FIETSROUTE Rondje Dommelse watermolensEindhoven, Nuenen, Son en Nederwetten

LENGTE 33 OF 22 KM

Rondje Dommelse watermolensDirect na het station ruil je het drukke verkeer in voor groene gazons en ruisende populieren bij de universiteitsgebouwen. Je fietst langs de Dommel die dwars door het hart van Eindhoven stroomt, 17 kilometer lang. Van de A2 ten zuiden van Eindhoven, door de stad, het buitengebied van Nuenen tot het Wilhelminakanaal in Son en Breugel. Een bron van natuur, rust en ontspanning in het drukke stadsleven.

In het verleden was de Dommel ook een bron van verontreinigingen door ongezuiverde lozingen van de zink verwerkende industrieën in de Belgische en Nederlandse Kempen. De beek kreeg een jarenlange opknapbeurt waarbij met het verontreinigde slib 200 ton

zink en 17 ton cadmium werd afgevoerd. De bodem is nu schoner en de oevers zijn mooi en natuurvriendelijk gemaakt.

De eerste watermolen tref je na het passeren van Nederwetten. De Hooidonkse watermolen ligt iets verscholen achter een huizenrij. Sla bij knooppunt 75 niet rechtsaf naar het volgende knooppunt, maar rijd nog even een paar meter rechtdoor voor de Collse watermolen. Neem een pauze bij de picknickbank achter de molen aan de Kleine Dommel, een paradijselijk plekje. De derde en laatste molen is de Opwettense watermolen, de grootste van Nederland.

Start- en eindpuntStation Eindhoven.

Lengte33 km, in te korten tot 22 km door te starten bij kp 80.

ParkerenStation Eindhoven.

FietsknooppuntenDe route volgt de fietsknooppunten ‘De Kempen’. Tussen Nederwetten en het Wilhelminakanaal wijkt de route af van dit netwerk.

Praktische informatie

Bosbeekjuffer

De Dommel door Eindhoven

= 1 km Topografische ondergrond © Topografische Dienst Kadaster

A

B

C

97

9880

81

72

73

74

70

69

9975 68

33

35

E

F

G

D

FIETSROUTE lengte 33 of 22 KM

N

Natuurlijke DommelDe Dommel onderging een jarenlange opknap- beurt. Hierbij is niet alleen de bodem aangepakt, maar is de beek ook weer zo natuurlijk mogelijk gemaakt door zijn oorspronkelijke kronkels (meanders) terug te brengen. Dankzij deze meanders en de natuurvriendelijke oevers vinden steeds meer planten en dieren weer hun leefgebied in en rondom de Dommel. Dankzij faunapassages en poelen kunnen dieren zoals de groene kikker, de bosbeekjuffer en de kamsalamander, eenvoudiger grotere afstanden overbruggen.

Rioolwaterzuivering Eindhoven Steek hier je neus even in de lucht. Kun jij ruiken dat op een paar honderd meter afstand al het riool- water van Eindhoven en omgeving samenkomt? In de jaren 50 werden de eerste plannen ontwikkeld voor het zuiveren van Eindhovens rioolwater. In 1960 is de zuivering gebouwd welke inmiddels dagelijks zo’n 150.000 kubieke meter rioolwater zuivert. Het is inmiddels een van de grootste rioolwaterzuiveringen in Nederland. Het zuiverings-systeem is een biologisch proces, waarbij bacteriën het vuil in het water afbreken. Vervolgens komt het gezuiverde rioolwater uit in de rivier de Dommel.

A

B

Fietsen Dommel TU Eindhoven

NS-station Eindhoven – Sumatralaan | Station aan noordkant verlaten. LA langs fietsenstalling. Op fietspad bij kp 97 RA tunneltje door ri kp 98. Bij verkeerslichten RA, van den Heuvellaan. Kennedylaan oversteken. Na brug LA, fietspad langs Dommel (kijkpunt A), steeds RD. Eind LA ri kp 98. Tunneltje door en meebuigen naar L. Bij verkeerslichten twee keer LA, daarna parallelweg.

