Folia13

Weekblad voor de Universiteit van AmsterdamJaargang 6327-11-2009

Nummer 13

UndergroundAvant-garde op zolder

TedxVerspreidt ideeën

RoemBrecht van Hulten

MFAS 113 jaarJubileumboek

Schrijvers van de

toekomst

De Stichting Folia Civitatis is verantwoordelijk voor Folia (het weekblad van de Universiteit van Amsterdam) en Havana (het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam). De redacties van beide bladen werken intensief met elkaar samen.

Bij Havana en Folia is plaats voor drie

leerlingredacteuren Als leerlingredacteur werk je drie dagen per week (0,6 fte). Je draait mee op de redactie, je schrijft nieuwsberichten voor Havana en/of Folia en voor de websites van beide bladen. Verder doe je interviews en verricht je andere journalistieke taken. Voor Folia zijn we op zoek naar twee UvA-studenten en voor Havana gaat onze voorkeur uit naar één HvA-student of een UvA-student die ook aan de HvA heeft gestudeerd. Verder verwachten we dat je nieuwsgierig en vasthoudend bent. Een goede neus voor nieuws, een vlotte pen en kennis van en belangstelling voor de UvA/HvA zijn natuurlijk noodzakelijk.

Meer informatie: Paul van de Water (hoofdredacteur Havana) [email protected] of Jim Jansen (hoofdredacteur Folia), [email protected]

Datum indiensttreding: 1 januari 2010. Sollicitatiebrieven voorzien van een cv en een korte motivatie kun je richten aan [email protected]

Vermeld in je brief duidelijk of je solliciteert op de vacature bij Havana of die van Folia.De sollicitatietermijn sluit 30 november 2009.

Ian Kershaw Nazi-onderzoeker

Weekgast Piet de Rooy

Verkassennaar je nieuwe kamer

MuziekAmsterdamse Popprijs


Nummer 04

Decanensmoelenboek

Tariq RamadanWelkom aan de UvA

IntreeDe foto’s

AfscheidVan je oude kamer

GroeiSlibt de UvA dicht?


Nummer 02

Trappen tegen kanker

StadsarchitectPierre Cuypers

VoetbalAan de FEB

WansmaakHet UvA-vastgoedbeleid

RoemThomas Rosenboom


Nummer 07

Hanna Bervoets, schrijfster/journalist

PlankenkoortsAudities NSO

Krakenis diefstal

GewinUit wetenschap

Etenbij Bijzondere Collecties


Nummer 10

Steve Brown, de maffia & de media

CarnavalMet Herman Pleij

PersvrijheidCul helpt Moldavië

Marjoleine ZieckVluchtelingenexpert

RoemRob Oudkerk


Nummer 11

dinsdag 1 december > Jan BoerstoelJan Boerstoel is fulltime tekstschrijver. Vanaf 1969 leverde hij (lied)teksten voor Don Quishocking, Jenny Arean, Adèle Bloemendaal en Youp van ’t Hek. Daarnaast schreef hij voor vele radio en tv- programma’s waaronder De Taalstraat en De Taalstraat en De Taalstraat Kinderen voor Kinderen. Jan Boerstoel is één van Nederlands beste tekstschrijvers en werd in 1992 en 1996 on-derscheiden met de Annie M.G. Schmidtprijs.

dinsdag 8 december > Dorien HaanDorien Haan volgde de Academie voor Kleinkunst aan de Amsterdamse Theaterschool en stond als cabaretière in 2003 in de halve fi nale van het AKF. Als actrice was zij de af-gelopen jaren o.m. te zien in Doe Maar! De Musical en in de Vara televisieseries Rozegeur en Wodkalime en Gebak van Krul. Momenteel speelt Dorien Haan in de musical Ja Zuster, Nee Zuster.

dinsdag 15 december > Frank SmallegangeFrank Smallegange is presentator en improvisator in hart en nieren. Hij speelde in geïm-proviseerde voorstellingen van Doetinchem tot San Fransisco en kwam tussendoor ook regelmatig op dinsdag in de Engelenbak langs. Met zijn motto ‘verras jezelf, verbaas een ander’ is hij helemaal klaar voor deze Open Bak, u ook?

dinsdag 23 december > Rien Vrijenhoek Tropische Winter Open Bak in het TropentheaterDe Tropische Winter Open Bak wordt dit jaar gepresenteerd door de directeur van het Tropentheater Rien Vrijenhoek. Rien was o.a. interim programmaleider bij de omroep RVU en Televisiedirecteur bij omroep LLiNK.

in december ‘09 wordt de Open Bak gepresenteerd door

Nes 71 1012 KD Amsterdam een theater om lief te hebben

Heb jij talent? Meld je dan aan voor de Open Bak! De Open Bak is hét open podium voor professionele artiesten en mensen die voor het eerst voor publiek optreden. Bijna alles kan in de Open Bak, als het maar niet langer dan een kwartier duurt. Het Open Combo speelt tussen de acts door en begeleidt deze op ver-zoek. Toegang is € 9,50 en € 8 met de speciale liefhebberskorting van

open bakbijna alles mag elke dinsdag

open bakopen bakde Engelenbak. Elke dinsdag > aanvang 20.30 uur > deur open 19:00 uur.Voor meer informatie of om je op te geven is Ben Lansink te bereiken op 020-3301184 of via [email protected] voor de Open Bak zijn ook online verkrijgbaar via www.engelenbak.nl of bel 020–3202007.

adv_folia_dec.indd 1 20-11-2009 13:15:10

Problemen met studeren in verband met

een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking

kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl

De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080

De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking

Folia 13 | 3

inhoud

Botte kaasschaafFNWI moet bezuinigen en heft Amstel instituut op .............................. blz. 4

Wouter BosDeed de UvA aan ............................................ blz. 4

UvA ‘zwaartepunten’Mogen wat kosten .......................................... blz. 5

AsvaMoet zich inzetten voor álle jongeren ............... blz. 8

OndergrondsBestaat er nog underground? ..........................blz. 14

113 jaar MFAS viert gek jubileum met kek boekje ..........blz. 18

Coververhaal: Jong, debuterend & literairBijzondere voorleesavond in Crea................... blz. 20

En verder: Nieuws 4-7, Opinie/Stage 8-9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 19, Annonces 22, Roem 23, Dijk-graaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

DoorbraakdenkenTechnology, Entertainment, Design.

De grootste denkers en doeners sluiten

zich enthousiast aan bij TED: in 1984

een kleine non-profitorganisatie en

inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijd

succes. Vorige week was TED in

Amsterdam en Folia was erbij. blz.10


Nummer 13

UndergroundAvant-garde op zolder

TedxVerspreidt ideeën

RoemBrecht van Hulten

MFAS 113 jaarJubileumboek

Schrijvers van de

toekomst

UndergroundDe man achter de bar had een enorm bord voor zich, waarop hij routineus zware shag en verkruimelde wiet met elkaar vermengde. Links in de hoek stond een individu met een hanenkam op een flipperkast te ram-men en het verbaasde me dat de glasplaat niet sneu-velde. Op een minimaal podium speelde de even legendarische als onbekende punkband Neigh-bours Nightmare die een onbeschrijfelijke partij herrie wist te produceren. We schrijven 1985, ik was veertien jaar en bevond me in café de Muur in de Spuistraat. Ik was daar omdat mijn oudste broer – groen haar, leren jackie en een te strakke schotse ruitbroek - basgitaar speelde in Neighbours Night-mare. De Muur bestaat al lang niet meer, maar was in de jaren tachtig een van de undergroundtenten

van de stad. De Muur ver-ruilde ik alras voor kraak-café Vrankrijk. Het bier kostte er 50 cent (in guldens!), als vrouw kon je het bij de bar melden als je was lastig-gevallen, en

fotograferen was er verboden, omdat er blijkbaar altijd types rondliepen die gezocht werden door de politie. Ook de deuren van Vrankrijk zijn inmiddels voorgoed dichtgetimmerd en eenzelfde lot lijkt de Korsakoff beschoren. Voor de niet-kenners: Kor-sakoff is een alternatieve danstent, waar je Budels bier uit flessen drinkt en in het weekend tot mini-maal vier uur kan doorzakken. Meer dan vijftien jaar geleden was ik bij de opening en sindsdien heeft de tijd er stilgestaan. In de eerste jaren stond Korsakoff bekend als dé undergroundtent van Amsterdam, maar die reputatie hebben ze allang niet meer. Daarom is er ook geen letter aan Korsa-koff gewijd in ons uitgebreide artikel over de echte underground in Amsterdam dat te lezen is vanaf pagina 15. In dat stuk lees je ook niks over tenten als De Nieuwe Anita of OT301, die inmiddels veel te mainstream blijken te zijn. Als je bier wilt drinken in De Pijp moet je op een zolder zijn waar je alleen via een sms kan worden uitgenodigd en als je echte kunst wilt bekijken moet je naar het rondtrekkende Museum of the Bohemean gaan. Er is één overeen-komst tussen de underground van pakweg twin-tig jaar terug en die van nu: in alle tenten mocht en mag je nog steeds roken.

Jim Jansen, [email protected]

Neighbours Nightmare produceerde een onbeschrijfelijke partij herrie

nie

uw

s

Foto

: Bob

Bro

nsho

ff

Foto

: Dap

hne

Cha

nna

Hor

n

ColofonFolia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, [email protected], Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, Bob Bronshoff, Niels Carels, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Lorianne van Gelder, Julie de Graaf, Cees Heuvel, Marc van der Holst, Bas Kocken, Arjan Roodink, Won Tuinema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Sanne van Baar (stagiair), Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, [email protected], Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, [email protected] of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: [email protected].

Cover: foto’s Fred van Diem, ontwerp Bas Kocken

4 | Folia 13

Foto

: Arj

an R

oodi

nk

Amstel Instituut opgeheven

nieuws

>‘Reorganisatietraject’ instituut voor wis- en natuurkundeonderwijs is verkapte opheffing.

>FNWI moet 6,5 miljoen bezuinigen om in 2012 quitte te spelen.

Het Amstel Instituut, zelfstandig insti-tuut binnen de Faculteit der Natuurwe-tenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI), wordt per 1 juli 2010 opgeheven. Het Amstel Instituut is een instelling die zich onder meer bezighoudt met het ont-wikkelen van wis- en natuurkundeonder-wijsprogramma’s voor scholen en met de bètalerarenopleiding. Er werken rond de veertig mensen. Of er (gedwongen) ontsla-gen vallen is vooralsnog onbekend. Met de opheffing wordt een bedrag bespaard van 700.000 euro. Er is inmiddels een transitie-team samengesteld dat de opheffing moet begeleiden. De faculteit zelf spreekt overi-gens niet van opheffing, maar van een ‘re-organisatietraject’, maar wie het plan leest, kan tot geen andere conclusie komen dan dat sprake is van opheffing. Bedoeling is dat een deel van de taken wordt onderge-

bracht bij andere afdelingen van de facul-teit, andere taken verdwijnen. Door een beleidsverschuiving, ingezet door het College van Bestuur, moet de FNWI geld inleveren ten gunste van andere facul-teiten, met name de Faculteit Maatschap-pij- en Gedragswetenschappen. Structureel gaat het om 6,5 miljoen euro op jaarbasis. De faculteit wil in 2012 quitte spelen. De-

caan Noordam ziet geen andere mogelijk-heid dan een bezuinigingsoperatie. Eerder had hij in Folia toegezegd te kijken ‘hoe ver we komen met de kaasschaaf ’. Niet ver ge-noeg, is de conclusie die nu getrokken kan worden. Jan Bergstra, directeur van het onderwijs-instituut informatiewetenschappen van de faculteit en voorzitter van de centrale on-dernemingsraad, noemt het ‘opmerke-lijk’ dat de kaasschaafmethode opeens

niet meer wordt toegepast. ‘De reden daarvoor ga ik aan de decaan vragen.’ De directeur van het Amstel Instituut, Ton Ellermeijer, zegt ‘niet blij’ te zijn met de opheffing. Ellermeijer: ‘Het instituut heeft sinds de oprichting in 1999 een heel goe-de naam opgebouwd bij het ontwikkelen van kwalitatief hoogwaardige onderwijs-programma’s voor bètavakken. Nergens

in het reorganisatietraject staat dat de fa-culteit zich verantwoordelijk voelt voor het continueren daarvan, dus we moeten maar afwachten wat en of ons belangrijke werk in een andere setting wordt voortge-zet. Het zou te gek zijn als dat niet gebeurt.’ Hoe het resterende deel van de 6,5 miljoen euro wordt opgehoest is nog onbekend. Wel is bekend dat ook het Technologie Centrum van de faculteit gereorganiseerd gaat worden. (DW)

Maria Nybondas promoveert bij rechten op het principe dat leiders aansprakelijk gesteld kun-nen worden voor misdaden gepleegd door hun ondergeschikten.

Waar gaat uw onderzoek over?‘In mijn proefschrift heb ik de toepasbaar-heid van de command responsibility-doctrine op civiele leiders onderzocht. Dit strafrechtelijke juridische principe houdt in dat een leider aansprakelijk kan worden gesteld voor een misdrijf gepleegd door zijn ondergeschikten, waarvan hij op de hoogte was of redelijkerwijs had kunnen zijn en waar hij niet naar handel-de. Het principe wordt in het internationale recht gebruikt om legerleiders en andere mi-litairen te veroordelen voor misdrijven die zij niet hebben gepleegd, maar ook niet hebben voorkomen. Het is een actueel onderwerp. Radovan Karadžić, die op dit moment in het Joegoslavië-tribunaal terecht staat, wordt on-der andere aangeklaagd onder het command responsibility-beginsel.’

U spreekt over militaire en civiele leiders, wat is het verschil daartussen?‘In het leger wordt onderscheid gemaakt tus-sen militairen en niet-militairen. Iedereen die in de laatste categorie valt is een burger. Het definiëren van een civiele leider is daarom heel moeilijk. Het is heel breed en het is ei-genlijk alleen negatief vastgesteld. Als je niet deelneemt aan een conflict ben je civiel, maar daar kom je niet ver mee, want wanneer neem je bijvoorbeeld deel aan een conflict? Om ie-mand als leider aan te wijzen is de verhouding meerdere-ondergeschikte van belang. In een van nature hiërarchisch organisatie als een leger is dat vrij makkelijk vast te stellen, in an-dere gevallen niet. Ik heb willen aantonen dat de verhouding tussen een militaire comman-dant en zijn ondergeschikte bijzonder is en dat het command responsibility-principe zich mede daarom niet zo goed leent voor het ver-volgen van civiele, vaak politieke leiders.’

Zijn er ooit civiele leiders veroordeeld onder dit prin-cipe?‘Er worden vaak mensen aangeklaagd onder het command responsibility-principe, maar ze worden er niet vaak onder veroordeeld. Dat is ook moeilijk, want bij civiele leiders is het ingewikkeld om aan te tonen dat ze een mis-drijf hadden moeten en kunnen voorkomen. Vooral bij het Rwanda-tribunaal zijn civiele leiders onder dit principe veroordeeld, maar in combinatie met hun individuele aanspra-kelijkheid.’

Wat heeft u geconcludeerd?‘‘Ik heb geconcludeerd dat het command responsibility-principe uiteindelijk moeilijk toepasbaar is op civiele leiders, waardoor je je kunt afvragen of het wenselijk is om deze lei-ders ervoor aan te klagen. Het beginsel is wel goed toepasbaar op militaire leiders, en daar kan het zeker voor worden gebruikt.’ (FB)

Maria Nybondas, The Command Responsi-bility Doctrine in International Criminal Law and its Applicability to Civilian Superiors, promotie: woensdag 25 november

do

cto

r

Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws

‘Hypotheekrenteaftrek aangepakt’>Minister van Financiën Wouter Bos op

bezoek bij Room for Discussion.>‘In tijden van crisis winnen de politieke

extremen aan aanhang.’

