Fietsroute TerwijdeOntdek de wijk Terwijde in Leidsche Rijn (Utrecht)!

Deze fietsroute van de gemeente Utrecht neemt u mee.

De route is 5 kilometer en duurt op de fiets ongeveer twee uur.

Wandelen door Leidsche Rijn

Naast deze fietsroute zet de gemeente

Utrecht ook andere fiets- en wandel-

routes uit in Leidsche Rijn. U kunt deze

routes bekijken en printen via ‘Ontdek

Leidsche Rijn’ op www.leidscherijn.nl

Terwijde is een moderne en dynamische

woonwijk in Leidsche Rijn. De wijk trekt

de aandacht door ruimte in of om het

huis, afwisseling en de aan wezigheid

van water. Dat laatste komt doordat het

gebied van Terwijde grotendeels lager

ligt dan de omgeving. Er zijn woningen

aan het water, maar ook op het water.

De wijk is modern, waterrijk, groen

en heeft veel openbare ruimte.

Terwijde dankt zijn naam aan ‘ter

weide’ dat verwijst naar het naar de

weide brengen van het vee in vroegere

tijden. Terwijde was vroeger een ‘over-

stroomgebied’ van de (oer)rivier de Rijn.

Het aantal (geplande) woningen ligt

rond de 4000.

Stedenbouwkundige van Terwijde:

Bentfelzen/Fleer

Deze route start bij het Informatiecentrum

en Wijkbureau Leidsche Rijn op de

Verlengde Vleutenseweg 32a, 3542BG in

Utrecht. U kunt hier fietsen huren (reserveer

minimaal drie dagen vooraf via een mail

aan leidscherijn@utrecht.nl) en onder het

genot van een gratis kopje koffie of thee

de maquette van heel Leidsche Rijn bekij-

ken. U krijgt hier een goed beeld van de

omvang van dit gebied dat zo groot is als

Leeuwarden! Ook liggen in het informa tie-

centrum alle plannen voor Leidsche Rijn

en er zijn wisselende exposities. U kunt

vragen stellen over het gebied aan de balie-

medewerkers. Het informatiecentrum zit

in een bijzonder gebouw, midden in het

nieuwe stadsdeel. Het gebouw is volledig

uitgevoerd in glas en staal. De route

naar het informatiecentrum staat op

www.leidscherijn.nl.

Ontwerp: Informatiecentrum Leidsche Rijn:

Cepezed, 1998

1 De IngelandenDe naam van dit nieuwe zorgcentrum,

De Ingelanden, verwijst naar de oude naam

voor ‘ingezetenen’, degenen die heffing

betalen aan het waterschap. Waterschappen

bestaan al sinds het jaar 1100 en zijn

eigenlijk de oudste zorginstellingen van

Nederland. Het zorgcentrum heeft twaalf

groepswoningen waarvan zeven voor

langdurig verblijf voor psychogeriatrische

bewoners en vijf voor kortdurend verblijf

van revaliderende bewoners. Aanvullend is

er een woongroep voor bewoners met een

verstandelijke en fysieke beperking. Ook

is er een dagbehandeling met 15 plaatsen.

Het gebouw biedt verder algemene en

ondersteunende voorzieningen zoals een

grand café, centrale hal, stiltecentrum,

fysiotherapie en keuken.

Ontwerp: Wiegerinck Architecten,

realisatie 2007

2 The Wall The Wall is een futuristische combinatie

van geluidswal voor de achterliggende

woonwijk en een multifunctioneel gebouw,

dat ontwikkeld is in opdracht van Burgfonds.

The Wall ligt aan de Wetering-Zuid langs

de A2. Dit gebouw van wel 800 meter lang

en 60 meter breed heeft circa 50.000 m2

oppervlakte. In The Wall zitten grootschalige

detailhandel, horeca, leisure en een parkeer-

dek voor ongeveer 1700 auto’s. Het gebouw

trekt wereldwijde aandacht. De enige

twee projecten van vergelijkbare opzet

en omvang zijn gerealiseerd in de steden

Lille en Chicago. Het gebouw vormt samen

met het ‘Cockpitgebouw’ van architect

Kas Oosterhuis aan de Wetering-Noord het

nieuwe visitekaartje van de stad Utrecht.

