria of Petrus“. Dit lijkt voor Dordrecht te combineren met het Mariakoor; dit is immers het oudste gedeelte van onze Grote Kerk. Ook dit is ruim voor 1175, de stichtingsdatum van de Sint-Nicolaaskerk. De moraal van dit verhaal: geloof niet alles wat in wikipedia staat! Bronnen: Herman A. van Duinen, het Jaarboek 2011 van de 'Vereniging Oud-Dordrecht' en Graven van Holland van D.E.H. De Boer & E.H.P. Cordfunke

26

Rooster kerkdiensten Grote Kerk Gemeente

10-09 10.30 uur ds. P.L. Wansink

19.00 uur ds. P.L. Wansink, Luther-vespers. Maarten Luther zorgde er 500 jaar geleden voor dat in de jonge protestantse kerk de zingende gemeente een actief aandeel in de liturgie kreeg. Vanaf die tijd ontstonden er veel prachtige kerkliederen. 200 jaar later componeerde Johann Sebastian Bach koraalbewerkingen bij de vaste gezangen van de Lutherse eredienst: steeds een uitgebreide en een kleinere bewerking, later onderverdeeld in de Grote en de Kleine Orgelmis. ‘Sura Cantat’, zingt een selectie van Luther-koralen uit de Kleine Orgelmis. De bijbehorende koraalbewerkingen worden gespeeld op het Bach-orgel.

17-09 10.30 uur ds. P.L. Wansink, Startzondag, koffie drinken na de

dienst. Met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes.

24-09 10.30 uur ds. E. Kok uit Naaldwijk

19.00 uur ds. E. de Fouw uit Vlaardingen-Holy, gezongen vespers. Het ‘Carminis Consort’ maakte vorig jaar grote indruk met fraai uitgevoerde muziek en inventief gebruik van de ruimte. Opnieuw kunt u dit ensemble beluisteren in deze vespers.

01-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink, dienst van Schrift en Tafel, met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien

Posthumus Meyjes. 08-10 10.30 uur Prof. Dr. C. Kaashoek uit Sliedrecht 19.00 uur ds. P.L. Wansink, cantatedienst. ‘Sura Cantat’,

samengesteld uit dames en heren, voert onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes voor het eerst een groter muziekwerk uit: de cantate Jesu, meine Freude (BuxWV 60) van Dietrich Buxtehude.

15-10 10.30 uur ds. P.L Wansink, doopdienst, koffie drinken na de dienst.

22-10 10.30 uur ds. R. Visser uit Amsterdam-IJburg, stadspredikant voor heel Amsterdam.

27

29-10 10.30 uur ds. P.L. Wansink

19.00 uur ds. P.L. Wansink, cantatedienst. Het Lutherjaar wordt op waardige wijze afgesloten met een uitvoering van de feestelijke cantate Ein feste Burg ist unser Gott (BWV 80) van Johann Sebastian Bach. Er is gekozen voor de originele versie. Het Dordtse ensemble ‘De Witt Academy’ is voor deze gelegenheid aangevuld met het barokorkest ‘Florilegium Musicum’.

05-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink, oogstdankdienst

12-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink

19-11 10.30 uur ds. J.P. Vlasblom uit Ridderkerk

26-11 10.30 uur ds. P.L. Wansink, laatste zondag van het kerkelijk jaar, dienst van Schrift en Tafel, met medewerking van ‘Sura Cantat' onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes.

19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Na de uitvoering in 2016 van het Requiem van Mozart is voor deze laatste zondag in het kerkelijk jaar gekozen voor het niet minder bekende Requiem van Gabriel Fauré. Het dameskoor ‘Amabelle Vocale’ onder leiding van Ilona de Kievit wordt op het Kam-orgel begeleid door Edwin Vooijs.

03-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, eerste advent

10-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, tweede advent 19.00 uur ds. P.L. Wansink, gezongen vespers. Het 'Laurens

Kamerkoor' zong al verschillende keren in de Grote Kerk. Opnieuw is dit koor te horen, nu met adventsmuziek.

