Inhoudsopgave

Traditionele gedichten

Mathon...................................................................................................................................................5

Sweder...................................................................................................................................................6

Lara.........................................................................................................................................................7

Kim.........................................................................................................................................................8

Moderne gedichten

Mathon.................................................................................................................................................11

Sweder.................................................................................................................................................12

Lara.......................................................................................................................................................13

Kim.......................................................................................................................................................14

Open gedichten

Mathon.................................................................................................................................................16

Sweder.................................................................................................................................................17

Lara.......................................................................................................................................................18

Kim.......................................................................................................................................................19

Gesloten gedichten

Mathon.................................................................................................................................................21

Sweder.................................................................................................................................................23

Lara.......................................................................................................................................................25

Kim.......................................................................................................................................................26

Analyse

Mathon.................................................................................................................................................28

Sweder.................................................................................................................................................35

Lara.......................................................................................................................................................39

Kim.......................................................................................................................................................45

Verwerkingsopdracht Deel II................................................................................................................51

1

Traditionele

gedichten

2

Mathon

De moeder het water

Ik ging naar moeder om haar terug te zien.

Ik zag een vreemde vrouw. Haar blik was wijd en

leeg, als keek zij naar de verre overzijde

van een water, niet naar mij. Ik dacht: misschien

- toen ik daar stond op het gazon, pils gedronken

in de kantine van het verpleegtehuis, de tijd

ging langzaam in die godvergeten eenzaamheid -

misschien zou 't goed zijn als nu Psalmen klonken.

Het was mijn moeder, het lijfje dat daar roer-

loos stond in 't gras, alleen haar dunne haren

bewogen nog een beetje in de wind, als voer

zij over stille waatren naar een oneindig daar en

later, haar God. Er is geen God, maar ik bezwoer

Hem Zijn beloften na te komen, haar te bewaren.

------------------------------------------

Schrijver: Rutger Kopland

bundel: Tot het ons loslaat

3

Ik heb dit gedicht gekozen omdat het een traditioneel was maar ook wel modern. Ook omdat het een beetje gesloten en ook een beetje open was. Het is dus van alles wat.

Sweder

DE DAPPERSTRAAT

Natuur is voor tevredenen of legen.

En dan: wat is natuur nog in dit land?

Een stukje bos, ter grootte van een krant,

Een heuvel met wat villaatjes ertegen.

Geef mij de grauwe, stedelijke wegen,

De’ in kaden vastgeklonken waterkant,

De wolken, nooit zo schoon dan als ze, omrand

Door zolderramen, langs de lucht bewegen.

Alles is veel voor wie niet veel verwacht.

Het leven houdt zijn wonderen verborgen

Tot het ze, opeens, toont in hun hogen staat.

Dit heb ik bij mijzelven overdacht,

Verregend, op een miezerigen morgen,

Domweg gelukkig, in de Dapperstraat.

------------------------------------------------

Schrijver: JC Bloem

Bundel: Sintels

4

Dit gedicht heb ik gekozen omdat ik vind dat JC. Bloem hierin veel interessante vergelijkingen maakt. Het sprak me ook aan dat het over het milieu ging. Ik heb hem ook gekozen omdat het een sonnet is en die zijn over het algemeen best prettig om te lezen.

Lara

Op een Oester

Een praatzieke oester uit Douwen

Was vaak voor geen cent te vertrouwen

Haar man vroeg vol nijd

In godsnaam haar klep eens te houwen

--------------------------------------------------------------------------------------------

Schrijver: Jan Punt

Bundel: www.gedichten.nl

Dit gedicht heb ik gekozen omdat terwijl ik op zoek was naar een limerick voor in onze bloemlezing, van alle limericks die ik kon vinden deze de leukste was, omdat hij eigenlijk heel simpel is als je hem zo leest maar er toch aardig wat fantasie voor nodig is om dit korte gedichtje te bedenken. De laatste zin vond ik heel goed bedacht want ze moet haar klep moet omdat ze niet te vertrouwen is en oesters hebben zelf ook echt een klep om dicht te doen.

5

Kim

De rechte weg

Je stelt je op een weg in als een liniaal,

maar rijdend door het landschap van Noord-Frankrijk

geven de kaarten alle van bedrog blijk:

wij ronden bocht na bocht - maar verticaal,

waardoor wat ons omringt te kantelen lijkt

als wij de hoeken omslaan naar beneden.

De heuvels openbaren zich allengs als treden.

Een trap die om en om naar aarde en hemel reikt..

Na elke wolkenteug uit het blauwe glas

wissen wij ons de lippen af met gras

om dorstig weer de blik omhoog te richten.

't Suizen omlaag gaat haast in vrije val,

maar de benzinepomp vertoont een hoog getal

als prijs voor het genot der vergezichten.

--------------------------------------

Schrijver: Fred Portegies Zwart

Bundel: Krullen van jezelf

6

Ik heb dit gedicht gekozen, omdat ik me tijdens het lezen van het gedicht in kan beelden hoe die weg, die wordt beschreven in het gedicht, eruit ziet. Ik heb het gedicht ook gekozen, omdat ik sowieso graag gedichten over landschap lees. Ook vind ik de beeldspraak die gebruikt wordt heel mooi en goed bedacht. De twist in de laatste strofe vind ik ook heel goed bedacht van de auteur.

Moderne gedichten

7

Mathon

vogel

De bomen kregen een betekenis

die zij nog zacht gebarend wilden weren,

maar 't noodlot was niet meer te keren;

een vogel streek klapwiekend in de wildernis

van takken neer en nu hij roerloos zit

(het licht wordt zo benauwend wit),

denk ik aan dood, verrotte geur van blaren,

hetzelfde zijn op steeds dezelfde plaats...

Hoe komt wie vliegt ooit tot bedaren,

en wie niet vliegt ooit van zijn plaats?

------------------------------------------------

Schrijver: Jan Emmens

Bundel: Kunst en vliegwerk

Dit gedicht heb ik gekozen omdat het een modern opbouw heeft maar toch ook wel een klassiek rijmschema.

8

Sweder

Als

Als iemand beweertdat Madagascarin de AtlantischeOceaan ligt, doe dan geen moeitehem of haar terechtte wijzen;

de ligging vanMadagascarzal er niet doorveranderen.

---------------------

Schrijver: Jules Deelder

Bundel: moderne gedichten

Dit gedicht heb ik gekozen omdat ik het al meteen een grappig stuk tekst vond. Jules Deelder heeft ook een bepaalde humoristische stijl die mij wel aanspreekt.

9

Lara

Mijn vriendje David‘k Heb in de vakantie een vriend gehad,daar ging ik haast elke dag mee op pad,en we leenden elkaar onze boeken.En ’s morgensvroeg werd ik wakker vansteeds datzelfde heerlijke planom die vriend weer op te gaan zoeken.

Zo zijn al die dagen voorbijgegaan, en toen brak de laatste ochtend aandat wij elkaar nog zagen. Nou ja. Gewoon. De vakantie was om.En wij vergaten, zo stom, zo stom,elkaars adres te vragen.

Soms, in mijn bed, met mijn ogen dicht,lig ik te proberen of ik zijn gezichtkan vinden in mijn gedachten.Het lukt me nooit. Maar vandaag in de klaswist ik plotseling weer precies hoe hij was,precies hoe hij praatte en lachte.

