Vereniging Amsterdam Ci-ty – de vereniging voor be-drijven en ondernemingenin de Amsterdamse bin-nenstad – presenteert in

samenwerking met Het Parool deAmsterdamCity Index2012.De Indexverenigt in één cijfer de belangrijksteeconomische prestaties en trends.Die zijn ingedeeld in de thema’s Ver-dienvermogen, Stadskwaliteit, Vesti-gingsklimaat, Arbeidsmarkt en Be-reikbaarheid van Amsterdam. De In-dex 2012, die feitelijk gaat over hetkalenderjaar 2011, is de vierde op-eenvolgende die de Vereniging Am-sterdam City publiceert. De Amster-dam City Index 2012 komt uit op 116:plus 4 procentpunt.Wat doet de Amsterdam City Index

precies? De Amsterdam City Indexmeet het economisch klimaat van deAmsterdamse binnenstad XL – hetuitgebreide centrum. Het hele jaarworden we overspoeld met cijfers.Een index integreert al die ontwikke-lingen in één getal. De Index inte-greert 32 trends, waar nodig gecorri-geerd voor inflatie, tot één indexge-tal. Met in 2005 de 100 punten als ba-sis was de Index de afgelopen jarenvan 104 naar 109, 112, 110 en weernaar 112 gegaan. De sprong voor-waarts naar 116 is mooi, maar op ditmoment geen reden voor een jubel-stemming.Het laatste kwartaal van 2011 laat

namelijk een somber beeld zien. Totde zomer ging alles voorspoedig,maar daarna zijn de euro- en schul-dencrisis en de pensioenen weerhoofdonderwerpen van gesprek ge-worden, en in december viel hetwoord recessie weer. De totaalcijfersover 2011 zijn echter goed, beter dandie over 2010, wat resulteert in eenAmsterdam City Index die op hethoogste punt sinds zijn begin is ge-komen.De 32 trends uit de Amsterdam City

Index zijn verdeeld over vijf thema’s.Elk thema vertegenwoordigt één as-pect van de binnenstadseconomie.Verdienvermogen en Stadskwaliteittellen elk voor dertig procent mee inhet indexgetal, Vestigingsklimaat enArbeidsmarkt elk voor tien procenten Bereikbaarheid voor twintig pro-cent. Elk thema vertoont zijn eigenontwikkeling.Amsterdam doet het overigens niet

alleen beter ten opzichte van zichzelfin het verleden. Ook het beeld van destad ten opzichte van de rest van Ne-derland is gunstig. Amsterdam lijktbeter dan de rest van de Nederlandbestand te zijn tegen zwaar weer. Degrote vraag is of de stijgende lijn vande Index ook volgend jaar wordtdoorgetrokken. Bij een echt zware re-cessie valt de Index mee naar bene-den.We praten wel steeds over Amster-

dam, maar we hebben het over hetCentrum – Amsterdam City dus – ennog preciezer Centrum XL. Want hetCentrum treedt buiten zijn oevers,dijt uit, van Haarlemmerbuurt totCarré en van Centraal Station tot deCornelis Schuytstraat. Straks raakthet de A10. Vooral richting Zuid enrichting West gaat het hard. Het gro-tergroeiendeCentrumisdanooknog

eens hét centrum van de metropool.En de metropool Amsterdam is éénvan de sterkste economische regio’svan het land.Dan nog wat feiten: Centrum XL is

zonder water bijna 10,5 vierkante ki-lometer groot. In Centrum XL wonen135.000 mensen, er werken er110.000. Bestuurlijk strekt centrumXL zich uit over de stadsdelen Cen-trum, Zuid en West. Centrum XL be-slaat in oppervlakte nog geen 0,03procent van Nederland, maar gene-reert wel 1,25 procent van de werkge-legenheid in Nederland en heeft bij-na vier procent van alle bedrijfsvesti-gingen.Dan nog kort de grootheden die de

Index bepalen. Het Verdienvermo-genvanCentrumXL isonverminderdgroot. Er zijn 35.589 bedrijven en be-drijfjes gevestigd.De positieve omzetontwikkeling in

het Midden- en Kleinbedrijf (MKB)moet het vooral hebben van bedrij-ven die zaken doen met andere be-drijven. Horeca en retail hebben hetlastig, volgens sommigen dreigt eendrama: in modewinkels lijkt het al-tijd uitverkoop te zijn.Maar toch boekt het MKB een stij-

ging van vier procentpunt. Dat posi-tivisme zien we in iets mindere mateterug bij het grootwinkelbedrijf. Datblijft in elk geval overeind met eenkleineplus.Huurprijzenvoornieuwewinkelpanden of horecaruimten stij-genal jaren.Voor eenhotelkamer ligtde gemiddelde prijs fors hoger danvorige jaren. De hotels zijn de grotewinnaar in deze Index. Met ruim 12,5miljoen bezoekers wordt het steedsdrukker in de stad. En neemt de drukop de stad toe.Er wordt veel geld verdiend in Am-

sterdam.Maarhoe ishetmetdesfeer,

2 amsterdamcity index DINSDAG 24 JANUARI 2012

95

100

105

110

115

120

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

104

Het zwareweerinhoud

De AmsterdamCity Indexmeet doormiddel van 32trends het economisch klimaat van de Amsterdamsebinnenstad XL – het uitgebreide centrum. Ondanksde sombere geluidenwas 2011 een goed jaar.KASPER VANNOPPEN

Centraal Station2

20

ColofonDe AmsterdamCity Index is een uitgave van AmsterdamCity en Het Parool

hoofdredactie Barbara van Beukeringdirecteur/uitgever Frits Campagneartdirector John Koningcoördinatie Jasper KarmaneindredactieMijntje KlippvormgevingMenno de KoningfotoredactieMaarten SteenvoortmedewerkersHiske Versprille, Joost Zonneveld,Maaike Lange, Ynske Boers-ma, Sjors Koevoets, Ton DamenfotografieMaarten Bezem, Bart Koetsier, Jean-Pierre Jans, Klaas Fopma,AmauryMiller, Peter Elenbaasgraphics Jorris Verboon en Chantal vanWessel

©Het Parool 2012

Verdienvermogen

Amsterdam scoortmetwinkels. Het is nietmeer zo datAmsterdamhet geld uitgeeft dat in Rotterdamwordt verdiend.De ruim 35.000 bedrijven en bedrijfjes in het uitgebreidecentrumdoen het goed.

StadskwaliteitDe ruimte en de drukte leveren altijd strijd op. In Amsterdam ishet altijd schipperen, duwen en opschuiven en je best doen omte snappenwat een ander nodig heeft.

Vestigingsklimaat

Arbeidsmarkt

Zzp’ers zijn goudwaard. Amsterdamprofileert zichmet succes als eencreatieve stadmet een groot aantalzelfstandigen.

Bereikbaarheid

Hetwachten is op deNoord/Zuidlijn.Veel ontwikkelingen op het gebiedvan bereikbaarheid vragen omeenlange adem.

