FEITEN EN JAARVERSLAG 2015 CIJFERS · 2017-03-21 · standig wonen, kamertraining of terug naar de...
Transcript of FEITEN EN JAARVERSLAG 2015 CIJFERS · 2017-03-21 · standig wonen, kamertraining of terug naar de...
FEITEN EN CIJFERS
JAARVERSLAG 2015
Fier | Jaarverslag 2015| 2 | | 3 | Fier | Jaarverslag 2015
FIER: HULP BIJ STOPPEN, VOORKOMEN EN GEVOLGEN VAN GEWELD
Fier biedt hulp aan slachtoffers, getuigen én plegers van geweld; geweld dat plaatsvindt in relaties. Bijvoorbeeld
tussen ouders en kinderen, tussen partners of tussen jongeren die verliefd zijn of tussen een loverboy of
mensenhandelaar en zijn slachtoffer. Onze opdracht is: voorkomen van geweld, stoppen van geweld en hulp
bieden bij de gevolgen van geweld. We streven ernaar dat iedereen die te maken heeft (gehad) met geweld
direct hulp krijgt.
Fier is expertisecentrum op het gebied van:
Huiselijk geweld
Kindermishandeling
Eergerelateerd geweld
Mensenhandel / loverboyproblematiek
(Vroegkinderlijke) traumatisering / complex trauma
Seksueel geweld
Vechtscheidingen / hoog risico scheidingen
Fier houdt zich bezig met geweld in afhankelijkheidsrelaties.
Dit gaat veel verder dan huiselijk geweld en ‘man slaat
vrouw’. Binnen onze expertisegebieden is er een heel
scala aan onderwerpen dat onze aandacht vraagt. Denk
aan ouderen die door hun geliefden worden mishandeld,
jonge meiden die slachtoffer zijn van genitale verminking,
kinderen die worden ingezet als huisslaaf, homoseksuele
jongeren die door hun familie worden verstoten, jongeren
die gedwongen worden om te trouwen, gezinnen die
verwikkeld zijn in een vechtscheiding.
FIER ALS LANDELIJK SPECIALIST
Fier is een landelijk werkende organisatie. Allereerst omdat
Fier veiligheid en bescherming biedt aan kinderen, jongeren
en volwassenen die zo ernstig bedreigd worden dat ze niet
in hun eigen regio kunnen blijven. Ten tweede omdat Fier
gespecialiseerde opvang, hulpverlening en behandeling
biedt die beperkt beschikbaar is in Nederland of alleen door
Fier wordt geboden. Zo is Fier bijvoorbeeld gespecialiseerd
in de opvang en behandeling van slachtoffers van loverboys,
eergerelateerd geweld en internationale mensenhandel.
Fier heeft ook een gespecialiseerde kliniek voor kinder- en
jeugdpsychiatrie, waar jongeren worden behandeld die
kampen met de gevolgen van vroegkinderlijke chronische
traumatisering, hechtings- en gedragsproblemen. Ten
slotte: Fier is óók een regionaal werkende organisatie,
zowel ambulant als residentieel.
ONZE MISSIE
Fier streeft er naar dat iedereen die te maken heeft (gehad) met geweld in een afhankelijkheidsrelatie direct hulp kan
krijgen: plegers, slachtoffers én getuigen van geweld. Bij Fier werken we met onze cliënten aan drie belangrijke zaken:
trauma, trots en toekomst.
Als expertisecentrum willen we inspelen op ontwikkelingen in de samenleving en leidend zijn als het gaat om
agendasetting, innovaties, professionalisering en onderzoek op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties.
Fier | Jaarverslag 2015| 4 | | 5 | Fier | Jaarverslag 2015
GEÏNTEGREERDE CONCEPTEN
We pakken de strijd tegen geweld in relaties over de vol-
le breedte op. We willen dat onze interventies effectief en
duurzaam zijn. Dat onze cliënten ook na de zorg die ze bij
Fier krijgen verder kunnen. Dat ze kunnen participeren,
meedoen in de samenleving. Ook hier zetten we scherp op
in. We werken hard aan geïntegreerde concepten, waar-
in hulp wordt gecombineerd met onder andere onderwijs,
werk, sport en het opbouwen van een nieuw
sociaal netwerk.
We hanteren een holistische visie, zien de mens als to-
taal. Ja, de kinderen, jongeren en volwassenen die we zien
hebben een probleem, maar ze zíjn niet hun probleem. Ze
zijn in de eerste plaats gewone mensen, met een leven dat
meer inhoudt dan alleen bezoekjes aan de hulpverlening.
Onze cliënten hebben een sociaal kader nodig, vrienden,
diploma’s, werk, een toekomstperspectief. Positieve erva-
ringen en succeservaringen, want daarmee zijn ze in staat
de negatieve spiraal in hun leven te doorbreken.
De maatschappij vraagt om deze accentverschuiving: een
verschuiving van de problematiek naar de toekomst, am-
bities en dromen. Logisch. Want je kunt nog zulke goede
zorg hebben gehad; wat heb je er aan als je vervolgens
geen enkele kans hebt in de samenleving.
DUURZAAMHEID INSPIREERT
Fier is geïnspireerd door duurzaamheid. We
zoeken naar écht duurzame oplossingen. Een
concreet voorbeeld? Onze gebouwen. De Veili-
ge Veste is een bijna energieneutraal pand, ons
Centrum Kinderhandel Mensenhandel is energie-
neutraal en waterbesparend.
Duurzaamheid gaat natuurlijk verder dan duur-
zame bouw. We investeren ook in duurzame
zorg; zorg die werkelijk verschil maakt en effec-
tief is op lange termijn. Duurzame zorg betekent
voor ons onder andere werken met effectieve
interventies. Daarom laten we onze zorgpro-
gramma’s op effectiviteit beoordelen door een
onafhankelijke commissie. Ook onderzoeken we
het effect van zorgprogramma’s en initiëren we
duurzame en effectieve samenwerkingsvormen.
Want Fier kan en wil het niet alleen.
Ook als het gaat om inkoop letten we op duur-
zaamheid; het is zelfs onderdeel van onze le-
veranciersbeoordeling. Fier maakt gebruik van
duurzame en milieuvriendelijke schoonmaakmid-
delen en auto’s die op aardgas rijden. In 2015 zijn
op het terrein van Fier duurzame speelmaterialen
geplaatst. Daarnaast zijn in totaal 433 photovol-
tage (pv) panelen aangebracht op de Veilige Ves-
te, de fietsenberging en het sportcomplex. Deze
panelen hebben een geschatte jaaropbrengst van
bijna 88.000 kWh.
In 2015 deed Fier mee aan het koploperproject
van de provincie Fryslân. Hiervoor hebben we
onder andere al onze afvalstromen in kaart ge-
bracht en is er een analyse gemaakt van hoe Fier
nog duurzamer kan werken.
ERKEND GESPECIALISEERD AANBOD
Kwaliteit in de zorg is nodig. Fier wil de best mogelijke zorg
bieden die er is en streeft naar effectief bewezen zorgpro-
gramma’s. Ook hierin willen we onszelf continu verbete-
ren. Want: het gaat goed, maar het kan altijd beter. We
gaan continu voor die stap vooruit en daarin zien we graag
al onze zorgprogramma’s getoetst door geautoriseerde
partijen. Daarom leggen we onze zorgprogramma’s ter be-
oordeling voor aan bijvoorbeeld de erkenningscommissie
van het Nederlands jeugd Instituut (NJI), het RIVM en het
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ).
Fier is erkend jeugdhulpaanbieder (inclusief jeugd GGZ),
erkend in het kader van de Wet Langdurige Zorg, erkend
GGZ-aanbieder en erkend aanbieder binnen het sociaal do-
mein en de Wmo. Wij zijn door het ministerie van Justitie
erkend als forensisch zorgaanbieder en hebben productie-
afspraken in het kader van de Regeling Ziektekosten Asiel-
zoekers.
Verschillende van onze zorgprogramma’s zijn door het
ministerie van VWS, de VNG en GGZ Nederland erkend als
landelijk gespecialiseerd aanbod:
• zorgprogramma Asja: loverboyproblematiek/
mensenhandel – opgenomen in de databank effectieve
interventies van het NJI;
• zorgprogramma Zahir: eergerelateerd geweld;
• zorgprogramma Metta: complex trauma in combinatie
met andere ernstige problemen.
DE WERELD ALS UITGANGSPUNT
De wereld is ons uitgangspunt. Wat gebeurt er in die we-
reld? Welke problematiek speelt er? Wat hebben slacht-
offers, plegers en getuigen van geweld nodig? Hoe spe-
len we in op nieuwe fenomenen als sexting en nieuwe
vluchtelingenstromen? We kijken naar de mensen in deze
maatschappij en anticiperen op hun vraagstukken. Men-
senhandel is zo’n vraagstuk, eergerelateerd geweld, inter-
generationele overdracht… We zijn niet bang om de ‘witte
vlekken’ in te vullen die we tegenkomen. Welke kwetsba-
re groep wordt vergeten? Welke kwetsbare groep heeft
hulp nodig? Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om
maatschappelijke vraagstukken op het terrein van geweld
in afhankelijkheidsrelaties aan te kaarten en op te pakken.
Deze benadering vraagt een continu actief en dynamisch
proces. We stellen onszelf steeds opnieuw de vraag: doen
we de juiste dingen en doen we deze dingen goed genoeg?