Dat zal ik onthouden, nog heel erg lang.Hoop ik tenminste. Want soms ben ik bangDat ik na een heleboel jarenhem tegen zal komen, en híj stelt zich voor,en ík stel me voor.En we hebben niet doordat wíj die twee vrienden waren.--------------------------------------------------------Schrijver: Willem WilminkBundel: Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is

Dit gedicht heb ik in onze bloemlezing geplaatst omdat ik mezelf er gelijk in herkende toen ik het las. Vroeger heb ik namelijk ook een vakantievriendin gehad, die op een dag niet meer naar het zwembad kwam en dus naar huis was gegaan. Ik heb haar hierna nooit meer gezien en voelde me hierdoor ook droevig net als het kindje in dit gedicht. Ik vind het knap dat Willem deze gevoelens heeft kunnen verwerken in een mooi en rijmend gedicht.

10

Kim

Een taartEr staat een taart in de etalage,een grote witte taart.Wat moet ik doen?

Ik moet aan geld komen,ik moet een steen door dat raam gooien,ik moet jarig zijn,ik moet zorgen dat die juffrouw binnen,die met die rode lippen,verliefd wordt op mij -

ik doe mijn ogen dicht,druk mijn neus tegen het glas,prevel:taart, grote witte taart, vlieg ongeschonden door dit raam...of moet ik zelf bakker worden, banketbakker d'excellence?---------------------------------Schrijver: Toon TellegenBundel: Een langzame val

Ik heb dit gedicht gekozen, omdat ik het gedicht leuk verzonnen vond en ik het heel erg origineel vind. Zelf zou ik niet bedenken om over zo een onderwerp poëzie te schrijven. En ook met het naar mijn mening moeilijke onderwerp is het een professioneel en goed geschreven gedicht geworden. Een reden waarom di gedicht mij aansprak is ook dat ik erg van taart hou.

11

Open Gedichten

12

Mathon

Mont Ventouxdichten is fietsen op de Mont Ventoux,waar Tommy Simpson nog is overleden.onder zo tragiese omstandighedenwerd hier de wereldkampioen doodmoe.

op deze col zijn velen losgereden,eerste categorie, sindsdien tabu.het ruikt naar dennegeur, Sunsilk Shampoo,die je wel nodig hebt, eenmaal beneden.

alles is onuitsprekelijk vermoeiend,de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,de top van deze winderige berg:ijdelheid en het najagen van wind.--------------------------------------------

Schrijver: Jan Kalbron: Fietsen op de Mont Ventoux

Dit gedicht heb ik gekozen omdat het over sport en de Mont Ventoux ging. Ik vind zelf sport heel leuk en doe het zelf ook veel en ook vooral omdat ik zelf de Mont Ventoux ook ga beklimmen met de Colsensation en daarom sprak het me extra aan.

13

Sweder

VogelperspectiefIk droomde dat het oorlog wasIk doolde door verkoolde stratenin een regen van granaten

Rook verduisterde de dagIn de Maas kookte het waterIk beklom de Euromast

Rondom stond de stad in brandGodallemachtig! Vanuit de luchtgezien was zo’n oorlog prachtig--------------------------------------Schrijver: Jules DeelderBundel: Interbellum

Dit gedicht heb ik gekozen omdat ik geschiedenis over het algemeen erg interessant vind; met name de oorlogen. Dit gedicht is net weer iets ander dan eentje die gaat over iemand op het slagveld. Zo maakt Jules Deelder oorlog toch nog een beetje mooi.

14

Lara

VakantieberichtWij dronken onderweg in Portugal, per dag tenminste één fles Vinho Verde,maar meestal twee en doorgaans nog een derde,want drie is toch zo’n heerlijk rond getal.

En daar wij dan pas werk’lijk dronken werdenwerd nummer vier besteld als spoedgeval -‘of is dit nu ons vijfde flesje al?’bracht een van ons, de tel kwijt, dan te berde.

U raadt het al – daarna kwam nummer zesen dikwijls is het daarbij niet gebleven;wij meden bijgelovig nummer zevenen namen maar meteen een achtste fles.

Ja die vakantie was een groot succes:in Portugal valt heel wat te beleven.--------------------------------------------------------------------------------------------Schrijver: Driek van WissenBundel: De volle mep

De reden voor mijn keuze was dat ik dit gedicht meteen erg leuk vond bedacht doordat het tellen van de flessen er grappig in is verwerkt. Het was me verder ook meteen duidelijk waar het over ging dus leek het gedicht me perfect om in de categorie gesloten gedichten te plaatsen. Verder doet het me ook wel denken aan mijn eigen vakanties waarin mij ouders regelmatig op het terras in de zon met vrienden wijntjes drinken (niet zó veel natuurlijk) en het dan heel gezellig hebben.

15

Kim

Afscheid van een land

Nooit zag ik de bergen zovastbesloten tegen de hemelof nooit, nooit, dat denk je danals iets heel hevig en onherhaalbaarvoorbij is, nooit kortomhing de hemel zo duidelijk zostralend zo treurig gerafeldtussen de bergen

en hier beneden gebeuren ogenschijnlijkgeringe dingen, de rivierdie altijd roerloos aan je voeten lagglijdt stil de hoek om, van de geitendie zoëven om je heen liepen is niets meergebleven dan wat beweging in het rieten misschien is dat ook al de wind,de laatste hete bulten hooi zijn op wagensgeladen en worden weggevoerdnaar het gehucht en je ziet nog hoehet zich opent voor de paarden en sluitachter de rug van een boerenkind

niet dat je dan wordt verstotenniet dat je dan wordt verdrevenje loopt over de brugen stapt extra voorzichtigover een slapende hond in de zon.

-----------------------------Schrijver: Rutger Kopland

Bundel: Onder het vee

De reden voor mijn keuze voor dit gedicht is ook weer dat ik het beschreven landschap makkelijk voor me kan zien. Omdat dit gedicht een open gedicht is gaat dat nog makkelijker. Dit is ook een gedicht over landschap en die spreken mij erg aan. Dit komt omdat ze mij doen denken aan leuke herinneringen die ik bij dit soort gebieden heb.

16

Gesloten Gedichten

17

Mathon

ZONDAG

met fluwelen achtergrond

varen de boten af

op een zee van melk

de vissershaven ligt gesloopt

onder de netten

tussen twee vangsten in

de zee heeft het strand

schoongemaakt met schelpen

versierd met zeewier

soms wandelt er een mens

kort de zee in

en wil er drinken als een vis

--------------------------------

Schrijver: Lucas Michel

bron: Nieuwe stemmen I

Ik heb dit gedicht gekozen omdat het echt heel gesloten was en ik er niks van snapte. Dat leek mij dus een goede keus als gesloten gedicht.

18

Sweder

Het is nacht

en in de holte van de nachtdrink ik de melk van de maanen zin op de dag.

hoog zwaait het donker wegde steen van de ochtendwordt geslepen.

vrolijke vrolijke dagde rook van de vuren wankeltde priester zingt zijn houten liedjes.

de zon heeft bloed in zijn oog.wat zal er met ons gebeuren?