16

12

8

4

Deeerste ombouwprojecten van ‘verweesde’kantoren krijgen vorm. Van de 37 hotels dieonlangs zijn geopend, zitten zestien invoormalige kantoorpanden.

5amsterdamcity indexDINSDAG 24 JANUARI 2012

kwaliteit op pagina acht gaan weuitgebreid in op die balans en de di-lemma’s.De gemiddelde huur voor winkels

en bedrijven in een nieuw pandblijft onverminderd hoog. Dat is dewet van de schaarste. Het aantalecht goede en grote ruimtes is be-perkt en steeds meer bedrijven wil-len die ruimtes als flagship store. Detrend is van winkel naar beleving,van to buynaar to be. De grote inter-nationalemerkenwillen erbij zijn.Bijzondere locaties zijn schaars,

grote panden ook. Het gemiddeldevloeroppervlak van een winkel isniet al te groot. Dat houdt veel ke-tensweg en ismisschienwel de red-ding vanDe 9 Straatjes.Het Indexcijfer voor de nieuwe

huurprijzen van winkels en horecain CentrumXL komt uit op 155 tegen

160 vorig jaar. Beide cijfers liggenheel ver bovende cijfers vanvóór decrisis. De prijzen in XL zijn XL, enworden graag en grif betaald. Nietshuurvrije maanden, de hoofdprijs.De kantorenmarkt is overal een gro-te zorg, maar de grootste zorgen inAmsterdam liggen buiten CentrumXL. In het stadshart is er een grootverschil in prijs en potentie. Zo is degemiddelde vierkantemeterprijsaan het begin van de Herengrachtaanzienlijk lager dan bij de hogerenummers.Ook op het moeilijke dossier kan-

toren scoort CentrumXLbeduidendbeter dan heel Amsterdam en derest van Nederland, een beeld dattelkens wordt bevestigd: Amster-damXL is een heel aparte stad.We vinden dat normaal. Maar is

het dat ook? Het is in elk geval wel

anders geweest. Wie kent nog hetgevleugelde gezegde dat in Rotter-dam het geld werd verdiend dat inAmsterdam werd uitgegeven? An-dere tijden. Nu lijkt Amsterdamweleen eiland met status aparte ofaparte status te zijn en het grootstegevaar daarvan lijkt dat we er zelfblind in geloven.In de vastgoedwereld is er voor de

komende jaren vooral vertrouwenin het Centrum, Zuid en de Zuidas.Hoewel het in elk geval tot 2017wachten is op de ingebruikname,structureert de slangbeweging vandeNoord/Zuidlijn nu al de stad.Volg vooral ook de haven en de

luchthaven om het verdienvermo-gen vande stad te peilen, dat zijn dethermometers van de internationa-le economie. Haven en luchthavenlaten beide groei zien over 2011, ookin de laatste maanden. Daar profi-teert demetropoolregio Amsterdamook van. Het bruto product van deregio stijgt mee. Het is geen toevaldat een stijgend aantal buitenland-se bedrijven zich hier vestigt. Ookzij zien het XL-verdienvermogenvan stad en ommelanden.

Nu lijkt Amsterdamwel een eilandmet een status aparte of eenaparte status

20072006 2008 2009 2010 2011

135

155

115109107106103103102Huurwinkels en horeca CentrumXL

Goederenoverslag Haven

Bezoekers Amsterdam

Omzet grootwinkelbedrijf

OmzetMKB CentrumXL

Vrachtvervoer Schiphol

Huur Kantoren CentrumXL

Bruto regionaal product

Omzet hotels

170

160

150

140

130

120

110

100

Verdienvermogen

ILLUSTRATIE JORRIS VERBOON

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

100 106 110 110 108 111 114

12 amsterdamcity index DINSDAG 24 JANUARI 2012

Hotelkamersvullen de

leegteNiet elk voormalig prachtkantoor isgeschikt als hotel. Toch zijn er legio

initiatieven die helpen tegen dekantorenleegstand. En gelukkig zien

Europese bedrijvende stad ook zitten.KASPER VANNOPPEN

Het Vestigingsklimaatvan Amsterdam ver-toont al jaren een stij-gende lijn. En dat is in2011 ook het geval. Het

Indexcijfer voor het Vestigingskli-maat stijgt van 114 naar 121.Het lijkt dus onverminderd goed

te gaan, maar het is een beetje deschijn die ons wil bedriegen. Wiegoed en wat langer naar de cijferskijkt, ziet dat de stijging van het In-dexcijfer voor een belangrijk deelwordt veroorzaakt door minderleegstand van kantoren en anderebedrijfsruimten. Verheugend,maar die leegstand is nog steedsheel erg hoog.Leegstand van kantoren is een

groot probleem. In heel Amster-

dam ligt het leegstandspercentagenu rond de 17,5 procent, iets lagerdan vorig jaar, maar natuurlijk nogveel en veel te hoog en ook hogerdan het landelijk gemiddelde vanrond 14 procent. Er heerst eenkantorenleegstandscrisis.Veel leeg is lelijk,wordt naargees-

tig en is ook slecht nieuws voor wiezijngeldooit inaldie stenenstopte.Steeds legere kantoorparken ont-poppen zich nu als spooksteden.Maar veel beleggerswillen (enkun-nen) hun prijzen niet verlagendoordat de huuropbrengsten al inde boeken staan.Maar inmiddels breekt toch het

inzicht door dat heel veel zal moe-ten worden afgeboekt op hetkantorenarsenaal.Maarwie kanendurft?Het Parool schreef vorige maand

over de leegstand onder de kop‘Zijn hotelkamers de oplossingvoor de kantorenleegstand?’ Deeerste ombouwprojecten van ‘ver-weesde’ kantoren krijgen inmid-dels vorm.Echtveel goedkoperdannieuwbouw is deze metamorfose

overigens niet. Naar schatting lig-gende kostenmaar twintig procentlager. En vaak is de ligging nietgoed. Niet elk voormalig pracht-kantoor is geschikt als hotel.Dit jaar openen in Amsterdam in

elk geval zeven nieuwe hotels inoude kantoorgebouwen. Het zijnhotels in Zuidoost, Sloterdijk en DePijp. En 16 van de 37 hotels die deafgelopen tijd in Amsterdam zijngeopend, zitten in voormalige kan-toorgebouwen, die al jaren nietmeer werden gebruikt. Benieuwdhoe de eerste ‘ombouwhotels’ hetzullen doen. Dat moeten we terug-zien in de Amsterdam City Index2013.