‘In tijden van crisis winnen de politieke extremen aan aanhang: mensen zoeken zondebokken, tegenstellingen worden uitvergroot, dan hebben de traditionele middenpartijen, zoals de PvdA, het moei-lijk. Dan doet een simpele boodschap het goed: “Het is allemaal de schuld van Den Haag.” Maar volgens mij is de wereld niet zo simpel.’ Dit zei een strijdbare minister van Finan-ciën Wouter Bos op 18 november tijdens het lunchuurdebat Room for Discussion, wekelijks georganiseerd door studiever-eniging Sefa van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Bos sprak over de crisis, omvallende banken, en politiek als ‘het al-lermooiste’.De minister, die zelf politicologie en eco-nomie studeerde ‘aan die andere universi-teit in Amsterdam’, sprak niet alleen over financiën, maar ook over het bijeenhouden van de samenleving, gesymboliseerd door de AOW-discusssie. In die discussie verwijt Bos’ partij de SP

vooral te proberen om de huidige stand van zaken te behouden, in plaats van na te den-ken over de toekomstige financiering van voorzieningen. Volgens Bos is dat echter onvermijdelijk. ‘Er zijn minder jonge men-

sen en meer oude mensen, ik denk dat ie-dereen dat sommetje wel kan maken.’ De financiële crisis heeft volgens de minis-ter ook positieve kanten. ‘Als je ziet wat er momenteel gebeurt op het gebied van de regulering van markten of de beperking

van de beloningen, dan is er inmiddels veel meer mogelijk dan voor de crisis.’ Zelfs het beruchte ‘H-woord’, de hypotheekrenteaf-trek blijft volgens hem niet veilig. ‘Het hui-dige systeem gaat een volgend kabinet niet

overleven.’ In dat volgende kabinet ziet hij – ondanks de slechte peilingen - een plek voor de PvdA. ‘Je moet je niet te veel van peilingen aantrekken. De huidige politiek is grillig, binnen een paar weken kan er een verschil van twintig zetels tussen zitten. Maar de boodschap van de PvdA is en blijft dat er plek is voor iedereen die meedoet. Daarmee heb-ben we verkiezingen verloren, maar we zul-len er ook weer verkiezingen mee winnen.’ Later in de week maakte Bos bekend dat de staat nog eens 4,4 miljard euro in ABN Amro en Fortis Bank Nederland steekt. De twee banken, volledig eigendom van de Ne-derlandse staat, hebben volgens de minister het geld nodig om verder te integreren tot één bankbedrijf. (HvdM)

‘Het zou te gek voor woorden zijn als ons werk niet wordt voortgezet’

‘Je moet je niet te veel van peilingen aantrekken’

Wouter Bos: ‘In moeilijke tijden doet een simpele boodschap het goed’

>Specifieke onderzoeksgebieden krijgen extra geld en aandacht.

>UvA wil gerichter investeren in onderzoek en de universiteit beter profileren.

De UvA heeft vijftien zogenaamde universi-taire zwaartepunten aangewezen. Dat zijn onderzoeksgebieden die extra aandacht en geld krijgen. Bestaand en goed onderzoek binnen de universiteit wordt gebundeld in grote thema’s – zwaartepunten - om enerzijds gerichter te investeren in onderzoek en an-derzijds de universiteit beter nationaal en internationaal te profileren. De zwaarte-punten zijn dit jaar vastgesteld en hebben een onbepaalde looptijd. De financiering van de onderzoekszwaarte-punten komt gedeeltelijk uit een heralloca-tie van de facultaire onderzoeksbudgetten. Iedere faculteit investeert twee procent van zijn budget in de eigen zwaartepunten. Daarnaast wordt er één procent van alle be-leidsbudgetten, wat neerkomt op 7,5 ton, jaarlijks in één of twee zwaartepunten ge-stoken. Dit jaar is systeembiologie de ge-lukkige, samen met de drie zwaartepunten van de rechtenfaculteit – informatierecht, de internationale rechtstaat en privaat en publiek Europees recht – die gezamenlijk één aanvraag indienden. Vorig jaar kreeg het zwaartepunt hersenen en cognitie ex-tra geld. Rector magnificus Dymph van den Boom: ‘Binnen de UvA bestonden veel kleine on-derzoeksprogramma’s. Sommige facul-

teiten hadden er zelfs meer dan vijftig. Faculteiten konden zelf zwaartepunten aandragen, de Universitaire Onderzoeks-commissie heeft vervolgens een selectie gemaakt en het College van Bestuur ge-adviseerd.’ Volgens Van den Boom is de termijn onbepaald omdat onderzoek iets dynamisch is dat tijd nodig heeft om te ont-wikkelen. ‘Wel zullen we de zwaartepunten regelmatig een spiegel voorhouden om te kijken of de beoogde resultaten wel worden

gehaald. Dat kan ertoe leiden dat er op den duur punten afvallen of bijkomen.’De zwaartepunten zijn grotendeels onder-zoeksgebieden die zich binnen een facul-teit afspelen, zoals urban studies (FMG), behavioural economics (FEB) en informa-tierecht (FdR). Drie zwaartepunten zijn fa-culteitoverschrijdend: global health and development (AMC, FMG), systeembiolo-gie (AMC, FNWI) en hersenen en cognitie (AMC, FMG, FGw, FNWI). (FB)

Folia 13 | 5

Amstel Instituut opgeheven

Stamcellen uit zaadbalweefsel opgekweekt>Nieuwe techniek mogelijk in te zetten

om vruchtbaarheid te herstellen van mannen die door kanker onvruchtbaar zijn geworden.

Onderzoekers van het AMC zijn er als eer-sten in geslaagd stamcellen uit mannelijk zaadbalweefsel op te kweken en te ver-meerderen. Deze zogenoemde ‘spermato-goniale’ stamcellen zijn de voorlopers van spermacellen. De resultaten van het onderzoek werden af-gelopen week gepubliceerd in het tijdschrift The Journal of the American Medical Association. De onderzoekers hopen de techniek in de toekomst in te zetten om de vruchtbaar-heid te herstellen van jongens die vóór de puberteit een kankerbehandeling moeten

ondergaan, waardoor de stamcellen van de zaadvormende cellen afsterven. De afgelopen decennia is de overlevings-kans van jongens met zaadbalkanker enorm verbeterd. Eén van de vervelende bijwerkingen van hun behandeling is dat de jongens op volwassen leeftijd vaak on-vruchtbaar zijn door een chemokuur. In-vriezen van sperma, zoals dat bij volwassen mannen gebeurt, is niet mogelijk omdat de jongens nog geen sperma produceren. De Centrale Commissie Mensgebonden On-derzoek heeft het AMC nu toestemming gegeven om, na goedkeuring van ouders en kind, weefsel uit de zaadbal van deze jon-gens af te nemen en te bewaren. Zaadbalweefsel bevat gewoonlijk heel wei-nig spermatogoniale stamcellen. Onder leiding van stamcelbioloog Ans van Pelt en hoogleraar humane voortplantingsbiologie Sjoerd Repping werd een kweekmethode ontwikkeld om menselijke spermatogonia-le stamcellen te vermeerderen. In de kweek vormden zich clusters van nieuw gevormde stamcellen die vervolgens konden worden geïsoleerd en overgebracht op een speciale voedingsbodem. Daar vermenigvuldigden zij zich verder. Het is voor het eerst dat het is gelukt om menselijke spermatogoniale stamcellen langdurig te kweken en te ver-

meerderen. Eerder lukte dat bij verschillen-de diersoorten, zoals muizen, hamsters en stieren. (AMC/DW)

Jaron Beekes

ProtestenEen spontane bezetting van een col-legezaal in Wenen heeft een golf van universiteitsbezettingen in heel Europa veroorzaakt. Na de eerste bezetting, een maand geleden, volgden al snel verschil-lende andere Oostenrijkse universitei-ten. De protesten gaan onder meer over collegegeld, bomvolle collegezalen en bezuinigingen op het hoger onderwijs. Sindsdien zijn in heel Europa meer dan vijftig universiteiten bezet, grotendeels in Duitsland en Oostenrijk, maar ook in Engeland, Polen, Frankrijk,Zwitserland, Albanië, Servië en Italië. (Jens van ’t Klooster) Zie ook: www.unsereuni.at

Gouden LuisHet weekblad Univers, weekblad van de Universiteit van Tilburg, is op 18 november in Amsterdam uitgeroepen tot winnaar van de Gouden Luis in de Pels 2009 voor het beste journalistieke medium over het Nederlandse hoger onderwijs. De Gouden Luis werd vorig jaar in het leven geroepen door het Col-lege van Bestuur van de UvA-HvA ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van Folia, die de prijs toen kreeg voor haar gehele oeuvre. De beoordeling van de elf inzendingen geschiedde op grond van een aantal criteria: journalis-tieke kwaliteit, eigen producties, vorm-geving, variatie in onderwerpkeuze en kritisch vermogen. Univers komt, aldus het juryrapport, ‘op vrijwel alle punten tegemoet aan de criteria, met uitzonde-ring van de vormgeving’. De jury stond onder leiding van universiteitshoog-leraar aan de Universiteit van Utrecht Frits van Oostrom. (AK)

BelastingteruggaveStudenten met een bijbaan vragen veel te weinig belastinggeld terug. Dat levert de schatkist zeker vijftig miljoen per jaar op en scheelt de student honderden euro’s. Uit onderzoek van dagblad De Pers blijkt dat tienduizenden werkende studenten geen belastingaangifte doen of vergeten aftrekposten op te voeren, waardoor ze minder belastinggeld terugkrijgen dan waar ze recht op hebben. De 394.800 studenten die geen basisbeurs meer ont-vangen van de IB-Groep kunnen namelijk ook hun collegegeld aftrekken, naast een hele trits aftrekposten die voor iedere student gelden: studieboeken, vakbla-den, een computer of bijvoorbeeld een studiereis voor veldonderzoek. En dan hebben we het niet eens over de ziekte-kostenaftrek waaronder de aanvullende verzekering en medische kosten die niet worden vergoed. Ook voor vrijwilligers-werk bestaan aftrekposten, net als voor donaties aan goede doelen. Belastingaan-gifte kan alsnog tot vijf jaar terug worden gedaan. (HvdM)

kort

nieuws

UvA wijst ‘zwaartepunten’ aan

De poll op folia.nl ging afgelopen week over studenten die vergeten belasting-geld terug te vragen. De vraag was: Wer-kende studenten blijken veel geld mis te lopen doordat ze vergeten belastingaan-gifte te doen of aftrekposten vergeten. Bent u een van hen?

• Ik werk zwart dus ik betaal geen belas-ting – 92,2%

• Dat je geld terug kon krijgen wist ik wel, maar dat je studiekosten kon af-trekken is nieuw voor me. Maar eens doen dan – 2,9%

• Zeker, ik heb nog nooit aangifte ge-daan, veel te veel werk – 2,7%

• Nee hoor, ik heb alles goed geregeld en ga ieder jaar lekker van mijn belasting-teruggave op vakantie – 2,2%

Totaal aantal respondenten: 476

AanvullingHoogleraar Wouter Hanegraaff, vorige week geïnterviewd in Folia, werd op de cover aangekondigd als ‘Pseudoprof ’. Het was niet onze bedoeling te sugge-ren dat Hanegraaff een pseudoweten-schapper zou zijn, en als deze indruk niettemin is gewekt betreuren wij dit. (De redactie)

in beeldVorige week stond in de E-hal van het Roeterseiland een replica van de Nuna5, de zonneauto die ieder jaar in Australië deelneemt aan de World Solar Challenge. De facultaire studievereniging Sefa wilde daarmee aandacht vragen voor het congres ‘Sustainability – Solution or Illusion?’ dat op 3 december wordt georganiseerd in de Beurs van Berlage. Onder meer Diederik Samsom (Tweede Kamer, PvdA) , Robbert Dijkgraaf (KNAW) en Peter de Wit (Shell) zullen er lezingen geven. Zie: www.sefa.nl. (DW)

Foto

: Bra

m B

ello

ni

Folia 13 | 7

DINSDAG 01/1210.00 uur: Fernando de Oliveira Filho - WiskundeNew Bounds for Geometric Packing and Coloring via Harmonic Analysis and Optimization.Promotor: Prof.dr. A. Schrijver. (Ak)12.00 uur: Hans Bogaardt - GeneeskundeCurrent Aspects of Assesment and Treatment of Dysphagia.Promotor: Mw. prof.dr. W.J. Fokkens. (Ak)14.00 uur: Wilfred Steenbruggen - RechtsgeleerdheidPublieke dimensies van privé-communicatie. Promotor: Prof.mr. E.J. Dommering. (Ak)

WOENSDAG 02/1210.00 uur: Marjolein van Maanen - GeneeskundeCholinergic Nervous System as Therapeutic Approach for the Treatment of Arthritis.Promotor: Prof.dr. P.P. Tak. (Aula)11.00 uur: Jurjen Meeuwissen - ScheikundeUrea-Functionalized Phosphorus Ligands in Transition Metal Catalysis. Promotor: Prof.dr. J.N.H. Reek. (Ak)12.00 en 13.00 uur: Geert-Jan van Bussel en Ferdinand Ector - ArchiefwetenschapOp zoek naar de herinnering .... Verantwoordingssystemen, content-intensieve organisaties en performance. Promotor: Prof.dr. F.J.C. Ketelaar. (Aula)13.00 uur: Frederic Patureau - ScheikundeSulfonamido-Phosphorus Ligands. Promotor: Prof.dr. J.N.H. Reek.(Ak)

DONDERDAG 03/1210.00 uur: Abdelkarim El-Harchaoui - GeneeskundeHigh-Density Lipoprotein in Cardiovascular Prevention. Promotor: Prof.dr. J.P. Kastelein. (Agnietenkapel)14.00 uur: Ron Hoebe - GeneeskundeControlled Light Exposure Microscopy (CLEM). Promotoren: Prof.dr. C.J.F. Van Noorden en prof.dr. T.W.J. Gadella. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 04/1210.00 uur: Marie-Christine Goppelsroeder - EconomieTopics in Market Concentration. Promotoren: Prof.dr. D.J. Neven (Graduate Institute for International Studies, Genève) en prof.dr. M.P. Schinkel. (Agnietenkapel)11.00 uur: Pierre-Alain Breuil - ScheikundeMonodentate, Supramolecular and Dynamic Phosphoramidite Ligands.Promotor: Prof.dr. J.N.H. Reek. (Aula)12.00 uur: Filip Cools - GeneeskundePrevention of Ventilator Induced Lung Injury: PreVILIG.Promotor: Prof.dr. M. Offringa. (Agnietenkapel)14.00 uur: Erik van der Kraaij - Hoge-energiefysicaFirst Top Quark Physics with ATLAS – A Prospect. Promotor: Prof.dr. S.C.M. Bentvelsen. (Ak)

ORATIE

VRIJDAG 04/1214.30 uur: Prof.dr. W.L.J.M. Devillé, bijzonder hoogleraar vluchtelingen en gezondheid (medische antropologie)Diversiteit in de Nederlandse gezondheidszorg: de migrant als klant. (Aula)

Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel (Ak), Oudezijds Voorburgwal 231. Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

pro

mo

tie

s

FMG4,3 MILJOEN CommunicatiewetenschapperPatti Valkenburg krijgt van de European Research Coun-cil (ERC) een ERC Advanced Grant-subsidie van 2,5 miljoen euro voor haar onderzoeksvoor-stel ‘De entertainisering van de jeugd’. Valkenburg stelt dat al-les voor de jeugd leuk, emoti-oneel en flitsend moet zijn. Ze gaat de effecten daarvan onder-zoeken op de cognitieve vaar-digheden van kinderen, hun (agressief ) gedrag en ADHD. Ook onderzoekt ze welke kin-deren het meest gevoelig zijn

voor de positieve en negatieve effecten van entertainisering. Antropoloog Annemarie Mol krijgt uit dezelfde pot met geld een bedrag van 1,8 miljoen euro voor onderzoek naar ‘het eten-de lichaam’ in de Westerse wereld. In haar project worden vragen gesteld als: vereist gezond eten soberheid of valt er ook van te ge-nieten? En hoe stemmen mensen hun smaak af op hun voedsel en hun voedsel op hun smaak? De ERC is een instituut voor financie-ring van baanbrekend onderzoek binnen de Europese Unie.

DSB Communicatiewetenschapper Otto Scholten gaat namens de Nederlandse Nieuwsmonitor onderzoeken wat de rol van de media is geweest bij de ondergang van DSB Bank. Scholten wil een beeld krijgen van de manier waarop het nieuws rond DSB Bank zich ont-wikkelde en hoe de beeldvorming rond DSB-baas Dirk Scheringa veranderde. Critici menen dat de media te eenzijdig bericht heb-ben over Scheringa en zijn bank. ‘Maar er wordt veel beweerd,’ zegt Scholten. ‘Wij gaan uitzoeken hoe het echt zat.’ Het onderzoek moet begin 2010 klaar zijn.

AMCDISCOURS Het AMC geeft sinds deze maand een nieuw blad uit, gespecialiseerd in onderwijs en opleiding. Het blad, met de naam Discours, zal drie keer per jaar verschijnen in een oplage van drieduizend stuks. Met het blad beoogt het AMC ‘te converseren’ met de lezers over de opleiding tot basisarts en medisch specialist. Het wil achtergronden belichten, maar zegt dat het ook ‘nadrukke-lijk’ de bedoeling is ‘dat u aan het woord komt over uw passie voor onderwijs en opleiden’.