------------------------------------------

Schrijver: Cees Nooteboom

Bron: Het zwarte gedicht

Ik heb dit gedicht gekozen omdat het vrij mysterieus overkwam. Na een aantal rare vergelijkingen wist ik niet meer precies waar het over ging. Het is een gedicht dat je laar nadenken en dat vond ik ook wel leuk om in de bloemlezing te hebben.

19

Lara

Het begon met een lach

Het begon met een lach die onbekommerd van de springplank Duikelde, op het plat van het water, en nog eens en nog eens en nog eens,tot de lach, harder en grijzer, binnen bleef.ik doe niet meer mee,schreef de lach,de tanden hebben het koud gekregen

het kwam nog tot een eind toen het water, plat en hard, al onder het maanlicht lag,als een hoofdstuk afgesloten.--------------------------------------------------------------------------------------------Schrijver: Bart MeulemanBundel: Tirade

Bovenstaand gedicht is en blijft voor mij heel erg gesloten, het roept dan ook veel vragen bij me op zoals; wat wordt er bedoelt met het water dat al onder het maanlicht lag? Toch heb ik het gekozen omdat ik dít juist mooi vindt aan een gedicht, het is een beetje mysterieus en het blijft een uitdaging om de echte betekenis te weten te komen. De titel sprak me ook meteen aan omdat het een beetje een nietszeggende titel is die je nieuwsgierig maakt naar de verloop van de rest van het gedicht.

20

Kim

Groepsportret

Zet alles klaar om vooraf vol te zijn,in forse hompen, snijdend te verdelen.Valt het van tafels, zal het vallen.Grond eindigt niet.

Zorg dat servetten vleugels zijn en botentot ze op schoten liggen voor het morsen.Moet iemand even doen alsof een hoed,laat maar begaan.

Dan kruimels weg en kleren recht en voorstenvooraan neergelegd, daarachter door de knieën,daarachter staan. Lachen zacht, vlucht niet,kijk niemand aan.

Alleen wie scherpstelt, schiet, vereeuwigt.-------------------------------------Schrijver: Joke van Leeuwen

Bundel: Wuif de mussen uit

Ook dit gedicht heb ik gekozen, omdat ik, ondanks de vele onduidelijkheden, me de situatie makkelijk voor kan stellen. Ik herken de chaos die in het gedicht wordt omschreven ook in mijn eigen ervaringen met groepsportretten. Het gebruik van veel beeldspraak sprak mij ook aan, omdat het me zo makkelijker leek om het gedicht te analyseren.

21

Analyse

22

Mathon

De moeder het water

Ik ging naar moeder om haar terug te zien.

Ik zag een vreemde vrouw. Haar blik was wijd en

leeg, als keek zij naar de verre overzijde

van een water, niet naar mij. Ik dacht: misschien

- toen ik daar stond op het gazon, pils gedronken

in de kantine van het verpleegtehuis, de tijd

ging langzaam in die godvergeten eenzaamheid -

misschien zou 't goed zijn als nu Psalmen klonken.

Het was mijn moeder, het lijfje dat daar roer-

loos stond in 't gras, alleen haar dunne haren

bewogen nog een beetje in de wind, als voer

zij over stille waatren naar een oneindig daar en

later, haar God. Er is geen God, maar ik bezwoer

Hem Zijn beloften na te komen, haar te bewaren.

------------------------------------------

Schrijver: Rutger Kopland

bundel: Tot het ons loslaat

23

Parafase

Het gaat over iemand zijn moeder die in het verpleegtehuis zit en die aan het dementeren is denk ik. Want er wordt geschreven over een wijde en lege blik die kijkt naar de overzijde en niet naar haar zoon.

Analyse

Is het gedicht traditioneel of is het een vrij vers?

Het is een traditioneel gedicht, het is namelijk een sonnet met twee kwatrijnen en twee terzetten.

Als het traditioneel is:

– Welke soorten rijm herken je?

Er is sprake van eindrijm. Bijvoorbeeld: zien en misschien in de eerste strofe.

– Wat is het eindrijmschema?

In de eerste twee strofes word omarmend gerijmd, dus abba.

- toen ik daar stond op het gazon, pils gedronken

in de kantine van het verpleegtehuis, de tijd

ging langzaam in die godvergeten eenzaamheid -

misschien zou 't goed zijn als nu Psalmen klonken.

In de laatste twee strofes word gekruist gerijmt, dus abab.

Het was mijn moeder, het lijfje dat daar roer-

loos stond in 't gras, alleen haar dunne haren

bewogen nog een beetje in de wind, als voer

zij over stille waatren naar een oneindig daar en

later, haar God. Er is geen God, maar ik bezwoer

Hem Zijn beloften na te komen, haar te bewaren.

– Is het rijm origineel en verrassend of een voorspelbare dreun?

24

Het is een voorspelbare dreun het rijmschema blijft namelijk de hele rijm het zelfde.

Wat is het metrum?

Het metrum is jambe, de rijm en klemtoon licht namelijk aan het einde van de zin

Is er ergens een antimetrie? Zo ja, wat is het effect?

Ja, het einde van een zin zit vaak niet aan het einde van de regel. Daardoor krijg je een vreemd effect met de rijm en klemtoon. Door de opbouw van het gedicht lijkt het dus traditioneel, maar de soort rijm en de antimetrie maken het ook weer modern.

Is er enjambement? Wat is de functie ervan?

Ja die is er en wordt best vaak gebruikt zelfs. De functie hiervan is om de dreun te doorbreken of voor een verrassing te zorgen. Dat gebeurt dus door de lezer op het verkeerde been te zetten door te laten lijken dat de zin is afgelopen aan het einde van de regel terwijl die eigenlijk nog door gaat.

Is er een regelmatige indeling in strofen?

Ja het is een sonnet dus de indeling is regelmatig.

Is er sprake van beeldspraak? Zo ja, welke beeldspraak?

Nee dat is er niet.

Herken je stijlfiguren? Welke?

Nee.

InterpretatieIs het gedicht open of gesloten?

Het is een beetje van beide, het is namelijk een lastig gedicht om te begrijpen maar, uiteindelijk begrijp je het toch wel.

Wat is kenmerkend voor de vorm van dit gedicht?

Het is een sonnet en die heeft een kenmerkende vorm van twee kwatrijnen en twee terzetten.

Zijn die kenmerken functioneel, dragen ze bij aan de betekenis van het gedicht?

Nee ze dragen niet bij aan de betekenis van het gedicht, ze hebben namelijk geen speciale mening.

Wat dragen titel, beeldspraak en stijlfiguren bij aan de betekenis van het gedicht?

De titel luidt: De moeder het water, dat draagt wel bij aan de betekenis van het gedicht het gaat namelijk over iemands moeder die naar het water kijkt in plaats van naar haar zoon omdat ze dementie heeft denk ik.

25

Zoek informatie over de dichter of over het gedicht op. Kijk of die informatie je helpt bij de interpretatie van het gedicht.

Nee, dat heeft niet geholpen bij het interpreteren van het gedicht.

Kijk nog eens terug naar punt 1, naar je eerste indruk. Schrijf nu je definitieve interpretatie van het gedicht op.

Mijn interpretatie is niet veranderd en ik denk nog steeds dat het over de schrijver zijn moeder gaat die lijdt aan dementie.

