2 M A A R TA P R I L2 0 2 0

Nederlandstalig tweemaandelijks

tijdschrift voor Sint-Joost-ten-Node, de Leopolds wijk en de Noordoostwijk

TUSSEN MENSEN, GEMEENSCHAPPEN EN CULTUREN

G C T E N N O E Y

dat het gauwlente wordt

2

ma

art

april

2020

CO

VER

: LO

TT

E V

EU

CH

ELEN

MET DE STEUN VAN

3 BINNENSHUIS Cursussen, ateliers, stages

4-5 BINNENSHUIS Evenement Vrouwenlente Speak Up, dames buitenspeeldag

6 mensen van sint-joost theodora adekunie

7 DE BIB BELICHT Buchra over Arabische literatuur

8-9 STADSBEESTJES

Deel 1: Insecten

10-11 UIT DE TIJD 1919: HET NAOORLOGSE BELGIË (deel 2)

12-13 AL WAT GROEIT Een wandelend bos

14 EROP UIT Femma Sint-Joost - Brussel N.O. OKRA GEHOORD IN TEN NOEY

15 OP DE STOEP Davidsfonds

16 KALENDER COLOFON

GC TEN NOEY MAAKT DEEL UIT VAN

3

BINNENSHUIS

CURSUSSEN, ATELIERS, STAGES

Speelweek voor kinderenTOUR DU NORDSpring mee op de fiets en verover de straten van regio Noord. Iedere dag van de week verkennen de jongeren al fietsend regio Noord en ontdekken nieuwe plekken in Sint-Joost, Schaarbeek, Evere en Haren. Naast fietsen staat er ook 1 avontuurlijke overnachting gepland. Wie zelf geen fiets heeft, kan via ons één gebruiken.Van 14 tot 17 april

telkens van 9:00 tot 16:00

Deelnameprijs: 40/35/15 euro

Voor jongerenSLAMTWISTSlamtwist is een wekelijks meertalig theateratelier op zaterdag namiddag voor jongeren (NL/FR/ …) die zin hebben om iets eigenzinnig te creëren. We vertrekken steeds vanuit jouw ideeën en jouw leefwereld. Dat kan rond een thema zijn maar goesting, samen creëren en spelplezier staan wel centraal. We laten je proeven van slam, licht, geluid, kostuum, dans en theater. Je drukt je uit in de taal waarin jij je thuis voelt.Op zaterdag van 21 maart tot 30 mei van 14u30 tot 16u30

Gratis deelname

Voor vrouwenVEILIG LEREN FIETSEN IN HET VERKEERKan je al fietsen of heb je net leren fietsen? Mooi zo! Dan is het tijd om te ontdekken hoe je veilig rijdt in het verkeer. Fietsen is één ding, fietsen in het verkeer is iets heel anders. In deze reeks ontdek je hoe het eraan toegaat. Onze expert legt uit hoe het verkeer er uit ziet en geeft je tal van tips. Daarna gaan we op pad en leggen we een kort fietsparcours af met relatief veilige routes. Je krijgt er de kans om je veilig te bewegenin het verkeer. Verkeersveiligheid is en blijft een prioriteit. Geen fiets? Geen probleem, wij zorgen ervoor.Van 4 maart tot 1 april van 9u30 tot 12u30

Gratis deelname – Vooraf inschrijven noodzakelijk

4

ma

art

april

2020

BINNENSHUIS

Geen taboes, geen stereotypen, geen vooroordelen. Tijdens festival Vrouwenlente zijn de deelnemende vrouwen eerst en vooral vrouwen. De vijf actiedagen in maart bundelen socioculturele activiteiten waarmee ze hun plaats opeisen.De vierde editie van Vrouwenlente start opnieuw met de inclusieve samenleving als oogpunt. Dankzij de meertalige activiteiten wisselen deelnemers gedachten met elkaar uit, versterken ze zich en krijgen ze inzichten in elkaars situatie.Het festival zet dit jaar opnieuw een stap vooruit. Zo wordt de input van de deelnemers zelfs ingezet om te wegen op het beleid. Vrouwen laten zich horen en zorgen ervoor dat beleidsmakers ook luisteren.

Op tafel kloppen met charterBrusselse pol it ic i kr i jgen in aanloop naar Vrouwenlente een charter overhandigd. Het doel? Mensen wakker schudden.“Een enquête die tijdens de vorige Vrouwenlente is afgenomen, heeft 5 belangrijke aandachtspunten onder vrouwen verzameld,” vertelt Najila Alaoui van Citizenne. “Aandacht voor alleenstaande moeders, vrijheid van levensbeschouwing, huisvesting, vluchtelingenopvang en balans tussen werk en gezin. Al die elementen zijn in het charter gegoten.”“Vrouwenlente geeft vrouwen de ruimte zich uit te drukken in een omgeving waar ze zich op hun gemak voelen. Voor huisvrouwen komen de kinderen en het huishouden op een. Zo zijn we. Dergelijke evenementen zijn als een tuintje waar je je kan uiten. Je kan er dromen.”

Forum voor taboesDe actiedag in GC Everna waar Ten Noey en Femma Quartier aan deelnemen, neemt vooroordelen over mannen en vrouwen onder handen. Tijdens Forum Theater worden taboes bespreekbaar. De deelnemers spelen scenes die uit het leven gegrepen zijn. Taboes

worden besproken, de acteurs doen ogen opengaan. “Ons thema dit jaar is gender. Dat kan bijvoorbeeld gaan over mannen die in sommige culturen niet mogen wenen, of vrouwen die bepaalde jobs niet mogen beoefenen.” Verder op het programma: workshops om stereotypen te doorbreken: automechaniek voor vrouwen, een boksmatch voor vrouwen, discussie- en reflectieateliers. De dag wordt afgesloten door Matyas.

