Gezonde Mobiliteit - De Verkeersonderneming · 2020. 7. 9. · 4.-Hoe kunnen we mobiliteit gezonder...
6
Pagina 1 van 6 Samenvatting Een goede gezondheid is belangrijk. Het draagt voor veel mensen in belangrijke mate bij aan hun kwaliteit van leven. Houden we in het beleidsveld Mobiliteit voldoende rekening met gezondheid? Door de coronacrisis is dit een cruciale vraag geworden. Voor het eerst in de geschiedenis ervaren we een stilstand, letterlijk en figuurlijk, overal in de wereld. Gevolg: Het vinden van gezonde manieren van reizen is voor het herstel van onze economie urgent geworden. In mobiliteitsland veroorzaakt dit een verschuiving van focus: van groeiende en snelle mobiliteit naar selectieve en minder fysieke mobiliteit, én in ieder geval: gezonde mobiliteit. Zonder sturing, ondersteuning en nieuwe mobiliteitsconcepten zullen mensen reageren op basis van wat ze kennen en wat ze weten. Waar is het wel hygiënisch, schoon en ‘vertrouwd’? In de eigen privé auto. Openbaar vervoer en deelmobiliteit brengen besmettingsrisico’s met zich mee. Fietsen is niet risicovrij; denk aan fietsfiles bij verkeerslichten of op drukke fietspaden en in drukke fietsenstallingen. En thuiswerken is nu breed geaccepteerd, maar voor hoe lang? Én: 40% van werkend Nederland gaat ook nu nog steeds dagelijks naar zijn of haar werk, coronacrisis of niet, voornamelijk met de eigen auto. Door een groter gebruik van de eigen auto zal de druk op het wegennet, na de coronacrisis, nog harder stijgen dan het voorheen al deed. Dit betekent weer meer files, meer uitstoot van schadelijke stoffen, een grotere druk op de publieke ruimte. De mobility shift, die langzaam op gang aan het komen was, is terug bij af. Hiernaast zal de tweedeling in de samenleving groter worden. Enerzijds zijn er de gelukkigen met de eigen auto, anderzijds de ongelukkigen zonder. De tweede groep moet dealen met de gevolgen voor hun gezondheid. Om al deze redenen en meer is gezonde mobiliteit relevanter dan ooit en is nu de sleutel tot een succesvol herstel. ---
Transcript of Gezonde Mobiliteit - De Verkeersonderneming · 2020. 7. 9. · 4.-Hoe kunnen we mobiliteit gezonder...
Pagina1van6
Samenvatting
Eengoedegezondheidisbelangrijk.Hetdraagtvoorveelmenseninbelangrijkematebijaanhunkwaliteitvanleven.HoudenweinhetbeleidsveldMobiliteitvoldoenderekeningmetgezondheid?
Doordecoronacrisisisditeencrucialevraaggeworden.Voorheteerstindegeschiedeniservarenweeenstilstand,letterlijkenfiguurlijk,overalindewereld.Gevolg:Hetvindenvangezondemanierenvanreizenisvoorhetherstelvanonzeeconomieurgentgeworden.Inmobiliteitslandveroorzaaktditeenverschuivingvanfocus:vangroeiendeensnellemobiliteitnaarselectieveenminderfysiekemobiliteit,éniniedergeval:gezondemobiliteit.
Zondersturing,ondersteuningennieuwemobiliteitsconceptenzullenmensenreagerenopbasisvanwatzekennenenwatzeweten.Waarishetwelhygiënisch,schoonen‘vertrouwd’?Indeeigenprivéauto.Openbaarvervoerendeelmobiliteitbrengenbesmettingsrisico’smetzichmee.Fietsenisnietrisicovrij;denkaanfietsfilesbijverkeerslichtenofopdrukkefietspadenenindrukkefietsenstallingen.Enthuiswerkenisnubreedgeaccepteerd,maarvoorhoelang?Én:40%vanwerkendNederlandgaatooknunogsteedsdagelijksnaarzijnofhaarwerk,coronacrisisofniet,voornamelijkmetdeeigenauto.