Ontwerp: Architecten Verheijen Van

Rijswijk Knappers de Haan

3 WaterwoningenIn Urk gebouwd en in Terwijde gedoopt! In

Terwijde ligt een aantal bijzondere water-

woningen. De eerste tien luxe, duurzame

ABC-waterwoningen zijn geplaatst in de

nacht van 1 maart 2008. Vanuit Urk gingen

ze over het IJsselmeer, via het Amsterdam-

Rijnkanaal naar Utrecht en de laatste drie

kilometer over de weg naar hun uiteindelijke

ligplaats in Terwijde. De drijvende woningen

zijn zes meter breed en elf meter lang. Ze

hebben een woonoppervlakte van 132m2

en een inhoud van 290m3. Er zijn vijf types

ontworpen; de basismodellen tellen twee

verdiepingen en het meest uitgebreide type

heeft een dakopbouw met een comfortabel

dakterras. Terwijde krijgt in totaal negentien

hoogwaardige drijvende waterwoningen.

Ontwikkeld door: ABC Waterwoningen en

gebouwd door ABC Arkenbouw.

4 Eiland 6Bij dit ‘eiland’ is gekozen voor zonnige

mediterrane kleuren. De kleuren moeten

het gevoel van saamhorigheid versterken.

Van de buitenrand van de woningen naar

de woningen in het hart van het eiland,

worden de kleuren steeds lichter. Zo opent

het eiland zich als een bloem. Via smalle

straatjes kom je in het binnengebied met de

naam ‘de verborgen tuinen’. Dit zijn groene

semi-openbare binnenhoven. De bewoners

zijn betrokken bij de inrichting van de

tuinen en zijn verantwoordelijk voor het

onderhoud. Als groene huiskamers hebben

de hoven het doel het sociale contact in de

buurt te stimuleren.

Eiland 6 is ontworpen door: architect

Joachim Eble, oplevering 2007

5 Forum Waterwin Forum Waterwin is een centrum voor

cultuur, vrije tijd en educatie in Terwijde.

Basisscholen, de afdeling Sport en

Recreatie, Doenja Dienstverlening, de

Gemeentebibliotheek en het Utrechts

Centrum voor de Kunsten zijn allemaal

Start route

gehuisvest in Forum Waterwin. Zij werken

samen aan activiteiten en programma’s

zodat zij elkaar aanvullen en versterken.

Zo verzorgt het Utrechts Centrum voor de

Kunsten cursussen Muziek en Beeldende

kunst en wordt de bibliotheek tijdens de

lessen gebruikt als mediatheek. Doenja

Dienstverlening verzorgt o.a. buiten-

schoolse opvang en alle organisaties werken

samen aan het organiseren van festiviteiten

voor alle wijkbewoners, jong en oud.

Ontwerp: de Ierse architecten John Tuomey

en Sheila O’Donnell, opening 21 januari 2005

6 De BoemerangDe Boemerang is op architectonisch gebied

een bijzonder gebouw. Het is een gebouw

dat spontane ontmoetingen laat ontstaan

door de oversteken en het binnenterrein.

De hoge entreepartij aan de zuidwestkant is

indrukwekkend door het transparante karak-

ter. De forse lichtdoorlatende gevel biedt

zicht op de galerijen en het beschermt het

Hofplein tegen wind. Het gebied achter de

Boemerang heet De Hoftuinen. In dit gebied

mogen geen auto’s geparkeerd worden (wel

onder de Boemerang). Kijk ook vooral even

in de bijzondere binnentuin ‘Het Hofplein’

boven het parkeerdek. Dit plein is levendig

vormgegeven met volwassen bomen die van

het parkeerniveau op de begane grond door

uitgesneden gaten het Hofplein bereiken.

Om de boomgroepen heen staan mooi

vormgegeven bankjes, drinkfonteintjes,

kunstobjecten en reusachtige potten met

wuivend bamboe.