Door te zien, te ervaren, te behandelen en onderzoek te
doen krijgen we steeds meer zicht op wat nodig is.
DOELGROEP
Onze doelgroep bestaat uit kinderen, jongeren en
volwassenen. Kinderen nemen een speciale positie in
omdat ze afhankelijk zijn van volwassenen. We kiezen
steeds voor slachtoffers in de meest kwetsbare,
schrijnende of complexe situaties, zoals slachtoffers van
buitenlandse mensenhandel, jongeren uit eerculturen, of
meerderjarige meiden die nergens terecht kunnen en nog
veel ondersteuning nodig hebben.
Iedereen die een vraag heeft op het terrein van geweld in
afhankelijkheidsrelaties moet bij Fier terecht kunnen. Of
het nu om een eenvoudige adviesvraag gaat of om een zeer
complexe hulpvraag. Daarom hebben we hard gewerkt aan
het realiseren van een organisatie die volledig ontschot is,
zodat we mensen niet de deur hoeven te wijzen omdat hun
vraag niet past bij de financiering van onze organisatie.
Fier | Jaarverslag 2015| 6 | | 7 | Fier | Jaarverslag 2015
RESIDENTIEEL CENTRUM JEUGD
Centrum Jeugd omvat de opvang- en behandelvoorzieningen Asja, Metta, Zahir en Gaja. Voorzieningen voor
meiden van 12 t/m 23 jaar. In 2015 werden 108 slachtoffers van mensenhandel opgevangen en 79 slachtoffers
van eergerelateerd geweld. In 2015 vingen we in onze voorziening Zahir een geradicaliseerd meisje op dat wilde
uitreizen naar Syrië.
Onze zorgprogramma’s Asja, Zahir en Metta zijn erkend als landelijk specialistisch aanbod. Politie, Openbaar
Ministerie en (huis)artsen mogen direct doorverwijzen naar Fier. Asja, Metta, Zahir en Gaja zijn opgenomen
in het Landelijk Transitie Arrangement Jeugd en het Landelijk Transitie Arrangement Volwassenen. Binnen al
deze voorzieningen werken we met het high intensive care & high safety concept.
ASJA
Asja is een kleinschalige veilige behandelsetting voor mei-
den van 12 tot en met 23 jaar, die via dwang, misleiding
en geweld in de prostitutie terechtgekomen zijn of drei-
gen hierin terecht te komen. Asja biedt een pedagogisch
basisklimaat, een dagprogramma, onderwijs, dagbeste-
ding, begeleiding, behandeling (jeugdggz en ggz), sys-
teemgesprekken, veiligheid en bescherming. Fier heeft vier
Asja-groepen, waarvan één in Rotterdam.
Aantal bedden:
Aantal cliënten in 2015:
81 % van de meiden is jonger dan 18 jaar
ZAHIR
Zahir is een kleinschalige (crisis)opvang- en behandelvoor-
ziening voor meisjes van 12 tot en met 23 jaar die te maken
hebben met eergerelateerd geweld of de dreiging van eer-
wraak. Zahir biedt een pedagogisch basisklimaat, een dag-
programma, onderwijs, begeleiding, behandeling (jeugd-
ggz en ggz), veiligheid, bescherming en - indien mogelijk
– systeembehandeling of bemiddeling met ouders/familie.
Aantal bedden:
Aantal cliënten in 2015:
55 % van de meiden is jonger dan 18 jaar
METTA
Metta is een kleinschalige behandelsetting voor meiden
van 12 tot en met 23 jaar met ernstige trauma’s of dubbe-
le diagnoseproblematiek die ontstaan zijn in de kindertijd.
Metta biedt een pedagogisch basisklimaat, een dagpro-
gramma, onderwijs, begeleiding, intensieve behandeltra-
jecten (jeugd-ggz en ggz), systeemgesprekken, veiligheid
en bescherming. Fier heeft drie Metta-groepen.
Aantal bedden:
Aantal cliënten in 2015:
95% van de meiden is jonger dan 18 jaar
ASJA, METTA EN ZAHIR IN LANDELIJK
TRANSITIEARRANGEMENT JEUGD
Asja, Metta en Zahir zijn in 2015 opgenomen in het Lande-
lijk Transitiearrangement Jeugd (LTA Jeugd). Besloten is
om namens alle gemeenten voor een aantal specialistische
functies landelijke inkoopafspraken te maken. Het gaat om
aanbod dat niet in iedere regio voorhanden is. Deze specia-
listische functies zijn opgenomen in het landelijk transitie-
arrangement jeugd (LTA Jeugd) en zijn een aanvulling op
de zorg die lokaal of regionaal wordt ingekocht.
Omdat Fier ernstig bedreigde meisjes en jonge vrouwen
opneemt is verder afgesproken dat niet alleen (huis)artsen
en gecertificeerde instellingen uit heel Nederland cliënten
direct naar Fier mogen verwijzen als het gaat om lover-
boyproblematiek/mensenhandel, eergerelateerd geweld
en complex trauma, maar ook politie en OM. Ook voor de
achttien plus-groep zijn Asja en Zahir door de VNG erkend
als landelijk specialist. Alle gemeenten in Nederland finan-
cieren deze functies via een derdenrekening.
REZA
Fier startte in 2015 een nieuwe opvangvoorziening: Reza.
Reza staat voor ‘warmte’ en ‘zomer’ en biedt kortdurende
veilige opvang begeleiding en behandeling aan (andersta-
lige) meiden in de leeftijd van 12 tot en met 23 jaar die te
maken hebben gehad met buitenlandse mensenhandel of
meiden uit eerculturen die op de vlucht zijn in verband met
lichte problemen rond eer en twijfelen of ze terug naar huis
willen.
Aantal bedden:
Aantal cliënten in 2015:
57% van de meiden is jonger dan 18 jaar
GAJA
Gaja is een kleinschalige beschermd wonen-voorziening
voor meiden van 17 tot en met 23 jaar. De meiden die hier
verblijven, hebben al in een 24-uursopvang of -behandel-
setting gewoond en zijn toe aan een volgende stap. Zelf-
standig wonen, kamertraining of terug naar de ouders lukt
nog niet. Deze vorm van beschermd wonen biedt een tus-
senstap, waarbij re-integratie en het aanleren van nieuw
gedrag belangrijk zijn.
Aantal bedden:
Aantal cliënten in 2015:
26% van de meiden is jonger dan 18 jaar
VEILIGE VESTE ROTTERDAM
In 2015 is Fier gestart met de planvorming rond
een Veilige Veste in Rotterdam. Dit bijzondere
concept rond veiligheid en bescherming, dat in
2012 in Leeuwarden werd neergezet, verdient na-
volging. De Veilige Veste is een plek waar jonge
slachtoffers van geweld een veilig onderkomen
kunnen vinden en de hulp en behandeling krijgen
die ze nodig hebben. De Veilige Veste is bedoeld
voor meiden van 12 tot en met 23 jaar die het
slachtoffer zijn geworden van onder andere hui-
selijk geweld, seksueel misbruik, mensenhandel
(loverboyproblematiek en gedwongen prostitu-
tie) en eergerelateerd geweld. Het afgelopen jaar
heeft Fier ingezet op samenwerkingspartners en
financiers voor dit project. Wordt vervolgd.
32
90
10
40
24
59 8
28
18
39
Fier | Jaarverslag 2015| 8 | | 9 | Fier | Jaarverslag 2015
EVI
Fier is in 2015 gestart met de opvanggroep Evi. In Evi wor-
den tienermoeders en hun kind(eren) voorbereid op een
zelfstandig bestaan in de maatschappij waaraan ze actief
deelnemen. Belangrijk hierbij is hechting tussen moeder
en kind. Er vindt diagnostiek en intensieve begeleiding en
behandeling van de jonge moeders plaats en zo nodig ook
van hun kinderen. Er is veel aandacht voor scholing en het
behalen van een startkwalificatie voor de, vaak nog kwali-
ficatieplichtige, (aanstaande) moeders.
Aantal bedden:
Aantal moeders in 2015:
Aantal kinderen:
RENA
Rena is een veilige klinische (therapeutische) behandelset-
ting voor buitenlandse slachtoffers van mensenhandel (en
hun kinderen) die te kwetsbaar zijn of te complexe proble-
matiek hebben voor de reguliere zorg zoals de Beschermde
Opvang, de AMA-campus, het AZC, de COSM’s, de GGZ
of de maatschappelijke en de vrouwenopvang. Rena biedt
ook beschermd wonen voor buitenlandse slachtoffers
mensenhandel (en hun kinderen). Fier heeft twee Rena-
voorzieningen.
Aantal bedden:
Aantal volwassenen in 2015:
Aantal kinderen:
HONDENKENNELS
Voor cliënten die een hond hebben en deze tij-
dens hun verblijf bij Fier niet elders kunnen onder-
brengen, heeft Fier in 2015 drie hondenkennels
gebouwd. Honden die met cliënten meekomen
kunnen hier een aantal dagen verblijven totdat er
een veilig en goed opvangadres is gevonden.
14
25
19
RESIDENTIEEL VOLWASSENEN
BLIJF VAN M’N LIJF
Blijf van m’n Lijf is een veilige (crisis)opvang en behande-
ling voor vrouwen en kinderen die te maken hebben met
huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, vrouwenhandel
en bedreiging uit criminele circuits. Fier heeft een Blijfplus
voorziening. De plus staat voor een dagprogramma, diag-
nostiek en behandeling, een kinder- en jeugdpsychiater,
een orthopedagoog, een crèche en - indien de veiligheid dit
toelaat - contacten met de vader van het kind c.q. de (ex-)
partner van de vrouw.
