Gemeente Hof Van Twente Detailhandelsnota 2013-2016

8/10/2019 Gemeente Hof Van Twente Detailhandelsnota 2013-2016

1/69

Detailhandelsnota

Hof van Twente

2013 2016


2/69

2

Inhoudsopgave

1 VOORWOORD......................................................................................4

2 INLEIDING ............................................................................................5

2.1 AANLEIDING..................................................................................5 2.2 DOELSTELLING..............................................................................5 2.3 VRAAGSTELLING............................................................................5 2.4 TOTSTANDKOMING .........................................................................6

3 VERTREKSITUATIE .............................................................................6

3.1 AANBODSITUATIEGEMEENTEHOFVANTWENTE...................................7 3.1.1 Aanbodsituatie Goor ...............................................................10 3.1.2 Aanbodsituatie Markelo ..........................................................13 3.1.3 Aanbodsituatie Delden ...........................................................15 3.1.4 Aanbodsituatie Diepenheim ....................................................18 3.1.5 Aanbodsituatie Hengevelde ....................................................21 3.1.6 Aanbodsituatie Bentelo ...........................................................24

3.1.7 Detailhandel buitengebied ......................................................24 3.1.8 Veranderingen in het aanbod .................................................25 3.2 VRAAGSITUATIEGEMEENTEHOFVANTWENTE..................................26 3.2.1 Draagvlak ...............................................................................26 3.2.2 Bevolkingsontwikkeling: krimp en vergrijzing .........................26 3.2.3 Provinciale/ regionale ontwikkeling bevolking ........................28 3.2.4 Draagkracht ............................................................................28

4 KOOPGEDRAG ..................................................................................29

4.1 KOOPSTROMENONDERZOEK...........................................................29 4.1.1 Goor ........................................................................................29

4.1.2 Markelo ...................................................................................31 4.1.3 Delden ....................................................................................32 4.1.4 Diepenheim ............................................................................34 4.1.5 Hengevelde ............................................................................35 4.1.6 Bentelo en Ambt Delden .........................................................37 4.2 KOOPSTROMENANALYSE................................................................37

4.3 HOFPANEL.......................................................................................... 384.3.1 Winkelbezoek.................................................................................. 384.3.1.1 Boodschappen doen........................................................................ 384.3.1.2 Winkelen.......................................................................................... 394.3.1.3 Oordeel over de detailhandel in Hof van Twente............................. 394.3.1.4 Sterke punten en verbeterpunten detailhandel................................ 404.3.1.5 Trekpleisters.................................................................................... 404.3.1.6 Marktbezoek.................................................................................... 414.3.1.7 Koopzondag en koopavond............................................................. 414.3.1.8 Online winkelen............................................................................... 41

5 ONTWIKKELINGEN EN TRENDS......................................................42

5.1 TRENDSENONTWIKKELINGEN........................................................42 5.2 DEMOGRAFIE..............................................................................42 5.3 KOOPGEDRAGCONSUMENT ...........................................................43 5.4 RETAILERS.................................................................................43

5.5 DORPSCENTRA ...........................................................................45 5.6 ONLINEWINKELEN.......................................................................46


3/69

3

6 BELEID EN INITIATIEVEN.................................................................476.1 RIJKSBELEID..............................................................................476.1.1 Nota Ruimte ............................................................................47

6.2PROVINCIAALBELEID ................................................................................48

6.2.1 Detailhandelsvisie Overijssel ..................................................48

6.2.2 Omgevingsvisie Overijssel .....................................................49 6.3 PLANNENENINITIATIEVENINDEREGIO............................................49 6.4 LOKAALBELEID, PLANNENENINITIATIEVEN........................................49 6.4.1 Toekomstvisie Hof van Twente ...............................................49 6.4.2 Collegeprogramma .................................................................49 6.4.3 Masterplan Goor .....................................................................50 6.4.4 Structuurvisie Goor. ................................................................52 6.4.5 Bedrijventerreinenvisie ...........................................................52 6.4.6 Ambulante handel ...................................................................53 6.4.7 Evenementen .........................................................................53 6.4.8 Winkeltijden ............................................................................54

7 DE GEWENSTE DETAILHANDELSSTRUCTUUR VAN DE HOF VANTWENTE.............................................................................................54

7.1 ROLGEMEENTE ..........................................................................55 7.1.1 Keuzes maken bij ruimtelijk detailhandelsbeleid ....................55 7.1.2 Afstemming met naburige gemeenten en Regio Twente ........55 7.1.3 Te onderzoeken actiepunten gemeente .................................56

7.1.3.1 Winkeltijden ............................................................................567.1.3.2 Ondernemersfonds.................................................................577.1.3.2.1 Werkwijze OZB-fonds...........................................................577.1.3.2.2 Werkwijze Reclamefonds.....................................................58

7.2 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURPERKERN.........................58

7.2.1 Goor ........................................................................................59 7.2.2 Actieprogramma Goor ............................................................59 7.3 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURMARKELO.........................59 7.3.1 Actieprogramma Markelo .......................................................60 7.4 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURDELDEN...........................60 7.4.1 Actieprogramma Delden .........................................................61 7.5 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURDIEPENHEIM......................61 7.5.1 Actieprogramma Diepenheim .................................................61 7.6 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURHENGEVELDE....................62 7.6.1 Actieprogramma Hengevelde .................................................62 7.7 TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUURBENTELO..........................62

7.7.1 Actieprogramma Bentelo ........................................................62 7.8 BUITENGEBIED............................................................................62 7.8.1 Actieprogramma buitengebied................................................63

8 GEWENSTE ACTIES EN AMBITIES VOOR DE TOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUUR VAN DE HOF VAN TWENTE........ 63

8.1 AANPASSENVANDEWINKELTIJDEN..................................................64 8.1.1 Reactie gemeente ..................................................................65 8.2 Vormen van een ondernemersfonds ......................................65 8.2.1 Reactie gemeente ..................................................................65 8.3 BEPALENVANDEGEWENSTETOEKOMSTIGEDETAILHANDELSSTRUCTUUR

VOORDEKERNENENHETBUITENGEBIED. INCLUSIEFDEEIGEN IDEENOMTRENTDEDETAILHANDELINDEHOFVANTWENTE........................ 66

8.3.1 Reactie gemeente ..................................................................67

9 BIJLAGEN ..........................................................................................68


4/69


5/69

5

2 Inleiding

2.1 Aanleiding

Het vigerende detailhandelsbeleid van de gemeente Hof van Twentedateert van 2004. Zowel landelijk als in de Hof van Twente hebbenzich in de hierop volgende jaren diverse ontwikkelingen voorgedaan.Te denken valt aan de toename en schaalvergroting van het aanbod,branchevervaging, opkomst van internetverkoop en de vraag naarperifere ontwikkelingsmogelijkheden. Ontwikkelingen/ trends, waaronderde recessie/ de krimp van de bevolking en de vermindering van hetwinkelbestand, vragen om een nieuwe visie. Voor een optimale verzorgingvan de lokale bevolking en perspectief voor ondernemers is het vanwezenlijk belang dat er continu wordt gewerkt aan een gezond enduurzaam voorzieningenniveau.

De ontwikkelingen in de detailhandelsstructuur in de gemeente Hof vanTwente, maar ook gewijzigd rijks- en provinciaalbeleid op het gebied

van detailhandel, vormen dan ook de aanleiding om een nieuwe visiete ontwikkelen. Van belang hierbij is om de doelen die behaald zijn, tebehouden en de beoogde doelen die nog niet zijn bereikt, gepaard te latengaan met concrete verbeteringsmogelijkheden vooral met in achtnemingvan de gevolgen van de bevolkingskrimp.

2.2 Doelstelling

De detailhandelsnota 2013 - 2016 dient meerdere doelen. Zo geeft dezedetailhandelsnota inzicht in de huidige stand van zaken van de detailhandelin de Hof van Twente en worden aanverwante ontwikkelingen en relevante

beleidsstukken hierbij belicht. Vervolgens wordt een visie geformuleerdvoor het gewenste detailhandelsbeleid in de Hof van Twente voor dekomende 3 jaar. Bij deze visie wordt rekening gehouden met de rol die degemeente hierbij kan spelen met in achtneming van haar kerntaken en dehuidige tijd van bezuinigingen. Uiteindelijk zal de detailhandelsnota 2013 -2016 het toetsingskader vormen voor toekomstige initiatieven in relatie metde detailhandel in de Hof van Twente.

2.3 Vraagstelling

De centrale vraag in deze detailhandelsnota:

Wat is de gewenste en duurzame detailhandelsstructuur voorde gemeente Hof van Twente die recht doet aan de wensen enbehoeften van de inwoners c.q. consumenten en economischperspectief biedt aan de ondernemers?


6/69

6

2.4 Totstandkoming

De detailhandelsnota is op interactieve wijze tot stand gekomen, waarbijdiverse keren overleg is gevoerd en een themabijeenkomst is gehoudenmet zowel de interne als externe stakeholders bestaande uit:

Ambtelijke vertegenwoordiging van de vakgebieden RuimtelijkeOrdening, Economische Zaken, Openbare Werken en Financin.

Ondernemersverenigingen Hof van Twente Ondernemers uit de Hof van Twente Ondernemersplatform Hofpanel Leden van de gemeenteraad Hof van Twente Vertegenwoordiging van de Kamer van Koophandel (KvK) Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) Wethouder mr. ing. B.J. Sijbom, portefeuillehouder Economische

Zaken.

3 Vertreksituatie

Deze detailhandelsnota maakt gebruik van cijfermateriaal ten aanzien vaninwonersaantallen. Deze cijfers zijn afkomstig van het Centraal Bureauvoor de Statistiek (CBS), de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA)1en de Basis Administratie adressen en gebouwen (BAG)2. Het CBS steltenkel de inwonersaantallen in het totaal op. Nu de gemeente Hof vanTwente een samengestelde gemeente is van zeven gemeentedelen3,zijn voor de inwonersaantallen de GBA en de BAG geraadpleegd. Via deBAG wordt beoordeeld binnen welk gemeentedeel het adres is gelegen.In het kader van deze detailhandelsnota worden de volgende kernen (op

grond van de gemeentedelen) onderscheiden, Goor, Markelo, Delden,Diepenheim, Hengevelde en Bentelo. Ambt Delden niet, omdat het geensamenhangende kern is maar een (in formele zin) postcodegebied. Welgaat de detailhandelsnota in op de detailhandel in het buitengebied inalgemene zin.

Binnen de gemeente is een detailhandelsaanbod aanwezig met een winkelvloeroppervlak (hierna: wvo) van in totaal 54.367 m. Het winkelaanbodis verspreid over de naar inwonertal grootste kernen, te weten Goor(12.430 inwoners), Markelo (7.579 inwoners), Delden (7.410 inwoners),Diepenheim (2.639) en Hengevelde (2.090 inwoners). In de kleinere kern

Bentelo (1.583 inwoners) en de buurtschappen zijn navenant minder totgeen winkels (meer) gevestigd. In dit hoofdstuk zal een nadere weergaveworden gegeven van het huidige detailhandelsaanbod en het beschikbaredraagvlak. Dit zal eerst op gemeentelijk niveau zijn, waarna het per kerninzichtelijk wordt gemaakt. Voor kwantitatieve aanbodgegevens is gebruikgemaakt van het cijfermateriaal van Locatus.