Everna - Vrijdag 13 maart

Noteer ook: actiedag in GC Nohva (Neder-over-Heembeek)

op 6 maart, vrouwenmars in Brussel en concert in GC

Pianofabriek (Sint-Gillis) op 8 maart actiedag op 20 maart in

GC De Rinck (Anderlecht) en 27 maart op Campus Comenius

(Koekelberg). Alle info: vrouwenlente.brussels

EVENEMENTVROUWENLENTESPEAK UP, DAMES

VROUWENLENTE I PRINTEMPS DES FEMMES

VRO

UWEN

NEM

EN H

ET W

OO

RD, D

OE

MEE

! I

OP

VIER

LO

CATI

ES IN

BRU

SSEL

WORKSHOPS . THEATER . CONCERT . LEZING . FILM . DEBAT . PLEZIERVrouwenlentePrintempsdesFemmes vrouwenlente.brussels design by grafik.brussels

SPEAK UP I 06.03 - 27.03.2020

Advertentie_A4_vrouwenlente_2020.indd 1Advertentie_A4_vrouwenlente_2020.indd 1 18/11/2019 19:1018/11/2019 19:10

5

Concert en dans

TAMBURELLO, ZUIDITALIAANSE DANS EN STEMRITMIEKDe lesgevers Emanuela Lodato, V i n c e n t N o i r e t , E l e o n o r a Baldessari en hun leerlingen nodigen iedereen uit om kennis te maken met hun werk.Dat wordt gepresenteerd op een mooie feestavond met dans en ritme. We presenteren de resultaten van de lessen Zuiditaliaanse percussie en stemritmiek, georganiseerd door MuziekPublique. Maar je zal ook kunnen genieten v a n Z u i d i t a l i a a n s e d a n s georganiseerd door La Vita é Belga.Zondag 26 april vanaf 18h

Toegang: 8 euro

Info: emylodato@yahoo.it 0485 49 13 13 

De eerste woensdag na de Paasvakantie nodigen Ten Noey en Aximax alle kinderen uit Sint-Joost uit om de televisie uit te zetten en naar buiten te komen. Om te spelen. Dit keer vind je ons in de buurt van de Delhayesquare.Woensdag 22 april van ’s middags tot ‘s avonds

WOENSDAG 22 APRIL VAN 13:00 TOT 17:00

Meer weten? Ga naar buitenspeeldag.be

6

ma

art

april

2020

Tekst: © Sim

on Vandersmissen

Foto: © Christophe Vander Eecken

MENSEN VAN SINT JOOST

THEODORA ADEKUNLETheodora Adekunle – de meeste mensen kennen haar als Theo – heeft Nigeriaanse ouders die naar het Verenigd Koninkrijk emigreerden. Zij werd in de UK geboren en woonde er tot 1998 in London. Voor een

stage bij de Europese Commissie kwam ze naar Brussel.

Dat was in de jaren vlak na de Joegoslavië-crisis. Theo werkt sinds 2003 voor de NATO. Wanneer ik opwerp dat ik de NATO associeer met oorlog of dominante aanwezigheid van de Westerse macht begrijpt ze mijn reserves. Door veel mensen wordt de NATO nog geassocieerd met een cultuur uit de tijd van de Koude Oorlog. Maar dat beeld moet bijgesteld worden. De NATO staat veel meer dan vroeger voor het voorkomen van oorlog, voor het garanderen van veiligheid in onstabiele landen. Eenvoudig gezegd gaat het erover dat je de vrijheid moet hebben om zonder gevaar buiten te begeven.

Ze was actief in de Balkan, Irak en Afghanistan. Ze was ook betrokken bij maritieme operaties voor de kust van Somalië, gericht tegen piraterij en in het Middellandse Zeegebied in het kader van de grote migratiegolven. Op dit ogenblik werkt ze vooral aan de internationale relaties tussen landen met een focus op de African Union, met hoofdkwartier in Addis Abeba, Ethiopië. Dat werk is er op gericht de structuur van de African Union stevig uit te bouwen zodat die steeds beter de conflicten op het Afrikaanse continent

zonder i nmeng ing van bu i tena f kan aanpakken. Door de klimaatverandering zal het leven ook in Afrika steeds meer onder druk komen te staan, en zal de dreiging van uit de hand lopende conflicten niet uit de lucht zijn.

De reden waarom we voor dit nummer v a n D e S c h a k e l afgesproken hebben met Theo is haar enthousiasme over Vrouwenlente en het thema Stereotypas.

Ze weet immers maar al te goed waarover dat gaat: stereotyp denken. “Bij internationale ontmoetingen wordt er vaak naar mij gekeken alsof ik een “flower pot” ben, een bloempot. Eerst worden de militairen in mijn gezelschap begroet en pas helemaal als laatste ikzelf. Wanneer ik dan duidelijk maak dat ik de delegatieleider ben zie ik het ongeloof in de anderen hun ogen. Het klopt precies niet dat een vrouw de leiding heeft van een missie met vooral mannelijke leden.”“Ik heb het ondertussen afgeleerd om me daar druk over te maken, ik bouwde een buffer op. Ik heb ook helemaal de goedkeuring of de instemming van de andere niet meer nodig om zeker te zijn van mijn stuk. Ik heb geleerd te vertrouwen op mijn eigen competentie.” “Misschien kan je mijn situatie wel vergelijken met die van een man die in een typisch “vrouwelijke” omgeving als een kinderdagverblijf werkt. Die wordt vast ook soms raar bekeken.”

