R\,&E

Maancleliiks"NieuVlsblacl,voor GarmerwolcleIhesinge en omstreken

13e iaargang december 1989

Bij ieder K~rstnummer,pro-I 'beert de redactie van de

G&T :een algemeen onder­werp te vinden, dat onstoch ter harte gaat., Dit jaarschrijven we over hetmilieu en daarom hebbenwe de krant ook laten druk­ken op kringlooppápier. Webelichten het 'onderwerpvanuit, verschillende hoe-,

Zo natuurlijk Ologelijkken en zo laten we aan het uit Garmerwolde, hij verteltwoord komen: HarryBoof over overheidsmaatrege-uit Thesinge dieereen zeer len; Mevrouw Hofstede uitpersoonlijke mening op na Thesinge, die vanwege dehoudt; Liesbeth Hofstra uit verfwinkel, ook met milieu-Theslnqe als redelijk onvrlendelükevstotfen temilieubewuste huisvrouw; maken krijgt; de, Wereld-Dokter 'Vriezema, U allen winkel over ,de milieupro-wei bekend; ,Sybrand Tam- blemen in de derdè wereld;meling,uw milieuboer; Jan de Gemeente Ten Boervan den Bergh, landbouwer over, haar beleid en ten-

slotte bàsisschool de Til,die een proleetweekgehouden' heeft .over hetmilleu, Wij ,wensen U alsredactie veel leesplezier enheel prettige Kerstdagen,een gelukkig Nieuwjaar,waarin' U natuurbewustbezig zult zijn.

Wat kun je er zelfaan doen?

Wat moeten ze verbieden?

We, hebben de' ·milieuboerhier in het dorp, Ja, dat vindik erg goed en daar, doe 'ikookwel aanmee. En verfblik-

Dat die fabrieken dat gifzomaar in het water, laten 'lopen. Laatst hoorde ik op deradio het programma van Ivode Wijs op zondagmorgen.Endiekan het altijd zo dulde­lijk zeggen. Hijzei: "iedereenheeft ,het altijd over het'milieu, maat dat woord zou­den ze eigenlijk moeten ver­bieden. Want watzeqt het jeals zeiweer een ramp aankon­digeri met 'het milieu is ver­ontreinigdmet. .. '. Niks tochzeker. Mij tenminste niet. hetis zo'n onpersoonlijk woordgeworden.' Als ze zouden,zeggen,'er is honderd liter gifin' de natuur terecht .geko­men", dan begint m'n. bloedsneller te stromen en denk ikgelijk 'dat kan niet'. Ze zou­den nooit meer het woordmilieu moeten gebruiken,maar natuur" ~ ,

Wat kan niet tenqerzo, enwaar moeten ze wat aandoen?

Hel kanniellanger zo!

Aan het milieu natuurlijk.In de krant en op de televisieis het bijna"iedere dag raak.Dan hier weer een verontrei­niging, dan daar weer .Hetlijkt wel of er, bijna ,geenschoon stukje Nederlandmeer over is. En hetelnde isnog lang niet inzichtalsje hetmij vraagt. En dan .denk ik,noq niet eens aan de lucht ofhet waterVroeqer kon Je meteen' gerust hart ln het Dam-sterdiep zwemmen. Maartegenwoordig ben jeaange­wezen op een zwembad. Diemaken ze 'dan wel heel aan­trekkeliJk met golfslag ensuperglijbaan, maar hetwater zit barstensvol 'metchloor. Nee, de lol die-wij

,vroeger in het Damsterdiephadden, zomaareven'zwem...men 'al'$ we van 'school naarhuis' fietsten, dat is er nietmeer bi]..Ze moesten het verbieden.

.lf:f::lIfNJf3!iltf::lIfNltf:llfNltf:Jltf::lItf::lJe::lltf:lltf:Jltf:Jltf1JfNJfJ::1/tf:JJf1:JJf1::lJfJ:J \

Wat doet u Ze Oloe,ten er eenserQe~g~~Y:~? .wat aan doen!'

Arts en Dlilieuken, die breng ik naar .degemeente. Alleen is die maaréén keer in de twee wekenopen, dus daar moet je welgoed, op letten. Soms ver­geet ik het wel. En die troepstaat daar dan maar in deschuur, dat ergert me. En alshet dan te lang duurt zet tkhet toch maar bij de vuilnis.Je kunt toch niet werken· metdie troep in de schuur. Ach,en verder weet ik het niet zo.Meer kun je toch ook nietdoen?

, Je kunt nog meer doen.Maar het kost wat moeite

- Ik· ben .laatst een aktiegestart met wegwerpverpak­kinqen. Het is moeilijk om inde .supermarkt een goedekeus te maken. Er zijn zoveelsoorten. In tiet ene produktzitten conserveringsmidde­len, een ànder produkt heeftweer allerlei kleurstoffen, ofis in pvc verpakt. En dan wil jenatuurlijk nog op de prijs let~

ten. Dus dat is een heelgezoek iedere keer om eenprodukt te kopen dat goedverpakt' is, geen toevoegin­gen heeft en toch nog rede­lijk geprijst is. Ik ben toen defabrikanten aan gaan schrij­ven. Zo van, "Ik heb niets aante merken op de kwaliteit vanhet produkt, maar wel op deverpakking. Hierbij heettu deverpakking retour, daar hebik geen behoefte aan en hetis niet verantwoord om _hetzomaar bij het huisvuil te zet­Jen. Omdat ik eigenlijk niet

, goed weet wat ik ermee doenmoet, en u me met dit pro­bleem opscheept, zend ik hethierbij retour. Hopenlijk- kuntu in de toekomst voor eenandere verpakking zorgdra-

L s.merij ter Veer

I:VGoed voor uw Goed'

Goederen gebracht,in de L. v.d VeenstraÈJt 3Garrnerwolde,(050-4 13045)worden vnjdagavonqthuis gebracht

Tevens:Suéde-reirüging,stoppage enk/edingrepatatle. .

Goed voor~ goed

gen 'die natuurvriendelijkis".Meestal doe ik er een paarsuggesties bij hoe het ookzou kunnen.- Ook eet lk al jaren geenvlees meer. Niet omdat iktegen vlees ben, maar de 'blo-industrie zorgt voorzoveel problemen, dat ik alsnel het idee had van daardoe ,ik niet meer aan mee.Tegenwoordig heb je van diegroene slagers, daar verko­pen ze vlees van de biologi­sche landbouw. Dat is eengoede zaak. Sowieso ga ikde laatste tijd vaker naar debiologische winkel. Het is welwat, duurder, maar je kooptvaak ook minder dan in desupermarkt. Daar ligt alles zouitgestald dat je voor je hetweet je hele kar weer volhebt, ter'wijl je eigenlijk alleeneen paar pakken melk wildekopen. Het idee dat als je bio­logische produkten koopt ergeen natuurschade voor ver­oorzaakt is, is erg prettig.Waarom doe jij dat eigenlijkniet? Dan hoef je namelijkniet meer te zeggen "ze moe­ten er wat aan doen". Maardan kun je zeggen: "Ik doehetgeen er binnen m'n moge­lijkheden ligt". Het stukje op'deze aardbol waar ik verant­woordelijk voor ben- blijftschoon".

