Gemeente Nijmegen R Bottendaal a m w Nijmegen e r k …...opstellen van versnipperde kleine plannen....

GGeemmeeeennttee NNiijjmmeeggeenn

BBootttteennddaaaall

NNiijjmmeeggeenn

GGaallggeennvveellddDDiirreeccttiiee GGrroonnddggeebbiieedd -- AAffddeelliinngg SSttaaddssoonnttwwiikkkkeelliinngg -- NNoovveemmbbeerr 22000077

RRaaaammwweerrkk

BBB aaa sss iii sss ddd ooo ccc uuu mmm eee nnn ttt vvv ooo ooo rrr ddd eee aaa ccc ttt uuu aaa lll iii sss eee rrr iii nnn ggg vvv aaa nnn hhh eee ttt bbb eee sss ttt eee mmm mmm iii nnn ggg sss ppp lll aaa nnn

Inhoud

1. Inleiding ........................................................................................11.1. Aanleiding.....................................................................................21.2. Opgave.........................................................................................21.3. Plangebied ...................................................................................31.4. Vigerende bestemmingsplannen..................................................51.5. Leeswijzer ....................................................................................5

2. Algemeen kader ...........................................................................62.1. Coalitieakkoord.............................................................................72.2. Kansenboek .................................................................................8

3. Bestaande situatie........................................................................93.1. Cultuurhistorie ............................................................................103.2. Ruimtelijke structuur...................................................................163.3.1. Ruimer kader..............................................................................163.3.2. Inzoomen op Bottendaal ............................................................163.3.3. Inzoomen op Galgenveld. ..........................................................173.3. Hoogbouw ..................................................................................223.4. Beeldkwaliteit .............................................................................243.4.1. Algemeen ...................................................................................243.4.2. Toetsingniveaus .........................................................................243.4.3. Bouwstenen................................................................................243.5. Inventarisatie Maatschappelijke voorzieningen .........................283.5.1. Woonservicegebieden................................................................283.5.2. Bottendaal ..................................................................................283.5.3. Galgenveld .................................................................................283.5.4. Speelvoorzieningen....................................................................283.6. Economie ...................................................................................313.6.1. Algemeen ...................................................................................313.6.2. Huidige situatie...........................................................................313.7. Verkeer en vervoer.....................................................................343.6.1 Wegen en routes ........................................................................343.6.2 Parkeerregulering.......................................................................343.8. Groen, natuur en landschap.......................................................37

3.8.1. Groenstructuur ...........................................................................373.8.2. Natuur en landschap ..................................................................373.9. Water en bodem.........................................................................403.9.1. Algemeen ...................................................................................403.9.2. De watertoets. ............................................................................403.9.3. Oppervlaktewater .......................................................................403.9.4. Grondwater.................................................................................403.9.5. Riolering .....................................................................................403.9.6. Bodem ........................................................................................413.10. Woon- en leefklimaat..................................................................413.10.1. Bottendaal ..................................................................................413.10.2. Galgenveld .................................................................................42

4. Beleidskader...............................................................................434.1. Natuur.........................................................................................444.1.1. Soortbescherming - Flora- en faunawet.....................................444.1.2. De Groene Draad - Kansen voor het Nijmeegse groen (05-07) 444.1.3. Natuurwaardenkaart (2005) .......................................................444.2. Wonen ........................................................................................454.2.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006 .......................................454.2.2. Woonvisie Nijmegen 2005..........................................................454.3. Recreatie ....................................................................................474.3.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006 .......................................474.4. Economie ...................................................................................474.4.1. Buurteconomie ...........................................................................474.4.2. Detailhandel ...............................................................................474.4.3. Horeca........................................................................................484.4.4. Kantoren: ....................................................................................484.5. Bedrijvigheid...............................................................................514.6. Geluid .........................................................................................514.7. Luchtkwaliteit ..............................................................................524.7.1. Algemeen ...................................................................................524.7.2. Zeezoutcorrectie.........................................................................534.7.3. Saldering ....................................................................................53

4.7.4. Wet luchtkwaliteit........................................................................534.8. Externe veiligheid .......................................................................544.8.1. Inrichtingen en bedrijven ............................................................544.9. Water..........................................................................................554.9.1. Integraal Waterbeheersplan Gelders Rivierengebied (IWGR-2)554.9.2. Waterplan ...................................................................................554.9.3. Nieuw beleid...............................................................................554.9.4. Projectplan en plan van aanpak afkoppelen ..............................554.9.5. Riolering .....................................................................................564.10. Bodem ........................................................................................574.11. Archeologie ................................................................................584.11.1. Algemeen ...................................................................................584.11.2. De Nijmeegse situatie ................................................................594.11.3. Bescherming van het bodemarchief...........................................594.11.4. De archeologische aandachtsgebiedenkaart.............................60

5. Ontwikkelingen ...........................................................................625.1. Economische ontwikkelingen .....................................................635.2. Lopende nieuwbouwontwikkelingen...........................................635.3. Toekomstige nieuwbouwontwikkelingen....................................66

6. Onderzoeken..............................................................................696.1. Archeologie ................................................................................706.2. Flora- en fauna ...........................................................................716.3. Bedrijvigheid...............................................................................716.4. Geluid .........................................................................................73

6.4.1. Bronnen......................................................................................736.4.2. Wegverkeerslawaai ....................................................................736.4.3. Railverkeerslawaai .....................................................................736.5. Bodem ........................................................................................756.6. Luchtkwaliteit ..............................................................................776.6.1. Wegverkeer en luchtkwaliteit .....................................................776.6.2. Rekenmethode luchtkwaliteit .....................................................776.6.3. Rekenresultaten .........................................................................776.6.4. Conclusies wegverkeer in Bottendaal - Galgenveld ..................786.6.5. Eventuele maatregelen ..............................................................786.6.6. Overige bronnen van luchtverontreiniging .................................786.7. Externe veiligheid .......................................................................806.7.1. Inrichtingen.................................................................................806.7.2. Vervoer van gevaarlijke stoffen..................................................806.7.3. Vervoer over het spoor...............................................................80

7. Juridische vormgeving................................................................817.1. Planvorm ....................................................................................827.2. Bestemmingen ...........................................................................827.3. Vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden...................................83

8. Handhaving ................................................................................848.1. Algemeen ...................................................................................858.2. Retrospectieve toets...................................................................85

9. Bijlagen.......................................................................................87

Raamwerk Bottendaal Galgenveld 1 Gemeente Nijmegen

Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007

1. Inleiding



1.1. AanleidingHet college heeft op 12 maart 2002 besloten tot het actualiseren vanbestemmingsplannen.Het doel van de actualiseringsinhaalslag is:

� te komen tot een bestand van bestemmingsplannen met een leef-tijd conform de eisen vanuit de Wet op de Ruimtelijke Ordening;

� eenduidigheid te creëren in de juridisch planologische regelgevingmet actuele gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden om:- snel en adequaat in te kunnen spelen op initiatieven van parti-

culieren en bedrijven (geen lange procedures);- gewenste ontwikkelingen te kunnen realiseren en ongewenste

ontwikkelingen te kunnen voorkomen;- de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid te vergroten;- de handhaafbaarheid te vereenvoudigen;- het risico van planschade te verkleinen;

� de grote hoeveelheid bestemmingsplannen (ruim 600) te reduce-ren door bestemmingsplannen te maken voor grotere gebiedseen-heden;

� een efficiënter beslag op de ambtelijke capaciteit door systemati-sche vernieuwing van bestemmingsplannen in plaats van ad hocopstellen van versnipperde kleine plannen.

In 2003 is gestart met Zuid en Midden, in 2004 met Oud West, Dukenburgen Goffert/Winkelsteeg, in 2005 met Heyendaal en in 2006 metBrakkenstein en de Landschapszone. In 2007 is gestart met Bottendaal -Galgenveld.

1.2. OpgaveDe afdeling Stadsontwikkeling van de directie Grondgebied van de ge-meente Nijmegen staat voor een drietal omvangrijke opgaven:

� Het actualiseren van de bestemmingsplannen (o.a. bestemmings-plan Nijmegen Bottendaal - Galgenveld);

� Het opstellen van beeldkwaliteitscriteria voor bouwplannen enruimtelijke ontwikkelingen (Kadernota en Uitwerkingsnota Beeld-kwaliteit);

� Het verkennen van de ruimtelijke consequenties van de stadsvisie(Kansenboek en Uitwerking Kansenboek).

Het onderhavige Raamwerk Nijmegen Bottendaal - Galgenveld vormt debasis voor het gelijknamige bestemmingsplan. Het raamwerk omvat eenanalyse van het plangebied, het relevante geldende beleid en een over-zicht van alle voorzienbare ruimtelijke ontwikkelingen.



1.3. PlangebiedHet is belangrijk dat alle plangebieden naadloos op elkaar aansluiten. Opgrond van stedenbouwkundige overwegingen en bestaande infrastructuurzijn de verschillende plangebieden begrensd, uiteraard ook rekening hou-dend met diverse ontwikkelingen. Het plangebied Nijmegen Bottendaal -Galgenveld (zie figuur 1) wordt begrensd door:

� de westzijde door de plangrens van Nijmegen Midden, de spoorlijn(met bijbehorende gronden, rangeerterreinen en moestuincom-plexen) en de Van Diemerbroeckstraat (zonder de busbaan),

� de noordzijde door de Van Schaeck Mathonsingel (exclusief weg)en het Keizer Karelplein (exclusief plein),

� de oostzijde door de Groesbeekseweg (inclusief weg) en� de zuidzijde door de Groenewoudseweg (inclusief weg).

Kaart: plangebied


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal - Galgenveld Plangebied



1.4. Vigerende bestemmingsplannenVoor het plangebied Nijmegen Bottendaal - Galgenveld zijn momenteel 53bestemmingsplannen vigerend, waarvan 6 moederplannen en 47 deel-plannen. Er zijn 2 deelplannen in procedure. Met de actualisatie van Nij-megen Bottendaal - Galgenveld zal het totaal van 55 bestemmingsplannenvoor dit gebied worden gereduceerd tot 1.Een overzicht is opgenomen in Bijlage 1

1.5. LeeswijzerIn hoofdstuk 2 wordt het Algemeen kader beschreven. Dit zijn de politieke

uitgangspunten voor de leefbaarheid van Nijmegen en dedoor de raad vastgestelde ontwikkelingsmogelijkheden.

In hoofdstuk 3 wordt de Bestaande situatie in en van de wijk beschrevenom zodoende de problematiek in beeld te brengen.

In hoofdstuk 4 wordt het Beleidskader beschreven waar bij de actualise-ring van dit plangebied rekening gehouden moet worden.

In hoofdstuk 5 worden de Ontwikkelingen in de wijk beschreven die ingang zijn gezet of die al door het college onderschrevenzijn.

In hoofdstuk 6 worden de al uitgevoerde of nog uit te voeren Onderzoe-ken beschreven die nodig zijn om een juiste planologischeafweging te kunnen maken.

In hoofdstuk 7 wordt de Juridische vormgeving van het bestemmingsplanbeschreven.

In hoofdstuk 8 komt de retrospectieve toets aan de orde.

Tot slot komen de bijlagen van dit Raamwerk.



2. Algemeen kader



2.1. CoalitieakkoordIn het Coalitieakkoord 2006-2010 “Samen Sterk - Bruggen bouwen aan deWaal” staan enkele belangrijke uitgangspunten voor de ontwikkeling vanhet nieuwe bestemmingsplan.

Ongedeeld NijmegenNijmegen is een stad waar alle Nijmegenaren een goede woning kunnenkiezen, in een voor hen aantrekkelijke buurt met een goed leefklimaat.Waar Nijmegenaren uit verschillende delen van Nijmegen elkaar ontmoe-ten en samen leven. En samen werken aan het verbeteren van kansenvoor Nijmegen. Bij nieuwbouw van woningen in Nijmegen sturen we optempo. Tot 2010 bouwen we 7.700 woningen en hebben we plannen voor10.000 woningen. Voor de bouw van voldoende betaalbare en bereikbarewoningen is “bouwen voor de behoefte aan sociale woningbouw” ons uit-gangspunt. We willen netto 3.000 betaalbare huurwoningen toevoegen inde sociale sector en 1.000 sociale koopwoningen bouwen.

Werkend NijmegenEen stad die aantrekkelijk is om in te werken en waar elke inwoner die wilen kan werken, aan het werk is. We streven naar een goed ondernemers-klimaat, een sterke binnenstad, beter bereikbaar en een duurzame eco-nomische groei.

Bruisend NijmegenNijmegen: een bruisende stad om van te genieten. Van cultuur, sport, onzemooie bosrijke omgeving en natuurlijk van onze grote evenementen. Wewillen bereiken dat zoveel mogelijk mensen deelnemen en genieten vanwat Nijmegen te bieden heeft.

Veilig NijmegenNijmegen, een stad waar mensen zich veilig kunnen voelen. Op straat, ophet werk, bij het uitgaan en thuis. Onze aanpak is een combinatie van re-pressie en preventie. We werken zoveel mogelijk wijkgericht, samen metonze partners.

Vernieuwend NijmegenNijmegen is een stad in ontwikkeling. We streven naar een gezond leefkli-maat in een gezonde lucht. We zorgen er voor dat mensen woningen krij-gen die ze willen, dat bedrijven goed gehuisvest zijn en dat onze kinderenles krijgen in eigentijdse schoolgebouwen. We passen de verkeersinfra-structuur zo aan dat Nijmegen goed bereikbaar is. We gaan de projectendie in gang zijn gezet afmaken. Ze zijn van essentieel belang voor de ste-delijke ontwikkeling. Projecten leggen een druk op de actualisatie van debestemmingsplannen. We willen deze actualisatie, daar waar mogelijk,versneld afronden.

Bestuurlijk NijmegenNijmegen, een stad waar burgers tevreden zijn over de dienstverlening,waar bruggen zijn geslagen tussen bestuur, burgers, ondernemers eninstellingen en waar een gezond bestuurlijk klimaat heerst.



2.2. KansenboekIn “Kansen voor de Keizerstad: Ruimtelijke verkenning 2030” staat hetruimtevraagstuk centraal. Een groot deel van Nijmegen en omgeving zalwanneer we alle ruimtevragen honoreren van karakter veranderen. Ditplaatst ons voor de noodzaak keuzes te maken. Niet alles kan immersoveral tegelijk. Tot nu toe hebben we met een beetje inschikken alle ruim-tebehoeften geaccommodeerd. Inmiddels is het besef doorgedrongen datdit niet ten koste mag gaan van de ruimtelijke kwaliteit en dat gestreefdmoet worden naar een stad in balans. Daarom zijn keuzes noodzakelijk:willen we de door burgers gewenste kwaliteit waarborgen dan kan niet aanalle kwantitatieve ruimtebehoeften onbeperkt worden voldaan. Ruimtelijkeordening is in essentie een keuzeproces. Een en ander resulteert in devolgende uitgangspunten:• Wij kiezen ervoor om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen met respect in te

passen in het ons omringende, alom gewaardeerde landschap.• Door de stedelijke ontwikkelingen enerzijds te bundelen op locaties en

vervoersassen in de stad waar nu al dynamiek heerst en anderzijds deextensieve gebieden zodanig te ontwikkelen dat ze toegevoegd wordenaan het stadsweefsel, worden de huidige woon- en verblijfskwaliteitenvan de stad ontzien.

• Het versterken van de typisch Nijmeegse kenmerken.In “Kansen voor de Keizerstad, uitwerking kansenboek” zijn deze uit-gangspunten verder uitgewerkt en worden de volgende thema’s onder-scheiden: sterke wijken, vitale werkgebieden, stad aan het water, herken-bare stadsrand en stadspoorten, dynamische knopen, duurzame stedelijkedragers, beleefbaar groen en water in de stad, stad en regio. De ruimtelijkeagenda in relatie tot het plangebied luidt als volgt:

Thema’s Lopende projecten Nieuwe kansen

Sterke wijken • Woningbouw • Woningbouw Spoor-kuil

Vitale werkgebieden • Kantoren Graafse-weg/Spoorzone

Stad aan het waterHerkenbare stadsranden stadspoorten

• Groene stadsranddiverse studies enprojecten

• Vingerstructuurgroene stadsrand

• Visie Groene Stads-rand & Stadspoorten

• Nieuw perspectiefsportvelden

Dynamischeknopen

• Regiorail, initiatiefKAN

• LV en OV routestussen de knopen

Duurzamestedelijke dragers

• Graafseweg-St. an-nastraat-Heyendaalseweg

• HOV Waalsprong-Heyendaal

• HOV Graafsweg-Dukenburg

Beleefbaar stedelijkgroen en water

• Zuidelijke stadsrand,mutaties sportvelden

• Vingerstructuurstadsrand

• Versterken relatiesmet groene stads-rand, vingervormigestructuur

• Laanbeplantinghoofdwegen



3. Bestaande situatie



3.1. CultuurhistorieHet terrein buiten de Nijmeegse vesting was al in de Karolingische tijdgedeeltelijk ontgonnen en werd door de stad voor allerlei zaken gebruikt.De voedselvoorziening was daar een van de belangrijkste van. Maar ookander functies zoals terechtstellingplaatsen, melaatsenhuis, afvalkuilen enmolens. De benamingen van de diverse gebieden houden de herinneringdaaraan tot op de huidige dag levend.Zo wijst de naam Galgenveld naar de terechtstellingplaats waar misdadi-gers werden opgehangen. Die plaats lag meer naar het westen, waar nude wijk Bottendaal ligt. Die naam herinnert aan de kuilen waarin de slagershun afval, vooral botten dumpten. Overigens werden daar ook de lijkenvan de misdagers begraven. In de 17de eeuw werd hier de vesting met eenlunet versterkt. Dat lunet kreeg toen de naam Bottendaal en nu houdt destadswijk de herinnering levend.

Als de stad belegerd werd, zoals in 1473 door Karel de Stoute, was hetterrein rondom de vesting vogelvrij. De legers sloegen er hun tenten op,reden er met paarden en geschut rond en groeven er loopgraven. Door deverbeteringen van het geschut moest de vesting vanaf de 16de eeuwsteeds verder uitgebreid worden met bastions en buitenwerken. In hetvoorterrein ontstond een ingewikkeld stelsel van droge grachten met hou-ten bruggen, kronkelige toegangswegen naar de stadspoorten, allerleioneffenheden en verschillende losse forten. Er mocht niets gebouwd wor-den omdat het schootsveld van de vesting was.

Aan het eind van de 18de eeuw werd duidelijk dat het krijgsbedrijf zodanigveranderde dat de vestingen hun functie zouden verliezen. Het zou tot1874 duren voordat de vesting definitief ontmanteld mocht worden. Destad kocht het militaire terrein terug van de staat en toen was er ruimtevoor veel nieuwe woningen en ruime lanen en parken.In 1878 kwam de adviseur van de Minister van Binnenlandse Zaken meteen eerste plan voor de stadsuitleg. Vervolgens droeg het stadsbestuur deCommissie van de Uitleg op de werkzaamheden te begeleiden. Die vroegaan de stadsarchitect van Maastricht, Brander à Brandis, om ook een plante maken. Zijn ideeën vormden de basis waarop Bert Brouwer voor deCommissie van de Uitleg het definitieve plan voor de uitbreiding opstelde.

Het plan behelsde twee parallel lopende gebogen boulevards en een drie-tal pleinen als beëindiging van die boulevards: het ovaalvormige KeizerTraianusplein , een rond plein (Keizer Karelplein) en een rechthoekig plein(Nieuwe Markt, thans het (kleinere) Joris Ivensplein in de benedenstad).De boulevards lagen als een tangent rondom de oude binnenstad en vin-gen de oude radialen op, de uitvalswegen naar het landelijk gebied.Rondom het Keizer Karelplein werden gerespecteerde publieke voorzie-ningen gepland, zoals concertgebouw De Vereeniging. Naar Parijs’ voor-beeld werden in het gehele gebied verder ruime en statige straten, pleinenen parken ontworpen.Aan de voornaamste wegen (singels en uitvalswegen) werden voornameherenhuizen en villa’s gebouwd. De gebieden ertussen werden al vroeg inde stadsuitleg opgevuld met eenvoudigere woningen. In eerste instantiewaren het particuliere bouwers die voor de bouw van deze woningen zorg-den, maar later werden ook arbeiderswoningen gebouwd door woning-bouwverenigingen. Verspreid over het gebied liggen kerken, scholen enwinkels.

Het plan hanteerde een sterk hiërarchische wegenstructuur: de belangrijk-ste wegen waren de singels, daarna kwamen de uitvalswegen en tot slotstonden de woonstraten hiertussen. Deze hiërarchie werd ondersteunddoor de profilering van de straten: een breed profiel (omstreeks zeventigmeter) voor de singels met meerdere bomenrijen en middengroen en eensmaller profiel, eveneens zorgvuldig vormgegeven, voor de kleinere stra-ten. Het groen onderstreepte de structuur van het plan en vormde daar-mee een belangrijke structuurdrager. Voortuinzones (met ijzeren siertuin-hekken), bomenrijen en bij brede profielen ook aparte openbare groenstro-ken, zorgden voor een omlijsting van de bouwblokken en samenhang inhet gebied.Stedenbouw en architectuur werden in onderlinge samenhang ontworpen.In het plan werd een hoge mate van uniformiteit in bouwhoogte, straatin-richting, schaalgrootte en rooilijnen aangehouden, waarbij de onderlingevariatie steeds gezocht werd in de straatbreedte, de vormgeving en hetmateriaalgebruik, en de detaillering en accentuering van afzonderlijkepanden.De gave structuur van het gebied werd door de gemeente gewaarborgddoor bij de verkoop van de gronden voorwaarden te stellen aan de aardvan de bebouwing (villa of herenhuis), de termijn van de bebouwing, finan-



ciële aspecten en dergelijke. Ook was het maken van tuinhekken verplicht;winkeliers konden daar een ontheffing voor vragen.De laat negentiende stadsuitbreidingen genieten een hoge waardering inNijmegen. De stedenbouwkundige eenheid, de gaafheid, de rijkdom vande architectuur, de schaal, de stedelijke sfeer en levendigheid van hetgebied, de heldere hoofdstructuur met voldoende afwisseling in een duide-lijke hiërarchie van straatprofielen, al deze factoren hebben ertoe geleiddat het gebied in zijn geheel is aangewezen als Beschermd Stadsbeeld.De negentiende-eeuwse schil heeft inmiddels bewezen tegen de tand destijds bestand te zijn. Zowel de structuur van de openbare ruimte als debouwblokken vertonen een opmerkelijke capaciteit om veranderingen inhet gebruik op te nemen zonder noemenswaardig aan kwaliteit in te boe-ten. Individuele gebouwen uit verschillende perioden zijn later toegevoegdzonder dat de daarmee geïntroduceerde schaal- of stijlcontrasten tot eenhinderlijke verstoring van het stadsbeeld hebben geleid. Het absorptiever-mogen is echter niet oneindig. Bedreigingen komen vooral uit andere rich-tingen: verval door slecht onderhoud van de bebouwing, functieverande-ring van woonhuizen naar kantoren en studentenkamers, toenemendeverkeers- en parkeerdruk en schaalvergroting van winkelvoorzieningen. Bijvergelijking met historische foto’s valt vooral de verarming van de openba-re ruimte op.