Ook in Centrum XL is er leeg-stand, maar dat is groten-deels frictieleegstand – het

percentage leegstand dat hoort bijeen gezonde kantorenmarkt. Vande circa 110.000 m2 die in CentrumXL leegstaat, slokt het voormaligeFortisgebouw aan het Rokin meerdan tien procent op,maar gelukkigzijn daar vergevorderde plannen

Van de 37 hotels die de afgelopentijd zijn geopend, zitten 16 invoormalige kantoorpanden

17amsterdamcity indexDINSDAG 24 JANUARI 2012

Arbeidsmarkt

20072006 2008 2009 2010 2011

109106

195

174

Richard Florida QuorumCentrum XL

Werkloosheid CentrumXL

Werkzame personen in CentrumXL

BeroepsbevolkingMetropoolregio Amsterdam

200

190

180

170

160

150

140

130

120

110

100

ILLUSTRATIE CHANTAL VANWESSEL

werk, want het eenmansbedrijf ofdemicromultinational (vanhooguittwee à drie man) is op loopafstandvan huis, dicht bij andere eenmans-bedrijfjes enmicromultinationals.Planoloog Zef Hemel, adjunct-di-

recteur van deDienst RuimtelijkeOrdening en benoemdopdeWi-bautleerstoel UvA, ziet het haar-scherp voor zich. “De binnenstad isnu al een beetje zo. Enkele jaren ge-ledenwaren de geluiden over debinnenstad kritisch, ze zou eenzij-dig enmuseaalworden.Maar debinnenstad is diverser dan ooit,met ruim 260 functies naastwonen,en dat zal alleenmaar toenemen.De binnenstad is de allergrootstekracht vanAmsterdam.”In 2040wonen er 900.000men-

sen inAmsterdam.Nu al lopen jaar-lijks 25miljoenmensen over deDam, dat aantal zal verdubbelen.Het aantal jongeren inAmsterdam

zal exploderen. Er zullen kleinerewoningenworden gebouwd, dui-zenden studentenkamers en nogeens duizendenhotelkamers. In

2017 zal deNoord/Zuidlijn rijden endat brengt nogmeer voetgangers opde been. De forens diemet de autonaar zijnwerk rijdt, is een beeld uit

de twintigste eeuw, aldus Zef He-mel.Wewonen dichtbij onswerk,we nemendemetro omons te ver-plaatsen. Er zalmeer grote anonie-me industrie in grote hallen rond-omAmsterdamkomen.Maar ookzullen onder de noemer stadsland-bouwboerenbedrijven in de omge-ving van de stad opbloeien. Versegroentenworden gedistribueerdnaar de stad.“De economie groeit door de grote

diversiteit van de binnenstad opeen klein oppervlak. Onze binnen-stad is zo groot als LowerManhat-tan inNewYork en is te vergelijkenmet alleswat LowerManhattanheeft.”VolgensHemel zal demoderne

stad barsten van de ondernemings-lust en de creativiteit.Met nieuwekleinschalige industrie, die aan-schurkt tegen de creatieve indu-strie: 3D-drukkerijen, fietsfabriek-

jes,meubels die hierworden ver-vaardigd in plaats van in China –alles in een kleine oplagewaarweveel voorwillen betalen.We koeste-ren ouderwetse ambachten.“Het vraagt omeenNieuwe Indu-

striepolitiek. Het is de taak van deoverheid omgoede voorwaarden tescheppen enhet vooral niet te ver-kwanselen. Geen snelwegen doordie binnenstad tewillen jagen zoalsin de jaren zeventig het planwas.”Amsterdam zalmeer dannu een

24 uurseconomie zijn,maar nooitop z’nNewYorks. Juist omdatwe inde binnenstadwillenwonen, nu almet 80.000mensen. “In demoder-ne stad zijnwe individualisten dieniet zonder een breed netwerk kun-nen. Daaromwillenwe allemaaldicht bij elkaar leven enwerken. Ie-dereenmoetmeedoen. Dat vraagtomeen omslag in onzementaliteit.Openheid is een vereiste.”

metdemetronaar 3D-drukkerij dicht bij huis

Zef Hemel: ‘Een 24 uurseconomie,maar niet op z’n NewYorks.’ FOTO ANP

Sociale Zaken2030

HALLO000 >>Deze toekomstschets van 2030 is het resultaat van de projectsamenwerking tussen:

Gabriel Woerkom, Steven Holterman,Eva Rennen, Manuel Kaal &Anne Schuit.

Vak: Sociologie van de 21ste eeuw.Docenten: G.C.F. Thomese, M. BoekkooiObv: Thijs Turèl - Future Consult

03 februari 2012

>> ILLUSTRATIES DOOR: //JORIS VERBOON // CHANTAL VAN WESSEL//

Functie Gemeente Sociale Zaken.Trendkeuze.Assenkruis.Verklaring keuzes.Gekozen onderwerpen.

INLEIDINGGRIP KRIJGEN OP DETOEKOMST 001 >>

GEMEENTE SOCIALE ZAKEN;VIER TOEKOMST- SCENARIO’SWereldspeler van formaat.Samen staan we sterk.Glokaal Europa.Strangers in de superprovincie.Rol van Sociale Zaken.

005 >>

extra DINSDAG24 JANUARI2012

AmsterdamCity Index2012Het economisch klimaat van het uitgebreide centrum gemeten

Het centrumdraaitop volle kracht

.eu

MECHANISCHESOLIDARITEIT

.eu

NATIESTAATNEDERLAND

ORGANISCHESOLIDARITEIT

FEDERALE EUROPESE SUPERSTAAT

INDIVIDUALISERINGVIRTUALISERING

INDIVIDUALISERINGVIRTUALISERING

INDIVIDUALISERINGVIRTUALISERING

INDIVIDUALISERINGVIRTUALISERING

#1

#2

#3

#4

Voor de horizontale as is er gekozen tussen het ene uiterste ‘mechanische solidariteit’ en het andere uiterste ‘organische solidariteit’. Durkheim gaf aan dat mechanische solidariteit op basis van gelijkheid en hechte gemeenschappen zal verschuiven naar een organische solidariteit op basis van afhankelijke relaties in een gedifferentieerde samenleving.

Als reactie op de globalisering trend, die een organische solidariteit kent, kan een tegenbeweging ontstaan in de samenleving. De samenleving verandert naar een samenleving met een mechanische solidariteit. In deze gedifferentieerde samenleving zullen mensen weer terug vallen op gezin, familie en vrienden. Op de verticale as staat de Nederlandse natiestaat tegenover de federale Europese superstaat. Dit zijn twee relevante uitersten die allebei een totaal verschillend toekomstperspectief bieden. Beide uitersten zijn en worden in de toekomst gebaseerd op politieke beslissingen en de mate van welvaart waarin Nederland zal verkeren.

De trends die invloed hebben op destructuur van de scenario’s zijn;

individualisering

en

virtualisering.

Sociale Zaken houdt zich bezig metde participatie van de bewonersop het gebied van werk en inkomen

& biedt maatschappelijke ondersteuning in de vorm van

uitkeringen, begeleidingen sociale participatie.

VERKLARING ASSENKRUIS

DE FUNCTIE001 >>

002 >>

003 >> DE TRENDS

De dienst Sociale Zaken komt met veel verschillende facetten van de samenleving in contact. De toekomstscenario’s zijn gebasseerd op een vijftal maatschappelijke onderwerpen die vrijwel zeker belangrijk zullen zijn in de toekomst. Op de komende pagina’s staan de vijf onderwerpen met betrekking tot Sociale Zaken opgesomd.

De onderwerpen zijn verwoord in een ‘vraagvorm’ zodat de link met het toekomstscenario makkelijker te leggen is.