Harry Booij

Harry Booy, de schrijver vandit artikel is werkzaam bij hetRaadgeven.d Ingenieursbureau D.H.U. te Assen. Zijnwerk bestaat uit het begelei­den en uitvoeren van bodemonderzoek- en bodemsane-

,rings projekten, in opdrachtvan de overheid en .het '

ELEKTROSTEREOHI-FITELEVISIE

E.. Havenqa

Oude Rijksweg 9Garmerwolde050-416425

In het kader van onze Kerst­krant sprak ik met dhr. J. Frie­zema, de huisarts van Gar­merwolde en omgeving.De dokter maakte een duide­lijk onderscheid in hoe je·alsburger en hoe je als arts methet milieu wordt geconfron­teerd. Als eenling ben je in ditland gebonden aan hoe demaatschappij omgaat methet milieu en hoe de politiekook financieel haar keuzesmaakt.Door een intensieve maat­schappelijke diskussie werdde zorg voor het milieu eeneerste zorg. De zure regen enammoniakuitstoot is dage- 'lijks nieuws geworden en demensen gaan het. milieusteeds belangriiker vi~den.

Arts en medicijnen

In -de praktijk brenqen men­sen regelmatig de overtolliqemedicijnen bij de dokter,Amper 10 jaar geledenspoelde het laatste restjehoestdrankje nog zo de sloot 'in.Er vindt dus duidelijk ook eenmentaliteits veranderingplaats waarbij. dr. Friezema ~

soms ook wel een voorbeeldstelt. Hij wijst in dlt verbandop de schadelijke stoffen diemedicijnen in het milieu kun-

bedrijfsteven in de drie noor­delijke provincies.Sinds twee jaar woont hij in,Thesinge, tesamen metvrienden Ruth van Dalen enhuisgenoten Nanda (dehond) en de plews Ipoezenlin de rustige ambiance vande Klunder.

Motor ofbromfiets

MOTORENHANDEL

.JOOpNoordhof

Bovag-lid'

leVering van alle soortenrijwielen. motoren,

bromfietsen

ZUNDAPP- KREIDLER-GAREWVESPA- TOMOS-YAMAHA

FANTlCo Alle kleuren en modellen Uil vooreed

leverbaar 0 Vele accessoires en onderdeleno P"maserace en reparatie

RIJKSWEG 15GARMERWOLDE'

TELEFOON 05902·1624

W.-kpla8ts ·s.maend8gs de geheledllggeelot8n. .

nenbrengen. Mensen gev~n

dan de overgebleven of oude'medicijnen aan. dr. Friezemadie precies weet waar datspul heen moet. Som~wordter wel erg .ve,el verstaanonder "het begrip medicijn:strepsils, tandpasta, sham­poo en zelfs een overjarigkunstgebit maken er deel vanuit. E'rvalt dus nog wel wat uit 'te leggen.

Arts en een andere zorg ,

Het sorteren van de binnen­gebrachte medicijnen'geschiedt volgens, ~en lijst.

.Deze lij~t;, wordt samenqe­stetd door de Farmaceuti­sche groothandel welke 'ook 'de aanvoer van nieuwe medi­cijnen voor haar rekeningneemt. .Dr; Friezerna wordtbijna d~gelijk~'voorzien vannieuwe medicijnen, ookmedè gelet op.de voorraad ,inzijn apotheek èn de vraagvan de patiënt. ' 'Het blijft 'daarbij niet altijdalleen .bij medicijnen.' Ookvoor de naalden -het spuitenvan sulkerpatlënten-, als b.v.opium hebben een specialeaanpak nodig. . Stoffen dieeen giftige! rook gevenmogen niet samen met de

'gebrüikeHjke .medlcilnen inde container en .. ook voor depillèn en, spuitnaalden zijnaparte boxen. Dr. Friezemazegt dat er in de' gemeente .nog een diskussie gaande isom voor de naalden een spe­ciale regeling te treffen b.v.een inzamelpunt .op· het'gemeentehuis, .maar wellicht

. voo,r ouderen mindergeschikt. Sjaak'Teunis,t

Onroerendgoedburo

R.v.d. Vee"_Thesinge

-, Bernlddelinq bij aan-en verkoop van:

* woonhuizen'* boerde,rijtjes* bedrijfspanden

, * agrarisch O.G.- Verzorging,van hypotne­

ken voordiv.banken,~Aanvra,gen.en· verzorgen

van gemeente 'garantie.

R. V.D~ VEEN,Kapelstraat ,7,9797 Pd Theslnqe.Tel.: 05902-2Q89 (gedl.door .de Ned. Fed. vanMakelaars in onr. goed)

9797 PC Thesinge,G. N. Schutterlaan 28~telefoon 05902-1957

verf ..glas - behang ..klompen ..laarzen ..

Schildersbédrijf

H. HOfSTEDE

',Truus Top

hebben 'alle 3 plezier in hetwerk en ik hoop het,zo te hou-den"~ .

MIDDELBERT050416263

ENGELBERT050-416217

Installatiebeäijf

Fa. W. KOOI & Zn.

lIeu~elgd ~~'t~~~iebied -,schuldig·aan !~~r;~i~:;":='''' Miljud dollar nodi~ Z~wanbeleid· '~;i;k;;t~nforfa;J __-

M en toe :;<~:5T~~'~~~ongeluk een dag met ~~~;!f=~ 1

~n extrast~un _ schonelucht ff'Ç~: jm.et bere.ld gebrUikers ~.~ Gullito~derga31. L3".•3i'~i~,.rkcer ~ "-I~::~ 1

, b.~ar vervoer te ontzien~j,~ weerknle-o~~r31Ie ~~~s~~jr:::o~onn..." ,~l"~

..,- 0:- -t1'bl-"~f '~;~"-k'-""':~ :~ Broeikaseffect zal landschap,~,msJ:. '1 t.qnze.~r-J -=- ingrijpendveranderen~ ferentJemoet --r-' .: Deskundigen bespreken

bleemoplossen eenpea~e In gevolgen stijgende lemperatu l~~, est~ebled op vegetatie in Europa

V,Î

GAS-WATER,ELECTRA

IKkoh erimmersniksool1ó()en. hO~tenzetliefà.brie·· ' .leen moor oaa 0 0 J-C;~pokken!1 J'.. ~~!iJJ\~

( ~5lf~Lz\~~\jf_..------~~~-

in op de vraag van de consu­mènt. Er bestaat geendrem­pelvrees voor onze winkel.Uit alle groeperingen hebbenwij klanten in de zaak. We

"In de winkel houden we allesschoon en overzichtelijk. Alshet een troep wordt komende mensen niet meer. Boven­dien hebben we vaak ooknieuwe spullen omdat veran­dering in het 'assortimentweer mensen naar de winkeltrekt. Wespelen hiermee ook

Utopia

voorttenters

bezwaar. Als de milieuboerdit werk erbij zou nemen kaner.veel meer chemisch afval'ingezameld worden. Ditbetekent echter wel dat we ereen mankracht extra bij zou­den moeten hebben".