Blijf van m’n Lijf - Crisis en Observatie
Aantal bedden:
Aantal volwassenen in 2015:
Aantal kinderen:
Blijf van m’n Lijf - Begeleid Wonen
Aantal bedden:
Aantal volwassenen in 2015:
Aantal kinderen:
14
52
45
22
35
37
16
42
18
Fier | Jaarverslag 2015| 10 | | 11 | Fier | Jaarverslag 2015
NOMINATIE APPELTJE VAN ORANJE
Fier was in 2015 met het project ‘Werk in
uitvoering’ een van de elf genomineerden voor
een Appeltje van Oranje. Het Oranje Fonds
bekroont jaarlijks drie initiatieven met een
Appeltje van Oranje. Fier bereikte de top elf na
een online stemronde voor het Nederlandse
publiek in december en de landelijke selectiedag.
Door middel van het project Werk in uitvoering
helpt Fier haar cliënten aan een startkwalificatie,
bijbanen, vakantiewerk en stageplekken. Dit in
samenwerking met onder andere het Friesland
College, uitzendbureau USG People en vele
vrijwilligers.
FIERRESTO
De meiden van Fier koken en bedienen in ons eigen
minirestaurant Fierresto. Dit doen zij voor externe groepen,
zoals serviceclubs, sponsoren en andere relaties van Fier.
In 2015 heeft Fierresto 830 gasten bediend.
FIER IN DE WERELD
Binnen het project Fier in de Wereld bedenken de meiden
die bij Fier in de opvang verblijven hun eigen plan om de
wereld een stukje mooier te maken. Ze ontwikkelen dit
plan, krijgen een klein budget en hulp van een of meerdere
vrijwilligers en voeren hun plan uit. Dat kan van alles zijn,
van geld ophalen voor WarChild tot koken voor eenzame
ouderen. Fier in de Wereld in het najaar van 2015 gestart, 2
meiden hebben in die tijd een plan opgezet en uitgevoerd.
Hierbij was 1 vrijwilliger betrokken.
HUISWERKBEGELEIDING
In 2015 heeft Fier intensief ingezet op het vinden van
huiswerkbegeleiders voor de meiden die in Centrum Jeugd
verblijven. Inmiddels hebben 17 vrijwilligers zich hiervoor
ingezet.
FIERE DIEREN
In 2013 is Nadine’s Fiere Farm opgezet, een kleine
dierenfarm bij De Veilige Veste. De meiden van Fier zorgen
samen met een professional voor de dieren. De farm
wordt bewoond door twee ezels, vier schapen, een geitje,
drie ganzen en twee varkens. In 2015 zorgden in totaal 21
meiden van Centrum Jeugd voor deze dieren.
MOESTUIN
Fier heef op het terrein van de Veilige Veste een eigen
moestuin. Deze moestuin wordt, onder leiding van
vrijwilligers van de Baptistengemeente uit Leeuwarden,
bewerkt door meiden en vrouwen die bij Fier in de opvang
verblijven. Zaaien, bewerken en oogsten. Geoogste groente
wordt gebruikt voor Fierresto. In 2015 werkten 5 cliënten
en 2 vrijwilligers aan de moestuin.
SUMMERSCHOOL
Summerschool is een educatief programma waarin
vrijwilligers hun passie delen met de meiden die in de
opvangvoorzieningen van Fier verblijven. Tijdens de
zomermaanden wordt een programma aangeboden van
workshops en trainingen. In 2015 werd de Summerschool
bezocht door 102 meiden. Er werden 110 workshops
aangeboden, gegeven door 72 vrijwilligers.
ONDERWIJS
Meiden die bij Fier in verblijven, volgen vanaf dag één
onderwijs via de Fierschool. Dat kan op verschillende
manieren: via leren op afstand bij het Hoenderloo College
(VO), IVIO en MBO via het Friesland College bij Fier op
locatie. Meiden die naar het reguliere onderwijs kunnen
volgen dat extern. De ambitie is dat iedere leerling of
student minimaal een startkwalificatie behaalt. Voor
meiden die vanwege veiligheid niet op een andere plek
leer- en werkervaringen kunnen opdoen fungeert Fier als
leerbedrijf.
Onderwijs Schooljaar 2014/2015
IVIO (havo niveau)
Hoenderloo
waarvan:
• vmbo BB
• vmbo KB
• vmbo TL
• Overig (groep 8, havo 1, PRO, pre entree)
Friesland College
waarvan:
• Niveau 1
• Niveau 2
• Niveau 3
• Niveau 4
FIER SPORTS ACADEMY
Kinderen, jongeren en volwassenen uit de residentiële
voorzieningen van Fier krijgen de kans om in bestaande
sportteams uit de regio te participeren. De meiden starten
met een intern programma bij Fier, dat is gericht op het
opbouwen van conditie, en mogen daarna een sport
uitkiezen. Voor vrouwen met kinderen wordt baby- en
peuterzwemmen aangeboden.
Aantal sportende cliënten:
BIJZONDERE VRIENDSCHAPPEN
Voor de meiden en jonge vrouwen die bij Fier verblijven is
er het project Bijzondere Vriendschappen. Dit project biedt
de meiden ondersteuning bij het opbouwen of
vergroten van een sociaal netwerk. Onze cliënten worden
gekoppeld aan een Bijzondere Vriendin of een Big Sister.
Een Bijzondere Vriendin is meestal een leeftijdgenootje
van buiten, met wie ze leuke dingen kunnen doen. Even
een kopje thee drinken, gezellig de stad in of een filmpje
pakken. Een Big Sister is als een grote zus die het meisje
een thuisgevoel geeft door haar zo nu en dan thuis uit te
nodigen, voor een logeerweekendje of een dagje uit.
Sommige meiden hebben zowel een Bijzondere Vriendin
als een Big Sister.
Aantal Big Sisters en Bijzondere Vriendinnen
actief of actief geweest:
Aantal meiden met een maatje of Big SisterNOMINATIE
APPELTJE VA
MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE
Fier werkt vanuit het brandglasprincipe: alle stralen worden gebundeld en geconcentreerd tot één brandpunt.
Werken aan trauma, trots en toekomst gaan samen. Om duurzame effecten te sorteren, zetten we – naast
opvang en behandeling - ook in op onderwijs, integratie, sociale participatie en werk. We investeren hiermee in
de economische en sociale zelfredzaamheid van onze meiden. Ze gaan aan de slag met al hun levensterreinen:
ze werken niet alleen aan hun problemen en trauma’s, maar ook aan opleiding, gezin, vriendschappen, relaties
en sport. Ze leren omgaan met vrije tijd, geld en gezond eten. Het doel: weer trots terugkrijgen door het
opdoen van succeservaringen en volledig meedraaien in de maatschappij.
77
85
188
8
83
25
32
17
9
65
40
15
5
5
Fier | Jaarverslag 2015| 12 | | 13 | Fier | Jaarverslag 2015
FIER AMBULANT
Fier Ambulant bestaat uit de Directe Hulp bij Huiselijk Ge-
weld & Kindermishandeling (inclusief het Huisverbod), het
Kindspoor, het Jongerenspoor en het team Intensief Am-
bulant (18plus). Nu de wijk- en gebiedsteams nadrukkelijk
een opdracht hebben gekregen in de aanpak van geweld
in afhankelijkheidsrelaties, zal de afdeling Fier Ambulant
zich nog meer gaan richten op interventies in crisissitua-
ties en op complexe meervoudige zaken waarbij sprake is
van (ernstige vormen van) kindermishandeling, huiselijk
geweld en andere vormen van geweld in afhankelijkheids-
relaties. Hiertoe is in 2015 een ontwikkeltraject in gang ge-
zet waarin het accent ligt op verdere professionalisering,
het werken met evidence based en practice based (best
practices) interventies en het doorontwikkelen van werk-
processen en zorgprogramma’s. In dit ontwikkel- en pro-
fessionaliseringsproces neemt de samenwerking met de
politie en justitieketen en met de wijk- en gebiedsteams
een belangrijke plaats in.
BEHANDELCENTRUM
Fier biedt GGZ aan volwassenen, jongeren en kinderen.
Onderdeel van het behandelcentrum van Fier zijn het Kin-
der- en jeugdtraumacentrum (KJTC), het Infant Mental
Health-team en het behandelcentrum 18+.
Kinder- en Jeugdtraumacentrum
Het Kinder- en jeugdtraumacentrum (KJTC) biedt diag-
nostiek en behandeling bij problemen, klachten en stoor-
nissen in het psychi(atri)sch spectrum, die voortkomen uit
of samenhangen met recent of eerder meegemaakt ge-
weld in afhankelijkheidsrelaties. Fier biedt ook dagbehan-
deling voor gezinnen die zijn vastgelopen in de ambulante
hulpverlening en waarbij uithuisplaatsing van één of meer
kinderen dreigt.
Aantal meisjes:
Aantal jongens:
Totaal:
waarvan:
• 10 % in de leeftijd van 0-4 jaar
• 48 % in de leeftijd van 5-10 jaar
• 42 % in de leeftijd van 11-17 jaar
Behandelcentrum 18+
Het Behandelcentrum 18+ biedt aan volwassenen diagnos-
tiek en behandeling bij problemen, klachten en stoornissen
in het psychi(atri)sch spectrum, die voortkomen uit of sa-
menhangen met recent of eerder meegemaakt geweld in
afhankelijkheidsrelaties. Het behandelcentrum biedt ook
forensische zorg.