1 De GBA zal worden vervangen door het Basis Registratie Personen (BRP) medio 2013.2 De registratiesystemen, de GBA en de BAG, zijn in beheer van de Nederlandse

gemeenten. Zo ook bij de gemeente Hof van Twente, afdeling Publiekszaken.3 Gemeentedelen Hof van Twente: Goor, Ambt Delden, Stad Delden, Diepenheim, Markelo,

Bentelo en Hengevelde.


7/69


8/69

8

Regionale aanbodvergelijking

Het volgende guur brengt het aanbod binnen de gemeente Hof van

Twente in beeld (in m wvo per 1.000 inwoners), waarbij een vergelijkingwordt gemaakt met de omliggende gemeenten.

Binnen de regio kent Enschede met 283.736 m wvo absoluut gezien hetmeest omvangrijke winkelaanbod. Per hoofd van de bevolking heeft degemeente Hof van Twente minder aanbod. Alleen de gemeente Berkellandheeft minder winkelmeters per hoofd van de bevolking. (GemeenteBerkelland is geen onderdeel van de Regio Twente, maar van de RegioAchterhoek).

Het dagelijkse aanbod is in Hof van Twente echter groter dan in de meestebuurgemeenten. Alleen de gemeente Haaksbergen heeft een groter

dagelijks aanbod. Hof van Twente heeft daarmee in de dagelijkse sectoreen koppositie in de regio. In de branchegroep In/Om Huis heeft Hofvan Twente het kleinste aanbod per 1.000 inwoners. Binnen de anderebranchegroepen in de niet-dagelijkse sector, mode & luxe/ vrije tijd endetailhandel overig, behoort de Hof van Twente tot de middenmoot.

Opbouw van het aanbod

Onderstaande tabel geeft de opbouw van het aanbod naar branchegroepbinnen de gemeente Hof van Twente en haar kernen weer (in absoluutaantal m wvo, van groot naar klein), exclusief het buitengebied.4

4 De detailhandel in het buitengebied zal in een ander hoofdstuk worden behandeld.

Branchegroep Goor Delden Markelo Henge- Diepen- Ambt Bentelo Hof van

velde heim Delden Twente

Dagelijks 7.998 3.090 2.308 695 665 0 300 15.056

Mode & Luxe 6.509 3.091 520 1.049 370 0 0 11.539

Vrije tijd 849 586 192 200 0 0 0 1.827

In/Om Huis 11.174 6.507 2.464 760 859 1.300 260 23.324

Overig 2.456 105 0 0 60 0 0 2.621

Totaal 28.986 13.379 5.484 2.704 1.954 1.300 560 54.367

Bron: Locatus Benchmark Verkenner, 21-03-2012


9/69

9

Goor (28.986 m wvo) heeft het meest uitgebreide winkelaanbodvan de gemeente. Ruim de helft van het aanbod in degemeente Hof van Twente ligt in Goor. Dit geldt voor bijna allebranchegroepen.

Na Goor hebben Delden (13.379 m wvo) en Markelo (5.484 mwvo) het grootste winkelaanbod. Beide kernen beschikken over eencompleet dagelijks winkelaanbod en enig aanvullend niet-dagelijkswinkelaanbod.

De kernen Hengevelde, Diepenheim en Bentelo hebben maar eenheel beperkt winkelaanbod. In Hengevelde zijn 15 winkels (2.704 mwvo). Het aanbod Mode & Luxe in Hengevelde maakt bijna 40% vanhet totale winkelvloeroppervlak uit, maar bestaat uit slechts tweerelatief grote winkels (ieder circa 500 m wvo). Het winkelaanbodin Diepenheim is 1.954 m wvo groot, verspreid over 15 winkels. InBentelo zijn maar twee winkels gevestigd (560 m wvo), waaronderde supermarkt (300 m wvo).

Supermarkten zijn door het grote aantal bezoekers dat zij wekelijkstrekken5sterk bepalend voor de detailhandelsstructuur. In totaal zijn

er 13 supermarkten in Hof van Twente (11.535 m wvo). In Goorzijn vier supermarkten gevestigd, waaronder Aldi en Lidl, de enigetwee discounters van de gemeente. In zowel Delden als Markelozijn twee supermarkten gelegen in aanvullende marktsegmenten.De kernen Hengevelde, Diepenheim en Bentelo hebben ieder eenkleine supermarkt.

Het winkelaanbod in Goor heeft door het grote aanbod eenbelangrijke verzorgingsfunctie voor de hele gemeente. Dit geldtvooral voor de dagelijkse boodschappen, maar ook voor niet-dagelijkse aankopen is Goor de belangrijkste aankoopplaats vande gemeente.

Het winkelaanbod in Delden en Markelo heeft vooral eenfunctie voor de eigen kern. Daarnaast vervult het ook eenboodschappenfunctie voor het omliggende buitengebied. VooralDelden kan daarnaast ook nog proteren van toerisme. Het

bestedingsgedrag van toeristen is echter heel anders dan dat vanreguliere consumenten. Hierdoor zorgt het aanwezige toerisme nietvoor veel extra marktmogelijkheden voor winkels in het dagelijksaanbod.

Het winkelaanbod in de overige kernen heeft vooral een functie voorde eigen inwoners.

De liaalbedrijven die zijn gevestigd in de gemeente (zoals de

supermarkten en Hema, Marskramer, Blokker, Kruidvat en Action)liggen vooral in de grotere kernen Goor, Delden en Markelo. In dekleinere kernen bestaat het grootste deel van het winkelaanbod uitzelfstandige ondernemers.

5 Een gemiddelde supermarkt (ca. 1.000 m wvo) trekt wekelijks ruim 10.000 klanten.


10/69

10

3.1.1 Aanbodsituatie Goor

Opbouw voorzieningenstructuur

Het centrum van Goor, globaal het gebied tussen t Schild (de historischestadskern) en de Nieuwe Stad, heeft zich ontwikkeld als belangrijkstelocatie voor voorzieningen.

De Grotestraat is van oudsher de straat waarlangs winkels, horeca enoverige publieksgerichte voorzieningen gevestigd waren.Later zijn rondom het Weversplein en bij De Hfte meer grootschaligeprojecten ontwikkeld. Buiten het centrum van Goor is in de westelijkewoonwijk een klein voorzieningencluster ontwikkeld (De Whee), met ondermeer supermarkt EMT en een Marskramer. In de voorzieningenstructuurvan Goor is daarnaast de aanwezigheid van de min of meer solitairesupermarkt aan de Van Kollaan (Jumbo) relevant.Op het bedrijventerreinZenkeldamshoek zijn daarnaast enkele solitaire, grootschalige periferedetailhandelsvestigingen. Verspreid over de kern zijn nog op diverseplaatsen kleinere winkels aanwezig.


11/69

11

Branchering aanbod

In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod naarbranches binnen Goor (genoemd inwonertal is van 1 januari 2012, bron:GBA/ BAG). Tevens is een vergelijking gemaakt met het winkelaanbod inplaatsen met een vergelijkbaar inwonertal (alle kernen in Nederland met10.000 tot 15.000 inwoners).

Het dagelijkse winkelaanbod in Goor is relatief groot ten opzichtevan vergelijkbare plaatsen. Vooral het aanbod levensmiddelenis groot.

Het niet-dagelijkse winkelaanbod is ongeveer even grootals in vergelijkbare plaatsen. Het aanbod Kleding en mode,Huishoudelijke en luxe artikelen, Fiets- en autoaccessoires,Doe-het-zelf en Overige detailhandel is sterk vertegenwoordigd.Goor heeft relatief weinig aanbod in de branches Sport en spel,Dier en plant, en Wonen. Dit komt voor een belangrijk deeldoor een relatief kleine omvang van winkels in deze branches(schaalgrootte).

Goor Vergelijkbare plaatsen

(12.430 inwoners) (10.000-15.000 inwoners)*

aantal m wvo m wvo aantal m wvo m wvo

winkels per winkel winkels per winkel

Levensmiddelen 21 7.165 341 18 4.599 256

Persoonlijke verzorging 5 833 167 4 696 174

dagelijkse artikelen 26 7.998 308 22 5.295 241

Warenhuis 1 450 450 1 547 547

Kleding en mode 17 3.098 182 16 2.573 161

Schoenen en lederwaren 2 952 476 3 671 224

Juwelier en optiek 4 229 57 4 261 65

Huishoudelijke en luxe 4 1.550 388 3 833 278

Antiek en kunst 1 230 230 1 162 162

Sport en spel 4 610 153 3 932 311

Hobby 1 30 30 2 186 93

Media 2 209 105 2 323 162

Dier en plant 7 1.734 248 7 3.058 437

Bruin- en witgoed 2 258 129 3 472 157

Fiets- en autoaccessoires 5 3.343 669 3 659 220

Doe-het-zelf 4 4.741 1.185 3 2.921 974

Wonen 4 1.098 275 9 5.730 637 Detailhandel overig 3 2.456 819 4 746 187

niet-dagelijkse artikelen 61 20.988 344 64 20.074 314

Totaal detailhandel 87 28.986 333 86 25.369 295

* gecorrigeerd naar het inwonertal van Goor



12/69

12

Sterkte-zwakteanalyseHieronder volgt een overzicht van de sterkten en zwakten van hetwinkelaanbod in Goor.6

6 Voor Goor is een masterplan opgesteld tot ontwikkeling van het centrum. Verder op indeze detailhandelsnota wordt het masterplan behandeld.

SterkBranchering/ Sterk supermarktaanbod

trekkersbeeld De enige twee discounters

van de gemeente Aanwezigheid warenhuis

(Hema) Horeca, als ondersteunende

factor voor de detailhandel, isaanwezig

Er is een weekmarkt dat een

spin-off effect kan hebbenvoor de detailhandel

Routing/opzet Sterk winkelcluster rondomwarenhuis Hema

Uitstraling Herkenbare winkelstraat

(Grotestraat) in centrum

Openbare Beeldbepalend plein

ruimte (Sterplein) op centraleplek in centrum

Ligging/ Centrum ligt centraal

bereikbaarheid in de kern

Parkeren 4 Aanwezigheid grote en

herkenbare parkeerterreinenop korte afstand van winkelsin het centrum (De Hfte,Weversplein)

Ondernemers Actieve

ondernemersvereniging(Goor Collectief)

Zwak

Sterke supermarkten buiten

het centrum Buiten het centrum nieuw

winkelgebied (De Whee) metn supermarkt en tweesubtrekkers2 (drogist Dio enhuishoudelijke artikelenMarskramer)3.