VAKGEBIEDEN VAN SOCIALE ZAKEN: 5 ONDERWERPEN.

004 >>

ILLUSTRATIE JORRIS VERBOON

20 amsterdamcity index DINSDAG 24 JANUARI 2012

Wachten opdeNoord/Zuidlijn

Hoe lang blijft Amsterdambijzonder als hetzo druk is en alsmaar drukker wordt? Veel

ontwikkelingen op het gebied vanbereikbaarheid vragen om een lange adem.

KASPER VANNOPPEN

Bij het eindcijfer van deAmsterdam City Index2012 steekt de bereik-baarheid tochwat bleek-jes af. Het is niet voor

niets dat de Global Shopping IndexvanTheEconomistAmsterdamdaarniet al te jubelend op beoordeelt.Ook voor de European Cities Moni-tor is ‘het gemak om je in de stad teverplaatsen’ een zwakte: op dit on-derdeel isAmsterdamuit de top tiengevallen en staat nu plaats 12.Natuurlijk, Amsterdam heeft een

eeuwenoud stadshart dat nooit isaangelegd voor moderne manierenvan vervoer. Maar toch. Er kwamenafgelopen jaar meer dan 12 miljoenbezoekers naarAmsterdam.Gemid-deld per maand één miljoen men-sen, bovenop de lokale bevolkingvan rond de 750.000.Zij vinden hier allemaal hun weg.

Via Schiphol, met de trein, auto,touringcar of cruiseschip. Uiteinde-lijk leiden alle en iederswegen naardeDam.Elders op deze pagina’s een ver-

slag van hoe dat gaat vanaf de RingA10met auto, fiets en openbaar ver-

voer. Hoe snel sta je op de Dam?Sneller dan je denkt. In alle geval-len binnen 25minuten. In de stad isalles prima bereikbaar, zo lijkt het.Het probleem lijkt eerder de Ring tezijn. Komermaar eens op en af.Elk jaar komen ermeer bezoekers.

Hoe lang blijft Amsterdam bijzon-der als het zo druk is en alsmaardrukker wordt? Het openbaar ver-voer zou te langzaam zijn, te veelomrijden en vooral toeristen ver-voeren.Minder openbaar vervoer bete-

kent nog veel meer fietsen. Amster-dam vrolijke fietsstad wordt Am-sterdam probleemfietsstad. Er iseen ‘fietsdichtheid’ van 75 op 100inwoners. Dat zijn zo’n 550.000 fiet-sen en dat leidt op veel plekken totparkeerchaos.Doorstekend van de Nes over de

Dam kom je bijna de Bijenkorf nietmeer in door een ongeorganiseerdefietsenblokkade.Vroeger kon je de auto niet kwijt.

De parkeerdruk was gigantisch. Nuzijn de tarieven gigantisch, maarparkeren kun je. Op straat en eron-der. Amsterdam is autoluwer, maar

het centrumblijft goed bereikbaar.Het wachten is op de Noord/Zuid-

lijn. De nieuwemetro rijdt toch echtniet eerder dan in 2017 en dan zijnwe al weer een flink aantal Indexenverder.De bereikbaarheid door de lucht is

goed. Schiphol is eenmegaluchtha-ven met een via KLM en de alliantiemet Air France en ook andere part-ners indrukwekkend fijnmazig net-werk all over theworld.Met de groei daarvan groeit ook

het aantal passagiers nog steeds in-drukwekkend en dat mogen we ze-ker koesteren.Veel ontwikkelingenophet gebied

van bereikbaarheid hebben de nei-ging langzaam te gaan en dat ver-taalt zich ineenniet spectaculair In-dexcijfer en weinig spannende ver-schillen in de tijd. Infrastructuurvraagt tijd en dus een lange adem.Maar als je het goed doet, heb je erheel lang plezier van. Dat dan weerwel.

Een eeuwenoud stadshart datnooit is aangelegd voormodernemanieren van vervoer

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

100 103 108 108 105 107 110

HOE ZIET DE ARBEIDSMARKT ERUIT? //ARBEIDSMARKT//

4amsterdamcityindexDINSDAG24JANUARI2012

Amsterdamscoortmet

winkelsHetisnietmeerzodatAmsterdamhetgeld

uitgeeftdatRotterdamverdient.Deruim35.000bedrijvenen(eenmans)bedrijfjesinCentrumXL

doenhetgoed.Endestadisallesbehalve‘mainstream’.

KASPERVANNOPPEN

Somszijnwoordenmaaraltewaar,somsprofetisch,ofsomsslechtsvolvanwatoverspannenhoopenverwachting.Zoschreven

webijpublicatievandeAmsterdamCityIndex2011dat‘…deeconomi-schecrisisnulangzaamaanweeropzijneindelijkttekomen.’Diewoor-denzoudenwenunietmeerschrij-ven,ookaleindigtdenieuweIndextochnognetietshogerdanvorigjaar.

Ookschrevenwedathet‘tevroegisomtezeggenofhetherstelstruc-tureelisofdaternogmeereconomi-scheellendeopdeloerligt’.Metdekennisvannuzienwetegenwindenvorigemaandvielvoorheteersthetwoordrecessie.Maaralswenaardecijfersvanhetafgelopenjaarkij-ken,ishetnietzogekdatereenjaargeledenhoopenoptimismewas.

HetVerdienvermogenisonver-minderdgroot.Erzijn35.589bedrij-venen(eenmans)bedrijfjesgeves-tigdinCentrumXL.Vanbijnatienprocentdaarvanisalsgroteenre-presentatievesteekproefhetver-dienvermogeninomzetenprijsont-

wikkelingvastgesteld.TenopzichtevandevorigeIndexstijgthetVerdienvermogenmettweeprocent.IndeAmsterdamCityIndex2012staatVerdienvermogennuop114,vorigjaarwasdat–gecor-rigeerdvoorinflatie–111.

Desomberegeluidenennegatievesignalenzijnvandelaatstemaan-den.Hetlaatstekwartaalvan2011wasopveelplekkenminderofzelfsnietgoed,deconsumentleekdehandopdekniptehouden.

HetIndexcijfervanhetgrootwin-kelbedrijfligthogerdandatvandekleinerebedrijvenuithetMKB,maardegroeivanhetMKBwashetafgelopenjaargroter:deIndexsteegvan103naar107.MKBstaatvoorallebedrijventot50miljoenomzetperjaar.Datzijnnietalleen

winkelsenhoreca,maarookenvooralallerleivormenvandienst-verlening,persoonlijk,zakelijkenlogistiek.HetIndexcijfervanhetgrootwinkelbedrijfsteegvan107naar109.

OverwinkeleninCentrumXLininternationaalperspectiefberichtteHetParoolafgelopennovember.Metalskop‘Stadscoortmetwin-kels’informeerdedekrantoverdeGlobeShopperIndexvanhetweek-bladTheEconomist.Voordeindexwerden33Europesestedenbeoor-deeldopbetaalbaarheid,winkelge-mak,aantalwinkels,horeca,be-reikbaarheid,cultuurenklimaat.IndieIndexstaatAmsterdamachtste.Debelangrijkstetrekkerishetwin-kelaanbod.IndierankingstaatAm-sterdamopdevijfdeplaats.

