Fruitteelt 21 v01 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · samenwerking met PPO Randwijk, het...

weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 25 mei 2013, jaargang 103, nr 21

Relatie van Vroegop-Windig met afnemer en leverancier | Serie onderzoeken voor vertrek

Uur van de waarheid vorstschade 2012 aangebroken

Inhoud

RubriekenNFO-info 3Deze week 4Marktzicht 12Werkwijzer 16NFO in het land 18Agenda 19

6 Onachtzaam afval weggooien is voorbij

8 Tien onderzoeken als afscheidscadeau

10 Scoren op kwaliteit is geen toeval

Met spanning hebben telers dit voorjaar de levensvatbaarheid van hun bomen afgewacht. Het doemscenario wordt nu in een aantal percelen zichtbaar.

Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

Coverfoto

10

8

6

Ter bescherming van uw vruchtgewassen tegen vogels, diverse maaswijdtes. Alle gewenste afmetingen.

Nettenfabriek “De Noordzee”Postbus 3046 2220 CA Katwijk aan Zee

Telefoon: 071 - 40 21 660 Telefax: 071 - 40 30 792www.tuinnetten.nl

Tuinnetten

33

Fruitteelt 21, 25 mei 2013, jaargang 103

het beleid ish e t b e l e i d i s

infonfo

Positie keuringsdiensten

De NFO en een aantal andere

organisaties zoals LTO en Frugi

Venta hebben aan Henk Kamp,

minister van Economische

Zaken, hun zorgen geuit over

het advies om de plantaardige

zelfstandige bestuursorganen

(ZBO) onder te brengen in

een organisatie binnen het

publieke bestel. De overheid

heeft in het regeerakkoord

aangekondigd om de positie

van keuringsdiensten zoals de

Naktuinbouw en het Kwaliteits

Controle Bureau (KCB) tegen

het licht te houden. Deze

keuringsdiensten opereren

momenteel als privaatrechtelijk

zelfstandig bestuursorgaan

(ZBO). NFO en andere organi-

saties hebben er bij de minister

op aangedrongen om de status

van privaatrechterlijk ZBO van

deze keuringsdiensten te hand-

haven. Naktuinbouw en KCB

spelen een erg belangrijke rol

bij het handhaven van de pro-

ductkwaliteit en het uitvoeren

van fytosanitaire inspecties bij

in- en export. De privaatrech-

terlijke status is van belang om

de betrokkenheid van de secto-

ren te waarborgen. Bovendien

vindt de financiering geheel

vanuit de sectoren plaats.

Product van mijn boerderij

In het kader van de invulling

van het EU-kwaliteitsbeleid

voor agrarische producten

denkt men aan het invoeren

binnen de EU van een vrijwil-

lig label met de naam: Product

van mijn boerderij. De NFO is

van mening dat dit vrijwillige

label mogelijkheden biedt aan

ondernemers met huisverkoop,

maar ook aan telers en orga-

nisaties uit de sector die willen

inspelen op de trend local-for-

local, met korte ketens willen

werken, de producent(en)

herkenbaar bij de consument,

et cetera. Uniforme eisen/

certificering bieden ook meer-

waarde aan professionele on-

dernemers. Nu ontbreekt het

aan regelgeving. Dus een korte

keten en Europese spelregels

spreken de NFO wel aan. Maar

de restricties betreffende de re-

latie met de productiebedrijven

vormen een knelpunt. De EU

heeft een kleine locale markt

voor ogen, geen regionale,

en denkt aan een maximale

jaaromzet van 2 miljoen euro

en een aantal werknemers van

maximaal tien. Dit is te laag. In

de ogen van de NFO moeten

de regels anders worden ge-

formuleerd. En het label moet

niet alleen beschikbaar komen

voor directe verkoop aan de

consument, maar ook bijvoor-

beeld bij verkoop via een korte

keten aan een supermarkt.

De overheid en de agra-

rische sector bezinnen

zich op de toekomstige

invulling van het cri-

sismanagement. De

NFO is hier actief bij betrokken vanwege

het belang voor de fruitteeltsector; een

risicovolle sector. Denk aan hagel-, nacht-

vorst- en vorstschade aan opstanden. De

NFO heeft aangegeven dat voor de fruit-

teeltsector het handhaven van de Brede

weersverzekering en financiële mogelijk-

heden zoals verlies-verrekening en fiscaal

reserveren de belangrijkste elementen

zijn om weerrisico’s en andere calamitei-

ten op te kunnen vangen.

Er is alle reden voor om de aandacht te

vestigen op crisismanagement. Zo veran-

dert het Gemeenschappelijk Landbouw-

beleid met ingang van 2015. Het GLB is

een belangrijk instrument om crisisbeleid

mede mee te financieren. In met name

de dierlijke sectoren spelen de product-

schappen een sterke rol in de financie-

ring van het Diergezondheidsfonds. De

overheid wil zoveel mogelijk structureel

beleid voeren en wil af van ad hoc beleid

wanneer zich een ramp of crisis voordoet.

In een discussiebijeenkomst van de agrari-

sche sectoren in LTO-verband kwam naar

voren dat voor alle mogelijke calamiteiten

maatwerk nodig is.

De Brede weersverzekering wordt voor

bepaalde weerrisico’s als nuttig erva-

ren. Wel moet het verzekeringsproduct

verbeterd worden. Bovendien zou de

omvorming naar een andere wijze van

verzekeren, bijvoorbeeld door middel van

derivaten, een oplossing kunnen zijn voor

de geringe deelname van bijvoorbeeld

de akkerbouwsector. Vrijwel alle sectoren

zijn het er over eens dat het verrekenen

van verliezen over diverse jaren een nut-

tig, bestaand instrument is. Alleen zouden

de mogelijkheden voor het verrekenen

van het verlies met voorgaande jaren

verruimd moeten worden ten opzichte

van het verrekenen met toekomstige

jaren. Ook het fiscaal reserveren wordt

breed als een optie genoemd. De reser-

vering moet dan wel plaatsvinden op een

geblokkeerde rekening. Voor dierziekten

en een aantal quarantaineziekten in de

plantaardige sector is het onvermijdelijk

dat het Diergezondheidsfonds blijft en

er een Plantgezondheidsfonds wordt

gerealiseerd. Het betreft hier ziekten die

marktverstorend werken. Voor de hand-

having en realisatie van deze fondsen is

het noodzakelijk dat er een collectieve

structuur voor medefinanciering vanuit de

sector wordt ingericht. De overheid gaf al

aan hiertoe bereid te zijn.

Siep Koning

[email protected]

Aandacht gevestigd op crisismanagement

Uitgelicht

Fruittelers met huisverkoop, maar ook telers die local-for-local

leveren aan retailers, kunnen wellicht hun voordeel doen met

het label: Product van mijn boerderij.

Foto: Caroline van Assche, NFO

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

4

Deze week

De landen tuinbouw heeft in de

afgelopen jaren grote stappen

voorwaarts gezet bij het duurzaam

gebruiken van gewasbeschermings-

middel, maar nog niet alle doelen

bereikt. Uiterlijk 2023 moet voldaan

zijn aan alle (inter)nationale eisen

op het gebied van milieu- en wa-

ter, voedselveiligheid, menselijke

gezondheid en arbeidsomstandig-

heden.

Het kabinet presenteerde vorige

week de nota Gezonde groei, duur-

zame oogst, waarin het gewasbe-

schermingsbeleid voor de periode

2013 - 2023 staat beschreven. De

nota stelt dat het

kabinet tegelijkertijd

een verbeterd econo-

mische perspectief wil

door de concurrentie-

kracht te versterken.

De rode draad in

beleid is het verder

verduurzamen van

de geïntegreerde ge-

wasbescherming. De

overheid wil de inzet

van chemische mid-

delen zoveel mogelijk

beperken. Iedere sec-

tor stelt vanaf 2013

actieplannen op voor

het bevorderen van geïntegreerde

gewasbescherming. Het gebruik van

gewasbeschermingsmiddelen wordt

zoveel mogelijk vastgelegd in een

certificeringssysteem voor duurzaam

geteelde producten. Ketenpartijen

moeten overleg voeren over het

verduurzamen van de gehele keten

in plaats van eenzijdige aandacht

op residunormen (MRL’s).

Verbeteren van de waterkwaliteit

is ook een speerpunt. Uiterlijk in

2023 mogen er nagenoeg geen

overschrijdingen meer plaatsvinden

van de drinkwaternorm en de mi-

lieukwaliteitsnormen. In 2018 moet

het aantal overschrijdingen al met

de helft zijn afgenomen. Voor de

open teelten betekent dit dat vanaf

2014 extra maatregelen genomen

moeten worden zoals bredere, ver-

plichte teeltvrije zones die de drift

van de gewasbeschermingsmidde-

len verminderen met 75 procent in

plaats van nu 50 procent. Vanwege

de gemakkelijke afspoeling en de

gevolgen voor de waterkwaliteit

verbiedt het kabinet vanaf 2018 het

professioneel gebruik van onkruid-

bestrijdingsmiddelen (waaronder

glyfosaat) op verhardingen in

de openbare ruimte, behoudens en-

kele uitzonderingen. Per 2018

is op sport- en recreatieterreinen het

gebruik van gewasbeschermings-

middelen verboden.

Een ander speerpunt is de blootstel-

ling van toepassers en werknemer

aan gewasbeschermingsmiddelen.

In de afgelopen perioden zijn er

volgens het kabinet verbeteringen

opgetreden op het gebied van de

arbeidsveiligheid, maar nog onvol-

doende. Meer informatie: nota Ge-

zonde groei, duurzame oogst, op de

site van het ministerie van EZ.

Nota voor gewasbeschermingsbeleid

DLV Plant houdt donderdag 20 juni, in

samenwerking met PPO Randwijk, het

Kennis- en Innovatie Centrum Kleinfruit

(KICK) en de NFO, Dé Kleinfruitdag

2013. Deze open dag vindt plaats van

13.00 uur tot circa 20.30 uur op het

bedrijf van Gerwin van Maanen in Do-

dewaard. Thema’s die onder andere

aan bod komen zijn: spuittechniek,

bestuiving, overkappingen, mechani-

satie, watergift & fertigatie. Er is een

markt met volop informatie over deze

actuele thema’s. Gedurende de dag

zijn er demonstraties en rondleidingen

langs aanplanten met rode bes, braam

en framboos. De adviseurs Willem van

Eldik, Adri Streef en Rob van Leijsen van

DLV Plant en onderzoekers Marcel Wen-

neker en Herman Helsen van PPO zullen

een groot aantal thema’s toelichten.

