Foto plaatsen

Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Kennisdag DSO voor ICT leveranciers Pieter Meijer Programma DSO Domeinmanager Kernfuncties

14 juni 2017

WAAROM?

Samen aan de slag met de Omgevingswet

14 juni 2017

• De Omgevingswet: één wet voor de leefomgeving in plaats van 26 wetten

• Juli 2015: de voorzitters van de VNG, het IPO en de UvW en de Minister van IenM ondertekenen het Bestuursakkoord

• De implementatie van de Omgevingswet doen we samen

• Medio 2019 treedt de Omgevingswet in werking

Samenhangende benadering beleid, besluitvorming en regelgeving

Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en gebruiksgemak

Bestuurlijke afwegingsruimte

Versnellen en verbeteren besluitvorming

Verbeterdoelen Omgevingswet

Vergroten inzichtelijkheid vermindering onderzoekslasten

Snellere en betere besluitvorming

Vergroten afweegruimte

Meer integrale aanpak

Iedereen kan werken met en naar de bedoeling van de Omgevingswet

… met kennis en kunde van de wet in het algemeen en de 6

kerninstrumenten in het bijzonder, …

… ondersteund door een digitaal stelsel.

Iedereen past zijn/haar handelen en werken aan (de bedoeling van) de wet

aan …

Doelen stelselherziening

Doelen Implementatie

Ofwel (subdoelen):

Maatschappelijke doelen Omgevingswet

Bereiken en in standhouden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en goede omgevingskwaliteit Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften

De focus ligt hierbij op a. Samenhang Omgevingswet b. Omgevingsvisie c. Algemene rijksregels d. Decentrale regelgeving (omgevingsplan,

omgevingsverordening, waterschapsverordening).

e. Omgevingsvergunning f. Projectbesluit g. Programma’s

De focus bij deze cultuurverandering ligt op de volgende principes: a. Belanghebbenden voelen zich vroegtijdig

betrokken bij besluiten (participatie); b. Initiatiefnemers ervaren ruimte (van‘nee

tenzij’ naar ‘ja mits’ ); c. Burgers, bedrijven en belanghebbenden

hebben te maken met 1 overheid (zaakgerichtheid en ketensamenwerking);

d. Alle belangen worden in samenhang afgewogen (integraal, specifiek aandacht voor gezondheidsafwegingen);

e. Er wordt digitaal gewerkt (digitaal werken);

f. Openheid voor nieuwe ontwikkelingen en innovatieve werkwijzen, zowel ICT als sociaal (openheid voor innovatie);

g. Decentrale oerheden ervaren meer afwegingsruimte

De focus ligt hierbij cf. de interbestuurlijke visie op de volgende aspecten: a. Iedereen heeft toegang tot kwalitatief

hoogwaardige informatie over de fysieke leefomgeving, de regels die gelden en de beleidsdocumenten die van toepassing zijn.

b. Werkprocessen (vergunningen en meldingen) kunnen digitaal worden uitgevoerd

c. Bevoegd gezagen worden digitaal ondersteund bij het maken van visies en plannen, het opstellen van regels, het invullen van afweegruimte en het besluiten over initiatieven in de fysieke leefomgeving

Focus in subdoelen

• Per 1 juli 2019*, 2022, 2024 heeft x,y% van de bevoegde gezagen een omgevingsvisie, omgevingsplan / omgevingsverordening / waterschapsverordening en de verplichte programma’s cf. de bedoeling van de Ow tot stand gebracht (uitwerken per kerninstrument)

• Per 1 juli 2019, 2022, 2024 werkt x, y% van de bevoegde gezagen met de omgevingsvergunning en het projectbesluit cf. de bedoeling van de Ow.

• Per 1 juli 2019, 2022, 2024 ervaart …% van burgers en bedrijven voldoende betrokkenheid bij initiatieven in de fysieke leefomgeving die hen raken.

Meetbare outcome-doelen

• Per 1 juli 2019 wordt het huidige dienstverleningsniveau geboden.

Doelenboom Implementatie Omgevingswet

* 1 juli is voorziene datum inwerkingtreding Omgevingswet

Waarom een Digitaal Stelsel Omgevingswet?

14 juni 2017

Digitalisering is een belangrijk instrument om de Omgevingswet tot een succes te maken. Daarom wordt het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ontwikkeld.

Het Digitaal Stelsel Omgevingswet:

biedt integraal inzicht in wat wel of niet kan binnen de fysieke leefomgeving,

zorgt dat (besluitvormings)processen sneller en beter voorspelbaar verlopen,

biedt één loket voor burgers en bedrijven en ondersteunt digitaal bij hun activiteiten, bijvoorbeeld bij een vergunningaanvraag,

ondersteunt het bevoegd gezag bij de uitvoering van hun processen,

bijvoorbeeld voor planvorming en vergunningverlening.