BeoordelingDoet het gedicht je iets? Ligt dat aan de vorm of aan de betekenis?

Nee het gedicht doet mij niks. Ik denk dat dat ook gedeeltelijk ligt aan de betekenis ik heb namelijk nog geen dementerende ouders of opa’s en oma’s dus heb ik hier geen ervaring mee.

Wat vond je mooi/moeilijk/origineel in dit gedicht?

Ik vond de manier van rijmen wel origineel door bijvoorbeeld enjambement te gebruiken.

Is het gedicht in de juiste categorie geplaatst? Of moet het in een andere categorie na deze analyse? Zo ja, welke?

Nee, het gedicht blijft in traditioneel staan vanwege de opbouw die het gedicht heeft

26

Mont Ventouxdichten is fietsen op de Mont Ventoux,waar Tommy Simpson nog is overleden.onder zo tragiese omstandighedenwerd hier de wereldkampioen doodmoe.

op deze col zijn velen losgereden,eerste categorie, sindsdien tabu.het ruikt naar dennegeur, Sunsilk Shampoo,die je wel nodig hebt, eenmaal beneden.

alles is onuitsprekelijk vermoeiend,de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,de top van deze winderige berg:ijdelheid en het najagen van wind.--------------------------------------------

Schrijver: Jan Kalbron: Fietsen op de Mont Ventoux

ParafaseHet gedicht gaat over het beklimmen van de berg Mont Ventoux waarin wordt aangetoond hoe zwaar het is en soms ook gevaarlijk om de berg te beklimmen.

AnalyseIs het gedicht traditioneel of is het een vrij vers?

Het is een traditioneel gedicht, het is namelijk een sonnet met twee kwatrijnen en twee terzetten.

Als het traditioneel is:

– Welke soorten rijm herken je?

Er is sprake van eindrijm, bijvoorbeeld: overleden en omstandigheden.

– Wat is het eindrijmschema?

In het eerste deel is het is omarmende rijm, het gaat namelijk abba.

dichten is fietsen op de Mont Ventoux,

waar Tommy Simpson nog is overleden.

onder zo tragiese omstandigheden

27

werd hier de wereldkampioen doodmoe.

In het tweede deel is het verspringend rijn, het gaat namelijk abcabc.

alles is onuitsprekelijk vermoeiend,

de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,

waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,

de top van deze winderige berg:

ijdelheid en het najagen van wind.

– Is het rijm origineel en verrassend of een voorspelbare dreun?

Het is een voorspelbare dreun het gaat namelijk het hele gedicht volgens een klassiek rijmschema.

– Wat is het metrum?

Het metrum is jambe, het gaat namelijk van zwak naar sterk. De klemtoon ligt altijd aan het einde van de zin.

– Is er ergens een antimetrie? Zo ja, wat is het effect?

Ja, In de tweede strofe bij eerste categorie word de zin ook onderbroken en ligt de klemtoon ook midden in de zin en in de laatste strofe bij: toch haal ik. Daar ligt de klemtoon midden in de zin bij de komma waar de zin normaal verder zou lopen.

– Is er enjambement? Wat is de functie ervan?

Nee die is er niet.

– Is er een regelmatige indeling in strofen?

Ja het is een sonnet dus de indeling is regelmatig.

– Is er sprake van beeldspraak? Zo ja, welke beeldspraak?

Nee.

– Herken je stijlfiguren? Welke?

28

Er zijn geen stijlfiguren.

Interpretatie Is het gedicht open of gesloten?

Het gedicht is open, je snapt namelijk meteen waar het over gaat.

Wat is kenmerkend voor de vorm van dit gedicht?

Het is een sonnet, dat heeft een kenmerkende vorm van twee kwatrijnen en twee terzetten.

Zijn die kenmerken functioneel, dragen ze bij aan de betekenis van het gedicht?

Nee ze dragen niet bij aan de betekenis van het gedicht, ze hebben namelijk geen speciale mening.

Wat dragen titel, beeldspraak en stijlfiguren bij aan de betekenis van het gedicht?

De titel laat zien waar het gedicht over gaat. De titel is namelijk Mont Ventoux en het gedicht gaat daar ook over. Beeldspraak en stijlfiguren komen niet voor in dit gedicht.

Zoek informatie over de dichter of over het gedicht op. Kijk of die informatie je helpt bij de interpretatie van het gedicht.

Met achtergrond informatie over de schrijver ben ik niet geholpen bij het interpreteren van het gedicht.

Kijk nog eens terug naar punt 1, naar je eerste indruk. Schrijf nu je definitieve interpretatie van het gedicht op.

BeoordelingDoet het gedicht je iets? Ligt dat aan de vorm of aan de betekenis?

Ja, het gedicht sprak me wel aan. Dat komt omdat ik deze zomer zelf de Mont Ventoux ga beklimmen met de Colsensation en daarom leek het me leuk om dit gedicht te kiezen.

Wat vond je mooi/moeilijk/origineel in dit gedicht?Ik vond het gedicht wel mooi, er is een leuke woordspeling die de schrijver gebruikt en ik ga zelf ook de Mont Ventoux op fietsen met de Colsensation, daarom vond ik het nog iets leuker om dit gedicht te kiezen.

Is het gedicht in de juiste categorie geplaatst? Of moet het in een andere categorie na deze analyse? Zo ja, welke?

Ja het gedicht is nog steeds in de goede categorie geplaatst vindt ik, het gedicht is namelijk nog steeds open en goed te begrijpen.

29

Sweder

DE DAPPERSTRAAT – JC. Bloem uit Sintels

Natuur is voor tevredenen of legen.  a u/u/u/uuu/uEn dan: wat is natuur nog in dit land?  b u/u/u/u/u/Een stukje bos, ter grootte van een krant,  b u/u/u/u/u/Een heuvel met wat villaatjes ertegen. a u/u/u/uuu/u

Geef mij de grauwe, stedelijke wegen,  a u/u/u/uuu/uDe’ in kaden vastgeklonken waterkant,  b uu/u/u/u/u/De wolken, nooit zo schoon dan als ze, omrand  b u/u/u/u/uu/Door zolderramen, langs de lucht bewegen. a u/u/u/uuu/u

Alles is veel voor wie niet veel verwacht.  c /uu/uu/uu/Het leven houdt zijn wonderen verborgen  d u/uuu/uuu/uTot het ze, opeens, toont in hun hogen staat. e /uuu/uuu/u/

Dit heb ik bij mijzelven overdacht,  c uu/uu/uuu/Verregend, op een miezerigen morgen,  d u/uuu/uuu/uDomweg gelukkig, in de Dapperstraat. e /uu/uuu/u/

1.

Ik denk dat dit gedicht gaat over iemand die de kleine dingetjes in de natuur erg bewonderd. Hij zegt dat er niet veel natuur in het land is maar hij kan waarderen wat er wel is.

2.

In dit gedicht zit eindrijm aan het einde van iedere regel. In dit gedicht wordt gebruik gemaakt van omarmend rijm (abba) en verspringend rijm (cde).

Ik vind dit gedicht geen voorspelbare dreun. Het leest makkelijk en de betekenis is duidelijk. Ik vind het echter niet zo’n verrassend of origineel gedicht omdat er al heel veel gedichten over de natuur gaan.