De subtrekker Blokker ligt buiten

het kernwinkelgebied Veel leegstand in het

kernwinkelgebied

Grote spreiding van winkels in hetcentrum. Onderbrekingen in hetwinkelfront, waardoor geensamenhangend centrumgebied

Onaantrekkelijke looproute

door stegen in centrum, o.a.Binnenstraat en Possestraat

In het centrum is de sfeer en

verblijfsfunctie niet optimaal

Neutraal

Neutraal

Parkeerdruk in het centrum

(De Hfte, Weversplein)door het ontbreken van eenparkeerregime (bijvoorbeeldblauwe zone)

Er zijn zogenaamde verstopte

parkeerplaatsen, zijnde

gesoleerde op zichzelfstaande parkeerplekken

Geen gezamenlijke

openingstijden. Welgezamenlijke koopzondagen

2Een subtrekker is een winkel die door bezoekersaantallen en het consumentengedrag van bezoekers bepalendis voor de (detailhandels)structuur binnen centra en bezoekersstromen naar het winkelgebied genereren. Eensubtrekker heeft minder trekkracht dan een trekker zoals een supermarkt.3Nota bene: de ontwikkeling van een kleiner functioneel winkelgebied bij een woonwijk past wel in de trend vanopkomst van dergelijke winkelgebieden naast het centrum.4Parkeeronderzoek 2013.


13/69

13

3.1.2 Aanbodsituatie Markelo


Het grootste deel van het winkelaanbod (4.350 m wvo) in Markelois geconcentreerd in het centrum (hoofdzakelijk de Grotestraat). Hetcentrum ligt in de zuidwesthoek van Markelo, decentraal in de kern. Debereikbaarheid is echter goed. Buiten het centrum is nog 1.134 m wvogelegen. Dit aanbod bestaat voor ruim de helft uit Welkoop. Verspreid overde kern zijn diverse winkels gevestigd.

Branchering aanbod

In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod naarbranches binnen Markelo (genoemd inwonertal is van 1 januari 2012, bron:GBA/ BAG). Tevens is een vergelijking gemaakt met het winkelaanbod inplaatsen met een vergelijkbaar inwonertal (alle kernen in Nederland met7.500 tot 10.000 inwoners).

Markelo beschikt over een dagelijks winkelaanbod dat iets kleiner isdan gemiddeld in kernen met een gelijk inwonertal. Het aanbod is,vooral in de branche Levensmiddelen, kleiner en er zijn nauwelijksspeciaalzaken in de Levensmiddelen.

Het niet-dagelijkse aanbod is fors kleiner dan in plaatsen met

een vergelijkbaar inwonertal. Een belangrijke reden hiervoor ishet ontbreken van winkels in bepaalde branches in Markelo (o.a.Schoenen, Sport en spel en Doe-het-zelf). Daarnaast zijn bepaaldebranches relatief ondervertegenwoordigd (zoals Dier en planten Wonen).

Markelo Vergelijkbare plaatsen

(7.579 inwoners) (7.500-10.000 inwoners)* aantal m wvo m wvo aantal m wvo m wvo


Levensmiddelen 7 2.090 299 10 2.403 240

Persoonlijke verzorging 2 218 109 3 387 129

dagelijkse artikelen 9 2.308 256 13 2.790 215

Warenhuis 0 - - 0 - -

Kleding en mode 2 316 158 6 909 152

Schoenen en lederwaren 0 - - 1 220 220

Juwelier en optiek 1 89 89 1 99 99

Huishoudelijke en luxe 2 115 58 2 424 212

Antiek en kunst 0 - - 0 - -

Sport en spel 0 - - 1 235 235

Hobby 0 - - 1 76 76

Media 1 192 192 1 129 129

Dier en plant 5 1.159 232 4 1.864 466

Bruin- en witgoed 2 155 78 2 250 125

Fiets- en autoaccessoires 1 480 480 2 387 194

Doe-het-zelf 0 - - 2 1.213 607

Wonen 2 670 335 4 2.395 599

Detailhandel overig 0 - - 1 296 296

niet-dagelijkse artikelen 16 3.176 199 28 8.497 303

Totaal detailhandel 25 5.484 219 41 11.287 275

* gecorrigeerd naar het inwonertal van Markelo



14/69

14

Sterkte-zwakteanalyseHieronder volgt een overzicht van de sterkten en zwakten van hetwinkelaanbod in Markelo.

Sterk

Branchering/ Twee supermarkten intrekkersbeeld aanvullende marktsegmenten,

centraal in het centrumgebied Compleet dagelijkse aanbod

Horeca, als ondersteunende

factor voor de detailhandel,is aanwezig

Er is een weekmarkt dat een

spin-off effect kan hebben voorde detailhandel

Routing/opzet Compact centrumgebied

Heldere routing

Uitstraling Sfeervolle uitstraling

Openbare Nieuwe straatinrichting

ruimte

Ligging/ Goed bereikbaar centrum

bereikbaarheid

Parkeren Voldoende parkeergelegenheid

(geen parkeerregime)

Ondernemers Goed investeringsniveau in

winkel (interieur en exterieur)

Zwak

Relatief klein winkelaanbod, dooronder andere de afwezigheid vanbepaalde branches

Het westelijke deel van de

Grotestraat wordt veelvuldigonderbroken door niet-winkelfuncties

Grote fabrieksgebouwen midden

in het centrum (Arkervaart envoormalige melkfabriek Coberco)

Neutraal

De verkeersintensiteit in de

Grotestraat kan hoog zijn,

waardoor de ouderen deverkeersveiligheid als nietgroot ervaren

Parkeerterreinen zijn relatief klein

Heldere parkeerstructuur

ontbreekt

Neutraal


15/69

15

3.1.3 Aanbodsituatie Delden


Het grootste deel van het winkelaanbod (11.149 m wvo) in Delden isgeconcentreerd in het centrum (Langestraat en Kortestraat). Delden heefteen toeristische functie. Dat is terug te zien in het aanwezige aanbod(galeries, musea, etc.). Ook het Landgoed Twickel verzorgt de toeristischeaantrekkingskracht voor het centrum van Delden. Buiten het centrum liggener op het bedrijventerrein van Delden diverse (grootschalige) periferedetailhandelsvestigingen, waaronder twee doe-het-zelfzaken. Verspreidover de kern zijn nog diverse winkels gevestigd.

Branchering aanbodIn onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod naarbranches binnen Delden (genoemd inwonertal is van 1 januari 2012, bron:GBA/ BAG). Tevens is een vergelijking gemaakt met het winkelaanbod inplaatsen met een vergelijkbaar inwonertal (alle kernen in Nederland met

5.000 tot 7.500 inwoners).


16/69


17/69

17

Sterkte-zwakteanalyseHieronder volgt een overzicht van de sterkten en zwakten van hetwinkelaanbod in het centrum van Delden.

In de kern Delden is sprake van een sterke toevloeiing van vreemdekoopkracht voor de niet-dagelijkse artikelensector.

Sterk

Branchering/ Twee supermarktentrekkersbeeld Aanwezigheid van

warenhuis Hema Subtrekker Kruidvat



Toeristische status, waardoor

de winkels ook op zondagopen kunnen zijn LandgoedTwickel heeft een sterktoeristisch spin-off effect voor

het centrum van Delden Er is een weekmarkt dat eenspin-off effect kan hebbenvoor de detailhandel

Er is een maandelijkse

streekmarkt dat zowel publiekaantrekt van binnen als vanbuiten de kern

Routing/opzet Heldere structuur

Uitstraling Historische panden

Sfeervol centrum

Beschermd stadsgezicht

Openbare Goed verzorgde openbare

ruimte ruimte die past bij hethistorische karakter vanDelden-Centrum

Ligging/ Goed bereikbaar

bereikbaarheid Delden is bereikbaar

per trein en per bus

Parkeren Gratis parkeren zonder

blauwe zone

Ondernemers Veel zelfstandigen, waardoor

een uniek en gevarieerdwinkelaanbod ontstaat

Goed investeringsniveau in

winkel (interieur en exterieur)

Zwak

De relatie tussen desupermarkten en hetkernwinkelgebied aan deLangestraat is matig

Centrum is langgerekt met over

de hele Langestraat relatief veelonderbrekingen door niet-winkelfuncties en leegstand

Neutraal

In algemene zin neutraal

Parkeerdruk als er bevoorrading

plaatsvindt

De Langestraat is minder goed

bereikbaar als er vrachtverkeer is,

wel of niet voor de bevoorradingvan de winkels

De parkeerdruk bij de twee

supermarkten kan hoog zijn Het parkeren tijdens de markt kan

lastig zijn

Openingstijden op de zondagen

worden niet eenduidig uitgevoerd


18/69

18

3.1.4 Aanbodsituatie Diepenheim


Bijna alle winkels in Diepenheim liggen in het centrum van de kern(Goorseweg en Grotestraat). Twee winkels liggen buiten het centrum.

Branchering aanbod

In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod naarbranches binnen Diepenheim (genoemd inwonertal is van 1 januari 2012,bron: GBA/ BAG). Tevens is voor de dagelijkse sector een vergelijkinggemaakt met het winkelaanbod in plaatsen met een vergelijkbaarinwonertal (alle kernen in Nederland met 2.000 tot 3.500 inwoners). Ookvoor Diepenheim geldt dat voor het niet-dagelijkse winkelaanbod devergelijking moeilijk te maken is. Het niet-dagelijkse aanbod bestaat inkleine kernen uit slechts enkele winkels die vaak een historie hebbenin de kern. De winkels zijn net als in Hengevelde lokaal geworteld.Een vergelijking tussen Diepenheim en kernen met een gelijk inwonertalis moeilijk te maken en sterk afhankelijk van de toevallige aan- of

afwezigheid van enkele winkels. Om geen vertekend beeld te krijgenwordt een vergelijking voor het niet-dagelijkse aanbod in Diepenheimachterwege gelaten.


19/69

19

Het dagelijkse winkelaanbod in Diepenheim is ongeveer even groot alsin vergelijkbare kernen. Een winkel in persoonlijke verzorgingsartikelenontbreekt.

Diepenheim Vergelijkbare plaatsen (2.639 inwoners) (2.000-3.500 inwoners)*

aantal m wvo m wvo aantal m wvo m wvo


Levensmiddelen 3 665 222 3 723 241

Persoonlijke verzorging 0 - - 1 53 53dagelijkse artikelen 3 665 222 4 776 194

Warenhuis 0 - -

Kleding en mode 1 110 110

Schoenen en lederwaren 1 20 20

Juwelier en optiek 0 - -

Huishoudelijke en luxe 2 115 58

Antiek en kunst 2 125 63

Sport en spel 0 - -

Hobby 0 - -

Media 0 - -

Dier en plant 2 320 160

Bruin- en witgoed 0 - -Fiets- en autoaccessoires 1 60 60

Doe-het-zelf 0 - -

Wonen 2 479 240

Detailhandel overig 1 60 60

niet-dagelijkse artikelen 12 1.289 107

Totaal detailhandel 15 1.954 130

* gecorrigeerd naar het inwonertal van Diepenheim



20/69

20

Sterkte-zwakteanalyseHieronder volgt een overzicht van de sterkten en zwakten van hetwinkelaanbod in Diepenheim.