Aantal mannen:
Aantal vrouwen:
Totaal:
ADVIES EN MELDPUNT
LOVERBOYS EN JEUGDPROSTITUTIE
Het Advies en Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie is
7 x 24 uur telefonisch bereikbaar, via mail en Skype. Op af-
spraak is ook face-to-face contact mogelijk. Zaken worden
besproken in een casuistiekgroep waarin hulpverlening,
onderwijs, politie en justitie zijn vertegenwoordigd.
Aantal aanmeldingen in 2015:
Aantal coördinatiezaken:
CHAT MET FIER
Chat met Fier biedt laagdrempelige hulp via de chat aan
jongeren en (jong)volwassenen. Door te chatten met een
hulpverlener van Fier krijgen de jongeren een luisterend
oor, informatie en advies. De chat is geopend van maandag
tot en met vrijdag van 19.00 tot 06.00 uur en op zaterdag
en zondag van 22.00 tot 06.00 uur.
De chat heeft een eigen site: www.chatmetfier.nl
In 2015 werd de chat opvallend veel gebruikt door mei-
den die te maken hebben met seksueel geweld door de
peergroup of binnen de familie. Daarnaast bezochten veel
tienermoeders de chat. Zij hebben veelal te maken met ge-
weld binnen de relatie.
Aantal chatcontacten in 2015:
ADVIES- EN CONSULTFUNCTIE
Fier heeft sinds 2015 op het gebied van loverboyproble-
matiek/mensenhandel, eergerelateerd geweld en complex
trauma/psychotrauma ook een door de VNG erkende lan-
delijke advies- en consultfunctie. Professionals uit heel Ne-
derland kunnen een beroep doen op Fier als zij met vragen
zitten over deze onderwerpen.
ADVIES- EN MELDPUNTEN
AMBULANTE HULP
33
77
9393
209
172
381
130
407
537
Fier | Jaarverslag 2015| 14 | | 15 | Fier | Jaarverslag 2015
MULTIDISCIPLINAIR CENTRUM
KINDERMISHANDELING
Het Multidisciplinair Centrum Kindermishandeling Fries-
land is een samenwerkingsverband van Fier, politie, Open-
baar Ministerie, Veilig Thuis, GGZ Friesland en het Medisch
Centrum Leeuwarden. Deze instellingen leveren ieder hun
eigen specialisten op het gebied van kindermishandeling
en samen vormen zij het team dat aan de slag gaat met
complexe zaken. De aanpak richt zich in eerste instantie op
het doen van onderzoek na een melding van kindermishan-
deling. In dat proces wordt, samen met ouders, een plan
van aanpak vastgesteld.
In 2015 heeft het MDCK 70 casussen behandeld.
CENTRUM SEKSUEEL GEWELD
In september 2015 opende Fier samen met het Medisch
Centrum Leeuwarden het Centrum Seksueel Geweld
Friesland. Dit centrum biedt geïntegreerde medische en
psychologische zorg aan slachtoffers van recent seksu-
eel geweld en begeleiding bij het doen van aangifte als
het slachtoffer dat wil. Concreet bestaat de meerwaarde
voor het slachtoffer uit een vermindering van de tijd waar-
in men last heeft van acute problemen en het verkleinen
van het risico dat zich hardnekkige klachten ontwikkelen.
Kernelementen zijn: forensisch onderzoek, medische hulp,
watchful waiting (volgen of er psychische problemen ont-
staan), psychische hulp en aangifte.
Van september tot en met december 2015 heeft het
CSG Friesland 5 casussen behandeld.
DIRECTE HULP BIJ HUISELIJK GEWELD EN
KINDERMISHANDELING (DHHG/KM)
DHHG/KM is een samenwerkingsverband van verschil-
lende instellingen, dat direct en outreachend hulp biedt bij
huiselijk geweld en kindermishandeling. Het betreft zaken/
casussen die vanwege huiselijk geweld en kindermishan-
deling gemeld worden bij de politie. Iedere ochtend vindt
er een screening plaats bij Veilig Thuis en wordt de zaak
gematcht aan een wijk- of gebiedsteam of de best passen-
de instelling/hulpverlening. In principe is er binnen 24 uur
contact met de betrokkenen. Fier is verantwoordelijk voor
het eerste contact en het casemanagement in geval van
een huisverbod.
Aantal nieuwe zaken in 2015:
Aantal huisverboden:
Aantal mannen:
Aantal vrouwen:
Gebruik van opvang na een uithuisplaatsing
(aantal cliënten):
Aantal mensen, ouder dan 60 jaar, dat gebruik heeft
gemaakt van directe hulp:
Aantal betrokken kinderen:
Waarvan
• 30 % in de leeftijd van 0- 4 jaar
• 30 % in de leeftijd van 5-10 jaar
• 39 % in de leeftijd van 11-17 jaar
• 1 % ouder dan 18 jaar
FORENSISCHE ZORG
Fier biedt forensische zorg en behandeling binnen de ka-
ders van afhankelijkheidsrelaties en traumagerelateerde
problemen. De behandeling wordt opgelegd vanuit een jus-
titieel kader en is niet alleen gericht op het delict en de risi-
cofactoren, maar ook op: welke onderliggende problema-
tiek maakt dat er een delict heeft plaatsgevonden? Welke
ervaringen vanuit jeugd, pubertijd zijn van belang? En is er
sprake van intergenerationele overdracht? De behandeling
is systeemgericht en indien mogelijk wordt het netwerk
betrokken bij de behandeling om te kunnen komen tot
herstel van de verstoorde relaties. De aanmeldingen voor
behandeling worden door verschillende reclasseringsorga-
nisaties gedaan.
Fier heeft in 2015 aan 20 cliënten forensische zorg ver-
leend. Vanuit Fier is er 1x per week een behandelaanbod
binnen Leger des Heils in Groningen om de drempel tot de
hulpverlening zo laag mogelijk te maken. De gesprekken
worden op locatie gedaan, waar mannen tijdelijk verblijven.
Ook vanuit de DHHG/KM komen, in samenwerking met de
reclassering, aanvragen voor behandeling binnen. Van be-
lang is om deze forensische hulpverlening meer en meer te
specialiseren voor cliënten die aanraking komen met justi-
tie. In 2016 doet Fier een aanzet voor een zorgprogramma.
KINDSPOOR
Bij het Kindspoor worden kinderen aangemeld met een
achtergrond van huiselijk geweld en conflictscheidingen.
Deze aanmelding wordt onder meer gedaan door de Recht-
bank, Bureau Jeugdzorg, Veilig Thuis en de Directe Hulp
bij Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Het Kindspoor
hanteert een brede integrale en systeemgerichte benade-
ring, waarbij het perspectief van het kind centraal staat.
Het Kindspoor biedt relatief kortdurende hulpverlenings-
trajecten.
Aantal jongens:
Aantal meisjes:
Totaal:
waarvan:
• 18 % in de leeftijd van 0-4 jaar
• 54 % in de leeftijd 5-10 jaar
• 29 % in de leeftijd van 11-17 jaar
JONGERENSPOOR
Het Jongerenspoor biedt ambulante hulp aan jongeren tot
en met 23 jaar (en aan hun ouders) die te maken hebben
(gehad) met geweld in afhankelijkheidsrelaties of risico
lopen om in een dergelijke situatie terecht te komen. Bij-
voorbeeld meiden die dreigen af te glijden richting prosti-
tutie en andere uitbuitingsrelaties of hier al mee te maken
hebben (gehad).
Aantal jongens:
Aantal meiden:
Totaal:
waarvan:
• 70 % jonger dan 18 jaar
• 30 % in de leeftijd van 18-23 jaar
95
97
192
18
115
133
1258
107
100
7
18
147
964
Fier | Jaarverslag 2015| 16 | | 17 | Fier | Jaarverslag 2015
CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN MENSEN-
HANDEL
Het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (CKM)
is onderdeel van Fier en
• heeft kennis en expertise op het gebied van kinder- en
mensenhandel;
• zet nationaal en internationaal in op een betere (rechts)
positie van slachtoffers;
• onderzoekt, opinieert en publiceert;
• lobbyt, informeert en praat mee over beleidsvorming;
• werkt aan en ontwikkelt projecten ten dienste van
slachtoffers van mensenhandel;
• werkt samen met nationale en internationale partijen in
de strijd tegen mensenhandel.
Het CKM heeft een eigen website: www.ckm-fier.nl. Be-
langrijke partner van het CKM is Terre des Hommes. Het
CKM zet zich in tegen zowel binnenlandse mensenhandel
als buitenlandse mensenhandel.
EXPERTISE UITWISSELING
In 2015 legden medewerkers van het CKM werkbezoeken
af aan Guinee, Hongarije en de Filippijnen. Dit in het kader
van expertise-uitwisseling, training en deskundigheidsbe-
vordering en het onderzoeken van terugkeermogelijkheden
van slachtoffers van mensenhandel.
MENSENHANDELWEB
Mensenhandelweb is een kennisdatabank op het gebied
van kinder- en mensenhandel. Deze informatiebron bun-
delt voor het eerst de vaak verspreide en versnipperde
gegevens over mensenhandel, maar biedt ook updates
over gerechtelijke uitspraken in mensenhandelzaken en
hoe deze stroken met internationale verdragen. Eind 2015
stonden er ongeveer 3700 documenten op www.mensen-
handelweb.nl en zijn er meer dan 120.000 documenten ge-
raadpleegd op de website, zoals jurisprudentie, rapporten
en wetgeving.