De rijkdom van het gebied is op alle schaalniveaus aanwezig, mede dank-zij een breed palet aan architectuurstijlen, die rijke detaillering en orna-mentiek gemeen hebben. De eclectische bouwstijl, de neorenaissance enandere neostijlen, maar ook de Zwitserse Chaletstijl en Art-Nouveau zijnveel gebruikt. De veelvuldige toepassing van architectonische elementenals erkers, balkons, kroonlijsten en serres levert een decoratieve bijdrageaan het straatbeeld. Vaak zijn deze elementen voorzien van fraai houtsnij-werk of ornamenten van natuursteen. Karakteristiek zijn ook de smeedijze-ren tuinhekken langs de straten. Prominente locaties in het gebied hebbeneen bijzondere architectuur. Vele in het oog springende panden op hoekenof aan zichtlijnen zijn voorzien van torentjes of andere accenten. Doordatde uiteenlopende stijlen gevat zijn in duidelijke straatwanden en rooilijnenis er toch een sterke samenhang. De bouw (voornamelijk drie lagen meteen souterrain) wordt bovendien gekenmerkt door beperkingen in het ma-teriaalgebruik: voornamelijk baksteen, afgewisseld met gepleisterde spek-lagen en ornamenten. De daken zijn voornamelijk platte daken voorzien

van een dakschild aan de voorkant, bedekt met leien of keramische pan-nen.

Beschermde gebiedenVerschillende delen van het gebied zijn nu aangewezen als van Gemeen-tewege beschermd Stadsbeeld. Het oudste is het Beschermd Stadsbeeld19de eeuwse Stadsuitleg dat in 1989 als zodanig werd aangewezen. Invoorbereiding is het Beschermd Stadsbeeld Indische buurt (Galgenveld).

Voor het Beschermd Stadsbeeld 19e eeuwse Stadsuitleg heeft het Rijk eenaanwijzing als van Beschermd Stadsgezicht in voorbereiding. Als die aan-wijzing een feit is vervalt de gemeentelijke aanwijzing als BeschermdStadsbeeld. Daarbij zullen iets andere grenzen gehanteerd worden. Metname de zuidelijke uitloper langs de Jan van Galenstraat zal dan vervallen;de belangrijkste panden blijven daar echter wel beschermd als Gemeente-lijk Monument.

MonumentenIn het gebied komen diverse panden voor die aangewezen zijn als Rijks ofGemeentelijk Monument.

Kaarten:� Beschermd stadsbeeld,� Stadsbeeldobjecten,� Monumenten.


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal - Galgenveld Gemeentelijk beschermd stadsbeeld 19e eeuwse stadsuitleg


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld In voorber.: Gemeentelijk beschermd Stadsbeeld Indische buurt


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Stadsbeeldobjecten


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Monumenten (rood: rijk, groen: gemeente)



3.2. Ruimtelijke structuur

3.3.1. Ruimer kaderDe wijken Bottendaal en Galgenveld liggen ingeklemd tussen de spoorlijnnaar Venlo en de Groesbeekseweg. De St. Annastraat vormt de grenstussen beide wijken. Vanuit het centrum van Nijmegen loopt een aantalradialen richting de randen van de stad en verder. Deze radialen zijn oudeverbindingslijnen naar de omliggende dorpskernen en stedelijke nederzet-tingen; de Graafseweg loopt naar Grave, de Groesbeekseweg naarGroesbeek en de St. Annastraat naar Malden. De eerste oorspronkelijkebebouwing treffen we langs deze lijnen aan. In een later stadium is tussende radialen bebouwing toegevoegd waardoor de wijken ontstonden.Door de ligging van het stadscentrum aan de Waal kon Nijmegen na deontmanteling eind 19e eeuw alleen in zuidelijke, in westelijke en een beetjein oostelijke richting uitbreiden. Hierdoor ligt het centrum van Nijmegen nietcentraal op Nijmeegs grondgebied. Met de komst van de Waalsprong komthet centrum van de stad wat centraler binnen de nieuwe gemeentegrens teliggen.In de stadsplattegrond van Nijmegen vormen de wijken Bottendaal en Gal-genveld dichtbevolkte wijken in de nabijheid van het stadscentrum. Gelijk-tijdig met de wijken Bottendaal en Galgenveld zijn de wijken Altrade en tenwesten van het spoor de wijken Biezen/Waterkwartier en Wolfskuil gereali-seerd.Rondom het centrum van Nijmegen is in de eerste helft van vorige eeuw ineen halve cirkel een band van wijken gerealiseerd. Kenmerkend voor dezewijken is de hoge bebouwingsdichtheid en de gedifferentieerdheid aanbebouwing en functies.Vanaf de jaren ’50, ’60 vorige eeuw is Nijmegen in zuidwestelijke richtingverder uitgebouwd tot aan het Maas Waal Kanaal, in zuidoostelijke richtingtot tegen het groene stuwwalgebied. Vanaf eind jaren ’60 is een sprongover het kanaal gemaakt met de wijk Dukenburg en later in de jaren ’80 dewijk Lindenholt.

3.3.2. Inzoomen op BottendaalGedeelten van Bottendaal en Galgenveld maken deel uit van de samen-hangende stadsuitleg van eind 19e eeuw. Bottendaal wordt gekenmerktdoor vooroorlogse woningbouw. De negentiende eeuwse bebouwing is

vaak gedetailleerd, afwisselend en bepaald het sfeervolle karakter van dewijk. De overige bebouwing dateert uit de jaren 1930, 1950 en 1960.Van oudsher heeft Bottendaal een aantal grotere en kleine bedrijven ge-kend. Daarvan zijn er de nodige inmiddels verdwenen zoals ASW, Thiemeen recentelijk Dobbelman.In de jaren ‘70/’80 vorige eeuw heeft in het kader van de stadsvernieuwingop diverse plekken in Bottendaal vervangende nieuwbouw plaatsgevon-den. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in de Dr. Jan Berendsstraat, Step-hanusstraat en Schoolstraat. Het voorzieningen niveau werd eveneenshersteld. Van een wijk in verval ontwikkelde Bottendaal zich tot een geliefdwoongebied voor gevarieerde doelgroepen.In stedenbouwkundige zin zijn in de wijk Bottendaal 7 samenhangendedeelgebieden te onderscheiden:1. a. 19e / vroeg 20e eeuwse schil, waaronder de driehoek tussen Graaf-

seweg en spoor;2. driehoek Dr. Jan Berendsstraat - De Ruyterstraat - Piet Heinstraat;3. vierkant Dr. Jan Berendsstraat - St. Annastraat - De Ruyterstraat - Jan

van Galenstraat;4. Dobbelmanterrein / zone speeltuin / W. de Withstraat;5. driehoek Semmerlinkstraat;6. spoorzone;7. Witte de Withstraat.

Voor het kaartbeeld van de Deelgebieden wordt verwezen naar de num-mering op de kaart Ruimtelijke structuur. Deelgebied 1 is verdeeld overzowel Bottendaal als Galgenveld. Het onderscheid is met ‘a’ en ‘b’ weer-gegeven.

Deelgebied 1a.19e vroeg 20e eeuwse schilVoor beschrijving van dit deelgebied wordt verwezen naar de paragraafCultuurhistorie.Allerlei voorzieningen zijn met name in dit gedeelte van Bottendaal te vin-den, zoals het wijkcentrum, winkels, horeca, bedrijfjes e.d..De driehoek Graafseweg, Van Schaeck Mathonsingel, spoor is qua struc-tuur nog 19e eeuws. Alleen is de aansluiting Vondelstraat op de Van Scha-eck Mathonsingel met de bouw van de losse flatbebouwing aan de singel



verdwenen. Binnen de driehoek heeft wel de nodige functieverandering envervangende nieuwbouw plaatsgevonden. Het Vihamijterrein is vervangendoor een park, Van Gend en Loos is vervangen door de nieuwbouw ROC.Het bedrijfsgebouw van Turmac is getransformeerd naar een woongebouwen tot slot is aan de Arend Noorduijnstraat en aan de Vondelstraat vervan-gende woningbouw in de vorm van appartementen gerealiseerd.

Deelgebied 2.Driehoek Dr. Jan Berendsstraat - De Ruyterstraat - Piet HeinstraatIn dit samenhangende deel treffen we van origine arbeiderswoningen inéén bouwlaag met kap aan langs lange rechte straten, opgespannen tus-sen De Ruyterstraat en Dr. Jan Berendsstraat. De meeste straten hebbeneen kleine voortuin, sommige straten niet. Op diverse plekken zijn de oor-spronkelijke ijzeren hekwerken nog aanwezig. Het straatbeeld oogt enigs-zins rommelig omdat parkeerplaatsen en bomen afwisselend aan de oost-en westzijde van de straat zijn te vinden.

Deelgebied 3.Vierkant Dr. Jan Berendsstraat - St. Annastraat - De Ruyterstraat - Jan vanGalenstraatKenmerkend is het rechthoekige verkavelingspatroon. De bebouwing isgedifferentieerder qua massa en functie. Hoe dichter bij de St. Annastraathoe statiger de bebouwing. In dit deel is veel vervangende nieuwbouw inhet kader van de stadsvernieuwing gerealiseerd, zowel in de vorm vangrondgebonden woningen als in de vorm van gestapelde woningen. Op debinnenterreinen treffen we een aantal woon-werkpanden aan.

Deelgebied 4.Dobbelmanterrein/speeltuin/W. de WithstraatNa de sloop van de voormalige zeepfabriek Dobbelman ondergaat hetterrein een metamorfose. Zie onder Ontwikkelingen.

Deelgebied 5.Driehoek SemmerlinkstraatIn deze driehoek staan de eerste complexmatige flatwoningen van Nijme-gen, kort na de tweede wereldoorlog gerealiseerd. De straten hebben eenstenig karakter door het ontbreken van voortuinen. De flats bestaan uit 3

bouwlagen met een kap. In de meest oostelijke zone staan de statige hui-zen aan de St. Annastraat. Tussen de woonbebouwing en het spoor ligt inde spoorkuil een groene zone die als wandel- en hondenuitlaatgebiedwordt gebruikt.

Deelgebied 6.SpoorkuilDe (zuid)westzijde van het gebied Bottendaal-Galgenveld wordt door despoorzone gevormd. De spoorzone is momenteel een zeer extensief ge-bruikte strook, temidden van compacte woonmilieus als Nijmegen West,Willemskwartier, Bottendaal en het centrum. De spoorzone strekt zich uitvanaf de Voorstadslaan tot de Sint Annastraat en beslaat twee omvangrij-ke rangeerterreinen, het station en de overgangszones rondom het spoor.Het rangeerterrein ten zuiden van Bottendaal staat ook wel bekend als deSpoorkuil. De leegte en de ruimtelijkheid van de rangeerterreinen (zoalsdie zich onder andere mooi manifesteert vanaf de Graafseweg en de st.Annastraat) is een belangrijke ruimtelijke karakteristiek van dit gebied. Aanbeide zijden van het rangeerterrein liggen in de spoorkuil groene zonesmet daarin sport- en speelgelegenheden.

Deelgebied 7.Witte de WithstraatDit is een nieuwbouwproject van de eindjaren van de vorige eeuw tussende Sint Stephanusstraat en de Dr. Jan Berendsstraat en wordt gekenmerktdoor een compacte bebouwing in drie lagen. Aan beide straten staan tweeblokken met een onderdoorgang die verbonden worden door de Witte deWithstraat met ook weer twee blokken.

3.3.3. Inzoomen op Galgenveld.De hoofdstructuur van Galgenveld is ontstaan aan het eind van de negen-tiende eeuw, begin twintigste eeuw en wordt in hoofdzaak gevormd doordrie radialen (de St. Annastraat en de Groesbeekseweg vanaf het KeizerKarelplein en de Heyendaalseweg vanuit de binnenstad) met centraaldaartussen een tangentiale verbindingsweg; de Archipelstraat. Dezehoofdwegen zijn voorzien van forse laanbeplanting.De invulling van het gebied heeft in verschillende perioden op basis vanverschillende plannen plaatsgevonden. Aansluitend op de structuur van de



negentiende eeuwse schil is vanaf het begin van de twintigste eeuw deIndische buurt aangelegd. Na de tweede wereldoorlog is de Professoren-buurt aangelegd met een nieuwe rechtlijnige, min of meer orthogonalestructuur. De wig tussen de Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg is inverschillende tijdsperioden in de twintigste eeuw bebouwd.In Galgenveld zijn vier samenhangende gebieden te onderscheiden:1. b. 19e / vroeg 20e eeuwse schil;8. Indische buurt;9. Professorenbuurt;10. Wig Heyendaalseweg - Groesbeekseweg;11. HAN-complex Heyendaalseweg en Prof. Molkenboerstraat;12. Hoek Heyendaalseweg - Groesbeekseweg.

Voor het kaartbeeld van de Deelgebieden wordt verwezen naar de num-mering op de kaart Ruimtelijke structuur.

Deelgebied 1b.19e vroeg 20e eeuwse schilHet noordelijk deel van Galgenveld is onderdeel van de compacte 19e

eeuwse schil om het centrum, een gebied dat globaal overeenkomt methet oorspronkelijke vestinggebied, uitgebreid met een aantal uitloperslangs de hoofdassen (Graafseweg, St. Annastraat en Berg en Dalseweg).De aaneengeschakelde woningbouw in het gebied van de 19de-eeuwseschil vertoont een sterke samenhang in het bebouwingsbeeld, zowel typo-logisch als stilistisch. Dit monumentale stadsbeeld maakt onderdeel uit vanhet beschermde stadsbeeld. De gesloten bouwblokken bestaat veelal uitbebouwing in twee relatief hoge bouwlagen met een forse kap of drie la-gen met een dakschild. Entreezones, portieken, balkons en trappartijen,erf- en balkonafscheidingen zijn rijkelijk vormgegeven en bepalen het sta-tige straatbeeld in hoge mate.

In dit gedeelte van Galgenveld zijn veelvuldig voorzieningen als winkels,horeca, bedrijfjes e.d. tussen de woningen aanwezig. De grote verdie-pingshoogte van de begane grond maakt deze bebouwing hier uitermategeschikt voor. Het binnengebied tussen de Javastraat en de Sint An-nastraat is typerend voor een fenomeen dat zich ook elders in het gebied(op kleinschaliger wijze) voordoet. De tuinen binnen de bouwblokken blij-

ken hier groot genoeg om plaats te bieden aan kleine bedrijfjes, kantorenof kleine groengebieden, publiek toegankelijk vanaf de straat middels poor-ten of steegjes. Zo bevindt zich in dit blok onder andere een architectenbu-reau, een natuurpark, een parkeervoorziening en een tuincentrum.

Deelgebied 8.De Indische buurtDe Indische buurt is qua ruimtelijke structuur en formele opbouw vanopenbare ruimten een voortzetting van de 19e eeuwse gordel. Kenmer-kend voor de Indische buurt is het stedenbouwkundige concept van demonumentale stad; een complex patroon van rechte en gebogen straten,diagonalen en enkele pleinvormige ruimten. De langgerekte Javastraat ende pleinen vormen bijzondere waardevolle, in het oog springende elemen-ten in de structuur. De Indische buurt is zeer karakteristiek. De buurt kentfraaie architectuur en de meeste bebouwing is rijk aan detail. De pleinruim-tes laten de diversiteit aan gebouwen meer tot uiting komen. Ruimte engroen naast statige architectuur.De buurt is in hoofdlijnen tot stand gekomen op basis van het uitbreidings-plan voor Galgenveld uit 1906, maar het plan is in de volgende decenniaeen aantal malen aangepast. Dit is vooral herkenbaar in de architectuurvan de bebouwing. De vooroorlogse woningbouwprojecten, hoofdzakelijkherenhuizen en middenstandswoningen, hebben ondanks hun kleine om-vang een overwegend grootschalig en stedelijk karakter. Na de oorlog zijnin de jaren vijftig de bouwblokken langs de Molukkenstraat en de Palem-bangstraat voltooid met portiekflats uit drie tot vier lagen met een kap.Tussen de Atjehstraat en Delistraat is destijds ook een bouwblok gereali-seerd in een traditionalistische naoorlogse architectuur.

Deelgebied 9.De professorenbuurtVanaf de tweede helft van de jaren vijftig is de Professorenbuurt gebouwd.Het stedenbouwkundige concept van de wijkgedachte vormde de basisvoor het gebied tussen de Prof. Cornelissenstraat, de Archipelstraat, deHeyendaalseweg en de Groenewoudseweg. De structuur van de Professo-renbuurt is radicaal anders dan de monumentale stedenbouwkundigestructuur van de Indische buurt. Dit gebied heeft een rechtlijnige, min ofmeer orthogonale structuur, waarbinnen een diversiteit van buurten uit de



wederopbouw periode te herkennen is, die op kaart zijn aangegeven meteen volgletter.a. Het noordoostelijk deel van de buurt (tussen de Archipelstraat en deProf Schrijnenstraat) bestaat uit alzijdige portiekflats uit drie en vier lagenin een open stroken verkaveling. Aan de zijde van de Archipelstraat zijnaan de kopse gevels van de portiekflats winkels gesitueerd.

b. In het zuidoostelijk deel van de Professorenbuurt staan voornamelijkrijtjes en halfvrijstaande woningen in een min of meer gesloten blokverka-veling.

De westzijde van de Professorenbuurt heeft een hybride karakter. Oor-spronkelijk was in dit deel van Galgenveld de noordelijke zone van de uni-versiteitscampus gedacht waar onder andere de mensa, de studentenkerk,aula en bibliotheek rondom een groot plein gesitueerd waren. Het gebiedbestaat thans uit drie deelgebieden.

c. In het noorden tussen de Archipelstraat en de Van Weliestraat staan derelicten van de universiteitscampus; de voormalige mensa en studenten-kerk. De rest van het terrein wordt benut voor het Oud Burgeren Gasthuiswaarvan de nieuwbouw door de ovale grondvorm een markant element inde buurt vormt.

d. Het gebied tussen de Molukkenstraat, Prof Van Weliestraat, Prof Corne-lissenstraat en de Prof Huijbersstraat is in de jaren zeventig van de vorigeeeuw ingevuld met een aantal stroken geschakelde kubusvormige wonin-gen uit een en twee lagen.

e. In zuidelijk deel van het voormalige universiteitsterrein (tussen de ProfHuijbersstraat en de (oude) Groenewoudseweg) is een studentencomplexmet ruim 750 flatwoningen gelegen. Hier staan een aantal grootschaligelangwerpige gebouwen uit drie tot vier bouwlagen. De uit veertien lagenbestaande woontoren van dit complex vormt een landmark op de kruisingvan de Groenewoudseweg en de spoorbaan.

Deelgebied 10.Wig Heyendaalseweg / GroesbeeksewegDe zone tussen de Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg sluit quastructuur aan bij de monumentale stedenbouw van de Indische buurt, maarligt door de begrenzende wegen enigszins geïsoleerd ten opzichte van derest van Galgenveld. Het deel ten noorden van de Curaçaoweg wordt ge-kenmerkt door vooroorlogse, gesloten bouwblokken met bebouwing uittwee lagen met een forse kap. Ten zuiden van de Curaçaoweg heeft hetgebied half open bouwblokken waarvan de bebouwing deels voor en deelsna de tweede wereldoorlog is gerealiseerd. Het plein op de kruising van deSurinameweg en de Witsenburgselaan vormt de groene spil van dit ge-bied. De bomenlaan in de laatste straat draagt in belangrijke mate bij aanhet statige karakter van dit gebied.

Deelgebied 11.HAN-compex Heyendaalseweg en prof. MolkenboerstraatDit gebied wordt gekenmerkt door de grootschalige bebouwing van deschoolbebouwing van de HAN en de kerk.

Deelgebied 12.Hoek Heyendaalseweg - GroesbeeksewegDit gebied wordt gekenmerkt door de grootschalige monumentale bebou-wing van het voormalige schoolcomplex.

Kaarten:� Ruimer kader� Totale structuurkaart



3.3. HoogbouwDe notitie ‘Hoogbouw; Nijmegen boven de boomgrens’ spreekt zich uitover de kansen en mogelijkheden van hoogbouw.

De definitie van hoogbouw wordt gerelateerd aan de stedenbouwkundigecontext, de situatie waarin men de hoogbouw beschouwt. Voor Nijmegenwordt de volgende indeling gehanteerd:Laagbouw: 2-3 lagen, al dan niet met kap;Middelhoogbouw: 4-8 lagen (ca. 12-25 m.);Hoogbouw: > 8 lagen (hoger dan ca. 25 m.).

Uit inventarisatie blijkt dat in Bottendaal en Galgenveld weinig sprake isvan middelhoog- of hoogbouw. In Bottendaal is vooral aan de randenlangs de spoorzone en de Van Schaeck Mathonsingel middelhoogbouwaanwezig. Op het kruispunt van de Graafseweg en de spoorzone wordtaansluitend op het Dobbelmanterrein een woontoren van veertien lagengebouwd.De negentiende eeuwse schil en de Indische buurt bestaan voornamelijkuit lage woningbouw, hoewel de historische panden door hun hoge verdie-pingen en halfverdiepte kelders soms zeer fors kunnen zijn. De hoogsteelementen zijn hier voornamelijk kerktorens en torens van andere histori-sche gebouwen. Deze steken als kaarsjes boven het stedelijk dek uit. Hetvoormalige klooster aan de Groesbeekseweg en de Heyendaalsewegvormt samen met de naastgelegen gebouwen een middelhoge bebou-wingswand.In de Professorenbuurt liggen een aantal middelhoogbouwcomplexen,veelal het residu van het naoorlogse uitbreidingsplan ‘Galgenveld - Hey-endaal’ uit 1954. Rondom de Prof. Mulderstraat zijn eind jaren vijftig vande vorige eeuw een zevental woonblokken van vier lagen opgetrokken. Inhet zuiden van de Professorenbuurt ligt het studentencomplex van deSSHN dat voornamelijk uit middelhoge strokenbouw bestaat. Aan de zijdevan het spoor vormt een hoge woontoren een markant herkenningspunt.Het gebouwencluster van het Oud Burgeren Gasthuis, naast de voormali-ge Mensa, bestaat grotendeels uit middelhoogbouw; het noordelijke deelvan de nieuwbouw valt in de categorie hoogbouw. Op het terrein van devoormalige Mensa zijn een hoog en een middelhoog gebouw gepland (ziebij Ontwikkelingen).

Lopende hoogbouwobjecten� studentenflat, Oude Groenewoudseweg� flat Oud Burger Gasthuis, Prof. Cornelissenstraat� Castellatoren

Kaart: Bouwhoogten + mogelijkheden gestapelde bouw



3.4. Beeldkwaliteit

3.4.1. AlgemeenMet de Kadernota Beeldkwaliteit geeft de gemeente aan de kwaliteit ensamenhang van het stadsbeeld te willen behouden en versterken. Allebenodigde vakdisciplines zullen daarbij samenwerken en gebiedsgerichtworden ingezet. De cultuurhistorie van de stad wordt als inspirator en kata-lysator gebruikt om nieuwe ontwikkelingen te plaatsen binnen de contextvan de bestaande stad.

Het begrip beeldkwaliteit is verbonden met de mate waarin we een positiefof negatief beeld van onze omgeving hebben. Als een omgeving of ge-bouw een slechte indruk achterlaat kunnen we spreken van een lagebeeldkwaliteit. Er is sprake van een hoge beeldkwaliteit wanneer eenstraat, plein of gebouw een positieve indruk oproept. Structuur, identiteit enbelevingswaarde zijn bepalend voor de uiteindelijke beeldkwaliteit.In de Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit zijn de ambities voor wat betreft debeeldkwaliteit van de stad vertaald in criteria voor bouwplannen en ruimte-lijke ontwikkelingen.

3.4.2. ToetsingniveausDe gemeente onderscheidt bij de ruimtelijke ontwikkeling van de stad tweezogenaamde toetsingsniveaus: een bijzonder en een regulier toetsingsni-veau. In gebieden waar een bijzonder toetsingsniveau geldt, zal de ge-meente een meer actieve rol spelen bij de totstandkoming van nieuweontwikkelingen. Er zullen ook hogere eisen worden gesteld aan initiatievenen bouwplannen van derden. In gebieden waar een regulier toetsingsni-veau van kracht is, zullen minder strenge eisen worden gesteld aan bouw-plannen. Er wordt wel gewaakt voor achteruitgang en verlies van bestaan-de ruimtelijke kwaliteiten.