En hoe zit het met de oordelen en vooroordelen in Sint-Joost? Theo is tegelijk enthousiast én triest, of verbaasd over hoe het er hier aan toe gaat. Ze vindt de diversiteit in de gemeente fantastisch, maar verbaast er zich tegelijk over hoe mensen zich nog altijd terugtrekken binnen de eigen gemeenschap. Ze begrijpt niet dat jongeren van de derde of vierde generatie zich nog steeds Turks of Marokkaans noemen. In het Verenigd Koninkrijk noemen mensen van de tweede generatie zich eerder British dan dat ze naar hun land van herkomst verwijzen. Misschien ligt het aan de lange geschiedenis van internationale contacten binnen de Britse Commonwealth. Misschien vinden Britten het daardoor normaler dat iemand met een donkere huidskleur net zo goed Brits is. En dat er vooroordelen leven heeft ze ook hier aan de lijve moeten ondervinden. Ooit werd ze erop aangesproken dat haar papieren meer dan waarschijnlijk niet in orde waren en dat ze met een Belg getrouwd was om hier te kunnen blijven. Daar wordt ze dus niet boos meer van, maar ze confronteert de andere maar wat graag met zijn foute, stereotype manier van kijken en oordelen.

7

BUCHRA OVER ARABISCHE LITERATUURSinds 2017 werkt bib Joske aan een collectie Arabische literatuur, samen met de bibliotheken van Molenbeek en Sint-Gillis. Je kan in de drie bibliotheken terecht voor poëzie en romans, en

kinderboeken. De collectie reist ook tussen de bibliotheken – regelmatig vind je dus een hele hoop nieuwe boeken in de bib. Is er een auteur of roman die je graag in het Arabisch wil lezen? Spreek ons dan

aan, en we zoeken het boek voor jou.

Dankzij het Parijse Institut du Monde Arabe konden we onlangs nog 400 nieuwe titels bestellen, die mee klaargemaakt worden voor presentatie door Buchra. Buchra was aanvankelijk lezer, en steekt nu een handje toe. Ze is dol op boeken en kent de collectie als geen ander. Om haar Frans bij te schaven,

werkt ze ook als vrijwillger in de Franstalige bibliotheek.

DE BIB BELICHT

Tekst: © Sim

on Vandersmissen

Foto: © Christophe Vander Eecken

Assia

Hou website en Facebook in de gaten voor meer activiteiten: www.sint-joost-ten-node.bibliotheek.be & Facebook.com/bibJoskeOp zaterdag om 11u vertellen we verhalen. Elke eerste zaterdag van de maand in het Nederlands en in het Frans.Wil je trouwens zelf komen vertellen, in de taal die jij kiest? Kom dan langs, bel ons via 02 201 00 97 of schrijf naar bibliotheek@sjtn.brussels

Buchra, wat is je favoriete titel uit de

Arabische collectie ?

Liefde kent veertig regels van Elif Shafak had me echt beet : ik wilde steeds maar verder lezen. Het verhaal, op ware feiten gebaseerd, gaat over de chams, soefi-mystici, die van stad naar stad naar stad trekken. Niet ongevaarlijk !

Je bent Syrische – welke schrijver uit jouw

land raad je aan ?

Nizar Qabbani is een groot dichter, wiens poëzie veelvuldig op muziek gezet werd. Onder meer Kadim Al Sahir zingt z’n gedichten.Ikzelf kom uit Aleppo, een grote stad, die prachtig was, maar geleden heeft onder de oorlog. Ik leefde er in een straat vol boekhandels.

Je bezoekt de bibliotheek ook met je

dochtertje Sanae. Waarom zijn verhalen

belangrijk voor haar ?

Sanae houdt van lezen en leert er veel van bij. Dat laatste is belangrijk : cultuur haal je uit lectuur, als aanvulling van wat je op school leert.

Op zoek naar Arabische literatuur, ben ik in bib Joske verzeild. Ondertussen nemen Sanae en ik deel aan een resem activiteiten in Sint-Joost. We willen hier samenleven met de andere Brusselaars. Winterwoninkje zullen we ook bezoeken.

Boeken van Elif Shafak en Nizar Qabbani vind je in bib Joske, in Nederlands en / of Arabisch.

Maart is traditioneel Jeugdboekenmaand, met als thema dit jaar kunst. Samen met de leerlingen en kleuters van Sint-Joost-aan-Zee zullen we genieten van verhalen en filosoferen over schoonheid en verbeelding.

8

ma

art

april

2020

Deel 1: Insecten

tekst © Lieselotte Vervoort

STADSBEESTJES

Over insecten, tuinvogels en andere bewoners van de stadstuin.

Tuin op het dakVoordat mijn vriend en ik vorige zomer naar een Etterbeekse tuinwijk verhuisden, woonden we in een appartement op de eerste verdieping niet ver van de Kleine Ring. Op het plat dak dat uitgaf op ons appartement was een terras gemaakt van een 20-tal vierkante meter.In het begin hingen er een paar bakken met bloemen maar meer en meer begon het te kriebelen om een echte daktuin te maken. Zo schaften we zakken potgrond aan, maar ook tuingrond die we mochten opscheppen uit de tuin beneden. Die grondmengeling kwam dan in grote potten en metserskuipen voor een uit de kluiten gewassen esdoorn, een ginkgo biloba, een vijgenboom…Ook kwam er een bonte verzameling bloemen. Onze voorkeur g ing u i t naar nectarplanten om bijen te lokken. Zo kwam er een heus insectenrestaurant met o.a. wilde marjolein, fluitekruid, koninginnekruid, kaasjeskruid, salie, echinacea, een vlinderstruik… Een feest voor het oog en samen met de klimjasmijn zorgden al die bloemen voor heerlijk geurende zomeravonden op ons terrasje. Een tuin is niet compleet zonder water dus van een oude metserskuip maakten we een vijvertje. Waterplanten verkregen we door stekjes mee te nemen van planten in natuurlijke vijvers. Zo hadden we gele lissen (of gele iris, symbool van Brussel) waterweegbree, dotterbloemen…