MONUMENT
In 2015 werd op het terrein van Fier een monument ont-
huld voor slachtoffers van mensenhandel. Dit monument,
ontworpen door Mart Visser, omvat een stalen constructie
met gezichten. Het monument is in opdracht van het Cen-
trum tegen Kinderhandel en Mensenhandel gemaakt en
vraagt aandacht voor de miljoenen slachtoffers die men-
senhandel jaarlijks maakt, zowel in binnen- als buitenland.
Het monument werd financieel mogelijk gemaakt door de
Nationale Postcode Loterij.
NATIONALE POSTCODE LOTERIJ STEUNT CKM
Het Centrum Kinderhandel Mensenhandel (CKM) van
Fier kreeg begin 2015 van de Nationale Postcode Loterij
een cheque ter waarde van 300.000 euro uitgereikt. De
Nationale Postcode Loterij wil het CKM en Fier hiermee
steunen en stimuleren in hun strijd tegen mensenhandel.
De 300.000 euro is ingezet voor diverse projecten op het
gebied van bewustwording, lobby en samenwerking in de
strijd tegen mensenhandel.
BEGELEIDING EN HULPVERLENING
Het team intensief ambulant richt zich op alle volwassenen
die intensieve ambulante hulp nodig hebben in het kader
van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Te denken valt aan:
• Vervolgzorg voor volwassenen na hun opname bij Fier.
• Ambulante hulp voor (jong) volwassenen waarbij spra-
ke is van revictimisatie (herhaald slachtofferschap).
• Ambulante hulp na een interventie van Directe Hulp bij
Huiselijk Geweld, Directe Hulp bij Kindermishandeling
of een Huisverbod.
• Ambulante hulp voor gezinnen die aangemeld zijn bij
het Multidisciplinair Centrum Kindermishandeling.
• Vervolgzorg na dagbehandeling bij het Behandelcen-
trum van Fier.
• Ondersteuning bij opvoeding en ouderschap bij (drei-
gende) verwaarlozing en kindermishandeling.
• Ambulante hulp voor aanstaande moeders die zijn aan-
gemeld bij de POPP-poli.
• Hulp voor (jong-)volwassenen waarvan het leven ont-
wricht is door PTSS of complex trauma.
• Ambulante begeleiding en hulpverlening van buiten-
landse slachtoffers van mensenhandel.
Centrale thema’s voor het team zijn: veiligheid en bescher-
ming, risicotaxatie en veiligheidsplanning, revictimisatie en
recidive, intergenerationele overdracht, complex trauma en
PTSS, klachten en stoornissen in het psychiatrisch spec-
trum (waaronder verslaving). Maar ook: opleiding en werk,
relaties en vriendschappen, geloof en zingeving, seksua-
liteit, inkomen en huisvesting, opvoeding en ouderschap,
hobby’s, vrijetijdsbesteding en sport.
Aantal mannen:
Aantal vrouwen:
Totaal:
waarvan:
• 9 % jonger dan 18 jaar
• 31 % in de leeftijd van 18-23 jaar
• 60 % ouder dan 23 jaar
PROSTITUTIE MAATSCHAPPELIJK WERK
Maatschappelijk werk ten behoeve van mannen en vrou-
wen die in de prostitutie werkzaam zijn. Outreachende hulp
in het prostitutiegebied van Leeuwarden, bezoeken aan
seksinrichtingen in Friesland.
Aantal cliënten:
waarvan:
• 48 % in de leeftijd van 18-23 jaar
• 48 % ouder dan 23 jaar
• 4 % is de leeftijd onbekend
ZORGCOÖRDINATIE MENSENHANDEL
FRIESLAND
Fier verzorgt zorgcoördinatie voor slachtoffers van men-
senhandel in de provincie Friesland. De zorgcoördinatoren
zijn verantwoordelijk voor de afstemming tussen het straf-
rechtelijke traject, verblijfsrechtelijk traject (buitenlandse
slachtoffers) en het zorgtraject ofwel hulpverleningstra-
ject. De zorgcoördinator onderhoudt de contacten met
betrokken organisaties en het slachtoffer zelf, stemt hierin
af, komt op voor de belangen van het slachtoffer, verza-
melt alle relevante informatie en deelt deze waar nodig.
Daarnaast hebben de zorgcoördinatoren een belangrijke
advies- en voorlichtingsfunctie.
Aantal trajecten zorgcoördinatie in 2015:
INTENSIEF AMBULANT
115
115
26
94
120
CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN MENSENHANDEL
Fier | Jaarverslag 2015| 18 | | 19 | Fier | Jaarverslag 2015
ONDERZOEKSGROEP FIER
Fier heeft een eigen onderzoeksgroep. In 2014 werd hard
gewerkt aan een onderzoek naar de effectiviteit van de be-
handeling van Centrum Jeugd. In 2015 verscheen hierover
de publicatie ‘Fier en verder: meiden over hun leven na de
hulpverlening’. Dit project is mede mogelijk gemaakt door
een bijdrage van het Kinderpostzegelfonds.
Eigen onderzoeken van Fier in 2015
Afgeronde onderzoeken:
• Fier en verder. Meiden over hun leven na de hulpverlening.
Lopende onderzoeken :
• Duurzaamheid Bijzondere Vriendschappen.
• Pilotonderzoek naar een groepsinterventie gericht op de
bevordering van gehechtheid tussen jonge getraumati-
seerde moeders en hun kinderen.
• Wie zijn de vrouwen van Rena?
• Profielschets Nigeriaanse slachtoffers mensenhandel.
• Nigeriaans mensenhandelnetwerk (met EMM en KMAR).
• Zorgprogramma Infant Mental Health: doorontwikkelen
zorgprogramma tot een handboek waarin een gespeciali-
seerd zorgprogramma infant mental health is beschreven
dat bruikbaar is in residentiële en ambulante zorg.
Ontwikkelde onderzoeksvoorstellen:
• Vervolgonderzoek Fier en verder.
• Mateloos ambitieus? Onderzoek naar traumasensitief
onderwijs.
• Psychological health impact of THB for sexual exploita-
tion on female victims. Consequences for stakeholders:
Onderzoek naar benadering mensenhandelslachtoffers
(in samenwerking met en op initiatief van Tilburg Univer-
siteit, en Universiteit van Barcelona).
Onderzoeken waar Fier in 2015 aan meewerkte
• Leef- en leerklimaatonderzoek (ook bij de Summerschool)
(Hogeschool Leiden en Universiteit van Amsterdam en
Fontys Hogeschool).
• Onderzoek Maastricht naar daderknemerken mensen-
handelaren.
TEVREDENHEIDSONDERZOEKEN
Ambulante GGZ hulpverlening
Door middel van de CQ index (november 2015) is gemeten in
hoeverre klachten van cliënten, die ambulante GGZ behande-
ling van Fier krijgen, zijn afgenomen. Het onderzoek gaat uit
van de beleving van de cliënten. Cliënten gaven Fier een 7,7
voor de behandeling
Tevredenheidsonderzoek cliënten
Fier deed in 2015 een eigen tevredenheidsonderzoek onder
cliënten. Fier scoorde hierop een 7,8
Tevredenheid ketenpartners
Fier deed in 2015 wederom onderzoek naar de tevredenheid
van haar ketenpartners. Doel van dit onderzoek: zicht krijgen
op de (on)tevredenheid over de samenwerking met Fier en
eventuele ‘blinde vlekken’. De ketenpartners gaven gemid-
deld een 7,8 voor de samenwerking.
Leefklimaat onderzoek
Het leefklimaat binnen de opvangvoorzieningen van Fier
wordt door cliënten als bovengemiddeld positief ervaren. Dit
blijkt uit onderzoek dat de Hogeschool Leiden en de Univer-
siteit van Amsterdam in 2015 deden. Het leefklimaat bij Fier
wordt op alle schalen positiever wordt ervaren ten opzichte
van een referentiegroep bestaande uit meisjes en jongens uit
verschillende Jeugdzorg-plus instellingen. De jongeren van
Fier zijn positiever over de ondersteuning, sfeer en groei,
daarnaast ervaren zij ook minder repressie. De onderzoekers
concluderen: ‘Er kan bij Fier gesproken worden van een po-
sitief leefklimaat, iets wat, gezien de leeftijd van de kinderen,
hun verleden en de problemen die zij hebben (meestal ern-
stig getraumatiseerd) als een bijzondere prestatie mag wor-
den gezien. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd
aan de behandeling van een groep uiterst kwetsbare meisjes
in onze samenleving.’
ONDERZOEK
De Fier Academy is onderdeel van het expertisecentrum
van Fier en heeft als opdracht om door middel van een
intern en extern voorlichtings-, trainings- en opleidings-
programma’s deskundigheid op het terrein van geweld
in afhankelijkheidsrelaties te bevorderen. Dit doet de Fier
Academy door middel van:
• Voorlichting aan jongeren, ouders, professionals en het
‘brede publiek’ (zowel regionaal als landelijk).
• (Geaccrediteerde) deskundigheidsbevordering (gastles,
workshop, training) van professionals in onderwijs, po-
litie, justitie, (jeugd)zorg, (huis)artsen, rechtbank, ge-
meenten, sociale wijk- en gebiedsteams etc.