"Op onze route worden weregelmatig . aangesprokendoor de mensen .over wat zijeigenlijk allemaal bij de weg

. kunnen zetten. Wij mogengeent.L-buizen meenemenen ook geen koelkasten. Inde koelvloeistof zit neongasen dit tast als het vrijkomt deozonlaag aan. Dit hoort thuisin de ecotainer. De totaléhoeveelheid afval die door demilieuboer wordt opgehaaldbedraagt 20-25 procent vande, vroegere gemeentelijkevuilnisdienst. Lege melk-,yoghurt ensappakken kun­nengerust bij het oud papierals ze even omgespoeld zijn,Het oud papier gaat naar eenverwerkingsbedrijfwaar' hetvoor het hergebruik geschiktgemaakt wordt. .Wij zijn eigenlijk ook voorlich­ters op milieugebied omdatwe h~el wat vragen moetenbeantwoorden. Onze infor­matie halen we uit het vak­blad van de bedrijfsvóorllch­ting voor kringloopbedrijvenen 'uit het vakblad over recyc­ling. Bovendien publicerenmilieuorganisaties zoals,Greenpeace voo~ ons ooknuttige artikelen. De nieuweontwikkelingen moet je goedin de gaten houden".

Behandeling opaf~praak

05902-2418 G.N .Schctterlaanät, rhesinge

- plantaardige en dierproefvrije kosmetika- gespecialiseerd in behandeling van acné

(Hayoun methode)- collageen behandeling- ele,ktrisch ontharen,

SChoonheidssalon

"ANIC"

Chemisch afval

"Wij mogen alleen accu's enbatterijen meenemen. -: Derest van het chemisch afvalmoet ingeleverd worden pijde ecotainer van degemeente Ten Boer. Elke 1emaandag van de maandende 1e .zaterdaq van de evenmaanden steeds van 14.00tot .. 16.00 uur kan dit aan deBoltweg nr. 1 in TenBoer wor­den ingeleverd". VolgensSybrand werkt' dit systeemonvoldoende. "Zeker voor deinwoners van de buitendor­pen zijn die vaste tiJden enhet vervoer er naar toe een

De DlilieuboerOnze milieuboer. SybrandTammeling is nóg net zoenthousiast over zijn werkals 3 jaar geleden. toen hijbegon met inzamelingsak­tiviteiten van huishoudelijk

.eîvel.

"In het begin liep het storm.De mensen waren nieuwsgie­rig en ook zeer bereid ommee te werken. Na verloopvan tijd zakte dat wat af en nuzie ik datde langzame groeizich doorzet. In Thesinqe enGarmerwolde doen' 80-90procentvandehuishoudensmee in onze ophaalroute. Hetmeest halen we schillen englas op. Oud papierwatmln­der omdat dat ook door ver­enigingen wordtinqezameld.We werken tegenwoordigmet 3 man. In de winkel "Uto­pia'" in Ten Boer verkopen wekleding, speelgoed, huishou­delijke artikelen, snuisterijenenzovoorts. Eerst worden despullen opgeslagen in

,Bedum en Woltersumwaarna, ze nagekeken eneventueel gerepareerd wor­den. Kleding die niet meergeschikt is voor de winkelgaat 'naar een sorteerbedrijfen daarvan gaat toch nog,90'procent naar ontwlkkelinqs­landen. Er wordt maar eenklein beetje verbrand".

Milieubewust huishouden

~M:1Jf11Jtf:JJf!:1J8;1}fl':JJI~Jtf:JIBJJf;

Schildersbedrijf en mHieuAan het woord Jellr Holstede:

Op zoek, naar een "qewo­ne"hu~wouwkwamenwij

terechtbijLiesbeth Hofstrauit de Bakkerstraat in The­singe. Hoewel zij ook weer'niet zo gewoon is want bin-

t nenhaarhuishouden wordtal heel veel rekeninggehouden met het vermij­den van milieuschadelijkeprodukten. Haar manRients werkt aan de RijksAgrarische Hogeschool enhoudt ziel) bezig metmilieukunde. Rien.ts enLiesbeth vinden beiden datze nog veel milieubewusterzouden kunnen leven. De'auto gebruiken ze zo wei­nig mogelijk maar er hele­maal zonder kunnen zeiJiet. Het openbaar vervoer

.' laat te wensen over en van­uit ThesiiJge zeker.

Zij doen regelmatig inkopenin de biologische winkel.Naast de dagelijkse bood­schappen kopen zij daar ookafwas-, schoonmaak en fos­faatvrij wasmiddel, van hetmerk Ecovert.: Dit is eenmilieuvriendelijk, niet synthe­tisch produkt. Liesbeth letook op kleur-, geur- ensmaakstoffen 'in de voeding.Zo koopt zij vruchtensap enjam en dergelijke ook in denatuurvoedingswinkel. "Wljzouden meer op water kun­nen besparen. We laten dekraan niet onnodig stromenbijvoorbeeld bij het tanden­poetsen. Daar kun je de kin- ,deren ook welbewust vanmaken. Maar een waterbe­sparende w.c.-doortrek heb­ben we nog niet hoewel dat

heel wat waterbesparingbetekent. Voor. alle .kleineplasjes verdwijnt er heel watwater in het riool; zo'n 6 literper keer!" ."Wij drinken' geen -biologi­sche koffie van de wereld­winkel", vertelt Liesbeth "om­dat ik zo slecht slaap door decafeïne die erin zit. Nu wij

'cafeïnevrije koffie drinkenslaap ik stukken beter. In detuin gebruiken we nooit gifmaar altijd' biologischemethoden. We eten zoveelmogelijk groenten 9 van hetseizoen zodat we geen diep­vriezer nodig hebben. Ener­gieverslindende apparatenwillen we ook zo weinigmogelijk. Hoewel zo'n diep­vriesvak boven de koelkaster misschien toch wel' komtomdat jé dan wat brood en 'dergelijke op voorraad kunthebben. Eenmagnetron zou­den we niet kopen en ookonze andere elektrischeapparaten gebruiken we zoweinig mogelijk. Ook latenwe het licht niet onnodigergens branden.Wat kleding betreft let ikzoveel mogelijk op wol en

- katoen, met eventueel eenklein percentage synthetischmateriaal. Iets van 100 pro­cent acryl zou ik niet kopen".

Wensen

"Er valt nog heelwat te verbe­teren binnen het huishouden.Ik zou wensen dat groentenen fruit in papieren zakkenwerden verkocht en trou­wens heelveel'spul hoeft nleteens verpakt te worden en

kan zo mee in de boodschap­pentas. AI die plastic zakkenzijn beslist niet nodig.Wij kopen zuivelproduktenhet liefst in een fles omdat aldie pakken met een plasticlaagje erom ook weer afvalzijn. Bij Johan Mollema ishelaasgeendagmelk meer tekoop uit een fles omdat hijhier te weinig afnemers voorhad". Liesbeth zou wensendat meer mensen bij Johanflessemelk bestelden. "Wijgebruiken ook zo weinigmogelijk batterijen. Met eenbatterijoplader kun _je hetprobleem ,een beetje opvan­gen maar toch blijft hetgevaarlijk chemisch afval".Ook kinderspeelgoed metgevaarlijke stoffen zoals de"my little pony's" met fluorzodat ze in het donker oplich­ten vindt Liesbethheel kwa-

"Wij hebben, een containernaast het huis staan, waaroude verfpotten 'ingegooidkunnen worden; Ook verfres­ten, terpentine en batterijenworden bij ons' gescheidenbewaard en door degemeente opgehaald. Onsinziens maken maar weinig.mensen er gebruik van 'ombatterijen of verf bij ons in televeren.Wat betreft milieu- of kinder­vriendelijke verf, daar is bijons niet zo veel vraag naar.

lijk. "De kinderen zien datspul en zijn et verrukt vanzodat je 'soms wel overstag

, gaat".Er zijn nog veel meer dingenom op te .letten blnnen hethuishouden volgens Lies­beth. Zij geeft mij een 'boekjemee waar ze, zelf ook nog.regelmatig' ideeën uithaalt.Het is getiteld: Milieubespa-,rand huishouden 'en wordt

· 'uitgegeven door de stichting,Natuur 'en Milieu. De 'inhoudwordtomschreven als eenpraktische gids voor de huis­vrouwen de huisman .om bij \allerlei bezigheden en kar­weitjes in huis, tuin'enkeu­ken het milieu en de natuur tesparen.Het aandeel van de huishou­dens aan de 'milieu$chadeisgroot. Niet vergeleken bij deindustrie, maar alle peetjeshelpen voor, een schonermilieu en" een minderoeschade natuur.