MaagdenhuisMEDIACODE Het College van Bestuur heeft dit najaar een of-ficiële mediacode vastgesteld. Goede beeldvorming van de UvA in de media is volgens het CvB cruciaal. ‘De manier waarop er over de UvA wordt bericht in de media is van groot belang voor het aan-trekken van nieuwe studenten en medewerkers, maar ook voor het aangaan van samenwerkingsverbanden en het verwerven van onderzoeksgelden.’ Om alle mediacontacten in goede banen te leiden, heeft de afdeling persvoorlichting inmiddels een notitie op-gesteld. De beschreven werkwijze is ‘bindend’ voor alle medewer-kers. Zie ook de medewerkersportal op www.uva.nl

Bijzondere CollectiesDARWINDeze week is het precies 150 jaar geleden dat Darwins revolutionai-re boek On the Origin of Species verscheen. Daarom is er tot en met 11 december een kleine expositie te zien in de hal van de Bijzonde-re Collecties (BC). In de vitrines worden de eerste druk van On the Origin of Species, tal van bijzondere uitgaven, enkele brieven en fo-

to’s van Darwin en andere ‘darwiniana’ tentoongesteld. Slechts twee exemplaren van de eerste druk van On the Origin of Species zijn te vinden in Nederlandse openbare verzamelingen, één daarvan dus bij BC. Te zien: ma-vrij 10.00 tot 17.00 uur, za-zo 13.00-17.00 uur, Oude Turfmarkt 129.

SALAMANDER Op donderdag 26 november staat tijdens de maandelijkse Boekensalon bij de Bijzondere Collecties (BC) de

Salamanderpocket centraal. Aanlei-ding hiervoor is de schenking van de Salamanderpocket-verzameling van drukkerij Lenoirschuring aan de BC. Arie Lenoir zal de verzameling op deze dag overdragen. De Salamander be-hoort tot de oudste pocketseries van Nederland. De eerste deeltjes versche-nen al in 1934 bij de Amsterdamse li-teraire uitgeverij Em. Querido. Als Salamander werd proza herdrukt van schrijvers als Multatuli, Vroman, Van Eeden en Haasse. Aanvang: 17.00 uur, Museumcafé, Oude Turfmarkt 129.

FdRSREBRENICA André Nollkaemper krijgt van de European Re-search Council (ERC) een ERC Advanced Grant-subsidie van 2,1 miljoen euro voor zijn onderzoek naar gedeelde verantwoordelijk-heid in internationaal recht. Veel problemen van deze tijd kunnen alleen aangepakt worden in internationaal verband. Voorbeelden zijn de wereldwijde economische crisis en problemen rondom kli-maatverandering. De vraag rijst wie er verantwoordelijk is als er iets misgaat. In de praktijk blijkt dat betrokkenen zich achter el-kaar kunnen verschuilen: niemand heeft de schade immers alleen veroorzaakt. Nollkaemper zal onderzoeken welke beginselen en procedures ontwikkeld kunnen worden om in dergelijke gevallen te komen tot een gedeelde verantwoordelijkheid.

FNWIDRIE TALENTPRIJzEN Drie UvA-studenten ontvangen deze week van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Weten-schappen (KHMW) een ‘Jong Talent prijs’ van vijfhonderd euro voor de beste studieresultaten op hun vakgebied in het eerste stu-diejaar. Het gaat om Elte Hupkes (informatica), Teuntje Tijssen (natuurkunde en technische natuurkunde) en Tijmen Veltman (wiskunde en technische wiskunde). Op 25 november worden bij de KHMW in Haarlem in totaal veertig aanmoedigingsprijzen uit-gereikt aan jonge talenten in de technische en exacte vakken. Hun gemiddelde studieresultaat in het eerste jaar is een 8,9.

NATUURKUNDE De ICPE Medal 2009 van de International Commission on Physics Education is toegekend aan hoogleraar Ton Ellermeijer, directeur van het Amstel Instituut en bijzonder hoog-

leraar curriculuminnova-tie natuurwetenschappen voortgezet onderwijs. El-lermeijer ontving de on-derscheiding vanwege zijn belangrijke bijdragen aan het natuurkundeonderwijs in de afgelopen jaren en de internationale impact hiervan. De ICPE Medal is wereldwijd de hoogste onderscheiding op het ter-

rein van het natuurkundeonderwijs. Ellermeijer is de eerste Nederlan-der aan wie de onderscheiding is toegekend. Wrang detail: afgelopen week werd bekend gemaakt dat het Amstel Instituut wordt opgeheven (zie elders in deze Folia).

prikbordNieuws voor deze pagina? Mail naar: [email protected]

De entertainisering van de jeugd

De ICPE-medaille, ontwerp van Miklós Borsos

8 | Folia 13

opinie

Wat jammer nou dat het nieuwe bestuur van de Asva haar bestuursjaar begint met een misser. ‘Van Poel-geest doet te weinig’, kopte op 15 oktober een onsa-menhangend en slecht geïnformeerd artikel op hun website, verwijzend naar de GroenLinks wethouder die medeverantwoordelijk is voor studenten- en jon-gerenhuisvesting. Het bericht van de Asva doet geen recht aan de moeilijkheden in dit dossier én de stap-pen die de afgelopen maanden zijn genomen. Tege-lijk rept de Asva met geen woord over de problematiek omtrent niet-studerende jonge Amsterdammers en lijkt het nieuwe bestuur dus te handelen volgens het adagium ‘eigen jongeren eerst’. De krapte op de woningmarkt voor studenten en jon-geren staat hoog op de agenda sinds GroenLinks samen met de PvdA de stad bestuurt. De plannen om de woningnood onder deze groepen op te lossen wer-den echter – het moet gezegd – niet direct voortva-rend aangepakt. De afgelopen drie jaar is van de 7600 geambieerde studentenwoningen ongeveer de helft gerealiseerd. Dat ligt deels aan een gebrek aan pri-

oriteit bij het College, maar de bal mag niet alleen bij het stadsbestuur worden gelegd. In het afgelo-pen recessiejaar stonden corporaties – die de wonin-gen daadwerkelijk moeten bouwen; de gemeente kan hen enkel stimuleren – niet te springen om te inves-teren in verliesgevende kleine woningen. Bovendien werkt de rijksoverheid niet mee: door de afschaffing van de huurtoeslag in 1997 is het voor ontwikkelaars tamelijk oninteressant geworden om onzelfstandige woonruimte te bouwen. De wettelijke regels omtrent tijdelijke woningen, zoals de containers aan de Sta-vangerweg en de Wenckebachweg, maken het ook niet mogelijk om dit soort oplossingen voor langere tijd te bewerkstelligen.Desalniettemin heeft het College van B&W nu samen met de universiteiten, hogescholen en woningbouw-corporaties een plan gemaakt om alsnog 4500 stu-dentenwoningen te realiseren vóór het eind van 2010. Daarbij worden diverse mogelijkheden tegelijkertijd gecreëerd: nieuwbouw, transformatie van kantoren, tijdelijke huisvesting en labelen in de bestaande voor-

raad. Dat laatste betekent dat een aantal woningen die vooralsnog open zijn om door iedereen gehuurd te worden, enkel en alleen nog voor studenten bestemd zijn. Dit ambitieuze plan heeft met een flinke pot geld vanuit de gemeente goede kans van slagen. Veel slechter gaat het met de jongerenhuisvesting. Dat zijn woningen voor de 40.000 niet-studerende jonge-ren in Amsterdam. Deze zijn niet zo mondig, omdat het Asva-bestuur niet meer voor hen pleit. Dat maakt hun problematiek echter niet minder belangrijk. Gebrek aan goede woonruimte is bij één op de vijf jongeren de oorzaak van vroegtijdig schoolverlaten. Meer dan de helft van de grote gezinnen in Amsterdam leeft in een te kleine woning (meer dan vijf personen op minder dan 60 m2). Onder Turkse en Marokkaanse huishoudens is dit aandeel zelfs driekwart. Hierdoor dreigen dergelijke jongeren buiten de boot te vallen omdat ze belemmerd worden in de ontplooiing van hun talenten. De Asva heeft zich vroeger – terecht – ingezet voor huisvesting voor álle jongeren, studerend of niet. Het is dan ook opvallend dat het nieuwe bestuur nu in

De Asva zou zich opnieuw moeten inzetten voor jongerenhuisvesting, niet

alleen voor die van studenten, vindt Evelien van Roemburg.

Jongeren niet hip genoeg voor Asva en D66

Illu

stra

tie:

Cee

s H

euve

l

De Nederlandse universiteiten nemen de stem van stu-denten niet serieus. Vorige maand maakte de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse universiteiten (VSNU) bekend dat zij het enige nationale relevante adviesor-gaan voor studenten, de Studenten Advies Commissie (SAC), zou gaan opheffen. Alle collegebestuurders van de Nederlandse universiteiten hebben unaniem met dit initiatief ingestemd. De medezeggenschap in Nederland heeft een slechts

zeer beperkte stem. Formele rechten bestaan nauwelijks. De invloed van studenten op het beleid van hun univer-siteit is veelal afhankelijk van de goodwill van universi-teitsbestuurders. De nieuwe wet op Hoger Onderwijs erkent dit nadrukkelijk en is ook gericht op verbetering van de positie van studenten. Een orgaan om dit gebrek aan formele rechten op te vangen, was het SAC. Dit was een orgaan dat studenten in staat stelde om met de col-legebestuurders van Nederland te overleggen. Voor stu-

denten was het een uniek en onmisbaar orgaan voor overleg met universiteitsbestuurders.De VSNU heeft besloten om het SAC op te heffen om te bezuinigen. De coördinator SAC van VSNU wei-gerde meer duidelijkheid te geven over de kosten van het overleg. Hij beweerde dit reeds met de studentleden besproken te hebben, alhoewel zij daar bij navraag niets van bleken te weten. De SAC vergaderde eens in de 6 a 8 weken. De kosten hiervan zijn marginaal, terwijl de

De Studenten Advies Commissie was een uniek en onmisbaar orgaan

en de opheffing ervan baart Roel Raterink zorgen.

Medezeggenschap wordt niet gewaardeerd

scri

pti

e

Dennis van den Berg (25) schreef voor de master

sociologie een scriptie over de virtuele werkelijk-

heid van Second Life.

‘Ik kwam op het idee voor mijn scriptie door een

website waar residents, de bewoners van Second

Life, ervaringen uitwisselen over hun virtuele

wereld. Het viel me op dat veel mensen twijfelen

aan de echtheid van hun belevenissen in Second

Life, en daar besloot ik onderzoek naar te doen.

Hierbij is het belangrijk om te begrijpen dat

Second Life geen spel is, maar een opzichzelf-

staande online wereld. Het kan dan ook niet wor-

den “uitgespeeld”, maar draait om de individuele

zelfontplooiing en sociale relaties van residents.

Sinds ik op de middelbare school De Donkere Kamer van Damokles las, heb ik een fascinatie

voor de vraag wat de werkelijkheid is. Het is las-

tig te bepalen wat echt of niet echt is en in mijn

scriptie concentreerde ik me op het dagelijkse

onderscheid dat mensen hierin maken. Als je bij-

voorbeeld naar een film kijkt, dan weet je dat het-

geen je ziet niet de werkelijkheid is. Daarom bel

je niet de politie als er in die film iemand wordt

vermoord. Het onderscheid tussen echt en niet

echt is dus, naast een filosofisch vraagstuk, ook

een alledaags en vaak vanzelfsprekend onder-

scheid.

Om te onderzoeken of mensen hun virtuele leven

in Second Life als “echt” ervaren, heb ik eerst

de sociologische definities van echt en niet echt

vastgesteld aan de hand van vakliteratuur. Vervol-

gens heb ik residents geïnterviewd over hun erva-

ringen in Second Life. Uit die interviews bleek

dat zij hun virtuele wereld het ene moment wel

en het andere moment niet als echt ervaren. Het

was voor mij erg verwarrend dat ze zo’n ambi-

gue definitie hanteerden. Hoe je iets ervaart heeft

immers verstrekkende gevolgen. Zo hebben veel

getrouwde mensen een losbandig liefdesleven

in Second Life. Als zij hun virtuele relaties als

“echt” beschouwen, dan gaan ze vreemd. Erva-

ren zij Second Life slechts als een spelletje, dan

maken deze virtuele relaties helemaal niets uit

voor hun huwelijk.

Uiteindelijk kwam ik er achter dat mensen

Second Life bij een prettige ervaring beschou-

wen als “echt”, maar het bij vervelende of nega-

tieve ervaringen zien als een fantasiewereld. Mijn

conclusie is dan ook dat de echtheid van ervarin-

gen in Second Life afhangt van de wenselijkheid

van de gevolgen. Ik doe zelf overigens niet aan

Second Life. Voor mijn scriptie heb ik wel een

avatar aangemaakt, maar ik besteed mijn vrije

tijd liever op andere manieren.’ (Julie de Graaf )

Foto

: Bob

Bro

nsho

ff

Dennis van den Berg

Folia 13 | 9

alle toonaarden zwijgt als het om jongerenhuisves-ting gaat. Nog opvallender is het feit dat de Asva hierin gesteund wordt door de fractievoorzitter van D66, die in de gemeenteraad absolute voorrang claimde voor studenten en daarmee de overige jongeren laat val-len. Daarmee laat deze ‘sociaal’ liberale partij haar ware gezicht zien. Jongeren die net het vmbo hebben afgerond en nu als leerling-banketbakker of bouwvak-ker aan de slag gaan: D66 laat ze in de kou staan. En de Asva ondersteunt dit door in de Peper (hun nieuws-brief ) met D66 te dwepen.Voor GroenLinks zijn zowel jongeren als studenten van even groot belang. Dat is de reden waarom wij de afgelopen jaren gehamerd hebben op het halen van

de doelstelling van 7600 studentenwoningen, en dat is ook de reden waarom we nu een Deltaplan Jonge-renhuisvesting willen. Het voorstel daarvoor hebben wij vorige week ingediend in de gemeenteraad. Het is namelijk van cruciaal belang dat jongeren – net zoals studenten – zich kunnen ontwikkelen en op eigen benen leren staan. Amsterdam is een emancipatiestad. Voor de Asva en D66 geldt dat helaas alleen voor stu-denten, maar voor GroenLinks geldt dit voor andere jongeren net zo goed. l

Evelien van Roemburg is Amsterdams gemeente-raadslid voor GroenLinks, student politicologie en promovenda aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid.

Het nieuwe Asva-bestuur handelt volgens het adagium ‘eigen jongeren eerst’

Jongeren niet hip genoeg voor Asva en D66

SchoonheidIn Folia 11 staat een stukje over Giselinde Kuipers, die de ERC Grant van 1,2 miljoen heeft gekregen voor een onderzoek over de internationale modellenindu-strie. Lees ik dit goed? dacht ik, 1,2 miljoen voor een onderzoek dat mijns inziens niet meer weg kan heb-ben dan een veredelde scriptie of wellicht een promo-tieonderzoek. ‘Ze gaat kijken naar wat de modellen ‘mooi’ maakt in de ogen van anderen, hoe schoonheid wordt waar-genomen’, stond er in het stukje. Zijn daar niet al boekenkasten vol over geschreven? En zelfs al zou dit niet zo zijn, zit iemand dan werkelijk op de resul-taten van dit onderzoek te wachten? De afgelopen

weken is er veel ophef geweest over de modellen van Benelux Next Top Model, die te dun zouden zijn. Daar werd een echt probleem aangesneden. Al die meisjes die net zo dun willen zijn waardoor er weer massa’s eetstoornispatiënten de maatschappij worden inge-spuugd. Gebruik die 1,2 miljoen euro om daar iets aan te doen of een ander significant probleem in de samenleving te bestrijden. Ik heb vaak met dat ‘wetenschappelijke onderzoek’ en al die promotieonderzoeken het gevoel van ‘we doen wetenschappelijk onderzoek omdat we het nou eenmaal moeten doen en omdat er geld is’. Weten-schappers willen alles in de wereld ‘verwetenschap-pelijken’. Ik vind dat een beetje eng. Maar wie weet gaat Giselinde Kuipers mij en de hele (mode)wereld verrassen met buitengewone ontdekkingen en dan ben ik de eerste die bovenstaande woorden inslikt en haar feliciteert.

