Ervaringen met Turbo'sErvaringen met Turbo's

‘‘s-Gravendeel, 10-11-2005s-Gravendeel, 10-11-2005

Dhr. P.W. de VosDhr. P.W. de Vos

pwdevos46@chello.nlpwdevos46@chello.nl

InhoudInhoud InhoudInhoud BasisbegrippenBasisbegrippen Waarom turbo’s?Waarom turbo’s? Vergelijking turbo-optie en turbo-futureVergelijking turbo-optie en turbo-future Aanbod aan turbo’s (aandelen, indices, grondstoffen, Aanbod aan turbo’s (aandelen, indices, grondstoffen,

obligaties en valuta)obligaties en valuta) Ervaringen met turbo’sErvaringen met turbo’s Real-time koersen + diepte van het boekReal-time koersen + diepte van het boek Money management (KPN TL)Money management (KPN TL) Rendement v.a. juni 05Rendement v.a. juni 05 VolatiliteitsonderbrekingVolatiliteitsonderbreking PlannenPlannen BronnenBronnen Reserve sheet: vergelijking brokersReserve sheet: vergelijking brokers

BasisbegrippenBasisbegrippen• Een aandeel gekocht met deels eigen en deels geleend Een aandeel gekocht met deels eigen en deels geleend

geld + Stop loss (geld + Stop loss (SLSL))• Koers onderliggende waarde = ReferentieniveauKoers onderliggende waarde = Referentieniveau ((RefRef))• Geleend geld = FinancieringsniveauGeleend geld = Financieringsniveau ((FinFin); wordt ); wordt

dagelijksdagelijks bijgesteld bijgesteld• Stop loss long turbo:Stop loss long turbo: Fin + 2 à 3 %; wordt Fin + 2 à 3 %; wordt maandelijksmaandelijks

bijgesteldbijgesteld• Ratio:Ratio: Schaalfactor bij hoge en lage koersen Schaalfactor bij hoge en lage koersen

onderliggende waarden (aandelen meestal ratio 1)onderliggende waarden (aandelen meestal ratio 1)

• Voorbeeld KPN TL 7,2 d.d. 3-11-05Voorbeeld KPN TL 7,2 d.d. 3-11-05Ref:Ref: € 8,15, € 8,15, SL: SL: € 7,20, € 7,20, Fin:Fin: € 6,64, € 6,64, ratio:ratio: 1 1theor. waarde turbo: ABS(€ 8,15 - € 6,64) = theor. waarde turbo: ABS(€ 8,15 - € 6,64) = € 1,51€ 1,51hefboom € 8,15 / € 1,51 = hefboom € 8,15 / € 1,51 = 5,45,4

Waarom turbo’s?Waarom turbo’s?

• Hoog rendement door Hoog rendement door hefboomhefboom• Kleinere inlegKleinere inleg dan bij rechtstreeks kopen dan bij rechtstreeks kopen

onderliggende waardeonderliggende waarde• SpreadSpread van ca. € 0,05 van ca. € 0,05• Kunnen profiteren van Kunnen profiteren van stijgende én dalendestijgende én dalende

koersenkoersen• Beleggen in veel Beleggen in veel verschillendeverschillende (soorten) (soorten)

onderliggende waardenonderliggende waarden• NB i.v.m. eis voor goed money management NB i.v.m. eis voor goed money management

specifiek voor meer ervaren belegger!specifiek voor meer ervaren belegger!

Vergelijking Turbo - OptieVergelijking Turbo - Optie

• Optie kent Optie kent eindige looptijdeindige looptijd met (beperkte) met (beperkte) tijdspremie/ verwachtingswaardetijdspremie/ verwachtingswaarde

• Turbo Turbo onbeperkte looptijdonbeperkte looptijd en en geen tijdpremiegeen tijdpremie• Optie en Turbo kennen beide Optie en Turbo kennen beide hefboomwerkinghefboomwerking• Optie heeft Optie heeft variabelevariabele delta; Turbo delta; Turbo delta = 1delta = 1

Vergelijking Turbo - FutureVergelijking Turbo - Future

• Kans op Kans op onbeperkte verliezen onbeperkte verliezen bij futurebij future• Bij turbo beperkte verliezen door Bij turbo beperkte verliezen door stop lossstop loss• Future: dagelijkse verrekening o.b.v. Future: dagelijkse verrekening o.b.v.

professionele renteprofessionele rente• Turbo: dagelijkse aanpassing Turbo: dagelijkse aanpassing

financieringsniveau o.b.v. (hogere) financieringsniveau o.b.v. (hogere) commerciële rente commerciële rente (momenteel 2% (momenteel 2% ++ 1,5%) 1,5%)

• Future: Future: marginmargin (afh. aanbieder) (afh. aanbieder)• Turbo: geen marginTurbo: geen margin