Dé Kleinfruitdag 2013

Burgemeester en wethouders van gemeente Neder-Betuwe hebben de nieuwe visie op recreatie en toerisme vastgesteld. Om meer toeristen naar de gemeente te trekken wil men meer hotelka-mers, overnachten in een wijnvat, een jachthaven en vooral: Be-tuws fruit weer overal zichtbaar maken.Bron: www.gelderlander.nl

Opmerkelijk:

De Kleinfruitdag van DLV in 2012


Een windscherm moet de emissie terugdringen. Foto: NFO

5


21

ABN Amro presenteert

in zijn rapport ‘Visie op

Agrarisch’ een update van

de visie van de bank op

de landbouw. Volgens de

bank zijn de vooruitzichten

voor de agrarische sector

gunstig vanwege de groei-

ende wereldbevolking en

toenemende consumptie in

combinatie met de sterke

positie van de Nederlandse

landbouwbedrijven. In het

rapport geeft ABN Amro

ook een analyse van en

visie op de Nederlandse

fruitteeltsector. Voor de

komende jaren verwacht

de bank dat een aantal

bestaande trends in de

fruitteelt zoals de schaal-

vergroting, de afname van

het areaal en de aanplant

van nieuwe appelrassen

doorzet. Het belang van de

perenteelt neemt verder

toe, maar de groei vlakt

af door de groeiende twij-

fel over de afzet. In een

volle markt kunnen fruit-

telers hun marktpositie

versterken door flexibele

leveringen van grote af-

zetvolumes fruit met een

constante kwaliteit, toe-

gevoegde waarde, smaak

en versgaranties. Fruitte-

lers kunnen toegevoegde

waarde creëren door te

investeren in bewaring en

door te koelen, sorteren en

verpakken. Bewaren is wel

een specialistisch vak, maar

biedt de fruitteler moge-

lijkheden om te anticiperen

op prijsfluctuaties. Het

leveren van een kwalitatief

goed product wordt steeds

belangrijker als telers zich

willen onderscheiden in

een volle appel- en peren-

markt. Het volledige rap-

port is te vinden op

www.abnamro.nl

Visie op agrarisch

In perenpercelen vallen veel perenbo-

men uit door de vorstschade van febru-

ari 2012. In Flevoland waar destijds vol-

gens Kees de Jongh, fruitteeltspecialist

bij Agrifirm, de laagste temperaturen

gemeten zijn, is in verschillende stadia

bij de bomen terugval te zien. Het

betreft de wat hoger geplante bomen

waarvan de Kwee-onderstam boven de

grond stond en bruin verkleurde door

de vorst. Bomen die vorig jaar nog

weinig narigheid lieten zien, geven nu

toch moeilijkheden. Een deel van deze

bomen is ruim een jaar na de vorst niet

meer uitgelopen. Een deel liep uit en

stierf vrij snel daarna. En een deel van

de bomen leeft nog wel, maar staat

slecht in het blad. Op percelen met

vorstschade zal het leiden tot voortij-

dig rooien van de bomen.

Ook in Midden-Nederland zijn er perce-

len met bomen die wegvallen. Volgens

fruitteeltvoorlichter Tonnie van Kessel

van AgroBuren, doet het sterk denken

aan het beeld zoals na de wintervorst

van 1985. In de jaren na de vorst gaan

nog steeds bomen dood of ze blijven

kwarren. De hoger geplante bomen

met schade aan de Kwee-onderstam,

die in de herfst al wat slechter stonden

en al vroeg herfstverkleuring gaven,

geven de grootste zorgen. Bij bomen

die minder staan blijft voorlopig de

vraag wat ze uiteindelijk gaan doen.

Ze kunnen er van lieverlee overheen

groeien of lang blijven kwarren en

toch uiteindelijk dood gaan. Nu moet

ook het effect van het inzagen duide-

lijk worden. Als er een kleine afstand

dood kweeweefsel overgroeit moest

worden, lijkt dit wel te kunnen helpen

om een brug van gezond weefsel te

vormen. Als er grote afstanden kwee-

weefsel door het cambium overgroeit,

verwacht Van Kessel er veel minder

effect van.

Uitval bij peren door vorstschade van februari 2012

Doorstart koelhuis Koel- en Vrieshuis Klaas de Jong BV

in Bunnik is begin mei gestart. Dit

koelen vriesbedrijf was eerder on-

derdeel van De Jong Coldstores met

vier vestigingen. De Jong Coldstores

ging in maart failliet. Het bedrijf

kende een lange geschiedenis en

begon ooit in Bunnik. De locatie

in Bunnik heeft nu een doorstart

gemaakt onder leiding van Klaas de

Jong. Vanouds koelt het bedrijf ook

Nederlands hardfruit.

Nederlandse fruitteelt in 1984Fruithandelaar Kees Oskam beschikt sinds kort over

een oude documentaire over de Nederlandse fruitteelt

in de jaren ’80 waarin hij samen met zijn vader Jan

Oskam te zien is. De voorlichtingsfilm laat beelden zien

van het CBT met opnamen op de proeftuin Werkhoven

en bij Veiling Geldermalsen. Tegen betaling is een DVD

van de film via Kees Oskam beschikbaar.

Achterblijvende groei Normale groei


6

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Even een voorbeeld: op de wegwerp-pallet staan verpakte gewasbescher-mingsmiddelen gescheiden door

kartonnen tussenvellen en voor de stevig-heid zit er nog een folie om de pallet heen. Inderdaad, dit komt vaak voor. Het beste is om dit allemaal te scheiden, toch gebeurt het in de praktijk veel dat het meeste in de grote rolcontainer verdwijnt. Dit kan wat schelen in de kosten en tijd, maar de eisen voor afvalscheiding worden in de toekomst steeds strenger. Een belronde langs diverse telers en toe-leveranciers leert dat het afval, en hoe er op een goede en goedkope manier vanaf te komen, zeker leeft onder hen. Frederik Bunt, voorzitter van NFO-Productgroep houtig klein- en steenfruit legt uit dat bij grote hoeveelheden afval, zoals van folie-kappen of ethyleenslangen, meestal een

grote container wordt gehuurd die op het perceel wordt geplaatst. Voor een grote hoeveelheid dus handig, maar door het jaar heen zijn er vaak kleinere projecten op het bedrijf waarvan het afval lang niet altijd in de bedrijfsafvalcontainer past. Collectieve inzameling en afvoeren van bepaalde reststromen of initiatieven voor inzameling vanuit de toeleveranciers of coöperaties, kunnen echter wel. Fruitteler Rinus van ’t Westeinde in Nisse vindt dat af-valscheiding ook positief is voor het imago van de sector. Daarnaast zou het interes-sant zijn wanneer van sommige afvalstro-men geld kan worden gemaakt door het te vermarkten.

StorlInzamel- en recyclingbedrijf Van Gansewin-kel Nederland is momenteel in gesprek met Stichting Opruiming Restanten Landbouw-bestrijdingsmiddelen (Storl) en Nefyto om tot een pilot te komen voor het verzamelen en ophalen van Storl-verpakkingen die bij het Klein Gevaarlijk Afval (KGA) horen.

Johan de Klerk, accountmanager bij Van Gansewinkel laat weten dat het bedrijf op deze manier een eensluidend verhaal wil maken voor het afvoeren van deze catego-rie verpakkingen. In de huidige afspraken geldt dat telers Storl-verpakkingen kunnen inleveren bij diverse inleverpunten (zie www.storl.nl of informeer bij de gemeente).Onaangebroken verpakkingen van middelen die men niet meer wenst te gebruiken, kun-nen retour naar de gewasbeschermingsmid-delenleverancier.De meeste verpakkingen moeten worden schoongespoeld en kunnen dan mee als be-drijfsafval, dit staat duidelijk op de verpak-king beschreven.

Gespoeld fust verzamelen Telers ondervinden nogal eens een pro-bleem bij het afvoeren en/of inleveren van hun gespoelde Storl-verpakkingen. Dat zijn verpakkingen die het zogenoemde ‘Storl-Bedrijfsafval’ voeren en die na het leegma-ken gespoeld moeten worden. Van Gan-sewinkel biedt telers de mogelijkheid om kunststofzakken van 400 liter aan te schaf-fen speciaal voor leeg en gespoeld (niet gevaarlijk afval) gewasbeschermingsmidde-lenfust. Van Gansewinkel voert de kunststof verpakkingen af naar recyclingbedrijf HSR in Ede die dan worden verwerkt tot onder meer de ommanteling van ondergrondse elektriciteitsleidingen.Onkosten: de ophaalkosten door Van Gan-sewinkel bedragen € 20 plus € 2 per zak (genoemde tarieven zijn excl. btw en 4,9 % milieutoeslag). Bij drie volle zakken in to-taal dus € 26 voor 1.200 liter plastic afval. Het recyclingbedrijf stelt als voorwaarde een minimum van drie zakken per keer, minder is echter ook mogelijk. Wel betaalt

Op een fruitbedrijf zijn een groot aantal afvalstromen aanwezig. Het is

de makkelijkste weg om zoveel mogelijk afval in de bedrijfscontainer te

stoppen, maar die raakt ook steeds sneller vol. In de fruitsector leeft de

vraag waar telers met al dat grofvuil naar toe moeten. In dit artikel een

overzicht van de mogelijkheden en een aanzet tot nadenken over een

gezamenlijke aanpak.

Marijke van Ossenbruggenvakredacteur [email protected]

Onachtzaam afval weggooien is voorbijVeel afval verdwijnt nog op de grote hoop in de afvalcontainer

Milieu

De eisen voor afvalscheiding worden in de toekomst strenger

Een gerooide perenboom. Afval, of een tweede leven? Foto’s: Marijke van Ossenbruggen, NFO

7


de teler de extra € 2 van een lege zak. Dus één of twee volle zakken komt dan nog steeds uit op € 26. Uiteraard is samenwer-king met meerdere telers een optie. De verpakkingen dienen telers gespoeld, even-tueel platgereden en ontdaan van dop, aan te bieden. De losse doppen mogen in de zak worden meegeleverd.Voor meer informatie kunt u terecht bij uw leverancier van gewasbeschermingsmid-delen of download het inschrijfformulier via de website van de NFO: www.nfofruit.nl > Afvalinzameling. Agrifirm Plant, CZAV en AgroBuren promo-ten deze vorm van recycling al actief aan hun klanten.

Afvoeren bedrijfsafvalVoor de inzameling van het bedrijfsafval kunnen telers ook een contract met de gemeente afsluiten of met een erkende, particuliere inzamelaar. Bekende landelijke afvalinzamelaars en verwerkers zijn Van Gansewinkel en Sita en er zijn diverse regi-onale bedrijven. Een overzicht van erkende bedrijven in uw eigen regio is te vinden op www.niwo.nl > Bedrijven zoeken > Vihb-lijst afval.

Overig afvalNatuurlijk zijn er nog meer soorten afval die niet zomaar in de container mogen. De GlobalGap-registratie besteedt bijna twee

pagina’s aan alle soorten afval die op het bedrijf kunnen voorkomen. Daarin wordt ook gevraagd wat de bijbehorende afvoer-route is. Telers die onder Milieukeur telen moeten kunnen aantonen wat zij allemaal scheiden op het bedrijf, niet alles mag in de grote container.

(Rooi)houtVoor rooihout en windhagen kunnen telers kiezen uit: verbranding op het perceel (wel bij de gemeente een vergunning aanvra-gen); in de grond laten frezen; verkopen als kachelhout of afvoeren voor biomas-saverbranding. ZLTO, gemeente Borsele en Dienst Landelijk Gebied (DLG) bekijken gezamenlijk de mogelijkheden om rooihout en windhagen uit de fruitsector en hout-achtig restmateriaal uit natuurgebieden te gaan verbranden om warmte te winnen. Camping Scheldeoord in Baarland wil dit resthout dan gebruiken om haar centrale verwarmingsinstallatie mee te stoken. Roel Clement, projectleider Team Bio-economie van ZLTO, legt uit dat het plan uiteraard een goed initiatief is, maar dat er nog wel wat haken en ogen aan zitten voor wat betreft logistiek, vergoedingen, aanvoer, et cetera. Om de cv-installatie puur op bio-massa uit de fruitteelt te stoken is volgens Clement logistiek gezien te intensief. Bij de natuurorganisatie zijn jaarrond grote hoeveelheden makkelijker beschikbaar. Half juni is er meer duidelijkheid over de haalbaarheid van het project.Een trend die ook steeds vaker voorkomt is oude perenbomen voor leuke bedragen aanbieden via internet. Voor enkele euro’s de bomen even laten kluiten en ze zijn klaar voor de verkoop.