, TruusTop

GEZIEN...dat u bij Vos Optiek meer brilkrijgt voor uw geld.Grote keuze in uiterst be­taalbare monturen vande bekende merkenmet betrouwbaregarantie enservice

GEHOORD...Dat u voor een deskundig

advies ook bij een

HOORAPPARAATbij Vos Audio moet zijn.

Fida Erkend(Huisbezoek opafspraakJ

VOSOPTIEK~AUDIO~OUDE EBBINGE5TRAA'T 65·9712 HE GRONINGEN· TEL. 050-129102

HOUT,PLAATilATERIAALvoor zeer scherpe prijzen

* 1e kwaliteit*, Ruime sortering* Goede service* ook voor: Ijzerwaren, verf,

keukens, tuinhout, kasten

VRUBuuVENDPAUSOPGAVE

GRATIS BEZORGINGbehalve-=twmen.........bielsen

HOtJTMARKTNldDAM

Woldweg 6-8 - Ruischerbrug ­Telefoon 050-416135

Gratis QPmaat

Tegenover wijklewenborg

• SANITAIReriCV HANDEL

• SANITAIR enCVHANDI$L /

,I A.IURINGA 'l. v. D. V&ENSTRAAT 14979. Pl GARMERWOlDE'TELEFOON 051' •:416"' '

VVere IdVV. n keiberichten

stenen) kost' namelijk veelhout en is ook gevaarlijk. Hetnieuwe' oventje is beter instaatom de warmte vast tehouden' enkostdus minderhout

anders dan dievanons, maarof je nu in Niger' woont of inNederland, je kan, door 'Ver­anderingenin je 'dagelijksewerkzaamheden een bij­draqeleveren aan een beterrnilieu. ,

Agrarier eontilieu

Voor mensen in de DerdeWereldlanden Jsvervuilingdoor uitlaatgassen en dooreen groeiende berg huis­houdelijk afval een pro­bleem dat, ver vanhunbedligt. Ontwikkelingslanden

I kennen zo hun eigen,milieuproblemen. Zoalsonze vervuiling' voor ·eendeel een gevolg is van onze,(relatieve) welvaart, zo zijnmilieuproblemen in deDerde Wereld 'niet "lostezien van de slechte ekono­mische situatie daar. Denktu maar aan de export vanchemisch afval en het ver­plaatsen van 'smerige'industrie (Bhopal) naar ont..wikkelingslanden en degevolgen die het kappenvan grote stukken tropischregenwoud heeft. Overdeze problemen geven'dagbladen en tv regelmatiginformatie.ln deze G&Tdie aan hetmilieu is gewijd, zoeken wehetwat dichter bij huis enwillen wede aandacht ves­tigen op de manier waarophet samenwerkingsprojektTen Boer-Filingué bijdraagtaan verbetering van ,hetmilieu in Niger.,

Niger ligt in het Sahelgebied,een gebied; dat geteist~rd

wordt door grote droogte.Door onder meer, de sterkebevolkingsgroei, is, er eentoenemende behoefte aanvoedsel' en hout. Houtkap,

uitbreiding "en 'intensievergebruik vande landbouwge­bieden eneen toenemendeveestapel hebben eenqroteinvloed, OP het leefmilieu 'inde 'Sahelzorie. Het verdwij­nen' van bodembedekkingverslechtert de bodemstruk-

, tuur en leidt tot, erosie enwoestijnvorming.. In,' ditgebied werken de twee pro­jekten, die mede door degemeente Ten Boer wordenondersteund: het' Taple-vertprojekt en het AFN vrouwen­projekt.

,Het Tapis-Vert projekthoudt' zich onder anderebezig met .onderzoek envoorlichting op het terreinvan land-, tuin-en bosbouw.Er wordt gestreefd naar' ver­groting van de opbrengst,

'uitbreiding "van 'het aantal'gewassen ~n verbetering van

, de landbouwmethoden,zodat de grond minderwordt',uitgeput.In de bosbouw richt het pro­jektzich 'op het kweken vanbomen" 'om op termijn hetgekapte bos te kunnen aan­vulJen.

Naast het ondersteunen vande tuinbouw; tradttloneel hetterrein van vrouwen in Niger,houdt het AFNvrouwenpro­jekt zich o.a. bezig met het .introduceren van een nieu­we, houtbesparende ovens.De oude manier van kokenopde zg. trols pierres (drie

Milieuprobl'emen in DerdeWereld landen zijn, dan wel

Om een beetje meer over ditonderwerp' teiweten tekomen had ik een gesprekmet ·mijn buurman de heer.Jan vandenBerqh, landbou­wer op het voormalige bedrijfvan de tamille Groerieveld'aande Lageweg no.'! in Gar­merwolde.

De boer als vervuller

Eengroot probleem vormt demest. Hierin het noordennog niet volgens de heer v.d.Bergh, maar in het zuiden enop de Veluwe' is er ,echtsprake van een mestpro­bleem. 30%van" de totaleammoniak-uitstoot is afkom­stig van mest en komt terugals zure regen in de bodem,

Aly,Pepping

waardoor nitraat-vergiftigingkan ontstaan. "Door uitspoe­len komt het in de vorm vannitriet in ·het bodemwater.Een ander punt 'vormt dekunstmest, indien dit over­matig wordt gebruikt. Denitraten en 'fosfaten zorgenvoor een vermindering van

_het zuurstotqenalte in hetwater.Bestrijdingsmiddelen; voor, ,zover giftig, zorgen ook voorverontreiniging van grond en'water. De giftigheid kan zien 'ophopen en er vindtuitspoe­ling naar het grondwaterplaats. En wat te denkenvandeafgewerkteoUe, diesoms' nog gewoon ,even'wordt weggekieperd? Net alsplastic en plepsehulm,

Raboba'nkTenBoer e.o'.kantoor Garmerwolde

Praat met de Rabobank 'voordatu een hypotheek afsluit.

Bel voor een afspraakdhr J. Arends050-416202

Rlboblok r:I..qeklen,goede raad

maar daar zijn de boeren' niet, alleen schuldig aan.v.d. Bergh: Daar mogen zeo.a. in de bouw, ook wel opletten, zelfs hier in Garmer­wolde slingert het rond bijnieuwbouwprojecten.

