ALTIJDGEO

1

Hoe doen we het in Nijmegen?

Paul Geurts, februari 2013

ALTIJDGEO

2

Geo-Informatieplan

Waarom een aparte visie op geo-informatie?De aanhaking aan de “normale” IT gaat steeds natuurlijker, zoals ze hiervoor zijn geïllustreerd. De koppelvlakken zijn eenvoudig, ook door niet geo-specialisten te begrijpen. Achter deze eenvoudige koppelvlakken zit nog steeds een IT-vakgebied met zijn eigen specifieke eigenschappen zoals:

De omgang met grote hoeveelheden data Coördinaatsystemen Bestandsformaten en indelingen Ruimtelijke bevragingen Wetgeving ( INSPIRE)

ALTIJDGEO

3

Werkwijze

ALTIJDGEO

4

Startbijeenkomst

Er is gestart met een workshop van een dag met het bureauhoofd Geo-Informatie, de Geo-informatiekundigen en een Informatie Architect van de afdeling Informatiebeheer. Hiermee zijn de hoofdlijnen van het Informatieplan vormgegeven. De dag was ingedeeld in de volgende onderdelen Inspiratie, elke deelnemer toonde een

product of ontwikkeling die inspiratie opleverde. Hiermee is beoogd de dag een open-mind insteek te geven, maar ook om kennis te nemen van nieuwe ontwikkelingen en trends op het vakgebied.

Bespreken van de hoofdprocessen. Dit onderdeel was om de uitgangssituatie bij ieder op hetzelfde niveau te brengen.

Een omgevingsanalyse middels een mindmap om een beeld van de toekomst te krijgen.

In kaart brengen van de bestaande situatie middels een applicatielandschap.

In kaart brengen van de gewenste situatie middels een applicatielandschap.

Opstellen van een mogelijke projectportfolio voor 2010-2012

De resultaten hiervan zijn uitgewerkt in dit plan.

ALTIJDGEO

5

Resultaten van de omgevingsanalyse

Kansen om applicatie en infrastructuur in te zetten (6)- minder applicaties (M)- versnipperde applicaties (M)- infrastructuur en software aanwezig (M)- gemeentelijke regie op I (CT) (B/M)- software beheer uitbesteden (M)- infrastructuur (M)

Medewerker tevredenheid (7)- voor elke medewerker een thuiswerkplek (M)- basiskennis ontbreekt (B)- achterblijven organisatie ontwikkeling proces (keten/systeem) (B)- personeel (M)- disciplines, i kolom, kruis bestuiving (M)- lokatie DSB (M/B)- capaciteit (B)- enthousiaste medewerkers (M)Land (8)- landelijke ontwikelingen, standaarden (M)- aansluiten op landelijke voorzieningen (M)ODS (9)- 1 centrale opslag met alle thema’s met een geo-component (M)- huidig ODS (B)Broker (10)- broker (B)

De benoemde beperkingen en mogelijkheden gesorteerd naar onderwerp.B = beperkingM = mogelijkheid

Risico complexe kennis (1)- ontwikkeling gaat in razend tempo (B)- kennis inzet nieuwe technieken (B)- kennisniveau en capaciteit (B)- complexiteit, simpele opzet van de centrale opslag (B)Financiële prikkels voor opvang bezuinigingen (2)- data inkopen i.p.v. zelf inwinnen (M)- bezuiniging/budget (B)- tijdschrijven, werkordersysteem (M)Afhankelijkheid leveranciers software (3)- softwarebedrijven niet zo ver (B)- software voor beheer geografisch bestand (B)- werking software (B)Contractbeheer en metadata (4)- toename beheer en metadata voor kernregistraties (M)- beheer contracten. accountmanagement (B)- ontbreken van beheertools metadata-tool (B)- hulpmiddelen kwaliteitsbewaking (B)Innovatie (5)- 3 D Nijmegen (M)- nieuwe ontwikkelingen (M)- sexy gadgets en toepassingen PR (M)- innovatie (M)- aanschaf nieuwe technologie (M)- awareness collega’s dat geo bestaat (M)