PlasticNaast jerrycans zijn er nog veel meer rest-vormen van plastic op het bedrijf te vinden, denk aan plastic slangen (fertigatie), folie (regenkappen) en containers (inclusief de vulling ervan) uit het kleinfruit. Voor grote klussen kiest men meestal voor het huren van een grote container. Het overige plastic verdwijnt door het jaar heen eigenlijk al-lemaal in de grote afvalcontainer. Fruitteler Berend Jan van Westreenen zegt dat op zijn bedrijf, naast het papierafval, bijna 80 procent van het overige grofvuil uit plastic bestaat. Hij vindt het opmerkelijk dat huis-houdens gratis plastic kunnen afvoeren in de daarvoor bestemde zakken, maar dat voor bedrijven zoiets niet geldt. Navraag bij Plastic Heroes leert dat zij bedrijven door-verwijst naar een particuliere inzamelaar. Waarom deze regeling niet voor bedrijven zou kunnen gelden, kan de plasticinzame-laar niet beantwoorden.

Karton en papierKartonnen dozen waarin jerrycans zaten, restanten verpakkingsmateriaal vanuit de huisverkoop en papierresten tijdens het sorteren, zijn op jaarbasis heel wat kilo’s en is vooral volume. Diverse gemeenten halen gratis het papier op, maar aan de andere kant reageert niet iedere gemeente enthousiast op al het extra papier en kar-ton van bedrijven. Fruitbedrijf Verhage in Luttelgeest heeft een pers voor oud papier. Vorig jaar had Verhage ongeveer 3.500 kg aan karton- en papierafval, vooral afkomstig uit verpak-kingen van de huisverkoop. Piet Verhage merkt op dat zijn Bramidan pers (www.bramidan.nl) met één druk op de knop balen maakt (inclusief binddraad erom-heen) van circa 50 kg waarvan er twee op een pallet passen. “Dit is makkelijker dan al dat opsparen. Het leuke is: dit brengt ook nog geld op.” Onlangs zijn er veertig balen afgeleverd met een totale waarde van € 300. De containerkosten bedragen € 100 dus de opbrengst komt dan uit op € 200

per lading. Omgerekend betekent dit dat Verhage op jaarbasis een kleine € 400 aan papierafval kan innen. De pers heeft hij tweedehands gekocht voor een paar dui-zend euro. Op de site van Bramidan staat ook een link naar gebruikte balenpersen.

Niet vergetenWellicht wordt met dit artikel het idee ge-schapen dat er in de fruitsector nog weinig concreet naar het milieu gekeken wordt. Niets is minder waar. Telers letten wel de-gelijk op het verminderen van afval, maar het valt niet altijd op. Denk verder aan de inzet van venturidoppen, al het snoeihout dat in de boomgaard wordt versnipperd, zuivering van het sorteerwater en creo-soot-palen maken steeds meer plaats voor de duurzame betonpalen die ook nog eens langer meegaan. E

Inzamel- en recyclingbedrijf Van Gansewinkel

is in gesprek met Storl en Nefyto om tot sa-

menwerking te komen voor het verzamelen en

ophalen van Storl-verpakkingen die bij het Klein

Gevaarlijk Afval horen.

Jaarlijks hebben telers heel wat kilo’s, en vooral

volume, aan karton.

8

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Dit zijn naar alle waarschijnlijkheid de laatste onderzoeken die het Pro-ductschap Tuinbouw zal financieren.

Bij diverse projecten financieren de over-heid en private partijen ook een deel. Vanaf 2014 moet het bedrijfsleven een veel groter deel van de financiering leveren De NFO is blij dat het PT de tien onderzoeken dit jaar nog financiert en ze zal in de toekomst alles inzetten om belangrijk onderzoek voor de fruitteelt te blijven ondersteunen en geïnte-resseerde partijen bij elkaar te brengen.Perenbladvlo. Om de aantasting door perenbladvlo te verminderen focust men het onderzoek op een aanpassing van het spuitschema in het voorjaar. Door het ge-was in het voorjaar weerbaarder te maken met alternatieve bemesting- en fungici-denschema's hoopt Herman Helsen (onder-zoeker PPO Fruit) de ontwikkeling van de perenbladvlo-populatie voldoende te rem-men om zo natuurlijke vijanden de kans te geven deze plaaginsecten onder controle te krijgen en het gebruik van breedwerkende insecticiden te vermijden. Helsen hoopt ook inzicht te krijgen in de oorzaken van de grote verschillen in de overleving van perenbladvlolarven op bio-logisch en gangbaar behandelde bomen.

Naast een demonstratie deze zomer ver-schijnt komende winter een artikel met de resultaten. Biologisch. PPS-biofruitketen heeft een vervolgfinanciering aangevraagd voor het ontwikkelen van biologische fruitrassen die kwalitatief hoogwaardig, lang bewaarbaar, onderscheidend zijn en resistent of weinig gevoelig voor de belangrijkste ziekten en plagen. Uit voorgaand onderzoek kwamen drie rassen, Natyra, PRI131 (peer) en Selena (appel) naar voren als rassen met potentie voor de biologische markt. In de laatste fase van het onderzoek kijkt PPO Fruit, onder leiding van onderzoeker Rien van der Maas, naar de laatste knelpunten van deze nieuwe rassen. Wanneer die in de ogen van de op-drachtgevers Prisma en NFO voldoende zijn opgelost, worden er teelten bewaarproto-collen voor de rassen opgesteld. Ook hier wordt eind van dit jaar over bericht, onder meer op de Prismastudiedag.

Vruchtrot. Onderzoek in vruchtrotbe-heersing bij lange bewaring kan veel ople-veren. In 2012 zijn uitvalspercentages vast-gesteld van meer dan 60 procent bij appel en peer. Een onderzoek naar de beheersing van vruchtrot en in het bijzonder naar Ca-dophora sp. dat visogen veroorzaakt bij pe-ren voert PPO uit onder leiding van Marcel Wenneker. De onderzoekers bestuderen in verschillende proeven de ontwikkeling van de infectie van Cadophora, het effect van verscheidene bestrijdingsmiddelen op de schimmel en het optimale moment van be-strijding. Daarnaast kijken zij naar optimale bewaarcondities van de peren om visogen te voorkomen.Emissie. De fruitteelt wordt zwaar af-gerekend op de emissie van chemicaliën in het oppervlaktewater en het milieu. Daarom is het streven vermindering van emissie. Deze emissiereductie moet ge-realiseerd worden door middel van de combinatie drift- en doseringsreductie. Successen op dit gebied kunnen het ver-lies van belangrijke middelen in de fruit-teelt voorkomen en het behoud van een sluitend middelenpakket voor de sector stimuleren. Samenwerkend zoeken PRI en PPO naar de ideale afstelling van meerrijige spuitmachines zonder dat de werking van de bestrijdingsmiddelen wordt aangetast.

Het Productschap Tuinbouw heeft

dit jaar voor tien onderzoeken

� nanciering toegezegd. De NFO

heeft zich er voor ingezet om

heersende of opkomende knel-

punten in diverse gewassen ge-

richt aan te pakken. Voorbeelden

daarvan zijn onder andere: suzuki-

fruitvlieg in houtig steen- en

kleinfruit, de perenbladvlo, schurft

in peer en vruchtrotbeheersing.

Peter van Kampenkennisconsulent grootfruit PT en [email protected]

Productschap Tuinbouw kan op de valreep nog financiering vrijmaken

Tien onderzoeken als afscheidscadeau

Onderzoek

Spuitschema in het voorjaar aanpassen tegen de

perenbladvlo.


Onderzoek naar voorkomen van visogen bij peren. Foto: FBR

9


Marcel Wenneker en Jan van der Zande voeren gedurende twee jaar het onderzoek uit volgens het protocol zodat er een wet-telijke erkenning komt. Bevindingen uit het onderzoek kunnen gebruikt worden voor emissiebeperking en het behoud van mid-delen en verbetert het effect van de bestrij-dingsmiddelen omdat het daar komt waar het hoort; op de fruitbomen. Perenschurft. De laatste jaren is er een toename van uitval door perenschurft. Echter, over de veroorzaker Venturia pirina is in tegenstelling tot appelschurft niet veel bekend. Wel is bekend dat er op een aantal punten fundamentele verschillen zijn ten opzichte van de ziekte in appel. Een vergelijkbare bestrijding zal daardoor in peer minder effectief zijn. Met als doel een effectieve bestrijding van deze ziekte bij peer mogelijk te maken gaat Marc Trapman (Bio Fruit Advies) een praktijkproef opzet-ten om meer kennis te verzamelen over perenschurft. Uit eerder onderzoek bleek al dat infecties van perenschurft vooral in het voorjaar ontstaan en dat bestrijding na 1 juli geen effect heeft op het bestrijdings-resultaat. Fruitteelt publiceert de resultaten van het onderzoek. In 2015 implementeer het be-drijf RIMpro BV de bevindingen in het al bestaande schurftwaarschuwingssysteem ter ondersteuning van de besluitvorming van de teler in zijn schurftbestrijding. Onderstammen. Vorig jaar was er al veel publiciteit over de demonstratie van Kwee-onderstammen voor Conference die PPO, onder andere tijdens de open dag van het fruitkenniscentrum in Randwijk, liet zien. Dit jaar kreeg zij financiering om deze demo te vervolgen om het overjarige effect van vorstschade in beeld te krijgen na de vorstperiode in februari 2012. Ook wor-den eigenschappen als groeibeheersing, vruchtbaarheid, efficiëntie van opname van voedingsstoffen en water gemonitord.

De onderstammen in de demo zijn, naast de stan-daard rassen, Kwee MC en Adams. Daarnaast worden Kwee-onderstammen C132, MH en Eline onder-zocht. Onderzoeker Frank Maas is de trekker van dit project.