Jorit Matena, UvA-alumnus

brief

De passieve houding van het bestuur van de Universiteit van Amsterdam betekende de doodsteek voor het SAC

Medezeggenschap wordt niet gewaardeerd

baten voor studenten onvervangbaar zijn.Voor de vergadering waarin besloten werd over het lot van het overlegorgaan, heeft de Centrale Studentenraad contact opgenomen met collegevoorzitter Karel van den Toorn. Hij besloot de studentenraad niet te woord te staan. Ook Dymph van den Boom, gesprekspartner van de studentenraad, bleek meningloos in deze belangrijke kwestie. Blijkbaar is ook de Universiteit van Amsterdam niet bereid om zich hard te maken voor studentenme-

dezeggenschap. Het blijkt hoe makkelijk het is voor een universiteitsbestuur om studenteninspraak te belemme-ren. De passieve houding van het bestuur van de Univer-siteit van Amsterdam betekende de doodsteek voor het SAC. Deze zaak bewijst hoe de medezeggenschap werke-lijk wordt gewaardeerd door onze universiteit. l

Roel Raterink is student wijsbegeerte en internationale betrekkingen en lid van de Centrale Studentenraad

10 | Folia 13

‘Wauw,’ fluistert een jongen als hij de hal van het Koninklijk Instituut voor de Tropen binnenwandelt. Een ogenblik aarzelt hij, dan loopt hij met zelfverze-kerde tred naar binnen. Er wordt naar hem gelachen, hij krijgt een badge aangereikt, een programmaboek, en voor zijn neus staan schalen vol croissants. Het is half negen ’s ochtends en de jongen is een van de vierhonderd uitverkoren mensen die de eerste TEDx Amsterdam bij mogen wonen, het evenement waar volgens de organisatie ‘de groten der aarden’ bijeen-komen om hun ideeën met de wereld te delen.

P A D D E N S T O E L E N

TED – Technology Entertainment Design – is een uit de Verenigde Staten overgewaaid fenomeen. In 1984 besloot een groep mensen een conferentie op te zet-ten met het idee kennis te delen en goede ideeën uit te wisselen op verschillende terreinen. Op die eerste bijeenkomst werd de Sony compact disc gedemon-streerd, evenals de eerste Macintosh. Wat begon als een kleinschalig evenement in Californië, groeide uit tot een wereldwijd fenomeen. In 2005 werd TED Global opgezet, equivalent van de Amerikaanse TED, maar dan in Oxford. Sinds de organisatie in febru-ari van dit jaar besloot het evenement onder de naam

TEDx ook lokaal beschikbaar te stellen aan iedereen die een eigen TED wil organiseren, schoten de confe-renties als paddenstoelen uit de grond en werden er wereldwijd meer dan tweehonderd evenementen geor-ganiseerd.

O P E E N O N B E W O O N D E I L A N D

De ‘groten der aarden’ in Nederland zijn volgens TED mensen als Frans Timmermans (staatsecretaris van Europese Zaken), burgemeester van Amsterdam Job Cohen, prinses Mabel van Oranje en astronaut Wubbo Ockels. Maar ook een minder bekende naam als kun-stenares Christien Meindertsma, die onderzoek deed naar alle producten gemaakt van varken, stond op het podium. In de eerste sessie schokte zij het publiek - en met name de vegetariërs onder hen - met haar ontdek-kingen dat er varken is verwerkt in onder meer sham-poo, stopcontacten en bier.Naast genodigden was er deze dag ook plaats voor gekozen winnaars op het podium van TEDx. Emma Bruns (22), student geneeskunde en bezig met haar co-schap dermatologie, won de wedstrijd die TEDx organiseerde in samenwerking met Folia. De prijs: drie minuten op het podium om haar idee met de zaal te delen. Bruns bedacht een oplossing om belangrijke,

maar saaie informatie beter te onthouden. Door wat te doen als iemand gereanimeerd moet worden op een melodie te zetten, kun je het beter onthouden, was de gedachte van Bruns. Ze maakte een tekst en zette deze op de melodie van Kinderen voor Kinderens grootste hit ‘Op een onbewoond eiland’.

z E N U W E N

Bruns drentelt onrustig heen en weer. Nerveus? ‘Niet echt,’ zegt Bruns. ‘Nou ja, toen ik het mailtje kreeg dat ik had gewonnen, had ik wel een licht verhoogde hartslag,’ lacht ze. ‘Normaal loop ik co-schappen en doe ik saaie, serieuze en niet zo creatieve dingen. Dat maakt dit ook wel extra leuk om te doen.’ Bruns mag haar verhaal pas aan het einde van de dag op het podium vertellen, in de tussentijd geniet ze van het programma en stapelen de zenuwen zich op voor het grote moment.

S P R I N K H A N E N M E T C H O C O L A D E

Bij TED krijgen de sprekers achttien minuten de tijd om hun idee te presenteren aan de zaal. Zo’n praatje heet een TED-talk. Sinds 2006 is de organisatie van TED begonnen de TED-talks online te zetten en in meer dan dertig talen te vertalen. De filmpjes zijn gratis te

Door Floor Boon

Meer dan vierduizend aanmeldingen en maar vierhonderd beschikbare plaatsen. Eén

evenement, maar een live stream op achttien locaties in Nederland. Met succes creëerde de

organisatie een buzz in Nederland, het was vechten om een plek bij TEDx Amsterdam.

‘Een air van optimisme’

2

3 41

Foto

’s: C

arol

ine

van

Oos

ten

de B

oer

Foto

: Dap

hne

Cha

nna

Hor

n

1. Kevin Kelly over de invloed van technologie op de maatschappij 2. Mabel van Oranje over de doorbraken in haar werk 3. Aardbeien met chocolade en meelworm 4. Presentator Joris Luyendijk 5. De grote zaal van het Koninklijk Instituut voor de Tropen 6. Staatsecretaris Frans Timmermans over het omarmen van angst 7. Burgemeester Job Cohen houdt een welkomstwoord 8. Organisator Jim Stolze 9. Folia-prijswinnares Emma Bruns op het podium van TEDx

Folia 13 | 11

bezichtigen en zijn inmiddels miljoenen keren beke-ken. Volgens Jim Stolze, de Nederlandse organisator van TEDx, is dat ook de essentie van TED. ‘Goeie ideeën zijn enorm belangrijk. Ze kunnen de wereld verbeteren en veranderen en door ze te delen gebeurt dat sneller.’ Stolze stond zelf begin dit jaar op een echte TED-confe-rentie. Na zich een maand van internet te hebben afge-sloten schreef hij het boek Hoe overleef ik mijn inbox. Dat boek leverde hem zes minuten op het TED-podium op, waar hij sprak over de relatie tussen internetgebruik en geluk. ‘Diversiteit in sprekers en in publiek is een van de geheimen van TED. Dat zorgt ervoor dat iedereen naar huis gaat met nieuwe inspiratie,’ aldus Stolze. ‘Ik denk dat er geen andere conferentie is waar mensen sprink-hanen met chocolade eten.’

A L L E S H E R G E B R U I K E N

Stolze doelt op het praatje van ecoloog Marcel Dicke. Hij betoogde dat het eten van insecten beter is voor het milieu en veel productiekosten bespaart. Hij liet zien dat honderd kilo veevoer ongeveer vier kilo biefstuk oplevert, tegenover vijftig kilo insecten. Ter illustra-tie waren er aardbeien met meelworm en sprinkhanen voor het hele publiek. ‘Een typische TED-talk,’ vindt Stolze. ‘Duurzaamheid is een belangrijk thema binnen TED. Louise Vet is daar ook een goed voorbeeld van.’ Hoogleraar evolutionaire ecologie aan de Universi-teit Wageningen Vet pleitte voor het hergebruiken van menselijke uitwerpselen om een circulaire economie op gang te brengen. ‘Het gebruik van fossiele brand-stoffen als olie is een politieke keuze’, betoogde Vet. ‘Er is voldoende energie, we moeten het alleen op de juiste manier gebruiken. Net als in de natuur kunnen we alles hergebruiken.’ Dat leidt volgens Vet tot een circulaire economie, die veel meer voordelen oplevert

dan de lineaire economie die we nu hanteren. In het laboratorium waar ze werkt wordt duurzaam energie opgewekt en worden bruikbare mineralen onttrokken aan de poep van bezoekers.

G R O T E N A M E N

‘Die architect was écht goed!’ roept Bruns enthousi-ast tussen de sessies door. Ze doelt op de Deen Bjarke Ingels die zijn megalomane, maar duurzame projec-ten presenteerde aan het publiek. Door de Azerbei-dzjaanse regering werd hem gevraagd de bebouwing van een onbewoond eiland te ontwerpen. Het resul-taat: zeven gebouwen in de vorm van de zeven hoogste bergen van Azerbeidzjan, die regenwater vasthouden en zonne-energie opwekken.UvA-prominent Robbert Dijkgraaf vertelde over het onbekende en expanderende universum waarvan wij slechts vier procent kennen. ‘Alles wat wij zien als lege ruimte, bestaat eigenlijk uit heel veel processen die zich uitbreiden,’ aldus Dijkgraaf. ‘Het univer-sum is vergelijkbaar met een auto waar iemand het gaspedaal intrapt; de auto accelereert, het universum expandeert en wordt steeds groter.’ Naast binnen-landse sprekers, waren er ook een paar grote namen uit het buitenland gehaald. Gary Carter, Chief Ope-rating Officer van internationaal televisieproductie-bedrijf FremantleMedia, vertelde over het bedenken van televisieformats voor statistisch en demogra-fisch gedefinieerde groepen van de bevolking. Ter illustratie van zijn persoonlijke paradox haalde hij zijn autistische zoon op het podium, die buiten al die groepen valt. Tony DiSanto, programmadirecteur van MTV, liet de nieuwste technieken van beeldgebruik bij Twitter zien, waardoor in een oogopslag zichtbaar is over welke mensen het meest wordt getwitterd bij

belangrijke evenementen als de MTV Video Awards. Het loopt tegen de avond. De twaalf uur durende con-ferentie die volgens presentator Joris Luyendijk ‘een air van optimisme’ in zich heeft, vliegt voorbij. Luyen-dijk presenteerde met flair, maar met gepaste afstand tot de sprekers. ‘Het is fijn te zien dat er zoveel goede dingen gebeuren in Nederland,’ verzuchtte hij. Lang-zaam nadert het moment dat winnares Bruns ook echt het podium mag betreden. Haar enthousiasme wint het van de zenuwen en vol vertrouwen loopt ze het podium op. Drie minuten, een daverend applaus. Bruns lacht. Zo biedt TED niet alleen een podium voor sterren, maar worden ‘gewone’ mensen ook voor even een ster op het podium van TED. l

Het winnende idee van Emma Bruns op de melodie van: ‘Op een onbewoond eiland’

Bij een plotse hartstilstand

Bel je eerst toch 112

Ja dat is niet zo gek want

Die nemen hem dan mee

Dan leg je hem eerst op de grond

en blaast ‘m in de mond

Reanimeren is gezond

Drukt daarna 15 keer

Het hart op en neer

Ja, reanimeer

Na het reanimeren

Lees alle stappen goed

Veilig defibrilleren

Dan komt het zeker goed

7

85

96

1. Kevin Kelly over de invloed van technologie op de maatschappij 2. Mabel van Oranje over de doorbraken in haar werk 3. Aardbeien met chocolade en meelworm 4. Presentator Joris Luyendijk 5. De grote zaal van het Koninklijk Instituut voor de Tropen 6. Staatsecretaris Frans Timmermans over het omarmen van angst 7. Burgemeester Job Cohen houdt een welkomstwoord 8. Organisator Jim Stolze 9. Folia-prijswinnares Emma Bruns op het podium van TEDx

12 | Folia 13

Film: ‘No Puedo Vivir Sin Ti, een langzaam vertelde Taiwanese film in zwart-wit over een man die moet bewijzen dat hij de vader van zijn dochter is om niet van haar gescheiden te worden en ver-dwaald raakt in de bureaucratie. Het verhaal eindigt als hij samen met het meisje van een brug dreigt af te springen. Ik moest wel een traantje wegpinken.’

Muziek: ‘Serge Gainsbourg, om zijn absurde teksten en woord-grappen en de zwoele sfeer die hij met zijn liedjes oproept. Op het ordinaire af maar tegelijk heel poëtisch. Intrigerend dat een lelijke man altijd zulke mooie vrouwen om zich heen had.’

Kunst: ‘René Magritte, wiens unieke en uitdagende werk mijn interesse voor kunst, met name het surrealisme, heeft gewekt. Hij schildert reële dingen die niet helemaal kloppen, waardoor je wordt uitgedaagd na te denken over wat te zien en bedoeld is. Wat nog wordt versterkt door de raadselachtige titels. Een favoriet werk: ‘Poging tot het onmoge-lijke’. Waarop een schilder is te zien die een onafgemaakt model schildert. Wil hij haar soms tot leven wekken? Grappig hoe een burgermannetje zonder glamour zulke ongelooflijke ideeën kon hebben.’

Afknapper: ‘Het gedwongen ver-trek van rechten uit de OMP. Een van de belangrijkste argumenten was dat de OMP te klein zou wor-den. Nu blijkt dat de nieuwe loca-tie, gebouw A op Roeterseiland, te klein is, wil decaan Edgar du Per-ron gaan selecteren aan de poort. Geen slecht idee, maar selecteer dan wel aan dé Poort, de Oude-manhuispoort!’

Boek: ‘De Donkere Kamer van Damokles van W.F. Hermans. Onge-looflijk spannend terwijl je je voortdurend afvraagt: wat gebeurt er nu eigenlijk? Je leeft mee met de hoofdpersoon maar je komt niet aan de weet wie hij werkelijk is.’

Tijdschrift: ‘Hollands Diep, een glossy over en gemaakt door inte-ressante mensen, verdiepend op allerlei culturele fronten: litera-tuur, film, politiek. Met lange en persoonlijke interviews en korte verhalen.’

Humor: ‘Van Kooten en De Bie, die ik ken via mijn ouders. Het is spotten met de kleinburgerlijk-heid van mensen: De Tegenpar-tij, de louche verkoper, Jacobse en Van Es die als tuinman de tuin winterklaar komen maken. Grap-pig zonder grof te zijn!’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan stu-dent rechten Lars van Amster-dam. Hij is een zeer bezige bij en verschijnt altijd piekfijn in pak op college.’ (Hans van Vinkeveen)

Serge GainsbourgGuillaume Creyghton (19), bachelor rechten en filosofie:

het beste

In de broek schijten Paranormal Activity; première: 26 november

Een jong stel, Katie en Michah (Katie Featherston en Micah Sloat), woont in een geriefelijk huis in een suburb van San Diego. Al snel wordt duide-lijk dat ‘iets’ Katie al jaren achtervolgt, met allerlei vreemde gebeurtenissen tot gevolg. Michah besluit een camera te kopen om het fenomeen vast te leggen. Een soortgelijk principe is eerder succes-vol toegepast door de makers van The Blair Witch Project (1999). Paranormal Activity is schatplichtig aan deze moderne klassie-ker, maar kan moeiteloos op eigen benen staan. Door de opzet – geen overdre-ven effecten, een langzame, tegelijkertijd dodelijk doeltreffende spanningsopbouw – is de ambiance waarin je de film ziet medebepalend voor de beleving. De dis-tributeur nodigde journalisten daarom, heel slim uit voor een uitverkochte, mid-dernachtelijke voorpremière. Doorgaans vinden persvoorstellingen ’s ochtends plaats. Recensenten druppelen binnen, krijgen een kop koffie, gaan zo ver moge-lijk uit elkaar zitten en bekijken de film in professionele stilte. In een dergelijke situatie zou Paranormal Activity kunnen teleurstellen. Nu, met een verwachtings-vol, meelevend publiek, wordt het een klein feestje. Jammer genoeg moet op stille sleutelmomenten het nerveuze geschreeuw en stompzinnige geklets van puberale figuren, die ontegenzeggelijk het hardst in de broek schijten, voor lief genomen worden. De film zou ook uitstekend werken wan-neer deze ’s avonds thuis, met gedimd licht, wordt bekeken met gelijkgezin-den. Voorwaarde is wel dat er een fijn groot scherm in de kamer staat en bij-

voorkeur ook een goed geluidssysteem. Idealiter ervaar je Paranormal Activity dus in de bioscoop samen met liefhebbers die weten wanneer ze hun mond moeten houden maar niet te blasé zijn om te gil-len als het mag. Het eerste uur verloopt nagenoeg zonder noemenswaardige gebeurtenissen maar met prikkelende, lugubere details. De dreigende ondertoon is zenuwslopend én opwindend. Debuterend regisseur Oren Peli weet verdomd goed dat suggestie het beste middel is om spanning te verwe-zenlijken. Sterker, met simpele ingre-pen en geholpen door meer dan adequaat spel van Featherston en Sloat creëert hij ondanks een hier en daar wat onlogisch script realistisch aandoende, bij vlagen ijzingwekkende suspense die beklijft. Door alle actie te centreren op een nor-maal gesproken geborgen locatie, refe-reert hij aan het dagelijkse bestaan van de kijker. Wat als je eigen huis met zeker-heidssloten en hightech alarm niet meer veilig is? Als er ’s nachts, en zelfs over-dag, steeds alarmerendere zaken voor-vallen? Als niets meer is wat het lijkt en ontsnapping onmogelijk wordt?Zonder iets weg te geven; na het zorg-vuldig geconstrueerde en voor sommi-gen misschien saaie eerste deel, versnelt de film, om met een kippenvelveroor-zakende laatste twintig minuten en een bloedstollend slot te eindigen. Effectief, enerverend, eng. (Niels Carels)