Sumatralaan – kp 80 | Eerste weg LA, Sumatralaan. Van Oldenbarnevelt-laan oversteken en RD (kijkpunt B). Eind LA. Bij voorrangsweg RA. Eind RA, Nuenenseweg. Eind bij bushalte RA, fietspad. Direct daarna bij stoplichten LA Sterrenlaan oversteken naar kp 98. Bij kp 98 RA ri kp 80, Soeterbeekseweg. Eindhoven verlaten, wordt Soeterbeek.

Kp 80 – Nederwetten | Bij kp 80 RD ri kp 73, Soeterbeekseweg. RD tot in Nederwetten. Eind LA ri kerk, Hoekstraat (let op: dus niet RA ri kp 73). Kijkpunt C. Kerk passeren.

Routebeschrijving

De Oude Toren Voorbij het dorpje Nederwetten passeer je de Oude Toren. Het is een overblijfsel van de eerste parochiekerk, gesticht in de middeleeuwen door de Priorij van Hooidonk. In 1982 werd de toren geconserveerd, zodat deze nu langs de Dommel nog steeds fier boven het landschap uitsteekt.

Hooidonkse watermolen De watermolen is een van de oudste in het gebied van Waterschap De Dommel. Wanneer de molen precies werd gebouwd is niet duidelijk. De molen is gebruikt voor koren, olie en het zagen van hout. Vanwege de concurrentie met de Opwettense watermolen bood de molenaar rond 1688 gratis bier aan voor iedereen die bij hem liet malen. Daar liepen de mensen graag een stukje voor om. Dank-zij de vistrap naast de stuw kunnen de vissen stap voor stap de molen passeren.

WilhelminakanaalDit kanaal vormt de enige vaarverbinding van oost naar west door Noord-Brabant. In 1910 werd gestart met de graafwerkzaamheden. Na zes jaar noeste arbeid meerde het eerste schip in Tilburg aan. Pas in 1923 werd het kanaal voltooid. Wie vlak voor het kanaal even links afslaat in plaats van rechts, komt na 500 meter bij de Dommel uit. Een sifon leidt de Dommel hier onder het kanaal door.

C Nederwetten – kp 72 | * Op splitsing R aanhouden. Nederwetten verlaten. Eind LA fietspad, Hooidonk (even verder bij huisnrs. 4 en LA voor kijkpunt D, Hooidonkse Watermolen). Hooidonk volgen tot Wilhelminakanaal. Vóór kanaal RA, fietspad (kijkpunt E). Doorfietsen tot volgende brug, Stad van Gerwen.

Kp 72 – kp 70 | Bij kp 72 RA ri kp 73. Meebuigen naar L. Op driesprong RA, doorgaand verkeer. Bij kp 73 LA ri kp 74, Nieuwe Dijk. Op Y-splitsing R aan-houden. Twee keer op driesprong RD, daarna De Huikert. Gerwen binnen-rijden. Einde RA en direct LA, Heuvel. Bij kp 74 RA en direct LA ri kp 70, Kerkakkers. Voor ‘einde Gerwen’ LA, De Polder. Na ‘einde Gerwen’ RA weg over, Alvershool in. Op Y-splitsing links aanhouden. Op kruising RD, Hoevensestraat. Asfalt wordt half- verharde weg ri kp 70.

Kp 70 – kp 69 | Op kruising bij kp 70 RD ri kp 69, Tweetermansweg. Op kruising RA (Papenvoortse Heide). Op kruising RA, Prinsenweier. Op driesprong na bruggetje LA, Beekstraat. Einde LA, nog steeds Beekstraat. Op kruising RD, over snelweg tot kp 69.