Klein en steenfruit Residu. Bij ketenoverleg in de kleinfruitsector, waar de NFO deel van uitmaakt, is de overschrijding van re-sidunormen al langer aan de orde. Financiering van het PT stelt Marcel Wen-

neker in staat bestrijdingstrategieën van ziekten en plagen in het kleinfruit onder de loep te nemen. Dit houdt in: het zoeken naar bestrijdingsmethoden die een alter-natief kunnen bieden voor chemische be-strijding en het verminderen van residu op de vruchten. Wenneker concentreert zich voornamelijk op de rode bessenteelt voor lange bewaring. Bij de teelt van framboos richt men zich op de biologische bestrij-ding van de frambozenschorsgalmug. Fruitvlieg. Suzuki-fruitvlieg is een nieuw en groot gevaar voor de Nederlandse klein- en steenfruitteelt. In 2012 zijn hier de eerste vliegen gevangen. In Zuid-Europa en Noord-Amerika waar de insect al langer leeft, is het een serieuze plaag die telers

veel schade berokkent. De vlieg kan vrijwel alle soorten zacht- en steenfruit aantasten waaronder, kersen, bessen, pruimen, drui-ven en frambozen. Herman Helsen gaat onderzoeken hoe het schaderisico van deze fruitvlieg zo veel mogelijk is te beperken. In eerste instantie betekent dat kennis verzamelen over deze betrekkelijk nieuwe plaag. Daarnaast zal hij een monitoring-systeem van dit vliegje opzetten en is het doel beheersingsmaatregelen in de praktijk te introduceren en evalueren. Kordia. De NFO-Productgroep Steenfruit besteedde met financiering van het PT al veel aandacht aan het kersenras Kordia. De kers, die het goed doet bij de consument, is in de teelt wat minder geliefd. Om die re-den zet Fruitconsult een monitoring op bij vijftien bedrijven. Daar hoopt Jan Peeters (Fruitconsult) de oplossing te vinden voor de willekeur in zetting die dit kersenras parten speelt. Peeters neemt bij de bedrij-

ven een enquête af met vragen over onder andere de gewasbescherming, ziekten, plagen, onderstam, snoeiwijze, bestuiving, bestuivende insecten, bemesting, groei, vochtvoorziening, groeibeheersing, micro-klimaat en meer. Daarnaast verzamelt hij informatie over de weersomstandigheden en omgevingsfactoren in de hoop verschil in bedrijfsvoering of omgevingskarakteris-tieken te vinden. Kwanza. In Tongeren (België) onder-zoekt PC Fruit diverse knelpunten in de teelt van herfstframbozen. Nieuwe rassen zoals Kwanza, Amira en twee rassen van het veredelingsbedrijf Marionnet worden gemonitord. Hierin kijkt men vooral naar de plantdichtheid, bemesting, productie

op overwinterde en nieuwe scheuten en andere eigenschappen van deze rassen. Daarnaast wordt de vergelijking gemaakt tussen het conventionele en het alterne-rende teeltsysteem. Het optimaliseren van de jaarrondteelt met herfstframbozen krijgt een vervolg en PC Fruit zoekt de economisch meest renda-bele teeltmethode van herfstframbozen. Het gebruik van het alternerend teeltsys-teem zorgt voor een duurzamere productie van de herfstframbozen. Doordat de te-lers het gewas nooit in één keer volledig snoeien, blijft er ruimte voor een populatie nuttige insecten in het gewas hetgeen de plantgezondheid alleen maar ten goede kan komen. Een teeltsysteem dat probeert de populatie aan nuttigen in stand te hou-den gedurende de teelt, is niet alleen goed voor de plantgezondheid, maar kan ook het gebruik van gewasbeschermingsmidde-len verminderen. EOnderzoek naar voorkomen van visogen bij peren. Foto: FBR

Rijpende Kordia. Foto: NFO

10

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Het hoofdgebouw op de Amster-damse groothandelsmarkt is direct te zien, maar is duidelijk niet

meer in gebruik. De Berlagestijl verraad de leeftijd van de markt die op een steenworp afstand ligt van het centrum. Rondom het hoofdgebouw staan nog enkele gebouwen

in visgraatmotief, afgewisseld met grote parkeerplaatsen. Dat waren ooit de insteek-havens vanaf het water dat de groothan-delsmarkt aan drie kanten omsluit. De kool uit West-Friesland werd zo direct ingevaren. De slagbomen bij de ingang regelden het autoverkeer; een stukje spoorlijn daar vlak achter herinnert aan de aanvoer per trein.

Food CentreDe groothandelsmarkt, tegenwoordig Food Centre geheten, speelt een belangrijke rol in de voedselvoorziening van groot Amster-

dam, vertelt Johan Hoogland van Vroegop-Windig. Hij is hoofd kwaliteitszorg bij het bedrijf. Vlak achter het historische hoofd-gebouw zetelt deze AGF- en exotenspecia-list in een zeker zo groot pand. ’s Morgens vroeg is het er al vanaf drie uur een drukte van belang. Voor de deur verzamelen AGF-specialisten en ambulante handelaren hun specifieke waar. Dat geldt ook voor de res-taurateurs uit de stad, die later in de och-tend soms op de fiets langskomen en hun bestelling ’s middags thuisbezorgd krijgen.Hoe leuk, interessant en leerzaam ook, het is geen locatie voor een opvallende speler in het concept Elstar, altijd raak. De Jan van Galenstraat tussen de ring en het Food Centre is bij wijze van uitzondering een ge-doogzone voor zwaar vrachtverkeer. Maar Vroegop-Windig is van meer markten thuis, vertellen Hoogland en inkoper Xander Ro-denburg.In Bleiswijk staat een modern distribu-tiecentrum, van waaruit Vroegop-Windig de supermarkten van Dirk, Bas en Digros van groenten en fruit voorziet. Deze sa-

menwerking is ruim dertig jaar geleden begonnen. Beide partners zijn met elkaar meegegroeid, wat heeft geleid tot dit dis-tributiecentrum. Een andere tak van sport dan de kleinschalige, diverse afzet van AGF-producten in groot Amsterdam. Maar de kenmerken van de groothandelsmarkt zijn terug te vinden in de relatie met de retail. Het is dan ook niet zomaar dat Elstar bij diverse vestigingen van Dirk goed scoort in de monitoring van Elstar, altijd raak, blijkt uit de toelichting van Hoogland en Rodenburg.

Sinds de introductie van de cam-

pagne Elstar, altijd raak, wordt de

kwaliteit van dit ras intensief be-

oordeeld in de schappen van uit-

eenlopende supermarkten. Daarbij

sprongen de goede resultaten bij

enkele vestigingen van Dirk in het

oog. Dat is geen toeval, zo blijkt

uit een bezoek Vroegop-Windig,

dat een vaste relatie heeft met

zowel deze afnemer als de

leverancier van Elstar.

Scoren op kwaliteit is geen toevalVaste relatie van Vroegop-Windig met afnemer en leverancier bepaalt mede kwaliteit Elstar

Anton Oostveenfreelance [email protected]

Retail

direct te zien, maar is duidelijk niet meer in gebruik. De Berlagestijl verraad de

dam, vertelt Johan Hoogland van Vroegop-Windig. Hij is hoofd kwaliteitszorg bij het

Sinds de introductie van de cam-

pagne Elstar, altijd raak, wordt de

kwaliteit van dit ras intensief be-

oordeeld in de schappen van uit-

eenlopende supermarkten. Daarbij

sprongen de goede resultaten bij

enkele vestigingen van Dirk in het

oog. Dat is geen toeval, zo blijkt

uit een bezoek Vroegop-Windig,

Voor Vroegop-Windig is de

jaarlijkse Elstarcampagne

geslaagd te noemen.

Foto: Marijke van

Ossenbruggen,

NFO

‘Appels van de lössgrond hebben de beste smaak’

‘Elf kg losse appels in een eps-krat is uit den boze. Als het los moet dan zeven kg gelegd op één laag’

Johan Hoogland (links) en Xander Rodenburg. Foto: Anton Oostveen

11


Zuid-Limburgse kwaliteitVroegop wilde zich onderscheiden met fruit van goede kwaliteit. De eerste Karmijn en de kersen vanonder de eerste overkappin-gen waren bij Vroegop welbesteed. Voor de appels reed men naar Zuid-Limburg, weet Hoogland. “Appels van de lössgrond smaken naar zijn mening zeer goed.” De voorkeur van Vroegop bleek de basis voor een lange relatie. De huidige veiling Zuid-Limburg is nog steeds hofleverancier voor Elstar. Die wordt daar centraal gesorteerd en, last but not least, verpakt. De telers zelf kunnen van deze centrale installatie gebruik ma-ken. Maar dan is er altijd een keurmeester in de buurt. “Elke leverancier heeft bij het

noemen van een afnemer op de groothan-delsmarkt aan een half woord genoeg om te begrijpen welk product het moet zijn. En die instelling hanteren we ook bij Elstar in de supermarkt”, stelt Rodenburg.Wellicht speelt naast het bodemtype ook het overige sortiment in Zuid-Limburg een rol. Dat is minder gericht op Conference dan in andere teeltgebieden. Elstar heeft daardoor meer ruimte om op het beste tijdstip voor de optimale smaak geplukt te worden. Misschien dat appels van Veiling Zuid-Limburg opvallend prominent in de schappen liggen van meer regionale super-markten als Deen en Poiesz.

Hoge omloopsnelheid “Wij hebben het geluk samen te werken met een retailer die een hoge omloopsnel-heid aan appels heeft”, vervolgt Hoogland. “Daar zijn we zelf lang niet altijd bij, maar in overleg kun je daar veel aan bijdragen. Hoeveel appels leg je bijvoorbeeld in totaal neer in je schap? Als dat meer is dan nodig, gaat dat ten koste van het uitstalleven.”De verpakking van Elstar, maar ook van ander fruit, is van essentieel belang voor de kwaliteit. Zes appels op een schaaltje lopen in het winkelkanaal minder butsen op dan losse vruchten. Maar met verpakt fruit is een retailer weer minder flexibel. Toch is ook bij losse appels nog veel te winnen. “Elf kg losse appels in een eps-krat is uit den boze”, vindt Rodenburg. Als het los moet dan zeven kg gelegd op één laag. Zo voorkom je zoveel mogelijk dat mensen een appel pakken, die weer terugleggen en zo twee appels butsen.”

“De afname van de appelconsumptie is een gegeven”, stelt Hoogland. “Maar”, zo laat hij er nadrukkelijk op volgen, “niemand is er bij gebaat om het aandeel Elstar daarin te laten afnemen. Elstar is net als Jonagold nu eenmaal een bulkappel. Maar wel een die de consument enorm waardeert. De af-gelopen jaren was het aanbod erg divers.”“Elstar was een soort verzamelnaam gewor-den voor uiteenlopende appels. Dat ver-groot het risico op teleurstellingen. Alles wat in de winkel ligt, moet goed smaken”, benadrukt Hoogland. Bij mango’s bijvoor-

beeld luistert dat nauw en is een concept als ‘ready to eat’ belangrijk. Maar een appel moet zowel bij aankoop als na enkele da-gen thuis gewoon lekker zijn.”“De kwaliteitseisen van de campagne El-star, altijd raak, moeten dat voorkomen. Een goede herhalingsaankoop is belangrijk om de positie van Elstar te handhaven. Zo’n grote diversiteit is ook het verschil met bijvoorbeeld Junami, de blij gebloste conceptappel in het Nederlandse sorti-ment. Dat vinden we een goede aanvulling in het schap als de afzetperiode van Elstar voorbij is.”

Het resultaat van Berenschot

Het rapport Berenschot was de aan-

leiding om de kwaliteit en daarmee

de afzet van Elstar te verbeteren.

Daarin wordt onder meer beschreven

hoe en waarom de afzet van het ras

wordt bedreigd door de positione-

ring als uitwisselbare bulkappel, die

alleen kan concurreren op prijs. De

campagne Elstar, altijd raak, is het

uiteindelijke resultaat waardoor de

meest gegeten appel blijft.

Deze campagne is opgezet door de

zogenoemde Trekkersgroep Elstar.

Met deze groep belanghebbenden

probeert de NFO verbeteringen

door te voeren en daar een zo groot

mogelijk draagvlak voor te bewerk-

stelligen. In de trekkersgroep zitten

zowel particuliere als coöperatieve

afzetorganisaties, een aantal telers

en adviseurs van Fruitconsult.

Vroegop-Windig is de enige schakel

in de keten na de afzetorganisaties,

met een link naar de retail door de

intensieve relatie met supermarkt

Dirk. “De monitoring in de winkels

is min of meer een verlengstuk van

het kwaliteitsbeleid dat wij zelf

ook al voerden. Vanwege deze er-

varing heeft de NFO ons hiervoor

gevraagd”, licht hoofd kwaliteitszorg

Johan Hoogland toe.