Dooreengrotergebruikvandeeigenautozaldedrukophetwegennet,nadecoronacrisis,nogharderstijgendanhetvoorheenaldeed.Ditbetekentweermeerfiles,meeruitstootvanschadelijkestoffen,eengroteredrukopdepubliekeruimte.Demobilityshift,dielangzaamopgangaanhetkomenwas,isterugbijaf.
Hiernaastzaldetweedelingindesamenlevinggroterworden.Enerzijdszijnerdegelukkigenmetdeeigenauto,anderzijdsdeongelukkigenzonder.Detweedegroepmoetdealenmetdegevolgenvoorhungezondheid.
Omaldezeredenenenmeerisgezondemobiliteitrelevanterdanooitenisnudesleuteltoteensuccesvolherstel.
---
Pagina2van6
Discussiepaper GezondeMobiliteit,eenbeleidsperspectief
Eengoedegezondheidisbelangrijk.Hetdraagtvoorveelmenseninbelangrijkematebijaanhunkwaliteitvanleven.HoudenweinhetbeleidsveldMobiliteitvoldoenderekeningmetgezondheid?
Doordecoronacrisisisditplotseencrucialevraaggeworden.Voorheteerstindegeschiedeniservarenweeenstilstand,letterlijkenfiguurlijk,overalindewereld.Deeconomiestortin,enwekomenineenrecessiediezijnweerganietkent.Reden:eenoverdraagbaarvirus.Gevolg:Hetvindenvangezondemanierenvanreizenisvoorhetherstelvanonzeeconomieurgentgeworden.
Minderfysiekemobiliteitenmeergezondemobiliteitdenieuwenorm?
Corifeeënoveralindewereldverkondigendatweaanhetvechtenzijntegeneenonzichtbarevijand,datnietsmeeralsvoorheenzalzijn,endatdehuidigerestrictiesminimaaltweejaargaanduren.Watwordtdanhetnieuwenormaalophetgebiedvanmobiliteit?
Zekergedurendedekomendetweejaar,zolangdeonzichtbarevijandnogonderonsis,isgezondmobielzijncruciaal.Inmobiliteitslandveroorzaaktditeenverschuivingvanfocus:vangroeiendeensnellemobiliteitnaarselectieveenminderfysiekemobiliteit,éniniedergeval:gezondemobiliteit.
Mobiliteit,gezondheid,persoonlijkgeluk
Feitelijkzijnmobiliteitengezondheidtweekantenvandezelfdemedaille.Enerzijdsreizenweombestemmingentebereikenenmoetenweervoorzorgendatditzogezondenveiligmogelijkkan.Anderzijdsisfysiekebewegingzonderbestemmingvanbelangomgezondenvitaalteblijven.
Onderzoekwijstuitdatgezondheidenrelatiesmetanderenbijdragenaanpersoonlijkwelbevinden.Datwerktookdeanderekantop:mensendiezichgelukkigvoelenzijngezonderdanmensendiezichongelukkigvoelen.Hetzelfdegeldtvoormensenmetveelvrienden,mensenmetpersoonlijkeenprofessioneleontwikkelingsmogelijkheden,mensendiezichvrijvoelen,enmensendietothetverenigingslevenbehoren.Aangezienmobielzijnonmisbaarisvoordegezondheidénomvriendentebereikenmaaktmobielzijnmensendusgelukkiger.Maarmobielzijnmoetdanduswelopeengezondemanierkunnen.
Watisgezondemobiliteit?
GezondemobiliteitismeerdanCovid-19-vrijemobiliteit.Allangerwordtverbandgelegdtussenmobiliteitenklimaat/luchtkwaliteit.Algenoemdisbeweginginrelatietot(fysiekeenmentale)gezondheid.Ookverkeersveiligheidheeftallesmetgezondheidtemaken.Hetzelfdegeldtvoorsocialeveiligheid.Mobiliteitgaatookovertoegankelijkheidvooriedereen,ookingevalvanfysiekebeperkingen.Enisongehinderdemobiliteitnoodzakelijkvoorhetbereikenvanzorginstellingen.