Maatregelen van overheids­wegea. t.e. ti: het mestprobleem

Er is een uitrijverbod indiverse maanden.. de mestmoet zoveel mogelijk op hetland gebracht worden, danwordt het direct opgenomen.'s Winters kan het nl. uit­spoelen en na een vorstpe­riode afspoelen. De maxi­maal toegestane mestpro­ductie per bèdrijf bedraagt(uitgerekend naar de groottevan de veestapel) .125 kg fos­faat per ha. Er moet bij over­schrijding ~en overschot­heffing worden betaald.v.d. Bergh: "Regelgeving opdit gebied is nodig en nuttig".Zijn eigen "uitstoot" is thans37 kg per ha. Er moet een'mestboekhouding worden'bijgehouden. Bovendienheeft menig boer -al eenmestsilo gebouwd, om in de

, periodes van uitrijverbod demest tijdelijk op te kunnenslaan.Daarnaast kun je via beper-.king van de veestapel inbepaalde gebieden dit pro­bleem natuurlijk ook te lijfgaan. Een andere bijdrage isde instelling van de mest­bank, die zorgt voor verplaat­sing van de mest uit gebie­den met een overschot doorheel Nederland.Zo heeft dhr. v.d. Bergh opzijn bedrijf kippenmest latenopbrengen uit Overijssel,waar dus een overschot was.

Ook mestverwerking b.v.tot veevoer of het drogen enexporteren van varkensmestkan een bijdrage leveren omhet probleem op te lossen.

b. t.e.~ bestrijdingsmIdde-len '

Er zijn strikte voorschriftent.a.v.'het hoe, wanneer en inwelk gewas gebruiken. Ver­schillende middelen zijn ookverboden zoals D.D.l: Dit isniet alleen giftig, maar - endat is veel nadeliger voor hetmilieu - ook persistent, hetblijft dus jaren' in het milieu,het wordt niet afgebroken. InTropische landen wordt ditmiddel nog steeds gebruiktbij het bestrijden', van demalariavlieg!v.d. Bergh: "Wat te denkenvan het met een grote suiker- ,bus vol D.D.l: bestrooien vanmensen die onder de vlooienzaten? Na de oorloggebeurde dat veelvuldig, enze waren er heus niet krente­rig mee!"Dus selectief gebruik is zeerbelangrijk, er wordt tegemakkelijk preventiefgespoten.Ruimere vruchtwisseling.b.v. inde Veenkoloniën aard­appelen geen 1 op 2 maar 1op 4. Voor elk gewas is hetbeter om eens om de zoveeljaar' in "nieuwe" grond testaan. Bovendien. wordt er

. veel onderzoek gedaan 'omde resistentie te verhogen(= weerstand tegen ziekten).Een goede oplossing is ookalternatieve landbouw,maar volgens dhr. v.d. Berghkan het in verband met een .regelmatige voedselvoorzie­ning niet meer zonder bestrij­dingsmiddelen. Ook zijn er

van overheidswege strengevoorschriften t.a.v.bewaringvan bestrijdingsmiddelen enomtrent reiniging van ver­pakkingsmiddelen. Per 1oktober van dit jaar is op elkesproeimachine een plastic­vormige trechter met krach­tiga waterstraal de zgn.'fustreiniger verplicht.Ook zijn verschillende ver­pakkingen verboden of wor­den verboden b.v. de [erry­can met holle handvat wordtnu op een .. andere maniergemaakt zodat geen restengif achter kunnen blijven.

c. t.e.~ olie/benzine

De hinderwet schrijft voordat je ook op dit gebied zorg­vuldiger met de spullen moetomgaan. De olietank moetb.v. in een lekbak staan, diewaterdicht is en dezelfdeinhoud heeft als de tank.Bovendien moet je kunnenaantonen waar je de afge­werkte olie laat. Het chemi­sche afval kunnen de.boe­ren een aantal keren per jaarinleveren bij de gemeente.De laatste keer waren er 165boeren aangeschreven maartoen v.d. Bergh op de 2e (duslaatste) dag van de inleveringkwam, was hij pas de 7e boerdie zijn afval bracht. Dat isdus een erg slechte respons!!

Wat kan de boerzelf doen?

In de eerste plaats natuurlijkde overheidsmaatregeten

naleven. Als dat zorgvuldig',gebeurt heb je,.. al .heel wat,gewonnen. \t.d. Berg~: "Wiljeje beperkingen opleggen, jaof .nee? Wij spuiten: gerichten, werken. dus curatief. Wehebben ook een .opberqkast

. voor . bestrüdlnqsmtddelen, 'er slingert niks rond. De afge­werkte olie doen w~ in eenvaatje en. brengen het meenaar een mleverdepct. Vroe-'

. ger gebruikten we die olie om ,het gereedschap ermee in te .vetten b.v. de schoppen e.d, !\ .

. Een ander punt~.We .streveneen bouwplan na van 1 op 5:'gras (3jaar) .,bieten - àardap­pelen - granen - erwten enkoolzaad wisselen ·elikaa-r. af.Bovendien zijn we aktiefbezig met de vraaq.watheeftde grond'nodig?:lk heb eenabonnement bij het Bedrijfs­làboratorium voor grond- enqewasonderzcek. Ook expe­rimenterenwe met 'de hoe­veelheid. krachtvoer. Dat pro­beren we wat te berperken,ook het voeren van zetmeel­rijk ruwvoer (mais) vermin­dert de ammonia uitstoot. J

Omdat we met grondmon­sters werken, bemesten wenaar behoefte. Zoveel.moge­lijk. Andere manieren om deammoniakuitstoot 'te beper­ken zijn: de mest 'er' directonderwerken' b.v. door te,inlecteren, te ploeqen en tecultivateren·(bij bouwland). Ingrasland. kun je de' mestoppervlakkig in 'een .gleuf lnde grond brengen r(=. zode

LoonbedrijfN. Groothoff

Voor al uw loon- engraafwerkzaamheden

,.. slootonderhoud,.. maaidorsen,.. grond transport

Lageweg 22, 9798 TG Garmerwolde

tel.: 050-421535b.g.g. 05902-1634

.~Ij BLOEM-

KWEKERIJ

FIRMA VEENSTRAGarmerwolde 050-418280

Biedteen.volledigassortimentvooruw tuin

"Hé Jan, hebben de burennu alwéér een nieuwe bank?"Nee! Want door het unieke leerverf-procedé van Allround Lederservlçe is hunibankstel '-'weer als nieuw. " .' :'

Duur? Nee.zekerniet in verhouding met de aanschafprijs. Bel voor meer'i~ormatie:

-050-424205 '

~[UL [M[OJLEDERSERVICE.

Oude Rijksweg 20'9798.PB Groningen I Gannerwolde

Opbergkast voor beetriiainasmiadeten (toto.A. Reinders/H.van Loon)

MILI~Vweek Op"De Til"

bemesten).Bovendien is de landbouw in

, staat en bereid 'om milieu-vriendelijke grondstoffen teproduceren .zoals bio-etha­nol als bijmenging voor ben­zine. Dit verlaagt de giftig­heid van, uitlaatgassen metplm. 60 % . , Zo ook afbreek­bare plastics, afvalzakkenvan vlasvezel, hennep voorpapier e.d. Het zou/voor de

In november was er op debasisschool "De Til" eenprojektweek over hetmilieu. Niet alleen de kinde... 'ren maar ook het onderwij­zend personeel en niet tevergeten als ouder werd jeweer eens goedgeconfron­teerd met zaken die jeendersuitgemakzucht laatsloffen: afvalscheiding,schoonmaakmiddelen,

landbouw en het milieu' een.qoede zaak zijn, maar doorde 'politiek, wordt -. het helaasnog grotendeels afgewezen."Dhr. v.d. Bergh: "AI met al'zou ik zeqqen; 'we moeten"proberen het 'evenwicht tebewaren, dat is met alle din­gen zo en dan is er niks aande hand".