Er is in dit gedicht antimetrie aanwezig op regel 11. Het woord ‘opeens’ verbreekt het ritme. Dit geeft nadruk op deze zin.

Een enjambement is te vinden bij zin 7/8. De zin loopt over de volgende dichtregel door. De reden hiervan is om het metrum aan te houden.

Ja, de indeling is als volgt: kwatrijn, kwatrijn, terzet, terzet (sonnet)

30

Er is sprake van beeldspraak. Op regel 6 bijvoorbeeld een metafoor: ‘De’n kaden vastgeklonken waterkant’. Het lijkt er ook op dat de omranding van zolderramen als een soort schilderijlijsten worden omschreven.

Dit gedicht barst van de stijlfiguren. ‘Een stukje bos, ter grootte van een krant,’ is een hyperbool omdat het een overdreven vergelijking is. In de laatste twee regels is een paradox te vinden: hij is helemaal verregend, maar toch ontzettend gelukkig. Ten slotte is er sprake van een personificatie op regel 10: ‘Het leven houdt zijn wonderen verborgen’.

3.

Dit is een open gedicht omdat de betekenis duidelijk is zonder al te rare vergelijkingen.

Kenmerkend aan de vorm van het gedicht is dat het een sonnet is. Het enige dat dat aan het gedicht bijdraagt is denk ik om het kort en bondig te houden.

De beeldspraak van het stukje bos ter grootte van een krant draagt vooral mee aan de betekenis van het gedicht. Zo laat Bloem weten dat er wel héél weinig natuur te zien is.

JC. Bloem beschermde het milieu en had kritiek op de werkelijkheid. Deze informatie past heel goed bij het gedicht. In het gedicht zegt hij namelijk dat er weinig natuur over is.

Na onderzoek te doen denk ik dat het gedicht gaat over een persoon die zich afvraagt of de natuur nog wel bestaat. Hij vind het leven in de stad heerlijk en juist in de stad vindt hij de natuur op z’n mooist omdat het extra opvalt.

4.

Ik word best vrolijk als ik dit gedicht hoor. Na de eerste strofe dacht ik dat het een best zielig gedicht zou worden omdat de hoofdpersoon klaagde over de hoeveelheid natuur, maar in de laatste strofe was het helemaal duidelijk dat hij eigenlijk toch wel heel gelukkig is.

Ik vond het best moeilijk om het ouderwetse taalgebruik te begrijpen toen ik het voor het eerst las. Het mooie aan dit gedicht vind ik de boodschap van een gelukkig persoon die van het leven geniet. Ook vond ik de zolderramen die worden gelinkt met schilderijlijsten een erg originele draai geven aan het verhaal.

Het gedicht is wel in de juiste categorie geplaatst (klassiek) omdat het een sonnet is.

31

Vogelperspectief – Jules Deelder uit Interbellum

Ik droomde dat het oorlog was u/u/u/u/Ik doolde door verkoolde straten u/u/u/u/uin een regen van granaten uu/u/u/u

Rook verduisterde de dag uu/u/u/In de Maas kookte het water uu/u/u/uIk beklom de Euromast uu/u/u/

Rondom stond de stad in brand uu/u/u/Godallemachtig! Vanuit de lucht u/u/uu/u/gezien was zo’n oorlog prachtig uu/u/u/u

1.

Dit gedicht gaat over een persoon die droomt dat het oorlog is. Wanneer hij de strijd van bovenop de Euromast bekijkt vind hij het er prachtig uitzien.

2.

Er is antimetrie bij het woord ‘godallemachtig’ op regel 8. Dit is denk ik om zijn enthousiasme te benadrukken.

Er is enjambement bij regel 2/3 en 8/9. De functie hiervan is om het metrum aan te houden.

Er is een regelmatige indeling in strofen: 3 terzetten.

Er is sprake van beeldspraak. Bij regel 3 worden veel granaten metaforisch ‘een regen van granaten’ genoemd. ‘Rook verduisterde de dag’ betekend dat het buiten donker is door de rook. Ik denk dat ‘In de Maas kookte het water’ betekend dat er kogels de rivier invliegen waardoor het water omhoog spat (net als de belletjes bij kokend water).

‘een regen van granaten’ kun je ook als hyperbool opvatten: de schrijver wil duidelijk maken dat er heel veel granaten zijn, dus hij overdrijft een beetje. In de laatste regel is er een paradox want nadat de hoofdpersoon alle vreselijke dingen van de oorlog heeft beschreven, zegt hij toch dat hij het prachtig vindt.

32

3.

Dit is een open gedicht. Het is duidelijk wat de schrijver met alles bedoeld.

Kenmerkend voor de vorm van het gedicht is dat het bestaat uit 3 terzetten.

Ik vind dat de 3 terzetten het gedicht overzichtelijk houden.

De titel, beeldspraak en stijlfiguren helpen de lezer een beeld te maken van de situatie. Jules Deelder heeft veel gedichten geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast is hij zowat het schoolvoorbeeld van een Rotterdammer; vandaar dat het verhaal zich afspeelt in Rotterdam. Dit gedicht kan niet over de Tweede Wereldoorlog gaan omdat de Euromast pas daarna is gebouwd. Over welk gevecht het wel gaat blijft onduidelijk

Mijn interpretatie is hetzelfde gebleven als bij opdracht 1

4.

Het gedicht doet me wel iets. Aan de ene kant word ik een beetje droevig van hoe de oorlog omschreven wordt, terwijl je aan de andere kant toch de vreugde van de hoofdpersoon voelt aan het einde.

Ik vind de vergelijkingen mooi bedacht. Het is ook een gewaagde zet om te schrijven over hoe je van een oorlog geniet en die originaliteit heeft niet iedereen. Eerst wist ik niet zo goed wat hij bedoelde met ‘In de Maas kookte het water’ maar ik denk dat ik op het goede spoor zit.

Ik heb het gedicht in de juiste categorie geplaatst (open) omdat het duidelijk is wat de schrijver met alles bedoeld.

33

Lara

Het begon met een lach

Het begon met een lach die onbekommerd van de springplank

Duikelde, op het plat van het water,

en nog eens en nog eens en nog eens,

tot de lach, harder en grijzer, binnen bleef.

ik doe niet meer mee,

schreef de lach,

de tanden hebben het koud gekregen

het kwam nog tot een eind

toen het water, plat en hard, al onder het maanlicht lag,

als een hoofdstuk afgesloten.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Schrijver: Bart Meuleman

Bundel: Tirade

34

1. Parafrase

Volgens mij gaat dit gedicht over een persoon, waarschijnlijk een kind, dat vrolijk buiten aan het spelen is in het zwembad en vaak van de duikplank springt. Na een tijdje wordt het buiten koud en stopt het kind met spelen want hij vindt het hierdoor niet meer leuk. Aan het einde van de dag ligt er niemand meer in het zwembad en is het water stil.

2. Analyse

‘Het begon met een lach’ is een vrije vers, er is dan ook geen enkele regelmaat qua eindrijm en metrum te herkennen. De strofe indeling is ook niet echt regelmatig, het gedicht bestaat uit een septet met daaropvolgend een terzine. Opvallend aan de strofe opbouw is dat er een typografisch beeld te zien is dat de betekenis van het gedicht illustreert: de eerste regel is zo lang, dat hij er ook echt uitziet als een duikplank. In de eerste regel zit ook gelijk een enjambement, ‘duikelde’ hoort bij de eerste regel maar is op de tweede regel gezet. Hierdoor krijgen ‘springplank’ en ‘duikelen’ allebei extra nadruk, want het woord duikelde is daadwerkelijk van de eerste regel (de springplank) geduikeld.