Nu: Versnippering OLO, AIM en RP

7

Integratie

Waarom een Digitaal Stelsel Omgevingswet?

14 juni 2017

14 juni 2017

WAT?

Het DSO ondersteunt drie ketenprocessen in de fysieke leefomgeving

De keten ‘van plan tot publicatie’. Deze keten loopt van het opstellen van een plan door het bevoegd gezag tot het raadplegen van het plan door de gebruikers.

De keten ‘van idee tot indiening’. Deze keten is relevant voor de initiatiefnemer die wil weten wat er wel of niet mag op een specifieke locatie en vervolgens meteen een aanvraag van een vergunning of melding wil indienen. Ook is deze keten van belang voor het bevoegd gezag en belanghebbenden.

De keten ‘van vraag naar informatie’. Deze keten vertaalt de vraag om extra informatie op de kaart in informatieproducten.

VAN PLAN TOT PUBLICATIE

Opstellen Plan

Maken regels Uitvoeren

regels

Besluit genomen

Publicatie Plan

BG

BG BG

BG BG

PLANSYSTEEM

VAN VRAAG NAAR INFORMATIE

BASISREGISTRATIE

GENERIEKE GEGEVENS-

VERZAMELINGEN

INFORMATIE

HUIZEN

Oriënteren Checken Opstellen aanvraag

Indienen aanvraag

Behandelen aanvraag

I/B I/B I/B BG

VAN IDEE TOT INDIENING

Omgevings-documenten

Catalogus Toepasbare

Regels Aanvragen Meldingen

Content

IH Ruimte: Bestemmings-

plannen

Basis Registratie

BGT

Verzamelen Vraag

Besluit

VRAAG

Bouw/ levering

Kunnen inzien van Omgevingsdocumenten

14 juni 2017

12

Hoe komen alle gegevens in het DSO?

• Overheden sluiten hun eigen digitale systemen aan op de landelijke voorziening van het DSO.

• De gegevens uit die systemen worden dan ‘ingelezen’ in het DSO:

• brongegevens,

• omgevingsdocumenten,

• informatieproducten.

14 juni 2017

• Ook ‘derden’ kunnen aansluiten op het DSO. Gebruikers kunnen hun aanvragen, meldingen en informatieplichten dan via de systemen van deze derden digitaal indienen.

Voor wie is het DSO?

Beleidsmedewerkers en planbeoordelaars

Vergunningverleners, toezichthouders en

handhavers

Burgers, bedrijven en overheden

Initiatiefnemers Belanghebbenden Rechterlijke macht

14 juni 2017

14 juni 2017

Producten Customer journey

Producten Customer journey

14 juni 2017

Producten Customer journey

WAT IS DE AANPAK: HOE WORDT HET DSO GEBOUWD?

Projecten Vaardig-heden

Doel Strategie

Dagelijkse Operatie

Gebruik Implementatie

Gerealiseerde Baten

Bestuursraad OGB

Richting, Visie, Mandaat Opdracht, Leiderschap

Deelprogramma DSO Deelprogramma IVO

Veranderprogramma’s Implementatie teams

Benodigde vernieuwing

Programma governance – wisselwerking tussen bouwers en gebruikers

Programma Raad

VAN PLAN TOT PUBLICATIE

VAN IDEE TOT INDIENING

VAN VRAAG NAAR INFORMATIE

Initiatiefnemer

Belanghebbende

Planmaker

Vergunningverlener

Omgevingsdocumenten

Juridische Regels

Toepasbare Regels

Bestaande bestemmingsplannen

Basisregistraties, waaronder de kaart

Beschikbare ruimtelijke informatie

Wat kan hier?

Wat mag hier?

Oriënteren

Checken

Indienen aanvraag/melding

Plannen en

Regels

maken

Vergunning verlenen

Toezicht &

Handhaving

Informatie

producten Vraag naar

Informatie

Digitaal STELSEL Omgevingswet:

een samenhangend stelsel

We bouwen stap voor stap, samen met gebruikers

14 juni 2017

Het DSO bouwen we stap voor stap, met continu oog voor wat de gebruiker nodig heeft of wil.

We werken daarom met een ‘agile’ aanpak. Die aanpak: Is kort-cyclisch

Zet de wensen van de gebruiker centraal

Levert op weg naar het eindresultaat steeds ‘tussenproducten’ op. Dit

biedt direct de kans om te checken of dat wat ontwikkeld is, in de praktijk ook werkt.