Lieselotte of het klein insectenboekIs zo’n kleine groene oase temidden van beton genoeg om insecten te lokken?Het vraagt wat geduld. Van in het begin hadden we insecten, maar eerder de vervelende soort. Uiteraard trok

ons vijvertje een leger muggen aan en hadden onze planten last van een bladluizenplaag maar de redding bleek al snel nabij, en nee, niet in een fles insecticiden.Een tijdje later kwam de eerste zweefvlieg. Zweefvliegen

lijken een beetje op een wesp met hun zwarte en gele strepen. Maar die kleuren zijn alleen bedoeld om vijanden af te schrikken. Zweefvliegjes hebben geen angel, dus kunnen niet eens steken! De volwassen insecten zijn bestuivers, net als bijen maar hun larven eten bladluizen. Ook kwamen er lieveheersbeestjes. De bladluizen verdwenen van ons terras, met de hulp van zweefvliegen en lieveheersbeestjes zonder dat we ooit een druppel insecticide hebben gebruikt!Er kwamen ook andere insecten: hommels, honingbijen en meerdere soorten wilde bijen zoals metselbijen. De omheining van riet en bamboe die we rond het terras hadden gezet bleek een ideaal insectenhotel.

Ook het aantal muggen verminderde en hoe dat kwam zijn we te weten gekomen toen we een kijkje namen in ons kuipvijvertje. Blijkbaar waren er libellenlarven, vermoedelijk als eitje meegekomen met enkele waterplanten waarvan we stekjes uit het wild hadden meegenomen. En laat die libellenlarven nu net graag muggenlarven lusten!Van zodra de libellenlarven volgroeid waren konden we ze zien verpoppen aan de oever. En zo konden we de libellen zien geboren worden en wegvliegen. De libellen kwamen echter niet terug om eitjes te leggen. Om muggenlarven te bestrijden had ik goudvisjes in de kuip gezet. Dat bleek geen goed idee want de visjes gingen dood. Misschien was er te weinig zuurstof of werd het water in de kuip te warm in de zomer?

Weinig mensen hebben een tuin in de stad. En hoewel ik me recent tot de gelukkigen mag rekenen met een stadstuintje achter het huis, heb ik het jarenlang met een terras moeten stellen. Maar ook een

terras kunnen we zo inrichten dat het een mini-paradijsje kan worden voor veel stadsbeestjes.

9

Vlinders in je tuinWat vlinders betreft was er een koolwitje dat onze bloemen dagelijks bezocht, en af en toe een dagpauwoog of een blauwtje. Als je vlinders in je tuin wil moet je de rupsen laten leven. Zo hadden we een hoekje waar enkele brandnetels stonden, en daar vonden we in de lente rupsen van kleine vos, een mooi oranje vlindertje. Op een dag vonden we op de blaadjes van de pastinaak twee opvallende groene rupsen met zwarte strepen en oranje vlekken. Dat bleken rupsen van de koninginnenpage te zijn. Hoe die vlinder midden in de drukke stad op ons terras is terechtgekomen om eitjes te leggen is een raadsel maar ze waren er. De prachtige koninginnenpage is meer en meer een zeldzame verschijning. Ik wilde hen alle kansen op overleving geven door de rupsen in een afgesloten terrarium te laten verpoppen, beschermd voor mogelijke vijanden zoals de koolmees die ook de weg naar ons terras wist te vinden, maar over de vogels meer in het volgende nummer. De vlinders kwamen een aantal weken later uit hun cocon. De transformatie van rups naar vlinder van dichtbij meemaken en de vlinder zien uitkomen is magisch! Van zodra ze klaar waren om te vliegen lieten we de twee koninginnenpages vrij.

Elke m2 groen teltOh ja en dat gebeurde allemaal op een terras - daktuintje van amper 20 vierkante meter… Ik noemde het ons mini-natuurreservaat. Duur hoeft het zeker niet te zijn, we gebruikten aardewerken potten maar ook metserskuipen van 60 of 90 liter (+- 9 à 11 euro bij elke doe-het-zelfzaak) of recuperatiemateriaal zoals oude blikken van 5 liter olijfolie. Ik plantte tomaten in een met grond gevulde Ikea- zak en courgettes in een antieke waskuip van mijn overgrootmoeder… Veel planten hebben we van zaden of stekjes die we in de natuur verzamelen, of van vrienden en collega’s gekregen.Ik geloof echt wel dat tuinen (of daktuinen, hoe klein ook) als een soort mini-ecosystemen kunnen fungeren, als kleine groene oases in een woestijn van beton. Het enige wat we zelf kunnen doen als de natuur steeds minder plaats krijgt in de verstedelijking, is van ons kleine stukje grond of dak zo’n groene oase maken.

Na de insecten gaan we naar de vogels. De volgende stadsbeestjes gaat over tuinvogels en wat we voor hen kunnen doen.

10

ma

art

april

2020

UIT DE TIJD

ALGEMEEN STEMRECHT OP 16 NOVEMBER 1919Op 9 mei 1919 werd de wet op het Algemeen stemrecht ondertekend door koning Albert I en de ministers van binnenlandse zaken en justitie, Charles de Broqueville en Emile Vandervelde. Hoewel deze wet nog strijdig was met de grondwet mochten bij de wetgevende verkiezingen van 16 november 1919 alleen mannen vanaf 21 jaar hun stem uitbrengen. Het nieuwe parlement moest nog de grondwet wijzigen.Ondanks het verzet van de conservatieve katholieken heeft de regering Léon Delacroix (° St-J-t-Node 1867), bestaande uit katholieken, liberalen en socialisten, zo één van haar belangrijkste opties gerealiseerd en zich aan de overeenkomst van Loppem gehouden. Iedereen

heeft echter toegevingen moeten doen. Zo mochten vrouwen nog altijd niet stemmen

en bleef voor de senaat het meervoudig stemrecht van kracht.

België telde in 1919 7.577.027 inwoners. De Kamer telde 186

zetels, de Senaat 120 zetels. Bij deze verkiezingen verloren de Katholieken hun meerderheid en behaalden 73 zetels, de Socialisten werden de grote winnaars en de tweede partij met 70 zetels en de Liberalen met 34 zetels.