Datisvoorveleneenverrassing.VeelondernemersdenkendatAm-sterdamerg‘winkelmainstream’is,maarTheEconomistbewijsthette-gendeel.Betaalbaarheidenbereik-baarheidkunnenoverigensbetervolgensdeGlobeShopperIndex.OpbeidepuntenvaltAmsterdambui-tendetoptien.BijbetaalbaarheidwordtAmsterdam26ste,vooraldoordatdinerenhierduuris.

Entoch:hetaantalbezoekersblijftstijgen.Weteldenerin2010meerdantwaalfmiljoen,enin2011zul-lenheterbeslistnietminderzijnge-weest.Deopbrengstperbeschikba-rehotelkamersteegin2011specta-culairenkomtindeIndexnuuitop102tegen90hetjaardaarvoor.

Voorvelenisdathetbewijsdathetmetdiecrisisduswelmee-valtendaterinderdaaddui-

zendenhotelkamersbijmoetenko-men.Maardatvoedtdirectweerdediscussieoverdedelicatebalansindestadtussenwonen,werkenenbezoekersinhetstadshart,hetper-manentegevechtomdeschaarseruimte.InhetartikeloverStads-

Detrendisvanwinkelnaarbeleving,van‘tobuy’naar‘tobe’

WAT IS DE BEHOEFTE AAN MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING VANUIT DE OVERHEID?

//BESTAANSRECHT//

HOE ZIET DE BEVOLKINGSSAMENSTELLING ERUIT? //MIGRATIE//

12amsterdamcityindexDINSDAG24JANUARI2012

Hotelkamersvullende

leegteNietelkvoormaligprachtkantoorisgeschiktalshotel.Tochzijnerlegio

initiatievendiehelpentegendekantorenleegstand.EngelukkigzienEuropesebedrijvendestadookzitten.

KASPERVANNOPPEN

HetVestigingsklimaatvanAmsterdamver-toontaljareneenstij-gendelijn.Endatisin2011ookhetgeval.Het

IndexcijfervoorhetVestigingskli-maatstijgtvan114naar121.

Hetlijktdusonverminderdgoedtegaan,maarhetiseenbeetjedeschijndieonswilbedriegen.Wiegoedenwatlangernaardecijferskijkt,zietdatdestijgingvanhetIn-dexcijfervooreenbelangrijkdeelwordtveroorzaaktdoorminderleegstandvankantorenenanderebedrijfsruimten.Verheugend,maardieleegstandisnogsteedsheelerghoog.

Leegstandvankantoreniseengrootprobleem.InheelAmster-

damligthetleegstandspercentagenurondde17,5procent,ietslagerdanvorigjaar,maarnatuurlijknogveelenveeltehoogenookhogerdanhetlandelijkgemiddeldevanrond14procent.Erheersteenkantorenleegstandscrisis.

Veelleegislelijk,wordtnaargees-tigenisookslechtnieuwsvoorwiezijngeldooitinaldiestenenstopte.Steedslegerekantoorparkenont-poppenzichnualsspooksteden.Maarveelbeleggerswillen(enkun-nen)hunprijzennietverlagendoordatdehuuropbrengstenalindeboekenstaan.

Maarinmiddelsbreekttochhetinzichtdoordatheelveelzalmoe-tenwordenafgeboektophetkantorenarsenaal.Maarwiekanendurft?

HetParoolschreefvorigemaandoverdeleegstandonderdekop‘Zijnhotelkamersdeoplossingvoordekantorenleegstand?’Deeersteombouwprojectenvan‘ver-weesde’kantorenkrijgeninmid-delsvorm.Echtveelgoedkoperdannieuwbouwisdezemetamorfose

overigensniet.Naarschattinglig-gendekostenmaartwintigprocentlager.Envaakisdeliggingnietgoed.Nietelkvoormaligpracht-kantoorisgeschiktalshotel.

DitjaaropeneninAmsterdaminelkgevalzevennieuwehotelsinoudekantoorgebouwen.HetzijnhotelsinZuidoost,SloterdijkenDePijp.En16vande37hotelsdiedeafgelopentijdinAmsterdamzijngeopend,zitteninvoormaligekan-toorgebouwen,diealjarennietmeerwerdengebruikt.Benieuwdhoedeeerste‘ombouwhotels’hetzullendoen.Datmoetenweterug-zienindeAmsterdamCityIndex2013.

OokinCentrumXLiserleeg-stand,maardatisgroten-deelsfrictieleegstand–het

percentageleegstanddathoortbijeengezondekantorenmarkt.Vandecirca110.000m2dieinCentrumXLleegstaat,slokthetvoormaligeFortisgebouwaanhetRokinmeerdantienprocentop,maargelukkigzijndaarvergevorderdeplannen

Vande37hotelsdiedeafgelopentijdzijngeopend,zitten16invoormaligekantoorpanden

HOE ZIET DE WONINGMARKT ERUIT? //SOCIALE WOONGELEGENHEDEN//

HOE ZIET SCHOLING ERUIT? //KENNISCULTUUR//

.eu

005 >> SCENARIO #1.FEDERALE EUROPESE SUPERSTAAT MET ORGANISCHE SOLIDARITEIT

//WERELDSPELER VAN FORMAAT//

Hoe ziet de arbeidsmarkt er uit?Europa kent een sterk gedifferentieerde arbeidsmarkt met één sterke munt: de Euro. Europa met één gezamenlijke economie heeft zijn rol als een economische grootmacht weten te claimen en is in staat de economische competitie tegen landen zoals India, China en Brazilië voort te zetten. De arbeidsmarkt is flexibel en kent voornamelijk parttime werkers. Vanwege de flexibiliteit is het eenvoudig om van baan te wisselen. Er is veel gespecialiseerd werk en hierdoor is er veel nadruk op persoonlijke ontwikkeling en het hebben van een goed portfolio. Er is veel belang bij het hebben van goede netwerken en sites zoals Linked-In spelen hierbij een grote rol. Thuis werken is door de digitalisering enorm populair, Europa kent hierdoor een groot aantal zzp’ers.

Wat is de behoefte aan hulp voor maatschappelijke ondersteuning vanuit de overheid?Sociale zaken is niet gemeentelijk of provinciaal, maar wordt op het niveau van de lidstaat volgens een Europees beleid uitgevoerd. Het sociale systeem is niet meer plaatsgebonden, voor alle Europeanen is er een sociaal vangnet. Het sociale vangnet bestaat uit op Europees niveau gestandaardiseerde uitkeringen voor werklozen en arbeidsongeschikten en subsidies voor mensen die weinig verdienen. De kosten worden betaald uit de staatskas van de Europese federatie.