In het gehele gebied Bottendaal is het bijzondere toetsingniveau vankracht, vanwege de belangrijke positie van het gebied binnen de stad, degaafheid van de stedenbouwkundige structuur en de waardering voor dearchitectuur uit de periode waarin dit deel van de stad tot stand kwam.Het toetsingsniveau van het gebied Galgenveld is hoofdzakelijk regulier.Op de Javabuurt is het bijzondere toetsingsniveau van kracht vanwege de

architectonische en stedenbouwkundige kwaliteiten. Het betreft hier be-schermd stadsbeeld en de bebouwingstypologie sluit aan op de negen-tiende eeuwse schil.

De stedelijke verbindingen (St. Annastraat, Heyendaalseweg, Groesbeek-seweg en de Groenewoudseweg) vervullen een belangrijke positie in destructuur van de stad en krijgen om die reden het bijzondere toetsingsni-veau.

Op de gehele Spoorkuil is, vanwege de strategische ligging en de potentievan het gebied, het bijzonder toetsingsniveau van kracht.Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat op alle adressen,welke een ruimtelijk visuele relatie met een van de oranje lijnen of vlakkenhebben, ook het bijzondere toetsingsniveau van kracht is.

3.4.3. BouwstenenIn Nijmegen komen samenhangende ruimtelijke eenheden voor met eigenbeeldkenmerken. Dit kunnen bijvoorbeeld buurten, wijken of kleinere en-sembles zijn. Om de eenheden te kunnen benoemen en beschrijven, is hetbegrip bouwstenen geïntroduceerd.

Bottendaal bestaat hoofdzakelijk uit laat 19e eeuwse bebouwing en arbei-derswoningen uit het begin van de twintigste eeuw. In de jaren ‘70/’80vorige eeuw heeft in het kader van de stadsvernieuwing op diverse plek-ken vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. Ook zijn sinds het eind vande vorige eeuw een aantal voormalige bedrijfsterreinen in Bottendaal om-gevormd tot woongebieden. De spoorkuil valt binnen de bouwsteen Werk-gebieden.

Het noordelijk deel van Galgenveld is onderdeel van de compacte 19e

eeuwse schil om het centrum, het zuidelijk deel heeft een meer open struc-tuur met het karakter van een tuindorp. Binnen dit deel van Galgenveld zijnde volgende bouwstenen herkenbaar:

Verder inzoomend op het plangebied zijn de volgende bouwstenen her-kenbaar:



� B1 Werkgebieden (de spoorkuil);� H2 Historische bebouwingslinten (langs de Groesbeekseweg);� H3 Laat negentiende-eeuwse bebouwing;� V1 Voorzieningen (scholen en kerk tussen de Heyendaalseweg en

de Prof. Molkenboerstraat)� W2 Tuinwijk;� W5 Naoorlogse grootschalige uitbreidingen (portiekflats en wonin-

gen rondom de Prof. Hoogveldstraat, Prof. Van der Veldenstraaten het studentencomplex aan de Prof. Huijbersstraat);

� W7 Inbreidingen en stadsvernieuwing vanaf 1970 ( woonbuurtje metgeschakelde woningen rondom Professorenpad).

Kaarten:� Beeldkwaliteit Bouwstenen� Beeldkwaliteit Toetsingsniveaus



�



3.5. Inventarisatie Maatschappelijke voorzieningen

3.5.1. Woonservicegebieden

Het wonen voor ouderen en mensen met een functiebeperking in relatie tothet leveren van zorg en welzijnsdiensten.

Een woonservicegebied is een wijk waarin, behalve “gewoon wonen”, op-timale condities zijn geschapen voor wonen met zorg en wel-zijn/dienstverlening, tot en met niet-planbare 24 uurs zorg. Dit noemen weook wel ‘levensloopbestendige’ wijken.Gestuurd wordt op uitvoering ‘op maat’, dat wil zeggen dat iedere wijk zijneigen aanpak vraagt en dat het concept woonservicegebieden niet alsblauwdruk gezien moet worden. We streven naar een stad met levens-loopbestendige wijken, die allemaal een eigen invulling en accenten kun-nen hebben.Belangrijke onderdelen van ieder woonservicegebied zijn het wonen, dewoonomgeving (de toegankelijkheid) en de voorzieningen.De kern van een woonservicegebied is dan ook meestal een wijkservice-punt (zorgkruispunt) met een ‘intramurale’ voorziening en een diensten-centrum. Daaromheen staan vormen van beschermd en verzorgd wonentemidden van ‘gewone’ woningen. Het beleid is er gericht op een “dekken-de” situatie, c.q. spreiding van wijkservicepunten en steunpunten over degehele stad. Waar mogelijk wordt ook de eerstelijnsgezondheidszorg be-trokken bij de ontwikkeling van wijkservicepunten. Soms bevindt de eerste-lijnszorg zich in de directe omgeving; waar dat niet het geval is zal datbevorderd worden.

3.5.2. BottendaalWijkservicepunt: het Dobbelman terreinTalis Woondiensten, Driestroom (dienstverlening voor verstandelijk ge-handicapten) , RIBW (Regionale Instelling voor Beschermende Woonvor-men voor mensen met psychiatrische problemen) en zorgaanbieder ZZGwerken samen om te komen tot een gevarieerd project met wonen voorverschillende doelgroepen. Met de realisatie is begonnen. Dit project isextra bijzonder omdat hier ook voor het eerst nadrukkelijk aandacht wordtbesteed aan het wonen van allochtone ouderen.

3.5.3. GalgenveldWijkservicepunt: Oud Burgeren GasthuisVan oorsprong een verzorgingshuis. Nu de eerste instelling waar wonenen zorg volledig zijn gescheiden. In totaal 175 plaatsen verzorgd wonen(huur en koop). Bewoners moeten een dienstverleningsovereenkomst methet OBG sluiten. Zij zijn wel vrij in de keuze van een zorgaanbieder. Wan-neer de mogelijkheid zich voordoet, wil het OBG uitbreiden met PG-plaatsen. Het OBG werkt al wijkgericht en wil dit nog uitbreiden.

Kloosterverzorgingshuis PiushoveDit is een kleinschalige woonvoorziening voor 32 dementerende ouderen.Deze kleinschalige verpleegvoorziening zal na 2010 een nieuwe functiekrijgen (wooncomplex). De verpleegcapaciteit zal dan verplaatst wordennaar Hatert. Talis Woondiensten heeft het pand gekocht. ZZG is zorgaan-bieder.

3.5.4. SpeelvoorzieningenVoor de gehele stad is een analyse gemaakt om tot een verdeling vanspeelplekken te komen. Daar is een verdeelsleutel uit gekomen. Op grondvan deze verdeelsleutel is per wijk onderzocht of in het benodigd aantalspeelvoorzieningen wordt voorzien. Het aantal speelplekken is afgestemdop de stedelijke Nijmeegse norm per wijk, namelijk 1,5 speelplek per 100kinderen van de basisgeneratie en op de specifieke kenmerken van dewijk. (Kinderen uit de wijk van 5 t/m 11 en 30% van de 12 jarigen) Voor dewijken Bottendaal en Galgenveld is vastgesteld dat aan die norm wordtvoldaan.Door middel van spelen maakt een kind zich sociale vaardigheden eigen,leert contacten leggen en maakt kennis met grenzen en normen en waar-den. Wij moeten er voor zorgen dat kinderen veilig in de eigen woonomge-ving kunnen spelen.



Voorziening Adres Beleidsontwikkelingen/wensenbasisonderwijs

- de Driemaster- Vrije school Meander- Montessorischool Klein Heyendaal- De blauwe Buut

- Cortenaerpad 32- Groesbeekseweg 146- prof. Huijbersstraat 1- Molukkenstraat 1

De doordecentralisatie van de onderwijshuisvestingheeft tot gevolg dat in de toekomst de huisvestings-ontwikkelingen van de scholen door de schoolbestu-ren worden geëntameerd.Overigens zijn er geen ontwikkelingen te vermeldent.a.v. de scholen in deze wijk.

voortgezet onderwijs- Praktijkschool Joannes. - Celebesstraat 12 geen ontwikkelingen te vermelden

sportvoorzieningen- sportzaal Bottendaal- gymzaal

- Cortenaerpad 1- Palembangstraat

geen ontwikkelingen te vermelden t.a.v. sport

wijkcentra- Burghardt - B. v.d. Berghtstraat 114 geen ontwikkelingen te vermelden

zorg en welzijn- Oud Burgeren Gasthuis- verpleeghuis Piushove

- prof. Cornelissenstraat 2- Van Slichtenhorststraat

Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen (o.a.woonservicegebieden) op het terrein van de ouderen-zorg die extra aandacht vragen. (zie de tekst bovende matrix over de ontwikkelingen van de ouderenzorg)

speelvoorzieningen- speeltuin- speelplek

- sportplek

- wijkspeeltuin ’t Kraaienest, van Dulkenstraat 29- Willem Barendtzstraat (achter nr.15)- Karel Doormanstraat (achter nr. 1)- Jan de Witstraat 4- Willem Barendtzstraat (achter nr. 14)- Karel Doormanstraat (achter nr. 2)- Prof. de Langen Wendelstraat- Palembangstraat- oude Groenewoudseweg- Prof Huijbersstraat (klein Heyendaal)- ir. Wevestraat

De wijken Bottendaal en Galgenveld voldoen aan destedelijke Nijmeegse norm voor speelplekken.



Inventarisatie van benodigde vormen van wonen voor ouderen en mensen met een functiebeperking in Nijmegen

ideaal actueel over 10 jaar nog te realiserenWIJK inwoners beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig beschermd verzorgd zelfstandig

met thuisz met thuisz met thuisz met thuiszBottendaal 4500 25 60-120 95-380 12 50 35 69 30+dobb 0 20 200Galgenveld 6000 30 80-160 125-500 51 199 50 81 199 150 0 0 200

totaal 10.500 55 140-280 220-880 51 211 100 116 268 180+dobb 0 20 400



3.6. Economie

3.6.1. AlgemeenHet voorliggende bestemmingsplan heeft betrekking op de woonwijkenBottendaal & Galgenveld. De economische activiteiten vinden verspreidplaats, met name in de wijk Bottendaal. Galgenveld kan meer getypeerdworden als een woonwijk. De activiteiten zijn veelal gekoppeld aan degrote uitvalswegen, als de Graafseweg, Sint Annastraat en de Groesbeek-seweg.

3.6.2. Huidige situatieIn het totale plangebied zijn ruim 530 bedrijven en instellingen gevestigd.In tabel 1 zijn de 10 meest voorkomende sectoren weergegeven.

1. BedrijvigheidDe zakelijke dienstverlening is de meest voorkomende sector in het plan-gebied. Op afstand gevolgd door de gezondheids- / welzijnssector en dedetailhandel. Deze drie activiteiten vinden vaak plaats in en rond de buurt-winkelcentra. Dit geldt ook voor de horeca en persoonlijke dienstverlening(kapper, schoonheidssalon, etc.).

2. Bedrijf aan huisHet overige deel van de bedrijvigheid bevindt zich in woonhuizen in hetgebied1. Hierbij gaat het vaak om bouwbedrijven, bedrijven in de IT enautomatisering, handel en autorijscholen. Dit is toegestaan met een maxi-mum van 50 m2 oppervlakte en indien het geen overlast veroorzaakt.

3. WinkelcentraDe buurtwinkelcentra in het plangebied omvatten een belangrijk deel vande economische activiteiten in het plangebied. In de tabel hieronder staande aanwezige branches vermeld per winkelcentrum.

1 (Uit ervaring blijkt dat dit voor 25% alleen postadressen zijn waar geenbedrijfsmatige activiteiten plaats vinden.)

Tabel 1. Aantal bedrijven en instellingen naar sector

Nr. SBIcode

Categorie aantal

01 7412 organisatieadviesbureaus 3502 5530 restaurant & café 2403 7440 reclame -, reclameontwerp- en -adviesbureaus 2104 8514 praktijken van psychotherapeuten en psycholo-

gen18

05 7420 architecten- en tech. ontwerpbureaus voor bur-gers en utiliteitsbouw

16

06 7222 ontwikkelen en produceren van maatwerk soft-ware; consultancy

14

07 4521 algemene burgerlijke en utiliteitsbouw 1308 8042 studiebegeleiding, vorming en onderwijs n.e.g. 1309 51** groothandel 1310 9231 beoefening van scheppende kunst 11

overige categorieën +/-350Totaal +/-530

De inmiddels meer dan 100 jaar aan de Burghardt van den Berghstraatgevestigde COÖP omvat bijna 700 m2 winkelvloeroppervlakte. De winkel isin 2003 flink verbouwd. Dit betrof meer een aanpassing aan de eisen vande tijd dan uitbreiding. De winkel draait goed, ondanks de krappe inpas-sing in een drukke wijk. De winkel heeft wat eigen parkeerruimte. De drukdaarop is groot, ook al omdat op straat betaald moet worden voor het par-keren. Rond de supermarkt treffen we een aantal winkels aan van etnischeondernemers. Hierdoor wordt in een heel compacte setting een basispak-ket in de dagelijkse artikelen geboden. Er vallen vanuit standaardnormenvoor detailhandel best nog wel verbeteringen te bedenken, het totale func-tioneren van alle winkels tezamen wordt daarom als matig getypeerd.Desondanks oogt het geheel samen met de aanwezige horeca, erg stadsen sfeervol.



* Bronnen: PWE 2005 en inventarisatie, mei 2005** Bron m2 supermarkten: supermarktgids dec. 2004

Lijst met (waarschijnlijk) ondersteunende horecaStraat Nummer NaamProf. Weliestraat 6 Fitness ‘Basement’

Kaart: FunctiekaartSector Burghardt van der Bergstraat Archipelstraatda

gelijk

se

- Voedingsmiddelen ‘Can Bazar’97

- Voedingsmiddelen ‘COOPcodis’78

- Vleeswaren 'Zümra Market’ 179- Deegwaren ‘The Churros Fac-

tory’ 85

- Voedingsmiddelen ‘COOP-compact Walraven’ 21-23

- Brood en banket ‘’t Kraaijen-nest’ 33

Det

ailh

ande

l

niet

-da

gelijk

s

- Fotografie Harm-Jan van Dijk 72- Grafische reproductie DTP E. v.Bijl 31- Groothandel in vleeswaren ‘Birtat’93a

- Medische & orthopedisch‘Avos medical’17

hore

ca

- Restaurant ‘Avrupa’173- Restaurant ‘Chipito’103- Restaurant ‘Ankara’ 44- Restaurant ‘Kluizenaar’ 96- Hotel ‘La residance’ 50- Café ‘Maxim Bar’ 87 - 89

Ove

rig

- Wijkcentra ‘De Burghardt’ 114- Kinderopvang ‘Bottendaal’ 112- Rechtskundige adviesbureau

‘Mirhra’ 14- Groothandelondernemning ‘De

Moor’ 155- Dienstverlener t.b.v. evenemen-

tenJ. Crone 169

- Boekhoudbureau ‘Budel’ 45

- Lokale postdien-sten/Macoshop 19

- Ontwikkelen maatwerk softwa-re ‘Hertech’ 226

- Banken ‘ABN-AMRO’ 27- Adviesbureau ‘BUYS’ 276- Schoonheidsverzorging ‘Soy-

er’ 48- Pers en journalistiek ‘Koster &

de Haan’ 9



3.7. Verkeer en vervoer

3.6.1 Wegen en routesIn het plangebied is sprake van een diversiteit aan wegen en routes. Dezezijn op voorgaande kaart weergegeven.Het tracé Van Oldenbarneveldstraat – Stijn Buijsstraat is volgens het cate-goriseringsplan een gebiedsontsluitingsweg categorie B, omdat er eenbusroute over loopt. Inmiddels rijden er geen bussen meer, het ligt dusvoor de hand dat het een 30 km-gebied kan worden.Er bestaat een plan voor de aanleg van een fietspad over de Spoorkuiltussen Bottendaal en Willemskwartier. Dit is echter nog niet concreet ge-maakt. Verder staat er in het Regionaal Plan een recreatieve fietsroutetussen Nijmegen-Oost en Heyendaal gepland.

3.6.2 Parkeerregulering

Citaat uit de Parkeervisie (vastgesteld in de Raad op 20-10-2004)Als gevolg van het betaald parkeren in het Centrum is er parkeerdruk ont-staan in de omliggende wijken. In combinatie met de toenemende par-keerbehoefte van de bewoners van deze gebieden leidt dit tot grote drukop de leefomgeving. Om deze overlast tegen te gaan en vooral het parke-ren voor bewoners mogelijk te maken wordt het invloedsgebied stap voorstap gereguleerd. Het gebied zal zich geleidelijk uitbreiden. Naast gebiedoost en Bottendaal, waarvoor nu al parkeerregulering wordt ingevoerd zaler ook worden onderzocht of in West (Biezen, Waterkwartier) en in de Ooijmoet worden gereguleerd. Op 22 december 2005 heeft de raad een besluitgenomen over de uitbreiding van het betaald parkeren. Daarin is voorzienin een geleidelijke uitbreiding van het betaald parkeren in Bottendaal enGalgenveld, die deels verder gaat dan de grenzen in de Parkeervisie.

Huidige stand van zaken:Bottendaal: is volledig betaald parkeren. Gebied is per 01-8-07 uitgebreid.Galgenveld: dit gebied is in 2007 uitgebreid (3e/4e kwartaal).

Kaarten:� Wegen en routes� Betaald parkeren


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Wegen en routes

Gebiedsontsluitingsweg categorie A (50km/uur)Gebiedsontsluitingsweg categorie B (50km/uur)Overige wegen: Erftoegangswegen (30km/uur)Busbaan (tevens route Hoogwaardig Openbaar vervoer)HoofdfietsroutesSpoorwegAandachtspunten (onderbroken strepen):

P

Rangeer-terrein


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Betaald parkeren

Kaart Parkeervisie 2004 Kaart betaald parkeren buiten centrum 2007



3.8. Groen, natuur en landschap

3.8.1. GroenstructuurBottendaal vormt samen met Altrade en het noordelijke deel van de wijkGalgenveld de negentiende eeuwse schil rondom de historische binnen-stad. De opbouw kent een sterk hiërarchische wegenstructuur: met bredestatige uitvalswegen en de smalle woonstraten. Bij de ontwikkeling van ditstadsdeel maakte het groen onderdeel van het ontwerp, stevige laanstruc-tuur langs de uitvalswegen en een boomstructuur in de tussenliggendestraten. Hierdoor kreeg de wijk een lommerrijke uitstraling met een relatiefgroen karakter. Als gevolg van het enorm toegenomen autoverkeer en dedaarbij behorende parkeerdruk is de inrichting van de openbare ruimte indit gebied drastisch veranderd. De karakteristieke laanbeplanting is opdiverse plaatsen verdwenen en er is geen samenhangende visie meer teherkennen. Steeds meer voortuinen veranderen in parkeerplaatsen en dekarakteristieke hekwerken worden vervangen door moderne hekken.

Naast laanbeplanting bestaat het groen in Bottendaal uit een aantal buurt-parkjes zoals de Natuurtuin Bottendaal, het Thiemepark en het recentaangelegde Vondelparkje. In de spoorkuil liggen enkele functionele terrei-nen zoals een hondenuitlaatplek, een tennisveld en een trapveld.In het noordelijke deel van Galgenveld is relatief weinig openbaar groenaanwezig. De zware bomenstructuur in de omgeving van de Archipelstraaten de kleine groengebieden op kruispunten van wegen ( o.a. Sumatrap-lein, Borneostraat, Lombokstraat en Balistraat) vormen samen met degrote tuinen en binnenterreinen het groene karakter van de wijk. Het Java-bosje gelegen tussen de tuinen van de St. Annastraat en de Javastraatvormt een bijzonder groen element. Het is een natuurlijke plek in een sterkverstedelijkte omgeving.In het zuidelijke deel van Galgenveld is een aantal buurten te onderschei-den die sterk van elkaar verschillen: de Indische buurt en de Professoren-buurt. De wijk heeft een open karakter met vrij veel groen, zowel openbaarals privé. Het groen bestaat uit laanbomen langs belangrijke verbindings-wegen, groenstroken en plantsoenen in de woonstraten. De omgeving vanhet Oud Burgeren Gasthuis en de voormalige Mensa heeft een sterk groenkarakter.

Het parkje Groene Perron parallel aan de spoorlijn is aangelegd als com-pensatie voor het groen dat moest verdwijnen voor de aanleg van de bus-baan en het fietspad in de spoorkuil.

Kansen voor het groenHerstructurering van woningbouw of andere bebouwing, dienen te wordenaangegrepen om nieuw groen toe te voegen of de kwaliteit van het be-staande groen te versterken. Vooral in Bottendaal liggen er kansen om opkleine schaal buurtgroen toe te voegen en de gebruiksmogelijkheden vanbestaand groen kan verder uitgebouwd worden. Bij nieuwe ontwikkelingenin de spoorkuil onderzoeken of nieuw groen aan de aangrenzende woon-wijken toegevoegd kan worden.

3.8.2. Natuur en landschapDe bijzondere ligging van Nijmegen op een kruispunt van het rivierenge-bied, de hogere zandgronden en het stuwwallencomplex zorgt ervoor datniet alleen rondom Nijmegen, maar ook binnen de stadsgrenzen een ver-scheidenheid aan leefmilieus voor planten en diersoorten aanwezig is.Grootschalige natuurgebieden om de stad, zoals de Gelderse Poort, deuiterwaarden van de Waal, De Ooijpolder, het Hatertse Vennengebied,Heumensoord fungeren hierbij als brongebied voor de natuurwaarden inde stad.Het plangebied grenst aan de spoorlijn Nijmegen - Venlo, die de verbin-ding vormt vanuit de stad naar het omliggende landschap. Via deze spoor-lijn met de daarbij behorende spoorbermen ontstaat een directe relatietussen het omliggende landschap en de groengebieden binnen het plan-gebied. De spoorlijn vormt een belangrijke droge ecologische dooraderingen is van grote waarde voor de natuur in de stad. Binnen het plangebiedliggen een tweetal ecologisch waardevolle plekken: de Natuurtuin Botten-daal en het Javabosje. Beide gebieden worden door bewonersorganisatiesbeheerd en hebben daarmee ook een educatieve functie.

Kansen voor natuurBij nieuwe ontwikkelingen vooral in de spoorkuil streven we naar handha-ving en versterking van de aanwezige natuurwaarden, vooral gericht opmeer verblijfsplaatsen voor vogels en vleermuizen.



Bij de verdere uitwerking van de ontwikkelingslocaties dient een zorgvuldi-ge afweging gemaakt te worden of een natuurwaardenonderzoek, eeninventarisatie naar beschermde flora en fauna, noodzakelijk is. Bij de startvan iedere ontwikkeling dient een afweging gemaakt te worden in hoeverreeen inventarisatie in het kader van de natuurwetgeving noodzakelijk is.

Waardevolle bomenDit zijn individuele exemplaren die dusdanig waardevol zijn, dat specifiekebescherming gewenst is.

Om de monumentale status te bepalen zijn meerdere criteria gehanteerd:- leeftijd (minimaal 50 jaar), conditie (levensverwachting minimaal

10 jaar) en habitus;- ruimtelijke betekenis voor de omgeving (sfeerbepalend, structuur-

bepalend, herkenningspunt);- cultuurhistorische betekenis;- ecologische betekenis, genetische waarde;- uitzonderlijk formaat, snoeiwijze e.d.