Kp 69 – kp 75 | Op driesprong bij kp 69 RA ri kp 33, Breeldere. Op driesprong RD, onverharde weg. Wordt in Nuenen asfaltweg. Op kruising bij kp 33 RD ri kp 68. Einde Refelingse Heide RA, fietspad langs Geldropsedijk. Direct LA, Eeneind. Op kruising RD. Op driesprong met bocht mee naar L. Spoor over en RA, Stationsweg. Op drie- sprong LA langs kapel. Op kruising RD, Kruisakker. Eind bij kp 68 RA, Collseweg volgen tot over Kleine Dommel.

Rioolwaterzuivering

E

D

Collse watermolen In de bossen aan de rand van Eindhoven ligt aan de Kleine Dommel de Collse watermolen. Een authentieke watermolen, die Vincent van Gogh inspireerde tot een prachtig schilderij: Watermo-len te Coll (mei 1884). Wie het schilderij bekijkt, ziet dat de molen vandaag de dag er nog net zo mooi bij ligt. Het beekdal van de Kleine Dommel is onderdeel van de Natte Natuurparel Urkhovense Zeggen. Een gebied met een bijzondere natuur-waarden met kwetsbare ‘natte’ natuur. Waterschap De Dommel heeft het beekdal heringericht en een vistrap aangelegd. Vissen zoals de serpeling, kopvoorn en kwabaal kunnen stap voor stap het hoogteverschil van het water overbruggen. De eeuwenoude stuw werd vervangen door een au-tomatische stuw, zodat het waterpeil in de Kleine Dommel beter te beheren is.

Opwettense watermolenDe Opwettense molen is met zijn raderen van 7,5 en 9,3 meter de grootste van Nederland. Hij is ge-bouwd in de 11e eeuw door monniken van de Abdij van Sint-Truiden. Vincent van Gogh passeerde in de tijd dat hij in Nuenen verbleef regelmatig de Opwettense watermolen. Die keert dan ook terug in zijn werk. De molen is een dubbele onderslag-molen die heeft gefungeerd als koren-, olie-, zaag- en volmolen.

Kp 75 – kp 80 | Op driesprong bij kp 75 RA ri kp 99, Molendijk (naar Collse Watermolen, kijkpunt F op driesprong RD en direct LA). Spoor over en RD. Op driesprong bij kp 99 RA ri kp 35. Wordt fietspad. Bij stoplichten RA, Eisenhowerlaan oversteken en fietspad RD langs Wolvendijk. Wordt Opwettenseweg. Na Opwettense Molen (kijkpunt G) bij kp 35 LA, Vorsterdijk ri kp 81. Op kruising RD. Einde RA. Bij rotonde LA verkeersweg oversteken en direct weer LA. Na 200 m RA, fiets-pad. Bij kp 81 LA ri kp 80, Boord. Op volgende kruising is kp 80 **.

Kp 80 – station Eindhoven | Bij kp 80 LA ri kp 98. Soeterbeek volgen. Bij kp 98 Kosmoslaan oversteken en LA ri kp 97. Voor stoplichten RA en na 50 m LA Sterrenlaan oversteken. RD, Nuenenseweg. Op driesprong LA, fietspad langs Amazonenlaan. Eerste fietspad LA, Wasvenpad. Water over en eerste fietspad RA. Voorrangsweg over en RD, Sumatralaan. Einde RA, Insulindelaan. Bij stoplichten twee keer R. Tunneltje door. Brug over en eerste fietspad RA langs Dommel. Vóór Café de Zwarte Doos RA, brug over ri kp 97. Weg oversteken. Vóór verkeerslichten LA. Tunneltje door naar station.

* Inkorting In Nederwetten bij kerk - met de rug er- naar toe - RA. Volg de routebeschrijving verder bij * tot kp 80 **. Bij kp 80 RA ri kp 73, weg volgen tot in Nederwetten. Eind LA naar kerk, Hoekstraat.

Uitgave van Waterschap De Dommel | (0411) 618 618 | info@dommel.nl | www.dommel.nl | Herdruk 2019 | Vragen opmerkingen en verbeteringen zijn welkom.

Collse watermolen

G

F