Sterk

Branchering/ De slager heeft een sterketrekkersbeeld aantrekkingskracht op publiek,

zowel binnen als buitende kern

Aanwezigheid van een

supermarkt Aanbod sterk gericht op

toeristen, o.a. galeries Horeca, als ondersteunende


Toeristische status, waardoor

de winkels ook op zondagopen kunnen zijn Spin-off effect mogelijk voor

de detailhandel door deontwikkeling van hetKunstWerk Diepenheim

Routing/opzet Neutraal

Uitstraling Beschermd stadsgezicht

Sfeervolle uitstraling

Aan Grotestraat diverse

historische panden

Openbare Verzorgd

Aantrekkelijk plein centraal

in de kern

Ligging/ Centraal in de kern

bereikbaarheid Goed bereikbaar door ligging

van doorgaande wegParkeren Voldoende en zonder

parkeerregime

Ondernemers Veel zelfstandige ondernemers

Ondernemers spelen in op

toerisme (o.a. uitstralingwinkels, etalages, galeries)

Zwak

Supermarkt is klein en ligtdecentraal ten opzichte vanhet grootste deel van hetwinkelaanbod, maar het vormtwel een cluster met de slager

Het centrumgebied is niet

compact en wordt onderbrokendoor andere (niet-winkel) functies

Neutraal

Neutraal

Neutraal

Neutraal

Neutraal


21/69


22/69


23/69

23

Sterkte-zwakteanalyseHieronder volgt een overzicht van de sterkten en zwakten van hetwinkelaanbod in Hengevelde.

SterkBranchering/ Aanwezigheid van een

trekkersbeeld supermarkt Ook al is het een kleine kern,

er zijn speciaalzaken, zoals debakker/ slager/ drogist/ winkelin bedrijfskleding



Routing/opzet Compact in het centrum

nabij de kerk

Uitstraling Dorpse uitstraling

Openbare Verzorgde openbare ruimte

Ligging/ Winkels zijn goed bereikbaar

bereikbaarheid door ligging aan of nabijGoorsestraat

Parkeren Ruim voldoende

parkeergelegenheid

Ondernemers Veel zelfstandigen

Door ondernemersgeest/

saamhorigheid worden veel(bedrijfs) evenementengeorganiseerd

Zwak

Supermarkt is klein

Spin-off effect voor het

centrum, van de grootschaligebruidsmodewinkel op hetbedrijventerrein, is nietdirect aanwezig.

Naast de compacte opstelling

nabij de kerk, ontbreekt hetcentrumgevoel in de rest van

het centrum door een matigeclustering van het winkelaanboden door de barrirewerking vande provinciale Goorsestraat(N347)

Neutraal

De Goorsestraat is een drukke

doorgaande weg die de winkelsscheidt

Een voetgangersverbinding die

zorgt voor een verbinding tussende verschillende delen van hetcentrumgebied ontbreekt aande Goorsestraat

Neutraal

Neutraal

Neutraal


24/69

24

3.1.6 Aanbodsituatie Bentelo

Een aanbodanalyse voor Bentelo, zoals gedaan is voor de overigekernen in Hof van Twente kan niet worden gemaakt. Het aanbod en hetaantal inwoners in Bentelo (1.583, bron: GBA/ BAG) is dermate klein dateen vergelijking niet te maken is. Tevens ontbreken samenhangendewinkelgebieden. Wel zijn er enige speciaalzaken aanwezig die qua historieal geruime tijd daar zijn gevestigd.

3.1.7 Detailhandel buitengebied

De Hof van Twente heeft een omvangrijk buitengebied, met buurtschappen/lintbebouwingen en solistische (agrarische) bouwwerken en erven. In hetbuitengebied zijn detailhandel locaties aanwezig. Veelal is de vestiging

van een dergelijke locatie in het buitengebied historisch zo gegroeid. Vaakbetreft het een grootschalige/ specialistische detailhandel of is er sprakevan een agrarische link, bijvoorbeeld door de verkoop van landelijke/eigen geproduceerde producten. Afhankelijk van het aanbod hebben dezelocaties een aantrekkende werking op publiek binnen dan wel buiten dekern of de Hof van Twente


25/69

25

3.1.8 Veranderingen in het aanbod

Binnen het detailhandelsaanbod in de gemeente Hof van Twente hebbenzich de afgelopen jaren verschillende veranderingen voorgedaan.Hieronder staan de belangrijkste veranderingen die van invloed zijngeweest op de omvang en samenstelling van het totale aanbod.

Het aantal winkels binnen de gemeente Hof van Twente is sinds2004 (het jaar van de vorige detailhandelsnota) afgenomen van222 in 2004 (bron: Locatus Verkenner, uittreksel van april 2004)tot 213 in 2012. Het totale winkelvloeroppervlak is daarentegentoegenomen van 44.575 m wvo in 2004 tot 54.367 m wvo in 2012.

Het dagelijkse winkelaanbod is sinds 2004 met circa 17%toegenomen tot 15.056 m wvo in 2012. Dit is meer dan gemiddeldin Nederland (ca. + 11% in de periode 2002-2012). Het aantalwinkels in de dagelijkse sector daalde echter van 65 in 2004 tot 58in 2012 (-11%). Deze afname is sterker dan gemiddeld in Nederland(ca. 6% krimp tussen 2002 en 2012). Geconcludeerd kan wordendat in Hof van Twente de schaalvergroting sterker is geweest dan inoverig Nederland.

Het niet-dagelijkse winkelaanbod is sinds 2004 met circa 24%toegenomen tot 39.311 m wvo in 2012. Dit is meer dan gemiddeldin Nederland (ca. + 12% in de periode 2002-2012). Het aantalwinkels bleef in Hof van Twente echter nagenoeg stabiel (157winkels in 2004 tegenover 155 winkels in 2012). In Nederland namhet aantal winkels in die periode af met circa 4%. Ook in de niet-dagelijkse sector kan geconcludeerd worden dat in Hof van Twentede schaalvergroting sterker is geweest dan in overig Nederland.

Het inwonertal binnen de gemeente is in de periode 2004-2012toegenomen. Op 1 januari 2012 had de gemeente Hof van Twente35.597 inwoners(bron: CBS); in 2004 was het inwonertal circa

35.000. Het gemiddelde winkelaanbod per inwoner is daarmeezowel in de dagelijkse als de niet-dagelijkse sector toegenomen.

De toename van het dagelijkse winkelaanbod komt voor eenbelangrijk deel door de groei van het supermarktaanbod in Goor(o.a. verplaatsing en uitbreiding van C1000 en uitbreiding van dehuidige Jumbo).

De omvang van het niet-dagelijkse winkelaanbod is toegenomen.De groei komt vooral voor rekening van Goor. Het aanbod in deoverige kernen is maar in beperkte mate veranderd. De groei heeftvooral plaatsgevonden in de branchegroepen Mode en luxe (o.a.opening van Hema, Action, Shoeby Fashion, Takko en Lake Side)

en In/Om Huis (o.a. opening van Karwei).


26/69

26

3.2 Vraagsituatie gemeente Hof van Twente

3.2.1 Draagvlak

Per kern wordt er een overzicht gegeven van het aantal inwoners. Ook zalde verdeling van het inwonertal naar leeftijdscategorie worden gegeven invergelijking met de provincie Overijssel. Volledigheidshalve staat hieronderook een vergelijking tussen Overijssel en de rest van de provincies inNederland.

3.2.2 Bevolkingsontwikkeling: krimp en vergrijzing

In de Hof van Twente wonen circa 35.597mensen. Dat betekent dat debevolking sinds 2004 (jaartal van de vorige detailhandelsnota) met 597mensen is toegenomen. De beperkte groei is het gevolg van een laaggeboortesaldo en migratiesaldo van ongeveer 0. In de Hof van Twentewonen relatief veel 55 plussers. In Delden is bijna 40% van de mensenouder dan 55 jaar. Dat is twee keer zo veel als het landelijk gemiddelde.Ook de kern Diepenheim kent relatief veel 55 plussers.

In de komende jaren neemt de vergrijzing verder toe. Dit proces, dat in heel

Twente speelt, is het gevolg van een stijging van het sterftecijfer en eenafname van het geboortecijfer. In de Hof van Twente zal het proces vangroei naar krimp sneller plaatsvinden dan in de Regio Twente, aangezienhier relatief veel 55 plussers wonen (met uitzondering van Hengeveldeen Bentelo, deze kernen hebben een jonge bevolking). Deze daling vanhet aantal jong volwassenen komt door twee effecten. Allereerst de snelledaling van het geboortecijfer in de jaren tachtig, maar ook het wegtrekkenvan de leeftijdsgroep tot 35 jaar als gevolg van werk, studie of relatieelders. De groei van het aantal inwoners voor de Hof van Twente zit danook vooral in de leeftijd vanaf 45 jaar en niet in de leeftijdscategoriendaar onder.


27/69

27

Aantal inwoners per gemeentedeel.

Op basis van de Primos 20107zijn de huishoudensprognoses voor deverschillende kernen in de Hof van Twente berekend. De algehele trendis dat het inwoneraantal sterk zal dalen. Dat het aantal huishoudens totcirca 2030 nog zal toenemen is te verklaren door de gezinsverdunning.Er komen meer kleinere (oudere) huishoudens en mensen wonen vakeralleen. De groei van het aantal huishoudens wordt veroorzaakt dooreen sterke groei in de categorie 55-plussers. De verwachting is dat degemiddelde grootte van de huishoudens de komende jaren geleidelijkverder zal dalen naar 2,4 in 2015 en tot circa 2,1 personen per huishoudenin 2030. In de hieronder staande tabel (tabel 2.2) staat de verwachte

huishoudenverdeling binnen Hof van Twente weergegeven.8

Een positief migratiesaldo, met minder mensen die uit de gemeentevertrekken en meer mensen die naar de gemeente (terug)komen, is nietrealistisch. De Regio Twente als geheel had de laatste 5 jaren een negatiefmigratiesaldo van circa 3000 personen en ook in de omliggende gebiedenzal uiteindelijk de bevolking krimpen. Het wegtrekken van jongerenvanwege studie en werk is een proces waar alle plattelandsgemeentenmee te maken hebben. Slechts een deel van deze jongeren komtuiteindelijk terug naar de gemeente. Deze keuze is maar beperktbenvloedbaar door de gemeente.

Toename aantal huishoudens bij migratiesaldo nul.

7 Afkomstig van Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). PBL is het nationaleinstituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte.