Paranormal Activity (Verenigde Staten, 2007)Regie: Oren PeliMet: Katie Featherston, Micah Sloat

Guillaume Creyghton

film

Foto

: Han

s va

n V

inke

veen

Folia 13 | 13

In een ver verleden solliciteerde ik als tekstschrijfster bij een reclamebureau. Ik werd er aan-genomen, werkte er één dag, en kwam ’s avonds huilend thuis. De volgende ochtend heb ik telefo-nisch een terminale ziekte gefin-geerd. Ik had me die eerste werk-dag namelijk nogal ontheemd gevoeld tussen al die reclame-mensen. Dat kwam omdat ik in het strak vormgegeven pand de wc niet kon vinden (die bleek ver-borgen achter een Anne Frank-achtige kastconstructie) en omdat de reclamemensen steeds allemaal onbegrijpelijke dingen tegen me zeiden als:‘Dit merk moet een totaalbele-ving zijn!’‘We zoeken het technische con-cept achter deze tampon!’, en‘Denk aan de lifestyle-filosofie! De lifestyle-filosofie!!!’ Ik was tweeëntwintig en had geen kaas gegeten van technisch en merkstrategisch denken. Nu, zes jaar later, ken ik de inhoud van termen als ‘concept’ en ‘lifestyle’ nog steeds niet echt. Ik weet alleen dat ze associaties oproepen met ongewenst con-sumptiegedrag en een aange-smeerde identiteit. Bah. Jammer dat de invloed van de commercie inmiddels is doorge-drongen tot in bijna alle kroch-ten van onze maatschappij. De moderne kunst, de magazines, de muziek en de literatuur; aan bijna alles ligt een commercieel con-cept ten grondslag, om te zorgen dat een zo groot mogelijke groep haar portemonnee trekt. Creatieve drijfveren zijn niet langer inhou-delijk, maar doelmatig. Stom. Met enigszins gemengde gevoe-lens prijs ik u dan ook Girls-LoveDJs aan. GirlsLoveDJs noemt zichzelf

namelijk een partylifestyle brand. GirlsLoveDJs ontwikkelt en ver-koopt partyconcepten, en beheert daarnaast een boekingsbureau, een recordlabel en een blog. Ook verkoopt GirlsLoveDJs T-shirts waarop heel groot GirlsLoveDJs staat. Dat is jammer. Want ik weet uit ervaring dat GirlsLoveDJs ontzet-tend leuke feestjes geeft. Ik raad dus iedereen nadrukkelijk aan vrijdag 27 november rond mid-dernacht richting Paradiso te fiet-sen om zich daar een slag in de rondte te swingen op de sets van onder andere DJ Feadz (eregast), Rubywax, Missing Links en The Flexican. Het wordt gelikt, groots en goed, daar twijfel ik niet aan. Ik weet trouwens ook uit erva-ring dat het team achter Girls-LoveDJs uit volstrekt vriendelijke, creatieve en innovatieve men-sen bestaat. Die houden van het mooie en het goede, en dingen willen maken vanuit hun passies. Ik weet dat ze daar genoeg ballen en talent voor in huis hebben. Al die merkstrategische poeha heb-ben ze volgens mij dus ook hele-maal niet nodig. (Fen Verstappen)

GirlsLoveDJs, 27 november, Paradiso (Weteringschans 6-8)van 00.00 – 05.00 uur, tickets €18 (vvk €15) meer info:www.girlslovedjs.com en www.paradiso.nl

fen is uit

Door water omringdJaap Hannis, Borneosteiger 1

Op een regenachtige zondagavond vier ik met mijn familie het zoveel-jarige huwelijk van mijn ouders in restaurant Jaap Hannis. Het restaurant is erg leuk gelegen in het Oostelijk Havengebied omringd door water. We hebben een tafel gereserveerd voor zes, wat overbo-dig blijkt, want erg druk wordt het die avond niet. Het uitblijven van veel andere bezoekers maakt Jaap Hannis niet min-der gezellig. De lichtjes en sfeervolle inrichting zorgen voor een warme ambi-ance en als het ook nog begint te onwe-ren, zitten we helemaal lekker.We bestellen alvast een fles rode wijn en broodjes met aioli. De vriende-lijke vrouw die onze bestelling komt opnemen, legt ons het concept van de hoofdgerechten uit: je kunt twee halve hoofdgerechten nemen, zodat je ver-schillende dingen kunt proeven.Ik bestel als voorgerecht een salade van gegrilde artisjok en groene asperges met gepofte cherrytomaten en sesam-gem-berdressing. Deze is erg lekker: frisse sla en dressing, gecombineerd met zachte, lauwwarme artisjok. Hierbij bestel ik als hoofdgerecht de gevulde tortilla met paksoi en lente-ui, pijnboompitten en cheddarkaassaus. De kaassaus is mij een beetje te overvloedig, maar de tortilla is erg lekker en knapperig.Mijn übervegetarische zus bestelt het vegetarische menu. Voor 27 euro krijg je dan een voorgerecht, twee hoofdge-rechten, een toetje en een koffie of thee. Ze vindt de gegratineerde courgette met tomatencoulis uit de oven met bechamel-saus heerlijk: ‘Lekker zacht, bijna souf-fléachtig: luchtig en kruidig.’ Voor de

niet-vegetariërs is er ook genoeg keus: van gegrilde gambaspies met koriander-dressing tot lendehaas met groene asper-ges en rode portsaus. En als troost voor mijn vegetarische zus: Jaap Hannis heeft een keurmerk voor diervriendelijkheid.Behalve van de lekkere hoofdgerechten smullen we van de dikke zelf gemaakte frieten met wasabimayonaise, die als bijgerecht worden geserveerd. De door-zetters, die hierna nog een dessert bestellen, vinden de toetjes lekker, maar (ik citeer mijn zus) ‘niet supersuper-briljant’. Wel is het lychee-ijs bijzonder goed en smullen mijn vader en ik van de zoete mangobavarois. Na het eten nemen we afscheid van elkaar en lopen mijn zus en ik door het donker naar huis, de zwarte plassen ontwijkend. Een leuk weetje voor de bijna jarigen onder ons: als je bij Jaap Hannis dineert op je verjaardag en je neemt drie of meer vrienden mee, krijg je je hoofdgerecht(en) gratis. (Anne Rose Haverkamp)

Omgeving: Leuk, aan het waterEten: Heerlijk, en je kunt twee halve hoofdgerechten nemenExtra: Gratis eten op je verjaardag

etenFo

to: W

on T

uine

ma

Foto

: Hen

k T

hom

as

OPROEPBen je betaalbaar uit eten geweest (maximaal E25,- per persoon)? Schrijf dan een recensie en stuur die op naar [email protected]. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten van het etentje tot een bedrag van E50,- vergoed.

PartyconceptenGirlsLoveDJs; 27 november, Paradiso

14 | Folia 13

Een regenachtige vrijdagavond. De uitgestorven straat in De Pijp biedt een treurige aanblik. Niets doet vermoe-den dat er op de zolder van een van deze huizen zojuist een illegaal café haar deuren heeft geopend. Zij die geen sms’je ontvingen met ‘Jawel, jawel, vanavond is de toe-gang tot de stairway to heaven weer geopend en vieren we feest!’ zullen nooit weten wat er op de vierde verdieping gaande is. In het bezit zijn van het telefoonnummer is überhaupt onontbeerlijk: de bel is namelijk niet te horen dankzij het geluid van de geluidsinstallatie.Als de deur eindelijk opengaat, sta je in een doornor-maal trappenhuis. Het enige dat doet vermoeden dat hier meer gaande is, zijn de witte A4’tjes onder de tre-den van de smalle trap. ‘Zachtjes op de trap’ staat er in rode stiftletters. De overloop staat vol met schoenen, tassen en andere troep die de bewoners niet in huis willen hebben. Helemaal bovenin het pand is de deur naar de zolder, waar normaal gesproken de bergruim-tes zijn. Maar van bergruimtes is niets te zien. Een piepkleine bar, flessen buitenlands gedestilleerd

in rekken aan de wand, muziek uit een cassetterecor-der en een warm onthaal van gastvrouw Hilje: welkom in Café de Zolder, tien vierkante meter groot, blauw van de rook en alleen te bezoeken op uitnodiging.

O N D E R G R O N D S G A A N

Exclusiviteit. Dat is misschien wel een van de belang-rijkste kenmerken van de undergroundscene. Je moet op een mailinglijst staan of de juiste mensen ken-nen om te weten wat er gaande is. Underground zou geen underground zijn als het te makkelijk was om er deel van uit te maken. Het is ook vaak de scene waar nieuwe muziekgenres, kunstvormen of feeststijlen worden ontdekt. Er is niet één undergroundscene. Het zijn meerdere subculturen die buiten het gemeengoed, buiten de mainstream ontstaan. Vaak wordt underground na een tijdje mainstream, zoals de hiphopcultuur die in de jaren tachtig bijna tien jaar lang onopgemerkt in de New Yorkse Bronx hoogtij vierde en nu niet meer van

de radio en van MTV weg te denken is. Ook beweegt de underground dikwijls aan de rand van of in de ille-galiteit.

V E R L E D E N T I J D

Juist het illegale aspect van de underground maakt het steeds moeilijker om het circuit in leven te hou-den, zeggen ingewijden. Kraakpanden sluiten, ille-gale feesten worden verstoord door de politie. Ook de media hebben een aandeel in het om zeep helpen van deze verstopte, ondergrondse wereld. ‘Zodra erover wordt geschreven, is het eigenlijk geen underground meer,’ zegt popjournalist en muziekkenner Job de Wit. De Wit gelooft niet dat er überhaupt nog zoiets als ‘underground’ bestaat. ‘De cyclus is zo snel geworden sinds internet. Niets blijft meer geheim. Iets is under-ground, wordt hip, dan mainstream en is net zo snel weer vergeten.’Toch bewijst Café de Zolder dat het nog steeds kan. Op het web is geen spoor van het obscure cafeetje te vin-

Door Lorianne van Gelder

Bestaat er, ondanks strenger politieoptreden, een dreigend kraakverbod, en de toename

van regels en vertrutting, nog ‘echte’ underground? Verslag van een zoektocht.

Het rauwe randje

Café de zolder

Foto

’s: B

ram

Bel

loni

Folia 13 | 15

den. ‘En dat wil ik zo houden,’ zegt Hilje (29) stellig. Haar café, dat onlangs zijn 1-jarige jubileum vierde, is in een dag gebouwd. ‘Ik kwam op een avond terug van mijn werk en dacht: ik heb echt zin om met een bier-tje en een sigaret ergens te zitten met vrienden om me heen, maar ik kon geen enkele plek bedenken waar dat mogelijk was.’ Ze had geen zin in een huisfeest, want dat geeft zo’n troep. Toen keek ze eens op zolder. Daar was nog wel wat loze ruimte tussen de opberghokken. In één mid-dag heeft ze de zooi opgeruimd en een bar gebouwd. ’s Avonds ging ze open. Nu vult het kroegje zich eens in de twee weken met vrienden, kennissen en andere genodigden. Hilje haalt het bier. Een kroegvergunning heeft ze niet. Daarom mag je drinken wat je wilt, voor niets, maar een vrijwillige bijdrage aan het eind van de avond is welkom.

L E G A A L O F I L L E G A A L

Underground wordt vaak geassocieerd met illegali-teit. ‘Daardoor heeft de undergroundscene iets kwets-baars,’ vertelt webdesigner Dirk van Zaal alias Zirk. Van Zaal organiseerde acht jaar lang illegale trance-feesten in Amsterdam. Dat begon in 2001 toen hij een feest organiseerde voor een jarige vriendin. De locatie: de tramtunnel in aanbouw achter de Panamalaan. In een paar dagen regelde Van Zaal mensen voor de orga-

nisatie, een goede geluidsinstallatie en een dj. ’s Och-tends mailde hij een groep vrienden en ’s avonds stond de tramtunnel vol met honderden mensen. Het eerste Zirkfeest was een feit. Zeker niet alle underground is clandestien. Een trend die de laatste jaren te zien is zijn alternatieve feesten op zowel legale als illegale locaties. Lockdown orga-niseert dubstepfeesten – een muziekgenre dat is over-gekomen uit Engeland en zich kenmerkt door diepe bassen en springerige ritmes - in de Melkweg, maar ook onder een viaduct van de A10. Organisator Volc-mar Lammers (24) doet het voor de muziek, niet voor de illegaliteit. ‘Ik zie het gewoon als leuke feestjes.’ Toch merkt Lammers wel dat een geheime locatie iets extra’s geeft. ‘Het heeft charme als je niet weet waar het feest zal zijn. We sturen op de dag zelf een sms’je of noemen een nummer dat je moet bellen. Dan bren-gen we de bezoekers naar plekken waar ze anders nooit komen.’ Lockdown stond in een oud fabrieks-pand bij de Westergasfabriek én in de sociëteit van studentenvereniging L.A.N.X. Lammers: ‘Maar toen we in L.A.N.X. stonden kregen we opeens de vraag: dit is toch niet illegaal?’Ook Dirk van Zaal, van Zirk, zag zijn publiek steeds verwender worden. Een feest op dezelfde plek was ‘not done’. ‘Als ik door de stad fietste was ik voortdurend op zoek naar goede locaties voor een feest. Was er al

ergens een feest geweest, dan was de plek “besmet”.’ Voor sommige bezoekers is de spanning van het ver-nieuwen zelfs verslavend. ‘Als ik van een nieuwe venue hoor, dan wil ik daar meteen heen. Ik vind dat zo kic-ken,’ zegt Arthur de Smidt. De Smidt gaat bijna alle feestjes in het alternatieve circuit af. Hij is partyfoto-graaf. Tien jaar geleden was het in Amsterdam beter gesteld met de underground, denkt De Smidt, maar hij sprokkelt nog altijd genoeg feestjes bij elkaar om zijn weekend vol te krijgen.

V E R z U I P E N I N J E E I G E N S U C C E S

Een van de grootste gevaren voor de underground is populariteit. Veel plekken en feestorganisaties gaan ten onder aan hun eigen succes. Lammers van Lock-down weet dat ook. ‘Zodra er te veel mensen van ons weten, leggen we de boel stil. We moeten het wel een beetje vers houden.’Ook Zirk stopte door de populariteit van zijn feesten. ‘Soms liep het helemaal uit de hand. Op een feest in een kraakpand in de Dantziger Bocht, in de Houtha-vens, kwamen 1500 mensen af. Dan hoeft er maar één gast te zijn die te veel LSD opheeft en uit paniek de politie belt, en het is over.’ Opmerkelijk vindt Zirk dat de zogeheten under-groundsfeer wordt nagebootst door commerciële fees-ten. ‘Dance Valley, Mystery Land, al die organisatoren

Thermos

Café de zolder

Café de zolder

Thermos Thermos

Thermos

Thermos

Greenpeace is een onafh an-kelijke internati onale milieu-organisati e die door onderzoek, overleg en acti es werkt aan een duurzaam evenwicht tussen mens en milieu.

Greenpeace zoekt voor een eigen promoti eteam in Groot-Amsterdam

Donateurwervers & Teamleiders m/v 12-16 uur per week

Wij bieden persoonlijke begeleiding vanuit ons kantoor, een goed salaris en aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden.

Voor meer informati e: www.greenpeace.nl/vacatures of neem contact op met Sandra Janssen 020 524 93 21, [email protected] w

ww

.gre

enp

eace

.nl

studentenprij

s*

Alle kennis rond de oudheid is gebundeld in een speciale afdeling, waar onderzoek en opleidingen samenkomen.