‘Elstar is net als Jonagold een bulkappel, maar wel een die de consument enorm waardeert’

Johan Hoogland (links) en Xander Rodenburg. Foto: Anton Oostveen

Appels in schaaltjes verpakt, lopen in de winkel

de minste schade op.


12

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Binnenland

Nieuwe oogst kleinfruit goed geprijsd

Na de uitgebreide aandacht

aan tal van primeurs is de

markt van het vroege kleinfruit

weer normaal. De extreem

hoge prijzen als donatie voor

diverse goede doelen zijn voor-

bij. Nu de prijzen weer worden

bepaald door vraag en aanbod,

blijkt de vraag goed en/of het

aanbod beperkt. Nederlands

zachtfruit is goed aan de prijs

en zelfs duurder dan het geïm-

porteerde product.

De allereerste Junifer uit de

kas waren aanzienlijk duurder

dan de laatste rode bessen uit

de bewaring, terwijl die ook al

goed waren geprijsd. Vanaf Pa-

sen is de prijs bij de groothan-

del voor een bakje gestegen

van zo’n vier naar zes euro.

Vlak voor Pinksteren kostte

een bakje Junifer hier meer

dan acht euro. Inmiddels kwam

de aanvoer van rode bessen

ook bij Veiling Zaltbommel en

The Greenery op gang en zijn

de prijzen enigszins genorma-

liseerd. Desondanks zijn der-

gelijke prijzen eigenlijk alleen

weggelegd voor bijvoorbeeld

traiteurs. Weinig consumenten

zullen in de winkel een tientje

neerleggen voor een bakje

rode bessen.

Ook de kersen uit de kas zijn

duur. De AGF-detaillisten

die deze specialiteit wilden

aanbieden, moesten vorige

week bijna dertig euro per

kg neertellen voor maat 28

op. Begin deze week was het

maattraject diverser en daar-

mee de prijzen ook; de 24’ers

brachten de helft op van de

28’ers. Natuurlijk is een kg

geen verkoopeenheid voor in

de winkel; Nederlandse kersen

worden per 500 gram verpakt.

Op deze wijze wordt het vroe-

ge ras Earlise ook aangeboden

bij Service2Fruit. De vraagprijs

is ongeveer de helft van de

groothandelsprijs, wat impli-

ceert dat de prijs van kaskersen

bij de groothandel een keer

over de kop gaat.

Net als het vervroegde zacht-

fruit in Nederland komt ook

de import uit Spanje steeds

meer op gang. De kersen zijn

aanzienlijk goedkoper dan

het Nederlandse product. Ze

worden per kg verhandeld en

kosten dan ongeveer tien euro.

Misschien dat dit nog afneemt

wanneer er meer fruit overzee

wordt vervoerd. Een dochter

van een Nederlandse reder is

een lijn gestart van Zuid-Spanje

naar Nederland om vrucht-

groenten te vervoeren.

Nectarines en perziken, inclu-

sief de plattere wilde perzik,

zijn aanzienlijk goedkoper dan

kersen en kosten ongeveer

twee euro per kg. Verder be-

staat de Spaanse import vooral

uit blauwe bes, waarvan de

prijzen net zo hoog en stabiel

zijn als bij de import uit Zuid-

Amerika. Het buitenlandse

aanbod aan frambozen en bra-

men is schaars en omvat onder

andere enkele laatste partijen

uit Mexico.

Door de nog beperkte pro-

ductie en beperkte import

zijn de prijzen van frambozen

ook hoog. Afhankelijk van de

kwaliteit variëren de groot-

handelsprijzen voor een bakje

drie tot ruim vier euro. Daarbij

lijkt het verschil in prijs tussen

Kwanza en Tulameen toe te

nemen. Deze prijzen zijn twee

maal zo hoog als die van de

laatste overzeese frambozen.

Het aanbod aan bramen komt

nagenoeg volledig van eigen

bodem en kost meer dan twee

euro per bakje.

Buitenland

China belangrijke fruitexporteur

China raakt steeds meer be-

kend als lucratieve exportbe-

stemming. Maar als exporteur

is het land een van de grootste

groeiers. Dit blijkt uit de jong-

ste gegevens van de Rabobank.

Vanaf 2000 tot 2010 vervier-

voudigde de export van fruit

van 0,7 miljoen ton tot 2,8 mil-

joen ton. Hiervan bestaat an-

derhalf miljoen ton uit appels

en peren en bijna een miljoen

ton uit citrusfruit.

Desondanks nam ook de im-

port van fruit spectaculair toe

in deze periode. In 2000 impor-

teerde China bijna een miljoen

ton fruit, tien jaar later was

dat nagenoeg verdubbeld. In

Marktzicht

Weinig consumenten zullen in de winkel een tientje neerleggen voor een

bakje rode bessen. Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

China produceert over enkele jaren 50.000 ton blauwe bes.


13


tegenstelling tot bij de export

spelen appels en peren hierbij

nauwelijks een rol. Citrus en in

mindere mate bananen vormen

de belangrijkste fruitsoorten.

Maar de import van overige

fruitsoorten, waaronder hou-

tig kleinfruit, zijn gezamenlijk

net zo omvangrijk als die van

citrus.

Niet Rabobank Nederland,

maar de vestiging van deze

bank in Chili presenteerde deze

gegevens op het ‘Global Berry

Congress’, dat eind april in San-

tiago (Chili) plaatsvond. Diverse

inleiders, onder anderen uit

China zelf, lieten zien dat de

consumptie van fruit in China

sterk toeneemt. Dat komt

omdat steeds meer mensen

in dichter bevolkte gebieden

komen te wonen. Daar wordt

een groter aandeel van het

inkomen aan fruit besteed dan

op het dunner bevolkte plat-

teland.

Net als voor hardfruit is China

ook voor kleinfruit niet alleen

importeur, maar zeker ook

exporteur. Zo ziet de overheid

blauwe bes als een belangrijk

gewas om de fruitexport te sti-

muleren. Vorig jaar importeer-

de China bijna 700 ton blauwe

bes uit Chili, de Verenigde

Staten en Noord-Korea. Maar

de Rabobank verwacht dat de

binnenlandse productie over

enkele jaren is toegenomen tot

50.000 ton.

Import Rusland sterk gegroeid

De import van fruit in Rusland

is in het eerste decennium van

deze eeuw nog sterker ge-

stegen dan in China. Rusland

voerde in 2000 anderhalf mil-

joen ton fruit in, wat in 2010

was toegenomen tot meer dan

5 miljoen ton. Alleen de Ver-

enigde Staten importeren meer

fruit. Maar de afgelopen jaren

is de import niet altijd volgens

een stijgende lijn verlopen. Zo

is in het huidige afzetseizoen

tot nu toe 260 miljoen kg

peren ingevoerd, de kleinste

hoeveelheid vanaf 2009 en

14 procent minder dan vorig

seizoen. In 2008/’09 was de im-

port nog lager.

De ontwikkelingen in nabije

exportbestemmingen voor Ne-

derland zijn wisselend. Duits-

land is na de Verenigde Staten

en China de belangrijkste

importmarkt, maar kromp licht

tussen 2000 en 2010. Daaren-

tegen voerden het Verenigd

Koninkrijk en Frankrijk in deze

periode iets meer fruit in.

Turkije is een land dat in de

statistieken van de Rabobank

opvalt bij de exporterende

landen. In 2000 omvatte de

export een half miljoen ton,

tien jaar later was dat bijna

twee miljoen ton. Het betreft

grotendeels citrusfruit, maar

ook steenfruit is een sector van

betekenis. Ecuador en Spanje

zijn de grootste cq op een na

grootste fruitexporteurs.

Nieuw-Zeeland spreidt export beter

De appelexport van Nieuw-

Zeeland staat sterker dan vijf

jaar geleden. Dat blijkt uit een

inventarisatie van Freshfruit-

portal. De belangrijkste reden

daarvoor is de grotere sprei-

ding van afzetmarkten. Het

sortiment schuift meer en meer

op naar rassen met wellui-

dende namen als Rose, Queen,

Sonia en Breeze. Achter deze

namen schuilen rassen die be-

ter aansluiten op de Aziatische

markt.

Maar met Jazz en Braeburn

blijft Nieuw-Zeeland een be-

langrijke speler op de Europese

en in mindere mate de Ame-

rikaanse markt. Daarnaast is

Royal Gala zowel op de oude

als de nieuwe markten een ge-

wilde appel. Nieuw-Zeelandse

exporteurs zijn zoals velen

actief in China, maar beleveren

al langer Japan en Taiwan.

Ze hebben geprofiteerd van

de havenstakingen in Zuid-

Amerika, maar hebben op veel

markten het nadeel dat hun

dollar een sterke munt is.

De Nieuw-Zeelandse export van

biologische appels is meer ge-

richt op de Verenigde Staten;

bijna de helft hiervan gaat daar

naar toe. Maar juist daar is de

concurrentie met appels van

eigen bodem groot. Exporteurs

van biologische appels richten

zich daarom ook op nieuwe

markten, zoals het Midden-

Oosten. Azië is ook in beeld,

maar neemt niet meer dan 20

procent van de export op. Het

sortiment bestaat onder meer

uit Fuji, Braeburn en Granny

Smith, aangevuld met enkele

nieuwe namen als Diva.

E

Anton Oostveen

freelance journalist

[email protected]

Import van peren in Rusland groeide, maar het wordt minder.


Met Braeburn blijft Nieuw-Zeeland een belangrijke speler op de Europese

markt. Foto: NFO

14

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

O P I N I EO P I N I E

In de Europese

teeltgebieden zijn

voor de resterende

afzetmaanden

verhoudingsgewijs kleine hoeveelheden

beschikbaar. Met de kleinere voorraad

zijn nog vastere prijzen te verwachten.

Van de krappe beschikbaarheid van Eu-

ropese appels pro�teren de aanvoerders

van overzee. Na een langzame start

vanwege de hoge prijzen kan men nu

Gala uit Zuid-Amerika en Nieuw-Zeeland

goed kwijt. Bovendien zijn uit Zuid-

Amerikaanse landen en Zuid-Afrika na

het magere exportjaar 2012 weer grote

hoeveelheden beschikbaar.

Aanbodkloof 300.000 tonDe Europese voorraad laat per 1 mei een

aanbodkloof van meer dan 300.000 ton

zien ten opzichte van voorgaande jaren.

Dat geldt vooral voor Frankrijk, Italië

en Nederland. Zelfs ten opzichte van

het seizoen 2010/’11 ontbreekt het aan

100.000 ton appels. In de maand april

werd in de gehele EU de voorraad

met 394.230 ton afgebouwd. Dat

is slechts 56.340 ton minder dan

vorig jaar. De afzet is dus groot

in verhouding tot de voorraad.

In geen van de drie voorgaande

jaren kon in mei meer dan 40

procent van de voorraad afgezet

worden. Daarbij was de afzetsnel-

heid in West-Europa lager dan

bijvoorbeeld in Polen waar met

even indrukwekkende snelheid

als in voorgaande jaren verkocht

werd. Daarmee is de marktsituatie

in Oost- en West-Europa meer op

elkaar afgestemd. Intussen verbetert

de markt voor rassen met een tradi-

tioneel sterke exportoriëntatie naar

Oost-Europa.