In de lijst maken we onderscheid in bomen die geregistreerd staan bij deBomenstichting en de voorlopige gemeentelijke monumentale bomenlijst.De groeicondities van deze monumentale bomen en boomgroepen wordenin het bestemmingsplan veiliggesteld.

locatie soort aantal eigendomBomenstichtingSt. Annastraat 175 Rode beuk 1 particuliervoorlopige lijstSumatraplein zilveresdoorn 18 gemeenteArchipelstraat witte paardenkastanje 55 gemeente

Kaart: Groenstruur



3.9. Water en bodem

3.9.1. AlgemeenHet plangebied maakt deel uit van de bestaande waterhuishoudkundigeinrichting van het gemeentelijk grondgebied ten oosten van het Maas-Waalkanaal en ten zuiden van de Waal. Voor dit gebied is het “WaterplanNijmegen” relevant. het noordelijke deel, (Benedenstad) ligt laag de zuide-lijke delen (Centrum en Centrumrand) liggen hoog en droog.Er vinden geen waterhuishoudkundige ontwikkelingen plaats,anders dantoekomstige afkoppelplannen. Maar dit is weinig van invloed op de aan tewijzen bestemmingen.

3.9.2. De watertoets.In het kader van de watertoets heeft het overleg met het waterschapplaatsgevonden en is de volgende inhoud voor de waterparagraaf vastge-steld.

3.9.3. OppervlaktewaterBinnen het plangebied is geen oppervlaktewater aanwezig. Er is wel eenvijver aan de Archipelstraat tussen de Molukkenstraat en de bebouwingaan de Prof. Cornelissenstraat aanwezig, maar dit is een bovengrondsonderdeel van het gemeentelijk rioleringstelsel (zie Riolering).

3.9.4. GrondwaterHet grondwater in het plangebied ligt op gemiddeld circa 20 a 25 meterbeneden maaiveld (bron: Milieuatlas)Het plangebied bevindt zich voor een deel in het grondwaterbescher-mingsgebied Nieuwe Markt. Het gaat dan om het noordelijke deel van hetplangebied ten noorden van de De Ruyterstraat, Van Goorstraat, Fran-sestraat, en de Van Spaenstraat. Voor dit grondwaterbeschermingsgebiedis de gemeente bevoegd gezag vanwege het speciale karakter (teveelbodemvervuiling).In de bodemparagraaf zijn randvoorwaarden voor infiltreren aangegeven.Bij infiltratie van hemelwater zal in dat deelgebied bij de gemeente onthef-fing moeten worden aangevraagd. Ook bij nieuwbouw of grootschaligeherbouw zal contact met de gemeente moeten worden opgenomen, indien

de bodem dieper dan 2 meter geroerd wordt. Ook de aanleg van huizen,wegen, parkeervoorzieningen etc. is aan regels gebonden.Het plangebied ligt op een overgang van de stuwwal naar de laaggelegendelen van de stad. De bodemsamenstelling gaat dus over van zandig naarkleiig en de grondwaterstanden komen steeds dichter bij het maaiveld. Indroge tijden zit het grondwater op de hoge delen 5-10m diep. Aan de lagekant (omgeving van Park West) is de grondwaterstand gemiddeld 7,5mNAP en dus 2-3m onder maaiveld wat op 9,5 tot 10m NAP ligt. Echter tentijde van hoge waterpeilen in de Waal komt het grondwaterniveau tot netonder het maaiveld. Er is in dit lage deel van het plangebied dus sprakevan mogelijke grondwateroverlast. Bij nieuwbouw in deze hoek moetdaarmee rekening worden gehouden (Watertoets!).

3.9.5. RioleringVoor het hele plangebied geldt, in het kader van het bevorderen van hetduurzaam omgaan met water, het gemeentelijk beleid om schoon hemel-water af te koppelen van het gemengde rioolstelsel. Schoon hemelwaterdient in de bodem te worden geïnfiltreerd. Bij infiltratie van hemelwaterdient waar mogelijk gebruik te worden gemaakt van duurzame bouwmate-rialen (conform convenant Duurzaam bouwen Gelderland ’99).In het plangebied ligt een gemengd rioolstelsel d.w.z. het (huishoudelijk)afvalwater en het hemelwater van daken en wegen wordt gezamenlijkingezameld en getransporteerd.

Aan de Archipelstraat ligt een zogenaamde overstortvijver. De functie vanvijver is het tijdelijk bufferen van rioolwater (afvalwater vermengd met he-melwater) tijdens perioden van hevige neerslag. De vijver is niet aan temerken als oppervlaktewater, maar vormt een onderdeel van de gemeen-telijke riolering.

Op een paar locaties (o.a. vm. Dobbelmanterrein en deels parallelweg St.Annastraat) is de hemelwaterafvoer afgekoppeld van de (gemengde) riole-ring. Dit hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem.Het beleid van de gemeente Nijmegen is er op gericht om schoon hemel-water en vuil afvalwater zoveel mogelijk te scheiden; aangrijpingsmomen-ten hiervoor zijn bouwplannen, vervanging van (openbare) riolering enherstructureringsprojecten



3.9.6. BodemHet plangebied omvat veel bedrijvigheid van waaruit diverse verontreini-gingen bestaan. In paragraaf 6.5 is de bestaande situatie op basis van hetonderzoek vastgelegd.

3.10. Woon- en leefklimaatBottendaal en Galgenveld liggen beiden in Nijmegen-Oost. Beide wijkenhebben een goed woonmilieu in een gewilde woonomgeving. Van Botten-daal (stadsbuurt) naar Galgenveld gaat het woonmilieu over van stads-buurt naar een meer ontspannen woonomgeving/milieu; waarbij de func-tiemenging verminderd; de bebouwingsdichtheid afneemt en in het alge-meen de woningen ruimer worden en de kavels ruimer.

3.10.1. BottendaalBottendaal is een grotendeels 19e eeuwse wijk, vlakbij het centrum gele-gen, tussen de twee grote (verkeers)radialen St. Annastraat en Graafse-weg. De noordelijke helft ligt in de karakteristieke 19e eeuwse schil, dezuidelijke is opgebouwd uit minder uitbundige woningen en straten, veelalvan recentere datum. De meest noordelijke straten zijn door de Graafse-weg als het ware van de rest van de wijk afgesneden. De wijk heeft temaken met afgeleide parkeerdruk vanuit het nabijgelegen stadscentrum.In Bottendaal is sprake van een grote bebouwingsdichtheid en krappeachtertuinen. Veel woningen zijn inmiddels gerenoveerd. Door de hogebebouwingsdichtheid, de functiemenging en de gerealiseerde stadsver-nieuwingsprojecten levert de wijk een sterk gevarieerd beeld op. De wijkheeft geen echt centrum. Als zodanig functioneert informeel de Burghardtvan de Berghstraat. In Bottendaal bevinden zich nogal wat werkfuncties.De bebouwing en ruimtelijke structuur van de wijk dienen als broedplaatsvoor kleine startende bedrijven, vaak op binnenterreinen. Op de plaats vaneen voormalige drukkerij is een buurtparkje aangelegd.Bottendaal heeft altijd een gevarieerd woon- en leefklimaat gehad, metuiteenlopende bevolkingsgroepen (waaronder 'echte Nijmegenaren', stu-denten en allochtone bewoners). In sociaal opzicht zijn er geen echtebuurten met een eigen identiteit. Bottendaal is een levendige wijk in eenmooie woonomgeving.

NieuwbouwHet terrein van de voormalige zeepfabriek Dobbelman ondergaat momen-teel een complete metamorfose. Hier is inmiddels een start gemaakt metnieuwbouw: waaronder 128 woningen en appartementen en een bijzonderwoon-zorgcomplex. Naast woningen komen er ook verschillende voorzie-ningen voor wijk en stad op het gebied van zorg, cultuur en sport.



WoonmilieuBottendaal wordt vanuit dit beleid getypeerd als een “stadsbuurt”-milieu.Een geliefd woonmilieu waar binnen Nijmegen een tekort aan bestaat.Andere wijken die op dit moment binnen deze categorie vallen zijn Bene-denstad en Altrade. Kenmerken voor dit milieu zijn: accent op middelhoog,afgewisseld met hoog- en/of laagbouw. In Bottendaal bestaat de woning-voorraad hoofdzakelijk uit etagebouw. De schakeling is voornamelijk ingesloten bouwblokken waarbij de bebouwingsdichtheid compact is (ge-middeld 48 woningen/ha). Er is een mix van koop en huur, waarbij hetaccent op huur ligt in zowel alle prijsklassen: goedkoop, middelduur enduur. Bij dit woonmilieu is er sprake van functiemenging, voornamelijkgeconcentreerd op de assen.

3.10.2. GalgenveldGalgenveld is een mooie, middeloude wijk. Ruim de helft van de woningenis uit de periode van voor de oorlog. De straten binnen de 19e eeuwse schil(o.a. Van Spaenstraat, Fransestraat, Van Slichtenhorststraat) zijn heelpopulair door het monumentale karakter, de fraaie architectuur en de rijk-dom aan details met weliswaar weinig openbaar groen, maar wel veelstraatbomen. Ten zuiden hiervan ligt de evenzeer aantrekkelijke Indischebuurt uit de 20’er jaren (Berlage-architectuur). Ten zuiden daarvan is dewijk naoorlogs, voor het grootste deel bestaande uit een ruim opgezetlaagbouwgedeelte en een dichtere strook met flatbebouwing. Min of meerdaartussen bevindt zich het gebouw van de voormalige mensa en het stu-dentenflatcomplex Galgenveld. De buurt in de zuidoosthoek van de wijk,tussen Groesbeekseweg en Heyendaalseweg is weer wat statiger.

Door de ruime aanwezigheid van bedrijven en instellingen is er sprake vaneen aangename levendigheid. Vanwege een aantal hoofdwegen en denabijheid van het stadscentrum heeft de wijk te maken met een verhoogdeverkeersdruk. In Galgenveld wonen veel (alleenstaande) ouderen en watminder kinderen. In de wijk wonen verder veel studenten (op kamers enhet complex Galgenveld). Sociaaleconomisch gaat het om een sterke wijkmet een hoog opleidingsniveau.

WoonmilieuGalgenveld is in een wat meer ontspannen woonmilieu dan in Bottendaal.Het ligt net wat verder van de stad. We noemen dit woonmilieu: ‘tuinstadgedifferentieerd’. Andere wijken die op dit moment binnen deze categorievallen zijn Hengstdal en St. Anna. Kenmerken voor dit woonmilieu zijn: mixvan vooral laagbouw en middelhoog, in mindere mate hoogbouw (<25%).In Galgenveld bestaat de woningvoorraad voor ca. 49% uit etagebouw. Deschakeling is voornamelijk in rijen en soms met losse elementen. Bij ditwoonmilieu is sprake van een gemiddelde bebouwingsdichtheid (gemid-deld 34,1/ha); een mix van koop en huur in zowel de goedkope als middel-dure prijsklasse (ca. 61% koop) en er is weinig functiemenging.



4. Beleidskader



4.1. Natuur

4.1.1. Soortbescherming - Flora- en faunawetDe Flora- en faunawet beschermt een groot aantal soorten, waarondervrijwel alle gewervelde dieren (vissen, amfibieën, reptielen, vogels enzoogdieren) en een aantal planten. Deze mogen onder meer niet gedood,verjaagd, gevangen of verontrust worden. Als bij uitvoering van werk-zaamheden in de openbare ruimte zulke beschermde soorten aanwezigzijn, lopen we de kans dat we handelen in strijd met de wet. In veel geval-len kunnen plannen echter zo uitgevoerd worden dat overtreding van deverbodsbepalingen niet aan de orde is. Wanneer dit niet mogelijk blijkt tezijn, en de wet geen mogelijkheden biedt voor een vrijstelling, dan moeteen ontheffing aangevraagd worden. Deze kan alleen onder bepaaldevoorwaarden worden verstrekt. De ontheffingsaanvraag moet onderbouwdzijn door een goed onderzoek naar het voorkomen van en de effecten opbeschermde soorten. Ook moet aangetoond worden dat er sprake is vaneen zwaarwegend maatschappelijk belang (het ‘nee-tenzij’-beginsel).

In de Flora- en faunawet is daarnaast een zogenaamde “algemene zorg-plicht” opgenomen. De zorgplicht is van toepassing op alle planten en die-ren, of ze wettelijk beschermd zijn of niet. De zorgplicht houdt in dat er bijingrepen zoals bouwactiviteiten altijd zorgvuldig moet worden omgegaanmet de aanwezige planten en dieren. Dat betekent dat schadelijke activitei-ten voor planten en dieren in alle gevallen zoveel mogelijk moeten wordenvoorkomen. Een voorbeeld hiervan is de regel dat het kappen van bomenalleen mag plaatsvinden buiten het broedseizoen.

4.1.2. De Groene Draad - Kansen voor het Nijmeegse groen (05-07)Dit nieuwe groenplan geeft de mogelijkheid om actief te sturen aan ontwik-kelingen op het gebied van groen in de stad. Daarnaast levert het dehandvatten om groen een sterke positie te geven binnen de dynamiek vande verschillende stedelijke ontwikkelingen. In het groenplan is beschrevenhoe we omgaan met het bestaande groen in de stad; welke randvoorwaar-den belangrijk zijn. Voor alle wijken zijn de karakteristieke kenmerken vanhet wijkgroen beschreven die als toetsingskader dient voor verschillendeplannen en ontwikkelingen in de stad. Naast de beschrijving van het groe-

ne karakter is ook gekeken wat de behoefte of kansen zijn voor het groenin de wijk.

4.1.3. Natuurwaardenkaart (2005)De wijze waarop in Nijmegen omgegaan wordt met de natuurwetgeving isnader uitgewerkt in de Richtlijn Natuur die doorvertaald is naar de Natuur-waardenkaart. Op basis van deze kaart kan een inschatting gemaakt wor-den in hoeverre binnen een gebied beschermde en bedreigde planten- endiersoorten voorkomen.Het grootste deel van het plangebied heeft een gemiddelde natuurwaarde,de spoorkuil kent een relatief hoge natuurwaarde. In gebieden met eenhoge natuurwaarde wordt aanbevolen om bij ruimtelijke ingrepen te inven-tariseren op het voorkomen van beschermde en bedreigde soorten. Bin-nen het plangebied moet vooral aandacht gegeven worden aan vleermui-zen, steenmarters en vogels.



4.2. Wonen

4.2.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006Dit plan kent een woningbouwcontour (rode lijn op de kaart). Binnen dezecontouren bepalen gemeenten zelf de te ontwikkelen locaties en de aantal-len nieuw te bouwen woningen. Buiten de contouren bestaan specifiekerandvoorwaarden. Het plangebied ligt geheel binnen deze contouren.Een in het kader van dit plan lopend project is “Externe profilering cen-trumstedelijk leefklimaat steden”. Het gehele plangebied ligt binnen dezeprojectbegrenzing. In dit gebied wordt de ontwikkeling van een centrum-stedelijk (woon)milieu nagestreefd.

4.2.2. Woonvisie Nijmegen 2005Wonen is een alledaags woord voor een alledaagse zaak. De betekenis isvoor alle inwoners van Nijmegen groot. Tegelijkertijd is die betekenis vooriedereen anders. Een goed leefklimaat draagt bij aan een goede leefbaar-heid. Een goed woonklimaat is de basis voor een leefbaar, sociaal en vi-taal Nijmegen. Als gemeente bouwen we geen woningen. Bij de gemeentegaat het om stellen van inhoudelijke en procesmatige kaders om gewensteuitkomsten te bereiken. Hiervoor heeft Nijmegen de “Woonvisie Nijmegen2005” opgesteld. Hierin zijn een aantal uitgangspunten voor het wonen inNijmegen geformuleerd:

In de Woonvisie Nijmegen 2005, welke door de raad is vastgesteld in juni2001 zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:• Een ongedeelde stad.

Wijken zijn geen getto’s van “dure tweekappers’ of “goedkope huurwo-ningen’. Wijken zijn een afspiegeling van de stad, niet letterlijk: figuur-lijk. De woningvraag vraagt om een gedifferentieerd woonmilieu opstedelijk niveau.

• Bewoners binden.Met het oog op leefbaarheid van straat, buurt en wijk willen we bewo-ners binden door te zorgen dat ze een positieve keuze kunnen maken.Bewoners binden is ook het uitgangspunt bij onze zoektocht naar vari-atie in wijken en buurten.

• Bouwen voor de buurt van de toekomst.Bouwen voor de buurt van morgen betekent bouwen voor de vraag

van morgen, met oog voor maatschappelijke veranderingen. Dus oogvoor vergrijzing (woon- zorgarrangementen) woonverdunning, verdereverspreiding ICT en het multiculturele karakter van Nijmegen.

We stellen de wijk centraal, met als doel het realiseren van een woonmili-eu waarin mensen graag samen leven. Een positief gewaardeerd woonmi-lieu, leefbaar, veilig en met variatie in het aanbod zodat mensen nietnoodgedwongen hun wijk uitmoeten als ze aan een stap in hun wooncarri-ère toe zijn. Dit houdt ook wijkgerelateerde sociale netwerken in stand. Wedoen dit met respect voor de identiteit van buurten en wijken. Want elkewijk is anders. Samen vormen ze de stad, die ongedeeld moet zijn.

Kaart: Huur- koopwoningen



4.3. Recreatie

4.3.1. Regionaal Plan Stadsregio KAN 2006Vanuit dit plan is de ontwikkelingsgerichte landschapsstrategie van belang.Daarbij zijn onder andere recreatieve verbindingen belangrijk. Het gaat omhet ontwikkelen van een fijnmazig, openbaar toegankelijk netwerk vanpaden en routes voor meerdere doeleinden. Hierop aanhakend zijn ermogelijkheden voor kleinschalige ontwikkelingen als logeren bij de boer ofhet gebruik maken van cultuurhistorie. De recreatieve verbindingen makenhet landschap beleefbaar. Dit Kernnetwerk Recreatieve Verbindingen staatals groene lijn op de kaart van het regionaal plan aangegeven. De recrea-tieve verbindingen in Bottendaal - Galgenveld lopen min of meer langs deranden van plangebied heen (sluiten aan bij groene lobben structuur enhet verbinden van stad met ommeland).

4.4. Economie

4.4.1. BuurteconomieEen van de speerpunten van het Nijmeegse economische beleid is hetterugbrengen van economische activiteiten naar de stad én de wijken.Hierbij gaat het met name om de vestiging van kleinschalige (ambachtelij-ke) ondernemingen en het stimuleren van starters. Ruimtelijk kan dit zichuiten in:- ondernemen in / aan huis (met een maximum van 50 m2 oppervlakte);- behoefte aan woon-werkpanden;- economische herontwikkeling van kleinschalige bedrijvigheid.In de wijken kan ook gedacht worden aan het ontwikkelen en stimulerenvan bedrijfspanden voor starters, huiskamerondernemingen en woon-werkcombinaties. De aard en omvang van de activiteiten moet uiteraardaansluiten bij de functie van de directe omgeving (wonen) en de behoefte.Gedacht dient te worden aan ambacht, nijverheid, financiële en zakelijkedienstverlening.

4.4.2. DetailhandelIn de jaren ’70 en ’80 is binnen de Nederlandse distributieplanologie eenfijnmazig netwerk van detailhandelsvoorzieningen gerealiseerd. Vanuit eentheoretische benadering werd het distributielandschap verdeeld in winkel-centra van verschillende niveaus, logisch gespreid over de ruimte. In dewijken Bottendaal en Galgenveld zijn de voorzieningen gericht op hetbuurtniveau. Veel economische voorzieningen van Bottendaal zitten in enrond de Burghardt Van Der Berghstraat, voor Galgenveld zit er een con-centratie detailhandel in de Archipelstraat.

Beleidslijn 1993 e.v.Voor Nijmegen Oost is in 1993 een advies opgesteld over de winkelstruc-tuur. In dat winkelonderzoek werd geconcludeerd dat sterkere buurtwinkel-centra een tegenwicht moesten bieden aan de verdere centralisatie van dedetailhandel richting o.m. Daalseweg - Tooropstraat. Ondanks een kleindraagvlak in die wijk werd uitgegaan van het voortbestaan van de winkel-concentratie daar rond de COOP-supermarkt in de Burghardt van denBerghstraat.



Een tweede verzorgingspunt kon volgens de nota ontstaan in het zuidenvan Galgenveld. In latere notities is de locatie uiteindelijk bepaald op deplek van de voormalige Mensa aan de Molukkenstraat als vervanging ofopvolger van de incomplete strips aan de Archipelstraat, Prof. Molken-boerstraat en aan de St. Annastraat. Het zou hier gaan om een concentra-tie met 2600 m2 bvo, waarvan 1600 m2 supermarkt.

4.4.3. HorecaHet horecabeleid bepaalt dat er in Nijmegen met name ruimte is voor ho-reca in het stadscentrum. Daarbuiten wordt alleen horeca toegestaan diebestemd is voor eigen bewoners en dus een wijkfunctie vervult. In hetplangebied is het horeca-aanbod gekoppeld aan de detailhandelsvoorzie-ningen. Uitbreiding van het bestaande aanbod ligt niet voor de hand.

Nieuwe horeca in de wijkenNijmegen heeft een aanzienlijk aanbod aan horeca buiten het stadscen-trum. De aanwezigheid van voldoende parkeermogelijkheden, sfeer, per-soonlijke aandacht en veiligheid zijn factoren die hieraan hebben bijgedra-gen. De horeca in de Nijmeegse wijken is aanvullend op de horeca in hetstadscentrum. De horeca buiten het centrum richt zich op een ander pu-bliek (25+ publiek) dan de horeca in het centrum (jongeren, studenten,toeristen en winkelend publiek).

In de woonwijken heeft horeca in de eerste plaats een verzorgende func-tie. Horeca speelt een rol in de kwaliteit van de dagelijkse leefomgevingenin de wijken en buurten van de stad, soms als een risicofactor maar veelvaker als een pluspunt. Horeca in woonwijken is voor veel bewoners eenaantrekkelijke verrijking van hun wijk.

Met name Nijmegen-Oost en Bottendaal kennen een aanzienlijk horecaaanbod. In deze wijken zal het accent voor de komende jaren liggen opversterking van bestaande bedrijfsvoeringen. Voor de andere wijken geldtdat nieuwe horeca kansen worden geboden, mits deze aanvullend is enkleinschalig van omvang is (bijvoorbeeld een restaurant of café).Naast reguliere horeca kennen we in Nijmegen ook ondersteunende hore-ca. Er is sprake van ondersteunende horeca wanneer men in een zaak diegeen (planologische) hoofdbestemming horeca heeft iets kan consumeren

en daarvoor moet betalen. Het gaat dan om een zaak met een detailhan-delsbestemming of de bestemming bijzondere doeleinden, waar een be-perkt deel van het oppervlak gebruikt wordt voor het plaatsen van tafels enstoeltjes. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een boekenwinkel met eenkoffiecorner of om een museum met een restaurant. Deze ondersteunendehoreca is echter aan beperkingen onderhevig:

Ondersteunende horeca bij bestemming*:

food-detailhandel

non-fooddetailhandel

bijzondere doeleindenen recreatieve doel-einden

oppervlakte 20 m2 /max. 25% vvo

50 m2 /max. 25%

max. 10% (bijzonderedoeleinden)max. 12% (sporthallen)sportveld** 150 m2 plusper extra veld, 75m2,met max. van 375 m2.

per bouw-blok

max. 1 bedrijf max. 1 bedrijf n.v.t.

per straat-zijde

max. 1 bedrijf n.v.t. n.v.t.