Kijk voor meer informatie over het onderzoek en de (unieke) masteropleidingen Archeologie, Griekse en Latijnse taal en cultuur, Erfgoedstudies, Oudheidkunde en Oudheidstudies op www.let.vu.nl/oudheid.

Heb je een bachelor in Archeologie, Geschiedenis, Assyriologie of Griekse en Latijnse taal en cultuur en wil je je onderscheiden? Kom dan voor een master naar de Vrije Universiteit Amsterdam.

De VU biedt voor Nederland een aantal unieke masters op het gebied van de oudheid: onderzoeksmaster Oudheidstudies, Oudheidkunde en Erfgoedstudies*.

* Betreft ook het meer recente erfgoed. Tevens toegankelijk voor kunsthistorici en sociaal-geografen.

“Do tolls reduce traffi c jams?”

“Is youth unemployment a scar for life?”

“How much is an extra year of

education worth on the labor market?”

Come to the Social Economics Introduction

at June 18 in Maastricht.

With a master in “Social Economics”

at Maastricht University you will be able to

answer important social questions.

Visit www.socialeconomics.nl for

more information.

SPAANSLEER JE BIJ ANIMO

ACADEMIA DE ESPAÑOL

Cursussen in Amsterdam en SpanjeBel 020-6752293 of kijk op www.spaans-bij-animo.nl

voor alle informatie.

folia 090605.indd 1 04-06-2009 16:03:50

verhuurt

Ben je op zoek naar (tijdelijke) woonruimte in Amsterdam?Kijk dan op www.ymere.nl en schrijf je in voor een studentenwoning.

Ontdek jouw mogelijkheden bij de overheid

11 en 12 decemberAmsterdam RAI

Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

www.carrierebeursoverheid.nl

• StudiJob is geopend van 09.00 - 17.15 uur.• Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60. • www.studijob.nl

StudiJob maakt werk van je studie!Voor de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum, verzorgt StudiJob Uitzendbureau de werving en selectie voor het project:

Traineeship Controller (38u p/w)Bovenstaande organisaties zijn op zoek naar talentvolle afgestudeerden die zelfstandig en in teamverband een driejarig traineeship tot Management Controller willen volgen.

Als trainee werk je zelfstandig aan diverse projectopdrachten binnen en buiten de UvA, de HvA en het AMC en volg je daarnaast een begeleidings-/ trainingstraject. Hierin is veel aandacht voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. De inhoud hiervan is afhankelijk van je vooropleiding en de opdrachten waarmee je op dat moment bezig bent. Je komt in aanraking met accounting, financiële rapportages, budgetteren, contractactiviteiten, en managementinformatie.

Gedurende het traject voer je werkzaamheden uit langs de lijn van analyseren, ontwerpen en besturen en verwerf je competenties op het gebied van managementadvisering en managementcontrol. In het eerste jaar zal vooral een beroep worden gedaan op je analytische vaardigheden.

Profiel:Het traineeship controller is bedoeld voor enthousiaste, afgestudeerde HBO’ers/WO’ers met ambitie op het gebied van management & control, die leren en werken willen combineren. Je hebt een relevante opleiding gevolgd, zoals:

* Business Economics (MSc) * Accountancy & Control (MSc) * HBO Bedrijfseconomie

Je vindt het een uitdaging om mee te denken, uit te zoeken, te vergelijken, te analyseren en te adviseren en om de bedrijfsprocessen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Je bent betrokken, dienstverlenend, collegiaal, enthousiast, een echte doorzetter en je beschikt over goede communicatieve vaardigheden.

Heb je maximaal twee jaar werkervaring, een relevante studie afgerond en heb je de ambitie om werken en leren te combineren? Stuur dan zo spoedig mogelijk je cv en motivatiebrief naar Hanna Sohier: [email protected]. Voor vragen kun je contact met haar opnemen via 020-5353462.

folia 091127.indd 1 20-11-2009 09:07:20

Folia 13 | 17

weten dat underground een succesformule is en probe-ren dat na te doen door bijzondere locaties te kiezen of dat rauwe randje van de underground na te maken.’Dat beaamt ook journalist Job de Wit. ‘Marketingjon-gens hebben het alternatieve circuit ontdekt en gebrui-ken dat in hun reclames. Zo verdwijnt de underground omdat het onmiddellijk door de mainstream wordt omarmd.’

A D H O C

Opvallend is dat veel undergroundorganisaties niet meer aan een locatie gebonden zijn. Voorheen waren kraakpanden als De Nieuwe Anita of OT301 vaste loca-ties voor spannende avonden. Maar nu die plekken tot de mainstream behoren, is de echt alternatieve cul-tuur reizende. Underground heeft een ad-hockarakter gekregen.Neem Galerie Schaap bijvoorbeeld. Een kunstenaars-netwerk dat huisde in een oude slagerij in de Utrecht-sestraat. De eigenaar wilde het pand terug, waardoor de kunstenaarsvrijplaats zijn biezen moest pakken. Onder de naam Museum of the Bohemean reist nu een collectie van kunst in wijndozen elke drie maanden van galerie naar galerie in Amsterdam. De wijndozen worden elke drie maanden uitgedeeld aan bezoekers en moeten na zes weken terugkomen met een kunst-werkje erin. Jaap Simonis is het brein achter Schaap en Museum of the Bohemean. ‘Amsterdam mag meer broeien. Op dit moment is er weinig aanbod op het gebied van vrijplaatsen voor kunst en cultuur, dat zie je aan de enorme aanloop die we hebben.’ Bij de viering van het eenjarige bestaan van Museum of the Bohemean zitten kunstenaars en andere trouwe Bohemeanbezoekers op Perzische tapijten en genieten van muziek en theaterperformances in kunstcentrum Mezrab in Oost. Goedkoop bier en soep dragen bij aan een gemoedelijke sfeer. Volgens Simonis zijn er nu een paar honderd mensen die het Museum of the Bohe-mean volgen. ‘Maar dat wordt alleen maar meer omdat we steeds verhuizen. We trekken iedereen aan. Van hippies tot bourgeoiskindjes met rijke ouders.’

H O M O S A U N A

Hoewel kraakpanden het moeilijk hebben nu ontrui-mingen geen unicum meer zijn en het kraakverbod

aanstaande is, blijft de kraakwereld nauw verbon-den met de underground. Een maand geleden werd de oude homo-nachtsauna Thermos in de Kerkstraat gekraakt door Kraakhelder, een cultuurgroep die leeg-stand wil opvullen met kunst en nachtcultuur. Op Museumnacht is de voormalige homosauna volledig

afgeschermd, alleen te herkennen door de vele fietsen voor de deur. Bij de deur moet je een wachtwoord noe-men, anders kom je niet binnen. Minimal muziek schalt door de ruimte. Studenten, krakers, kunstenaars en vijf-tigers dansen in de voormalige kantine van de sauna. Het pand heeft drie verdiepingen en een darkroom. En er zijn zo’n zeventig ‘rustruimtes’, elk ongeveer zo groot als een kleedhokje – als je er rechtop in staat dan steekt je hoofd boven de schotten uit. ‘Safe only’ waar-schuwt een bordje op de deur. Het feestje moest wel een beetje exclusief zijn, dus de bezoekers werden op de hoogte gebracht via een mai-linglijst. Het is de bedoeling dat Thermos een lacune in de kunstscene van Amsterdam vult, vertelt Kraak-helder-woordvoerder Patrick: ‘We gaan hier theater, muziek en beeldende kunst programmeren. Er zijn

tegenwoordig nog maar weinig kunstenaarsvrijplaat-sen in Amsterdam, zeker binnen de grachtengordel.’

G O I N ’ U N D E R G O U N D ?

Belangrijk, noodzakelijk, onontbeerlijk en niet weg te denken. Zo omschrijven undergroundgangers hun scene. Want hoewel de underground steeds sneller vernieuwt en minder aan plekken dan wel aan perso-nen of organisaties is verbonden, hij bestaat nog wel. Volgens Zirk is de underground de avant-garde, een broedplaats voor nieuwe muziekstromingen. Lammers van Lockdown vindt de ondergrondse uitgaansscene onontbeerlijk om uit de sleur te komen van het over-bekende aanbod in Amsterdam. En Jaap Simonis van Galerie Schaap is stellig: ‘Ze kunnen kraken verbieden en illegale feesten afgelasten, maar de underground blijft bestaan. Stiekem kan altijd.’ En alle drie zijn ze het erover eens, in een maatschappelijk klimaat van con-trole en regeltjes biedt de underground tegenwicht aan vertrutting.

F A M I L I A I R

Op een vrijdagavond drinken en dansen zeventien mensen in Café de Zolder. Als een alleenheerser zit barvrouw Hilje met een cowboyhoed achter de bar – ze past er net tussen. Aan de muur hangen wonderlijke parafernalia: een groot schilderij van een oude man met een rode sjerp, een tafeltennisbatje, witte plateau-zolen en een schildpaddenprent uit Kaapverdië. Bezoeker Koen (27) is er voor de derde keer. ‘Hier heb je geen sluitingstijden, het is gezellig, familiair, je mag er roken. En het is speciaal, omdat je uitgenodigd wordt.’ De buren van Hilje hebben gelukkig nog niet geklaagd. Hilje hoopt dat ze mensen inspireert om ook zoiets op te zetten. ‘Je hoeft geen duur pand te hebben op een toplocatie om iets nieuws te beginnen. Gewoon een goed concept en leuke mensen, dat is genoeg.’ l

www.galerieschaap.nl www.myspace.com/lockdownamsterdam www.amsterdam-underground.com www.kraakhelder.org

NB Sommige geïnterviewden worden op hun verzoek alleen met voornaam genoemd.

Museum of the Bohemean Museum of the Bohemean

Museum of the Bohemean

‘ Zodra erover wordt geschreven, is het eigenlijk geen underground meer’

18 | Folia 13

De professoren Pel, Rotgans, Saltet en Stokvis geven goed les. Soms kunnen de colleges door plaatsgebrek helaas slechts door een deel van de studenten worden bezocht. Professor Treub geeft uitstekende colleges op een gezelligen en aangenamen toon…….’t Gemis van een goed leerboek als leidraad wordt noode gevoeld. Alleen het gebruik van de oude spelling ver-raadt dat deze anekdote waarschijnlijk een hoogleraar-beoordeling betreft uit het begin van de vorige eeuw, maar verder zou het oordeel net zo goed geveld kun-nen zijn door hedendaagse studenten tijdens de ver-kiezing van de Docent van het Jaar. Niets nieuws onder de zon, de geschiedenis herhaalt zich.‘Eigenlijk blijft er verbazend veel hetzelfde’, schrijft ook Louise Gunning, bestuursvoorzitter van het AMC en decaan van de medische faculteit, in het laatste hoofdstuk van MFAS schrijft geschiedenis – Medische stu-denten in Amsterdam verenigd. In het bewuste hoofdstuk, met de titel ‘Back to the future’, verplaatst zij zich in het jaar 2025. Zelfs dan blijkt alles nog hetzelfde als nu en als in het (verre) verleden: ‘Nog steeds worden nieuwe studenten ingewijd in de geheimen van het AMC, al is dat allang niet meer dat bruinoranje gebouw uit 1979. De meeste MFAS-leden willen gewoon dokter worden, er is gelukkig elk jaar weer een flink aantal dat kiest voor een academische carrière, maar allemaal weten ze dat hun studie nooit hetzelfde was geweest zonder de MFAS’.

S N U F F E L E N I N H E T A R C H I E F

De geschiedenis van de MFAS, de Medische Faculteit der Amsterdamsche Studenten, is nu geboekstaafd in een sympathiek koffietafelboek in klein formaat, mooi vormgegeven, met veel beeld en veel anekdo-tes. Het plezier waarmee studenten en oud-studen-ten geneeskunde het boek hebben samengesteld spat

van de pagina’s. Dergelijke boeken worden meestal samengesteld vanwege een pompeus jubileum dat moet worden gevierd of als liber amicorum bij het ver-trek van een bestuurder die iedereen al lang had wil-len zien vertrekken. Niet dit boek. Louise Gunning

zwaait al jaren de scepter in het AMC en zal daar nog wel even mee doorgaan. En de MFAS viert dit jaar het schitterende non-jubileum van 113 jaar. Het boek is het gevolg van een ‘uit de hand gelopen geschiede-nishobby’ van een aantal MFAS’ers. Twee jaar geleden zaten zij te snuffelen in het MFAS-archief, en realiseer-den zij zich dat ‘meer dan een eeuw verenigingsge-schiedenis’ voor toekomstige generaties bewaard zou moeten blijven. Er kwam een begeleidingscommissie, er kwam geld, er werd geïnterviewd, er werd gefoto-grafeerd, geschreven, geplakt en geknipt. Het resul-taat werd begin deze maand gepresenteerd.

5 0 C E N T P E R J A A R

De naam MFAS komt pas voor sinds 1931.Voor die tijd worden de belangen van de Amsterdamse geneeskun-destudenten behartigd door de Medicinae Studioso-rum Societas (MSS), de voorloper van de MFAS. De MSS wordt opgericht in 1896 als afsplitsing van het Amsterdams studentencorps ASC. De vereniging richt zich op ‘bevorderingen van de studiebelangen in de meest uitgesproken zin des woords der studenten in de Geneeskunde.’ De jaarlijkse contributie wordt bepaald op vijftig cent per jaar. Het zijn vooral de

zogenoemde ‘jaarboekjes’, later ‘semesterboekjes’ die een goed beeld geven van de beginjaren van de MSS en die verslag doen van wat er zoal gebeurde of misging op de medische faculteit. Zoals de ‘krisis bij het prak-tisch-obstetrisch onderwijs van professor Treub’, die

in 1897 besluit dat naast semi-artsen ook onervaren eerstejaarsstudenten ‘waakbeurten’ kunnen vervullen in de kraaminrichting.Maar het zijn niet alleen verhalen uit de stokoude doos, ook de recentere tijd komt aan bod. Zoals uiter-aard de oorlogsjaren, de politisering van de studen-tenbeweging in de jaren zestig en zeventig (de MFAS steunt de pro-abortusbeweging Stimezo), het meer-maals ingrijpend veranderen van het curriculum en het vertrek van de faculteit uit de binnenstad naar het gloednieuwe AMC in de Bijlmer, waar aanvankelijk ‘midden in het weiland’ niets te beleven is. Gelukkig is daar dan nog de Epstein bar, voor intimi ‘de Ep’, waar elk nieuw gekozen bestuurslid tijdens de constitutie-borrel een twintigtal bieren ad fundum leegdrinkt, bij elk biertje roepend ‘MFAS Hooogh!’ l

Diverse auteurs: MFAS schrijft geschiedenis, 128 pagina’s, voor €10 te koop bij de MFAS Boekenservice en voor €14 thuisbezorgd, zie www/mfas.net/boegbeeld

Door Dirk Wolthekker

Een uit de hand gelopen hobby van geneeskundestudenten leidde tot een boek over

de geschiedenis van de Medische Faculteit der Amsterdamsche Studenten.

‘MFAS Hooogh!’

jubileumboek

De MFAS viert dit jaar het schitterende non-jubileum van 113 jaar

Foto

’s: M

FAS

Demonstratie tegen bezuinigingen in het onderwijs (l), MFAS laat 460 AMC’ers tegelijk hoofd-schouders-knie-en-teen doen, voor het goede doel én een vermelding in het Guinness Book of Records (midden), uitreiking oeuvreprijs dr. Michels.

Folia 13 | 19

Hagar Jobse (22) verruilde

Amsterdam dit jaar voor een

andere wereldstad: Madrid.

Hier volgt zij een master

nieuwste geschiedenis.

Maandag 16 novemberDe reden om voor een master nieuwste geschiedenis in Madrid te kiezen is onder andere dat er een groot aan-tal vakken over Latijns-Amerika wordt aangeboden. Zo word ik vandaag bijvoorbeeld om 12.00 bij ‘internatio-nale betrekkingen van Latijns-Amerika’ verwacht. De metro is in Madrid niet alleen het meest gang-bare vervoersmiddel, maar ook de werkplek van vele muzikanten. Mijn ochtendroes en die van de rest van de metrogangers is snel over dankzij de opzwepende wijsjes van twee Zuid-Amerikaanse straatmuzikanten. Madrid is een bolwerk van Zuid-Amerikanen. Op zon-dag verzamelen ze zich op een veld net buiten Madrid om naar hartenlust de hele dag delicatessen uit het land van afkomst te bereiden en te luisteren naar (in mijn ogen enigszins foute) latino-muziek. Ik ben te vroeg voor de les, dus ik besluit nog een kopje koffie te gaan drinken in de cafetaria. Of zal ik toch maar een biertje nemen? Op de Spaanse universi-teit kun je niet alleen bier, maar ook sterkedrank krij-gen. In Spanje wordt het gebruik van alcohol blijkbaar bevorderlijk bevonden voor de studie. De lessen gaan er in Spanje nog enigszins ouder-wets aan toe, hoogleraar vertelt en wij dienen braaf alles neer te pennen. Na tweeënhalf uur onafgebroken geschreven te hebben, verlaat ik met lichte koppijn het lokaal. De werkgroepen van de UvA waren geloof ik zo slecht nog niet, denk ik bij mezelf.