IdaredTerwijl de kleine oogsten en de daar

uit volgende relatief kleine voorra-

den bij Gala, Elstar en zelfs Braeburn

al in de herfst de weg vrijmaakten

voor zeer goede prijzen, stond de

markt voor de Jonagold-groep en

vooral voor rode rassen als Idared en

Gloster in een ongunstig daglicht. De

reden hiervoor is de recordoogst in

Oost-Europa en met name in Polen.

Belangrijke exportmogelijkheden naar

Oost-Europa bleven versperd voor

West-Europese appels. Bovendien be-

vonden zich de Poolse prijzen maan-

denlang onder de 0,30 euro per kilo-

gram, wat iedere mogelijke toegang

tot bijvoorbeeld de Russische markt

extreem bemoeilijkte. Als gevolg daar-

van bouwde de voorraad van expor-

trassen zoals Idared zich, ondanks de

kleine oogst in Europa, verder op en

ontwikkelde zich tot een probleem-

kind. Bij de Jonagold-groep kon men

vanwege de verhoudingsgewijze kleine

EU-voorraad nog afwachten. Intussen is

de markt veranderd. De eerste stap was

de afzet van Poolse voorraad uit mecha-

nische bewaring in april.

Op het aanhoudende aanbod hiervan

volgden hogere prijsstellingen voor

de rest van de (kwalitatief betere)

CA-producten, zowel op de Poolse bin-

nenlandse markt als ook in de export.

Tegelijkertijd kwam er een eind aan de

appelvoorraad in Rusland en Oekraïne,

zodat de vraag naar import op deze

markten steeg. Daarvan pro�teren nu

ook de West-Europese teeltgebieden.

Vooral omdat sinds begin mei het aan-

bod van Elstar, Gala, Braeburn of club-

rassen als Kanzi tot restpartijen beperkt

blijft en in juni nauwelijks nog beschik-

baar zullen zijn. Daarom wordt Jonagold

/ Jonagored ook op de binnenlandse

markt in Duitsland, Nederland en België

meer gevraagd. Door de kleine voorraad

mogen nog vastere prijzen verwacht

worden.

Nauwelijks peren Het aanbod peren was vroeg in het

seizoen beperkt tot Conference. In ver-

gelijking tot vorig jaar is nog slechts een

vierde van de hoeveelheid beschikbaar.

De afzet in april valt met het oog op de

recordprijzen relatief hoog uit, maar is

ten opzichte van voorgaande jaren dui-

delijk teruggeschroefd. Door middel van

aantrekkende prijzen probeert men het

aanbod te rekken, maar een voortijdig

einde van het afzetseizoen valt te ver-

wachten.

Helwig Schwartau, AMI Bureau Hamburg

Vertaling: Caroline van Assche

vakredacteur Fruitteelt

Duidelijk minder Europese appels beschikbaar

Appelvoorraad in EU op 1 mei 2013 in 1.000 tonnen

2010 2011 2012 2013 % VJAppel EU-15 992 841 962 637 -34AppelEU-27 1.193 921 1.160 826 -29

België 82 45 56 46 -19Duitsland 107 73 103 101 -2Frankrijk 193 167 177 80 -54Groot-Brittannië 19 16 17 7 -60Italië 375 367 384 285 -26Nederland 94 58 95 55 -42Oostenrijk 61 53 61 41 -32Polen 191 77 196 184 -6Portugal 15 11 14 8 -42Spanje 46 50 68 33 -51Tsjechië 9 3 3 6 110

Rassen (EU-15)Braeburn 42 28 38 12 -67Elstar 31 18 27 13 -52Fuji 26 40 31 16 -49Gala and Mut. 11 17 13 7 -46Golden Delicious 458 436 472 330 -30Granny Smith 26 23 35 19 -45Idared 33 23 27 25 -7Jonagolden mutanten 162 96 120 76 -37Jonagored 49 33 51 42 -17Red Deliciousen mutanten 43 27 29 25 -17

Bron: VBT; ANPP; English Appels&Pears; Assomela; PT; SIMA; afrucat: D. Wozniak; SZIF; Baesbro; WAPA; AMI.

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

Elstar Jonagold u.mut.

GoldenDelicious

Conference

2010 2011 2012 2013

Nederlandse fruitvoorraad op 1 mei 2013 (in tonnen)

Fruitteler Cock Horden in Schoonrewoerd is al jaren

een tevreden gebruiker van het viruspreparaat

Madex Plus. „Daarmee houden we de fruitmot-

populatie in toom”, vertelt hij.

Fruitmotbestrijding met viruspreparaat

„Madex Plus werkt gewoon goed”

advertorial

De fruitmotdruk onder de duim houden is, wat fruitteler Cock

Horden betreft, een kwestie van bijhouden. „Door jaarlijks

aandacht te besteden aan de fruitmotbestrijding - en niet te

verslappen - blijft de populatie klein en komen we niet voor

verrassingen te staan”, is de strategie van de ondernemer in het

Zuid-Hollandse Schoonrewoerd. Daarmee krijgen de gevreesde

fruitmotten niet de kans zich te vermeerderen in de boomgaard.

ResiduloosAl meerdere jaren is het effectieve viruspreparaat Madex Plus

een belangrijk onderdeel van de fruitmotaanpak. „Daar ben ik

tevreden over, het werkt gewoon goed”, constateert de ervaren

fruitteler. Horden teelt, met ondersteuning van zijn vrouw Mireille,

7 hectare peren en 3,5 hectare appels. Om de fruitmotvluchten

goed te monitoren, volgt hij de fruitmotvallen in zijn boomgaard

intensief. Dit combineert hij met de signalen die hij van collega-

telers opvangt en de berichten van het CAF. Aan de hand daarvan

bepaalt hij het optimale spuitmoment. Horden noemt het een

groot voordeel dat het viruspreparaat geen residu op het fruit

achterlaat. Ook de GMO-subsidie, die fruittelers ontvangen via

The Greenery of fruitveiling Zaltbommel, vindt hij een belangrijke

meevaller.

Lage doseringDe bestrijding start omstreeks juni met een bespuiting met

Madex Plus laat geen residu op het fruit achter, een pluspuntvolgens Cock Horden.

2egeneratie

AUGUSTUS SEPTEMBERJULIJUNIMEI

rynaxypyr

VLUCHT FRUITMOT

rynaxypyr. Daarna vervolgt de fruitteler met Madex Plus, in een

interval van veertien dagen. „De lage dosering van honderd

milliliter per hectare werkt plezierig. Het is maar een klein flesje

dat je in de koelkast moet bewaren”, vertelt Horden.

SelectiviteitNieuw op het bedrijf van Horden is een bijenstrook van

tweehonderd bij zes meter. Het ingezaaide bijenmengsel moet

de biodiversiteit en de aanwezigheid van natuurlijke vijanden

bevorderen. „We zullen zien wat het brengt”, stelt hij. In dit kader

roemt Horden de selectiviteit van Madex Plus. „Dat pakt alleen

fruitmotten effectief aan en laat de natuurlijke vijanden leven.”

Advies fruitmotbestrijding

Kijk voor de toepassing op www.madexplus.nl

Het meest effectieve viruspreparaat!

Geen residu bij de oogst

GMO-subsidie mogelijk

BASF-3031.indd 1 17-05-13 08:50

Advertorial

Fruitteler Cock Horden in Schoonrewoerd is al jaren

een tevreden gebruiker van het viruspreparaat

Madex Plus. „Daarmee houden we de fruitmot-

populatie in toom”, vertelt hij.

Fruitmotbestrijding met viruspreparaat

„Madex Plus werkt gewoon goed”

advertorial

De fruitmotdruk onder de duim houden is, wat fruitteler Cock

Horden betreft, een kwestie van bijhouden. „Door jaarlijks

aandacht te besteden aan de fruitmotbestrijding - en niet te

verslappen - blijft de populatie klein en komen we niet voor

verrassingen te staan”, is de strategie van de ondernemer in het

Zuid-Hollandse Schoonrewoerd. Daarmee krijgen de gevreesde

fruitmotten niet de kans zich te vermeerderen in de boomgaard.

ResiduloosAl meerdere jaren is het effectieve viruspreparaat Madex Plus

een belangrijk onderdeel van de fruitmotaanpak. „Daar ben ik

tevreden over, het werkt gewoon goed”, constateert de ervaren

fruitteler. Horden teelt, met ondersteuning van zijn vrouw Mireille,

7 hectare peren en 3,5 hectare appels. Om de fruitmotvluchten

goed te monitoren, volgt hij de fruitmotvallen in zijn boomgaard

intensief. Dit combineert hij met de signalen die hij van collega-

telers opvangt en de berichten van het CAF. Aan de hand daarvan

bepaalt hij het optimale spuitmoment. Horden noemt het een

groot voordeel dat het viruspreparaat geen residu op het fruit

achterlaat. Ook de GMO-subsidie, die fruittelers ontvangen via

The Greenery of fruitveiling Zaltbommel, vindt hij een belangrijke

meevaller.

Lage doseringDe bestrijding start omstreeks juni met een bespuiting met

Madex Plus laat geen residu op het fruit achter, een pluspuntvolgens Cock Horden.

2egeneratie

AUGUSTUS SEPTEMBERJULIJUNIMEI

rynaxypyr

VLUCHT FRUITMOT

rynaxypyr. Daarna vervolgt de fruitteler met Madex Plus, in een

interval van veertien dagen. „De lage dosering van honderd

milliliter per hectare werkt plezierig. Het is maar een klein flesje

dat je in de koelkast moet bewaren”, vertelt Horden.

SelectiviteitNieuw op het bedrijf van Horden is een bijenstrook van

tweehonderd bij zes meter. Het ingezaaide bijenmengsel moet

de biodiversiteit en de aanwezigheid van natuurlijke vijanden

bevorderen. „We zullen zien wat het brengt”, stelt hij. In dit kader

roemt Horden de selectiviteit van Madex Plus. „Dat pakt alleen

fruitmotten effectief aan en laat de natuurlijke vijanden leven.”

Advies fruitmotbestrijding

Kijk voor de toepassing op www.madexplus.nl

Het meest effectieve viruspreparaat!

Geen residu bij de oogst

GMO-subsidie mogelijk

BASF-3031.indd 1 17-05-13 08:50

Advertorial

16

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

TeeltGrootfruit

Bladvoeding als extraatje

Nu de bomen in de celdeling-

fase terecht zijn gekomen mag

het ze aan niets ontbreken,

zowel vocht als voeding. Met

name stikstof, magnesium

en mangaan zijn belangrijke

elementen tijdens de opbouw

van het blad. Her zou optimaal

zijn als de bomen de voeding

volledig beschikbaar krijgen

via de wortels. Vanwege bo-

demomstandigheden, klima-

tologische of andere oorzaken

kan het toch noodzakelijk zijn

om voeding door middel van

het blad toe te dienen. Vooral

magnesium en mangaan zijn

elementen die telers dikwijls

via bladvoeding moeten aan-

bieden om er zeker van te zijn

dat de plant niets te kort komt.