SANKT-VITH, EUPEN EN MALMEDY TERUG

BIJ BELGIËHet verslagen Duitsland heeft in Versailles

de Belgische souvereiniteit over het neutrale gebied Moresnet en over de kantons Sankt-Vith,

Eupen en Malmedy erkend. In verhouding tot wat de Belgische regering geëist had is het resultaat eerder mager. Minister Paul Hymans, had van Nederland immers ook de wijziging van de territoriale punten uit het Verdrag van 1839 gevraagd, omdat deze de verdediging van de noordergrens bemoeilijkten. De regering hoedde er zich voor om aan

tekst: © Jos Laporte

Jules Bordet

HEROPENING VAN DE GENTSE UNIVERSITEIT Op 21 januari 1919 heropende de Gentse universiteit opnieuw haar deuren. De Franstalige leergangen konden opnieuw starten. Tijdens de bezetting was de universiteit, met de zegen van de Duitse autoriteiten, ingenomen door de Vlaamsgezinden. Tijdens de openingsceremonie werden in de toespraken de professoren die hier hebben verder gewerkt bijzonder sterk veroordeeld. Wel was er aandacht voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. De nieuwe rector wou wel de vrije keuze tussen de twee landstalen toestaan. Dit zou volgens hem de eendracht tussen de Belgen bevorderen. Het zou duren tot oktober 1930 dat de Vlaamse universiteit een realiteit werd.

WET VANDERVELDE, OP DE BETEUGELING VAN HET ALCOHOLISMEEmile Vandervelde was de “patron van de Socialistische partij” en minister van Justitie. Op 28 september 1919 trad de “wet Vandervelde”, de wet op de beteugeling van het alcoholisme in voege. Vandervelde wilde dronkenschap en de bittere gevolgen voor de arbeidersklasse definitief aan banden leggen. Daarom was het voortaan verboden om sterke dranken te schenken in openbare lokalen (café’s en herbergen) en moesten particulieren twee liter alcohol per keer kopen. Het was verboden om nog salarissen uit te betalen in de café’s en herbergen. Overtreders kregen een boete van 500 frank. Men nam aan dat dit een probaat middel was tegen dronkenschap. Een pikant detail: tijdens de bespreking van het wetsvoorstel in de senaat werd unaniem een amendement aangenomen waardoor het toegelaten bleef grogs op basis van rum en cognac te schenken. Ook in het Parmentsgebouw. De wet Vandervelde ligt ook aan de basis van ondergang van de Belgische jeneverindustrie.

1919: HET NAOORLOGSE BELGIË

(DEEL 2)

11Duitsland geen te grote gebiedstoegevingen te vragen. Men beperkte zich tot de kantons Kronenburg, Schlierden, Sankt-Vith, Eupen en Malmedy, die door het Verdrag van Wenen in 1815 aan de Belgische provincies onttrokken zijn. De regering kon dan ook moeilijk beweren in het Verdrag van Versailles een volledige genoegdoening gekregen te hebben.Indien volgens het Verdrag van Versailles Nederland, die in W.O. I neutraal gebleven was, gebiedsafstand (Nederlands-Limburg) moest doen ten voordele van België, lag de weg open naar een nieuwe oorlog (Nederland – België).

VERDRAG VAN VERSAILLESOp 28 juni 1919 vond in de Spiegelzaal van het paleis van Versailles de plechtige ondertekening plaats van het vredesverdrag tussen Duitsland en de landen waarmee het in oorlog was geweest. Deze ondertekening gebeurde dag op dag 5 jaar na de aanslag op aartshertog Ferdinand in Sarajevo. Het gebeurde eveneens in de zelfde Spiegelzaal waar in 1870 koning Wilhelm I van Pruisen werd uitgeroepen tot keizer, bij de eenmaking van Duitsland. De ondertekening van dit verdrag in deze zaal was een extra vernedering voor Duitsland. Deze vredesconferentie werd beheerst door Georges Clemenceau van Frankrijk, David Lloyd George van Groot-Brittannië en de Amerikaanse president Wooddrow Wilson.Dit verdrag was bijzonder vernederend voor Duitsland en onhaalbaar. De Duitse regering vond slechts met veel moeite twee ministers om het verdrag te ondertekenen. Eens terug in zijn hotelkamer viel een van hen flauw.

Jos LAPORTE

Voordracht uitgesproken op de Algemene Vergadering van het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node / Brussel Leopoldswijk op vrijdag 20 september 2019, in het “G.C. Ten Noey”.

Volgende maal: Victor Hugo

WAT BETEKENDE DIT VERDRAG VOOR BELGIË ? België kreeg de kantons Eupen en Malmédy terug. Duitsland moest de oorlogsschuld op zich nemen. Er kwam een nieuw internationaal statuut voor België: België verkreeg er de opheffing van zijn eeuwigdurende neutraliteit, die ons werd opgelegd door het verdrag van 1839. België kon vanaf nu een onafhankelijke buitenlandse politiek voeren.

JULES BORDET ONTVING DE NOBELPRIJS VOOR GENEESKUNDE.In 1892 promoveerde Jules Bordet (Soignies 1870 – Brussel 1961) tot doctor in de geneeskunde aan de ULB, waar hij professor werd. Hij werd immunoloog en microbioloog. Stichtte in 1900 het “Institut Pasteur” in het Leopoldspark, waarvan hij de leiding had. Hij wijdde zich aan de studie van de immuniteitsmechanismen en de antilichaampjes tot de antigenen. Hier ontdekte hij “het complement in het immuumsysteem”, waarvoor hij op 10 december 1919 de Nobelprijs voor Geneeskunde ontving.

BELGIË – FRANKRIJKHet dagelijks leven geraakte op kruissnelheid. De eerste internationale voetbalmanifestatie sinds de wapenstilstand vond plaats op 9 maart 1919 op het veld van Racing Club in Vivier d’Oie. Het publiek was talrijk aanwezig tussen de Belgische en Franse voetbalspelers. De Belgische ploeg, samengesteld uit Brusselaars, heeft de match met gelijk spel (2-2) kunnen beëindigen.