Dinsdag 17 novemberSinds ik in Madrid woon zit ik weer op tekenles, voor het eerst sinds tien jaar. Om vijf uur ’s middags bel ik aan bij ‘Kunststudio 13’. Dat klinkt heel modern, maar Kunststudio 13 bevindt zich in een verwaarloosd antiek trappenhuis waar je tastend in het donker je weg

omhoog moet zien te vinden. Mijn leraar past net zo goed bij het trappenhuis als het trappenhuis bij mijn leraar: Manuel is een stoffige oude man die zelf niet meer tekent en al zijn werk achter een al jaren vergren-delde deur bewaart. Hoewel ik nog nooit werk van hem gezien heb twijfel ik er niet aan dat hij een geweldige schilder moet zijn, met een blik op mijn papier weet hij me precies te vertellen wat er aan verbeterd moet wor-den. Als ik om negen uur ’s avonds de studio verlaat kri-oelt het nog van de mensen op straat. In Madrid ben je nooit écht alleen, er is altijd wel een barman of een oud vrouwtje die een wat mindere dag door middel van een schouderklopje of een glimlach weer goedmaakt.

Woensdag 18 novemberHet is vandaag mooi weer, dus besluit ik te gaan stude-ren op het idyllische pleintje bij mij om de hoek. Stu-deren zonder een fatsoenlijke kop koffie is lastig, dus ik ga eerst even bij de bar om de hoek langs. Domingo, de altijd even vriendelijke barman, zet automatisch een koffie verkeerd voor mijn neus. De bar van Domingo voldoet aan alle criteria van een typisch Spaanse bar: de aanwezigheid van een met servetjes bezaaide vloer, ( ja, dat is typisch Spaans), een gokautomaat, een aan het plafond bevestigde tv die de hele dag aanstaat, en een luidruchtige klantenkring. Studie-intenties zijn er wel degelijk, maar ik krijg al snel gezelschap van de eigenaar van de hippiewinkel op hetzelfde plein. Behalve gezellige afleiding levert het gesprekje met de eigenaar een gratis pakketje wie-rook op, lang leve de connecties op het buurtplein! Op woensdagmiddag help ik altijd in een immigratie-centrum in de multiculturele wijk Lavapies. Ik help in de ‘Integratieschool’ , een soort naschoolse opvang voor kinderen van immigranten. Hoewel hun ouders van oorsprong niet Spaans zijn, is het antwoord op mijn vraag waar ze vandaan komen meestal ‘Spanje’. Als de kinderen zich zelf als Spanjaard beschouwen, valt er dan nog veel te integreren?

Donderdag 19 novemberVoor iedereen die geregeld klaagt over de organisatie binnen de UvA, hierbij een troostende mededeling:

het kan nog veel en veel erger! Nog nooit heb ik met een zo ontzettend bureaucratisch systeem te maken gehad als in Madrid, nog nooit ben ik zo vaak van het kastje naar de muur en vervolgens weer van de muur naar het kastje gestuurd. Het is zelfs zo erg dat dit goed georganiseerde Nederlandse meisje de hoog-leraar op het idee moet brengen dat het misschien handig is om mededelingen per mail te versturen, in plaats van alleen een briefje ergens verscholen op de faculteit op te hangen. Dus, UvA-studenten, prijst u zich gelukkig!Op donderdag ga ik meestal na afloop van de les met een groepje medestudenten ergens wat eten. In dit geval gaat eten hand in hand met veel drinken. Het systeem werkt namelijk als volgt: bij elk drankje een gratis tapa. Veel later dan gepland begin ik met een goedgevulde maag en een enigszins licht hoofd aan mijn weg naar huis. Hoewel ik in het centrum woon is het nog best een eindje lopen. Als ik mijn fiets had was ik nu al thuis geweest, denk ik bij mezelf.

Vrijdag 20 novemberVandaag heb ik niets anders gedaan dan slenteren door mijn buurt waar altijd wat te beleven is. Ik woon vijf minuten van Plaza Mayor, het centrale plein van Madrid. Helemaal nu de crisis in Spanje keihard heeft toegeslagen is de Plaza Mayor het terrein van kunste-naars, acteurs, muzikanten en mensen die op de meest originele manieren geld proberen te verdienen. Zo is er bijvoorbeeld het ‘wc-papierkunstwerk’, een bouw-werk dat boven een windrooster wappert en enkel uit wc-papier bestaat. Nu ik hier al een tijdje woon raak ik steeds meer bekend met de vaste ‘acts’ op het plein. Een groepje gitaarspelende zigeuners, een vrouwtje dat uitgedost als een soort fruitwinkel door het leven gaat, (wat daar de charme van is snap ik ook niet) en een heel rijtje schilders. Toch is er voortdurend verande-ring op het plein. Madrids centrale plein representeert de rest van de stad: het is voortdurend in beweging en verveelt nooit. l

Volgende weekgast: Dewi Walian, student privaatrecht en winnares van de Grotiusbeurs, vanuit Hong Kong.

47weekgastFoto

’s: H

agar

Jobs

e

20 | Folia 13

Schrijvers die voorlezen, publiek dat vragen mag stel-len, het klinkt allemaal weinig flitsend in een tijd waarin spektakel en snelheid de boventoon voeren. Toch wordt de CREAtions Jonge Schrijversavond op 27 november allesbehalve saai, volgens Maurice Seleky, wiens eigen boek deze zomer verschijnt bij uitgeverij Ambo/Anthos.‘Het wordt een show waarin literatuur de rode draad vormt. Er komen acht jonge schrijvers voorlezen. Korte verhalen, gedichten, fragmenten uit een roman, het kan van alles zijn. Per persoon hebben ze onge-veer tien minuten de tijd. Verder zal ik hen vragen stel-len en het publiek heeft die mogelijkheid ook. Mensen mogen alles vragen, over hun werk, of over hoe het is om jong schrijver te zijn, hoe je een contract krijgt, dat soort dingen. In principe is alles mogelijk.’Zijn er, behalve dat de schrijvers allemaal jong zijn, met leeftij-den variërend tussen 22 en 32, gemeenschappelijke kenmerken tussen hen?‘Het zijn bijna allemaal debutanten. Vaak hebben debu-ten een specifieke thematiek en vaak gaat het over zaken waar je als jongere te maken mee hebt. Verhalen over opgroeien in de grote stad, aangezien veel mensen uit Amsterdam komen, of hoe je met dilemma’s omtrent liefde en vriendschap kunt rondlopen. Er zullen veel coming of age-verhalen bij zijn. Of dat specifiek aan deze tijd voorbehouden is weet ik niet. Je had dit ook twin-tig of dertig jaar geleden kunnen doen en dan hadden de verhalen waarschijnlijk thematisch vrij veel overeen-komsten gehad met die van nu, alleen de omgeving is natuurlijk erg veranderd. Soms kan dat een belangrijke factor zijn. Dat je nu bijvoorbeeld in plaats van liefdes-brieven geconfronteerd wordt met sms’jes waarin de

liefde aan elkaar wordt verklaard. Doordat de communi-catiemiddelen zijn veranderd, gaan mensen misschien ook wel anders met elkaar om.’De meerderheid van de deelnemende schrijvers is vrouw. Is het mannenbolwerk van de literatuur aan het afbrokkelen?‘De dames die meedoen plaatsen zichzelf niet in het rijtje van chicklit-auteurs als Saskia Noort, Esther Ver-hoeff en dergelijke, maar zien zichzelf als onderdeel

van de meer serieuze literatuur. Sowieso zijn er ver-schijnselen in de samenleving waarneembaar die aan-geven dat vrouwen meer met literatuur bezig zijn dan mannen. Vaak lezen zij nog op hogere leeftijd romans, terwijl mannen na hun veertigste geen fictie meer schijnen te lezen. Het wordt dus ook wel tijd dat vrou-wen de literatuur gaan schrijven. Hopelijk is dit het begin van een nieuw vrouwelijk geluid.’Behalve dat er meer vrouwen deelnemen valt ook op dat drie auteurs een achtergrond hebben bij 119-jarig literair satirisch studentenweekblad Propria Cures, waar vroeger mensen als Hugo Brandt Corstius, Hella Haasse, en Abram de Swaan voor schreven. Onderscheiden zij zich van de anderen?‘Ze zijn misschien wat meer gehard en ervaren dan schrijvers uit een andere stal. Het zijn altijd heel ambi-tieuze mensen, vooral op literair vlak. Mensen die waarschijnlijk al op jonge leeftijd wisten dat ze iets met schrijven wilden, en daarom eerst bij PC zijn gaan schrijven. Zo zijn ze in literaire kringen terecht geko-

men, met uitgevers en andere schrijvers in contact gekomen. Over het algemeen hebben PC-auteurs een goed ontwikkeld en vrij scherp gevoel voor humor.’Het klinkt allemaal wel leuk en aardig, maar is voorlezen voor een zaal niet hopeloos ouderwets?‘Misschien is het ouderwets, maar ik denk dat het juist in deze moderne snelle tijden met heel veel ander entertainment en vermaak een uniek iets is dat heel

goed werkt. Een inspiratiebron voor deze avond is Nightwriters, het initiatief van Kluun. Daar heb ik zelf een paar keer aan meegedaan, op avonden waar ook Kluun, Joost Zwagerman en Tommy Wieringa voorla-zen. Daar reageren mensen enorm enthousiast op. Je kunt wel weer naar een feest of film gaan, naar de geijkte zaken. Dit is bijna hoe de mensen het in de oudheid deden, tekst en kunst met elkaar delen op een reallife-manier. Ik denk dat mensen daar wel behoefte aan hebben, het heeft iets warms en harmonieus, en het heeft een eenmalig karakter. Stel dat het bij deze avond blijft, dan kun je misschien over vijf jaar zeggen: “Ik zag die jonge talenten toen in de Crea Theater-zaal.” Het heeft iets heel authentieks, een soort huis-kamergevoel.’ l

CREAtions Jonge Schrijversavond; vrijdag 27 novem-ber, 20.30 uur, Crea Theater, Turfdraagsterpad 17. Toegang gratis.

Door Harmen van der Meulen

Acht jonge schrijvers komen vrijdag 27 november voorlezen in Crea, onder wie zeven

(oud-)UvA-studenten. Organisator en presentator van de avond en zelf binnenkort

debuterend auteur Maurice Seleky vertelt wat we kunnen verwachten.

Verhalen voor het slapengaan

literatuur

De schrijversH A N N A B E R V O E T S ( 1 9 8 4 )Volgde de bachelor media en cultuur en de master jour-

nalistiek en research aan de UvA. Ze werkte voor NL20,

onder meer als uitgaansrecensent, en is nu columnist

voor Volkskrant Magazine. Haar boek Of hoe waarom

(L.J. Veen, 2009) is volgens haar site een ‘tragikomische

literaire musical over onze obsessie met uiterlijke schijn

waarin de liefhebbers van Giphart, Grunberg, De dui-

vel draagt Prada, Bret Easton Ellis en Gooische Vrouwen

elkaar vinden.’

J A I M E D O N A T A ( 1 9 7 7 )Studeerde geschiedenis aan de Radboud Universiteit

Nijmegen en aan de UvA. Winnaar van de Kwakoe Lite-

ratuur Prijs in 2006. Schreef voor de Nijmeegse studen-

tenbladen VOX en ANS, en voor Propria Cures. In het

najaar van 2011 zal zijn boek verschijnen bij Prome-

theus.

J A N N E K E V A N D E R H O R S T ( 1 9 8 1 )Studeerde politicologie aan de UvA. Schreef voor HP/de

Tijd, NRC Handelsblad en eerst voor Propria Cures. In 2009

kwam haar verhalenbundel Ik weet hoe jongens huilen

(Nieuw Amsterdam, 2009) uit die vrij goed is ontvangen.

Op het moment is ze columnist voor Het Parool.

P H I L I P H U F F ( 1 9 8 4 )Studeerde filosofie en geschiedenis aan de UvA. Debu-

teerde in 2008 in literair tijdschrift De Gids met het korte

verhaal De Ochtenden. Publiceerde daarna ook verhalen

in de tijdschriften Passionate Magazine, Hollands Maand-

blad, en Hollands Diep. Als bijbaan reed hij Martin Bril

door het land. In oktober verscheen zijn roman Dagen van

gras. Het boek is genomineerd voor de Debutantenprijs.

O L G A K O R T z ( 1 9 8 5 )Studeert Nederlandse taal- en letterkunde aan de UvA.

Schrijft voor Propria Cures, en won op de middelbare

school de dichtwedstrijd Doe maar, dicht maar. In 2010 ver-

schijnt haar debuutroman bij Prometheus. Waar hij over

‘Voorlezen werkt heel goed’

Foto

’s:

Fred

van

Die

m/b

ewer

king

: Bas

Koc

ken

Folia 13 | 21

zal gaan wil ze nog niet zeggen, behalve: ‘Bij mij is het

iedere dag oorlog.’

S T E R R E V A N R O S S E M ( 1 9 8 4 )Deed een bachelor literatuurwetenschap aan de UvA, en

volgt nu de researchmaster Cultural Analysis. In septem-

ber 2010 verschijnt haar verhalenbundel bij Prometheus.

Zij publiceert verhalen op weblog Meer Licht, samen met

onder andere twee winnaars van het Amsterdams Studen-

ten Festival. Sterre heeft het literair-culturele tijdschrift

PreFab opgezet en is gedurende drie edities de hoofdre-

dactrice geweest. Ze heeft gepubliceerd in het Engelsta-

lige magazine Desert Fish en in het literaire magazine Met

Andere Zinnen.

M A A R T J E W O R T E L ( 1 9 8 2 )Studeerde af aan de Rietveld Academie in de discipline

Beeld & Taal. In 2007 won ze de schrijfwedstrijd Write

Now. Ze publiceerde verhalen in Passionate Magazine,

De Brakke Hond, en De Gids. In 2009 verscheen haar ver-

halenbundel Dit is jouw huis (De Bezige Bij), die positieve

recensies ontving.

E B E L E W y B E N G A ( 1 9 8 7 )Studeert rechten aan de UvA. Is hoofdredacteur van

Spunk, het online magazine voor en door jongeren, waar-

van eerder medewerkers Renske de Greef en Hannah

Buenting doorbraken. In 2007 verscheen zijn roman Gale-

rie Onvolmaakt (De Bezige Bij), die redelijk negatief werd

besproken door recensenten, met name Max Pam. Ebele is

columnist van Adformatie en Bright.

M A U R I C E S E L E K y ( 1 9 8 2 )Studeerde rechten aan de UvA, en haalde zijn prope-

deuse aan de Film- en televisieacademie. Zijn debuutro-

man verschijnt in de zomer van 2010 bij uitgeverij Ambo/

Anthos. Het boek gaat over: ‘Jongeren in Amsterdam die

experimenteren met seks, drugs, en rock-’n-roll, en op

zoek zijn naar betekenis, liefde, vriendschap, en dat dan

afgezet tegen een aantal maatschappelijke gebeurtenis-

sen als de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh en

de oorlog in Afghanistan. Het is een soort statement over

onze tijd.’

Bovenste rij, v.l.n.r.: Maartje Wortel, Olga Kortz, Sterre van Rossem, onderste rij, v.l.n.r.: Hanna Bervoets, Maurice Seleky, Ebele Wybenga, niet op de foto: Jaime Donata, Janneke van der Horst, Philip Huf

Foto

’s:

Fred

van

Die

m/b

ewer

king

: Bas

Koc

ken

22 | Folia 13

annonces

CULTUUREen vroege Kerst? Vier Kerstmis op 28 november in het Concert-gebouw! Want dan zingt KCOV Amsterdam het Weihnachts-oratorium. Een muzikaal feest met juichende koren, ingeto-gen koralen en virtuoze aria’s. Kaarten: E32,50 (CJP E30).