Urgentieenrelevantievangezondemobiliteit
Opvallendisdatinhet‘oude’mobiliteitsbeleid,afgezienwellichtvanverkeersveiligheid,allebovengenoemdezakennietmeerdanafgeleidenzijnvanhetfaciliterenvandegroeivanmobiliteit,eeneigenlijkredelijkondoordachtereflexdievoortkomtuitenerzijdsdegroeivandebevolking,enanderzijdsuit‘hoewededingennoueenmaaldoen’.ZelfsinrecenteontwikkelingenalsMaaS,waarbijeen‘beter’reisgedragbeoogdwordtdoorreizigerstevoorzienvangoedkopere,snellere,
Pagina3van6
comfortabelereenduurzamereismogelijkheden,komthetwoordgezondheidnauwelijksvoor.Doordepandemieisdewerkelijkheidvandedagechterdathygiëne,veiligheid,gezondheidensocialdistancingdecriteriazijngewordenindeafwegingvanmensenomüberhaupttereizen.
Watergebeurtalswenunietsdoen
Zondersturing,ondersteuning,nieuweoptiesenanderemobiliteitsconceptenzullenmensenreagerenopbasisvanwatzekennenenwatzeweten.Waarishetwelhygiënisch,schoonen‘vertrouwd’?Indeeigenprivéauto.Openbaarvervoerendeelmobiliteitbrengenbesmettingsrisico’smetzichmee.Fietsenismogelijk,maarnietrisicovrij;denkaanfietsfilesbijverkeerslichtenofopdrukkefietspadenenindrukkefietsenstallingen.Enthuiswerkenenthuisblijvenisnubreedgeaccepteerd,maarvoorhoelang?Én:40%vanwerkendNederlandgaatooknunogsteedsdagelijksnaarzijnofhaarwerk,coronacrisisofniet.Voornamelijkmetdeeigenauto.
Derisico’svanmeergebruikvandeeigenauto
Dooreengrotergebruikvandeeigenautozaldedrukophetwegennet,nadecoronacrisis,nogharderstijgendanhetvoorheenaldeed.Ditbetekentweermeerfiles,wellichtmeernogdanvoordecoronacrisis,meeruitstootvanschadelijkestoffen,eengroteredrukopdepubliekeruimte,eneentoenemendberoepopdeoverheidomditweermeertefaciliteren.Demobilityshift,dielangzaamopgangaanhetkomenwas,isterugbijaf.
Hiernaastzaldetweedelingindesamenlevinggroterworden.Enerzijdszijnerdegelukkigenmetdeeigenauto,anderzijdsdeongelukkigen(armeren,gehandicapten,ouderen)zonder.Detweedegroepmoetdealenmetdegevolgenvoorhungezondheid,hunsocialeomgeving,kansenopwerkenstudie,bijdrageaandesamenleving,etc.
Themomentisnow
Alswehetbovenstaandenietserieusnemen,alswedepubliekereactieopCovid-19nietvoorzijn,alswenietnukomenmetpassendeoplossingenvoorstraks,danzaldeoverheiduiteindelijkineenreactieveinplaatsvaneenproactieverolterechtkomen.Wemoetennuhandelen.
Vragendieweonsmoetenstellen?
1. -HoekunnenwegezondreizenenbewegenfaciliterenineenCovid-19wereld?
2. -Hoedefiniërenwegezondemobiliteit,enhoekunnenweditpromotenen
faciliteren?
3. -Hoekunnenwegezondemobiliteitmeten?
4. -Hoekunnenwemobiliteitgezondermaken?
5. -Hoekunnenwedeplaneetgezondermaken(CO2)?
6. -Hoehoudenofmakenwegezondemobiliteitookinclusief?
Pagina4van6
Conclusie
WaarschijnlijkzaldewereldnietmeteenalsvanoudszijnalsereenvaccinistegenCovid-19.Wezulleneenherstelperiodenodighebben.Ditherstelzalwaarschijnlijkgebaseerdzijnopdewaardendiewekendenvanvóórdecoronacrisis,samentevattenalsherstelvanhetpersoonlijkgeluk.Gezondheidisdaarincruciaal.MinisterWiebeszeihettreffend:“Economiegaatnietalleenoverhetcreërenvanbanenengeldverdienen,economiegaatookovergeluk,gezondheidenperspectief.Wemoetenonsuitdecrisisinvesterenommensendattekunnenbieden”.