Hoe ziet de bevolkingssamenstelling er uit?De Europese federatie is een tolerante multiculturele samenleving die jaarlijks grote aantallen asielzoekers van toelaat. Europa kent nog steeds een grote stroom asielzoekers van derde wereld landen, er is een Europees asielzoekersbeleid die bindend is voor alle lidstaten. Nieuwkomers worden ingeburgerd als een Europese burger en leren niet alleen de taal van de lidstaat, maar daarnaast ook Engels wat over geheel Europa steeds meer als tweede moedertaal gesproken wordt. Sociale zaken zorgt ervoor dat in alle lidstaten de inburgeringcursussen op niveau worden gegeven en verschaft leningen aan asielzoekers zodat zij deze cursussen kunnen betalen. Federaal Europa heeft daarnaast een uitbreiding ondervonden en kent meer dan 27 lidstaten waaronder Turkije. De Europese samenleving is een individualistische samenleving en de bevolking bestaat voornamelijk uit kleine gezinnen.

Hoe ziet de woningmarkt er uit? Er is een Europese woningmarkt en er wordt volgens Europese wetgeving gereguleerd. Huizenprijzen over Europa zijn zo ongeveer het zelfde. Aan de hand van de flexibele Europese arbeidsmarkt is er een grote vraag naar flexibel wonen. Men kan makkelijk verhuizen wanneer ze van werkplek veranderen. Veel mensen hebben twee woningen, een kleine woning dichtbij werk en een woning waar ze in het weekend met het hele gezin verblijven. Vanwege de flexibiliteit van de woningmarkt geldt het motto: ‘beter een verre vriend dan een goede buur’.

Hoe ziet scholing er uit?Europa heeft gestandaardiseerd onderwijs en er geldt een Europese leerplicht. Het onderwijs is meertalig, waaronder de taal van de lidstaat, Engels en eventueel nog een taal naar keuze. Scholing is op specialisatie gericht om de vraag van de gedifferentieerde arbeidsmarkt te voel doen.Door de digitalisering is het mogelijk om zelfstandig virtueel te leren; men kan zelfs bepaalde diploma’s online behalen. Het is vanzelfsprekend dat studenten internationale ervaring opdoen, dit kan buiten de Europese federatie of in een ander lidstaat.

Sociale Zaken in dit scenario.Sociale zaken houdt zich niet meer op het niveau van de gemeente bezig, maar op het niveau van de lidstaat. De functie van sociale zaken op de arbeidsmarkt is om te zorgen dat de arbeidsparticipatie onder de bevolking maximaal is en benodigde hulp aan te bieden bij werkzoekenden. Hulp aan werkzoekende wordt aangeboden aan de hand van een Europees beleid, uitzendbureaus kunnen mensen over heel Europa sturen. Daarnaast biedt Sociale Zaken hulp aan op de woningmarkt, zo wordt er gezorgd dat ieder een korte termijn aan de hand van het salaris een betaalbare en geschikte woning kan krijgen. Verder houdt sociale zaken zich niet meer bezig met het creëren van solidariteit in de buurt of stad, maar richt zij zich alleen op grote probleem groepen in de maatschappij.

006 >> SCENARIO #2.NATIESTAAT NEDERLAND METMECHANISCHE SOLIDARITEIT

//SAMEN STAAN WE STERK//

Hoe ziet de arbeidsmarkt er uit?Als gevolg van slechte economische tijden keren de Nederlanders zich naar binnen. Er heerst een anti-Europees sentiment, waardoor Nederland zijn volledige soevereiniteit weer naar Den Haag haalt. Ook het monetair beleid is dan weer een puur Nederlandse aangelegenheid geworden en er zal dan ook met de gulden betaald worden. Door het sluiten van de grenzen zal er als gevolg van de vergrijzing een tekort komen aan hoger opgeleiden. Ook aan ‘handen aan het bed’ zal schaarste zijn. De nationalistische instelling zal weinig ruimte laten voor gastarbeiders om deze arbeidsplaatsen op te vullen. Om alle vacatures te vervullen zal er sterk gestuurde moeten worden vanuit de overheid vanuit de overheid, toewijzing van beroepen is niet uitgesloten. De sterke solidariteit zorgt tevens voor de terug keer van de gildes, waarbinnen alle deelnemers tegen elkaars concurrentie worden beschermt en de consument tegen ondeugdelijke producten of diensten. Ook de vakbonden profiteren van de mechanische solidariteit. Dit sterk georganiseerde landschap levert een zeer stabiele arbeidsmarkt op. Met veel langdurige arbeidsrelaties binnen vaste teams.

Wat is de behoefte aan hulp voor maatschappelijke ondersteuning vanuit de overheid?Binnen een mechanische samenleving kunnen mensen een beroep doen op hun naasten. We kunnen daardoor verwachten dat de Nederlanders zich minder snel tot de overheid zullen wenden om aan hun hulpvraag gehoor te geven. Het is echter zo dat slechte economische omstandigheden de mogelijkheid om naasten te helpen strek verkleinen. Door de vergrijzing zal er een tekort komen aan hoger opgeleiden ontstaan, dat leidt tot schaarste en loonstijging en een overschot bij laagopgeleide werknemers, dus grotere werkeloosheid. Typerend voor de middenklasse is dat ze er alles aan willen doen om niet bij de onderklasse te horen: hard werken, ondernemen etc. De werkeloosheid zal netto wel stijgen dus dit zal extra druk op de sociale dienst leggen. En haar onthoudbaar maken door de ongunstige inactieve/actieve ratio.

Hoe ziet de bevolkingssamenstelling er uit?Het Nederland van 2030 heeft zich terug getrokken achter de dijken. Het immigratie beleid is zeer streng. De bevolking van Nederland zal weinig nieuwe invloeden van buiten ondervinden waardoor in de loop van jaren een redelijk homogeen volk is ontstaan dat onder de noemer van één Nederlandse cultuur geschaard kan worden. Weinig aanwas van buiten de landsgrenzen zal ervoor zorgen dat de vergrijzing duidelijk te merken zal zijn. Het mogelijk tekort aan arbeidskracht zal in het strenge asielbeleid een uitzondering forceren voor buitenlanders met specifieke beroepen.

Hoe ziet de woningmarkt er uit? Over achttien jaar zal de Nederlander, die in een voornamelijk regionaal georiënteerd maatschappij leeft, een goede buur verkiezen boven een verre vriend. Mensen zullen sterk de neiging hebben om hun vestigingskeuze te maken op basis van de nabijheid van vrienden, fijne collega’s en familie. De beroepen toewijzing die op de arbeidsmarkt plaatsvindt is regionaal georiënteerd. De leegloop van de provinciën zal dan ook tot stilstand zijn gekomen. En samen met een terug loop van ‘gelukzoekers’ naar de Randstad zal er verhoudingsgewijs de-urbanisatie optreden. Nederland hoeft zich niet aan de internationale trend van het afschaffen van hypotheek rente te conformeren. De conservatieve tendens zal zorgen dat de hypotheek rente behouden blijft. De wil om zich achter dijken terug te trekken, verstrekt door grote economische ongelijkheid, manifesteerd zich in het letterlijk wonen achter een muur – de ‘gatted-community’ is een veel voorkomend fenomeen geworden in het Nederland van 2030.