12

ma

art

april

2020

de Indiase ingenieur Shubhendu Sharma (CEO Afforestt). Hij baseerde zich weer op de bosbouwmethode van de Japanse bomenexpert Dr. Akira Miyawaki die in de jaren ‘70 een methode ontwikkelde om natuurlijke, inheemse bossen te herstellen. De mens heeft namelijk voor eigen gebruik komaf gemaakt met de oorspronkelijke oerbossen en enkel de soorten bomen aangeplant die voor eigen behoeften het meest bruikbaar zijn. Zo is de oorspronkelijke samenstelling haast overal op onze planeet teniet gedaan. De bossen van Miyawaki ontwikkelen zich binnen de 10 jaar tot een veerkrachtig ecosysteem. Shubhendu Sharma vertaalde Miyawaki’s aanpak naar de stadsomgeving: het Tiny Forest.Extra vegetatie zorgt niet alleen voor zuivere lucht maar trekt ook insecten als vlinders, bijen, kleine vogelsoorten en kleine zoogdieren aan. Bomen verbeteren de luchtkwaliteit, gaan hittestress tegen en zorgen er voor dat de bodem meer water kan vasthouden. Stadsbomen groeien wel snel maar zullen ook sneller afsterven door de vervuiling en ook omdat zij niet kunnen rekenen op het beschermende ecosysteem van het bos. We zullen er moeten op toezien dat er meer aandacht gaat naar verzorging en onderhoud.

Tekst: Kaatje Van Hem

elrijck

EEN WANDELEND BOS AL WAT GROEIT

Wandelende bomen Begin 2019 werden er in het kader van ons project “Winterwoninkje” uit hetzelfde recyclagemateriaal als de walvis in het park een aantal rugzakken gemaakt. De bedoeling was om iets duurzaam op poten te zetten. Beeldend kunstenaar en performer Dirk Hendrikx ligt aan de basis van het hele idee om de kinderen van basisschool Sint-Joost-aan-Zee een hele week met boompjes in die rugzakken door de straten van onze gemeente te laten paraderen. Naar huis, naar school en terug. Het spreekt vanzelf dat die bomen dan ook ergens ten velde een definitieve plaats moeten krijgen. Een ‘Tiny Forest’ idee schoof op naar de voorgrond. Tine Vanfraechem is project Manager bij Goodplanet. Zij heeft samen met de ouders van Sint-Joost-aan-Zee met daadkracht haar schouders gezet onder het Tiny Forest idee. We zijn verheugd u te kunnen warm maken voor het resultaat. Alle kinderen van de basisschool Sint-Joost-aan-Zee krijgen een boom. Ze zullen er over leren, er voor zorgen en op 19 maart zal je al die kinderen met een boom als inhoud van een rugzak naar de ideale plantplek in Vorst zien stappen. Wandelende bomen! Hoe dikwijls krijgt u dit te zien! Met de hulp van buurtbewoners en leerlingen van de Parkschool en basisschool Arc-en-Ciel uit Vorst worden deze bomen geplant. Zo worden ze allen boswachters.

Tiny ForestEen woordje uitleg over Tiny Forest en de Miyawaki Method. Tiny Forest is een concept dat bedacht is door

13

© z

iggy

ven

demm

ia

EEN WANDELEND BOS Bomen moeten geplantAls we NU beginnen met bomen planten, kan de CO2-concentratie in de atmosfeer met 25% afnemen waardoor we de klok in feite een eeuw kunnen terugdraaien, en wel zo ongeveer naar het niveau van het begin van de industriële revolutie die de aanleiding was tot ons gulzig en onachtzaam omspringen met de grondstoffen die moeder aarde ons ter beschikking stelt. Jonge bossen slurpen veel meer CO2 op dan gedacht, vooral tijdens de eerste decennia. Onderzoek heeft uitgewezen dat er op onze planeet nog 0,9 miljard hectare grond beschikbaar is voor de aanplant van bos. (voornamelijk in Rusland, de VS, Canada, Australië, Brazilië en China wat niet alleen ver van ons bed is, maar daar zitten ook grote vervuilers tussen, die de met moeite bekomen klimaatafspraken aan hun laars lappen). Eens die bomen volwassen zijn -en dat vraagt tijd- kunnen ze 205 miljard ton stikstof uit de atmosfeer halen, die dan omgezet wordt in blad en hout om ons dan weer zuurstof in ruil terug te geven. Bossen zijn onze grootste bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering! Vooral in steden is de aanplant van groen van groot belang. Daar komt nog bij dat stadskinderen nood hebben aan wilde natuur. Iedereen wordt daar overigens gelukkiger van. Klein en groot heeft minder stress. Stadskinderen planten een minibos met maxi biodiversiteit. Buurtbewoners ontmoeten elkaar. Kinderen krijgen door het leren in een buitenlokaal meer voeling met de natuur. Ze leren zorg dragen voor al wat leeft en ook voor elkaar. Amper de helft van de Brusselse kinderen komt ooit in een bos!Haast is geboden, actie is vereist. Het is tijd om te kappen met kappen. Het komt er op aan om de juiste beslissingen te nemen. Alle goede initiatieven helpen iedereen vooruit. Een harde reset dringt zich op, een andere manier van leven is aan de orde. Bomen moeten nu gewoon worden geplant!

Bronnen: EOS wetenschap – Scientias.nl – IVN natuureducatie

Nederland – www.dirkhendrikx.be

Schenk een boom in het ‘Wandelend Bos, het eerste Tiny Forest van Brussel!

U kan mee uw schouders zetten onder het project dat in Sint-Joost op poten werd gezet en dat terecht zal komen in Vorst op een lapje grond tussen de Victor Rousseaulaan en de Domeinlaan.Een Tiny Forest kost € 25 000. We zoeken nog € 15 000. Voor dat bedrag gaan er 1000 bomen wortelschieten.