Aanbod Turbo’s per typeAanbod Turbo’s per type

AandelenAandelen 167 167 (47%)(47%)

IndicesIndices 101101 (29%)(29%)

Grondstoffen Grondstoffen 34 34 (10%)(10%)

Obligaties Obligaties 33 33 (9%) (9%)

Valuta Valuta 18 +18 + (5%) (5%)

TotaalTotaal 353 353 (100%)(100%)

Turbo’s op Turbo’s op aandelenaandelen

• Heineken (4) Heineken (4) • ING (9) ING (9) • Intel (4) Intel (4) • KPN (7)KPN (7) • Nokia (8) Nokia (8) • Numico (4) Numico (4) • Philips (8)Philips (8) • Reed Elsevier (4) Reed Elsevier (4) • Royal Dutch Shell (13) Royal Dutch Shell (13) • TNT (5)TNT (5) • Unilever (5) Unilever (5) • VNU (5)VNU (5) • Wolters Kluwer (4) Wolters Kluwer (4)

• ABN AMRO (5)ABN AMRO (5) • Aegon (9)Aegon (9) • Ahold (6) Ahold (6) • Akzo Nobel (5)Akzo Nobel (5) • Apple (7) Apple (7) • ASML (7)ASML (7) • Buhrmann (6) Buhrmann (6) • Corus (7) Corus (7) • DSM (5)DSM (5) • eBay (4)eBay (4) • Fortis (8) Fortis (8) • Getronics (7) Getronics (7) • Google (6) Google (6) • Hagemeyer (5) Hagemeyer (5)

Turbo’s op Turbo’s op indicesindices

• AEX (21)AEX (21) • AMEX Biotech (5) AMEX Biotech (5) • AMEX Oil (6) AMEX Oil (6) • CAC (5) CAC (5) • CECE (5) CECE (5) • DAX (11) DAX (11) • Dow Jones (6) Dow Jones (6) • EuroStoxx 50 (7) EuroStoxx 50 (7)

• HSCEI (3) HSCEI (3) • NASDAQ 100 (4) NASDAQ 100 (4) • Nikkei 225 (6) Nikkei 225 (6) • RDX Index (6) RDX Index (6) • S&P 500 (5) S&P 500 (5) • S&P ASX 200 (4) S&P ASX 200 (4) • S&P Homebuilding Index S&P Homebuilding Index

(7) (7)

Turbo’s op Turbo’s op grondstoffengrondstoffen

• EdelmetalenEdelmetalen• Goud (10) Goud (10) • Palladium (5) Palladium (5) • Platinum (5) Platinum (5) • Zilver (5) Zilver (5)

• EnergieEnergie• Brent Crude Oil Future Brent Crude Oil Future

(9)(9)

Overige turbo’sOverige turbo’s

• ObligatiesObligaties• Bobl Future (4) Bobl Future (4) • Bund Future (10) Bund Future (10) • BUXL Future (4) BUXL Future (4) • JGB Future (3) JGB Future (3) • Schatz Future (4) Schatz Future (4) • T-Bond Future (4) T-Bond Future (4) • T-Note Future (4)T-Note Future (4)

• ValutaValuta• EUR/JPY (3) EUR/JPY (3) • EUR/USD (13) EUR/USD (13) • USD/CNY (2) USD/CNY (2)

Ervaringen met turbo’s 1/3Ervaringen met turbo’s 1/3

• Toenemende belangstellingToenemende belangstelling voor en voor en toenemend aanbodtoenemend aanbod van turbo’s van turbo’s

• Software leveranciers spelen hierop inSoftware leveranciers spelen hierop in• Naamgeving turbo’s is nu redelijk Naamgeving turbo’s is nu redelijk stabielstabiel• TweewekelijksTweewekelijks uitgifte nieuwe turbo’s en soms uitgifte nieuwe turbo’s en soms

nieuwe onderliggende waardennieuwe onderliggende waarden• Verschil tussen financieringsniveau en stop Verschil tussen financieringsniveau en stop

loss bij turbo’s op aandelen in de praktijk loss bij turbo’s op aandelen in de praktijk grotergroter (tot 10% i.p.v. 2-3 %) dan in (tot 10% i.p.v. 2-3 %) dan in voorlichtingsfoldervoorlichtingsfolder

Ervaringen met turbo’s 2/3Ervaringen met turbo’s 2/3

• Ratio’s soms niet rationeel (vb GTN, RD, PHI)Ratio’s soms niet rationeel (vb GTN, RD, PHI)• SpreadSpread is procentueel groot bij turbo’s van is procentueel groot bij turbo’s van

fondsen met lage koersen of bij turbo’s met fondsen met lage koersen of bij turbo’s met hoge ratiohoge ratio