8 Gemeente Hof van Twente, Oplegnotitie woonvisie 2009-2013.

Gemeentedeel Inwoneraantal

Bentelo .....................................................................................................1.583

Ambt Delden .............................................................................................1.848 Hengevelde ..............................................................................................2.090 Diepenheim ..............................................................................................2.639 Stad Delden ..............................................................................................7.410 Markelo .....................................................................................................7.579 Goor ......................................................................................................12.430

Hof van Twente .....................................................................................35.597

Bron: CBS 1 januari 2012

2005 2010 2012-2015

1&2 persoonshuishoudens


28/69

28

3.2.3 Provinciale/ regionale ontwikkeling bevolking

Tot 2025 groeien de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland hetsterkst en in de provincies Zeeland en Limburg wordt tot die tijd een lichtedaling van het aantal inwoners verwacht. De provincie Overijssel is eenmiddenmoter, met een groei van een kleine 50.000 inwoners. De groei inde provincie Overijssel voltrekt zich vooral in de grote steden. In de restvan de provincie is sprake van stabilisatie of lichte daling van het aantalinwoners. De bevolking van Overijssel groeit minder hard tot 2025. InTwente zal daarvan eerder de merkbaar zijn dan in West-Overijssel.

3.2.4 Draagkracht

De draagkracht van de inwoners van de gemeente Hof van Twente wordtin belangrijke mate bepaald door het gemiddeld besteedbaar inkomen.De bestedingen hangen daar namelijk direct mee samen. In de volgendeoverzichten zijn de bestedingen in de dagelijkse sector en in de niet-dagelijkse sector uiteengezet.

Het gemiddeld bruto inkomen (per jaar) per inwoner van Hof van Twenteligt met 20.400,- ongeveer 3% onder het landelijk gemiddelde van 21.100,-. Dit betekent dat de inwoners van de gemeente Hof van Twenteook minder uit zullen geven aan de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen9.

9 Wanneer het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in het verzorgingsgebied

afwijkt van het Nederlands gemiddelde is het gewenst de gemiddelde omzetcijfers perhoofd aan te passen. Voor winkels met dagelijks aanbod is het gebruikelijk het omzetcijferper hoofd aan te passen met een correctie van van het percentage dat het inkomenlager of hoger is dan het Nederlands gemiddelde. Voor winkels met niet-dagelijks aanbodis het gebruikelijk een correctie door te voeren van van het percentage dat het inkomenlager of hoger is dan het gemiddelde.

Hof van

Bestedingen Twente Nederland

Gemiddeld inkomen per inwoner (per jaar) 20.400,- 21.100,- Afwijking t.o.v. landelijk gemiddelde (per jaar) - 3%

Gemiddelde besteding dagelijks (per jaar) 2.291 2.310,- Gemiddelde besteding niet-dagelijks (per jaar) 2.685 2.730,-

Bron: CBS: 2012, kerncijfers wijken en buurt; Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD):

2011, omzetkengetallen

Bestedingen Goor Delden Markelo Diepenheim Hengevelde

Gemiddeld inkomen

per inwoner (per jaar) 19.800,- 23.400,- 20.400,- 19.900,- 18.300,-

Afwijking t.o.v.

gemiddelde NL - 6% +11% -3% -6% -13%

Afwijking t.o.v.

gem gemeente -3% +15% +/-0% -2% -10%

Gem. besteding

dagelijks (per jaar) 2.275,- 2.375,- 2.294 2.282,- 2.237,-

Gem. besteding

niet-dagelijks(per jaar) 2.647,- 2.881,- 2.688 2.657,- 2.553,-

Bron: CBS: 2012, kerncijfers wijken en buurt; HBD: 2011, omzetkengetallen


29/69

29

Binnen de gemeente Hof van Twente ligt het inkomensniveau (en dedaarvan afgeleide bestedingen) het laagst in de kern Hengevelde.Delden kent het hoogste gemiddelde inkomen. Dit inkomen ligt ook ruimboven het Nederlandse gemiddelde. Een afgeleide van de vergrijzing,de bevolkingsdaling en de huishoudenontwikkeling in de gemeente Hofvan Twente, is dat de inkomsten voor de Hof van Twente dalen. Devermindering van inkomsten wordt nog eens versterkt door de gevolgenvan de economische moeilijke tijden.

4 Koopgedrag

4.1 Koopstromenonderzoek

In 2010 heeft het onderzoeksbureau I&O in opdracht van de Twentsegemeenten in Oost Nederland een koopstromenonderzoek uitgevoerd.Dit onderzoek vindt om de vijf jaar plaats. Het onderzoek geeft dekooporintatie weer per kern, een vergelijking van de koopstromen doorde tijd en een vergelijking van het draagvlak met omliggende plaatsen.Ook bevat het koopstromenonderzoek een analyse van de bezoekmotieven

en waardering van de winkelgebieden per kern van de Hof van Twente.Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat het koopstromenonderzoekuit 2010 niet leidend is geweest voor het opstellen van onderhavigedetailhandelsnota. Weliswaar zijn de geconstateerde feiten uit2010 van belang, maar ook na 2010 zijn er ontwikkelingen geweestdie deze detailhandelsnota hebben benvloed. Hieronder staanper kern de resultaten van dit onderzoek vermeld. De volledigekoopstromenonderzoeken per kern van de Hof van Twente zijn alsbijlagen in deze detailhandelsnota opgenomen.

4.1.1 Goor

Meer toevloeiing dagelijkse artikelen

De meeste inwoners van Goor doen de dagelijkse boodschappen inde eigen woonplaats. Bijna driekwart gaat dagelijks of enkele malenper week, de rest n keer per week of minder.

Ten opzichte van 2000 is de koopkrachtbinding voor dagelijkseartikelen met 8 procent gedaald.

Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen in Goorkoopt (de koopkrachttoevloeiing), is tussen 2000 en 2010 met97 procent gegroeid.

Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Goor bedraagt

16.800 en is sinds 2005 met 4 procent gegroeid (600 klanten). In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is hetaantal klanten voor dagelijkse artikelen in Goor iets groter dangemiddeld.


30/69

30

Huishoudbranche levert in

Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector van Goorbedraagt 7.800.

De positie van de niet-dagelijkse sector in Goor is de afgelopenjaren achteruitgegaan; 24 procent minder klanten dan in 2005 doende niet-dagelijkse aankopen in Goor.

De sterkste afname van draagvlak is te zien in de woninginrichtingbranche (-39 procent). Vooral de koopkrachtbinding is hierafgenomen.

De huishoudelijke artikelen zijn de enige artikelgroep waar hetdraagvlak is toegenomen, hier groeide het aantal klanten deafgelopen vijf jaar met 2 procent.

De kledingbranche is verantwoordelijk voor de grootste relatievetoevloeiing van klanten naar Goor. De grootste absolute toevloeiingvoor niet-dagelijkse artikelen is te zien bij de huishoudelijkeartikelen.

Vergeleken met een aantal referentiekernen is het gemiddeldedraagvlak voor de niet dagelijkse artikelen in Goor iets kleiner dan

gemiddeld.

Inwoners en bezoekers van Goor kiezen voor nabijheid

De nabijheid van de winkels is voor inwoners en regiobezoekerseen belangrijk argument voor het doen van dagelijkse inkopenin Goor. Daarna volgen bij inwoners bereikbaarheid en bepaaldewinkels/producten. Bij regiobezoekers gaat het naast nabijheid ombepaalde winkels/producten en de lage prijzen. Ook als het gaatom winkelen, is nabijheid voor inwoners en regiobezoekers debelangrijkste reden. Daarnaast blijft ruim een kwart van de inwonersin Goor vanwege de bereikbaarheid en winkelt een vergelijkbaaraandeel van de regiobezoekers in Goor winkelen vanwegebepaalde winkels/producten.

De meeste winkelvoorzieningen in Goor worden ruim voldoende

beoordeeld. Vooral over de etsparkeermogelijkheden is mentevreden. Het aanbod van daghoreca krijgt met een 6,2 het laagsterapportcijfer.

Tussen 2000 en 2010 nam de waardering voor de meeste aspectenvan winkelvoorzieningen iets toe. Vooral het aantal winkels is ervolgens klanten op vooruitgegaan.

Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen via internet en bezoek

koopzondagen minder frequent

Nog geen vijfde van de inwoners van Goor bestelt regelmatig(tenminste n keer per maand) iets via het internet.

Ruim de helft van de inwoners bezoekt regelmatig een warenmarkt.De meerderheid bezoekt dan de markt in Hof van Twente ofHengelo.

Bijna vier op de tien inwoners van Goor bezoeken wel eens eenkoopzondag. Het grootste deel gaat hiervoor naar Hengelo ofEnschede.


31/69

31

4.1.2 Markelo

Zwakkere binding dagelijkse artikelen

Ruim zes op de tien inwoners van Markelo doen de dagelijkseboodschappen in de eigen woonplaats. Bijna driekwart gaatdagelijks of enkele malen per week, de rest n keer per weekof minder.

Ten opzichte van 2005 is de koopkrachtbinding van dagelijkseartikelen met 12 procent gedaald.

Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen inMarkelo koopt (de koopkrachttoevloeiing), is tussen 2005 en 2010met 25 procent gegroeid (+100 klanten).

Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Markelo bedraagt5.100 en is sinds 2005 met 9 procent afgenomen (500 klanten).

In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is hetaantal klanten voor dagelijkse artikelen in Markelo kleiner dangemiddeld.

Huishoud- en electrobranche leveren in

Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector van Markelobedraagt 1.500.

De positie van de niet-dagelijkse sector in Markelo is de afgelopenjaren achteruitgegaan; 12 procent minder klanten dan in 2005 doende niet-dagelijkse aankopen in Markelo. Dit komt door een dalingvan de koopkrachttoevloeiing; de koopkrachtbinding van niet-dagelijkse artikelen is stabiel gebleven.

De sterkste (absolute) afname van draagvlak is te zien in dehuishoudelijke en electrobranche (beide -1.400 klanten).

Alleen in de bloemen, planten, en tuinbranche is sprake van groei(+18 procent of 700 klanten). Vergeleken met een aantal referentiekernen is het draagvlak voor

de niet-dagelijkse artikelen in Markelo kleiner dan gemiddeld.

Nabijheid belangrijkste bezoekmotief

De nabijheid van de winkels is voor klanten het belangrijksteargument voor het doen van dagelijkse inkopen in Markelo.Daarnaast bezoekt bijna een vijfde de winkels in Markelo vanwegede bereikbaarheid.

De meeste winkelvoorzieningen in Markelo worden ruim voldoendebeoordeeld. Vooral over de etsparkeermogelijkheden is men

tevreden. Het aantal winkels en de inrichting/aankleding vanwinkelstraten krijgen met een 6,5 het laagste rapportcijfer.


32/69

32



Een vijfde van de inwoners van Markelo bestelt regelmatig(tenminste n keer per maand) iets via het internet.

Vier op de tien inwoners bezoeken regelmatig een warenmarkt. Demeerderheid bezoekt dan de markt in de eigen gemeente (veelalhet kerkplein in Markelo zelf) of gaat naar het centrum van Rijssen.

Drie op de tien inwoners van Markelo bezoeken wel eens eenkoopzondag. Het grootste deel gaat hiervoor naar Enschede ofHengelo.