* bron: Beleidsnotitie Ondersteunende horeca, najaar 2001** zie beleidsnotitie p.11

4.4.4. Kantoren:In 1999 is een kantorenonderzoek verricht waaruit voldoende ruimte vooruitbreiding van het aanbod bleek. De toevoeging sinds 1999 is (wordt) metname ontwikkeld in de Brabantse Poort, Stationsomgeving, Mercator en deWaalsprong. Door het verslechterende economisch klimaat is de marktop-name sterk afgenomen, terwijl het aanbod sterk is gestegen.

Voor het plangebied spreken we voornamelijk over kleinschalige kantoren,waarvoor vanuit de economische doelstellingen ruimte dient te zijn. Voorde vraag tot 500 m2 kan worden voorzien in woonwijken. Hierbij dient eenafweging te worden gemaakt of de nieuwe kantoorfunctie bijdraagt aan



een evenwichtige ontwikkeling van de wijk gelet op verkeersdruk, parkeer-druk, milieuwetgeving, etc. Vertrekpunt is het beperkten van de overlastvoor de buurt. Het is niet toegestaan om woningen volledig als kantoor tegebruiken, maar een kantoor aan huis is (onder beperkende voorwaarden)wel mogelijk.

Kaart: Huidige detailhandelsstructuur en buurten wijkwinkelcentra


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Huidige detailhandelsstructuur en buurten wijkwinkelcentra

LegendaStadscentrumWijkwinkelcentrumBuurtwinkelcentrumAanvullend winkelgebied

OOST

1. Burghardt van den Berghstraat2. Daalseweg/Tooropstraat3. Hengstdal (Van Santstraat)4. Mensa



4.5. BedrijvigheidBedrijvigheid is in de zin van de Wet milieubeheer die bedrijvigheid dievermeld staat in het Inrichtingen en vergunningen Besluit (IvB) en als zo-danig als inrichting aangemerkt zou kunnen worden. In het nieuwe be-stemmingsplan zal de toelaatbaarheid van bedrijven en bedrijfsactiviteitengekoppeld worden aan de Staat van Bedrijfsactiviteiten Model Nijmegen.Dit is een lijst waarin de meest voorkomende bedrijven en bedrijfsactivitei-ten in Nijmegen al naar gelang de te verwachten belasting voor het milieuzijn ingedeeld in een aantal categorieën. Omdat de Staat van Bedrijfsacti-viteiten wordt gebruikt voor de milieuzonering in het kader van bestem-mingsplannen zijn hierbij alleen de ruimtelijk relevante milieuaspectenwaaronder geluid, geur, stof, gevaar (vooral brand- en explosiegevaar),verkeer en visuele aspecten van belang. De Staat van BedrijfsactiviteitenModel Nijmegen is een verbijzonderde afgeleide van de VNG publicatie“Bedrijven en milieuzonering”. Uiteraard bevat de Staat van Bedrijfsactivi-teiten Model Nijmegen ook typen bedrijven die binnen het plangebied Bot-tendaal- Galgenveld zeker niet gewenst zijn.

4.6. GeluidIn een bestemmingsplan worden de functies in een gebied (op)nieuw vast-gelegd. Bij nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen zoals wonen en onder-wijs moet worden onderzocht of de geluidsbelasting niet te hoog is. DeWet geluidhinder stelt eisen aan de geluidsbelasting veroorzaakt doorwegverkeer, railverkeer en gezoneerde industrieterreinen.Aanvullend hierop hanteren wij de Beleidsregels Hogere Waarde Wet ge-luidhinder dat een aanvulling en uitwerking is van de eerdergenoemde Wetgeluidhinder.Hierna gaan we in op de geluidsbronnen die vallen onder de Wet geluid-hinder. De Wet Milieubeheer regelt de geluidsbelasting van bedrijven,hierop is in het hoofdstuk 5.1 bedrijvigheid al ingegaan.

Wet GeluidhinderDe Wet Geluidhinder heeft tot doel geluidshinder veroorzaakt door weg-verkeer, railverkeer en gezoneerde industrieterreinen te beperken. Daartoezijn in de wet grenswaarden opgenomen die bij voorkeur niet mogen wor-den overschreden, de zogenaamde voorkeurswaarden.Bij geluidsbelastingen tot deze voorkeurswaarden is er over het algemeensprake van een acceptabel akoestisch klimaat.De voorkeurswaarden gelden alleen binnen de wettelijk vastgelegde zoneslangs de verkeers- en spoorwegen en de vastgestelde zones rond gezo-neerde industrieterreinen. Deze zones zijn aandachtsgebieden waarbinnenaandacht moet worden besteed aan de geluidsbelasting op geluidsgevoe-lige bestemmingen. Bij nieuwe ontwikkelingen binnen de zone is altijd eenakoestisch onderzoek vereist als het gaat om geluidgevoelige bestemmin-gen.

Geluidsbron Voorkeurswaarde(voor woningen)

Wegverkeerslawaai 48 dB (Lden)Railverkeerslawaai 55 dB (Lden)Industrielawaai 50 dB(A)(Laeq)

Wegen waarop een 30 km/uur regime van toepassing kennen geen wette-lijke zone. Er is dan geen wettelijke plicht deze wegen in een akoestischonderzoek te betrekken.



Om uiteenlopende redenen kan het toch wenselijk zijn om een hogeregeluidsbelasting dan de voorkeursgrenswaarde toe te staan.De Wet Geluidhinder en het daarop gebaseerde Besluit geluidhinder ge-ven deze mogelijkheid, maar kennen ook maximale waarden die niet mo-gen worden overschreden. Hogere geluidsbelastingen mogen pas wordentoegestaan als hiervoor een aparte (Hogere Waarde) procedure is doorlo-pen. In de Beleidsregels Hogere Waarde Wet geluidhinder die hiervoor zijnontwikkeld staan de specifieke vereisten die dan van toepassing zijn.De procedure Hogere waarde moet gelijk oplopen met de ruimtelijke orde-ningsprocedure. Het conceptbesluit Hogere waarde moet tegelijkertijd methet ontwerpbestemmingsplan 6 weken ter inzage worden gelegd. Het col-lege van B&W neemt vervolgens een definitief besluit. In geval van eenartikel 19 WRO procedure geldt een inzagentermijn van 2 weken.

4.7. Luchtkwaliteit

4.7.1. AlgemeenDiverse bronnen veroorzaken luchtverontreiniging. Ten aanzien hiervanzijn in het op 19 juli 2001 van kracht geworden Besluit Luchtkwaliteit inge-volge de Wet milieubeheer (Wm) nadere uitwerkingen van de luchtkwali-teitsgrenswaarden opgenomen. Het betreft hier de grenswaarden voor:Stikstofdioxide (NO2); Fijn stof (PM10); Benzeen (C6H6); Zwaveldioxide(SO2); Koolmonoxide (CO) en Benzo(a)pyreen (BaP). In Nederland wor-den in het algemeen alleen voor NO2 en PM10 mogelijk overschrijdingenverwacht.De grenswaarden betreffen bestuurlijke normen, ook beneden de grens-waarden zijn in studies gezondheidseffecten waargenomen. Het BesluitLuchtkwaliteit laat gemeenten vrij om beneden de grenswaarden anderenormen te hanteren, bijvoorbeeld ten aanzien van bepaalde gebieden ofbestemmingen (bijvoorbeeld scholen etc.). Een dergelijk beleid is in Nij-megen (nog) niet voorhanden. Op 6 januari 2004 is het "Uitvoeringspro-gramma Verbetering Luchtkwaliteit Nijmegen 2004-2007" door het collegevastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma wordt vooralsnog geen strengerbeleid vastgesteld voor extra gevoelige bestemmingen dan al in de norme-ring van het Besluit Luchtkwaliteit is vastgelegd. Wel wordt samen met deprovincie Gelderland de noodzaak van een dergelijk beleid beoordeeld enzo nodig alsnog vastgesteld.

Op 5 augustus 2005 is een herzien besluit van kracht geworden (“Besluitluchtkwaliteit 2005”). In dit Besluit luchtkwaliteit 2005 zijn de grenswaardengetalsmatig niet aangepast. Wel kent het besluit van 2005 een aantal be-langrijke aanpassingen, t.w. (1) zeezoutcorrectie; (2) mogelijkheid tot sal-deren en (3) het buiten werking stellen van het “stand still-beginsel” van deWet milieubeheer.Aanleiding voor het nieuwe Besluit waren de vele recente uitspraken vande Raad van State waarbij diverse besluiten werden en nog steeds wordenvernietigd wegens ontoereikende onderbouwing. De grote maatschappelij-ke en economische gevolgen van deze ontwikkelingen maakte het nood-zakelijk het Besluit luchtkwaliteit van 2001 aan te passen. Ook in het nieu-we besluit blijft toetsing aan de grenswaarden uitgangspunt.



4.7.2. ZeezoutcorrectieHet besluit geeft ruimte voor een aftrek van fijn stof afkomstig van natuur-lijke bronnen, t.w. zeezoutcorrectie. Dit is nader uitgewerkt in de “Meetre-geling luchtkwaliteit 2005”. Voor Nijmegen betekent het concreet dat deberekende jaargemiddelde fijn stof concentratie verlaagd mag worden met4 µg/m³. Het aantal overschrijdingen van de 24-uursgemiddelde concentra-tie fijn stof mag verminderd worden met 6 dagen.

4.7.3. SalderingNaast de zeezoutaftrek biedt het besluit ruimte voor plannen die de heer-sende concentratie niet of slechts in beperkte mate verslechteren. Alsplannen de luchtkwaliteit op een bepaalde plek verslechteren, bestaat demogelijkheid tot salderen. De salderingsregeling is terug te vinden inartikel 7 lid 3 van het BLK2005. Saldering betekent dat ruimtelijke plannendie de luchtkwaliteit ter plekke iets verslechteren (boven de grenswaarde)kunnen doorgaan, mits de luchtkwaliteit in een groter gebied rondom hetproject per saldo verbetert. De saldobenadering is wel aan drie beperkin-gen onderhevig:- beperking naar inhoud: de uitvoering van het compenserende deel van

het project, dan wel de afzonderlijke compenserende maatregel, dientgegarandeerd te zijn in de vorm van een maatregel of besluit, waarbijgelet moet worden op de financiering, uitvoerbaarheid en haalbaarheidvan genoemde maatregel of besluit. Ook dient de saldering binnen de-zelfde stof plaats te vinden (dus PM10 niet compenseren met NO2);

- beperking naar plaats: de compensatie dient in de directe nabijheidvan het project gezocht te worden. Pas als dat redelijkerwijs niet mo-gelijk is, kan naar compensatie in een ruimer gebied worden gekeken.Daarbij dient het voorts te gaan om een beperkte verslechtering diewordt gecompenseerd door een verbetering in een groter gebied, op-dat het aantal blootgestelden per saldo zal verminderen;

- beperking in de tijd: de verslechtering en de compensatie dienen inprincipe tegelijkertijd te worden gerealiseerd.

In de Regeling saldering luchtkwaliteit 2005, die op 17 maart 2006 vankracht is geworden, zijn de salderingsregels nader uitgewerkt.In de tekst van deze rapportage wordt alleen ingegaan op de rekenresulta-ten voor PM10 en NO2. Voor de overige stoffen zoals bovengenoemd,worden geen overschrijdingen geconstateerd.

Getalsmatig kan de normering voor NO2 en PM10 als volgt weergegevenworden:

norm ingangsdatumplandrempel NO2 44 ug/m3 1-1-2008grenswaarde NO2 40 ug/m3 1-1-2010jaargemiddelde grenswaarde PM10 40 ug/m3 1-1-2005daggemiddelde grenswaarde PM10 max. 35 dagen/jaar

> 50 ug/m31-1-2005

• Grenswaarden geven een niveau van de buitenluchtkwaliteit aan dat, in het belang vande bescherming van de gezondheid van de mens en van het milieu, binnen eenbepaalde termijn moet worden bereikt. Grenswaarden zijn harde normen.

• Plandrempels zijn uit de grenswaarden afgeleid. Deze worden elk jaar strenger totdat degrenswaarde is bereikt in het jaar waarop deze van kracht wordt. Wanneer deplandrempel overschreden wordt geeft dat aanleiding tot het opstellen van een plan metmaatregelen om aan de waarde te kunnen voldoen.

4.7.4. Wet luchtkwaliteitDe geplande invoering is eind 2007. Bestemmingsplannen die ná de in-gangsdatum gepubliceerd worden, moeten met de Wet luchtkwaliteit reke-ning houden. Kern van de wet is het NSL (Nationaal Samenwerkingspro-gramma Luchtkwaliteit). Overschrijdingsgebieden (w.o. KAN) maken ge-biedsprogramma’s (dit is een bundeling van ruimtelijke ontwikkelingen enregionale en lokale luchtmaatregelen).Alleen grote projecten (projecten die “in betekenende mate bijdragen” zo-als Waalsprong, Waalfront en Stadsbrug) worden meegenomen in hetgebiedsprogramma. Overige “niet in betekenende mate”- projecten wordengesaldeerd met generieke maatregelen. Deze “niet in betekenende mate”projecten hoeven dan niet meer getoetst te worden aan de grenswaarden.Afzonderlijke plannen in een gebiedsprogramma worden ook niet meergetoetst aan de grenswaarden (zgn. flexibele koppeling). De overhedenblijven overigens wel verplicht eventuele overschrijdingen op te lossen,maar bestemmingsplannen stranden niet meer op grenswaarden.Om pragmatische redenen en vanwege onzekerheden rond de invoeringvan de Wet luchtkwaliteit (zoals het recente kritische oordeel van de RvS)worden vooralsnog alle projecten getoetst op Besluit luchtkwaliteit 2005 ennog niet op de Wet luchtkwaliteit.



4.8. Externe veiligheidMet betrekking tot externe veiligheid kunnen twee typen risico’s wordenonderscheidena. Externe veiligheid door inrichtingen c.q. bedrijven.b. Externe veiligheid door het vervoer van gevaarlijke stoffen over

transportwegen.

4.8.1. Inrichtingen en bedrijvenHet gestelde onder a. wordt geregeld in het "Besluit externe veiligheidinrichtingen" (BEVI). Dit besluit kent een nadere verdeling naar plaatsge-bonden risico’s (PR) en groepsgebonden risico’s (GR). Voor wat betrefthet plaatsgebonden risico zijn grenswaarden als toetsingswaarden (ijkpun-ten) aangegeven, het groepsrisico wordt getoetst aan de zogenaamdeoriënterende waarden. Van de oriënterende waarde kan eventueel in voor-komende gevallen worden afgeweken. Hieraan dient wel een Collegebe-sluit ten grondslag te liggen waarin de onderbouwing van de afwijking isopgenomen (verantwoordingsplicht groepsrisico). Voorafgaand aan hetCollegebesluit stelt het bevoegd gezag het bestuur van de RegionaleBrandweer in de gelegenheid advies uit te brengen met betrekking tot hetgroepsrisico.Met betrekking tot de externe veiligheid voor wat betreft het vervoer vangevaarlijke stoffen over de transportassen binnen de gemeente Nijmegenis vooralsnog het rapport van Arcadis, van 16 januari 2003 "Bouwstenenvoor een inhaalslag", maatgevend. Ook voor het vervoer van gevaarlijkestoffen over transportassen zal een Algemene Maatregel van Bestuur(AMvB) worden opgesteld, het "Besluit milieukwaliteitseisen externe veilig-heid voor transport".

Toepassing dient te worden gegeven aan het BEVI. In Artikel 5 lid 1 vanhet besluit staat omschreven: “Het bevoegd gezag neemt bij de vaststel-ling van een besluit als bedoeld in de artikelen 10, 11, eerste en tweedelid, 15, 17, eerste lid, 19, eerste, tweede en derde lid, 28, 37, 39b en 40,eerste lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en van een besluit tothet verlenen van vrijstelling als bedoeld in artikel 11 van de Woningwet, opgrond waarvan de bouw of vestiging van kwetsbare objecten wordt toege-laten, de grenswaarde, genoemd in artikel 8, eerste lid, en de afstandenkrachtens artikel 8.40 van de wet in acht. Het artikel 5 lid 1 betekent con-

creet dat een berekening naar het Plaats- en Groepsgebonden risico moetworden uitgevoerd en de waarden getoetst moeten worden aan de grens-c.q. voorkeurswaarden. Het besluit is van toepassing op risicovolle bedrij-ven, waaronder LPG-tankstations, BRZO-bedrijven, koel- of vriesinstalla-tie(s) met een inhoud van meer dan 200 kg ammoniak, etc.



4.9. Water

4.9.1. Integraal Waterbeheersplan Gelders Rivierengebied (IWGR-2)

De waterkwantiteits- en kwaliteitsbeheerders binnen het Gelders rivieren-gebied presenteren in dit plan hun beleid voor de periode 2002-2006. Hetbelangrijkste streven in dit plan is te komen tot 'ecologisch gezond' water,waar planten en dieren goed kunnen gedijen. Emissies vanuit de waterke-ten vormen hierbij een bedreiging.In het IWGR-2 is het volgende beleid vastgesteld:1. De sanering van de gemeentelijke riolering met kracht voortzetten;2. Stikstof- en fosfaatreducerende maatregelen bij de RWZI's nemen;3. De aanpak van diffuse bronnen voort zetten en zo nodig intensiveren.

Voor het overstorten van gemengde stelsels in het stedelijk gebied zijn devolgende beleidsregels vastgesteld:1. Sinds 1992 geldt voor het beperken van de vuiluitstoot de basisin-

spanning;2. Gemeenten dienen in 2006 de vuiluitstoot uit overstorten met 50%

gereduceerd te hebben;3. Aangezien er in het bereiken van de basisinspanning een achterstand

is ontstaan, zal er via rioleringsplannen en handhaving in overleg metgemeenten tot een inhaalslag gekomen moeten worden.

4.9.2. WaterplanHet in juni 2001 vastgestelde Waterplan Nijmegen vormt voor de Nijmeeg-se waterpartners de inhoudelijke en procesmatige basis voor het samenwerken aan een duurzame waterketen, een gezond veerkrachtig watersys-teem en een aantrekkelijke leefomgeving in Nijmegen tegen de laagstmaatschappelijke kosten. Het plan geeft vanuit een visie op de lange ter-mijn (50 jaar) een beschrijving van het totale waterbeleid voor de middel-lange termijn (15 jaar) met een programma voor de eerste 5 jaar. Belang-rijke doelstellingen zijn:1. Optimalisatie van de waterbeheerketen samen met de waterpartners;2. Gezond maken van de stadswateren;3. Afkoppelen van regenwater op een liefst zichtbare wijze;4. Bevordering van het waterbewustzijn bij de Nijmegenaren.

De doelstellingen uit het Waterplan zijn overgenomen in het GemeentelijkRioleringsplan (GRP)

In het Waterplan Nijmegen is het afkoppelen van verhard oppervlak (ge-bouwen en openbare ruimte) in gebieden met een gemengd rioolstelseléén van de speerpunten. Doel daarbij is om het percentage van 7% afge-koppeld oppervlak in 2000 te verhogen tot 14% in 2005 en 26% in 2010.Deze duurzaamheidsdoelstelling vanuit het Waterplan is gebaseerd op delandelijke afspraak om de vuiluitworp van de riolering te verminderen met50%. Dit wordt de basisinspanning genoemd.De basisinspanning kan aangepakt worden met “end-of-pipe”-strategieën(bergbezinkbassins bouwen) of met een bronaanpak (verhard oppervlakafkoppelen). De gemeente Nijmegen heeft samen met de waterpartnersgekozen voor het laatste. Tevens is afgesproken dat de basisinspanningpas gehaald behoeft te worden in 2010 door naast het afkoppelen voor2005 een zandfiltratie bij de RWZI aan te leggen voor extra zuivering.

4.9.3. Nieuw beleidIn 2003 zijn een drietal deelovereenkomsten met Rijkswaterstaat en hetWaterschap Rivierenland afgesloten, waarin (financiële) afspraken zijngemaakt over het bouwen en beheren van het zandfilter bij RWZI. Tevensis overeengekomen dat de eindtermijn voor de basisinspanning verlengd istot 2019 (emissie op de Waal).In het kader van het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) 2005-2009, dat in 2005 is vastgesteld, zijn nieuwe doorrekeningen uitgevoerdvoor de oppervlakten verhard oppervlak (t.b.v. de lozingsvergunning) ende daarmee samenhangende benodigde afkoppelinspanning. Voorlopiggeldt als nieuwe doelstelling voor de emissie op de Waal om per 01-01-2004 nog ca. 175 ha. af te koppelen en voor emissie op de watergangenvan het Waterschap (Hatert) nog ca. 11 à 12 ha.. Zodra de lozingsvergun-ning is afgegeven komen definitieve cijfers.

4.9.4. Projectplan en plan van aanpak afkoppelenBij het evalueren van het tot 2003 uitgevoerde afkoppelprogramma moetde conclusie worden getrokken dat het in het waterplan beoogde passieveafkoppelbeleid (meeliften met rioolvervanging) te weinig rendement ople-vert. Daarom is een projectplan en een plan van aanpak geschreven,



waarin ook actievere methoden van afkoppelen zijn bedacht. Ze hebbenallen een verschillende invalshoek. Getracht moet worden om middels eendigitaal overzicht (kaarten en databases) de verschillende sporen in onder-ling verband te zien. Door de wisselwerking ontstaan kansen voor meelif-ten op ieders succes.Globaal worden de volgende afkoppeltrajecten in de bestaande stad inge-zet:

1. Afkoppeling bij rioolreconstructies (passief)Dit heeft vooral zin daar waar ruimte aanwezig is voor berging/infiltratie(boven/ondergronds). Toe te passen technieken zijn permeobuizen (open-bare ruimte) en kratjes, infiltratievelden (particulier).

2. Afkoppeling bij wijken wegreconstructies (herstructureringsgebieden)(passief)Dit heeft vooral zin in die delen van de stad waar ruimte aanwezig is voorberging/infiltratie (boven/ondergronds). Toe te passen technieken zijn infil-tratieverharding, wadi's, goten etc. .

3. Afkoppeling van gemeentelijke gebouwen/verhardingen (actief)Naast de gebouwen zelf moet ook de omringende verharding wordenmeegenomen. Ook andere grote oppervlakten verharding worden nogonderzocht. Dit onderzoek moet omgezet worden in een plan van aanpakvoor kansrijke projecten.Nadrukkelijk moet hier de link worden gelegd met spoor 5 vanwege devoorbeeldwerking en de mogelijkheid tot educatie/voorlichting (scholen enkinderdagverblijven).

4. Afkoppeling van gebouwen woningbouwcorporaties (actief)Dit betreft de wijken waar de woningbouwcorporaties grootschalig eigen-dommen hebben liggen, die (voorlopig) niet rigoureus aangepakt worden.Onontbeerlijke informatie voor dit spoor komt uit de wijkperspectiefplan-nen/wijkaanpakplannen etc. Hier lopen inmiddels al voorbeeldprojecten.

5. Afkoppeling van particuliere huizen (actief)Actief benaderen straten/huizen voor afkoppeling. Op basis van de afkop-pelkansenkaarten (TAUW) en de gegevens van de SOM over reeds afge-koppelde panden worden kansrijke projecten geselecteerd.

6. Afkoppeling van bedrijfspanden/verhardingen (actief)Actief benaderen bedrijven voor afkoppeling van zowel daken als verhar-dingen. Op basis van de afkoppelkansenkaarten (TAUW) worden kansrijkeprojecten geselecteerd.