• (Geaccrediteerde) In- en externe opleidingen en cursus-
sen: cursus Mensenhandel, cursus psychopathologie,
opleiding Neuropsychologisch onderzoek bij kinderen
en jongeren, MDP opleiding, opleiding CGT KJ etc.
• Geaccrediteerde landelijke congressen en symposia
(congres Huiselijk geweld, congres Mannen die seks
kopen, wat is hun verantwoordelijkheid? etc)
• Bijdrage aan zowel landelijk als internationale congres-
sen d.m.v. workshops, lezingen, presentaties, dagvoor-
zitterschap, etc.
• Bijdrage aan bestaande HBO en universitaire opleidin-
gen door middel van gastlessen en werkbezoeken.
• Advisering van zorg- en onderwijsorganisaties bij in-
cidenten binnen het kader van geweld in afhankelijk-
heidsrelaties.
• Interne (geaccrediteerd) deskundigheidsbevordering
(trainingen, workshops, cursussen en opleidingen)
WERKBEZOEKEN
Externe partijen die geïnteresseerd zijn in Fier, wat we
doen en voor wie, kunnen deelnemen aan een werkbezoek.
Ook in 2015 ontvingen we weer veel geïnteresseerden, uit
binnen en buitenland, waaronder gemeenteraadsleden,
wethouders, zorgverzekeraars en afgevaardigden van mi-
nisteries en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Ook
ontvingen we de voltallige raad van toezicht en raad van
bestuur van de Nationale Postcode Loterij. Bijzonder was
het dubbele werkbezoek van Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Beatrix der Nederlanden en het bezoek van de
Congolese arts Denis Mukwege.
Aantal werkbezoeken in 2015:
Aantal deelnemers:
BIJZONDER BEZOEK
Prinses Beatrix
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der
Nederlanden bezocht Fier in 2015 maar liefst
twee maal. De prinses bezocht in april de voorzie-
ning Asja in Rotterdam en in oktober de Veilige
Veste in Leeuwarden. Tijdens het werkbezoeken
stond de problematiek rondom mensenhandel
en loverboys centraal. Prinses Beatrix sprak bei-
de keren met medewerkers en cliënten van Fier
over dit onderwerp.
Denis Mukwege
De Congolese arts, gynaecoloog, en mensenrech-
tenactivist Denis Mukwege bracht in 2015 twee
bezoeken aan Fier. Hij sprak met zowel cliënten
als medewerkers van Fier. Tijdens zijn tweede
bezoek gaf hij een training aan specialisten van
Fier. Mukwege behandelt in zijn Panzi ziekenhuis
in Congo slachtoffers van seksueel geweld.
FIER ACADEMY
AANTAL ACTIVITEITEN
AANTAL BEREIKT
Interne deskundigheidsbevordering
99 1659*
Externe deskundigheidsbevordering
114 2865
Voorlichtingen aan volwassenen / jongeren / professionals
265 8177
Consultatie en advies 132 N.v.t.
Symposia / congressen 2 N.v.t.
*geen unieke aantallen
40
185
Fier | Jaarverslag 2015| 20 | | 21 | Fier | Jaarverslag 2015
MODERNE WEZEN
Geïnspireerd door de jeugdzorg in Israël wil Fier jonge
vrouwen, die niemand meer hebben om op terug te vallen,
een veilige en vertrouwde plek geven. Een plek waar ze - zo
lang als nodig – op terug kunnen vallen. Het project Mo-
derne Wezen omvat een huiskamer (een fysieke plek waar
ze in de weekenden en de avonden naartoe kunnen), een
logeerfunctie, training en begeleiding vrijwilligers, zoeken
van pleeggezinnen en koppelen van maatjes.
RUPS
Bij veel prostituees leeft de wens om uit de prostitutie te
stappen. Fier ondersteunt vrouwen bij het stoppen met dit
werk en helpt ze bij het opbouwen van een nieuw bestaan.
Het uitstapprogramma van Fier is onderdeel van de door
de overheid opgestelde Regeling Uitstapprogramma’s
Prostituees. Dit project is gestart in 2014 en kent een loop-
tijd van drie jaar.
EERST EEN DIPLOMA EN EEN BAAN
Het project Eerst een diploma en een baan gaat in janua-
ri 2016 van start, maar de eerste voorbereidingen zijn in
2015 getroffen. Fier wil meiden die hun behandelprogram-
ma hebben afgerond actieve ondersteuning bieden. Deze
ondersteuning is gericht op het behalen van een diploma
en minimaal een half jaar werkervaring. Daarmee zet Fier
een systeem in van vervolgzorg dat geboden wordt door
vrijwilligers en getypeerd kan worden met termen als prak-
tische hulp, vinger-aan-de pols contacten, een steuntje in
de rug, een luisterend oor, opbouwen van een sociaal net-
werk. Kortom: motiverende en ondersteunende contacten.
De ondersteuning wordt pas beëindigd nadat een meisje of
jonge vrouw een half jaar heeft gewerkt. Dit project wordt
gefinancierd door middel van subsidie van het ministerie
van OCW.
KENNISPLATFORM KIND EN ECHTSCHEIDING
Fier participeert sinds 2015 in het project ‘Kennisplat-
form Kind en Echtscheiding Noord Nederland’ dat ge-
subsidieerd wordt door ZonMw. Het Kennisplatform is
een samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders
in Noord-Nederland, Gemeenten en Wetenschap. Door
middel van het platform wordt alle kennis die aanwezig
is verzameld en beschikbaar gesteld. Tevens worden de
beschikbare (effectieve) interventies bijeen gebracht. Doel
van het kennisplatform is de problematiek voor kinderen,
die geconfronteerd worden met conflictscheidingssitua-
ties, tot een minimum te beperken.
ONZICHTBARE KINDEREN – INFANT MENTAL
HEALTH
Fier startte in 2015, samen met Terre des Hommes, het
project ‘Onzichtbare kinderen’. Met dit project willen we
een belangrijke slag slaan in de hulp aan getraumatiseerde
baby’s, peuters en kleuters. Belangrijk onderdeel van dit
project is het ontwikkelen van een speciaal zorgprogram-
ma: Infant Mental Health. Infant Mental Health is geestelij-
ke gezondheidszorg (GGz) voor de allerkleinsten en houdt
zich bezig met de (verstoorde of gestagneerde) sociale,
emotionele, cognitieve en motorische ontwikkeling en de
hechting van baby’s, peuters en kleuters. Fier wil het zorg-
programma Infant Mental Health in het kader van geweld
in afhankelijkheidsrelaties ontwikkelen in een voorziening
voor vrouwenopvang (Blijf-plus), een beschermd wonen
voorziening (Rena I) en een kliniek (Rena II). De tweede
stap is het ontwikkelen van een handboek dat niet alleen
bruikbaar is in een residentiële setting maar ook in een set-
ting van begeleid wonen, nazorg of ambulante hulp. Voor
dit project hebben we een bijdrage gekregen van Fonds
NutsOhra.
PILOTS EN PROJECTENAls expertisecentrum is continue ontwikkeling noodzakelijk. Daarom zetten we binnen Fier ook in op deelna-
me aan pilots en ontwikkelen we onze eigen projecten. In 2015 zijn we een aantal pilots en projecten gestart:
MENSENHANDEL, 360 GRADEN FEEDBACK
Fier maakte in 2015 een start met het project ‘Mensenhan-
del: 360 graden feedback’. Directe aanleiding voor dit pro-
ject is de constatering in de publicatie Mensenhandelaren
dat – naast de keiharde en nietsontziende georganiseerde
(inter)nationale mensenhandel, er ook sprake is van men-
senhandel-dicht-bij-huis. Deze zaken willen we in beeld
brengen door zoveel mogelijk betrokkenen aan het woord
te laten. We schetsen de achtergronden van de slachtof-
fers en daders, hun kijk op het geheel en de processen die
er toe hebben geleid dat een meisje slachtoffer werd en
een jongen dader van mensenhandel. Voor 2016 staat een
publicatie over dit onderwerp gepland.
Fier nam ook in 2015 deel aan de volgende commissies en
stuurgroepen:
• Commissie Lenferink: commissie onder leiding van
burgemeester Henri Lenferink van Leiden. Doel: knel-
punten en oplossingen in kaart brengen rond opvang
van slachtoffers van mensenhandel.
• Commissie Azough: commissie onder leiding van
oud-Tweede Kamerlid Naïma Azough. Doel: een actie-
plan opstellen voor de aanpak van loverboy- en men-
senhandelproblematiek in Nederland.
• Landelijke stuurgroep Centrum Seksueel Geweld:
Deze stuurgroep heeft de rol de landelijk coördinator
van het Centrum Seksueel Geweld te adviseren.
COMMISSIES ENSTUURGROEPEN
Fier | Jaarverslag 2015| 22 | | 23 | Fier | Jaarverslag 2015
FIER OP DE KAART
Ieder jaar publiceert Fier eigen stukken. Boeken en artike-
len over onze expertisegebieden. In 2015 schreven we veel
over mensenhandel, eergerelateerd geweld en de zorgpro-
gramma’s van Fier. Belangrijk hierin is ons boek ‘Fier en
verder’: Meiden over hun leven na de hulpverlening, waar-
voor drieëndertig meiden werden geïnterviewd over hoe
het ze is vergaan na afronding van één van de zorgpro-
gramma’s van Fier.