4.1.3 Delden

Minder draagvlak dagelijkse artikelen

De meeste inwoners van Delden doen de dagelijkse boodschappenin de eigen woonplaats. Acht op de tien inwoners gaan dagelijks ofenkele malen per week, de rest n keer per week of minder.

Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Delden bedraagt

8.300 en is sinds 2005 met 19 procent afgenomen (2.000 klanten). Ten opzichte van 2005 is de koopkrachtbinding met 17 procent

gedaald. Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen in

Delden koopt (de koopkrachttoevloeiing), is tussen 2005 en 2010met 24 procent gedaald.

In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is hetaantal klanten voor dagelijkse artikelen in Delden gemiddeld.


33/69

33

Doe-het-zelfbranche levert in, bloemen-, planten- en tuinbranche

groeit

Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector van Deldenbedraagt 5.000.

De positie van de niet-dagelijkse sector in Delden is de afgelopenachteruitgegaan; 9 procent minder klanten dan in 2005 doen deniet-dagelijkse aankopen in Delden. Dit komt vooral door een dalingvan de koopkrachtbinding.

De sterkste afname van draagvlak is te zien in de doe-het-zelfbranche (-40 procent).

De sterkste toename van draagvlak komt voor rekening van debloemen, planten en tuinartikelen. Hier groeide het aantal klantende afgelopen vijf jaar met 35 procent.

De kledingbranche is verantwoordelijk voor de grootste relatievetoevloeiing van klanten naar Delden. De grootste absolutetoevloeiing voor niet-dagelijkse artikelen is te zien bij deelectrobranche.

Vergeleken met een aantal referentiekernen is het draagvlak voor

de niet-dagelijkse artikelen in Delden gemiddeld.

Bezoekers van Delden kiezen voor nabijheid, winkelaanbod en

parkeergelegenheid, inwoners kiezen voor nabijheid

De nabijheid van de winkels is voor inwoners verreweg hetbelangrijkste argument voor het doen van dagelijkse inkopen inDelden. Ook voor regiobezoekers is dit de voornaamste reden.Daarnaast gaat een kwart van de regiobezoekers voor dagelijkseartikelen naar Delden vanwege de parkeergelegenheid, bepaaldewinkels/producten of de bereikbaarheid. Ook als het gaat omwinkelen, is nabijheid voor inwoners de belangrijkste reden.Voor regiobezoekers zijn daarnaast bepaalde winkels/producten,

nabijheid en parkeergelegenheid belangrijke bezoekmotieven. De meeste winkelvoorzieningen in Delden worden goed beoordeeld.Vooral over de etsparkeermogelijkheden is men tevreden. Het

aanbod van daghoreca en de parkeermogelijkheden voor autos krijgen met een 7,1 het laagste

rapportcijfer.


koopzondagen minder frequent.

En op de acht inwoners van Delden bestelt regelmatig (tenminsten keer per maand) iets via het internet.

Twee op de drie inwoners bezoeken regelmatig een warenmarkt.De meerderheid bezoekt dan de markt in de eigen gemeente.

Drie op de tien inwoners van Delden bezoeken wel eens eenkoopzondag. Het grootste deel gaat dan naar Hengelo of Enschede.


34/69

34

4.1.4 Diepenheim

Minder binding en toevloeiing dagelijkse artikelen

Minder dan de helft van de inwoners van Diepenheim doet dedagelijkse boodschappen in de eigen woonplaats.

Ten opzichte van 2005 is de koopkrachtbinding voor dagelijkseartikelen met 39 procent gedaald.

Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen inDiepenheim koopt (de koopkrachttoevloeiing), is tussen 2005 en2010 met 20 procent gedaald.

Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Diepenheimbedraagt 1.500 en is sinds 2005 met 35 procent afgenomen(800 klanten).

In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal ishet aantal klanten voor dagelijkse artikelen in Diepenheim kleinerdan gemiddeld.

Woninginrichting branche levert in

Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector vanDiepenheim bedraagt 400.

De positie van de niet-dagelijkse sector in Diepenheim is deafgelopen jaren achteruitgegaan; 33 procent minder klanten danin 2005 doen de niet-dagelijkse aankopen in Diepenheim. Dit komtdoor een daling van de koopkrachttoevloeiing; de koopkrachtbindingvan niet-dagelijkse artikelen is gelijk gebleven.

De sterkste afname van draagvlak is te zien in de woninginrichtingbranche (-400 klanten).

De sterkste groei doet zich voor in de electrobranche(+200 klanten). Vergeleken met een aantal referentiekernen is het gemiddelde

draagvlak voor de niet dagelijkse artikelen in Diepenheim klein.

Inwoners en bezoekers van Diepenheim kiezen voor nabijheid

De nabijheid van de winkels is voor inwoners en regiobezoekershet belangrijkste argument voor het doen van dagelijkse inkopenin Diepenheim.

De meeste winkelvoorzieningen in Diepenheim worden ten opzichtevan referentiekernen bovengemiddeld beoordeeld. Het aantalwinkels krijgt met een 6,2 het laagste rapportcijfer.


35/69

35



Nog geen zesde van de inwoners van Diepenheim besteltregelmatig (tenminste n keer per maand) iets via het internet.

Bijna de helft van de inwoners bezoekt regelmatig een warenmarkt.De meerderheid bezoekt dan de markt in Goor of Hengelo.

Bijna een kwart van de inwoners van Diepenheim bezoekt wel eenseen koopzondag. Het grootste deel gaat hiervoor naar Hengelo ofEnschede.

4.1.5 Hengevelde

Minder draagvlak dagelijkse artikelen

Bijna de helft van de inwoners van Hengevelde doet de dagelijkseboodschappen in de eigen woonplaats. Bijna driekwart van deconsumenten gaat dagelijks of enkele malen per week, de restn keer per week of minder.

Ten opzichte van 2005 is de koopkrachtbinding met 17 procentgedaald. Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen in

Hengevelde koopt (de koopkrachttoevloeiing), is tussen 2005 en2010 met 57 procent gedaald.

Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Hengeveldebedraagt 1.300 en is sinds 2005 met 32 procent afgenomen(600 klanten).

In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is hetaantal klanten voor dagelijkse artikelen in Hengevelde ongeveergemiddeld.


36/69

36

Kledingbranche levert in, bloemen-, planten- en tuinbranche groeit

Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector vanHengevelde bedraagt 800.

De positie van de niet-dagelijkse sector in Hengevelde is deafgelopen jaren achteruitgegaan; 20 procent minder klanten danin 2005 doen de niet-dagelijkse aankopen in Hengevelde. Dit komtdoor een daling van de koopkrachttoevloeiing, de koopkrachtbindingvan niet-dagelijkse artikelen is stabiel gebleven.

De sterkste afname van draagvlak is te zien in de kledingbranche(-60 procent of 300 klanten).

De sterkste toename van draagvlak komt voor rekening van debloemen, planten en tuinartikelen; hier groeide het aantal klanten deafgelopen vijf jaar met 125 procent (1.000 klanten).

De doe-het-zelfartikelen zijn verantwoordelijk voor de grootsterelatieve en absolute toevloeiing van klanten naar Hengevelde.

Vergeleken met kernen met een vergelijkbaar inwonertal ishet gemiddelde draagvlak voor de niet-dagelijkse artikelen inHengevelde gemiddeld.

Nabijheid belangrijkste bezoekmotief

De nabijheid van de winkels is voor klanten het belangrijksteargument voor het doen van dagelijkse inkopen in Hengevelde.Daarnaast bezoekt n op de zes klanten de winkels in Hengeveldevanwege de bereikbaarheid.

De meeste winkelvoorzieningen in Hengevelde worden goedbeoordeeld. Vooral over de parkeermogelijkheden voor etsen en

autos is men tevreden. Het aanbod van daghoreca krijgt met een7,3 het laagste rapportcijfer.



Nog geen zesde van de inwoners van Hengevelde besteltregelmatig (tenminste n keer per maand) iets via het internet.

Ruim vier op de tien inwoners bezoeken regelmatig eenwarenmarkt. De meerderheid bezoekt dan de markt in de eigengemeente of gaat naar Hengelo.

Bijna een derde van de inwoners van Hengevelde bezoekt wel eenseen koopzondag. Het grootste deel gaat hiervoor naar Hengelo ofEnschede.


37/69

37

4.1.6 Bentelo en Ambt Delden

Het koopstromenonderzoek en dus ook de koopstromenanalyse kondenniet worden uitgevoerd voor Bentelo en Ambt Delden zoals gedaan isvoor de overige kernen in Hof van Twente. Het winkelbestand in Benteloen Ambt Delden is daarvoor te klein. Ook ontbreken er samenhangendewinkelgebieden en is Ambt Delden geen samenhangende kern, maar (informele zin) een postcodegebied.

4.2 Koopstromenanalyse

Goor heeft in de dagelijkse artikelensector een sterkeverzorgingsfunctie. De koopkrachtbinding voor niet-dagelijkseartikelen is een stuk lager.

De inwoners uit Markelo, Hengevelde en Diepenheim zijn metname voor de niet-dagelijkse aankopen in aanzienlijk sterkeremate georinteerd op het aanbod buiten de eigen woonplaats.

In de kern Delden is sprake van een sterke toevloeiing vanvreemde koopkracht voor de niet- dagelijkse artikelensector.


38/69

38

Draagvlakopbouw 2010

4.3 Hofpanel

In maart 2013 is er onder het Hofpanel een peiling gehouden overdetailhandel (uitgevoerd door het onderzoeksbureau I&O uit Enschede,in opdracht van de gemeente Hof van Twente). In het totaal zijn 2.229panelleden uitgenodigd tot deelname aan deze Hofpanel peiling.Uiteindelijk hebben 724 panelleden hieraan deelgenomen. De Hofpanelpeiling had als doel de mate van tevredenheid van de inwoners te peilenover het winkelaanbod in de buurt en over de markt, koopzondag enkoopavond. Hieronder volgt een kernachtige uiteenzetting per kern vande resultaten van de Hofpanel peiling. Volledigheidshalve is de volledigeHofpanel peiling als bijlage in deze detailhandelsnota toegevoegd, alsook een overzicht van de gegeven antwoorden op de open vragen doorde deelnemers aan de Hofpanel peiling. Deze uiteenzetting is letterlijkovergenomen uit de resultaten van de Hofpanel peiling, die door I&O isuitgevoerd en is geanalyseerd voor de gemeente Hof van Twente.

4.3.1 Winkelbezoek

4.3.1.1 Boodschappen doen

Meer dan de helft (52 procent) doet minimaal een keer per weekboodschappen in Goor. Na Goor is Delden de plaats waar het vaakstboodschappen worden gedaan, gevolgd door Markelo. Slechts 0,5 procentdoet nooit boodschappen in een van de kernen van Hof van Twente. Eenmogelijke verklaring zou kunnen zijn dat men kleine boodschappenin de eigen woonplaats doet en voor de grote (week)boodschappen naarde grotere kern gaat.