4.9.5. RioleringVoor het hele plangebied geldt, in het kader van het bevorderen van hetduurzaam omgaan met water, het gemeentelijk beleid om schoon hemel-water af te koppelen van het gemengde rioolstelsel. Schoon hemelwaterdient in de bodem te worden geïnfiltreerd. Bij infiltratie van hemelwaterdient conform het convenant "Duurzaam bouwen in het KAN 2000" gebruikte worden gemaakt van duurzame bouwmaterialen. De riolering in hetgehele plangebied is uitgevoerd als een gemengd stelsel. Er ligt een over-stortvijver in het plangebied op de hoek van de Houtlaan en de Burggraaf-straat. Dit is een "interne" overstort met een dichte bodem en deze maaktonderdeel uit van het gemengde systeem.



4.10. BodemHet beleid ten aanzien van bodem in bestemmingplannen wordt bepaalddoor de Wet Ruimtelijke Ordening en de Wet bodembescherming. Bij devoorbereiding van een ontwerp voor een bestemmingsplan dient onder-zoek plaats te vinden naar de uitvoerbaarheid van het plan. Dit betekent,dat het plan vanaf het begin, hoe globaal ook opgezet, in zijn totaliteit uit-voerbaar moet zijn. Het begrip financiële uitvoerbaarheid kan worden om-schreven als een (rekenkundige) opzet van kosten en baten van een plan.Het gaat hierbij om grondproductiekosten die onvermijdbaar, meetbaar envoorzienbaar zijn voor het leveren van bouwrijpe grond. Het verontreinigdzijn van de bodem is een omstandigheid die invloed kan hebben op deuitvoerbaarheid. Bij gevallen van ernstige bodemverontreiniging moet vol-doende inzicht worden gegeven in de financiële realiseerbaarheid van hetplan middels een opgesteld saneringsplan.

Onderstaand zijn de belangrijkste formeel-juridische uitgangspunten voorbodemonderzoek aangegeven evenals de beleidsmatige nuanceringen opdie uitgangspunten:- iedere ontwikkelingslocatie in het bestemmingsplan dient in principe

vergezeld te gaan van een bodemonderzoek.- indien burgemeester en wethouders echter kenbaar hebben gemaakt

dat zij met gebruikmaking van de hun daartoe in de bouwverordeninggegeven bevoegdheid vrijstelling zullen verlenen van de verplichtingbodemonderzoek te verrichten in het kader van de bouwvergunning-verlening of dat in het kader van de bouwvergunning geen onderzoeknoodzakelijk is, dan hoeft het betreffende plandeel niet vergezeld tegaan van een bodemonderzoek.

- dit laatste is ook het geval in het hoogst uitzonderlijke geval dat eenplandeel enkel en alleen betrekking heeft op een licht-vergunningplichtig bouwwerk.

- bij verbouwing van panden kan onderzoek achterwege blijven als het"casco" inclusief de vloeren intact wordt gehouden en geen grondwordt vergraven. Tevens dient er geen sprake te zijn van functiever-andering van het erf.

- het bodemonderzoek dient te worden uitgevoerd conform de bij iederegemeente bekende norm NEN-5740. Daar kan in twee gevallen vanworden afgeweken:

a. indien het te onderzoeken terrein groter is dan 10 hectare én delocatie is op grond van historisch onderzoek als onverdacht aan temerken, dan mag de boorintensiteit en het aantal analyses wordengehalveerd;

b. op het betreffende terrein is al onderzoek verricht dat nog geldig is.- de vraag of aanvullend onderzoek noodzakelijk is, is afhankelijk van de

conclusies uit het historisch en veldonderzoek in relatie tot de beoogdefunctie. Maakt de beoogde functie verder onderzoek noodzakelijk, dandient dat verdere onderzoek te zijn afgerond voor de vaststelling vanhet bestemmingsplan.

- de geldigheid van een bodemonderzoek bedraagt maximaal 5 jaar.- het is niet toegestaan om in (mogelijke) gevallen van bodemverontrei-

niging grondverzet te plegen.

Voor de onderstaande bouwaanvragen is geen bodemonderzoek noodza-kelijk:- bouwwerken waarin mensen minder dan 2 uur/dag structureel verblij-

ven;- bouwwerken geen gebouw zijnde, bv. grond-, weg-, waterbouwwerken

en bouwwerken voor de waterhuishouding of -zuivering;- bouwwerken die de grond niet raken, en waarbij het bestaande, niet

wederrechtelijke gebruik wordt gehandhaafd bv. dakkapel, interne ver-bouwing.

- de bouw van een kelder.- tevens is in het bodeminformatiesysteem geen aanwijzing gevonden

voor een 'redelijk vermoeden' van een ernstige bodemverontreiniging.

Voor de onderstaande bouwwerken kan vrijstelling van het uitvoeren vaneen bodemonderzoek worden verleend:- het te bouwen pand/aanbouw is kleiner dan 50 m2;- tijdelijke gebouwen (ongeacht grootte) echter niet langer dan 5 jaar;- tevens is in het bodeminformatiesysteem geen aanwijzing gevonden

dat hier verdachte bodembedreigende activiteiten hebben plaatsge-vonden.

Voor iedere locatie binnen het plangebied waar veranderingen in functie ofbouw plaats gaan vinden moet nagegaan worden of een bodemonderzoeknodig is of niet. Wanneer er onderzoek nodig is en er geen recent onder-



zoek voorhanden is, dient onderzoek door de initiatiefnemer uitgevoerd teworden. Het onderzoek wordt door het bureau bodem beoordeeld. Hieruitblijkt of de bodemkwaliteit voldoende is voor de gewenste ontwikkelingenof dat er een bodemsanering nodig is. Wanneer bodemsanering nodig is,dient de initiatiefnemer een saneringsplan in te dienen, waarin ook de kos-ten van de sanering geraamd worden. De saneringskosten worden mee-genomen in de exploitatieopzet.

4.11. Archeologie

4.11.1. AlgemeenMet de ondertekening van het Verdrag van Valletta (Malta) in 1992 is debeleidsmatige zorg voor het archeologisch bodemarchief aanzienlijk toe-genomen. In het verdrag staat: Archeologische waarden dienen als onver-vangbaar onderdeel van het culturele erfgoed te worden meegenomen ente worden ontzien bij de ontwikkeling en besluitvorming van ruimtelijkeplannen (artikel 1). Mocht bescherming onvoldoende mogelijk zijn dandient, volgens dit verdrag, de informatie te worden onttrokken aan de bo-dem via archeologisch onderzoek, dat wil zeggen een opgraving (artikel 5).Uitgangspunt hierbij is dat de initiatiefnemer van de verstoring van hetbodemarchief de kosten van het onderzoek dient te dragen (artikel 6). Debelangrijkste uitgangspunten van het verdrag worden nader geregeld metde herziening van de monumentenwet. In het kader van deze zogenaamdeWet op de archeologische monumentenzorg komen nieuwe archeologi-sche taken en verplichtingen op provincies, maar vooral ook op gemeen-ten af. De verantwoordelijkheid voor het bodemarchief komt met name bijde gemeenten te liggen. Van hen wordt verwacht dat zij een archeologischbeleid met bijbehorende instrumenten ontwikkelen. De belangrijkste ver-plichting ingevolge de nieuwe wet is dat de gemeenteraad bij de vaststel-ling van bestemmingsplannen rekening moet houden met de in de grondaanwezige dan wel te verwachten archeologische waarden (29259, artikel38a). Ook bij het voeren van vrijstellingsprocedures dient het archeolo-gisch belang expliciet te worden meegewogen (artikel 41). Het impliceertde plicht voor de gemeente om kennis te vergaren omtrent het bodemar-chief ter plaatse. Het vervaardigen van een archeologische beleidskaart isin dit verband een nuttig hulpmiddel; daarover later meer.Wel behoort het tot de beleidsvrijheid van de gemeenteraad om te bepalenwaar welke bestemming moet worden toegekend en in hoeverre de ver-wachte archeologische waarden worden beschermd. De gemeenteraadkan andere belangen laten prevaleren boven het belang van behoud vanarcheologische waarden in situ. Dit gegeven van wat mag wordt weer-spiegeld door te differentiëren in de toekenning van het archeologischbelang aan terreinen en de bijbehorende voorschriften waarin de verplich-tingen zijn opgenomen (zie hierna). Door in het bestemmingsplan de ver-plichtingen juridisch te verankeren worden de rekeningen hiervoor bij de



aanvrager gelegd. De wet waarin het verdrag is uitgewerkt, is op 19 de-cember 2006 door de Eerste Kamer aangenomen, nadat de Tweede Ka-mer op 4 april 2006 haar goedkeuring had gegeven aan de Wet op archeo-logische monumentenzorg. Naar verwachting treedt de wet in medio 2007in werking.

4.11.2. De Nijmeegse situatieNijmegen mag, als het gaat om de rijkdom van het bodemarchief, zondertwijfel worden gerekend tot de archeologisch meest rijke, zo niet dé rijkstegemeente van Nederland. Het bodemarchief is niet alleen rijk in kwaliteit,maar ook in uitgestrektheid. De inhoudelijke onderbouwing hiervan is telezen in de beschrijving van de terreinen die hoort bij de archeologischebeleidskaart. Hierin wordt per gebied op hoofdlijnen aangegeven wat deaangetroffen of te verwachten archeologische resten zijn en wat het ar-cheologisch belang ervan is.Het omvangrijke bodemarchief heeft baat bij een gemeente die zich opsteltals een bekwame schatbewaarder. Inmiddels heeft Nijmegen zich op ditterrein al bewezen. De gemeente Nijmegen werkt sinds het verschijnenvan de archeologienota In de grond van de zaak in 1988 al ‘in de geestvan Malta’; dus voordat het Verdrag van Valletta bestond, werden in Nij-megen ontwikkelaars (zowel gemeente als private partijen) gevraagd bij tedragen in de kosten van archeologisch onderzoek. Deze bijdragen wordenhoofdzakelijk aangewend voor de uitvoering van het onderzoek in het veld.Om aan deze situatie een eind te maken en om aan te sluiten bij het be-staande interim beleid, heeft de Directeur Grondgebied een memo (d.d. 7maart 2005) uitgevaardigd waarin wordt aangegeven dat archeologischonderzoek ruimer moet worden opgevat dan alleen het doen van opgra-vingen op archeologisch waardevolle terreinen, maar dat ook de uitwerkingen het maken van de standaardrapportage tot de kosten moeten wordengerekend. Alleen zo kan kostendekkend binnen de financiële paragraafvan de betreffende projectbegrotingen worden gewerkt. Uitgangspunt isderhalve dat bij alle projecten, waarbij de gemeente Nijmegen betrokkenis, te allen tijde de kosten van archeologisch onderzoek inclusief stan-daardrapportage (volgens KNA normering) uit het project dienen te wordengefinancierd. Deze regel wordt sindsdien ook gehanteerd bij niet-gemeentelijke projecten.

4.11.3. Bescherming van het bodemarchiefHet zal duidelijk zijn dat een betere bescherming van het bodemarchief envooral ook het tijdig meewegen van de archeologische belangen vraagt omeen zo goed mogelijk inzicht in de verwachte ligging, verspreiding en aardvan het bodemarchief. Daarbij moeten we rekening houden met bekendeen onbekende archeologische waarden. De bekende waarden zijn devindplaatsen waarvan het aangetoond is dat daar archeologische resten inde bodem aanwezig zijn. Op nationaal niveau zijn deze vindplaatsen vast-



gelegd op de Archeologische Monumentenkaart (AMK), maar ook op pro-vinciale en gemeentelijke schaal zijn er allerlei kaarten ontwikkeld waaropbekende archeologische vindplaatsen worden weergegeven.Om grip te krijgen op de onbekende archeologische waarden doen dearcheologen voorspellingen door bekende gegevens te extrapoleren. Metandere woorden, een voorspelling van de te verwachten waarden is geba-seerd op gedetailleerde kennis van de bodem: de geologie en geomorfolo-gie spelen mee, maar ook vondsten in de directe omgeving kunnen eenhoge verwachting voor een bepaalde plek genereren. Zo is de IndicatieveKaart van Archeologische Waarden (IKAW) ontstaan2.Deze kaart geeft een globaal inzicht in de mate waarin archeologischeresten aangetroffen kunnen worden. De voorspelling van onbekende ar-cheologische vindplaatsen wordt weergegeven in een te verwachten hoge,middelhoge of lage dichtheid (ook wel trefkans genoemd)van archeologi-sche resten.

4.11.4. De archeologische aandachtsgebiedenkaartIn Nijmegen heeft de gemeenteraad in 1988 met de beleidsnota “In degrond van de zaak” grote delen van het gebied op de stuwwal vanaf deHunerberg in Nijmegen-Oost tot en met het voormalige stadsgebied vanUlpia Noviomagus in Nijmegen-West aangegeven als archeologisch waar-devol gebied. Het gaat daarbij om gebieden waarvan is “aangetoond, datzich daar sporen uit het verre verleden of archeologische monumentenbevinden ofwel ten aanzien waarvan het sterke vermoeden bestaat datdeze zaken daarin voorkomen.” Met andere woorden, niet alleen gekendewaarden vormden een aanleiding, maar ook de verwachting dat archeolo-gische sporen zullen voorkomen, geeft onderbouwing aan de aanwijzingvan de waardevolle gebieden. De Raad heeft bepaald dat in het archeolo-gisch aandachtsgebied alle werkzaamheden in de bodem moeten wordenvoorafgegaan door archeologisch onderzoek. Deze voorwaarde wordt inde bestemmingsplannen van de betreffende gebieden opgenomen enmoet worden overgenomen in elke vergunning waarbij grondwerkzaamhe-den te verwachten zijn. Eind jaren negentig van de vorige eeuw is de bij debeleidsnota behorende kaart geactualiseerd; deze kaart heette vanaf dat

2 De IKAW is opgesteld door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monu-menten (RACM).

moment de archeologische aandachtsgebiedenkaart.3

Hoewel de sporen uit de Romeinse tijd een belangrijke plaats innemen opdeze kaart, bevat de bodem van Nijmegen ook veel resten uit andere peri-odes. De geschiedenis van de bewoning en begraving loopt van de Steen-tijd tot het zeer recente verleden.

Op deze kaart staan bekende (met name categorieën 1 en 2) en de ver-wachte ( vooral categorieën 3 en 4) archeologische waarden.4

De omtrek van de terreinen in Nijmegen-Zuid op deze vernieuwde kaartzijn gebaseerd op gegevens van opgravingen en waarnemingen in hetverleden. Daarentegen zijn de vindplaatsen van het Nijmeegse deel tennoorden van de Waal op grond van een archeologisch karteringsonder-zoek vastgesteld. Dit onderzoek was noodzakelijk om voorafgaand aan de

3 Voor het aangewezen gebied gold tevens een metaaldetectorverbod. Sinds 14 november2006 geldt het metaaldetectorverbod voor het hele Nijmeegse grondgebied.

4 Toelichting bij de verschillende categorieën op de Archeologische Aandachtsgebieden-kaart:

1. Archeologische Rijksmonumenten; beschermingHet Rijk heeft deze terreinen aangewezen als beschermde archeologische monumenten.Het Ministerie van OCenW heeft deze aanwijzing bepaald en alleen de minister kan dit tij-delijk en onder voorwaarden opheffen (Monumentenwet 1988).

2. Archeologisch aandachtsgebied;opgravingverplichtingIn het archeologisch aandachtsgebied moeten alle werkzaamheden in de bodem wordenvoorafgegaan door archeologisch onderzoek. Deze voorwaarde is in de bestemmingsplan-nen van de betreffende gebieden opgenomen en moet worden overgenomen in elke ver-gunning waarbij grondwerkzaamheden te verwachten zijn.

3. Gebied met bekend archeologisch belang; archeologische begeleidingOnder deze noemer vallen de terreinen waarin met hoge waarschijnlijkheid oudheidkundi-ge sporen in de bodem zijn verborgen, zonder dat precies duidelijk is wat er verwacht kanworden. Het Bureau Archeologie moet elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaam-heden te verwachten zijn, beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan niet archeologi-sche begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.

4. Gebied met nader te onderzoeken archeologisch belang; archeologische begeleidingIn de resterende delen van Nijmegen zijn op elke plaats archeologische resten te verwach-ten. Ook in die gebieden kunnen verstoringen van de bodem leiden tot de vondst van nogonbekende sporen uit het verleden. Het Bureau Archeologie inspecteert dergelijke bouw-terreinen op archeologische vondsten en zal bij aantreffen daarvan in overleg treden metde betrokken partijen om, indien nodig, aanvullende waarnemingen te verrichten.



bouwwerkzaamheden de belangrijkste vindplaatsen te kunnen opgraven ofte beschermen.

In 2008 zal de aandachtsgebiedenkaart vervangen worden door de arche-ologische beleidskaart. Voor de aangewezen aandachtsgebieden zal danhet volgende gaan gelden: bij werkzaamheden op deze terreinen is hetuitgangspunt behoud in situ via planaanpassing of eventueel inpassing vanarcheologische resten en moeten alle werkzaamheden in de bodem bene-den een bepaald niveau worden voorafgegaan door archeologisch onder-zoek. Deze terreinen krijgen in het bestemmingsplan de aanduiding: ar-cheologisch waardevol terrein. Voor de bestemmingen waarover dezeaanduiding ligt, gelden specifieke bouwen aanlegvoorschriften. Elke ver-gunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden te verwachten zijn, wordtdoor Bureau Archeologie van de gemeente Nijmegen beoordeeld. Daarbijwordt bepaald of, en zo ja in welke vorm, archeologisch onderzoek moetplaatsvinden, of er voorschriften aan de vrijstelling moeten worden gestelden of er randvoorwaarden aan de aanlegvergunning moeten worden ge-steld.



5. Ontwikkelingen



5.1. Economische ontwikkelingenOp dit moment kent de wijk Galgenveld nog een versnipperd en onvolledigaanbod. Er is geen winkelcentrumvoorziening in de wijk. Het aanbod isverspreid over de Archipelstraat, Prof. Molkenboerstraat, Fransestraat enSt. Annastraat. Het huidige winkelaanbod aan dagelijkse artikelen functio-neert “redelijk”. Er zijn echter belangrijke trends en ontwikkelingen die dehuidige situatie de komende jaren zullen beïnvloeden. Zo staan speciaal-zaken op buurtniveau onder druk en neemt de rol van supermarkten doorschaalvergroting en branchevervaging toe.Er staat een nieuw winkelcentrum gepland voor de wijk Galgenveld op delocatie van de Mensa. Eind 2007 wordt gestart met de bouw en naar ver-wachting zal eind 2008 / begin 2009 het nieuwe winkelcentrum gereali-seerd zijn. Deze centrale winkelvoorziening kan rekenen op een uitgebreidmarktgebied, uitgaande van het inwoneraantal in Galgenveld (primair ver-zorgingsgebied) en Groenewoud (secundair verzorgingsgebied) en dedaaraan gekoppelde bestedingen. Een supermarkt vormt de spil van eenbuurtwinkelcentrum. Bij supermarkten zien we de trend van schaalvergro-ting. Om de levensvatbaarheid van een nieuw buurtwinkelcentrum zo grootmogelijk te maken past een supermarkt met een omvang van 1.600 m2bedrijfsvloeroppervlakte (bvo) bij het inwoneraantal en de daaraan gekop-pelde bestedingen. Naast de supermarkt is er in het buurtcentrum ruimtevoor aanvullend aanbod, 1.000 m2 (bvo) detailhandel en 200 m2 (bvo)horeca.Bundeling van winkels in de wijk rond het buurtcentrum zal dit centrum nogverder versterken. Voor de twee overige kleine concentraties in de Archi-pelstraat en de Prof. Molkenboerstraat geldt dat de komende jaren eenproces van transformatie zich zal voortzetten. In de Prof. Molkenboerstraatheeft al een verschuiving plaats gevonden van detailhandel in dagelijkseartikelen naar meer diversiteit in functies (schoonheidssalon, kookstudio).Ook in de Archipelstraat mag verwacht worden dat er een min of meerautonoom voltrekkend proces van profielwijziging naar “dienstverlening” en“wonen” zal gaan plaats vinden. De overige verspreide detailhandel isbeperkt van omvang, kent haar eigen klantenkring en is niet belemmerendvoor het functioneren van het nieuwe centrum. De huidige situatie kangehandhaafd worden. Bij verdwijnen van de detailhandel, zal een andereinvulling, zijnde kantoren, dienstverlening, maatschappelijke voorzieningenof wonen, mogelijk worden gemaakt.

5.2. Lopende nieuwbouwontwikkelingenIeder stadsdeel maakt een eigen ontwikkeling door. We kunnen hierbijspreken van een levenscyclus, die begint met de ontwikkelingsfase vanhet gebied. In een ontwikkelingsgebied ontstaat een nieuw woon- of werk-gebied op een plek die daarvoor voor een ander gebruik diende. Nadat deontwikkelingsfase is afgerond, is het nieuwe gebied voltooid en zal hetbeheerd en onderhouden moeten worden. Het gebied komt dan in de be-heerfase. Na verloop van tijd kunnen er door maatschappelijke en ruimte-lijke veranderingen knelpunten ontstaan in het gebied. Om problemen tevoorkomen of aan te pakken kan ervoor gekozen worden om het gebied teherstructureren of te revitaliseren. Daardoor kan het weer beter gaan func-tioneren.Ook komt het voor dat gebieden zo goed functioneren en gewaardeerdworden dat men besluit het gebied een beschermde status te geven. Hetgebied kan bijvoorbeeld worden aangewezen als gemeentelijk beschermdstadsbeeld indien er cultuurhistorische, architectonische en stedenbouw-kundige kwaliteiten aanwezig zijn die het waard zijn om behouden te blij-ven. In Bottendaal en Galgenveld overheerst de categorie beheer. De 19e-eeuwse gordel en de Javabuurt zijn aangewezen als beschermingsgebied.Er zijn geen plannen voor grootschalige vervanging, wel is een complex-gewijze verbetering hier en daar noodzakelijk. Er zijn twee transformatie-gebieden, namelijk de voormalige mensa met de kantoren erboven en destudentenkerk aan de Prof. Van Weliestraat / Molukkenstraat en het Dob-belmanterrein. Daarnaast zijn er nog twee ingrepen aan de Van Slichten-horststraat (Piushove) en op de hoek van de Groesbeekse-weg/Heyendaalseweg doorlopend naar de Archipelstraat.

DobbelmanEen voor het gebied Bottendaal zeldzame grootschalige ingreep zal deherontwikkeling van het Dobbelmanterrein zijn. Het terrein, ingesloten doorde Graafseweg, de Graafse dwarsstraat, de De Ruyterstraat en deLeemptstraat, verliest zijn industriële functie en wordt uiteindelijk ingelijfddoor de woonbuurten die aanvankelijk om het fabrieksterrein heen ge-groeid zijn.Het terrein van deze voormalige zeepfabriek ondergaat een complete me-tamorfose. Naast woningen komen er ook verschillende voorzieningenvoor wijk en stad op het gebied van zorg, cultuur en sport.



Het plan wordt ontwikkeld in fasen, waarvan de laatste een driehoekigkavel aan de Graafseweg is, Deze locatie is prominent in het stadsbeeld,zodat een landmark hier op zijn plaats is. De betekenis van deze locatiestijgt duidelijk uit boven het belang van de buurt. Dit plan zal moeten wor-den beoordeeld in het kader van de ambities, plannen en richtlijnen voorde Graafseweg als stedelijke radiaal.