7 DrinkwaterpompstationHydron

In het Waterwinpark zijn negen water-

putten geplaatst. Het park kreeg zijn naam

doordat deze locatie een water wingebied

is. Midden in het Waterwinpark staat een

drinkwaterpompstation van Hydron. Onder

de golvende metalen huid bevinden zich de

pompen, filters, tanks en kantoren voor het

pompstation. Met een lengte van 90 meter

is het een niet te missen markering in de

wijk. Zeker ’s avonds wanneer het gebouw

aangelicht wordt met blauwe lampen. Het

drinkwater wordt op 110 tot 150 meter

diepte opgepompt. Dit drinkwater is be -

stemd voor heel Leidsche Rijn en andere

delen van Utrecht en omstreken.

Ontwerp: Bosch Architecten Amsterdam,

ontwerp & realisatie: 1998-2003

8 Vrije Kavels LeyparkDit vrije kavelproject heet Leypark,

vernoemd naar de oude waterloop

Leywerk. Leypark was het eerste vrije

kavelproject in Leidsche Rijn, waarbij kavel-

eigenaren hun eigen woning hebben ontwor-

pen. Leypark is de ruimtelijke schakel tussen

Terwijde en het Leidsche Rijn Park. Om dit te

benadrukken zijn drie typen kavels gemaakt:

zo wordt gewoond aan de parkstroken, aan

één van de knusse woonstraten of aan de

karakteristieke Enghlaan. Ieder type kavel

heeft een eigen woonsfeer, waarin elke

kaveleigenaar zijn eigen identiteit kwijt kon.

9 RijnkennemerlaanDe Rijnkennemerlaan met zijn lange rijen

hoge, Italiaanse populieren leidt regelmatig

tot vragen van bezoekers. Waarom is deze

laan zo recht en lang? De oorzaak is het

waternet. Onder deze parkachtige laan

liggen twee waterleidingbuizen van het

waternet van de gemeente Amsterdam.

Deze hele zone mag niet bebouwd worden.

De ruimte is daarom ingericht als wandel-

pad en ‘fietssnelweg’ dwars door Leidsche

Rijn, van Terwijde tot aan Langerak. Het

autoverkeer kruist de laan maar één keer.

Daarmee is de Rijnkennemerlaan het lang-

ste wielrij- en wandelpark van Nederland.

Dit gebied vormt ook een ecologische zone

voor insecten en vogels.

Ontwerp: H+N+S Landschapsarchitecten

(1998-2010)

10 De Haarrijnseplas De Haarrijnseplas ligt tussen Vleuten en de

A2 en bestaat uit de oostplas en de westplas.

De plas is ontstaan door zandwinning voor

de woningbouw in Leidsche Rijn en wordt

gebruikt als waterreservoir, recreatieplas,

vismeertje en ecologische zone. Leidsche

Rijn heeft een bijzonder en duurzaam water-

systeem, waarbij 80% van het regenwater in

het gebied blijft en niet naar de zuiverings-

installatie gaat. De plas levert een belang-

rijke bijdrage aan dit watersysteem. In natte

tijden dient de plas als opvang voor over-

tollig oppervlaktewater in het gebied en in

droge tijden kan water uit de Haarrijnseplas

naar drogere delen worden gebracht. In

deze plas wordt oppervlaktewater boven-

dien op natuurlijke wijze gezuiverd door een

zuiveringsfilter (helofytenfilter) en planten

zoals riet. In juli 2009 opende het strand

aan de Haarrijnseplas en het werd al meteen

druk bezocht.

11 Vrije kavels ParkNoordDit kavelproject heeft een prachtige ligging

aan het Leidsche Rijn Park. In het zuiden

grenst ParkNoord aan de historische

watergang Enghwetering en in het oosten

aan Ridderhofstad Den Engh. Om de

parkachtige omgeving te benadrukken,

is op deze locatie gekozen voor sterk

verspringende rooilijnen. Hierdoor krijg

je de mogelijkheid om je droomhuis én

droomtuin te realiseren. Daarnaast krijgen

kavels die met de voortuin aan het park

grenzen een pronkkamer, voor bijvoorbeeld

een woonkeuken of atelier.