In deze vrije vers komt veel beeldspraak voor. Om te beginnen zitten er veel metonymia in: ‘lach’ op de eerste regel verwijst naar een kind en is dus een deel voor het geheel. ‘Tanden’ in de laatste zin van het septet verwijst naar de lach die op zijn beurt weer naar een kind verwijst, je zou het een deel van het deel voor het geheel kunnen noemen. Tot slot ‘water’ op de een na laatste regel waarmee het ijs wordt bedoeld, alleen het materiaal van het product wordt genoemd. Verder worden de ‘lach’ en ‘tanden’ ook gepersonificeerd want ze krijgen menselijke eigenschappen, de lach schrijft bijvoorbeeld ‘ik doe niet meer mee’ en de tanden ‘hebben het koud gekregen’. De laatste soort beeldspraak in dit gedicht is het metafoor. Er zitten er twee in, eentje in de een na laatste regel waar ‘plat en hard’ het beeld is voor het object ijs waarnaar het verwijst. ‘Als een hoofdstuk afgesloten’ is een metafoor voor de zomer die is afgesloten met het beginnen van de winter en dus het komen van het ijs. Niet te vergeten zou dit ook gezien kunnen worden als een vergelijking-met-als waarin de zomer wordt vergeleken met een hoofdstuk.

Stijlfiguren komen er minder vaak in voor. De herhaling van de ‘en nog eens’ constructie op regel drie is een stijlfiguur. Er is echter ook nog een parallellisme te vinden in dit gedicht de zin ‘tot de lach, harder en grijzer, binnen bleef’ en de zin ‘toen het water, plat en hard, al onder het maanlicht’ hebben grammaticaal een gelijke constructie.

35

3. Interpretatie

Dit gedicht is een gesloten gedicht, je moet echt een paar keer lezen voordat je een idee hebt waar het over zou kunnen gaan en dan nog kunnen de interpretaties dan sterk verschillen. Dit gedicht heeft het meest weg van een sonnet, door de sterke wending in het midden. Een sonnet bestaat echter uit veertien regels onderverdeeld in vier strofen. De eerste twee strofen bestaan uit vier regels. Dit klopt niet met het gedicht van Meuleman.

De wending is wel essentieel voor de betekenis van het gedicht en dit is kenmerkend voor een sonnet.

De titel ‘het begon met een lach’ geeft al aan dat het gaat over een gebeurtenis die begint maar ook eindigt in het gedicht. Door de metonymia, personificatie en metaforen wordt de betekenis van het gedicht minder duidelijk gemaakt, deze zorgen dus voor de gesloten vorm van het gedicht.

De herhaling op regel drie benadrukt hoeveel er in het water werd gespeeld in de zomer. Het parallellisme laat extra goed zien dat de situatie in de twee zinnen met dezelfde opbouw is veranderd.

Volgens Bart Meuleman zelf gaat zijn vrije vers over een klein jongetje die in een zwembad speelt. Continu blijft hij in het water springen, totdat het water plat en hard wordt. Het is winter geworden. Het water is plat en hard, wat verwijst op ijs. Het is te koud waardoor de jongen aan het klappertanden is. Het hoofdstuk, de zomer, is geëindigd.

Hieruit concludeer ik dat mijn eerste interpretatie niet heel veel afweek van de daadwerkelijke interpretatie. Ik dacht alleen dat de dag was afgelopen en dat het daarom koud en stil was in het water, maar het is de zomer die is afgelopen waardoor het koud wordt en de kinderen niet meer kunnen zwemmen.

4. Beoordeling

Op het eerste gezicht vond ik het gedicht een beetje vaag, maar door deze opdracht heb ik best bewondering gekregen voor hoe de schrijver dit allemaal heeft bedacht. Ik herken mezelf in het kind dat na de zomer niet meer kan zwemmen en hierdoor een beetje droevig wordt, want ik hield er ook altijd veel van om naar het zwembad te gaan in de zomer met mijn vrienden en hierdoor vond ik de winterperiode dus minder leuk.

De vorm van het gedicht vindt ik origineel bedacht, ‘duikelde’ duikelt daadwerkelijk van de eerste lange regel die de springplank moet voorstellen. Hier zou ik zelf nooit op zijn gekomen.

Naar mijn mening is het gedicht in de juiste categorie geplaatst, dit vind ik zelfs nog sterker na het maken van deze analyse.

36

Vakantiebericht

Wij dronken onderweg in Portugal,

per dag tenminste één fles Vinho Verde,

maar meestal twee en doorgaans nog een derde,

want drie is toch zo’n heerlijk rond getal.

En daar wij dan pas werk’lijk dronken werden

werd nummer vier besteld als spoedgeval -

‘of is dit nu ons vijfde flesje al?’

bracht een van ons, de tel kwijt, dan te berde.

U raadt het al – daarna kwam nummer zes

en dikwijls is het daarbij niet gebleven;

wij meden bijgelovig nummer zeven

en namen maar meteen een achtste fles.

Ja die vakantie was een groot succes:

in Portugal valt heel wat te beleven.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Schrijver: Driek van Wissen

Bundel: De volle mep

37

1. Parafrase

Dit gedicht gaat volgens mij over een groep vrienden die op vakantie zijn en samen veel lol hebben. Op vakantie gaan ze helemaal uit hun dak en drinken ze veel flessen wijn.

2. Analyse

In dit traditionele gedicht zijn veel voorbeelden van volrijm te herkennen, bijvoorbeeld ‘Portugal’ en ‘getal’. Deze volrijm komt steeds terug in de eindrijm, het eindrijmschema van dit gedicht is: A B B A C D D C E F F E E F. Deze vorm van een eindrijmschema noemt men ook wel omarmend rijm.

Voor mij heeft dit gedicht een hele voorspelbare en regelmatige dreun. Het soort metrum dat is gebruikt is dan ook duidelijk de jambe:

u – u – u – u – u – Wij dronken onderweg in Portugal,

Er is geen enkele regel die van dit metrum afwijkt, er is dus nergens een antimetrie.Ook is er een regelmatige indeling in strofe, drie kwatrijnen volgen elkaar op en het wordt afgesloten met een distichon.

Enjambementen komen in dit vers niet voor, wel heb ik verschillende stijlfiguren en vormen van beeldspraak kunnen vinden. Heel vaak wordt het woord fles gebruikt voor de wijn die ze drinken, dit is een metonymia (beeldspraak waarbij alleen de verpakking van de inhoud wordt genoemd).Op de tweede regel zit nog een ander metonymia, namelijk ‘Vinho Verde’, de schrijver noemt alleen de naam van het product. Andere beeldspraak in het gedicht is de vergelijking-met-als op regel nummer zes waarin de vierde fles die ze drinken wordt vergeleken met een spoedgeval.