17-12 10.30 uur ds. P.L. Wansink, derde advent, doopdienst

28

Van de redactie In deze Wijkbrief vindt u, zoals gebruikelijk, veel nieuws over het kringwerk van onze gemeente, dat binnenkort weer start. Daarnaast is er natuurlijk meer informatie vanuit kerkenraad, commissies, werkgroepen, enzovoort die betrokken zijn bij onze Grote Kerk. In de redactie is afscheid genomen van Corry Verbrugge die sinds medio 2009 actief was voor de Wijkbrief. We komen haar naam als lid van de redactie voor het eerst tegen in de Wijkbrief van juni 2009. Corry hartelijk dank voor je jarenlange inzet! Fijn is dat Corry wel blijft zorgen voor de website. Fijn is ook dat een vervanger inmiddels is gevonden, zodat 'we' met z'n vieren verder kunnen. In de volgende Wijkbrief hopen we haar aan u voor te stellen. Per 1 januari 2018 is er weer een vacature, want ondergetekende heeft aangegeven dan de spreekwoordelijke pen in de wilgen te hangen. We blijven dus zoeken naar versterking van de redactie. Daarnaast is er op korte termijn overleg tussen redactie en kerkenraad over de te volgen koers ten aanzien van de Wijkbrief. Naast de informatievoorziening via de Wijkbrief en Kerk op Dordt is er tegenwoordig immers veel meer mogelijk via facebook, twitter, enzovoort. Persoonlijk vind ik dat er altijd papieren berichtgeving moet blijven, al is het maar voor diegenen die niet actief kunnen en/of willen zijn in de digitale wereld. Deze Wijkbrief is nog gemaakt van eerlijk papier; veel leesplezier gewenst!

Namens de redactie, Chiel Verwaal

Redactieleden: Manon Kerkveld, Kinkelenburg 206, Dordrecht, 078-6176805 Martha Quarré, Aletta Jacobs-erf 214, Dordrecht, 078-6161216 Chiel Verwaal, Cronjéstraat 22, Dordrecht, 078-6131223 E-mail redactie: wijkbriefredactie@grotekerk-dordrecht.nl

Planning wijkbrief 2017 deadline kopij bezorging 10 november 24 november

29

Wetenswaard predikant: ds. P.L. Wansink, Kilwijkstraat 1, 3311 WN Dordrecht, 078-6459361, 06-52052243, wansinkp@planet.nl voorzitter wijkkerkenraad: mevrouw J.L. Mostert-van Houwelingen, Baanhoek 72, 3361 GL Sliedrecht, 0184-425051, liannemostert81@gmail.com pastoraal werker: mevrouw A.E. de Waard, Kofschip 16, 2991 PT Barendrecht, 06-36203137 (tot 1 september 2017) ouderling-scriba / postadres wijkkerkenraad: mevrouw P.E. van der Hum, Soembastraat 63, 3312 HT Dordrecht, 06-22351290

penningmeester wijkkas: P.J. Visser, Noordzijde 9, 2969 AP Oud Alblas, 0184-693634. Bankrekeningnummer wijkkas NL37 INGB 0000 6573 05, t.n.v. Wijkraad 1 der Hervormde Gemeente

diakonale aanspreekpunten voor wijk 1: Arnout van Delden, Kees Boekelaan 3, 3312 KH Dordrecht, 078-6140470, en Joke Lingen-Baars, Beukmolen 166, 3352 AG Papendrecht, 078-6153880 De wijkkas Uit dit eigen spaarpotje van de wijk worden veel wijkgebonden uitgaven gedaan, zoals de zondagse liturgie, maar bijvoorbeeld ook deze wijkbrief. Een bijdrage voor de wijkkas is daarom te allen tijde welkom, het gironummer vindt u elders op deze pagina. Collectebonnen Verkrijgbaar op het Kerkkantoor, Gravensingel 19, Dordrecht, 078-6160007 en te bestellen via bankrekeningnummer NL05 ABNA 0508 0243 90 t.n.v. Kerkvoogdij Hervormde Gemeente Dordrecht. Ook voor een abonnement op de kerkbode, Kerk op Dordt kunt u zich bij het Kerkkantoor aanmelden. Openingstijden: maandag en dinsdag van 9-12 uur. Contactdienst Grote Kerk Gemeente Contactpersoon van de Contactdienst is mevrouw Klaasje Pelleboer, Noordzijde 9, 2969 AP Oud-Alblas, telefoon 0184-693634, e-mail pelvis@kpnplanet.nl. Penningmeester is mevrouw J.H. Buijzert-Kleiberg, Beekenstein 94, 3328 ZD Dordrecht. Het bankrekeningnummer van de Contactdienst Grote Kerk is NL27 INGB 0663 4759 45 t.n.v. de penningmeester. Website Grote Kerk: www.grotekerk-dordrecht.nl

V E R S T E G E N Accountants en adviseurs

W W W . V E R S T E G E N A C C O U N T A N T S . N L

Ons kantoor in Dordrecht is gevestigd aan de Noordendijk 189, Postbus 574

3300 AN DORDRECHT 078-6481555. E-mail: info@verstegenaccountants.nl

Administratieve- en fiscale advisering

Controle van de jaarrekening

Verzorgen van financiële administraties

Verzorgen van salarisadministraties

Persoonlijke aandacht en betrokkenheid