Niet-dagelijkse Koop Dagelijkse artikelensector artikelensector stromen binding toevloeiing orintatie binding toevloeiing orintatie

* ** index*** * ** index***

Goor 89% 35% 137 40% 37% 63

Delden 76% 35% 117 35% 50% 70 Markelo 63% 10% 70 18% 13% 21

Hengevelde 48% 23% 62 19% 50% 38 Diepenheim 42% 27% 58 8% 50% 15

* de mate waarin de bevolking in de eigen plaats koopt, uitgedrukt als percentagevan het aantal inwoners.

** de mate waarin de kern klanten uit andere plaatsen aantrekt, uitgedruktals percentage van het draagvlak.

*** de orintatie-index is de verhouding van het draagvlak, bestaande uit klantenuit binding en toevloeiing, ten opzichte van het inwonertal van een plaats.

Bron: Koopstromenonderzoek Oost-Nederland 2010


39/69


40/69


41/69

41

vaak speciaal voor de Spar, of de slagerij. Men mist hier onder andereeen bakker, vishandel en kledingzaak. In Markelo komt men speciaal voorde supermarkt (Plusmarkt en Dirk van de Broek). Daarnaast wordt ookde Welkoop vaker genoemd. Men mist hier onder andere een winkel voorhuishoudelijke artikelen en een schoenenwinkel.

4.3.1.6 Marktbezoek

Als panelleden de markt bezoeken, is dit het vaakst de vrijdagmarkt inGoor, gevolgd door de vrijdagmarkt en de streekmarkt in Delden. Hetaandeel panelleden dat wekelijks een markt bezoekt is relatief klein. Devrijdagmarkt in Delden kent de meeste wekelijkse bezoekers.De belangrijkste reden om niet of zelden naar de markt te gaan is dat mener geen tijd voor heeft. Redenen gerelateerd aan de markt zelf (te weinigaanbod, ongezellig, ver weg enzovoort) worden relatief weinig genoemd.

4.3.1.7 Koopzondag en koopavond

Binnen Hof van Twente zijn koopavonden en koopzondagen, en hebbensommige supermarkten een openstelling op zondag. De koopavonden zijn

de meest benutte speciale winkelmomenten. Negen op de tien panelledengaat wel eens op koopavond winkelen. Tweederde bezoekt wel eenseen koopzondag en iets meer dan de helft doet wel eens boodschappenop zondag. Ruim tweevijfde van de panelleden bezoekt regelmatig, datwil zeggen een keer per maand of vaker, een koopavond. Iets minderdan een kwart doet regelmatig boodschappen op zondag en een opde tien bezoekt regelmatig een koopzondag. Het aandeel panelledendat meer koopzondagen wenst of een groter aantal supermarkten metzondagopenstelling is relatief klein. Ongeveer een op de zeven wenst meerwinkelmogelijkheden op zondag. Een aanzienlijk deel van de panelleden,bijna tweevijfde, wenst geen openstelling van supermarkten op zondag.

Een evenzo groot deel van de panelleden vindt de huidige situatiejuist goed. Er zijn minder tegenstanders van koopzondagen dan vanzondagopenstellingen van supermarkten. Toch ziet nog een van devier panelleden liever geen koopzondagen. Iets minder dan de helftvan de panelleden vindt de huidige situatie juist goed.

4.3.1.8 Online winkelen

Een groot deel van het panel, namelijk ruim vijf op de zes panelleden,doet wel eens aankopen via internet De grootste groep doet dit niet heelfrequent, namelijk minder dan een keer per maand. Ongeveer een op dezes doet gemiddeld eens in de 14 dagen aankopen via internet, soms nog

vaker. De internetaankopen zijn in de meeste gevallen niet bij winkels inde eigen gemeente. Slechts acht procent van de panelleden die wel eensonline aankopen doen, bestellen wel eens producten via internet bij winkelsin Hof van Twente. Een suggestie is om een digitale winkelstraat voor Hofvan Twente te ontwikkelen. Lokale (internet-)ondernemers kunnen dan viainternet hun producten aanbieden. Ongeveer de helft van het panel vindt diteen goed initiatief, ruim een kwart is neutraal en een op de zeven vindt heteen slecht initiatief. De resterende 11 procent heeft geen mening. De vraagbij een dergelijke digitale winkelstraat is natuurlijk of inwoners hier ooksneller hun producten online zouden bestellen dan van (internet-)winkelselders. De meeste panelleden, namelijk 42 procent zegt dat het hen nietuitmaakt dat het hier lokale internetondernemers betreft. Zij zouden omdeze reden hier niet sneller producten bestellen. Een iets kleiner deel,namelijk 38 procent denkt wel eerder hier te bestellen en 8 procent zegtzeker weten hier sneller te bestellen.


42/69

42

5 Ontwikkelingen en Trends

Op landelijk, provinciaal en regionaal niveau doen zich ontwikkelingen entrends voor die van invloed zijn op de detailhandel in de gemeente Hof vanTwente. De belangrijkste ontwikkelingen en trends komen in dit hoofdstukaan bod10.

5.1 Trends en ontwikkelingenZowel de consumentengedragingen als de (retail)markt zijn voortdurendaan veranderingen onderhevig. Naast de demograsche ontwikkelingen

(krimp, vergrijzing en ontgroening) waarover momenteel uitgebreidelandelijke discussies worden gevoerd, nemen de bestedingen via dedigitale winkelomgeving toe en zoekt de steeds kritisch wordendeconsument prikkeling en uitdaging in de fysieke winkelomgeving.

De toegenomen mobiliteit en het prijsbewustzijn zijn van invloed op hetreferentiekader: boodschappen het liefst goedkoop en nabij, maar voorluxe, gemak en speciale producten is men bereid om meer te betalen n

om grotere afstanden af te leggen. We zien dat de retailmarkt continuprobeert in te spelen op de veranderingen in het koopgedrag en onderandere wordt er voortdurend gezocht naar een ideale combinatie vanliaalbedrijven die een landelijke bekendheid genieten en de zelfstandige

ondernemer die in belangrijke mate bijdraagt aan het onderscheidendevermogen van de winkelgebieden.

Hierna presenteren wij themagewijs een aantal trends en ontwikkelingendie wij momenteel signaleren. Deze kunnen van invloed zijn op derealiteitswaarde van de detailhandelsstructuur voor de gemeenteHof van Twente.

5.2 Demografe

Nederlandse bevolking groeit tot 2025

Bepaalde regios krimpen sterk

Trek platteland naar verstedelijkte gebieden

Vijfenzestigplussers snel groeiende doelgroep

Senioren hebben eigen wensen en eisen

Tussen nu en 2025 zal de bevolking in Nederland nog groeien met 700.000inwoners. Deze groei heeft voornamelijk betrekking op de Randstad

en de provincie Flevoland. In 253 van de 440 gemeenten krimpt debevolkingsomvang echter. In een aantal provincies, zoals Limburg, Zeelanden Groningen, zal de demograsche krimp in enkele gemeenten zelfs

kunnen oplopen tot 10-20%. Binnen de afname van het aantal inwonerszien we de trek van het platteland naar de verstedelijkte gebieden.

Naar verwachting zal het aantal 65-plussers in 2030 zijn opgelopen van2,5 naar 4,3 mln. Een op de vier inwoners is dan ouder dan 65 jaar.Deze vitale en koopkrachtige ouderen vormen een belangrijke doelgroepvoor de detailhandel. Service, persoonlijk advies en eerlijkheid staanboven aan het wensenlijstje van deze senioren. Er ontstaan kansen

wanneer rekening wordt gehouden met de wensen van bepaaldebevolkingsgroepen, zoals ouderen. Deze groepen hebben een eigen setvan klantwaarden en preferenties.

10 De trends en ontwikkelingen zijn gebaseerd op informatie van gemeenten,beleidsnotas, krantenartikelen, e.d.


43/69

43

5.3 Koopgedrag consument

Driedeling in koopgedrag

Ruimtelijke indeling afgestemd op koopgedrag

Duidelijke proflering winkelgebieden

Consument wordt steeds kritischer

Er is een groot aantal factoren, dat het koopgedrag van de consumentbenvloed. Daarbij zijn grofweg drie motieven te onderscheiden metbijbehorende aspecten;Boodschappen doen: het gaat hier om de aankopen van de consumentvoor het primaire levensonderhoud. Deze aankopen worden met eenhoge frequentie gedaan en veelal in de nabijheid van de woonomgeving.Regelmatig zal sprake zijn van combinatie aankopen van levensmiddelenen benodigde (alledaagse) non-food aankopen. Bij de keuze inaankoopplaats spelen de reistijd/ bereikbaarheid/ parkeermogelijkheden/gemak/ assortiment/ uitstraling en prijs mee in de overweging van delocatie tot aanschaf van de producent.

Doelgerichte aankopen: dit zijn duurzame- en/of vervangingsaankopen diemet een lage frequentie en veelal doelgericht worden gedaan. Het gaat omaankopen van woninginrichting, bruin- en witgoed, etsen, doe-het-zelf- en

tuinartikelen, etc. De aankopen van deze laatste twee worden vooral in denabijheid van de woonomgeving gedaan. Voor de overige aankopen is hetbereik van de consument groter.Recreatief winkelen: hierbij staat het kijken en vergelijken centraal. Deconsument wil veel keuzemogelijkheden en geprikkeld worden (impuls)aankopen te doen.

De sfeer en beleving van een centrum zijn erg belangrijk. Deze aankopenworden met een wisselende frequentie gedaan en men is bereid eengrotere afstand af te leggen. Het gaat om artikelen waarmee meneen hogere emotionele binding heeft of een speciale interesse en/ofpersoonlijke voorkeur heeft, zoals mode en luxe artikelen. In veel gevallenis dit koop- of bezoekgedrag een vorm van vrijetijdsbesteding.

Door aan te sluiten bij dit koopgedrag kunnen winkelgebieden, maar ookdelen van grotere centra, zich duidelijk proleren en hun eigen identiteit

uitdragen naar de consument. Daar staat tegenover dat de consumentechter steeds kritischer wordt. Immers consumenten stellen steedshogere eisen ten aanzien van prijs, kwaliteit en serviceniveau. Door detoegenomen mobiliteit is het eenvoudig om snel van winkelgebied te

wisselen wanneer de consument niet voldoende wordt geboeid.

5.4 Retailers

Dynamiek in de retailmarkt

Filiaalbedrijven zoeken meer en andere locaties

Filiaal en zelfstandige hebben elkaar nodig

Winkelformules passen zich aan

De retailmarkt, Midden en Klein Bedrijf (MKB), kenmerkt zich door het hogetempo van veranderingen. Trends en hypes volgen elkaar in snel tempoop. Retailers proberen daarmee in te spelen op de grillen en veranderingenin het koopgedrag van de consument.


44/69

44

In de afgelopen decennia is het liaalbedrijf sterk opgekomen. Het

winkelaanbod van Nederland bestaat uit 53% liaalbedrijven/ winkelketens.