Tineke Werkman-Uitham

energiebesparing, verpak­kingsmateriaal. . . Overdeze milieuweek had ik eengesprek met Gert de Boer(direkteur) 'en de. kinderenvan groep 5.

Op "De Til" is er twee keerper jaar een projektweek,waaraan alle groepen mee­werken. Voor,dit najaar wasgekozen voor het onderwerp

MILIEU. Via de educatievedienst van de provincialebibliotheek centrale ..··kreeg"DeT"" informatie en ideeën.Gert: "Vakken als rekenen entaal gaan gewoçn doormaarje probeert die week tiidens ,o.a, de biologie, aardrijks­kunde, muziek en handenar­beid lessen het milieu-pro~

bleem naar voren te halen;'.Tijdens·de muziekles hebbende kinderen een. afvallied .geleerd. Aan .de hand vanzeven platen over een lieflijkdorpje 'in Zwiterland, dat'géfe-ideliJk veranderde-in eenmoderne stad met vier-'baanswegen en industrieter­reinenwerder eenklasseçe­sprek gevoerd: wat veran­dert er wanneer je naar dieplaten kijkt. Er werd in hethandenarbeid uur een holle·bolle-gijs-gezicht gemaaktvaneen stuk geweven stof,waar draden uitgetrokken eningeregen moesten worden."Zeer enthousiast gingen dekinderen van groep 6,7 en8dèlaatste dag van deze weekhet dorp in om de straten. inThesinge schoon te maken:het resultaat 3 vuilniszakkenvol", aldus Gertdle door debetrokkenheid van zijn leer­lingen zelf geconfronteerd·werd met de gele 'glorix fles­sen op school."Binnen deschool kan het dus ookmilieuvriendelijker. Met hetbestuur is afgesproken datde schoonmaakmiddelenbewuster aangeschaft zullenworden. En wij;'moeten alle­maal alert zijn op het energie­gebruikbinnen de school: debuitendeur staat nog te vaakopen en er branden onnodiglampen.De mate van vervuilingmaakteveel indruk op de kin-

deren. "Ze waren regelmatig 1

bezig met de vraag 'wat zij erzelf aan kunnen doen. Maarna twee weken zieje ze weerpapiertjes en manderijnen­schillen op de grond,gooien ,en metde fiets doorstruikenrijden. En 'op mijn vraag tij­dens het .slnterkfaasfeèstwleeven de plastic bekertjes(daar moeten I we ook meeaan de gang) witde afwassenstaker maar één de hand op.Na uitleg dat je' ze dan nogeens kon gebruiken gingener tien handen de lucht in". Jeblijft eigenlijR het, hele jaarbezig metthet milieubewust­zijn en niet alleen naar de kin­deren toe". De milieumusical ;"D'rop of d'r onder", dieqroep.ê, 7 en 8 volgend jaarmei zal opvoeren' zal datoewustzlln zeker stimulerenl

Groep 3,,4 en 5 van juf Karinhebben o.a. de inhoud vaneen vuilniszak' kritisch beke­ken op wat erin hoort en watniet. Deze leerlingen hebbenook een stencil gemaakt over,de tegenstelling ZO' moet hetwel en' zo moet het niet. Opde vraag wat is miUeuvervui­Iing had iedereen wel ,eenantwoord. Zoals 'bijvoor­beeld:- dan ligt er allemaal rommel

op straat '- het stinkt'- als ze olie in de sloot

gooien~ allemaal viezigheid in het

bos, in de natuur- rook van al die gebouwen ',-mama zegt dat de schillen-

boer het op gaat halen- uitlaatgassen van de auto,

Met Steven' van den Oever,AlmerTop, Nienke Hofstra,Martlin Suur, Bichard de

- Centrale verwanning- Sanitaire installaties- Loodgieterswerken- Service en onderhoud

aquatherm installaties bvtelefoon (050) 413232

Flensburgweg 16

9723 ~N Groningen

\'Iees Ine\'I·'.II"~11 "'cet I.esf . ...\".I.II-ttili.

Het adres voor al uw vlees en fijne vleeswarenSpecialist in rollades, droge en verse worst

ledere woensdag' Gehaktdag.

Jt"I- W'-. ,.'~',' J. FEEN8TRA" .' ",., .' '. '.,. ' ','

. ~~_ -:- .....Rijksweg 145

.;... -., ~elslag'er ~.~ RuischerbrUg'. L.. . . Tel. 050-416413

Milieubeleid ..gelDeente Ten Boer

Boer en Klaas Mollema (deleerlingen van groep 5) had iknog een kort gesprek, overdeze milieuweek op school ..Pakjesavond was nog maareen dag gèleden zodat hetgesprek regelmatigafdwaalde naar hun nieuweaanwinsten. Toch heeft dezemilieuweek op school een'behoorlijke indruk op hungemaakt. Dit bleek vooral uitde manier waarop ze eroveraan het vertellen waren. Ste­ven was direkt in de stem­ming om nog maar eens de

, rommel van de straten te ver­wijderen. Volgens Almer zijnde spuitbussen en de batte- ,rijen de grootste milieuver-vuüers en dat er bomenomgezaagd worden omwegen aan te leggen vindt hijslecht. Richard vindt hetbelangrijk dat er een mllleu­boer is om het glas op tehalen en volgens hem zijn defabrieken de grootste milieu­vervuilers. Van Martijnmogen alle mensen die rom­mel in de natuur achterlatenwel een boete krijgen. "Dierotzooi moeten ze mee naarhuis nemen", aldus Martijn.Nienke vindt plastic de gfoot­ste milieuvervuiler. Papierentassen zijn volqens haar vee,lbeter.

,In het televisieprogramma"nieuws uit de natuur", waargroep 5 en 6 wekelijks opschool naar kijken werd ookverteld dat bepaalde 'dier­soorten door o.a. het etenvan rondslingerend plasticbijna zijn uitgestorven zoalsbijv. de das. Klaas vindt deluchtvervuiling erg, wantdaardoor ontstaat zure regenen gaande bossen kapot.Wat op hen allemaal veelindruk .heeft gemaakt is het

feit (wat iedereenbijna dage­lijks in de krant kan lezen)dater huizen 'moeten wordenafgebroken omdat er gif in degrond zit. Dat de grond onderdie huizen dan wordt afge­graven en dat er dan weernieuwe huizen gebouwd wor­den.Het leukste van dit milieupro­jekt was volgens Klaas hetuitzoeken van dingen voor decomposthoop. Martiln haddeze week wel'bij meester inde klas willen zitten dan hadhij ook met een vuilniszak destraten schoon kunnenmaken. Rrchard vond de heleweek leuk omdat het een pro­jektweek was met één the­'ma. Nienke vond het schei­den van spullen voor de vuil­nisbak en de composthoophet leukst. En Almer had metplezier werkbladen gemaaktmet de tegenstelling zo moethet wel en. zo' moet het niet.Steven tenslotte vertelde dathet een goede zaak was omdingen opnieuw te gebrui­ken. "Lompen moeten niet inde vuilnisbak maar naar demilieuboer".