Daaromisgezondemobiliteitrelevanterdanooit.Mobiliteitraaktdezesdomeinendiepersoonlijkgelukdefiniëren:gezondzijn,hethebbenvansocialerelaties,vrijheidervaren,kunnenwerkenenstuderen,toteengroepbehorenenhetmilieuwaarinmenleeft.Gezondemobiliteitisdésleuteltoteensuccesvolherstel.Dusdanigdatweopeengezondeenveiligewijze:
a. -weermobielkunnenzijn(alsenwanneerhetnodigis);
b. -weervanmobiliteitkunnengenieten(zodatweonsvrijvoelen);
c. -weerbewustvanmobiliteitafkunnenzien(omdatreizennietnodigis,ennietomdathetverbodenis).
Calltoaction
Mobiliteitisonderwerpvantransitie:vanmore,quickanddirtynaarlessphysical,healthyenclean.
Watgaanwedaarzelfaandoen?Watmoetenbeleidsmakersdoen,enhoekunnenwediebeïnvloeden?Hoekunnenwebeslissershelpenbijhetnemenvanbeleidsbeslissingeninhetkadervangezondemobiliteit?Detoverwoordenzijn:
a. -DOORDOEN
b. -DOORPAKKEN
c. -DOORDENKEN
a. 1.ZelfDOORDOEN:gedragspilotsenmassamaken
Degezondereizigermoetcentraalkomentestaaninmobiliteit.Nietalleeninwoord,nuookindaad.Ofdereizigernuwerkgeverisofwerknemer,woningbouwcorporatieofbewoner,publiekstrekkerofbezoeker.Dezereizigergerichtebenaderingiscruciaalbijdeeerstestappenindemobiliteitstransitievanmore,quickendirtynaarlessphysical,healthyandclean.Daarvoorkentelkelandelijkeregiozijnvehikels.IndeMRDH-regiohetenzeondermeer:
• -MoVe/KTA2020/2021
• -V&R-opgave
• -RotterdamsKlimaatakkoord
• -MobiliteitstransitieDenHaag
Pagina5van6
Debijbehorendewerkwijzezouzichmoeten(gaan)kenmerkendoor(1)hetophalenvanmeningenenbehoeftesvandereizigerophetvlakvangezondemobiliteit,(2)nieuweengezondemobiliteitsconcepten-samenmetdereiziger-opeenoverzichtelijkeschaaluitteproberen,(3)hiervan-opbasisvandataeninzichten-telerenwatwerktenwatnietwerkt,en(4)successenopteschalenenfailuresuittefaseren.
Zodoendemakenwevanlieverleemassavannieuwegeslaagdeconcepten,waargezondheidincentraalstaat.
• 1.DOORPAKKENbijbeslissersenbeleidsmakers:investereninperspectief
Waarde‘dagelijksezetpilvanhetZelfDOEN’helptbijhetgestaaghelpenontstaanvangedragsverandering,zijn‘incidentelemedicinaleinjecties’nodigomtegelijkertijdopkortetermijnimpacttegenereren.Wiebesroeptoptotinvesterenomuitdecrisistekomenenmensenperspectieftebieden.Hieropmoetenbeleidsmakersenbeslissersdoorpakkendoordanookdaadwerkelijkbudgetbeschikbaartestellen,voor:
• -hettransformerenvanwoonstratennaarwandelstraten,zodatde1,5meter-samenlevingwerkelijkderuimtekankrijgendienodigis:openstreets,happystreets,vakantiestraten.
• -hettransformerenvanstadsstratennaarfietsstraten,zodateenbetereluchtkwaliteitenfysiekebewegingvoormensendenormwordtopplekkenwaarveelbezoekerssamenkomen
• -hettransformerenvanstedelijkewegennaar‘parkeerinprikkers’richting
parkeergarages,waarvandaanOVengezondeenvernieuwendemobiliteitsconceptenmensenverderbrengenrichtinghunbestemmingindestad
• -hettransformerenvanOV-materieelmetbesmettingsgevaarnaarOV-materieelmetprivé-compartimenten,privé-werkcabinesen,waaromniet,privéloveseats,zoalsinhettheater.