Hoe kan je helpen?• Schenk een boom voor €15. Via www.gingo.

community. Vanaf 3 bomen krijg je een fiscaal attest. Koop een unieke boomrugzak. Of doe hem cadeau. Je kan er ook iets anders dan een boom in stoppen. Stuur een mail naar Bob Geldermans (bobgeldermans@gmail.com) en krijg de betaalgegevens. Na de plantdag kan je je rugzak ophalen bij Ten Noey.

• Steek een handje toe. Neem contact op met Tine t.vanfraechem@goodplanet.be, 0470 94 29 88

Kijk uit naar donderdag 19 maart: plantdag! Alvast hartelijk dank voor uw steun!Info over het Wandelend Bos en Tiny Forest: www.goodplanet.be/nl/tiny-forest en www.ivn.nl/tinyforestDe crowdfunding: www.gingo.communityRugzak: bobgeldermans@gmail.com

14

ma

art

april

2020

OKRA – trefpunt Sint-Joost-ten-Node

GREVELINGENSTRAAT 20, 1000 BRUSSEL

SAMEN KOKEN

Er gaat niets boven gezellig samen je potje te koken en uiteraard samen te genieten van een zelf gemaakt feestmaal. Daarom komen we éénmalig in de maand samen en maken een lekker driegangenmenu klaar. We beginnen er aan om 10u. Iedereen steekt op één of andere manier de handen uit de mouwen: groenten schoonmaken, aan de kookpot staan, opdienen of afwassen. Gezelligheid is troef en het eten smaakt nog eens zo lekker. Een goede gelegenheid om andere mensen te ontmoeten en misschien nog een tip op te steken om het thuis eens uit te proberen. Op 14 april genieten we met z’n allen van een paasmenu speciaal voor ons voorzien door een traiteur. Wil jij ook graag eens mee komen koken of komen genieten van een smakelijk paasmenu? Geef dan zeker een seintje aan OKRA Sint Joost Ten Node.De kosten worden onder de deelnemers verdeeld. Alle 55-plussers, man of vrouw, zijn welkom op dinsdag 10 maart en op dinsdag 14 april. Inschrijven is wel noodzakelijk via Malou Moureau Vanderstappen: 02 736 33 93.

FEMMA SINT-JOOST – BRUSSEL N.O.

GREVELINGENSTRAAT 20 1000 BRUSSEL

OPEN DEUR

Voor wie zin heeft in een gezellige babbel en een kopje koffie, of voor wie meer wil weten over onze activiteiten: je bent welkom op dinsdag 3 maart en dinsdag 7 april om 14u in ons lokaal. Meer inlichtingen bij Josee Schwind-Kneepkens via 02 734 08 68 of josee.kneepkens@skynet.be

ONTMOETINGSFEEST

Elkaar ontmoeten, dat vinden de dames van feMma Sint-Joost – Brussel N.O. belangrijk. We nodigen daarom onze leden en sympathisanten uit op ons “ONTMOETINGSFEEST” op woensdag 4 maart 2020 om 12u in het sociaal restaurant “AMAZONE”, Middaglijnstraat 10, Sint-Joost-ten-Node. Op het programma: we bekijken onze activiteiten van dit jaar, staan even stil bij het 100-jarig bestaan van KAV/feMma in Vlaanderen en Brussel en genieten natuurlijk van een lekkere maaltijd. Info: Mia Peters – Van Bastelaere via 02 230 76 43 of 0485/78 52 96 en m.vanbastelaere@gmail.com

OPERETTE “LAND VAN DE GLIMLACH”

Op zaterdag 16 maart in het cultureel centrum van Sint-Pieters-Woluwe, Charles Thielemanslaan 93.Voor meer inlichtingen en inschrijving kan je terecht bij Mia Peters-Van Bastelaere via 02 230 76 43 of 0485 785 296 en m.vanbastelaere@gmail.com

CONCERT ELS FAEMS

Op zondag 15 maart om 15u30 gaan we naar het pianoconcert van Els Faems, georganiseerd door het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node – Brussel Leopoldswijk.

WORKSHOP “BLOEMSCHIKKEN”

Met Pasen in het vooruitzicht gaan we op woensdag 8 april om 14u weer aan de slag voor een namiddag “Bloemschikken”.Inlichtingen en inschrijven bij Mia Peters-Van Bastelaere via 02 230 76 43 of 0485 785 296 en m.vanbastelaere@gmail.com

GEHOORD IN TEN NOEY

“A MAL TIEMPO

BUENA CARA”Populair Cubaans gezegde.

Letterlijk: “slecht moment goed gezicht”Betekenis: een glimlach ontwapent meer dan een protest, een positief gebaar en

een vriendelijk gezicht zijn effectiever dan smeekbedes en verplichtingen. Met

de juiste instelling vindt men sneller oplossingen, verdwijnen twijfels en vindt men de juiste weg. Cubanen weten dit en maken van dit hun beste wapen tegen de vele en diverse tegenslagen die hen dag

op dag opwachten.

Joel Castillo Rodriguez Bron: www.cibercuba.com

15

De Oostenrijkse Connectie met Els Faems (piano) en Charlotte Bary (zang)

Els Faems behaalde in 2002 aan het Koninklijk Conservatorium te Brussel het masterdiploma piano bij Boyan Vodenicharov. Zij volgde kamermuziek in de klas van Viviane Spanoghe en liedbegeleiding bij Inge Spinette. Zij nam deel aan masterclasses bij Sontraud Speidel, Daniel Pollack, Franco Scala, Laura Richaud en Elisso Virsaladze. Els is lerares piano aan de muziekacademie J.H. Fiocco in Schaarbeek. Zij vervolmaakt zich nog steeds bij Philipp Nicolai.Charlotte Bary studeerde in juni 2015 af als pianiste aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel in de klas van Piet Kuijken. Ze volgde er ook kamermuziek

e n l i e d b e g e l e i d i n g . Vandaag geeft zij les in de muziekacademie J.H. Fiocco Schaarbeek en is ze betrokken bij diverse m u z i e k - e d u c a t i e v e p r o j e c t e n . V e r d e r startte Charlotte een zangopleiding aan LUCA School of Arts Leuven onder de vleugels van de Britse sopraan Catrin Wyn-Davies.Met de steun van Emir Kir Burgemeester, op initiatief van Lydia

Desloover, Schepen van Nederlandstalige Aangelegenheden

en van het College van Sint-Joost-ten-Node.