De school verlatend' strui­kelde ik bijna over 2 radiogra­fischbéstuurde auto's en zagik veel plastic tassen aan dekapstokken. De vraag waarligt je eigen grens schoot opdat moment door mij heen.

. Joanne van der Meulen

In een themanummer overhet milieu mag de, politiekniet ontbreken. Derhalvekontakt . gezocht met hetgemeentehuis teneinde ant­woorden te verkrijgen op vra­gen als:- Heeft de gemeente, een

beleidsplan voor het milieuin algemene zin?

- Zijn er plannen voor diehuishoudens die nog niet.op het riool zijn aangeslo­ten?

- Waarom wordt er' nogsteeds gif gèbruikt bij deonkruidbesuijding?

- Zijn er plannen voor hetinzamelen vangescheidenhuisafval?

- Kan de gemeente che­misch afval gaan. inzame­len?

- Hoe is het gemeentelijkbeleid t.a. \I. het opslaanvan mest door de boerenin onze dorpen?

Aan de telefoon krijg ik pre..cies de juiste man. Bij afwe­zigheid van dhr. Ritsemaword ik doorverbonden- metJan de Heer. Janloopt enkelemaanden stage op hetgemeentehuis vanuit deRijks Hogeschool Gronin­gen, afdeling bedrijfskunde.Hij volgt daar een opleiding inhet kader van een omscho­ling van leraar biologie toteen management-funktie.Helaas is er in het onderwijssteeds minder vraag naarleraren bioloqle. Bij degemeente Ten Boer houdt

Jan zich bezig met het 'voor­bereiden van een milieu-uit­voeringsprogramma. Allebovengenoemde aspekten ­en andere- zullen in dit plannader worden uitgewerkt.Het is -de bedoeling tot eengeïntegreerd bereidte komenvan aüertelrnllieuzaken. In ditplan zal ook de prioriteiten­verdeling worden vastge­steld en de personele inzetworden g'eregeld. Het ligt inde bedoeling dat het planrond rnaart volgend jaarklaar is. Wat dat betreft, zijnwe eigenlijk te vroeg met onstelefoontje. Toch kan Janonze -bovenqenoernde vra­gen wel beantwoorden:

- wat betreft de aansluitingop het riool: die huishoudensdie via eenseptictank op slo­ten lozen maken zich .in hetalgemeen niet schuldiq aanmilieuvervuiling. Het betrefthier immers organische- endus afbreekbare·afvalpro'­dukten. Wel isJan hetmet rnlieens dat toch ook -via degootsteen b.v.-. allerlei scha­delijke stoffen gelóosdkun­nen worden. Hierbij is het detaak van de "lozer" zelf hierzo verantwoord 'mogelijkmee om te qaan,Wat betreft de septietank is,een 'mogelijke _oplossingdeze wat vaker te laten legen.Als de gemeente dit doetloost ,zij de inhoud bij hetzul- .veringsstation in Garmer- !

wolde zodat toch e.e.a. scho- . :ner in ons milieu terecht ,;

K. JA NSEN TRANSPORTBEDRIJFVERVOER VAN LOSGESTORTE GOEDEREN

GEISOLEERDE ONDERLOSSERSKIPPERS

PALLETVERVOERVERHUIZINGEN

GEWEIDEWEG 119798 TA GARMERWOLDE (GR.)

TEL. 050-416365

, AANNEMERSBEDRIJF

H.J.nieuwbouwverbouw enonderhoud

oude rijksweg 11GARMERWOLDEtel. oso-416q01 .

60-jarigjubileum "Juliana"

komt Wat het milieu-uitvoe­ringsprogramma op dit puntgaat ", bieden is nog nietbekend, doch op hetmoment heeft'de •gemeenteTen Boer niet de, financiëleruimte de nog niet aangeslo­ten huishoudens op het rioolaan' te sluiten. (Kommentaarvan mijn kant: wat heet geen"financiële ruimte?" Waarleqtdeqemeente haar priori­teiten? Was'het zo nodig hetdorpsplein in' Ten Boer voorzoveel geld te "verbouwen"?.Enwatte denken van hetgeldverslindende "buur­hoes" 'in Ten Boer' of het totvier keer toe 'veranderen vande drempels aan dèSchut­terlaan ,in, Thesinge? Dezevragen bewaren we tot maart'90).

- Jan geeft toe dat er in degemeente Ten Boer nogsteeds met gif gewerkt wordten-dat dit punt intern "gevqe­lig"'ligt. Jan iser voorstandervan dat er gestreefd gaatworden .naar een zo gemini­maliseerd mogelijk gebruikvan onkruidbestrijdingsmid­delen en dan nog te zoekennaar het' minst .schadeüike'middel. Zo zijn·' er onschade­lijke middelen diewèl -doorbeïnvloeding, van de groeivan de plant- onkruidbestnj­den, doch het milieu niet aan­tasten. Ook kan een nieuweveegmachine, die ook in.destad Groningen gebruiktwordt, misschien uitkomstblèden.vJan geeft ook aan 'dat hierin ook de burgerzèlfeen taak kan hebben: alsmen èn wat minder eisenstelt wat betreft een "groen­vrij" troittoir ènzelf wat vakerde schoffel of mes hanteertzou er al veel qewonnenkun-

nen worden.

- het al dan nietgaan inzame- ,len vanqescheiden huisvuilis mede' afhankelijk van deuitkomst van een overleqdathierover gevoerd wordt, tus­sen de vier noordehjke pro­vincies.Op zich is het' 'een .qoedezaak naar qeschelden inza­meling te streven. Ook hiergeldt weer: ook .de burgerzelf kan hier veeldoen.Glasin de qlasbak, en, de "milieu­boer niet vergeten. Een pro­bleem is dat de milieuboer -,alleen "eetbaar" organischafval meeneemt en nletb.v.takken e.d.

-Het inzamelen van che­misch afval is een 'probleemapart. Het is niet zo simpel teregelen door het inruimenvan een hoekje in één van dekarren.van milieuboer. B.V.het verwerken (rnenqenl). envervoeren .van de diversesoorten chemisch afval ver­eist speciale kennis en diplo­ma's.Ongelukken zijn algebeurt door ondeskundighandelen. Er bestaan welplannen om tekomentot het

'ophalen van chemisch afval.Gebleken is dat hetopenstel­len van depots alléén hiertoe,te weinig optevert.Mlsschienzouden de openingstijdenverruimd moeten worden,doch ook de moeite diemenmoet nemen is kennelijk eenhoop mensen helaas te veel.vandaarook-hlerde oproep:tot het ophalen van chemischafval gerealiseerd is, brengt us.v.p. uw lege verfblikken,fotografievloeistoffen, oudeaccu's e.d. 'naar de miHeu­kontainer! (belde gemeenten'voor nadere informatie). Gooi

uw lege batterijen in de daar­toein veel winkels .speciaalopgestelde bakken!