Hoe ziet scholing er uit?Nederland zal alle vacatures proberen te vullen vanuit de eigen bevolking om dat realiseren vind er beroepen toewijzing plaats. Het beste moment om te interveniëren in de keuze voor een beroep door individuen is bij de school keuze. Voor alle opleidingen zullen er daarom quota worden ingesteld zodat iedereen vervolgens

ook door stroom naar een baan waar behoefte aan is. De quota zullen een regionaal karakter hebben. Dit vanuit het idee dat mensen in een mechanische solidair omgeving minder geneigd zijn van vrienden en familie af te verhuizen. Het onderwijs zal meer een plaats zijn om zich puur vak inhoudelijk te verrijken. Het aanleren van sociale vaardigheden vind plaats de eigen solidaire groep. Bredere werelds oriëntatie woord niet als waarde vol gezien.

Sociale Zaken in dit scenario.De sociale dienst in 2030 zal een sterk dirigerende taak hebben. Op de arbeidsmarkt zien we sterke vakbonden, werkgevers bonden en gilde – de sociale dienst moet zich er op richten om de informatie van alle partijen aan elkaar te koppelen en strategisch weer in te zetten. Bijvoorbeeld het vaststellen van quota voor opleidingen is een zeer belangrijk maar ook ingewikkeld werk. Zeker in tijden met veel werkeloosheid heeft het sterk reguleren van de arbeidsmarkt wel iets van een planeconomie. De Sociale Dienst zal een sterk regionaal karakter hebben. Nationale trends kunnen vanuit Den Haag naar alle regio’s en aldaar probeert de Sociale Dienst zoveel mogelijk de inwoners van de regio’s aan wonen, werken, leren te helpen in de eigen regio. De Sociale Dienst zit in een redelijk stabiele omgeving. Ze heeft informatie van werkgevers, gilden, woningcorporaties en scholen en kan dus niet verrast worden door heel onverwachte omstandigheden.

007 >> SCENARIO #3.FEDERALE EUROPESE SUPERSTAAT METMECHANISCHE SOLIDARITEIT

//GLOKAAL EUROPA//

Hoe ziet de arbeidsmarkt er uit?Door de permeabele grenzen, die het Europese politieke klimaat met zich meebrengt, bruist de moderne stad Amsterdam van de ondernemingslust en de creativiteit. Nu de Europese arbeiders vooral onderdeel zijn van een internationale teams, is er een trend dat bedrijven zich vooral willen vestigen op één plek. Met deze plaatsgebondenheid willen bedrijven, in het bijzonder de micromultinationals, de voormalig zzp’ers en flex-werkers tegemoet komen. Door de zware, onzekere tijden die deze arbeiders de afgelopen decennia hebben meegemaakt is er meer behoefte heeft aan vastigheid. Dit bied nog meer mogelijkheden tot thuiswerken. De loyaliteit naar het bedrijf en collega’s is dan ook groter dan ooit; hiermee lijkt een einde gekomen aan het tijdperk van het eindeloze banenhoppen. Arbeiders blijven ook vooral binnen hun eigen beroepsveld werken en zijn ook solidair naar vakgenoten; de virtuele gildes die overal in Europa ontstaan krijgen steeds meer bereik.

Wat is de behoefte aan hulp voor maatschappelijke ondersteuning vanuit de overheid?Doordat Nederland een deel van haar soevereiniteit naar Brussel heeft moeten verschuiven heeft de overheid minder vrijheid in het maatschappelijk ondersteunen van haar burgers. Het Europese beleid heeft weliswaar een provinciale uitvoering maar omdat Europese burgers zich erg clusteren op basis van culturele achtergrond, beroepsvelden en vrienden- of familiebanden, is de overheid vooral gefocust op het onderling verbinden van verschillende groepen in de samenleving. Vandaar ook de verplichtte inburgering voor de non-Europeaan. Omdat de sociale cohesie heel sterk is t.o.v. naasten is er een verplicht sociaalvangnet vanuit het bedrijfsleven ontstaan. Deze ‘verplichte’ solidariteit maakt dat je als werknemer medeverantwoordelijk bent voor het opvangen van bijvoorbeeld collega’s.

Hoe ziet de bevolkingssamenstelling er uit?De Europese Unie is teruggedrongen naar alleen sterke lidstaten. Nederlanders hebben, ondanks dat Nederlands nog steeds voertaal is, een Europees paspoort. Hierdoor heeft Nederland zelf geen inbreng meer in het asiel/inburgerings beleid. Er zijn echter nog maar weinig non-Europese asielzoekers omdat de ‘quota per soort asielzoeker’ bijna zijn bereikt. Door de hoge migratie van personen in Nederland met een Europees paspoort hebben zich rondom Amsterdam grote gebieden van solidaire gemeenschappen gevormd; waarvan Little Poland, en France Town de grootste zijn. De hechtheid van families die hier te zien is; maakt dat gezinnen groter worden en dat het aantal kleine kinderen in Nederland hoog is.

Hoe ziet de woningmarkt er uit? Doordat de samenleving minder geïndividualiseerd is, is er meer vraag naar huisvesting in communes of campuswoningen. Het leven in woongroepen is vooral populair omdat dit eenzaamheid voorkomt en voor een veiliger gevoel zorgt. Dit soort woningen worden dus massaal gebouwd en er ontstaan zelfs speciaal aangepaste seniorensteden. In de steden is er strijd om ruimte door drukte. Doordat solidaire gemeenschappen zoals ‘Little Poland’ vrij territoriaal zijn afgebakend, zijn dit aantrekkelijke woongebieden voor migranten. De woningmarkt gaat dan ook per district; zo heb je bijvoorbeeld www.Funda.nl/LittlePoland.

Hoe ziet scholing er uit?De scholen in Nederland bieden Europees onderwijs met daarnaast aandacht voor de ‘nationale’ taal en cultuur. Door het hoge aantal verschillende gemeenschappen dat in Nederland woonachtig is ligt de aandacht binnen het onderwijs vooral op gelijkheid en solidariteit. Door de virtuele wereld moet er extra aandacht besteed worden aan het brengen van goede sociale vaardigheden bij kinderen. Universiteiten zijn Europees verspreid en allemaal gespecialiseerd in één vakgebied. Voor economische studies moet je in Londen zijn en voor sociale wetenschappen in München. Hiervoor gelden Europese toelatingseisen; ook voor ‘Nederlanders’ die naar een Nederlandse Universiteit willen.

Sociale Zaken in dit scenario.De rol die weggelegd is voor de Gemeente Sociale Zaken is gewijzigd door de Europese uniformering naar aparte lidstaten. De lokale uitvoering van het beleid van Brussel is verschoven van gemeentelijke schaal naar een provinciale schaal. De focus ligt op het welvaartbehoud; door het internationale karakter van het bedrijfsleven is er een grotere kloof tussen hoog- en laagopgeleiden. Dit desondanks de mechanische solidariteit en het verplichte sociaalvangnet dat via bedrijven loopt. Sociale Zaken biedt om die reden talen- en omscholingscursussen voor lageropgeleiden en ouderen die dit verschil moeten verkleinen. In de federale Europese superstaat houdt Sociale Zaken zich wat betreft maatschappelijke ondersteuning niet alleen bezig met sociaal-economische verschillen maar ook om de cohesie tussen gemeenschappen die langs elkaar heen leven te bevorderen. Ook probeert Sociale Zaken te zorgen dat mensen ook solidair blijven naar mensen niet uit hun naaste omgeving en krijgt hierdoor een status als bemiddelaar.