Er zitten twee soorten stijlfiguren in ‘Vakantiebericht’. Het eerste is het paradox, hiervan zitten er maar liefst twee in de tekst verwerkt. Een op regel vier, hier wordt drie een heerlijk rond getal genoemd, wat het natuurlijk helemaal niet is. Ook zit er nog een in de een na laatste strofe waar de vrienden bijgelovig nummer zeven mijden, terwijl zeven (naar mijn weten) helemaal geen ongeluksgetal is. In de laatste strofe wordt nogal veel overdreven en zijn er twee hyperbolen te herkennen, er wordt beweerd dat de vakantie een groot succes is, het is maar wat je een succes noemt als je heel de vakantie dronken bent. Ten tweede zeggen ze dat er in Portugal veel te beleven valt, wat wel zo is maar hun hebben daar niks mee gedaan want ze hebben alleen maar wijn gedronken daar.

Door het tellen van de flessen het gehele gedicht lang zou ook je kunnen zeggen dat er nog een stijlfiguur inzit, namelijk een opsomming.

3. Interpretatie

38

Het geanalyseerde gedicht is zonder twijfel een open gedicht, het is super duidelijk waar het over gaat.

Een sonnet is een rijmend gedicht van veertien regels, ‘vakantiebericht’ is hierom een sonnet. Daar aan toe te voegen bestaat het begin ook uit twee kwatrijnen wat kenmerkend is voor een sonnet. Het enigste wat afwijkt van de originele sonnet vorm is dat het gedicht niet eindigt met twee terzinen. De dichtvorm van dit vers draagt verder niks bij aan de betekenis van het gedicht.

De titel ‘vakantiebericht’ geeft duidelijk aan dat het verhaal gaat over wat er is gebeurd op vakantie. De paradoxen en de vergelijking-met-als maken het gedicht komisch en staan misschien wel een soort van symbool voor hoe dronken de mensen op vakantie waren, ze zeggen dingen die niet bepaald kloppen. De hyperbolen aan het einde zorgen ook voor de komiek in het gedicht, door te overdrijven wordt nog extra benadrukt dat ze die vakantie eigenlijk niks anders hebben gedaan dan veel wijn drinken. Wat dit ook benadrukt is de opsomming van alle flessen tussen de regels door.

Van Wissen schreef vaak gedichten die sterk afwijken van wat onder kenners geldt als goede poëzie. De inhoud en strekking van zijn gedichten zijn nooit raadselachtig en de vorm is door de rijmschema's traditioneel. Hierdoor is volgens mij de eerste interpretatie nog steeds de goede, je hoeft de gedichten van Driek van Wissen niet ingewikkeld in te vullen. Het gaat dus gewoon over vrienden die op hun vakantie in Portugal heel veel wijn hebben gedronken, zoals het er staat geschreven.

4. Beoordeling

Dit gedicht sprak me meteen aan door het grappige (en beetje herkenbare) onderwerp en de manier waarop er een gedicht over is gemaakt. Ik vind het mooi hoe de schrijver precies in sonnetvorm met een eindrijm toch het verhaal op een grappige manier weet over te brengen. Het tellen van de flessen maakt het gedicht misschien simpel op het eerste gezicht, maar voor mij is dit nou net het originele aan het gedicht. Het geeft goed aan hoe snel de flessen wijn er met allerlei belachelijke smoesjes doorheen kunnen gaan.

Nog steeds ben ik van mening dat deze vers een open gedicht is, niemand kan twijfelen aan de betekenis van dit gedicht. Het staat dus in de juiste categorie. Echter, had het ook in de categorie traditionele gedichten kunnen staan. Hier ben ik achter gekomen door middel van de analyse waarin ik de klassieke dichtvorm met een eindrijmschema en een vast metrum herkende.

39

Kim

De rechte weg

Je stelt je op een weg in als een liniaal,

maar rijdend door het landschap van Noord-Frankrijk

geven de kaarten alle van bedrog blijk:

wij ronden bocht na bocht - maar verticaal,

waardoor wat ons omringt te kantelen lijkt

als wij de hoeken omslaan naar beneden.

De heuvels openbaren zich allengs als treden.

Een trap die om en om naar aarde en hemel reikt..

Na elke wolkenteug uit het blauwe glas

wissen wij ons de lippen af met gras

om dorstig weer de blik omhoog te richten.

't Suizen omlaag gaat haast in vrije val,

maar de benzinepomp vertoont een hoog getal

als prijs voor het genot der vergezichten.

--------------------------------------

Schrijver: Fred Portegies Zwart

Bundel: Krullen van jezelf

40

1 Parafrase

Ik denk dat de eerste strofe gaat over een weg in Frankrijk. Op die weg rij je als een liniaal. Je probeert het te meten op een kaart, maar de bochten op de kaart zijn moeilijk te meten en het klopt dus niet.

In de tweede strofe denk ik dat er wordt omschreven hoe je door de bochten gaat. In Frankrijk zijn veel haarspeldbochten dus het lijkt inderdaad of alles kantelt. In het landschap zie je heuvels en die moet je je dan voorstellen als een trap die naar de hemel reikt.

Ik denk dat er met de derde strofe bedoeld wordt, dat je tijdens die weg soms omhoog naar blauw glas kijkt en dan weer naar beneden naar het gras.

De laatste strofe gaat denk ik over na de rit. Dan moet er natuurlijk getankt worden om de auto werkend te houden. Dit heeft een prijs en in de laatste regel van het gedicht wordt dit de prijs voor het genot der vergezichten genoemt.

2 analyse

Het gedicht is een sonnet en daarom een traditioneel gedicht. In dit gedicht is eindrijm te herkennen, dit bevindt zich in het hele gedicht. Er is ook alliteratie en assonantie aanwezig.

o Alliteratie : allengs als, wissen wij, vrije valo Assonantie : naar aarde, gaat haast

Het eindrijmschema van het gedicht de rechte weg is ABBA CDDC EEF GGF. Dit is omarmend rijm. De rijm in het begin van het gedicht vind ik een ‘voorspelbare dreun’, omdat het een standaard rijmschema is. In de laatste twee strofes is de rijm juist wel verassend, omdat de laatste zin rijmt op de laatste zin va de derde strofe. Het metrum van het gedicht is een jambe en er is nergens antimetrie. Er zijn verschillende enjambementen te vinden, deze staan op versregels 2, 5, 9, 10 en 13. De functie van deze enjambementen is de rijm laten kloppen. De indeling is een regelmatige, want het gedicht is een sonnet. Deze bestaat dus uit twee strofen van vier versregels en twee strofen van drie regels.

In dit sonnet zijn twee verschillende vormen van beeldspraak te vinden. De eerste zijn vergelijkingen, deze komen vaak voor. Op regel 1 wordt er vergeleken met een liniaal en op regel 7 worden bergen vergeleken met treden. De vergelijking op regel 8 met een trap is een vergelijking zonder als. Een andere vorm van beeldspraak is een metafoor, in dit gedicht is daar één voorbeeld van te vinden. Dit is op regel 9, hier wordt de lucht omschreven als blauw glas.

Er zijn drie soorten stijlfiguren te vinden in dit gedicht. De eerste is een tegenstelling, deze is te vinden op regel 4 “bocht na bocht – maar verticaal”. Er zitten twee herhalingen in dit sonnet, dit is op regel 4 en regel 8: “bocht na bocht” en “om en om”. Op regel 8 staat ook een hyperbool: “naar hemel en aarde”, dit is een hyperbool, omdat de bergen niet echt tot de hemel rijken.