De Dobbelman is in twee delen te scheiden: het voormalige fabrieksterreinen het zogenaamde Hallenterrein. Het fabrieksterrein ligt tussen de Graaf-seweg, de Graafse Dwarsstraat, de Leemptstraat en de De Ruyterstraat.Hier komen onder meer appartementengebouwen in vier tot zeven bouw-lagen en herenhuizen in drie bouwlagen. De gebouwen staan om eenopenbaar binnenplein heen. Het plein is autovrij en geeft fietsers en voet-

gangers een doorgang van de Graafseweg naar het Thiemepark. Bij deherinrichting is ervoor gekozen om het industriële verleden van het terreintot uiting te laten komen. Daarom blijft een aantal gebouwen of bouwwer-ken behouden in de nieuwe opzet. Het meest markante deel is de fa-briekspijp die is blijven staan. Ook de unieke lichtreclame “Bio-tex” blijft.Het gebouw waar dit opzit, blijft ook behouden en krijgt een nieuwe be-stemming als lofts. Verder blijven de portierswoning, het kerkgebouw aande Graafseweg 101 en de opslagloods van voorheen Thieme Drukkerijbehouden. Dit laatste gebouw zal naast kantoorruimte ook een horeca-functie krijgen.

Het Hallenterrein ligt aan de andere kant van de De Ruyterstraat. Dezelocatie, waar de opslaghallen van de Dobbelmanfabriek stonden, ligt tus-sen de bestaande woningen aan de Jan van Galenstraat en de Piet Hein-straat. Hier komen langs de De Ruyterstraat twee blokken herenhuizenmet daarachter een hofje met patiowoningen uit twee lagen met een plat-dak.De laatste fase van het plan is een driehoekig kavel aan de Graafsewegdie prominent in het stadsbeeld gelegen is. Op deze locatie komt eennieuwe landmark; de Castella-toren. De toren zal veertien bouwlagen krij-gen op basis van een uitgerekte wiebervorm. De beide langsgevels wor-den opgebouwd uit transparante en gesloten delen, waarbij de geslotendelen bestaan uit verschillend gekleurde aluminium platen. Aan de zijdevan het Dobbelmanterrein is een groenzone gedacht die, wanneer deze dewoontoren nadert als een soort groene hellingbaan van grasdaken om-hoog meandert.

Mensa/studentenkerkHet mensacomplex aan de Molukkenstraat/Prof. van Weliestraat heeftruim 10 jaar geleden haar functie verloren. Sindsdien staat het gebouwgrotendeels leeg. Alleen het kantoor boven het mensagebouw is tot opheden in gebruik gebleven. Met het vertrek van de mensa is deze locatie inbeeld gekomen voor een nieuw winkelcentrum. In de wijken Galgenveld enGroenewoud met ruim 6000 bewoners ontbreekt n.l. een winkelcentrum.De locatie ligt goed bereikbaar in de wijk voor zowel auto, fiets of te voet.Naast de winkelfunctie is de locatie ook beschikt voor woningbouw. Debestaande kantoorfunctie blijft gehandhaafd.In grote lijnen ziet het plan er als volgt uit:



Aan de Prof. van Weliestraat komen grondgebonden woningen in 3 bouw-lagen tegen het winkelcentrum aan. Hierdoor ontstaat een aantrekkelijkvoorgevelbeeld aan deze straat. Aan de Molukkenstraat ligt de hoofden-tree van het winkelcentrum. Onder het kantoorgebouw komt een internplein waaraan de supermarkt en een deel van de overige winkels liggen.Boven de supermarkt is in de noordoost hoek een woontoren in 7 bouwla-gen met 20 appartementen geprojecteerd. De entree van de woontoren ligtaan de vijver.Bevoorrading wordt geregeld in de noordwest hoek van het gebouw, zodicht mogelijk bij de Archipelstraat. Onder de supermarkt komt een par-keergarage die ontsloten wordt vanaf deProf. van Weliestraat. Parkeren voor bezoekers is op maaiveld gesitueerdaan de zijde van de Molukkenstraat.

Tussen het geprojecteerde winkelcentrum en het Oud Burgeren Gasthuisligt het perceel van de studentenkerk met pastorie. Het perceel is aange-

kocht door een woningbouwcorporatie. Het bestaande parkeerterrein aande Prof. van Weliestraat wordt in de ontwikkeling meegenomen.Op basis van door de gemeente opgestelde randvoorwaarden worden hier3 woontorens gebouwd waarvan de toren nabij de vijver uit maximaal 6bouwlagen mag bestaan en de andere twee maximaal 3 bouwlagen. Denoord - zuid lopende groenstructuur moet behouden blijven; de woonge-bouwen worden dus los in het groen gesitueerd. Het parkeren wordt on-dergronds opgelost.

PiushoveVoor de locatie van het verzorgingshuis Piushove in de Van Slichtenhorst-straat wordt door woningcorporatie Talis een studie uitgevoerd naar eenmogelijke herontwikkeling. Beoogd wordt de locatie in te zetten voor zelf-standige woningen binnen een woongroep voor ouderen.De Van Slichtenhorststraat bevindt zich in het gebied dat in aanmerkingkomt voor aanwijzing als beschermd stadsbeeld (Indische buurt). Het ge-bouw Piushove zal echter niet als individueel beschermd stadsbeeldobjectaangewezen worden. Enerzijds omdat het gebouw in de loop der tijd eenaantal wijzigingen heeft ondergaan die als aantastingen kunnen worden



beschouwd, anderzijds omdat de schaal van het gebouw zodanig is dathet zich als een kolossaal volume tussen meer fijnmazige belendingenmanifesteert. In het onderzoek wordt dan ook naast herbestemming vanhet gebouw gestudeerd op een passende invulling van het terrein metnieuwbouw.

Hoek Groesbeekseweg/Heyendaalseweg.Wanneer het beeldbepalende schoolgebouw op de hoek Groesbeekse-weg/Heyendaalseweg haar functie als school verliest wordt het gebouwverbouwd naar woonappartementen. Aansluitend op deze herontwikkelingworden aan de zijde van de Archipelstraat grondgebonden woningen ge-realiseerd.

5.3. Toekomstige nieuwbouwontwikkelingenIn de ruimtelijke verkenning tot 2030 ‘Kansen voor de Keizerstad’ is aan-gegeven waar in Nijmegen de komende jaren de kansen liggen voor ste-delijke ontwikkelingen. Deze verkenningen richten zich voor een belangrijkdeel op de ruimtelijke hoofdstructuur van de stad en het beter benuttendaarvan. De volgende ruimtelijke thema’s komen in Galgenveld - Botten-daal voor:

• Duurzame stedelijke dragers stadsas(Oranjesingel, St. Canisiussingel, Van Schaeck Mathonsingel, Graaf-seweg),

• Spoorzone• Dynamische knopen: stationsomgeving Heyendaal (campus en stati-

onsomgeving)• Sterke wijken: enkele toekomstge woningbouwvlekken• Groen in de stad: 19e eeuwse bebouwingsgordel; inrichting open-

bare ruimte, voortuinen, laanbeplanting hoofd-wegen Graafseweg, Sint Annastraat, Groes-beekseweg

Spoorzone/spoorkuilDe Spoorzone strekt zich uit vanaf de Voorstadslaan tot de Sint Annastraaten beslaat twee omvangrijke rangeerterreinen van de NS, het station, ende overgangszones rondom het spoor. Voor de Spoorzone staan omvang-rijke ontwikkelingen op stapel. De zogenaamde Spoorkuil is deelgebied cvan de spoorzone.Het enorme rangeerterrein tussen Bottendaal en Willemskwartier biedt inmeerdere opzichten kansen voor stedelijke vernieuwing. Voor de Spoorkuilstaan dan ook in de verre toekomst omvangrijke ontwikkelingen op stapel.Binnen de horizon van dit raamwerk zijn er echter nog geen concrete ont-wikkelingen te voorzien.

In het Spoorboekje Nijmegen is geschets hoe de spoorkuil ingericht zoukunnen worden. Na de herinrichting van het rangeerterrein kunnen nieuwefuncties in de spoorkuil worden ingebracht en kan de barrièrewerking vandeze zone worden verminderd. De huidige kwaliteit van het gebied alsgrote open ruimte in de stad geldt als vertrekpunt bij de toekomstige plan-



ontwikkelingen. De karakteristieke hoogteverschillen zullen zoveel mogelijkworden ingepast in creatieve oplossingen, waarbij de milieuproblematiekvan het rangeerterrein wordt aangepakt.In het gedeelte ten zuiden van de Graafseweg, het gebied van de spoor-kuil, kan gedacht worden aan een combinatie van (recreatief) groen enwoningbouw, mogelijk aangevuld met een wijkvoorziening voor Willems-kwartier en Bottendaal. De kop van het gebied bij de Graafseweg zou eenintensievere bebouwing kunnen krijgen terwijl langs de randen wordt ge-streefd naar een opener planopzet met ruime doorzichten naar de kuil.Ook de ruimtelijke relatie tussen Willemskwartier en Bottendaal kan doorde ontwikkeling van de spoorkuil in de toekomst verbeterd worden.

Kaart: Ontwikkelingslocaties



6. Onderzoeken



6.1. ArcheologieVoor het plangebied zijn ten behoeve van deze actualisering van het be-stemmingsplan geen specifieke onderzoeken verricht, anders dan inciden-tele onderzoeken ten behoeve van de realisering van gerealiseerde en inuitvoering zijnde projecten. De Archeologische waardenkaart geeft ookgeen directe aanleiding voor een specifiek documentatieonderzoek. Daar-bij komt dat er in het kader van het gemeentelijk beleid al veel documenta-tieonderzoek is verricht.

In het plangebied zijn de volgende zaken van archeologisch belang:In Galgenveld langs de Heyendaalseweg en in de zone aan weerszijdenervan wordt het tracé van de Romeinse weg naar Mook en Cuijk verwacht.Deze weg liep in de Romeinse tijd van het centrum van Nijmegen naar deRomeinse nederzettingen in Mook en Cuijk. De weg was één van de tweebelangrijkste doorgaande wegen en had in verschillende periodes ook eenmilitair belang. Zowel de weg zelf als de vermoede begeleidende sporenvan bewoning of grafvelden kunnen dan ook belangrijke informatie opleve-ren over wisselingen in de invloed van het Romeinse (militaire) gezag overdit deel van de limesregio.Het tracé staat op de kaart als een “Gebied met bekend archeologischbelang”. Onder deze noemer vallen de terreinen waarin met hoge waar-schijnlijkheid oudheidkundige sporen in de bodem zijn verborgen, zonderdat precies duidelijk is wat er verwacht kan worden. Het Bureau Archeolo-gie moet elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden te ver-wachten zijn, beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan niet archeolo-gische begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.

In Bottendaal langs de Graafseweg zijn sporen van het tracé van de Ro-meinse weg naar Wijchen te verwachten. Volgens de vigerende archeolo-gische aandachtsgebiedenkaart geldt voor dit tracé niet de beschrijving“gebied met bekend archeologisch belang”, maar valt dit in het gebiedonder de beschrijving “Nader te onderzoeken archeologisch belang”. HetBureau Archeologie inspecteert in gebieden met die onder deze noemervallen terreinen op archeologische vondsten en zal bij aantreffen daarvanin overleg treden met de betrokken partijen om, indien nodig, aanvullendewaarnemingen te verrichten. Op de volgende versie van de kaart zal dezezone dezelfde status als het tracé langs de Heyendaalseweg krijgen.

In het noordelijk deel van Bottendaal zijn de resten van vestingwerken uitde 17e en 18e eeuw te verwachten. Ook hier voor geldt dat Bureau Ar-cheologie elke vergunningaanvraag waarbij grondwerkzaamheden te ver-wachten zijn, moet beoordelen. Daarbij wordt bepaald of er al dan nietarcheologische begeleiding of een opgraving moet plaatsvinden.

Verder geldt voor zowel Bottendaal als Galgenberg dat het gebieden zijnmet nader te onderzoeken archeologisch belang. Het Bureau Archeologieinspecteert hier bouwterreinen op archeologische vondsten en zal bij aan-treffen daarvan in overleg treden met de betrokken partijen om, indiennodig, aanvullende waarnemingen te verrichten.



6.2. Flora- en faunaVoor het plangebied zijn geen specifieke onderzoeken verricht. Wel is ereen algemeen onderzoek naar de natuurkwaliteiten van Nijmegen. Daaruitblijkt dat er in het centrum niet veel natuurwaarden voorkomen. Vleermui-zen zijn de grootste groep waarvan winterverblijven zijn geconstateerd.Daarnaast zijn er strikter beschermde plantensoorten geconstateerd in despoorzone, amfibieën rondom het Traianusplein en een Steenmarter in hetKronenburgerpark.

Uit dit ecologisch onderzoek is wel gebleken dat in de spoorkuil een aantalbedreigde plantensoorten voorkomen, waarvan de Wilde averuit de meestbekende is. Bij de ontwikkelingen in de spoorkuil in de toekomst moet on-derzocht worden op welke wijze het leefgebied van deze plant behoudenkan worden. Op dit moment volstaat het huidige extensieve gebruik enhierbij horende extensieve beheer van de vegetatie.

6.3. BedrijvigheidDe wijken Bottendaal en Galgenveld zijn overwegend rustige woongebie-den omsloten en doorsneden door een aantal hoofdverkeersaders. Uit-gangspunt is dat vooral de bedrijvigheid, die is ingedeeld in de categorieënSBI 1 en 2, passend is binnen een woongebied. Uitgangspunt is echterook dat bestaande bedrijvigheid, die qua milieubelasting in principe nietthuishoort in een woongebied en waarvoor verplaatsing op korte termijnniet haalbaar is, op basis van verworven rechten moet worden geaccep-teerd. Deze bedrijvigheid zal als een verbijzondering op de toegelatencategorieën worden toegestaan.Bij deze acceptatie dient er uiteraard wel van te worden uitgegaan datdeze bedrijvigheid dan ook aan de criteria moet voldoen die de Wet milieu-beheer (Wm) hierbij oplegt, zodat niet van een onaanvaardbare hindernaar de omgeving sprake is. Overigens zal duidelijk zijn dat de van ouds-her aanwezige bedrijvigheid langs de boven al aangegeven hoofdver-keersaders en ontsluitingswegen (Graafseweg, Groesbeekseweg, Groene-woudseweg en in beperktere mate Archipelstraat minder snel tot onaan-vaardbare overlast aanleiding zal geven dan in de erachter gelegen rustigewoonwijken c.q. -straten. Hiervoor kan dan ook in beperkte mate een watruimer beleid worden gehanteerd.Een uitzonderingspositie binnen het bestemmingsplan is de zogenaamdespoorkuil met daarin het rangeerterrein van Prorail (Nederlandse Spoor-wegen), met voornamelijk stalling van treinstellen.Dit wordt aangemerkt als een categorie 4 bedrijf, opgenomen in de onder-staande lijst op het adres Stationsplein 1-5. Uiteraard is hier verplaatsingniet aan de orde. Dit rangeerterrein veroorzaakt overigens de meeste hin-der richting de Thijmstraat en de Tollensstraat, dit omdat tussen dit empla-cement en de (woon)bebouwing van de wijk Bottendaal nog de doorgaan-de sporen van de lijn Nijmegen - Venlo zijn gelegen.

In het overzicht op de volgende pagina zijn de bedrijven binnen het plan-gebied aangegeven die niet onder de categorieën horeca, sportvoorzie-ningen, kantoren, woongebouwen, opleidingsinstituten, detailhandel enmedische praktijken vallen.

Er zijn geen inrichtingen buiten het plangebied aanwezig die ontwikkelin-gen kunnen beïnvloeden binnen het plangebied.



HuisStraatnr.

Naam SBI SBI Omschrijving Cat Milieu-Aspect

De Ruyterstraat 5 Glasservice 4544 Glaszetterij 3 G50Dr. Jan Berendsstraat. 55 Nijmeegse Motorwinkel 5040.2 Motorfietsenhandel 2 G30Fransestraat 28 Tandtechniek de Jong BV 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30Groesbeekseweg 20 Othodontic Technics 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30Groesbeekseweg 246 Tandtechnisch Lab. Tammes 3310.1 Tandtechnisch lab 2 G-GE30Pontanusstraat 4 Janssen Lichtdrukkerij 2222.6 Copyshop 2 G30Pontanusstraat 20 Drukkerij Iken/Kurt face 2222.3 Offset-/zeefdrukkerij 2 G30Pontanusstraat 46 Hennes Automobielen 5010.4 Garagebedrijf 2 G30Prof. Schrijnenstraat 2 Garage van der Peyl 5010.4 Garagebedrijf 2 G30Stationsplein 1-5 Prorail 6010 Emplacement NS 4 G300St. Annastraat 3 Drukkerij Sky 2225 Copyshop 2 G-GE30St. Annastraat 72 Efficiënt Drukkerij 2222.6 Offsetdrukkerij 2 G30Timorstraat 46 Garage Igam 5010.4 Garagebedrijf 2 G30Van Dulckenstraat 10 Auto Electra Bronk 5020.3 Reparatie auto-elektronica 2 G30Van Dulckenstraat 29 Las-/constructiebedr. Rijksen 2811 Constructiewerkplaats 3 G100Van Goorstraat 84 De Jong 5010.4 Garagebedrijf 2 G30



6.4. Geluid

6.4.1. Bronnen

In en rond het plangebied liggen de volgende gezoneerde bronnen die hetplangebied (kunnen) belasten:• Groesbeekseweg• Heyendaalseweg• Archipelstraat (gedeeltelijk) / Koolemans Beynenstraat• St. Annastraat• Stijn Buijsstraat• Oranjesingel• van Schaeck Mathonsingel• Keizer Karelplein• Graafseweg• Willemsweg• van Oldenbarneveldstraat• Arend Noorduijnstraat• Groenewoudseweg• Busbaan langs het spoor Nijmegen - Venlo (Centraal Station - Heyen-

daal)• Spoorlijn Nijmegen - Venlo• Spoorlijn Nijmegen - den BoschIn of nabij het plangebied bevindt zich geen, op grond van de Wet geluid-hinder gezoneerd, industrieterrein.

6.4.2. WegverkeerslawaaiAan de hand van het verkeersmodel 2020, waarin ook de 2e Stadsbrug ende ontwikkeling van het Waalfront is meegenomen, is langs de hiervoorgenoemde wegen de ligging van de 48 dB contour op een hoogte van 5meter boven maaiveld bepaald. De contouren staan in de tabel op de vol-gende pagina genoemd en kunnen worden overgenomen op de plankaart.

6.4.3. RailverkeerslawaaiAan de hand van het akoestisch spoorboekje resp. de daarin aangegevenprognose 2015 is ligging van de 55 dB contour op een hoogte van 5 meterboven maaiveld bepaald. De contouren staan in bijgaande tabel genoemden kunnen worden overgenomen op de plankaart.

trajectgedeelte

spoorweg van tot

55 dBcont-our*

Spoorlijn Nijmegen-Venlo(traject 759) Nijmegen CS halte Heyendaal 100Spoorlijn Nijmegen-Den Bosch(traject 745) Nijmegen CS

viaduct Graafse-weg 150

* ligging contour in meters uit hart spoorlijn

Op dit moment is nog niet bekend of er nieuwe geluidsgevoelige ontwikke-lingen mogelijk worden gemaakt binnen de 48 dB contouren van de wegenen de 55 dB(A) van de spoorlijnen. Ook aanpassingen aan spoorwegen,wegen of kruispunten kunnen t.z.t. aan de orde zijn. Zijn er geen nieuweontwikkelingen dan is er voor de Wet geluidhinder niets aan de hand.Nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen zijn altijd toegestaan buiten de 48dB en de 55 dB(A) contouren voor wegverkeerslawaai respectievelijk rail-verkeerslawaai. Binnen deze contouren zijn ze alleen toegestaan als uitakoestisch onderzoek blijkt dat de geluidsbelasting niet hoger is dan devoorkeursgrenswaarde(n) of als er een Hogere Waarde voor is vast-gesteld.



wegvakweg van tot

48 dBcontour*

Keizer Karelplein nvt nvt 350Keizer Karelplein Arend Noorduijnstraat 350GraafsewegArend Noorduijnstraat Rozenstraat 350

Van Schaeck Mathonsingel(zuid+noord)

Keizer Karelplein Stationsplein 175

Van Oldenbarneveldtstraat Graafseweg Stationsplein 125Arend Noorduijnstraat Graafseweg V. Diemerbroeckstraat 90Willemsweg Graafseweg Tollenstraat 175

Tollenstraat Thijmstraat 140Groenewoudseweg Oude Groenewoudseweg 285Oude Groenewoudseweg Stijn Buijsstraat 285Stijn Buijsstraat Groesbeekseweg 235

St. Annastraat

Groesbeekseweg Keizer Karelplein 350Graafseweg van Trieststraat 190Stijn Buijsstraatvan Trieststraat St. Annastraat 150

Oranjesingel Keizer Karelplein Pr. Bernhardtstraat 350Groenewoudseweg St. Annastraat Groesbeekseweg 220Koolemans Beijnenstraat Groesbeekseweg van 't Santstraat 350Postweg Groesbeekseweg Gelderselaan 185Coehoornstraat Groesbeekseweg Gorisstraat 270

Groesbeekseweg Archipelstraat 155HeyendaalsewegArchipelstraat Groenewoudseweg 260St. Annastraat Fransestraat 180Fransestraat Heyendaalseweg 180Heyendaalseweg Archipelstraat 180

Groesbeekseweg

Archipelstraat Groenewoudseweg 155Archipelstraat Heyendaalseweg Groesbeekseweg 250

Station Graafseweg 100Graafseweg St. Annastraat 70

Busbaan langs spoor

St. Annastraat Heyendaalseweg 50

* ligging contour in meters uit hart weg



6.5. BodemVeel bedrijvigheid, diversiteitIn het gebied is op verschillende locaties bodemonderzoek is gedaan.Deze zijn in de afbeelding in groen aangegeven. Bij een aantal van dezelocaties is geconstateerd dat de bodem matig tot ernstig is verontreinigden/of al gesaneerd.

Ernstige bodemverontreinigingenOmdat in het plangebied veel bedrijvigheid is (geweest), zijn er relatief veelverdachte locaties voor bodemverontreiniging en zijn er een aantal om-vangrijke, diepe grondwaterverontreinigingen met veelal gechloreerdekoolwaterstoffen. Die bevinden zich op het vroegere ASW (dr. Jan Be-rendsstraat en het spoor). De grondwaterverontreinigingen brengen geenrisico’s voor de volksgezondheid omdat ze diep zitten.

NieuwbouwlocatiesIn het bestemmingsplangebied zijn diverse inbreidingslocaties. Voorbeeldhiervan is het Dobbelmanterrein (de Ruyterstraat ). Voor die locaties geldtdat altijd een bodemonderzoek nodig is om vast te kunnen stellen of op delocatie geen ernstig geval van bodemverontreiniging aanwezig is.

Bodeminformatiesysteem NijmegenHierna is een afbeelding uit het bodeminformatiesysteem van de gemeen-te Nijmegen opgenomen. Locaties die op de kaart een paarse of rode stiphebben zijn bodemverontreiniging vanwege vroegere bedrijfsactiviteiten.De locaties zijn geselecteerd om een landsdekkend beeld te krijgen vanwelke locaties misschien een bodemverontreiniging hebben. Voordatnieuwe ontwikkelingen op deze locaties plaatsvinden, moeten deze loca-ties zeker onderzocht worden. Ook voordat infiltratie van regenwaterplaatsvindt, moet onderzocht worden wat de bodemkwaliteit is en of diewel geschikt is voor infiltratie van regenwater. Datzelfde geldt ook voorlocaties die gemarkeerd zijn als zogenaamde Globislocatie = ernstig ver-ontreinigde of al gesaneerde locaties. Voor al deze locaties geldt maat-werk.