Ook publiceerde Fier het boek ‘Mannen die seks kopen’.
Wie zijn de mannen die seks kopen? Waarom doen ze het?
En hoe zit het met mensenhandel, voelen ze zich daar ver-
antwoordelijk voor?
• Zee R. van der. (apr. 2015) Mannen die seks kopen.
Amsterdam: Uitgeverij SWP.
• Werson, S. , Lamers, F. , Pers M. van der. & Dijke A. van
(mei 2015) Fier en verder: meiden over hun leven na de
hulpverlening. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
• Uringa J. & Heeringa A. (juni 2015) Lobby van sekswer-
kers geeft eenzijdig beeld van prostitutie. Binnenlands
Bestuur, web artikel.
• Ruiter E. de (okt. 2015) Fier en Kompaan en De Bocht
landelijk specialist eergerelateerd geweld, Volkskrant,
bijlage.
• Duijn R. van. (sep. 2015) Rappende mensenhandelaren:
een maatschappelijk probleem? Jeugdbeleid, pag. 121-
126.
• Dijke A. van & Terpstra, L. (okt. 2015) Haal jongens en
meiden uit elkaar: kanttekeningen bij een vanzelfspre-
kendheid. Sozio, pag. 20 - 24.
Daarnaast kon Fier weer rekenen op veel media-aandacht.
In 2015 hadden we meer dan 100 mediacontacten.
PERS EN PUBLICATIES
INTERNATIONALE SAMENWERKING
Fier | Jaarverslag 2015| 24 | | 25 | Fier | Jaarverslag 2015
TOTAAL AANTAL CLIËNTEN
AANTAL
Residentieel 367
Kinderen die samen met hun moeder zijn opgenomen 102
Ambulant 1331
TOTAAL* 1736
* Cliënten die een ambulant traject doorlopen, kunnen daarna of ervoor ook residentiële zorg ontvangen. Cliënten tellen in dat geval in beide groepen mee, en niet twee keer in het totaal.
CLIËNTEN
RESIDENTIEEL % AMBULANT %
LEEFTIJD
0 t/m 4 jaar 73 16% 76 6%
5 t/m 10 jaar 22 5% 282 21%
11 t/m 17 jaar 178 38% 293 22%
18 t/m 23 jaar 113 23% 191 14%
> 23 jaar 83 18% 469 37%
TOTAAL* 469 100% 1313 100%
* Het totaal aantal residentiële cliënten is inclusief 102 kinderen die samen met hun moeder zijn opgenomen.
LANDELIJK SPECIALISME
Asja, Metta, Zahir, Reza, Gaja, Blijf en Rena zijn landelijk
werkende instellingen. 78% % van de cliënten van Centrum
Jeugd (Asja, Metta, Zahir, Reza en Gaja) komt uit andere
provincies dan Friesland. 65 % van de cliënten van Blijf
komt van buiten Friesland en 57 % van de cliënten van
Rena.
FINANCIERING RESIDENTIËLE CLIËNTEN
Residentiële cliënten van Fier worden gefinancierd vanuit
de Wmo (Wmo opvang 155 cliënten, Wmo beschermd
wonen 44 cliënten), Zorgverzekeringswet (33 cliënten),
Landelijk Transitie Arrangement Jeugd (168 cliënten),
Jeugdwet-regionale afspraken (17 cliënten) en Landelijk
Transitie Arrangement Volwassenen (61 cliënten), Rege-
ling Zorg Asielzoekers (3 cliënten), Regeling Uitstappro-
gramma Prostituees (16 cliënten), Wet Langdurige Zorg
(11 cliënten).
FINANCIERING AMBULANTE CLIËNTEN
Ambulante cliënten van Fier worden gefinancierd vanuit de
Wmo (70 cliënten), Jeugdwet (624 cliënten), Zorgverze-
keringswet (809 cliënten), Forensische zorg (20 cliënten)
en de Regeling Zorg Asielzoekers (41 cliënten).
SLACHTOFFERS MENSENHANDEL
Slachtoffers binnenlandse mensenhandel
(loverboys)
Slachtoffers buitenlandse mensenhandel
SLACHTOFFERS EERGERELATEERD GEWELD
RESIDENTIEEL % AMBULANT %
Minderjarig 84 78% 5 36%
Meerderjarig 24 22% 9 64%
TOTAAL* 108 100% 14 100%
RESIDENTIEEL % AMBULANT %
Minderjarig 2 4% 13 10%
Meerderjarig 47 96% 111 90%
TOTAAL* 49 100% 124 100%
RESIDENTIEEL % AMBULANT %
Minderjarig 33 42% 4 25%
Meerderjarig 46 58% 12 75%
TOTAAL* 79 100% 16 100%
HULPVRAAG RESIDENTIEEL CENTRUM JEUGD % BLIJF % RENA %
Friesland 47 22% 18 35% 18 43%
Buiten Friesland 169 78% 34 65% 24 57%
Buitenland 0 0% 0 0% 0 0%
TOTAAL* 216 100% 52 100% 42 100%
AANMELDINGEN BUITENFRIESLAND
CENTRUM JEUGD % BLIJF % RENA %
Zuid-Holland 45 27% 7 21% 14 58%
Noord-Holland 34 20% 14 41% 2 8%
Utrecht 16 9% 2 6% 0 0%
Gelderland 14 8% 0 0% 1 4%
Overijssel 17 10% 3 9% 0 0%
Noord-Brabant 3 2% 2 6% 1 4%
Flevoland 17 10% 1 3% 0 0%
Groningen 8 5% 2 6% 3 13%
Drenthe 10 6% 2 6% 3 13%
Limburg 4 2% 0 0% 0 0%
Zeeland 1 1% 1 3% 0 0%
TOTAAL* 169 100% 34 100% 24 100%
Fier | Jaarverslag 2015| 26 | | 27 | Fier | Jaarverslag 2015
HERKOMST CLIËNTEN PER GEMEENTELANDELIJK ERKENDE SPECIALISTISCHE OPVANG JEUGD (LANDELIJK TRANSITIE ARRANGEMENT)
GEMEENTE 18- 18+
Aalsmeer 1
Almere 2
Alphen a/d Rijn 1 1
Amersfoort 2
Amsterdam 4
Arnhem 1
Assen 1
Borger-Odoorn 1
Capelle a/d IJssel 1
Coevorden 1
Dantumadiel 2
De Bilt 1
De Ronde Venen 1
Den Haag 2
Den Helder 1
Dordrecht 1
Edam-Volendam 1
Ede 1
Emmen 1
Enschede 1
Groningen 1
Haarlemmermeer 1
Hardinxveld-Giessendam 1
Harlingen 1
Heerenveen 1
Heerhugowaard 4
Heerlen 1
Hendrik-Ido-Ambacht 1
Hengelo 2 1
Hoogeveen 1
Huizen 1
Kollumerland c.a. 1
Leek 1
Leeuwarden 5 4
Leiderdorp 1
Lelystad 1
Lopik 1
Meppel 2
Moordrecht 1
Nederweert 1
Nijmegen 1
Nissewaard 1
Noordoostpolder 2
Ooststellingwerf 1
Opsterland 1
Overbetuwe 1
Pijnacker-Nootdorp 1
Raalte 1
Rijswijk 1
Rotterdam 4
Schagen 2
Smallingerland 2
Steenwijkerland 1
Súdwest-Fryslân 1 1
Veenendaal 1
Vlaardingen 1
Zoetermeer 1
Zutphen 1
Zwolle 1 2
TOTAAL 90
GEMEENTE 18-
Achtkarspelen 1
Almelo 1
Almere 2
Amsterdam 2
Apeldoorn 3
Dantumadiel 1
De Friese Meren 1
Den Haag 1
Den Helder 1
Dronten 2
Duiven 1
Eindhoven 1
Emmen 1
Goeree-Overflakkee 1
Heerenveen 1
Heerhugowaard 1
Hellendoorn 1
Hendrik-Ido-Ambacht 2
Kampen 1
Leeuwarden 4
Lelystad 2
Leusden 1
Oldebroek 1
Opmeer 1
Oud-Beijerland 1
Raalte 1
Rotterdam 1
Schagen 1
Smallingerland 1
Súdwest-Fryslân 5
Tytsjerksteradiel 1
Uitgeest 1
Veendam 1
Velsen 1
Westland 1
Weststellingwerf 2
Zaanstad 1
Zoetermeer 1
Zuidplas 1
Zwolle 2
TOTAAL 56
* Metta 18+ valt niet onder het Landelijk Transitie Arrangement. Zie hiervoor het overzicht op de volgende pagina.