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur – De Rode Hoed Keizersgracht 102 – Amsterdam

STUDENTEN EN STUDIEGestopt met je studie? Onder be-geleiding op zoek naar een andere studie? www.herorientatietraject.nl

STUDENTEN SPORT CENTRUM USCAgenda • Gratis Fysiotherapieadvies Op maandag kun je tussen 16.00-17.00 uur op het Universitair Sport Centrum terecht bij USC Fysiothe-rapie voor een gratis en vrijblijvend advies over een blessure of hard-nekkige klacht. Opgeven vooraf bij de sportbalie van het USC of via tel. 020 301 3540. Er zijn ook gratis inloopspreek-uren voor mentale training en voe-dingsadvies. • Spinning Marathon

Zondag 29 november kun je je weer in het zweet fietsen voor het Emma Kinderziekenhuis tijdens de USC Spinning Marathon. Je kunt 4 of 2 uur fietsen. Tijdens je sportie-ve prestatie word je verzorgd door ons vrijwilligersteam, zodat je je optimaal kunt uitleven. Ook vrij-willigers zijn van harte welkom. • Overdekt tennis Op USC Tennis kun je ook ’s win-ters een balletje slaan. Van maan-dag t/m donderdag zijn er ’s ochtends en ‘s middags banen te huur. In het weekend kun je ’s middags terecht. Check www.usc.uva.nl > locaties > USC Tennis. • Schaatsen Seizoenstart gemist? Geen pro-bleem, je kunt op elk gewenst mo-ment instappen. I.s.m. SKITS en het SVU biedt het USC een uniek, breed opgezet schaatsprogramma. Met je schaatskaart kies je zelf elke les de dag uit dat je kunt/wilt. Dit kan dus elke les anders zijn. Check voor al het boven-staande www.usc.uva.nl

VERDIENENGezocht: Hulp in huishouding. E16 tot E19 per uur. Ervaring pre. 1-3 dagen per week. Rivie-renbuurt. Bel 06 4578 7138.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.Als vrijwilliger naar Afrika, Azië

of Latijns-Amerika? Kom op 16 december naar de info-avond! www.wereldvrijwilliger.com

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studenten-verhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E35. Ook met ver-huismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSENBen jij een multicultureel talent? Dan zijn wij op zoek naar jou! 6 talenten zijn op zoek naar kleur-rijke talenten die ze willen inter-viewen over wervingsmethoden van bedrijven. Er zal hierover later een interview verschijnen in diver-se media. Geïnteresseerd om ge-interviewd te worden? Neem dan contact op met Linda Eisen, [email protected], 06 5386 7115.

Openbaar debat over ‘De verge-ten dossiers van de vredesproces-industrie: de Palestijnen in Israël, de Palestijnen in de diaspora’, met twee Palestijnse gastsprekers: Ha-san Abu Nimah oud-diplomaat en publicist; Jordanië) en Iyad Rabi (advocaat en politiek acti-vist; Palestina) en met coreferen-ten. Datum: zaterdagmiddag 28 november. Tijd: 13.30 17.00 uur. Plaats: Amstelveld 10, Amsterdam. Organisatie: Nederlands Palestina

Komitee i.s.m. al-Awda & de Pa-lestijnse Gemeenschap in Neder-land. www. palestina-komitee.nl

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadono-ren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel. 020 566 3090, [email protected] of www.spermadonoren.nl

STUDENTENZAKENOp www.uva.nl/studentenza-ken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenza-ken – Studentendecanen, Bu-reau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bu-reau Internationale Studenten-zaken, Trainingscentrum en

het Service & Informatiecen-trum. Studentenzaken is ook be-reikbaar via tel. 020 525 8080.

BUREAU OMBUDSMAN UvAStudenten met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Om-budsman Studenten, Christel Hol-trop, [email protected] , tel. 525 3798, www.student.uva.nl/ombudsman Medewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Om-budsman Personeel, Anneke Vij-geboom, [email protected], tel. 525 5548, www.uva.nl/ombudsmanpersoneel. Het Bureau Ombudsman is ge-

huisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

VOORZIENINGEN GEHANDICAPTENU kunt als student of als mede-werker van de UvA bij de CVG te-recht voor o.a. informatie over persoonlijke en/of algemene voorzieningen die samenhangen met het hebben van een functie-gebrek. E-mail voor studenten: [email protected], voor medewer-kers: [email protected]. Meer informatie vindt u op www.mede-werker.uva.nl/arbo onder voorzie-ningen gehandicapten.

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk,

bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen

worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl.

Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Week-

blad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.

CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA.

w w w . c r e a . u v a . n l / a g e n d a

CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 0205251400

Deze maand optredens van o.a. The

Chilly Beans (soul/blues), Thomas

de Haan (singer-songwriter), Adrian

Kenney (stand-up comedy), Fee van

der Poel (kleinkunst) en Swart & Fiel-

mich (cabaret). Zelf optreden? Mail

naar [email protected].

CREA Muziekzaal, toegang gratis

nov-dec

2009

di 1 december, 20.00 / lezing

Powers of ten: De cel Lezingen over beta-onderzoek. Deze keer over

scheikunde en biologie: de cel. Hoe bewaart

zij haar energie, en hoe verdedigt zij zich te-

gen bijvoorbeeld schimmels? ACD en Congo.

Plaats: CREA Theater.

vr 27 november, 20.30 / literatuur

CREAtionsJonge SchrijversDeze avond staat in het teken van jonge schrij-

vers die hun ei kwijt willen. Laat jezelf mee-

nemen door voordrachten van korte verhalen,

gedichten, columns en Q & A’s met jonge

schrijvers. Ben jij zelf ook zo’n jonge schrijver

die zijn verhaal op het podium wil verkondi-

gen, schroom dan niet en meld je aan via

[email protected]. Plaats: CREA Theater.

Toegang gratis. Reserveren niet mogelijk.

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

do 26 november, 20.30 / muziek

CREA Klassiek

Een podium voor klassieke amateurmusici. Met

o.a. Le Grand Tango van Piazzolla. Een keer zelf

optreden? Mail dan naar: [email protected].

Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang gratis.

ma 30 november, 20.00 / lezing

Film en Plaats (3)Bombay & MetropolisLen de Klerk, hoogleraar planologie UvA, over

verbeeldingen van de stad van de toekomst

Metropolis (Fritz Lang, 1927) en 1984 (1984).

Sanne van der Kaaij, onderzoeker bij AMIDSt,

over Bombay aan de hand van Slumdog Milli-

onaire (2008). Plaats: CREA Theater. Toegang:

gratis voor studenten, € 5,- alle anderen.

Studenten Services

Training: EffEcTiEf solliciTErEn di. 1 dEc. 09.30 - 13.00 uur

Studenten Services is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA.Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

www.uva.nl/studentenservices

Hoe krijg je de baan die bij je past

Solliciteren is meer dan alleen vacatures zoeken en een brief en cv sturen. De training begint bij jezelf. Een realistisch zelfbeeld en je toekomstwensen helder krijgen zijn belangrijk om de stage of werkplek te vinden die bij je past. Vervolgens ga je aan de slag met het verkennen van je eigen arbeidsmarkt, netwerken, brief en cv schrijven en is er de gelegenheid om een sollicitatiegesprek te oefenen. Een intensieve training bestaande uit drie bijeenkomsten. Vanaf 1 december start er maandelijks een training: www.uva.nl/trainingscentrum

dEadlinEs uiTwissElingsprogramma’s van dE uva

Vrijdag 15 januari 2010 (tot 17.00 uur) is de deadline voor aanmeldingen voor de uitwisselingsprogramma’s van de UvA buiten Europa. Deze datum geldt voor zowel de UvA brede als de facultaire bilaterale uitwisselingen buiten Europa. Voor Europese uitwisselingen (het Erasmus programma) geldt als deadline 1 maart 2010. Informeer bij de contactpersoon internationalisering naar de verdere procedure voor het Erasmus programma.Meer informatie vind je op: www.uva.nl/internationaal.

workshop: solliciTaTiEgEsprEk di. 24 nov. 09.30 - 13.00 uur

Maak er een succes van!

Binnenkort een sollicitatiegesprek? Voorbereiden werkt! In deze workshop besteden we aandacht aan de gang van zaken rondom het gesprek en gaan we in op de structuur van het gesprek. Daarbij gaan we uit van jouw positie als sollicitant: hoe kun jij het gesprek (bij)sturen en je gesprekspartner overtuigen van jouw geschiktheid? We oefenen met het beantwoorden van veelgestelde vragen en brengen tips over de omgang met lastige vragen in de praktijk. Kijk voor meer informatie op: www.uva.nl/trainingscentrum

Win de nieuwe CD van C-Mon & Kypski

Ga naar checkuit.nl

checkuit folia 2.indd 1 27-10-2009 16:08:35

Folia 13 | 23

Een taal of kunstgeschiedenis. Voor die keuze stond Brecht van Hulten (1970) aan het eind van de middel-bare school. ‘Eigenlijk wilde ik kunstgeschiedenis stu-deren. Daar was ik door mijn geschiedenisleraar mee in aanraking gekomen. Hij vertelde vaak over de schil-derkunst en dan vooral over het impressionisme. Ik had ook eens een spreekbeurt gehouden over Monet, besteedde veel geld aan kunstboeken, ging vaak naar het Rijksmuseum en naar het Van Gogh Museum. Maar ik dacht: met kunstgeschiedenis kom ik niet aan de bak. Het alternatief was een taal leren, daar had ik aanleg voor. Maar ja, welke taal moest ik kiezen? Ik ben behoorlijk mediterraan georiënteerd, dus het moest een Zuid-Europese taal zijn. Ik dacht opeens: ik ga Europese studies doen. Daar zitten vakken als eco-nomie en recht in, maar ook twee talen. Dat maakte de keuze iets makkelijker. Ik koos Frans en Spaans.’Brecht van Hulten is presentator van radio- en tele-visieprogramma’s. Ze was onder meer presentator van Goedemorgen Nederland, het Jeugdjournaal en van programma’s van NOS Actueel, totdat ze met man en kinderen naar Italië vertrok, waar haar man dagblad-correspondent werd. ‘Kon ik ook nog wat Italiaans leren. Met Frans en Spaans als basis is dat niet zo moeilijk.’ Inmiddels is ze weer terug. Afgelopen sep-tember was ze eenmalig invalpresentator bij RTL Bou-levard. ‘Ik heb een solitair studentenleven geleid. Niet dat ik geen vrienden maakte, maar ik was geen lid van een studenten- of studievereniging. Mijn ouders hebben mij redelijk kort gehouden, ik wilde vrijheid. Ik ben ook direct op kamers gegaan, woonde op een kamertje van twee bij drie in de Watergraafsmeer. Vooral in de tentamenperiodes sloot ik me op. In de winter was het er koud. Ik had wel een radiator op mijn kamer, maar de huisbazin beheerde de thermostaat. Later studeerde ik in de bieb van het P.C. Hoofthuis. Daar was het niet alleen warmer, maar kon ik met een vriendin ook nog leuke jongens spotten.Europese studies was eigenlijk een opleiding voor een baan bij de Europese Unie. Maar dat wilde ik zeker

niet. In mijn achterhoofd speelde de gedachte dat ik iets wilde gaan doen met vertalen, tolkenwerk of rei-zen. Ik had een heel grote wens om ontwikkelingswerk te doen. In Mexico heb ik een alfabetiseringscursus gegeven aan Indiaanse vrouwen. Maar ik merkte al snel dat je voor ontwikkelingswerk heel erg idealis-tisch moet zijn. Alles wat je doet is een druppel op een gloeiende plaat. Ik ben gekomen tot de letter K en als die vrouwen nu nog iets weten van wat ik hen heb geleerd, zou het een wonder zijn. Ik heb ook te weinig geduld voor het ontwikkelingswerk, ben meer van het opschieten.Frans was mijn hoofdtaal. Ik vond het prachtig om bijvoorbeeld de gedichten van Baudelaire te ontrafe-len. Docent Jules Bedner heeft mij echt de liefde voor de poëzie bijgebracht. Door hem leerde ik gedichten in een context te plaatsen. Wat wordt er bedoeld, waar zinspeelt de dichter op, dat soort vragen. Ik had ont-zettend veel vrijheid in mijn studie en kon daardoor ook aan mijn andere passie, de kunstgeschiedenis, veel aandacht schenken. Zodoende heb ik een jaar in Gra-

nada kunstgeschiedenis kunnen studeren. Mijn passie verschoof daardoor steeds meer van het Frans naar het Spaans. Dat had ook te maken met Andalusië, dat qua sfeer, klimaat en landschap meer tot de verbeelding spreekt dan de Dordogne.In Spanje heb ik uiteindelijk ook mijn scriptie geschreven over de invloed van Nederlandse op Spaanse architecten tussen 1900 en 1930. Het ging over de vraag in hoeverre architecten als Dudok en Oud de Spaanse architectuur hebben beïnvloed. De verdediging was nog lastig ook, want ik had de scrip-tie geschreven in het Spaans, maar moest haar ver-dedigen in het Frans, want dat was mijn hoofdtaal. Mijn hoogleraar in Granada, Ángel Isac Martínez de Carvajal, wilde dat ik op het onderwerp zou promo-veren, maar eenmaal terug in Nederland had ik daar geen zin meer in. Ik ben redactiewerk gaan doen bij de KRO en zodoende rolde ik uiteindelijk de media in. Een programma maken en presenteren is zo leuk, dat als je er eenmaal aan hebt geproefd, je ook niets anders meer wilt.’ l

roe

m

Door Dirk Wolthekker

Ze studeerde Europese studies

en werd presentator: Brecht

van Hulten.

Granada

Foto

: Bob

Bro

nsho

ff

Brecht van Hulten

Goed oplettenEven een vraag aan alle docenten onder u. Vindt u dat u bovengemiddeld goed les geeft? Waar-schijnlijk wel, want recent onderzoek liet zien dat 95% van de ondervraagden dat van zichzelf vindt. Maar wat vinden de studenten er zelf van? Gelukkig wordt daar ook steeds meer onder-zoek naar gedaan. De meest opzienbarende resultaten komen van een Amerikaanse hoog-leraar natuurkunde. En niet zo maar een. Carl Wieman ontving in 2001 de Nobelprijs voor zijn werk aan ultrakoude gassen. De laatste tijd legt hij zich toe op de didactiek van de fysica. De ontdekkingen die hij daar heeft gedaan zijn zo mogelijk nog wonderlijker. Neem het volgende experiment. Studenten werden enkele simpele vragen gesteld nadat ze een college hadden gevolgd over geluidsgolven. Dat college draaide eigenlijk om maar één punt: waar komt het geluid van een viool vandaan? De docent legde met veel details uit dat de vioolsnaar niet genoeg luchtmoleculen kan laten trillen en dat het de meevibrerende klankkast is die het geluid veroorzaakt. Aan het einde van het college werd de studenten gevraagd: wat maakt het geluid van de viool? Is dat de snaar of de klankkast? Wat denkt u dat het percentage studenten was dat deze vraag goed beantwoordde? Fout. Het was maar 10 procent. Dat wil zeggen, 90 procent had de hoofdzaak niet begrepen. In een ander experiment kregen de studenten eerst de vraag te zien en vervolgens een video-registratie van een wereldberoemde docent die de stof kraakhelder uitlegde. Hoeveel studen-ten wisten nu het goede antwoord te geven? Eén op de twintig! In een derde experiment werd alleen maar gevraagd waar het college over ging. De meeste studenten hadden geen clou. Het grote probleem is natuurlijk niet deze ondermaatse prestaties. De ondervraagde stu-denten waren niet dom, stoned of dronken. Het probleem is ook niet de kwaliteit van de docent. Dit waren allemaal prima hoogleraren aan gerenommeerde universiteiten. Het echte probleem is de enorme kloof tussen de verwachting en de werkelijkheid. De gemid-delde docent denkt dat 90 procent het wel heeft begrepen en 10 procent niet, terwijl de wer-kelijkheid in de collegebanken precies omgekeerd is. De typische docent is als een klusjesman die vrolijk allerlei schilderijtjes ophangt en met een voldaan gevoel de deur van de rijk gedecoreerde kamer achter zich dichttrekt. Maar de haakjes zitten slechts met plakbandjes aan het behang vast en donderen onmiddellijk op de grond. In werkelijkheid is er slechts een lege muur te zien waar de studenten beteuterd naar kijken. Wat nodig is, zijn betere haakjes en een kist vol gereedschap.

Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.

dijkgraaf & fresco

Foto

’s: H

enk

Tho

mas

Zweeds kruiswoordraadsel

Helemaal ingevuld? Mail de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 1 december naar [email protected] en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl.

Folia13

Documents

Transcript of Folia13