Nieuwe gis viewer (11)- 1 loket (M)- 1 GIS viewer (M)- integreren en toepassen(M)- vindbaar worden (M)- services ontwikkelen (M)- software: minder verschillende applicaties op de werkvloer (M)Beheerder registraties (12)- processen bij afnemers een kwaliteitsverbetering geven.(M)- de beheerder van de ligginggegevens van de objecten(M)- de regisseur van het stelsel worden (M)- samenwerking registraties GBA,BAG,WOZ,BGT (M)

ALTIJDGEO

6

Visie op Geo-informatie

Binnen de gemeente Nijmegen gaan we werken aan het verder realiseren van een Geo-Informatie Infrastructuur (GII), die voldoet aan de kaders van het OGC en die binnen GEMMA past. Zie de bijlage voor een specificatie van deze GII.

“A spatial data infrastructure (SDI) is a framework of spatial data, metadata, users and tools that are interactively connected in order to use spatial data in an efficient and flexible way.“

De volgende uitgangspunten gelden hierbij: We sluiten aan op landelijke ontwikkelingen of leggen uit waarom we

dit niet doen. Via projecten realiseren we deze GII We zorgen voor communicatie naar afnemers van geo-informatie over

de beschikbaarheid van geo-services. We hanteren de NORA en Gemma standaarden die uitgaan van service

oriëntatie

ALTIJDGEO

7

Inrichtingsprincipes van een GII (SDI)

Informatie wordt in principe via open standaarden via services uitgewisseld. Er wordt dus niet rechtstreeks op de database geraadpleegd.

Een GII gaat uit van “publish, find, bind” Dit houdt in dat geo-informatie ter beschikking wordt gesteld door het aanbieden van metadata over de gegevensset aan de catalogus. De gebruiker kan in deze catalogus zoeken en vervolgens zijn gegevenssets combineren in een kaart of tabel.

De verantwoordelijkheid van de kwaliteit van de gegevensset is voor de bronhouder. De gegevensbeheerder is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van de gegevens.

Het te gebruiken Coördinaat Referentie Systeem bij de geografische gegevens is het Rijksdriehoekstelsel (met EPSG code: 28992).

De GII maakt gebruik van de standaard authenticatie services binnen de overheid. Middels een beheeromgeving wordt de GII gemanaged door de beheerders. Er vindt configuratie plaats

voor het toegang geven op services aan personen en toepassingen,

Service register

Leveran- cier

publishfind

bindklant

ALTIJDGEO

8

Gemma-informatiearchitectuur

ALTIJDGEO

9

Stelsel van Basisregistraties

ALTIJDGEO

10

Gebruik van basisgegevens

Voor het ontsluiten van basisgegevens worden in de praktijk verschillende voorzieningen ingezet zoals: Gegevensdiensten die door applicaties worden gebruikt om online

basisgegevens op te vragen (bijvoorbeeld via webservices); Data distributie services waarmee actuele gegevens actief naar applicaties

worden gestuurd; Een gegevensmagazijn met opvraagbare actuele kopiegegevens uit

basisregistraties; Database views waarmee applicaties online basisgegevens kunnen

opvragen; Import/export procedures om periodiek een kopie te maken van benodigde

basisgegevens voor opslag in de eigen registratie; Raadpleegvoorzieningen waarmee medewerkers via zoekcriteria zelf

basisgegevens kunnen opvragen; Validatie services waarmee inhoudelijke controles kunnen worden

uitgevoerd.

ALTIJDGEO

11

Geostandaarden van Geonovum

Deze geo-standaarden zijn van primair belang in het aansluiten van geo-informatie op de e-Overheid.