GEMEENTE 18- 18+
Alblasserdam 1
Almelo 1
Almere 3 2
Amersfoort 2 2
Amsterdam 3 2
Apeldoorn 1
Assen 2
Breda 2
Brunssum 1
Culemborg 1
Den Haag 3
Dronten 1
Ede 1
Eindhoven 1
Goes 1
Gouda 1
Groningen 5
Heemskerk 1 1
Het Bildt 1
Leeuwarden 2 4
Leidschendam-Voorburg 1
Lelystad 1
Lingewaard 1
Lopik 1
Purmerend 1
Rotterdam 3 3
Súdwest-Fryslân 1
Utrecht 1
Veenendaal 2
Vlaardingen 1
Weert 1
Zeist 1
Zoetermeer 1
Zwijndrecht 1
Zwolle 1
TOTAAL 68
METTA* ZAHIR & REZAASJA
TOTAAL AANTAL GEMEENTEN: 96
Fier | Jaarverslag 2015| 28 | | 29 | Fier | Jaarverslag 2015
HERKOMST CLIËNTEN PER GEMEENTEOVERIGE OPVANG- EN BEHANDELSETTINGEN
GEMEENTE AANTAL
Alkmaar 1
Alphen aan den Rijn 1
Amsterdam 5
Beverwijk 1
Breda 1
Coevorden 1
De Friese Meren 1
Delft 2
Den Haag 3
Den Helder 1
Dongeradeel 1
Emmen 1
Enschede 1
Franekeradeel 2
Geldrop-Mierlo 1
Gilze en Rijen 1
Grave 1
Groningen 1
Haarlem 2
Haarlemmermeer 3
Heerenveen 2
Heerlen 1
Hengelo 1
Hilversum 1
Leeuwarden 18
Leiden 1
Leidschendam-Voorburg 1
Noordoostpolder 1
Ooststellingwerf 1
Rotterdam 2
Súdwest-Fryslân 1
Ten Boer 1
Terneuzen 1
Texel 1
Tilburg 1
Tytsjerksteradiel 2
Utrecht 1
Veenendaal 1
Weststellingwerf 1
Zaanstad 1
Zoetermeer 1
Zuidplas 1
Zwartewaterland 1
TOTAAL 74
* Unieke cliënten Blijf Crisis & Observatie en Blijf Langerdurend Verblijf
GEMEENTE AANTAL
Delft 1
Leeuwarden 1
Leiden 1
TOTAAL 3
GEMEENTE AANTAL
Amsterdam 2
Delfzijl 1
Den Haag 1
Dongeradeel 1
Emmen 1
Groningen 1
Het Bildt 1
Leeuwarden 16
Opsterland 1
Renkum 1
Rotterdam 12
's-Hertogenbosch 1
Tynaarlo 2
Vlagtwedde 1
TOTAAL 42
METTA 18+ RENABLIJF*
GEMEENTE AANTAL
Amersfoort 1
Amsterdam 1
De Friese Meren 1
Groningen 1
Heerenveen 2
Kerkrade 1
Kollumerland c.a. 1
Leeuwarden 5
Leidschendam-Voorburg 1
Oldambt 1
Ooststellingwerf 1
Smallingerland 1
Súdwest-Fryslân 3
Tytsjerksteradiel 1
Uithoorn 1
Utrecht 1
Vlaardingen 1
Zwolle 1
TOTAAL 25
EVI
TOTAAL AANTAL GEMEENTEN: 58
Fier | Jaarverslag 2015| 30 | | 31 | Fier | Jaarverslag 2015
CENTRUM TEGEN KINDERHANDEL EN
MENSENHANDEL
Het werk van het Centrum tegen Kinderhandel en Men-
senhandel (CKM) van Fier werd in 2015 mogelijk gemaakt
dankzij steun van de Nationale Postcode Loterij en bijdra-
gen en giften van particulieren, fondsen en serviceclubs.
PROJECT ONZICHTBARE KINDEREN
Traumabehandeling voor de allerkleinsten: baby’s, peuters
en kleuters van getraumatiseerde moeders. In 2015 mede
mogelijk gemaakt door Fonds NutsOhra.
PROJECT MODERNE WEZEN
Sociale steunstructuur voor meisjes en vrouwen die na hun
verblijf bij Fier letterlijk alleen op de wereld zijn.
In 2015 mede mogelijk gemaakt door het Skanfonds en de
Stichting Weeshuis der Doopsgezinden.
PROJECT SPEELTOESTELLEN
In 2015 hebben we speeltoestellen kunnen plaatsen rond-
om de opvanglocaties van Fier dankzij steun van: Stichting
Kinderfonds Dusseldorp, Stichting Zonnige Jeugd, Dr. C.J.
Vaillantfonds , P.W. Janssen's Friese Stichting, Stichting
Madurodam Steunfonds, Meindersma-Sybenga Stichting,
Fonds NutsOhra, Innovatiefonds van De Friesland Zorg-
verzekeraar, NSGK, ANWB, Ars Donandi/Yske-Walther
fonds, Old Burger Weeshuis, Pasman Stichting, Projecten
in Nederland (PIN), Stichting Jong, Stichting Woudsend
Friese Christelijk Plattelandsvrouwen Bond en Soropti-
mistclub Friesland Noord.
PROJECT WERK IN UITVOERING
Sport, onderwijs, werk(ervaring) en een maatje voor jonge
meisjes en vrouwen die bij Fier verbleven. In 2015 mogelijk
gemaakt door Tejchevé Foundation.
PROJECT FIER IN DE WERELD
Met het project Fier in de wereld maken jonge meiden en
vrouwen die in de opvang van Fier verblijven samen met
vrijwilligers de wereld een stukje mooier. In 2015 mede
mogelijk gemaakt door Het Oranje Fonds.
PROJECT FIER & FOOD ACADEMY
De Fier & Food Academy is een ontmoetings- en oplei-
dingscentrum waar de meiden die worden opgevangen en
behandeld bij Fier de ontmoeting aangaan met chef-koks
en gasten. In 2015 mede mogelijk gemaakt door het VSB
fonds.
INDIVIDUELE NODEN
• Vitus stichting
• Gravin van Bijlandt
• Stichting Urgente Noden
SERVICECLUBS
Ook in 2015 werd Fier weer door diverse serviceclubs ge-
steund: Soroptimistclub Friesland Noord, Soroptimistclub
Friesland ZuidWesthoek, Soroptimistclub Kop van Over-
ijssel, Soroptimistclub Friesland Zuid, Ladies Circle Sneek,
Lions Wolvega, Rotary Leeuwarden, Rotary regio Steen-
wijk.
BEDRIJVEN EN ORGANISATIES
Fier kan rekenen op steun van vele bedrijven en organisaties.
Speciale dank aan:
• Bouwgroep Dijkstra en Draisma
• Bandsma Bultje Top Movers
• IJzerhandel Raadsma
• PI De Marwei in Leeuwarden
VRIJWILLIGERS
Afgelopen jaar hebben 160 mensen zich vrijwillig ingezet
voor Fier en haar cliënten. Denk aan huiswerkbegeleiders,
workshopleiders tijdens de Summerschool, sporttrainers,
maatjes voor het project bijzondere vriendschappen,
verzorgers van de tuin, de moestuin en de dieren in
Nadines Fiere Farm, bij het onderhouden van de tuin,
klusjesmannen en taaldocenten.
AMBASSADEURS
In 2015 hebben couturier en kunstenaar Mart Visser
en zangeres Elske DeWall zich vrijwillig ingezet als
ambassadeur van Fier. Visser maakte een kunstwerk voor
slachtoffers van mensenhandel en richtte speciaal voor
deze doelgroep de Mart Visser Foundation op. Afgelopen
jaar hield Mart Visser twee kunstexposities, waarvan
een deel van de opbrengst is bedoeld voor buitenlandse
slachtoffers van mensenhandel. Mart wil getalenteerde
vrouwen uit onder andere Nigeria, Oeganda en Sierra
Leone steunen om in Nederland hun talenten verder te
ontwikkelen.
Elske DeWall is verbonden aan het project Onzichtbare
Kinderen, waarvoor zij een dag meeliep op de moeder-
kindgroep en zong met de moeders en kinderen. Speciaal
voor deze getraumatiseerde kindjes schrijft Elske een
liedje. Deze song komt in 2016 uit.
WEGGEEFWINKEL
In 2015 hebben we veel kleding en andere spullen gekregen
van particulieren en bedrijven (o.a. van Z8) voor in onze
weggeefwinkel. Van babyspullen als kinderwagens en
babykleertjes, (kinder)kleding, winterjassen tot aan
speelgoed.
• Aantal medewerkers: 343
• Aantal fte: 261
• Verzuim: 2,62%
• Raad van Toezicht: 6
• Ingeleend personeel: 4
• Vrijwilligers: 160, waarvan 72 Summerschool-
vrijwilligers
• Stagiaires: 12 MBO, 39 HBO en 4 universitair
• Werkervaringsplaatsen: 9
• Cliëntenraad: 5
• Ondernemingsraad: 6
• Medewerkers die een opleiding volgen: 3 HBO en 6
universitair
FONDSEN EN GIFTEN
In 2015 kregen wij steun van fondsen, serviceclubs, bedrijven en particuliere donateurs. Daarmee hebben we
mooie projecten en activiteiten kunnen realiseren.
FIERMEDEWERKERS(OP 31-12-2015)
FIER WIL IEDEREEN – ZOWEL
PARTICULIEREN, CLUBS ALS
BEDRIJVEN – VAN HARTE
BEDANKEN VOOR DE STEUN IN 2015.
MET JULLIE HULP HEBBEN WE OOK
DIT JAAR WEER PRACHTIGE DINGEN
VOOR ONZE CLIËNTEN KUNNEN
DOEN. JULLIE ZIJN STUK VOOR
STUK ONMISBAAR!
DANKJEWEL!
Fier | Jaarverslag 2015| 32 |
FIER
POSTBUS 1087
8900 CB LEEUWARDEN
TELEFOONNUMMER: 058 - 215 70 84
E-MAIL: [email protected]
TWITTER: @FIER_NL
FACEBOOK: FIERNL
INSTAGRAM: FIER_NL
LINKEDIN: COMPANY/FIER
WWW.FIER.NL