Kort cyclisch: niet sneller, wel passender

Hoe wordt DSO ontwikkeld? In kort cycli

We werken in kwartalen en met ‘sprints’:

De bouw van het DSO is in kwartalen (‘increments’) opgeknipt:

• Ieder kwartaal worden werkende tussenproducten van het DSO opgeleverd.

• Elk kwartaal bestaat uit zes tweewekelijkse ‘sprints’.

• Ontwikkelteams leveren elke sprint een aantal werkende tussenproducten op, die aan gebruikers en aan elkaar getoond worden.

Bij de start van een kwartaal formuleren we met gebruikers bedrijfsverhalen.

• Dit worden ook wel ‘epics’ genoemd.

• De epics beslaan meerdere stappen in de keten. Ze zijn leidend voor welke tussenproducten gebouwd worden.

Na elke sprint wordt getoetst of de opgeleverde functionaliteiten voldoen

aan de praktijksituatie en de wensen van de gebruiker. Zo niet: dan kan

meteen worden bijgestuurd.

Planningsessie: samen met alle betrokkenen en vertegenwoordigers van gebruikers wordt besproken wat precies gerealiseerd kan worden en wat daarvoor gedaan moet worden.

Hoe worden de epics gekozen? (1)

Hoe worden de epics gekozen? (2)

14 juni 2017

kaders Bestuursakkoord -> Doelenboom & Knooppunten

Visie, Doelarchitectuur, Programma van Eisen, OGAS

Richting en kaders

De programma raad kiest hieruit de epics per kwartaal, geadviseerd door DSO’s product management team.

Dit zijn epics die het meeste prioriteit hebben, afgeleid van:

1. De gebruiker: datgene dat hij/zij nodig heeft, gebaseerd op de Customer Journeys

2. Wensen van bevoegd gezagen: zaken die nodig zijn om de wet in te kunnen voeren (bijvoorbeeld kunnen koppelen met BG systemen)

3. De ketens: het streven om de complexe keten vroegtijdig te laten werken

4. De architectuur: wat moet nu gemaakt of beproefd worden tbv volgende kwartalen

5. De knooppunten: wat moet nu gedaan worden om de knooppunten te halen?

14 juni 2017

WAT IS GEREALISEERD EN WAT KOMT ER NOG AAN?

Programme Increment 1 - Q1 2017

In het eerste kwartaal hebben we gewerkt aan vier ‘epics’:

1+2. … rijksregels en een minimale provinciale- en waterschapsverordening kunnen vastleggen, publiceren en ontsluiten.

3. … een eenvoudige melding of vergunningaanvraag kunnen

indienen en ontvangen.

4. … minimale omgevingsdocumenten kunnen zoeken en inzien.

Ik wil…

14 juni 2017

De vier epics zijn op de twee centrale ketenprocessen te ‘plakken’. Zie de volgende sheet:

29 12 januari 2017

Epic 1.1 + 1.2: • Kunnen vastleggen, publiceren en ontsluiten van rijkswet- en

regelgeving • Kunnen vastleggen, publiceren en ontsluiten van een minimale

decentrale verordening Behoefte:

• Eerste AMvB’s en MinReg kunnen invoeren: beperkingen gebieden inclusief regels tonen aan eigen en collega overheden

• Hele keten doorlopen; eigen werk kunnen zien • Bevorderen opbouwen waterschapsverordening • Bevorderen opbouwen provinciale verordening

Capability Increments (Vaardigheden): • Informatie kunnen uitwisselen (STOP/STOD 0.6) • Omgevingsdocs kunnen aanleveren (tijdelijke DB) • Omgevingsdocs kunnen valideren • Omgevingsdocs beschikbaar stellen • Begrippen kunnen invoeren (catalogus) • Begrippen kunnen inzien (catalogus) • Omgevingsdocumenten kunnen inzien • Basisregistraties kunnen inzien (BGT)

Case: • AMvB’s + Ministeriële Regelingen

(inclusief geocontouren) • AMvB’s en MR’s met de

beperkingengebieden RIJK • Kustgebieden • Buisleidingen • Natura 2000

Uit scope: • Wijzigingen in bestaande

omgevingsdocumenten doorvoeren

• Omgevingsdocumenten Omgevingsdocs kunnen bekend maken

• Regels op maat kunnen gebruiken

Requirements (Eisen) m/s/c/w: • TODO

Persona’s: - Planmakers Rijk (?) - Rijksmedewerkers, met name

RWS-WVL

Ineke van der Hee, programmadirecteur Aan de slag met de Omgevingswet

14 juni 2017

“Mooi om te zien dat deze ‘stapsgewijze’ manier van werken werkt. We hebben gebruikers echt de eerste stappen naar de

werking van het DSO binnen de keten van de fysieke leefomgeving kunnen laten zien. Nu op naar het tweede

increment!”