Belangrijk motief voor lialisering is de efcinte bedrijfsvoering. Gevolg

is echter dat winkelgebieden steeds meer op elkaar gaan lijken, maarhier staat tegenover dat er een zekere herkenbaarheid is ontstaan. Dewinkelketens zijn in die zin succesvol en voorzien in een bepaalde behoeftevan de consument.

Een andere trend in de detailhandel die zich sterk doorzet is debranchevervaging. De reclamefolders van drogisterijen, bouwmarketen,discountsupermarktketen en tuincentra illustreren deze trend. Deze winkelsontwikkelen zich tot kleine warenhuizen. Daarnaast is het onderscheidtussen kleding bij sportwinkels en kleding bij modezaken nagenoeg nietmeer te maken. Door deze branchevervaging wordt het steeds moeilijkerom de verschillende branches te deniren en af te bakenen.

Netwerkverdichting is een trend die zich bij de liaalbedrijven doorzet.

Dit uit zich onder meer in de vestiging van liaalbedrijven in kleinere

winkelgebieden. Vaak zijn dit dan kleinere versies met een aangepasteformules, zoals de Hema vestigingen in Delden. Tegenhanger van hetliaalbedrijf zijn de zelfstandige ondernemers. Zij hebben niet het voordeel

van een grote (ondersteunende) organisatie en landelijke bekendheiden kunnen vaak niet de laagste prijs bieden. De kracht van deze winkelsis gelegen in het aanbieden van service, kwaliteit en een bijzonderassortiment. Bij de zelfstandigen zien we een grote groep van eengevestigde orde. Winkels die al sinds jaar en dag ergens gevestigd zijn,vaak familiebedrijven en een (regionale) bekendheid hebben opgebouwd.

De wisselwerking tussen het liaalbedrijf en de zelfstandige ondernemer zal

altijd blijven bestaan. Het is per winkelgebied de opgave telkens te zoekennaar het juiste evenwicht. Landelijk bekende liaalbedrijven zijn nodigvoor enige herkenbaarheid en zijn veelal de publiekstrekkers. Zelfstandigeondernemers zijn nodig voor het onderscheidende vermogen van eenwinkelgebied. In een goede balans zullen de twee bedrijfsvormen elkaarversterken.

Ook moet er ruimte worden geboden aan de continue behoefte enook noodzaak voor winkelformules om zich te kunnen aanpassenaan de wensen van de consument. Segmentatie in doelgroepenen gebiedsproelen kunnen waardevolle instrumenten zijn om een

concurrentievoordeel te verwerven. Dat wil zeggen; het proces om op grondvan n of meer kenmerken homogene groepen klanten (segmenten) tekunnen vaststellen en klanten aan deze segmenten te kunnen toewijzen.Klantsegmentatie is een belangrijk middel bij het onderscheiden van demarktbewegingen. Door bijvoorbeeld winkelconcepten aan te passen opde wensen van de groeiende groep senioren is het mogelijk voor winkeliersom extra omzet te realiseren.


45/69

45

5.5 Dorpscentra

Schaalvergroting zet door (ook in kleine kernen)

Aantal supermarkten daalt, maar omvang neemt toe

Schaalverkleining en superspecialisatie

Dorpscentrum staat onder druk

Upgraden en monitoren eigen centrum essentieel

De winkelcentra op dorpsniveau voorzien voor een belangrijk deel inde dagelijkse behoefte van de consument. Efcintie en gemak zijn de

kernwoorden voor deze centra. De voorzieningen hebben bij voorkeur eencentrale ligging in het verzorgingsgebied, zijn goed bereikbaar per auto(maar ook per ets en te voet) en hebben voldoende parkeergelegenheid.

Full-servicesupermarkten van moderne omvang (minimaal 1.000 m)zijn de trekkers. Complementaire supermarkten, zoals een discounter,versspeciaalzaken en frequent benodigde non-food artikelen maken hetaanbod compleet.

De dagelijkse artikelensector (en meer speciek de supermarktbranche) isde laatste jaren sterk in beweging. Een aantal trends en ontwikkelingen zijnrelevant om te vermelden:

De trend tot schaalvergroting zet verder door. Voor een rendabelfunctioneren en de toenemende diversiteit in het productenpakketis een steeds groter vloeroppervlak nodig. Deze schaalvergroting isook in de kleinere plaatsen zichtbaar.

Tegenover de schaalvergroting is tegelijk een trend vanschaalverkleining en specialisatie (zo ook landelijke producten)waar te nemen. Steeds vaker duiken winkels op met een zeerspecialistisch assortiment, zoals specerijen, kofe en thee. Kleine

winkelconcentraties staan onder druk. De kleinschaligheid van hetaanbod, het veelal ontbreken van trekkers, matige bereikbaarheid,onvoldoende uitbreidingsmogelijkheden en een veranderdconsumentengedrag zijn hiervan de oorzaak.

Indien versterking en uitbreiding van het aanbod niet mogelijkis, wordt er steeds vaker gezocht naar functieverandering.Combinaties met nevenfuncties (zoals daghoreca bij een bakker)en maatschappelijke voorzieningen (welzijn, zorg) kunnenmogelijkheden bieden om een bepaald voorzieningenniveau teblijven bieden voor de consument.

Tegelijkertijd is er een opleving van dorpscentra waarneembaar.Het aanbod wordt meer geconcentreerd en supermarkten in deze

centra voeren waar mogelijk een schaalvergroting uit. Zij kunnen opdit schaalniveau de publiekstrekkers zijn. Randvoorwaarden daarbijzijn wel: goede bereikbaarheid, voldoende parkeermogelijkheden,goede keuzemogelijkheden en een aantrekkelijke uitstraling enpresentatie.

Het koopgedrag van de consument is voor een belangrijk deelbepalend aan de aanbodzijde. Door ervaring en de overvloedaan informatie is de hedendaagse consument kritisch. Naastprijs en aanbod, wordt in toenemende mate rekening gehoudenmet factoren als tijd, inspanning, gemak van keuzes en interne(winkelinrichting en uitstraling) en externe (omgevingskwaliteit)

verschijningsvormen.


46/69

46

Dorpscentra dienen met het bovenstaande rekening te houden om inte kunnen spelen op de dagelijkse behoefte van de consument. Deconcurrentie met andere/ meer omvangrijke winkelgebieden zal immersalleen maar toenemen.

5.6 Online winkelen

De online retail bestedingen nemen toe, reizen,consumentenelektronica, media en kleding voeren

de boventoon

Verwachte daling naar vraag winkelruimte

Gemak en exibiliteit voornaamste oorzaken groei

Fysiek winkelen blijft belangrijke vrijetijdsbesteding

Online winkelen heeft betrekking op de verkoop van producten en dienstenvia internet aan particulieren. De totale omzet van online aankopen isin 2009 uitgekomen op 6 miljard en dat is 20% meer dan in 2008. Hetboeken van reizen voert hierbij de boventoon. Van de totale bestedingen

aan non-food (waaronder consumentenelektronica, media en kleding) werdin 2008 4,6% uitgegeven via internet, in 2000 was dat nog maar 0,5%. Deverwachting is dat dit percentage toeneemt tot 10% in 201211. Verwachtwordt dat dit zal leiden tot een afnemende vraag naar winkelruimte,voornamelijk in de aanloopstraten van centrale winkelgebieden. Daarnaastlaten grote ruimte vragende retailers in A1-winkelstraten een verkleiningvan de gevraagde winkeloppervlakte zien.Nederlandse webwinkels hebben in de eerste helft van 2011 10 procentmeer bestellingen verwerkt ten opzichte van de webwinkelomzet in deeerste helft van 2010.12

De belangrijkste oorzaak van de online omzetgroei is evenals in vorigejaren de groei in het aantal bestellingen. Consumenten bestellensteeds vaker producten en/of diensten op het internet. De consumentbestelt steeds vaker en makkelijker, ook kleinere bestellingen, viainternet. Daarentegen neemt het gemiddeld besteed bedrag per bestellingin 2011, net als in 2010, af. De groei van de online markt komt voornamelijkvan bestaande online kopers die vaker via het internet bestellen endaarmee de totale online markt stuwen. In de eerste helft van 2011 warener 8 miljoen online kopers, dit aandeel blijft ongeveer gelijk aan het aantalkopers in de tweede helft van 2010.

11 Look Listen Learn 2008. SSM Retail Platform, 200812 Deze cijfers blijken uit de Thuiswinkel Markt Monitor 2011-1, het halfjaarlijkse

onderzoek naar online consumentenbestedingen door Blauw Research in

samenwerking met GfK Retail & Technology in opdracht van Thuiswinkel.org.


47/69

47

De online markt zal voorlopig verder blijven groeien. Ondanks de crisisblijven consumenten enthousiast om online te winkelen. Hierbij speeltgewenning een belangrijke rol. De online consumentenbestedingen in 2011was een ruime 9 miljard.

Als belangrijkste redenen om online aankopen te doen gelden zaken alsgemak, tijdsbesparing en winkelen wanneer je wilt, maar ook de toegangtot producten die vaak in de regio niet voorhanden zijn, een lagere prijs eneen grotere keuze. Ruim 40% van de consumenten gebruikt internet omzich te orinteren op producten.

Het belang van vergelijking op straat neemt daarbij af. Echter,consumenten blijken na orintatie het betreffende product toch vaak in eenfysieke winkel te kopen. Men blijft de behoefte houden om producten tezien, aan te raken, te proberen en te beleven. Internet blijft hier slechtseen ondersteunende rol vervullen.

Voorlopig dienen retailers in te zetten op de kansen die internetwinkelenmet zich meebrengt. Het is een extra verkoopkanaal met een groter bereikdan de fysieke winkel. Multi-channeling is een optie: een combinatie vaneen fysieke winkel en een webshop.

Fysiek winkelen zal altijd een belangrijke tijdsbesteding blijven. Retailers,beleggers en gemeenten kunnen de aantrekkingskracht van bestaandewinkelcentra bevorderen door te blijven investeren in een aantrekkelijkeverblijfsomgeving voor de consument.

6 Beleid en initiatieven

Bij het formuleren van het gemeentelijke detailhandelsbeleid dient rekeninggehouden te worden met relevante beleidsstukken op rijk-, provinciaal- enlokaalniveau. Deze beleidsstukken bieden aanknopingspunten voor de teformuleren visie op de detailhandelsstructuur.

6.1 Rijksbeleid

6.1.1 Nota Ruimte

Met de invoering van de Nota Ruimte zijn de taken van het Rijk en deprovincie veranderd. Het Rijk benoemt slechts de kaders van haar ruimtelijkbeleid. De verantwoordelijkheden voor een nadere invulling ervan wordenmeer dan voorheen bij de provincies en gemeenten neergelegd. Het


48/69

48

locatiebel

Gemeente Hof Van Twente Detailhandelsnota 2013-2016

Documents

Transcript of Gemeente Hof Van Twente Detailhandelsnota 2013-2016