MaxCel/Exilis. Fruittelers ge-

bruiken BA om vruchtdunning

te bewerkstelligen. Onderzoek

toont aan dat BA ook ingrijpt

op de celdeling en daarmee

een positief effect heeft op

de vruchtmaat. In Nederland

zijn er twee middelen, MaxCel

en Exilis, met BA als werk-

zame stof. Beide geven aan

met dezelfde doseringen van

maximaal 7,5 liter per hectare,

resultaat te bereiken. Voordeel

van Exilis is dat het een toela-

ting heeft op peer en daarmee

is dit het eerste chemische

dunmiddel dat is toegelaten

op peer. MaxCel heeft als voor-

deel dat telers er al een aantal

jaren ervaring mee hebben en

weten wat ze er van kunnen

en mogen verwachten.

Werking. 6-benzyladenine

stimuleert de volgende ef-

fecten: celdeling; laterale

vertakking; geeft door middel

van extra groei concurrentie

in de vruchtclusters wat leidt

tot vruchtdunning en een

grotere vruchtmaat; stimuleert

de bloemknopvorming en een

regelmatige vruchtdracht bij

fruitbomen.

Toepassing.

- Toepassen bij een vruchtdia-

meter 8-18 mm met een opti-

mum tussen de 10 en 12 mm

vruchtgrootte.

- Gebruik bij voorkeur meer

water > 500 liter.

- Toepassen bij voldoende tem-

peratuur > 18 °C speciaal de

twee dagen na toepassen.

- Groeikracht bepaalt sterk de

werking van de BA. Hoe meer

groei, hoe meer werking.

Joris Wisse

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

Gewas-bescherming

Grootfruit

Plantbomen direct water geven

De afgelopen periode zijn

nieuwe percelen aangeplant

of bomen ingeboet, komende

weken worden de laatste bo-

men geplant. Een voorwaarde

om na a� oop van de winter

bomen te planten, is het direct

water kunnen geven. Wanneer

deze mogelijkheid niet aan de

orde is, gaat de voorkeur uit

naar het planten in het najaar,

mits de weersomstandigheden

dit toelaten.

Als het gaat om de gewasbe-

scherming dan speelt dit ook

een belangrijke rol bij aange-

plante bomen. In de praktijk

vormt dit vaak het sluitstuk van

de bespuitingen. Daar zit wel

een risico in gelet op de condi-

tie van het gewas in relatie tot

producties nu maar ook voor

in de verdere toekomst. Wees

er op bedacht wanneer u laat

plant dat de cyclus van ziekten

en plagen iets anders loopt

dan u in de natuur gewend

bent.

Schurft. Het einde van de

ascospore is in zicht waarmee

het grootste gevaar op infectie

nabij is. Belangrijk blijft om

verder gedurende het seizoen

geen steken te laten vallen.

Wanneer alle ascosporen zijn

uitgestoten kan infectie alsnog

ontstaan door conidiën die

vrijkomen uit naastgelegen

percelen met aantasting of de

bron zit in het perceel op niet-

afgerijpte scheuttoppen die

conidiën afgeven. Bij peer is er

kans op takschurft vanuit de

kwekerij, controleer dit voor-

afgaand aan het planten als

periodiek in uw perceel. Het

beeld is in toppen een bruin-

achtige opengerafelende bast,

met daaronder (met de loep)

zichtbare donkerblauwzwarte

sporendragers. In alle situaties

is een preventieve schurftbe-

strijding op geplante bomen

aan de orde, het (jonge) blad

bedekt houden met een laagje

fungicide. Verhoog het spuit-

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring


Werkwijzer

Fruitspintmijt. Foto: Caroline van Assche, NFO

Jonge scheut Conference met watertekorten. Foto: NFO

17


Volop in bloei



interval wanneer u takschurft

ziet. Bedenk dat de uitstoot

van conidiën sneller tot infectie

lijdt wanneer sprake is van zo-

merse temperaturen en u met

regelmaat beregent voor de

groei van zowel de bomen als

grasbanen.

Meeldauw. Meeldauw is al-

leen bij appel actueel. Bij geen

neerslag en een RV tussen

40 en 95 procent is er kans

op infectie. Vrijwel dagelijks

dus. begin met de bestrijding

vanaf de aanwezigheid van

clusterblad en zet door tot

afsluiting van de scheutgroei.

Gebruik en werk net als in uw

normale teelt met drie blokbe-

handelingen, Nimrod of Exact,

vervolgen met de strobilurinen

Flint of Stroby en afsluiten met

Topaz.

Luna Privilege en Nissodium

zijn nieuwe meeldauwmidde-

len die u dit jaar voor het eerst

in de praktijk kunt inzetten. U

kunt overwegen om Luna Privi-

lege als vervanger van Exact in

te zetten en Nissodium in situa-

ties met een verhoogd risico op

aantasting.

Fruitspint- en roestmijt.

In alle gevallen is bestrijding

nodig. Spint en/of roestmijt op

appel kunt u het beste na de

bloei bestrijden met Envidor.

Circa vier weken later kunnen

roofmijten worden uitgezet.

Voor een goede basis is het

belangrijk om dit standaard te

doen om zo een stabielere ge-

integreerde bestrijding voor de

komende jaren op te bouwen.

Ook dit jaar doen zich al situ-

aties voor waarbij telers spint

onder controle moeten krijgen.

Op peer is een speci� eke be-

strijding niet nodig, daar loopt

het mee in de bestrijding van

perenbladvlo met de inzet van

Vertimec Gold of Movento. Pe-

renbladvlo is op jonge percelen

overigens vaak ernstig, wegens

het nog ontbreken van natuur-

lijk evenwicht. Dit benadrukt

nogmaals het belang van de

opbouw van het natuurlijke

evenwicht.

Perenpokziekte. Perenpok-

ziekte ontwikkelt zich door

aantasting van de perengal-

mijt. Die overwintert tussen de

knopschubben en wordt actief

bij het uitlopen van de bomen.

Voeg driemaal spuitzwavel

toe bij de eerste bespuitingen

vanaf het schuiven van de

knoppen.

Luizen. De gevlekte lapsnuit-

kever en luizen zijn een pro-

bleem op percelen met herin-

plant. Bestrijding is pas actueel

bij zichtbare aantasting. Lap-

snuitkevers bevinden zich op

of net onder de grond rondom

de wortelhals en worden in

de nacht actief. Ze vreten een

laagje bast weg rondom de

knoppen, soms in ernstige

mate. Bestrijding gaat met een

CNI zoals Calypso of Gazelle en

voer dat uit in de nacht wan-

neer de kevers actief zijn. Met

een CNI bestrijdt u tevens de

luizen. Decis behoort ook tot

de mogelijkheid, maar wees

terughoudend gezien de ernst

van de schade op de opbou-

wende populatie nuttigen.

Onkruid, ratten en muizen.

Onkruidbegroeiing bij plant-

bomen is vaak heftig omdat

er veel licht op de zwartstrook

valt en de strook regelmatig

water krijgt. Onkruidbegroei-

ing is van negatieve invloed

op de groei van de bomen

en is met name in het najaar

aantrekkelijk voor ratten en

muizen. Alleen in en rondom

bedrijfsgebouwen zijn nog

middelen toegelaten. Dit be-

nadrukt het belang om in uw

percelen de situatie voor ratten

en muizen zo onaantrekkelijk

mogelijk te maken zoals het

handhaven van een zo min mo-

gelijk onkruid. Wees het eerste

jaar bedachtzaam met de on-

kruidbestrijding. De veiligste

oplossing is Basta. Gebruik

4-5 liter per hectare volvelds

anders bestrijdt u de grassen

onvoldoende. Probeer de stam-

men niet bewust hoog te raken

en spuit niet in de middag bij

felle zon, weinig wind en hoge

temperaturen om eventuele

inbranding tegen te gaan.

Ferdy Tolhoek

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

BewaringScherp controleren

We merken momenteel dat het

afgelopen groeiseizoen niet

optimaal is geweest voor de

kwaliteit van de appels. In de

meeste partijen zit veel variatie

in kwaliteit. De voorlopers in

dergelijke partijen beginnen

nu uitvalsverschijnselen te

vertonen. Dit komt voor in de

laatste partijen Elstar, maar be-

gint zich ook te manifesteren

in de Jonagold. In een aantal

partijen worden de voorlopers

enigermate zacht en komen

er partijen voor met inwendig

bruin dat is verdeeld door de

gehele appel van klokhuis tot

aan de schil. Dit wijst erop dat

we te maken hebben met pure

slijtage van de appel.

We kunnen dit niet tegenhou-

den, maar strikte controle bij

de nog aanwezige partijen is

wel noodzaak; verliezen kun-

nen sterk oplopen.

Bij partijen waar al enige

aantasting in zit, kunt u door

middel van uitsortering van de

grootste en sterk gekleurde

appels nog helpen. Kijk nog

eens kritisch naar partijen die

gepland staan voor de langere

bewaring naar de vochtverlie-

zen, probeer dit nog wat op te

voeren binnen de bestaande

normen.

Bij de peren lijkt de kwaliteit

wel mee te vallen, mogelijk zijn

verdachte partijen al eerder

geruimd. Let nu wel op het

voorkomen van slappe nekken,

in minder goede cellen begint

dit wel vorm aan te nemen.

Anderzijds lijkt de gevoeligheid

voor rot gelukkig mee te vallen

tot nu toe. Dit geldt ook voor

het fenomeen scald, vorig jaar

een probleem dit jaar nauwe-

lijks.

Alex van Schaik

Wageningen UR

[email protected]

Onkruid is niet goed voor de groei van de bomen Foto: NFO

18

Frui

ttee

lt 2

1, 2

5 m

ei 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

nfoin het land

Kring Noord-HollandKringvoorzitter Frits Hofstede

opende de vergadering met

een welkom en de melding dat

de prijzen blijven stijgen en de

nieuwe oogst door het koude

weer veel later wordt verwacht.

Rommelig. Het bestuur merkt

op dat het verloop van de

Algemene Ledenvergadering

Productgroep Peer rommelig

verliep omdat er een stemming

moest plaatsvinden waarop de

leden niet hadden gerekend.

Het is goed om het stemrecht

bij onze organisatie te herijken.

Momenteel is het mogelijk dat

een teler met een klein bedrijf,

maar met veel teelten, vier keer

kan stemmen over hetzelfde on-

derwerp (bijvoorbeeld het voor-

zitterschap). Terwijl een groot

bedrijf met één teelt maximaal

twee keer kan stemmen. Dit is

statutair zo vastgelegd, maar of

dit democratisch is vragen we

ons wel af. Het zou veel zuiver-

der zijn het stemrecht te laten

afhangen van de hoogte van de

contributie die telers betalen

voor NFO-zaken (los van het

abonnement op Fruitteelt).

Onze voorstellen zijn: niet meer

dan één keer stemmen over een

onderwerp; het aantal stem-

men afhankelijk maken van de

hoogte van de contributie en zo

mogelijk digitaal stemmen om

alle leden in de gelegenheid te

stellen hun stem uit te brengen.

Meldingen.

•Deexcursiediedekringwilde

organiseren, is afgeblazen we-

gens tekort aan deelnemers.

•Depromotiecommissiezaldit

jaar nog de 40MM ondersteu-

nen met het sponsoren van

appels.

•Hetkringbestuurwilmeerdui-

delijkheid krijgen over de visie

van de Commissie Steenfruit.

•DeNFOmoetbrederopzoek

gaan naar een nieuwe voorzit-

ter. Hierbij moeten volgens

het kringbestuur de kosten

ondergeschikt zijn aan de

kwaliteit en beschikbaarheid

van de nieuwe kandidaat.