• -hetinclusiefmakenvanmobiliteit:oplossingenvoorhendiefysiekofmentaalniet
kunnenofwillenreizen
Omdeze‘incidenteleinjecties’opstructurelebasisteregelenmoetenbeleidsvisieswordenherzien.Waargezondheid,gelukenperspectiefvoormensennurandverschijnselenzijnvaninvesteringeninmobiliteit‘tenbehoevevanheteconomischvestigingsklimaat’moetendiebegrippendenormwordenomonsuitdecrisisteinvesteren.Hetisnietmeerdanlogischalsbeleidsmakers,voorwiemeerensnelleremobiliteitjarenlangdenormisgeweest,daarbijplaatsmakenvoormodernebeleidsmakersdiegoedzijnvoordenieuwegeneraties.
1. 1.IngesletenmechanismesopnieuwDOORDENKEN:werken,werkvoorwaardenenwerkgeversonderdeloep
Vooronzeeconomieiswoonwerk-verkeereenbelangrijkevormvanmobiliteit(M).Hetisdeschakeltussenwoon(WO)-enwerk(WE)-omgeving.Maar(WO),(M)en(WE)zijngeenketen.Mobiliteit
Pagina6van6
wordtseparaatvan(WO)en(WE)belastdoordeoverheidenbeloonddoorwerkgevers.Maar:mobiliteitwordtautomatischgezonderalsdezeschakelnietalssolitairebezigheidbezienwordtdielosstaatvan(WO)en(WE).Daaromloonthetdemoeitedezedrie-eenheidonderdeloeptenemen.
Thuiswerkenschuiftdedrieschakelsineen.Erisgeen(M)meernodig,tenzijwededigitalesnelwegookalsmobiliteitgaanbeschouwen.(WO)=(WE).Datlijktefficiënt,maarthuiszijn(WO)brengtookpraktischebezwarenofafleidingenmetzichmee(partners,kinderen).Bovendienheeftdebaas(WE)desecundairearbeidsvoorwaardenvoorthuiswerkennietoporde.Dedigitalesnelweghapertnoghierendaar.Alleertdeafgelopenperiodedatdeobstakelszogrootnietzijn,endatvideocallsvelereguliereoverleggen,waaraltijdfysiekemobiliteitvoornodigleek,kunnenblijvenvervangen.
Bijgebruikvandeeigenprivé-autovoorwoonwerk-verkeergeldt:(WO)=(M):nogevenindeeigenomgeving(WO)voordepoortnaardewerklocatie(WE)inzichtkomt.
Werkenindetreinofinhetautonoomrijdendebusjelevert(WE)=(M)op.Maarnoglangnietoveralwordtwerktijdindetreinerkendalswerktijd.
Wenoemenhetdagelijksependelenwoon-werk-verkeer.Maarerisalleeneensemantischeverbindingtussendedrieonderdelenvandatwoord.Omdemeestemensendaadwerkelijkgezondemobiliteitsconceptentelatengebruikenwordthetzaakomnietlangeropdedrieschakelsvandereisafzonderlijkbeleidtevoeren,maardezeintegraaltevoorzienvanregels,belastingen,uitdagingen,gamification,mogelijkheden,tarieven,beloningen,etc.Danwordthetmeteenookmogelijkomgezondemobiliteittestimulerenoftebelonen.
Alswebijvoorbeeldvindendatonderdeelvangezondemobiliteitisdatvoorgezondheidswerkersongehinderdemobiliteitnoodzakelijkisvoorhetbereikenvanzorginstellingen,danmoethiertoe:
1. -deCAOuituitsluitendhetwerk(WE)-domein;
2. -dekilometerheffinguituitsluitendhetmobiliteits(M)-domein;
3. -deparkeervergunningbijhuisuituitsluitendhetwoon(WO)-domein.
VoorbeeldWezoudenhetmogelijkkunnenmakendatdegezondheidswerkerineencruciaalberoep(a)ophetwoonadres(WO)géénparkeervergunningnodigheeft,(b)onderweg(M)géénkilometerheffinghoefttebetalen,en(c)ophetwerkaangekomen(WE)bijdedeurkanparkerenalshijofzijom18uurinhetziekenhuisopdecorona-afdelingaanzijnofhaarshiftmoetbeginnenommensenteredden.
Beleidsmakersenwerkgeverszoudenruimtemoetenmakenomopdezemaniergezondemobiliteit(entegelijkertijdefficiënteremobiliteit)tebelonenenalsnormneertegaanzetteninhetbeleid.