41

3 interpretatie

De rechte weg is een gesloten gedicht, want niet alle stukken in het gedicht zijn gelijk duidelijk. Bijvoorbeeld dat je je insteld als een liniaal.

Dit gedicht is een sonnet. Deze vorm draagt naar mijn mening niet bij aan de betekenis van het gedicht. Wat wel bijdraagt aan de betekenis zijn de stijlfiguren en beeldspraak, deze maken het gedicht interessanter.

Uiteindelijke interpretatie

Ik denk dat de eerste strofe gaat over een weg in Frankrijk. Op die weg wil je eerst alles meten; hoeveel kilometer is het nog en hoelang duurt dat. Je probeert het te meten op een kaart, maar de bochten op de kaart zijn moeilijk te meten en het klopt dus niet. Op die weg ga je dus door bochten, maar in je hoofd heb je nog het aantal kilometers en minuten.

In de tweede strofe denk ik dat er wordt omschreven hoe je door de bochten gaat. In Frankrijk zijn veel haarspeldbochten dus het lijkt inderdaad of alles kantelt. In het landschap zie je heuvels en die moet je je dan voorstellen als een trap die naar de hemel reikt.

Ik denk dat er met de derde strofe bedoeld wordt, dat je tijdens die weg soms omhoog naar de lucht kijkt en dan weer naar beneden naar het gras.

De laatste strofe gaat denk ik over na de rit. Dan moet er natuurlijk getankt worden om de auto werkend te houden. Dit heeft een prijs en in de laatste regel van het gedicht wordt dit de prijs voor het genot der vergezichten genoemt.

4 beoordeling

Het gedicht doet me wel iets, maar dat ligt geheel aan de betekenis. Ik vind gedichten over landschap gewoon heel mooi. Wat ik mooi vindt aan het gedicht is het gebruik van beeldspraak op een manier dat je zeker denkt te weten waar het over gaat, maar dat als je er iets anders over na denkt, dat het dan iets heel anders betekent. Ik denk dat ik het gedicht in de goede categorie heb gezet, want het is een traditioneel gedicht. Namelijk een sonnet.

42

Afscheid van een land

Nooit zag ik de bergen zovastbesloten tegen de hemelof nooit, nooit, dat denk je danals iets heel hevig en onherhaalbaarvoorbij is, nooit kortomhing de hemel zo duidelijk zostralend zo treurig gerafeldtussen de bergen

en hier beneden gebeuren ogenschijnlijkgeringe dingen, de rivierdie altijd roerloos aan je voeten lagglijdt stil de hoek om, van de geitendie zoëven om je heen liepen is niets meergebleven dan wat beweging in het rieten misschien is dat ook al de wind,de laatste hete bulten hooi zijn op wagensgeladen en worden weggevoerdnaar het gehucht en je ziet nog hoehet zich opent voor de paarden en sluitachter de rug van een boerenkind

niet dat je dan wordt verstotenniet dat je dan wordt verdrevenje loopt over de brugen stapt extra voorzichtigover een slapende hond in de zon.

-----------------------------Schrijver: Rutger Kopland

Bundel: Onder het vee

43

1 parafrase

Ik denk dat het gedicht gaat over iemand die in een gebied was en daar weg ging. Dit is verduidelijkt door de titel. In de eerste strofe wordt omschreven hoe de hemel en de bergen er uit zagen, wanneer hij weg ging. In de tweede strofe wordt omschreven wat er in het landschap gebeurt. De rivier stroomt en de geiten die er waren zijn weggelopen, hij ziet hoe hooi op wagens geladen wordt. In de derde strofe wordt omschreven hoe hij het land dat hij net heeft beschreven verlaat.

2 analyse

Dit gedicht is een vrij vers. Er is geen duidelijk basismetrum en omdat er geen duidelijk basismetrum is, is het ook moeilijk om antimetrie te vinden. In dit gedicht zijn veel enjambementen, namelijk op regels 1 t/m 20, 23 en 24. De functiehiervan is de indruk geven dat het gedicht luchtig leest.. Er is geen regelmatige indeling van strofen. Ook dit is bedoeld om het luchtiger te laten lijken.

In dit gedicht is niet veel beeldspraak te vinden. Alleen op regels 6, 11 en 12 staan voorbeelden van personificatie: r. 6 “hing de hemel”, r. 11 en 12 “de rivier lag roerloos aan je voeten en glijdt stil.” Er zijn wel veel stijlfiguren:

o Herhaling: r. 3 “nooit, nooit”o Opsomming: r. 6 en 7 “zo duidelijk zo stralend zo treurig gerafeld”o Parallellisme: r. 21 en 22 “niet dat je dan wordt”o Tautologie: r. 21 en 22 “verstoten en verdreven”

3 interpretatie

De eerste strofe van het gedicht vind ik gesloten, omdat ik niet snel de betekenis erachter snap. De strofes daarna daarentegen vind ik heel open, omdat je hier wel gelijk de betekenis snapt.

De titel draagt bij aan de betekenis, omdat je zonder de titel niet gelijk zou weten dat het over afscheid van een land gaat. De beeldspraak en stijlfiguren dragen niet echt bij aan de betekenis van het gedicht. Als ze weggelaten zouden zijn, dan zou het gedicht nog dezelfde betekenis hebben.

Omdat dit gedicht heel open is, is mijn interpretatie niet veranderd.

Ik denk dat het gedicht gaat over iemand die in een gebied was en daar weg ging. Dit is verduidelijkt door de titel. In de eerste strofe wordt omschreven hoe de hemel en de bergen er uit zagen, wanneer hij weg ging. In de tweede strofe wordt omschreven wat er in het landschap gebeurt. De rivier stroomt en de geiten die er waren zijn weggelopen, hij ziet hoe hooi op wagens geladen wordt. In de derde strofe wordt omschreven hoe hij het land dat hij net heeft beschreven verlaat.

44

4 beoordeling

Het gedicht doet me wel iets, maar dat ligt aan de betekenis. Ik hou gewoon van gedichten waarin een landschap wordt omschreven. Ik vind de betekenis van het gedicht mooi, wederom omdat ik van gedichten over landschap hou. Ik vind het gedicht origineel, omdat er vrijwel geen rijm in voor komt, maar toch poëtisch klinkt.

De open categorie is niet een hele slechte indeling, maar omdat het begin toch wat onduidelijke stukken heeft had ik het beter in een andere categorie kunnen plaatsen. Een perfecte categorie was namelijk de moderne categorie, omdat er bijna geen rijm in voor komt en de vorm niet traditioneel is.

45

Verwerkingsopdracht Deel II

o Titel van het gekozen gedicht: Op een Oester

o Trefwoord: Klep

o Geschikte afbeeldingen:

o Tekst:

Een praatzieke oester uit Douwen

Was vaak voor geen cent te vertrouwen

Haar man vroeg vol nijd

In godsnaam haar klep eens te houwen

46

o Omslag van de ‘bundel’ waarin het gedicht staat:

Bron: www.gedichten.nl

o Foto van de schrijver

(omschrijving van zijn pseudoniem) :

P = J

( Jan Punt)

47