008 >> SCENARIO #4.NATIESTAAT NEDERLAND METORGANISCHE SOLIDARITEIT

//STRANGERS IN DE SUPERPROVINCIE//

Hoe ziet de arbeidsmarkt er uit?Doordat er in 2018 een economische recessie is geweest, wat een grote werkloosheid ten gevolge had, heeft de Nederlandse overheid er alles aan gedaan om zoveel mogelijk mensen op de arbeidsmarkt te houden. Daardoor ontstond: ‘Een flexibele arbeidsmarkt, parttime als nieuwe standaard’. Doordat iedereen wat minder ging werken kwamen er weer nieuwe banen vrij. Er is een grote mobiliteit, de meeste mensen werken flexibel en er is vrijwel niemand meer die nog full-time werkt. Door de nieuwe standaard zijn mensen veel van elkaar afhankelijk en hoewel de werkvloer zich vaak bevind in een digitale omgeving ontmoeten zij elkaar ook op kantoren gelokaliseerd in de Randstad, wat zich ontpopt heeft tot een superprovincie. Linked-in is een belangrijk onderdeel geworden van de werkvloer en je netwerk is van zeer groot belang voor je zekerheid op het gebied van werk. Men werkt vooral op project basis met een vast team. De loyaliteit en wederzijdse afhankelijkheid binnen het team is groot, het bedrijf waar gewerkt wordt is minder van belang. De economische recessie heeft ervoor gezorgd dat veel zaken weer nationaal geregeld worden, maar dat betekent niet dat er geen internationale arbeidsmarkt bestaat. De Nederlandse werknemer voelt zich sterk verbonden met Nederland maar wil ook actief onderdeel uitmaken van Europa en de rest van de wereld. De Randstad probeert zich steeds meer als vooraanstaand internationaal zakencentrum te profileren.

Wat is de behoefte aan hulp voor maatschappelijke ondersteuning vanuit de overheid?De recessie heeft een grote invloed gehad op de zorgstaat. Veel sociale voorzieningen zijn onbetaalbaar geworden en tegelijkertijd zijn mensen door toenemende mobiliteit op de arbeidsmarkt en een afname van mechanische solidariteit meer op zichzelf aangewezen. Er is daardoor een grote groep ‘overtolligen’ ontstaan, grotendeels individuen die geen eigen sociaal vangnet hebben. Sociale voorzieningen worden nog maar deels gefinancierd vanuit de overheid en veel van de sociale verzekeringen zijn geprivatiseerd.Door de nieuwe standaard wordt geprobeerd de mensen die buiten de samenleving weer terug op de arbeidsmarkt te krijgen.

Hoe ziet de bevolkingssamenstelling er uit?Nederland is een multiculturele samenleving. Er zijn in de loop der jaren steeds meer asielzoekers naar Nederland gekomen; deels vluchtelingen, deels arbeidskrachten. Door de toenemende vergrijzing is er een groot tekort aan hoogopgeleiden ontstaan, waardoor er hooggeschoolden uit andere landen naar Nederland zijn gehaald. Om te voorkomen dat er een te grote segregatie ontstond zijn de kosmopolitische wijken zo ingedeeld dat het een grote diversiteit vertegenwoordigd. Door de komst van hoogopgeleide buitenlanders is het asielzoekersbeleid solidair en is het toegestaan meerdere paspoorten te bezitten. Gezinnen zijn klein en het wordt sterk aangemoedigd dat beide ouders werken.

Hoe ziet de woningmarkt er uit? Door de ontwikkeling van de superprovincie zijn veel mensen naar de Randstad getrokken. Steden als Groningen zijn spooksteden geworden en huizen met name senioren. Er wordt geïnvesteerd in innovatieve hoogbouw om veel mensen te kunnen faciliteren en ruimte voor groen te bewaren. Mensen leven wat meer als ‘strangers’ en als individuen naast elkaar maar juist daardoor ontstaan veel oppervlakkige contacten wat zorgt voor een groot gevoel van cohesie in Nederland. Dat zie je ook terug in de soorten woningbouw, die aangepast worden aan de wensen van de bewoner.

Hoe ziet scholing er uit?Op school wordt er veel aandacht besteed aan persoonlijke ontwikkeling en netwerken. Leerlingen kiezen al vroeg voor een profiel en worden in eerste instantie breed opgeleid. Door de recessie en beleid is de universiteit met name toegankelijk voor de rijkere klasse. Het hoger beroepsonderwijs huist het grootste deel van de studenten en studenten worden gepusht om zo snel mogelijk hun diploma te halen. Het is vanzelfsprekend om een deel van de studie in het buitenland te doen en ook in Nederland studeren veel buitenlandse studenten. Door het tekort aan hoger opgeleiden zijn er beurzen beschikbaar voor veelbelovende studenten, deze worden voor een klein deel door de overheid toebedeeld maar voor een groot deel door bedrijven of succesvolle zelfstandige teams.

Sociale Zaken in dit scenario. Voor Sociale Zaken is er veel veranderd. De sociale voorzieningen als AOW en WAO zijn geprivatiseerd en ondergebracht bij zorgverzekeringen, waar een grote concurrentiestrijd wordt gevoerd. Waar de focus voorheen lag bij Werk & Inkomen op het faciliteren van sociale voorzieningen is dit vervangen door het verdelen en toewijzen van werk.Re-integratie van ‘overtolligen’ is een belangrijke taak en Sociale Zaken verstrekt ook de beurzen aan de juiste studenten, om meer hoogopgeleiden te krijgen. Daarvoor werken bedrijven ook samen met Sociale Zaken; in combinatie met een part-time baan kunnen jongeren een opleiding volgen die ze zelf deels betalen vanuit hun salaris en deels door het bedrijf. Om jongeren te helpen met de juiste richting te vinden in hun loopbaan volgen veel jongeren loopbaancursussen en persoonlijke ontwikkelingstrajecten. Sociale Zaken helpt in plaats van individuen ook zelfstandige teams om aan projecten te komen en eventueel teams samen te stellen. Sociale Zaken hoeft minder te doen aan inburgering omdat dit in de kosmopolitische samenleving minder belangrijk is geworden en omdat men leeft in gemixte wijken. Omdat men meer part-time is gaan werken is er meer vrije tijd. Sociale Zaken helpt daarin mensen met het vinden van de juiste vrije-tijdsbesteding om volksgezondheid en integratie te bevorderen.

BEDANKT009 >>Dank gaat uit naar: >Future Consult, die door middel van workshops dit project gestuurd heeft.

>Marije Boekkooi en Fleur Thomese, voor procesbegeleiding en het geven van feedback.

>Ab Klink voor inspirerende inzichten en het geven van zijn blik op de toekomst.