CharliermuseumZondag 15 maart om 15u30Info en reservatie / Info et réservation:

Jos Laporte, 0477 60 88 09, jos.laporte@skynet.be

Luc Faems, 02 735 77 74, faems.luc@skynet.be

Tekst: Luc Faems

De Oostenrijkse connectie

La connexion autrichienne Beethoven, Liszt, Schubert, Schumann.

Els Faems piano Charlotte Bary chant/zang

Zondag / Dimanche 15.03.2020 15.30 h/u Deuren / Portes 15.15 h/u

In het Charliermuseum / au musée Charlier

Kunstlaan 16, 1210 Sint-Joost-ten-Node / Avenue des Arts 16, 1210 St-Josse-

ten-Noode (metrostations Kunst-Wet en Madou – metro Arts-Loi et Madou)

Reservatie (pas definitief na ontvangst van de betaling) / Réservation (définitive

qu’après réception du paiement) € 15 (€ 12 in voorverkoop, prévente)

Betaling op rekening / paiement au compte: BE69 4263 1247 6178 Davidsfonds

Sint-Joost. Info en reservatie / Info et réservation:

Jos Laporte, 02 230 14 70 of / ou 0477 60 88 09, jos.laporte@skynet.be

Luc Faems, 02 735 77 74, faems.luc@skynet.be

of / ou st-joost-ten-node-brussel-leopoldswijk@davidsfonds.net

OP DE STOEP

- Greet, nu we 47 jaar getrouwd zijn, ga je niet van me willen scheiden, toch?

- Rustig maar Edgar, moest dat er echt van komen dan doen we toch gewoon zoals bij de Brexit: we behouden altijd onze economische en commercïele relatie.

16

ma

art

april

2020

MEER INFO!Bezorg ons je mailadres via tennoey@vgc.be en ontvang informatie over onze activiteiten via mail of vind Ten Noey leuk op Facebook!

maart

Zondag 1 maart Slotfeest Winterwoninkje

Maandag 2 maart tot 20 april Intro Keramiek

Woensdag 4 maart tot 1 april Veilig fietsen in het verkeer

Donderdag 12 maart Viering Baron Jósika

Vanaf zaterdag 21 maart Slamtwist

Zaterdag 28 maart Wijkmaaltijd wijkcomité de Bériot

april

Van dinsdag 14 tot vrijdag 17 april 1, 2, 3 Theater

Van dinsdag 14 tot vrijdag 17 april Tour du Nord

Woensdag 22 april Buitenspeeldag

Zondag 26 april Tamburello

VASTE ACTIVITEITEN IN TEN NOEY

MANederlandse les Petit Mixed Media Afrikaanse dans

DINederlandse lesNaaiatelier voor kinderen (volwassenen welkom) Gitaar ZangkoorOpen Grafiekatelier

WOCountry dans 55+Oriëntaalse dans

SportcarrouselStadsverkennersUkulele

DONederlandse les Sport FusionNaaien & Crea

ZaSlamtwist

COLOFON

ONTHAALBALIE

Aan het onthaal van Ten Noey kan je terecht voor allerlei informatie over cursus-sen, cultuur, wonen en werken in Brussel. Openingsuren: Maandag tot donderdag van 9u tot 20uVrijdag van 9u tot 18u

ADRESSEN

FEMMA/OKRA

Grevelingenstraat 201000 BrusselJeugdcentrum AXIMAX

J.W. Wilsonstraat 191000 BrusselTel. 02 280 45 56Bib Joske

Grensstraat 21210 Sint-Joost-ten-NodeJoost-e-Fien

Braemtstraat 471210 Sint-Joost-ten-NodeGemeenschapscentrum

TEN NOEY VZW

Gemeentestraat 25, 1210 Sint Joost ten Node0448.851.563RPR Brusseltennoey@vgc.bewww.tennoey.be

PRIVACY

Ten Noey respecteert je privacy. Je contactgegevens gebruiken we uitsluitend om je ‘De Schakel’ toe te zenden en je op de hoogte te houden van eigen activiteiten van Gemeenschapscentrum Ten Noey en aanverwante organisaties in de Vlaamse gemeenschap te Brussel. Je kan op elk moment een adreswijziging doorgeven of aangeven dat je onze informatie niet langer wilt ontvangen via tennoey@vgc.be of GC Ten Noey, Gemeentestraat 25, 1210 Sint-Joost-ten-Node. Voor meer informatie over je overige rechten conform de privacywetgeving, raadpleeg www.tennoey.be/uw-privacy

WERKTEN MEE

AAN DIT NUMMER

Karel Van den Akker, Josee Schwind Kneepkens, Kaatje Van Hemelrijck, Ziggy Vendemmia, Pol Vervaeke, Luc Faems, Rodrigo Burgos Zautzik, Larissa Viaene, Lieselotte Vervoort, Jos Laporte, Simon Vandersmissen.

ZETWERK

www.madebydesign.beV.U. Patrick Moyersoen, Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node

Inzendingen voor het volgende

nummer worden verwacht

uiterlijk op 5 april 2020.

Inzendingen die ons na deze

datum bereiken, kunnen wij

niet meer publiceren. Dank

voor je begrip.