Bestemmingsplan. Er liggen

momenteel twee bestemmings-

plannen ter inzage, te weten:

Drechterland en Medemblik. De

fruitteelt krijgt steeds meer te

maken met regelgeving rond

het landschap. Termen als ar-

cheologische waarde, opgaande

beplantingen, open gebied en

weidevogelleefgebieden kun-

nen de fruitteler beperken in de

ontwikkeling van zijn bedrijf.

Voorbeeld. Weidevogelleef-

gebieden zijn ontstaan uit de

Agrarische Natuurvereniging,

een organisatie die op vrijwil-

lige basis agrariërs stimuleert,

door middel van een subsidie,

om de vogels te beschermen. De

weidevogelgebieden moesten

in kaart gebracht worden om

voor subsidie in aanmerking

te komen. De politiek heeft

gemeend met deze kaarten

hele gebieden in de provincie

te bestempelen als weidevogel-

leefgebied. In Drechterland

zijn ook grote gebieden zo ge-

noemd, terwijl 60 procent van

de Noord-Hollandse fruitteelt

zich daar bevindt. Het gevolg

van een weidevogelleefgebied

is dat er geen uitbreiding van

boomgaarden mag plaatsvin-

den. Als gevolg van vrijwillig

agrarisch natuurbeheer krijgt

een andere sector dus verplich-

te beperkingen opgelegd. Dan

dient de totale agrarische sector

zich af te vragen of je op deze

manier wel moet doorgaan met

agrarisch natuurbeheer.

NFO. Het is noodzaak dat de

landelijke NFO, samen met LTO,

in een vroeg stadium reageert

op deze plannen en dat zij de

ruimte om te ondernemen, in

het beleid omtrent ruimtelijke

ordening, waarborgt.

Schurftnetwerk. SWON wil

landelijk het aantal schurftpos-

ten terugbrengen naar zestig.

Voor Noord-Holland heeft dit

tot gevolg dat de netwerken

teruggaan van zes naar drie.

Gezien de ligging van deze

drie posten denkt Kring Noord-

Holland dat een extra post

noodzakelijk is voor een goede

dekking in het gebied.

Westwoud, dinsdag 16 april 2013

Ad Karsten

secretaris Kring Noord-Holland

De agrarische sector dient zich af te vragen of ze op deze manier wel moet

doorgaan met agrarisch natuurbeheer. Foto: Caroline van Assche, NFO

NOORDHOLLANDSE FRUITTEELTDAG

Vrijdag 14 juni aanvang: 13.00 uur

Locatie: Transportbedrijf

Jan Hoek,

Driebanweg 2,

1607 ML Hem Standhouders

kunnen zich nogaanmelden bij:

J. Kuiper,

tel. 06 1080 7835

of e-mail:

[email protected]

19

Zeeland Noord-Brabant

Zeeuws-Vlaanderen Maandag 27 mei

Bedrijfsbezoek. Deze bijeenkomst

telt mee voor de verlenging van

uw spuitlicentie onderdeel veilig-

heid en techniek. Neem uw licen-

tiepas mee. Op deze avond worden

een paar demonstraties gegeven

met verschillende spuiten en spuit-

doppen. Jaco van Bruchem (NFO)

en Jan van Dillen (Van Wesemael)

verlenen hun medewerking. Loca-

tie: Bedrijf van Marc Staal, Lange

Nieuwstraat 23, 4587 RH Klooster-

zande. Aanvang:19.00 uur.

Midden-BrabantDinsdag 28 mei

Avondrondleiding onder leiding

van Pieter Aalbers en Arie van

Horssen (beiden Alliance BV). Lo-

catie: fruitbedrijf van familie Ver-

kooijen, Overstortweg 9, Waalwijk.

Aanvang: 19.00 uur.

Zeeuws-VlaanderenVrijdag 14 juni

Thema: een gezellige avond met

een wandeling door de historische

vesting Hulst onder leiding van een

gids. U maakt kennis maken met

culinair Hulst door drie restaurants

te bezoeken tijdens de wandeling

waar respectievelijk voor-, hoofd-

en nagerecht worden genuttigd.

Belangstellenden kunnen zich vóór

1 juni opgeven bij Erwin Baecke via

e-mail: [email protected] of tel.

06 5053 6572. De kosten zijn

30 euro per persoon. Locatie: Grote

Markt Hulst. Aanvang: 17.00 uur

Zeeuwse Fruitteeltvakbeurs

Vrijdag 7 juniNFO-kring Zeeland/Noord-Brabant

en ZLTO houden weer de altijd

goed bezochte Zeeuwse Fruit-

teeltvakbeurs met veel binnen- en

buitenlandse deelnemers en bezoe-

kers. Deze beurs is bestemd voor

professionele telers van groot-,

steen- en kleinfruit. Momenteel

hebben zich meer dan tachtig

standhouders ingeschreven. Loca-

tie: Zeelandhallen, Da Vinciplein 1

4462 GX Goes. Aanvang: 10.00 uur,

sluiting 21.00 uur.

Opleiding assistent bedrijfsleider fruitteeltDe Fruitacademie start in het na-

jaar 2013 de opleiding Assistent

bedrijfsleider in de fruitteelt. De

opleiding is een combinatie van

werken en leren op mbo-niveau 3

met diverse actuele top-thema’s.

Naast aspecten rondom teelt, kli-

maat, techniek, arbeid en handel

wordt de opleiding aangevuld met

vakken die het bedrijfsleven heeft

aangedragen zoals leidinggeven,

inzicht in de werkprocessen, kost-

prijsberekening, economie, ener-

gie, duurzaamheid, ICT en commu-

nicatie en bedrijfsorganisatie.

De bijeenkomsten vinden plaats op

de deelnemende bedrijven. Fruit-

academie zet externe deskundigen

in op specifieke thema’s. Om met

een kwalitatief goede groep te

kunnen beginnen, heeft de acade-

mie nog enkele kandidaten nodig.

Meer informatie vindt u op: www.

fruitacademie.nl of bel direct met

projectleider Ad Verbogt 06 1564

9082.

Open dag kleinfruitDonderdag 20 juni

Landelijke open dag met rond-

leidingen kleinfruit (bes, braam,

framboos). Tevens zijn een aantal

toeleveranciers en fabrikanten uit-

genodigd. Organisatoren zijn: NFO,

PPO Randwijk, KICK en DLV Plant.

Actuele thema’s worden toegelicht

door middel van demonstraties en

rondleidingen van Marcel Wen-

neker en Herman Helsen (beiden

PPO), Willem van Eldik, Adri Streef

en Rob van Leijsen (DLV Plant).

Zij behandelen onder meer de

thema’s: spuittechniek, bestuiving,

overkappingen, mechanisatie,

watergift & fertigatie. Op de infor-

matiemarkt kunt u kennis opdoen

over onder mee (biologische)

gewasbescherming, bemesting

en teeltbenodigdheden. Loca-

tie: Fruitbedrijf van Gerwin van

Maanen, Kalkestraat 34d, 6669 CP

Dodewaard. Aanvang: van 13.00

uur tot circa 20.30 uur.

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.

Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]

E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen

RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde

Advertentie-acquisitieBureau Van VlietRobert MondelaarsRemco WijnhoutPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijDeltaHage, Den Haag

VormgevingRichard van Rheenen, Grafisch!OK

Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-

mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C O L O F O N

nfo agendaAgendaberichtenAgendaberichten voor deze

rubriek kunt u indienen tot

maandagochtend 09.00 uur

van de eerste week waarin

de redactie het bericht moet

plaatsen. In principe plaatst

de redactie het bericht in

twee achtereenvolgende

bladen. De Agendaberichten

opgeven via het digitale

formulier op de homepage

van www.nfofruit.nl >

Vakblad Fruitteelt.

Wanneer dit problemen op-

levert, stuur dan uw bericht

naar de redactie via e-mail

[email protected].

Vraagt te koop

BedrijfsinventarisTrekkers, maaiers, spuitenSorteemachines: A3 en A4KistenkantelaarsGewichtsorteerdersPluk o Track’sBoreco plukstelling etc.Kleine Fruitkisten 15, 20,25 kg

www.dikvanderlinden.nl

Mob: 06 5580 53370487 – 570674

Van uw boomin de fles.

Sap van fruit uit uweigen boomgaard.

www.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenTelefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: 0346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 30

Complete ULO Techniek CO2 scrubbers N2 generatoren

tel. 078 - 6733648 Bezoek ons op: www.storex.nl

Importeur: AgroCentrum B.V., Postbus 76, 4650 AB Steenbergen, Nederland

Tel.: +31 (0)167–563 150, Fax: +31 (0)167–563 983, [email protected], www.agrocentrum.nlAgroCentrum crop nutrients & adjuvants

Bladbemesting in appel

Product Element Advies

SpoorelementenBortrac 150 borium roze knop 1 /ha + ballonstadium 0,5 l/ha + volle bloei 0,25 l/ha + nabloei 1 l/ha

Ferleaf 100 ijzer 1 l/ha bij zichtbaar ijzergebrek (evt. herhalen).

Coptrel 500 koper n.v.t. wegens bespuitingen met koperoxychloride

Mantrac Pro mangaan roze knop 0,5 l/ha + ballonstadium 0,5 l/ha + nabloei 2 x 0,5 l/ha

na de vruchtrui 4 x 0,5 l/ha voor groene achtergrondkleur

Molytrac 250 molybdeen geen behoefte

Zintrac 700 zink groene knop 0,75 l/ha + roze knop 0,2 l/ha + nabloei 2 x 0,2 l/ha

Secundaire elementenHydromag 500 magnesium 4 l/ha direct na de bloei. Later kan evt magnesiumsulfaat gespoten worden.

Caltrac ZB calcium 5 l/ha in de nabloeiperiode op zand- en lichtere gronden.

2 l/ha bij hoge temperaturen. Anders kan evt calciumnitraat gespoten worden.

Zwavel F3000 zwavel geen behoefte

Te huur aangeboden: - ULO-Koelruimte, eventueel met bevochtiging - Plastic voorraadkisten - Transport

D.J.Boer - Benschop Tel: 0348-451544 • Website: www.djboer.nl • Mail: [email protected]

fruit-boer 130405.indd 1 05-04-13 11:10TE KOOP GEVRAAGD:

- SCHILAPPELEN

- INDUSTRIE-

APPELENBlokzijlerdwarsweg 12, MarknesseTel 0527-203917, Fax 0527-203944Mob. 06-53294479

Spannen? Bel van NifterikMaurits 06-22 69 53 01 of Teus 06-51 22 16 18

www.vannifterik.com

Wat is uw Fruitbedrijf waard?OvernameToekomstige woningbouw / industrie of natuurMaatschappenWetvoorkeursrecht Gemeenten

Ons kantoor is gespecialiseerd in de Nederlandse fruitsector op het gebied van:

NIEUWE PACHTRECHT (KORTE PACHT)BOOMGAARDENTAXATIESONTEIGENING EN SCHADEREGELINGENAAN- EN VERKOOP BEGELEIDINGGEWASSCHADE

Neem vrijblijvend contact met ons op.

Van Gellicum Vastgoed b.v.Roodseweg 114156 AP Rumpt (Geldermalsen)0345 - 651635 06 - 51260930www.vangellicumvastgoed.nl

Rentmeesters- Makelaars- & Taxatiekantoor

VAN GELLICUM VASTGOED b.v.

Fruitteelt 21 v01 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · samenwerking met PPO Randwijk, het...

Documents

Transcript of Fruitteelt 21 v01 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · samenwerking met PPO Randwijk, het...