Geonovum ontwikkelt en beheert de standaarden die nodig zijn om geo-informatie toegankelijk te maken. De basis wordt gevormd door: raamwerk van standaarden voor de NGII basismodel Geo-informatie (NEN3610) metadatastandaarden voor geografie en webservices services oriented architecture (SOA) voor geo-informatie

Met behulp van deze en andere standaarden wordt het voor partijen in de publieke sector en daarbuiten eenvoudiger en efficiënter om geo-informatie te vinden, uit te wisselen en te gebruiken.

Met het oog op semantische afstemming in Nederland en aansluiting op internationale standaarden is hetBasismodel Geo-informatie (NEN 3610) ontwikkeld. Het Basismodel vormt het centrum van een stelsel vangeo-informatiemodellen. Als beeld gebruiken we hiervoor het piramidemodel

ALTIJDGEO

12

Huidige Geo-informatie Architectuur

Toepassing

Applicatie/database

Service

ALTIJDGEO

13

De gewenste Geo-Informatie Infrastructuur

Toepassing

Applicatie/database

Service

In bijlage “De gemeentelijke Geo-Informatie Infrastructuur”worden deze onderdelen verder uitgewerkt.

ALTIJDGEO

14

Grootste aanpassingen en uitbreidingen t.b.v een GII

Toepassing

Applicatie/database

Service

Reductie Applicaties omwille

van beheersla

st

Standaardisatie mobiel platform

Aansluiten op landelijke basis

en kernregistraties

Doorontwikkeling van het

gegevensmagazijn

Binnengemeentelijk

gebruik van basis en

kernregistraties

Doorontwikkeling van de generieke gegevensdiensten conform Gemma

en Geonovum

Vindbare gegevens

in uniforme

layout

Registratie van

metadata

ALTIJDGEO

15

Invulling aan de Geo-Informatie Infrastructuur

Toepassing

Applicatie/database

Service

In dit schema wordt weergegeven welke onderdelen van de infrastructuur nieuw zijn, vervangen worden of behouden blijven. Middels projecten worden deze onderdelen gerealiseerd.

nieuw

vervangen

behouden

ALTIJDGEO

16

Projectportfolio 2010-2013

Metadata en dienstverleningsovereenkomstenInformatie over de data die collega´s raadplegen wordt steeds belangrijker. Afspraken over de kwaliteit van de te raadplegen data moet samen met de bronhouder in contracten worden vastgelegd.Resultaat:

Metadatabase en catalog service contracten betreffende de kwaliteit van de data betrouwbare informatie

Investeringskosten:€ Exploitatiekosten: €Personele Belasting: 1 mw / 1 dag per week/ 3 maanden

Nijmegen 3DDe behoefte aan een 3D Nijmegen neemt toe. In eerste instantie betreft het de presentatie van nieuwbouw- en infrastructurele projecten. Maar ook historische informatie. Bureau Geo-informatie onderzoekt binnen de gemeente de behoefte en meerwaarde van een 3D Nijmegen.Resultaat:

Nijmegen in 3D Historische locaties in 3D

Investeringskosten:€ Exploitatiekosten: € Personele Belasting: 1 mw / 0,5 dag per week/ 6 maanden

GegevensmagazijnEen gestandaardiseerde herinrichting van het gegevensmagazijn en services is noodzakelijk voor aansluiting op de front-office als voor het binnengemeentelijk gebruik van basis- en kerngegevens. Resultaat:

Standaard en eenvoudig uitbreidbaar gegevensmagazijn conform RSGB

Communicator, ETL, OGC services, geocoderen, georss, geotag, POI

Dataservice, Exportservice, STUF V/A serviceInvesteringskosten:€ 50.000Exploitatiekosten: € 10.000Personele Belasting: 1 mw / 1 dag per week/ 6 maanden

Augmented RealityHet ontsluiten van informatie over ruimtelijke objecten via Layar. (augmented reality) voor handhaving, informatie en recreatieResultaat:

Standaardfunctionaliteit om Layer services te maken

Investeringskosten:€Exploitatiekosten: €Personele Belasting: 1 mw / 1 dag per maand/ 6 maanden

ALTIJDGEO

17

Projectportfolio 2010-2012 (vervolg)

BerichtenserviceAls gevolg van de implementatie van steeds meer basisregistraties en de wettelijke verplichting van gebruik van deze gegevens binnen de publiekrechtelijke taken is er behoefte aan een generieke berichtenservice die het verkeer van de databerichten regelt. Resultaat:

Berichtenservice voor het geo-domein volgens landelijke standaarden Aansluiting op digikoppeling en digimelding via de gemeentelijke standaardaansluiting ( buiten scope van dit

project) Uitfaseren ADR en BGB

Investeringskosten:€ 20.000Exploitatiekosten: € 8.000Personele Belasting: 2 mw / 1 dag per week/ 6 maanden

GisviewerHet vervangen van de verschillende raadpleegapplicaties (viewer) door één generieke gebruikersvriendelijk viewer voor intranet en internet. In dit project wordt meteen een aantal standaardcomponenten gerealiseerd.Resultaat:

standaard Gisviewer voor intranet, internet, mobiel Eenvoudige webgis toepassingen maps en catalog component Aansluiting op niet gemeentelijke webservices Integreren Geolocationservice

Investeringskosten:€ 50.000Exploitatiekosten: €Personele Belasting: 2 mw / 1 dag per week/ 12 maanden

ALTIJDGEO

Update, trends en ontwikkelingen

• 2013 oogstjaar• Linked Open data• BGT-BAG-WOZ-WABO keten• Regionalisering• Invoering RSGB en laten landen van het stelsel• Gemeenschappelijke voorzieningen inrichten,

standaarden• Aansluiten op e-dienstverleningsprocessen• Bezuinigen: Open source als alternatief?

18

ALTIJDGEO

ALTIJDGEO

Linked Open data

ALTIJDGEO

ALTIJDGEO

http://dbpedia.org/resource/Nijmegen

http://sws.geonames.org/2750053/

★★★★★ link your data to other people’s data to provide context

ALTIJDGEO

Hoe?

1. Zoek passend vocabulaire OWMS

2. Koppel dit aan de beschikbare data Tooling Zelf programmeren

3. Publiceer Triplestore RDF file

ALTIJDGEO

24

aansprekende voorbeelden

Zonnekrachtkaart / PDOK: http://opendata.nijmegen.nl/zonnekrachtkaart/

Historische atlas nieuw http://sdiportal.kaartviewer.nl/ demonijmegen   /  demonijmegen!

WebservicesGetAdresID:http://opendata.nijmegen.nl/neurongegevensmagazijntest/xml/Nijmegen.basisregistratie.bagservice.svc/GetAdresID?postc_huisn=6663AC16F101GetZaakBouwarchief:http://opendata.nijmegen.nl/neurongegevensmagazijntest/xml/Nijmegen.Vergunningenregistratie.VergunningService.svc/GetZaakBouwarchief?adresnr=0268200000043167

ALTIJDGEO

25

Aansprekende voorbeelden

Digitaal gebouwen dossier www.nijmegen.nl/dwd 6663AC 16

Virtueel nijmegen http://www2.nijmegen.nl/wonen/ontwikkeling/virtueel_nijmegen

Opendata portaal / apps4nijmegen / linked open datahttp://www.nijmegen.nl/opendata/ http://apps4nijmegen.wordpress.com/ http://nieuwsinkaart.nl/geozetnijmegen/

ALTIJDGEO

26

Discussie

1. Veel geo-bedrijven zijn technology-driven en maken applicaties complexer dan voor de gebruiker wenselijk is.

2. De geo-sector moet meer vreemd gaan.3. Hoe zorgen we voor betere samenwerking tussen

markt en overheid?