Kaart: Bodemverontreinigingen

Legenda

blauwe stippen = Globis locatie = geval van ernstige bodemver-ontreiniging

paars en rode stippen = potentieel bodemverdachte locaties volgenslandsdekkend beeld


Actualisering bestemmingsplan Bottendaal - Galgenveld Directie Grondgebied - Afdeling Stadsontwikkeling - November 2007Raamwerk Bottendaal- Galgenveld Bodemverontreinigingen



6.6. Luchtkwaliteit

6.6.1. Wegverkeer en luchtkwaliteitNet ten zuiden van het plangebied Bottendaal - Galgenveld bevinden zichhet Radboud Ziekenhuis en de Radboud Universiteit. Deze trekken veelwoon-werkverkeer en ook veel bezoekend verkeer. Derhalve is het wense-lijk om aandacht aan de verkeersaantrekkende werking te besteden. Bijeventuele overschrijding van grenswaarden kunnen eventuele geplandemaatregelen (vervoersmanagement, routering etc.) gebruikt worden omaan grenswaarden te voldoen.Voor de luchtkwaliteit in het plangebied zijn naast de heersende achter-grondconcentraties de volgende wegen van belang: Graafseweg, St. An-nastraat, Heyendaalseweg, Groesbeekseweg, Groenewoudseweg en debusbaan door de spoorkuil. Deze wegen vormen min of meer ook de be-grenzing van het plangebied.Overigens zijn de bestaande verkeersstromen opgenomen in het reken-model in de heersende achtergrondconcentratie.Alleen bij ontwikkellocaties die extra verkeersbewegingen gaan opleverenis een nadere toets nodig.

6.6.2. Rekenmethode luchtkwaliteitIn het kader van de rapportageplicht uit het Besluit Luchtkwaliteit is gepro-beerd om een zo goed mogelijke benadering van de luchtkwaliteit in Nij-megen in beeld te krijgen. Voor zover beschikbaar, zijn voor deze rappor-tageplicht de aanwezige bronnen in en rond Nijmegen in beeld gebracht.Het gaat daarbij om wegverkeer, de belangrijke industriële bronnen op hetindustrieterrein Nijmegen-West, de scheepvaart op de Waal en de diesel-treinen op de verschillende spoorwegtracés. De bijdrage van de huishou-dens is reeds in de achtergrondconcentraties verwerkt. De bijdrage vangemeentelijke wegen is bepaald met het CAR II 5.0 model (door TNO ont-wikkeld in het kader van het Besluit Luchtkwaliteit). Het CAR model wordtdoor de rijksoverheid in maart/april steeds beschikbaar gesteld waarmeevoor het afgelopen kalenderjaar gerekend kan worden evenals nieuweprognoses voor toekomstige jaren. De bijdrage van de rijksweg A73 isovergenomen uit de door RWS aangeleverde informatie.De berekeningen zijn uitgevoerd voor de jaren 2005 en 2010 en voor heelhet grondgebied van de gemeente Nijmegen. Overigens zijn voor bereke-

ningen voor 2010 de verkeersgegevens voor 2015 gebruikt. De berekenin-gen voor 2010 zijn derhalve ook een worst-case-benadering voor het jaar2015. De resultaten zijn weergegeven in het eindconcept “Rapport Lucht-kwaliteit Nijmegen 2006”. Deze rapportage is nog niet bestuurlijk vastge-steld. Uit deze rapportage kan worden opgemaakt waar in 2006 over-schrijdingen voorkwamen, die in relatie tot ontwikkelingslocaties mogelijkproblemen kunnen opleveren voor het bestemmingsplan Bottendaal - Gal-genveld. Indien ontwikkelingen mogelijk gemaakt worden met dit bestem-mingsplan, die door hun verkeersaantrekkende werking een verslechteringvan de luchtkwaliteit bewerkstelligen op plaatsen waar al een overschrij-ding is, dan kunnen deze ontwikkelingen gefrustreerd worden. Deze ont-wikkelingen kunnen alleen doorgaan indien gebruik gemaakt wordt van desalderingsregeling (zie boven).In het verdere deel van deze luchtparagraaf wordt alleen ingegaan op deluchtkwaliteit in het plangebied.

6.6.3. RekenresultatenZie voor grafische weergave van de rekenresultaten de kaarten op de vol-gende pagina’s.

Bestaande situatie 2005 in plangebied (verkeersgegevens en emissies2006):- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de uitein-

delijk geldende normen in 2010, blijkt in 2006 een overschrijding vande norm voor het jaargemiddelde NO2 langs de volgende wegen:Graafseweg, Keizer Karelplein, St. Annastraat en Groesbeekseweg.De overschrijdingen beperken zich grotendeels tot de wegprofielenzelf. Er vallen binnen het plangebied geen woningen binnen dezeoverschrijdingen. De plandrempel wordt niet overschreden.

- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de norm,blijkt geen overschrijding van de norm voor het jaargemiddelde PM10.

- bij vergelijking van de berekende concentraties in 2006 met de norm,blijkt in 2006 overschrijding van de grenswaarde voor 24-uursgemiddelden voor PM10 (t.w. niet vaker dan 35 keer per jaar een24-uursgemiddelde dat hoger ligt dan 50 ug/m3) langs de volgendewegen: Graafseweg, Keizer Karelplein, St. Annastraat - Groesbeek-seweg en de Heyendaalseweg. De overschrijdingen beperken zich



grotendeels tot de wegprofielen zelf. Er vallen binnen het plangebiedgeen woningen binnen deze overschrijdingen.

Toekomstige situatie 2010 in plangebied (verkeersgegevens 2015 enemissiefactoren 2010):- de grenswaarde voor jaargemiddelde NO2 wordt in 2010 overschre-

den langs geringe delen van de Graafseweg, Keizer Karelplein en deSt. Annastraat. De overschrijdingen vallen binnen de wegprofielen zelf.Er vallen derhalve ook geen woningen binnen deze overschrijdingen.

- de grenswaarde voor jaargemiddelde PM10 wordt niet overschreden.- de grenswaarde voor 24-uursgemiddelden voor PM10 (t.w. niet vaker

dan 35 keer per jaar een 24-uursgemiddelde dat hoger ligt dan 50ug/m3) wordt niet overschreden

6.6.4. Conclusies wegverkeer in Bottendaal - Galgenveld- In 2006 wordt in het plangebied langs de Graafseweg, Keizer Karel-

plein, St. Annastraat, Heyendaalseweg en de Groesbeekseweg op eenklein deel van deze wegen buiten het wegprofiel de grenswaarde voorhet daggemiddelde PM10 overschreden en de grenswaarde voor stik-stofdioxide die in 2010 gehaald moet worden. Er vallen geen woningenbinnen deze overschrijdingen. De plandrempel voor stikstofdioxidewordt niet overschreden.

- In 2010 worden buiten het wegprofiel de grenswaarden overschredenvoor stikstofdioxide.

- Wanneer nieuwbouw van woningen en andere gevoelige objectengepland wordt langs de bovengenoemde wegen, dan dient hierovernader advies ingewonnen te worden.

- bij bestaande scholen, kinderdagverblijven, zorginstellingen of sport-terreinen in de eerstelijns-bebouwing langs de genoemde wegen dientbij ingrijpende wijzigingen nader advies gevraagd te worden. Dit om deherinrichting zodanig uit te voeren dat de belasting van kwetsbaregroepen door de luchtkwaliteit zoveel mogelijk te beperken.

- Bij ontwikkellocaties die extra verkeersbewegingen gaan opleveren iseen nadere toets op luchtkwaliteit nodig. Bij eventuele (toename van)overschrijding van grenswaarden door ontwikkelingen kunnen even-tuele geplande maatregelen (vervoersmanagement, routering, transfe-ria etc.) gebruikt worden om aan grenswaarden te voldoen.

6.6.5. Eventuele maatregelenDe huidige en toekomstige berekende concentraties kunnen belemmerin-gen opleveren voor ontwikkelingen in het plangebied. Om de belemmerin-gen op te heffen kunnen maatregelen gepland worden om de luchtkwaliteitte volgen (monitoren) en zo mogelijk de luchtkwaliteit te verbeteren.Op eigen initiatief en zonder wettelijke noodzaak is gemeente Nijmegen in2003 reeds gestart met het opstellen van een "Uitvoeringsprogramma Ver-betering Luchtkwaliteit Nijmegen 2004-2007" om de overschrijdingen vanNO2 en PM10 in de gehele gemeente Nijmegen terug te dringen. In mei2005 is een actualisatie van dit plan verschenen, t.w. het “voorontwerpUitvoeringsprogramma Verbetering Luchtkwaliteit Nijmegen 2005-2010”. Indit voorontwerp worden de 33 maatregelen op hun effect doorberekend enaangevuld met zwaardere maatregelen die het mogelijk maken om aan deEuropese normen te voldoen. Diverse van deze maatregelen zullen ookeffect hebben op de luchtkwaliteit in het plangebied.In de jaarlijkse rapportage luchtkwaliteit zal de ontwikkeling van de lucht-kwaliteit door middel van modelberekeningen gevolgd worden.

6.6.6. Overige bronnen van luchtverontreinigingIn het plangebied zijn geen relevante industriële bronnen aanwezig.Door middel van een rekenonderzoek van adviesbureau Witteveen&Bos isde invloedsfeer van het treinverkeer op de lijn Nijmegen - Venlo onder-zocht en deze heeft geen relevante bijdrage in het plangebied.

Kaarten: Relevante luchtkwaliteitskaarten (Rapportage luchtkwaliteit2006)

NO2 - concentratie in 2006 NO2-concentratie in 2010

Raamwerk Bottendaal- Galgenveld NO2-concentraties



Overschrijdingen daggemiddelde grenswaarde PM10 in 2006

Raamwerk Bottendaal- Galgenveld PM10-concentraties



6.7. Externe veiligheid

6.7.1. InrichtingenEen inrichting waarop het besluit van toepassing zou zijn is binnen hetplangebied niet aanwezig. Er zijn bovendien geen inrichtingen buiten hetplangebied gelegen waarvan de invloedssfeer tot in het plangebied reiken.

6.7.2. Vervoer van gevaarlijke stoffenIn en nabij het plangebied is er de volgende potentiële risicobron:- vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor

In de nabijheid van het plangebied zijn, behoudens de spoorlijn Arnhem -Nijmegen - Den Bosch, verder geen modaliteiten aanwezig waarover ver-voer van gevaarlijke stoffen mogelijk is. Ook zijn er geen hogedruk-aardgasleidingen aanwezig.Om de risico’s ten gevolge van het vervoer van gevaarlijke stoffen overweg, water, spoor en door buisleidingen in beeld te brengen is onder meereen inventariserend onderzoek uitgevoerd dat zijn weerslag heeft gekre-gen in het rapport "Bouwstenen voor een inhaalslag" van 16 januari 2003.

6.7.3. Vervoer over het spoorIn het plangebied ligt het station Nijmegen met doorgaande verbindingennaar Arnhem, Den Bosch en Venlo. Over het traject naar Venlo vindt mo-menteel geen vervoer van gevaarlijke stoffen plaats.In de nabijheid van het plangebied loopt door het station ook nog het tra-ject Arnhem - Nijmegen - Den Bosch. Over dit traject vindt momenteel nogvervoer van gevaarlijke stoffen plaats maar is er nergens een overschrij-ding van het plaatsgebonden- of het groepsrisico.In de nabije toekomst zal er, met de ingebruikname van de Betuweroute,over de spoortrajecten in Nijmegen geen of zo weinig vervoer van gevaar-lijke stoffen plaatsvinden dat deze spoortrajecten geen belemmeringengeven voor ruimtelijke ontwikkelingen.



7. Juridische vormgeving



7.1. PlanvormDe planvorm moet er op gericht zijn alle aanwezige functies in het plange-bied te voorzien van een zodanige bestemmingsregeling dat enerzijds inzekere mate ontwikkelingen mogelijk zijn en anderzijds de ruimtelijke kwa-liteit voldoende gewaarborgd blijft. Uitgangspunt is een flexibel en toe-komstgericht bestemmingsplan. Dit betekent dat niet alleen het bestaandegebruik van een perceel of pand wordt vastgelegd, maar ook wordt beke-ken of ander gebruik aanvaardbaar is. En het betekent dat niet alleen debestaande bebouwing wordt vastgelegd, maar ook wordt bekeken in hoe-verre extra bebouwingsmogelijkheden geboden kunnen worden. Overi-gens is de vraag in hoeverre nieuwe ontwikkelingen in het bestemmings-plan kunnen worden opgenomen. Gelet op de dynamiek van het stedelijkgebied zal op elk willekeurig moment, dat een actualisatie ter hand wordtgenomen, sprake zijn van nieuwe ontwikkelingen. Om die reden is uit-gangspunt dat alleen vastgesteld beleid en concrete ontwikkelingen wor-den meegenomen in de actualisatie. Voor nog niet concrete ontwikkelin-gen, die voorzienbaar zijn binnen de planperiode, kan eventueel een wijzi-gingsbevoegdheid worden opgenomen.

7.2. BestemmingenVoor de actualisatie van bestemmingsplannen zal gebruik worden ge-maakt van het Standaardbestemmingsplan van de gemeente Nijmegen,waarin standaardvoorschriften en kaartbeeld zijn geformuleerd. Hierdoorwordt de beoogde eenduidigheid in de juridisch planologische regelgevingvoor de bestaande stad beter zichtbaar. Parallel aan de actualisatie vanbestemmingsplannen loopt de digitalisering van bestemmingsplannen.



7.3. Vrijstellings- en wijzigingsbevoegdhedenNaast de flexibiliteit die de gebruiks- en bouwbepalingen reeds biedenkunnen onder voorwaarden nog extra mogelijkheden worden geboden viavrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden. Uitgangspunt is echter om hetaantal vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden tot een minimum te beper-ken ter voorkoming van overbodige, kostbare en tijdrovende vergunning-procedures.



8. Handhaving



8.1. AlgemeenHet bestemmingsplan is bindend voor een ieder. De primaire verantwoor-delijkheid voor daadwerkelijke controle en handhaving ligt bij de gemeente.Doel van handhaven is het verkrijgen van een verbeterde leefbaarheid,veiligheid en verhoogde kwaliteit van de woon- en werkomgeving. Bouwenen gebruik conform het bestemmingsplan is uitgangspunt. Afwijkingen zijnalleen toelaatbaar als daarvoor een vergunning of ontheffing is verleend.Handhaving kan plaats vinden via publiekrechtelijke, privaatrechtelijke enstrafrechtelijke weg. Bij deze laatste vorm is het Openbaar Ministerie be-trokken. In het ruimtelijk bestuursrecht is de gemeente op grond van deGemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht bevoegd tot het toepas-sen van bestuursdwang ten aanzien van ontwikkelingen die strijdig zijnmet de bepalingen van het bestemmingsplan. Een bestuursorgaan datbevoegd is bestuursdwang toe te passen, kan in plaats daarvan aan eenovertreder een last onder dwangsom opleggen. Deze vormen van handha-ving vallen onder de zogenoemde repressieve handhaving. Hiermee wordtgedoeld op de middelen en/of het instrumentarium waarmee de gemeentenaleving kan afdwingen, dan wel tegen normafwijkend gedrag correctiefkan optreden.Naast repressieve wordt preventieve handhaving onderscheiden, gerichtop het voorkómen dat overtredingen ontstaan. Deze komt voornamelijk totuitdrukking in het toezicht op bouwen en gebruik van gronden en gebou-wen. Preventieve handhaving geschiedt over het algemeen door informelemiddelen zoals informeel contact tussen de met handhaving belaste per-sonen en de gebruikers en bouwers. Aan het hebben van voldoendedraagvlak voor het gevoerde beleid kan essentiële betekenis worden toe-gekend. Bij het opstellen van het bestemmingsplan wordt door regelmatigbestuurlijk en maatschappelijk overleg en het instellen van een project-groep met vertegenwoordigers van verschillende disciplines gestreefd naarconsensus over het te voeren beleid. De grondslag voor een goed wer-kend handhavingsbeleid wordt gevormd door een grondige inventarisatievan de feitelijke situatie (gebruik en bebouwing) van het plangebied tijdensde voorbereiding van het bestemmingsplan. Ook voor de rechtszekerheidis het vastleggen van de bestaande toestand belangrijk. Bij het opstellenvan dit bestemmingsplan wordt ruim aandacht besteed aan de (techni-sche) handhaafbaarheid van de voorschriften. Deze dienen eenduidig tezijn.

8.2. Retrospectieve toetsEen retrospectieve toets geeft aan welke situaties in bouw en gebruik erbestaan die niet in overeenstemming zijn met de vigerendebestemmingsplannen en verleende vrijstellingen. In deze toets wordtaangegeven in welke situaties de oude bestemming wordt gehandhaafd(na de strijdige situatie te hebben gewraakt) en in welke situaties eennieuwe bestemming wordt gegeven, waarmee de strijdige situatiegelegaliseerd wordt. De derde mogelijkheid is het brengen onder hetovergangsrecht, maar dit verdient niet de voorkeur.

De retrospectieve toets van het plangebied is opgenomen in denavolgende lijst.• Groesbeekseweg/Van Slichtenhorststraat/Fransestraat e.o.:

in panden langs zitten veel kantoren (begane grond) terwijl de be-stemming EM is (een- en meergezinshuizen)

• St. Annastraat 1 / Groesbeekseweg 4:parkeren op achterterrein

• Javabosje:parkeren; er zijn wel 2 aantastingen op basis van overgangsrecht.Gaat om parkeerterreintjes achter pand St. Annastraat 101 en achterJavastraat (bloemenwinkel)

• OBG:toevoeging vorm van horeca, zaalverhuur e.d.

• Achterterrein St. Annastraat 183:behoeft aandacht voor functionele invulling. Men wilde daar parkerent.b.v. kantoren in St. Annastraat 183. Ontsluiting alleen via grond der-den. Buurt tegen parkeren. Zie ook volgende punt:

• Binnenterrein Javastraat /Archipelstraat/St. Annastraat/Oude Groene-woudseweg:Enkele loodsen op binnenterrein. Eén ervan bewoond via soort uit-sterfconstructie (niet positief bestemmen voor wonen)

• Timorstraat:garagebedrijf positief bestemming of is verplaatsing haalbaar?

• Dr. Jan Berendsstraat 47-67:• bedrijfsverzamelgebouw. Meerdere functies, niet brandveilig. Medio

2006 bij handhavingestafette geconstateerd dat hier ‘hobbymatige’ au-



toreparatie plaats vindt; verder motorenstalling, meubelmakerij, com-putersoftwarebedrijf, kunstenaar

• Van Herveltplaats:binnenterrein. Hier diverse opstallen: garageboxen maar wellicht ookbedrijvigheid.

• Van Oldenbarneveltstraat:wonen binnenterrein

• Vondelstraat:paraplufabriek Div. bedrijven en wonen.

• Graafseweg 10, 28, 33, 61 en 74:Voortuinparkeren in de beschermde 19e Eeuwse schil:aanschrijvingen verzonden:



9. Bijlagen



Bijlage 1. Vigerende bestemmingsplannen

Bestemmingsplan Nummer M/D Omschrijving1 Bottendaal 20 M2 Spoorzone 9 M Stationsplein tot St. Annastraat3 Willemskwartier/Landbouwbuurt 51 M4 St. Annastraat 126 M Weggedeelte Groesbeekseweg - Thijmstraat5 Spoorzone 2 9-2 D Busbaan Oude Groenewoudseweg - verlengde Groeneweg7 Bottendaal I 20-I D Voormalig A.S.W.-terrein (woningbouw8 Bottendaal II 20-II D Stijn Buijsstraat 38-4099 Bottendaal VII 20-VII D Sportzaal De Ruyterstraat10 Bottendaal IX 20-IX D Middengebied (woningbouw voormalig .A.S.W.-terrein)11 Bottendaal XI 20-XI D Trompstraat en omgeving (woningbouw)12 Bottendaal XII 20-XII D Woningbouw dr. Jan Berendsstraat13 Bottendaal XIV 20-XIV D Schoolstraat (renovatie 14 panden + bedrijf )14 Bottendaal XV 20-XV D Aanpassing Graafseweg15 Bottendaal XVI 20-XVI D St. Annastraat 12 en 1416 Bottendaal XVIII 20-XVIII D St. Annastraat 98a17 Bottendaal XIX 20-XXIX D St. Annastraat 17418 Bottendaal XXII 20-XXII D St. Annastraat 219 Bottendaal XXIV 20-XXIV D St. Annastraat 16620 Bottendaal XXV 20-XXV D Dr. Jan Berendsstraat (woningbouw)21 Bottendaal XXVII 20-XXVII D St. Annastraat22 Bottendaal XXX 20-XXX D Graafseweg 23-25/Stijn Buijsstraat 123 Bottendaal XXXI 20-XXXI D De Ruyterstraat 63-65 (centrum psychotherapie)24 Bottendaal XXXIII 20-XXXIII D St. Annastraat/Stijn Buijsstraat25 Bottendaal 35 20-35 D Cortenaerpad 3526 Bottendaal 36 20-36 D omgeving voormalige Dobbelmanfabriek27 Galgenveld I 1974 21 M28 Galgenveld I 1974 - B 21 B D Hoek Groesbeekseweg/Fransestraat (kantoor)29 Galgenveld I 1974 - C 21 C D Bouw 33 woningen Prof. Huijbersstraat - Prof. Regoutstraat - Prof. Cornelissenstraat30 Galgenveld I 1974 - E 21 E D Vergroting woning prof. v.d. Heijdenstraat 331 Galgenveld I 1974 - F 21 F D Atjehstraat (woningbouw)32 Galgenveld I 1974 - H 21 H D Antillenweg 12 (praktijkruimte)33 Galgenveld I 1974 - J 21 J D Groesbeekseweg 34-34a-34b



Bestemmingsplan Nummer M/D Omschrijving34 Galgenveld I 1974 - K 21 K D Oude Groenewoudseweg 27635 Galgenveld I 1974 - M 21 M D Fransestraat 236 Galgenveld I 1974 - N 21 N D Groesbeekseweg 9837 Galgenveld I 1974 - Q 21 Q D St. Annastraat 21/23 (kantoor)38 Galgenveld I 1974 - S 21 S D Pontanusstraat 18-2239 Galgenveld I 1974 - T 21 T D Heyendaalseweg 5240 Galgenveld I 1974 - V 21 V D Prof. van Ginnekenstraat 441 Galgenveld I 1974 - Z 21 Z D Archipelstraat (woningbouw)42 Galgenveld I 1974 - 27 21-27 D Groesbeekseweg 118 B43 Galgenveld I 1974 - 28 21-28 D Prof. van Ginnekenstraat 1244 Galgenveld I 1974 - 31 21-31 D Pontanusstraat 49/51 (café Frowijn)45 Galgenveld I 1974 - 32 21-32 D Prof. Asselbergsstraat 1 t/m 746 Galgenveld I 1974 - 34 21-34 D Prof. Cornelissenstraat / Oud Burgeren Gasthuis47 Galgenveld I 1974 - 35 21-35 D Molukkenstraat 14848 Galgenveld III 1974 23 M49 Galgenveld III 1974 - 1 23-1 D Javastraat 16-1850 Galgenveld III 1974 - 2 23-2 Dp Kantoorgebouw St. Annastraat 141-14751 Galgenveld III 1974 - A 23 A D Kantoor St. Annastraat 12752 Galgenveld III 1974 - B 23 B D St. Annastraat 12553 Galgenveld III 1974 - D 23 D D Javastraat 10454 Galgenveld III 1974 - E 23 E Dp St. Annastraat 18355 Galgenveld III 1974 - F 23 F D St. Annastraat

M = MoederplanD = DeelplanDp = Deelplan in procedure

Gemeente Nijmegen R Bottendaal a m w Nijmegen e r k …...opstellen van versnipperde kleine plannen....

Documents

Transcript of Gemeente Nijmegen R Bottendaal a m w Nijmegen e r k …...opstellen van versnipperde kleine plannen....