Programme Increment 2 – Q2 2017

5. AMvB’s/ MR’s kunnen vastleggen, tonen en

gebruiken in de vorm van ‘toepasbare regels’

Epic Set 2: Regels en Aanvraag

10. Een eenvoudige vergunningsaanvraag kunnen opstellen (met behulp van formulieren en vooraf ingevulde informatie of een eenvoudige

vragenboom)

Van Plan tot Publicatie

Van Idee tot Indiening

Oriënteren Checken Opstellen aanvraag

Indienen aanvraag

Behandelen aanvraag

I/B I/B I/B BG

Opstellen Plan

Maken regels Uitvoeren

regels

Besluit genomen

Publicatie Plan

BG

BG BG

BG BG

PLANSYSTEEM

EPIC 5

EPIC 10

Proof of

Concept

Praktijk

Test

Q4-2016

PI-1

PI-2

PI-3

Rol BONA team tijdens PI-1

1. Aanpak agile op programma niveau neergezet (SAFE 4.0)

2. Begrippen gedefinieerd

3. Training Agile aan alle project en programma medewerkers

4. PI-1 georganiseerd en voorbereid

1. Cadans georganiseerd: System reviews, PO Sync, retrospectives

2. Aanpak ‘Hoe werken wij?’ opgeleverd

3. Uitdragen van de werkwijze

4. Product Management Team opgericht, issue management in werking

5. Invulling architectural runway

1. Alle SAFE rollen ingevuld, BONA draagt verantwoordelijkheden over

2. Hybride sturing aanpakken: governance

3. Programma backlog volwassen en inzichtelijk maken, meten voortgang realisatie

4. Uitdragen Agile aanpak naar andere Omgevingswet teams.

Training voor rolhouders?

1. BONA is de veegploeg: Coaching SAFE rolhouders door BONA

2. Continuous improvement

3. Hybride sturing aanpakken: governance

4. Architectural runway is ingevuld

5. Uitdragen Agile aanpak naar andere Omgevingswet teams. Coaching

OGB: ‘Er zijn mooie resultaten behaald in de werkwijze’

Bovendien:

Is de transparantie toegenomen over wat het programma doet en wat de voortgang is.

Is de wendbaarheid verbeterd: elke sprint en elk kwartaal kan er bijgestuurd worden. Ook eventuele problemen komen op die manier eerder aan het licht.

Is de samenwerking en afstemming tussen en met de strategische ontwikkelpartners en de veranderopgaven verbeterd.

De ketenprocessen, de gebruikerswensen, de demonstraties van de tussenproducten… Al deze onderdelen van de stapsgewijze, kortcyclische aanpak helpen om het Globaal Programma van Eisen te realiseren en de focus op de mijlpalen te houden.

en we hebben zin in de volgende stappen!

Hybride sturing:

• sturing op Programma van Eisen versus epics

• Wat wordt de rol van de stuurgroep? Rol projectmanager? Rol sr user?

Vraagsturing:

• Minimal viable product (MVP) versus rijkere functionaliteit

• Epic backlog maken tav sturing op realisatie van het geheel

• Architectural Runway meenemen

Overig:

• Voortgangsbewaking en sturing op velocity

• Ketensturing: IV Ketenpartners meenemen in de epics en roadmap

14 juni 2017

DSO EN DE MARKT?

DSO en marktpartijen Opdrachtgever Betrokkenheid marktpartijen

DSO programma Bemensing en leveren kennis programma organisatie

Ontwikkelpartners binnen DSO programma Bemensing scrum ontwikkelteams Leveren softwarecomponenten Leveren ICT-infra en diensten (bestaande contracten)

Overheden (in de rol van bevoegd gezag) Toepassingen om Omgevingsdocumenten op te stellen (plansystemen) Toepassingen voor het verwerken aanvragen en meldingen Overige toepassingen (bijvoorbeeld voor samenwerken)

Geen Toepassingen gekoppeld aan DSO met eigen business model (zoals apps)

DSO en de markt

• De markt duidelijk maken wat we zelf leveren en waarvoor we de markt inzetten.

• De bevoegd gezagen moeten weten welke producten en diensten geleverd worden door het programma en voor welke producten en diensten ze bij de markt moeten zijn.

• Helder maken voor welke aanbod welke compliancy criteria gelden.

• Kennisdeling over koppelvlakken, standaarden, protocollen en processen/procedures.

• Bevorderen van innovatie en verbreden van de huidige leveranciersbasis.

• Organiseren feedback/input voor de vraagsturing.

Vragen