- Jan de 'Heer is het met mijeens, dat de manier waaropsommige boeren' hun mestopstapelen vlak naast sloten

. .onverantwoordelijk is. 'Veelkomt op deze wijze tndeslo­ten en ,'grondwater terecht.De kontrole hierop dient ech­ter door de provincie uitge­voerd te worden, niet door degemeentelijke overheden"

De, muziekvereniging "Julia­na", vierde hun 60-jarigbestaan door eetl, konsert tegeven in de ·Ned. Herv. 'Kerkte Thesinge. Voor dit konsertbestond veel publiekebelangstelling en "Juliana"kan terugzien op eengeslaagde avond. Vrijdag 2december werd er voor alleleden, (met aanhang) eengezellige avond georgani­seerd in "Hotel Spoorzicht"in Loppersum.Na een woordvan welkomdoor de heer Bakker nam deheer Albert NiemeiJer hetwoord over om toch nog hetéén en anderte vertellen overhetkonsert van 19november.Het leek wel een jury-rapportmaar wetéénmet een rede­lijk aantal punten.De avond werd verder gevulddoor te kegelen en gezamen­lijk wat spelletjes te doen.Sommigen waren zo fana­tiek, dat ze dachten om prij­zen te' spelen. Maar' helaas,

Wèl zal de gemeente klach­ten hierover direkt doorqevenaan .de provinciale autoritei­ten zodataktle mogelijk is.Bellen dus!

In het aanqekondlqde milieu- 'ultwerklnqsproqrarnrna zui­len bovenstaande zaken alle­maal nader tot beleid wordenverwerkt. 'Wanneer het planverschijnt zal de G&T-·express erbij zijn~,

Joep de Bree

hetging immers gewoon omde gezelligheid.

F?S. De, drumband heeft /.inmiddels een' nieuweinstructeur. De heer Ger Wolt­huis. Er hebben zich 4nieuwe leerlingen opgege­ven. Maar nieu~e· leden zijnaltijd welkom. Bel dan even(2181). '

Lucie Kol

uwbroo.d wordt natuurlijkgebakken 'door

Warme BakkerTEUN ME~NDERTSMA

Winkelcentrum lewenborg. tel. 415222Selwerd" tel. 778465

Claremahe8rd 47Beyum Oost; tel. 421462

S,.'OELDRAAIERSTRAAT 35 - GRONINGEN.TELEFOON 050 ,~'132453. ' .

Foto van de maand

Hoelang zullen we nog van dit moois kunnen genieten? (foto: Henk Remerie)

REDAKTIEADRESSENRedaktie Garmerwolde:Carel Hazeveld, Peta Jurjens,Elisabeth Foeken, Detta v.d. Molen,Henk Remerie (fotograaf), TinekeWerkman-U itham.

Redaktie Thesinge:Andries v.d. Meulen (fotograaf),Joanne v.d. Meulen,Truus Top, Joep de Bree,Metha Nijkamp, Lucie Kol-Slachter.

Eind-redaktie Garmerwolde:Elisabeth Foeken,L. v.d. Veenstraat 2,tel. 050-416355.

Eind-redaktie Thesinge:Joanne v.d. Meulen, 8chutterlaan 25,tel. 05902-3544

Lay-out: Gonnie Pater, Metha Nij­kamp

Tekeningen: Ad van Zalk

Administratie: Peta Jurjens,L. v.d. Veenstraat 15,9798 PK Garmerwolde,tel. 050-416094.Bank: Rabo Garmerwolde,rek.nr. 32.07.05.749giro v.d. bank 916938.

Abonnementsgeld f 17.50 p.j.

Kopij inleveren: steeds vóór het2e weekeinde van de maand.

WINKELCENTRUM LEWENBORG GRONINGEN TELEFOON 050""0508.

gaf en toen zei: dagZwarte Piet?de Ecotainer in Ten Boer(Boltweg 1) elke 1e maan­dag van de maand open isén de 1e zaterdag van deeven maanden tussen14.00 en 16.00 uur?

Herv. GemeenteGarmerwol~e-Thesinge

24 december: Thesinge 20.30 u.gezamenlijke kerstnachtzang­dienst m.m.v..Juliana, ds. Jans,ds. De Vries-Batenburg, ds. Wes­seis, H. P Nauta (orgel)

24 december: Garmerwolde 22.00u. gezamenlijke kerstnachtzang­dienst m.m.v. Harmonie, ds.Jans, ds..De Vries-Batenburg,ds. Wessels, H. P Nauta (orgel)

25 december: Thesinge 10.00 u. ds.C. de Vries-Batenburg, m.m.v.eigen koor

25 december: Garmerwolde 16.00u. kinderkerstfeest m.m.v. zon­dagsschool

31 december: Thesinge 19.00 u. ds.C. dè Vries-Batenburg

7 januari: Garmerwolde 10.00 u.ds. J. A. Geusebroek, Haren

14 januari: Thesinge 10.00 u. ds. C.de Vries-Batenburg

21 januari: Garmerwolde 10.00 u.ds. C. de Vries-Batenburg

28 Thesinge: 10.00 u. cand. mw. J.'van Iperen, Groningen

DROGISTERIJ-PARFUMERIE- REFORM-SCHOONHEIDSSALON'

D

Wist-U-dat

Sinterklaas heel milieube­wust met lijn 47 op debasisschool in Garmer­walde arriveerde?een klein kindje, helemaalbeduusd, Sint een handje'

KerkdienstenGereformeerde kerkThesinge-Garmerwolde

24 december: 9.30 u. ds. v.d. Vliet,Groningen; 20.30 u. Kerstnacht­zangdienst in Thesinge en om22.00 u. in Garmerwolde, voor­ganger ds. Jans, ds. de Vries­Batenburg en ds. Wessels

25 december: 9.15 u. dr. van Oeve­ren, Leek

26 december: 10.00 u. Gezinsdienst31 december: 10.00 u.ds. Groene­

wegen, Grootegast; 19.30 u. ds.Jans, Groningenjanuari: 10.00 u. ds. Jans, Medita­tie en koffiedrinken ih "Ons Tref­punt"

7 januari: 9.30 u. ds. Nagelkerke,Haren; 14.30 u. ds. de Jonge, 8id­deburen

14 januari..": 14.30 u. ds. de Jong,Coevorden

21 januari: 9.30 u. ds. Jans, Gronin­gen; 14.30 u. ds. Raven, Bedum

28 januari: 9.30 u. ds. van Wieren,Leek; 14.30 u. drs. Scheltens,Glimmen

Acupunctuur

De vereniging Het GroeneKruis Ten Boer wenst u eengelukkig en gezond 1990 toe.Op donderdag 18januari 3.S.

houden wij weer onze jaar­lijkse Algemene Ledenverga­dering. Na een kort huishou­delijkgedeelte volgt eenlezing over acupunctuur doormevr. Kouwenhoven, arts.De toegang is gratis en dekoffie staat voor u klaar. Ubent allen van harte welkomdonderdagavond 18 januariin het Groene Kruisgebouw,Blinkerdlaan 2, Ten Boer.

SPAR

KLAUWVERZORGINGR. v.d, Woude

voor al uwKOEIEN EN SCHAPEN

BELVOOR EEN AFSPRAAK:WINSUM: 05951-3619

* behandeling rotkreupel* horens zagen* stieren ringen

Ticheldobben 7 - Ten BoerTele~oon 1415

is ook voor Udichtbij