12 Ridderhofstad Den EnghHet complex ‘Den Engh’ is door de combi-

natie van kasteeleiland, boerderij en plaats

in het landschap één van de mooiste

plekken van Leidsche Rijn. Van de oor-

spronkelijke dertiende-eeuwse hoofdburcht

van Ridderhofstad Den Engh is nog het

omgrachte eiland te herkennen. De oudste

vermelding van het kasteel dateert al uit de

dertiende eeuw, de oudste afbeelding uit

het einde van de zeventiende eeuw. In 1896

werd Den Engh (op de poort na) afgebroken.

Ridderhofstad Den Engh krijgt een nieuwe,

voor het publiek toegankelijke functie in het

park (zie: www.leidscherijn.nl).

Ten zuiden van het kasteeleiland ligt de oor-

spronkelijk omgrachte voorburcht, waarop

van oudsher al een boerderij heeft gestaan.

Ten noorden van het kasteeleiland lag een

siertuin met onder andere waterpartijen,

waarvan een klein deel nog in het weiland

aanwezig is. De ligging van het kasteel is

met zorg gekozen, namelijk op een uitloper

van de stroomrug van de Rijn, bij het punt

waar twee belangrijke waterlopen bij elkaar

komen. Deze waterlopen – Enghwetering

of Leywerk vanuit Vleuten en de Vleutense

Wetering vanaf Utrecht – gaan samen als

Proostwetering naar de Vecht.

De Boerderij Hof ter WeydeDit was van oorsprong een buitenverblijf

annex tiendhof van de kloosterorde der

Johannieters te Utrecht. In het begin van

deze eeuw is de boerderij verbouwd, maar

in de muren zijn de sporen van oude ven-

sters nog duidelijk zichtbaar. Op het terrein

ligt ten westen van de boerderij een grote

achttiende-eeuwse schuur met zeer fraaie

toegangsdeuren. Aan de voorzijde van de

boerderij staat de paal waarin een klok hing

die geluid moest worden als de ophaalbrug

voor de scheepvaart omhoog moest.

De klok is verdwenen, de paal staat er

nog. Het huidige boerderijencomplex staat

op de rijksmonumentenlijst en wordt in dat

kader beschermd.

13 De EnghlaanDe Enghlaan is vermoedelijk in de zeven-

tiende eeuw aangelegd als oprijlaan naar

kasteel Den Engh. Oorspronkelijk begon

de laan aan de Utrechtseweg, maar met de

aanleg van de spoorlijn naar Woerden en

verder is de laan in tweeën gesneden. In

de lente, wanneer de fruitbomen langs de

laan in bloei staan, is het een prachtige laan

om over te fietsen. ‘Engh’ is de naam voor

gemeenschappelijke bouwgrond, die ten

opzichte van de omringende gronden hoog-

gelegen is. De benaming is typerend voor

bebouwing van oude nederzettingen

op stroomruggen.

14 Station Terwijde Station Terwijde is één van de drie uitein-

delijke treinstations in Leidsche Rijn. De

stations worden allemaal in dezelfde stijl

ontworpen in de zogenaamde ’60 retro-

look. Dit is te zien aan de basic vormge-

ving, verticaal gelede gevels, stalen profie-

len en gekleurde tegelpatronen. Ontwerp:

Movares, 2003. In 2005 is ProRail gestart

met de spoorverdubbeling tussen Vleuten

en Utrecht CS. Het spoor wordt omhoog

gebracht en uitgebreid van twee naar vier

sporen. Met de verhoogde ligging krijgt de

spoorbaan uiteindelijk ook zestien nieuwe

onderdoorgangen, waardoor de woonwij-

ken van Leidsche Rijn aan weerszijden van

het spoor met elkaar verbonden worden.

Einde fietsrouteHiermee bent u aan het einde van deze

fietsroute gekomen! We hopen dat u geno-

ten heeft en dat u een goed beeld heeft

gekregen van de wijk Terwijde. Zijn er

vragen of opmerkingen bij u opgekomen

tijdens de fietsroute? Laat het ons weten

bij het informatiecentrum waar u de route

begonnen bent. Of neem contact met ons

op via:

informatiecentrum.leidscherijn@utrecht.nl

of 030 – 286 00 00.

Of kijk op www.leidscherijn.nl voor

meer informatie over de plekken die u in

deze fietsroute heeft bezocht of andere

bijzonder heden in Leidsche Rijn.