• Bij raken stop loss geen verkoopkosten; Bij raken stop loss geen verkoopkosten; • Vervolgens Vervolgens praktisch 100%praktisch 100% uitkering van uitkering van

verschil financieringsniveau en stop lossverschil financieringsniveau en stop loss• Handelsdag van 9:05 tot 17:25, daarbuiten Handelsdag van 9:05 tot 17:25, daarbuiten

geen reële koersinformatiegeen reële koersinformatie beschikbaar => beschikbaar => vertrouw op berekende theoretische waarde vertrouw op berekende theoretische waarde turbo en geef ALTIJD een limiet order opturbo en geef ALTIJD een limiet order op

Ervaringen met turbo’s 3/3Ervaringen met turbo’s 3/3

• Koersinfo bij ABN AMRO Koersinfo bij ABN AMRO min. 15 min.min. 15 min. vertraagd; bij Alex vertraagd; bij Alex real timereal time informatie in informatie in orderticketorderticket

• Incidenteel binnen beursuren Incidenteel binnen beursuren niet mogelijk te niet mogelijk te handelen handelen (vb KPN TL 6.1 op 10-10-05)(vb KPN TL 6.1 op 10-10-05)

• KostenKosten min. € 20 round trip, dus niet te kleine min. € 20 round trip, dus niet te kleine aantallen turbo’s per keer (ver)kopenaantallen turbo’s per keer (ver)kopen

• SpreadSpread fors groter bij sterk fluctuerende fors groter bij sterk fluctuerende koersen en bij nadering stop loss niveau: koersen en bij nadering stop loss niveau: bereken ALTIJD de theoretische waarde van de bereken ALTIJD de theoretische waarde van de gewenste turbogewenste turbo

Real time koersinfoReal time koersinfoaand. AAB KPN TL 7,2 (fondscode 43078) d.d. 3-11-05  

Laatste Volume Tijd Laatste 1,45 2.00002-11-2005Verschil  0,00 0,00 %Bied  1,50 660 07:15:39Laat  1,50 37.300 07:15:39Hoogste --- Laagste ---Cum. volume --- Ind. opening  1,50 07:15:39Open  1,38 02-11-2005Vorig slot  1,45 02-11-2005Gem. dagomzet --- 16.610

+ diepte van het boek+ diepte van het boekaand. AAB KPN TL 7,2 (fondscode 43078) d.d. 3-11-05   

Bid Ask Orders Volume Bid Ask Volume Orders  1 660 1,50  1,50 37.3003

1 1.000  1,35  1,60 40.0002 -- --  --  1,62 5.0001 -- --  --  1,93 4441 -- -- --  -- ----

Money managementMoney management

• Visie 1/7/05: Visie 1/7/05: KPN gaat stijgenKPN gaat stijgen• Aandeel KPN (‘buy and hold’) vs KPN TL; koers KPN Aandeel KPN (‘buy and hold’) vs KPN TL; koers KPN

1/7 ca. € 71/7 ca. € 7• Stel Stel € 10.000€ 10.000 investeren => investeren => 1428 stuks1428 stuks • Slotkoers KPN 4/11 € 8,18 => Slotkoers KPN 4/11 € 8,18 => 17%17% (4 mnd) (4 mnd)• 2 x aanschaf KPN TL met koers rond € 1, hefboom 2 x aanschaf KPN TL met koers rond € 1, hefboom

7 à 8, 7 à 8, 1100 1100 resp.resp. 1300 stuks 1300 stuks => => 66%66% gerealiseerd gerealiseerd rendement (4 mnd)rendement (4 mnd)

• Niet geïnvesteerde bedrag ad € 8.850 op Niet geïnvesteerde bedrag ad € 8.850 op internetspaarrekening levert nog 1% extra op; internetspaarrekening levert nog 1% extra op; ‘risk ‘risk of ruin’of ruin’ is klein: goede nachtrust is klein: goede nachtrust

• TEVREDEN?TEVREDEN?

Rendement v.a. juni 05Rendement v.a. juni 05

freq. verdeling abs. opbrengsten 16 trades; gemiddeld: 345 EUR/trade

0

1

2

3

4

5

-800

-600

-400

-200 0

200

400

600

800

1000

1200

1400

Bij goede inschatting trend Bij goede inschatting trend winstgevendwinstgevend te handelen in turbo’s te handelen in turbo’s

Rendement v.a. juni 05Rendement v.a. juni 05

frequentieverdeling procentuele opbrengsten 16 turbo trades

0

1

2

3

4

5

-60

%

-50

%

-40

%

-30

%

-20

%

-10

%

0%

10

%

20

%

30

%

40

%

50

%

60

%

70

%

80

%

90

%

10

0%

11

0%

Bij goede inschatting trend Bij goede inschatting trend winstgevendwinstgevend te handelen in turbo’s te handelen in turbo’s

VolatiliteitsonderbrekingVolatiliteitsonderbrekingTer bescherming van de handel kan Euronext de handel in een bepaald effect tijdelijk onderbreken. Een zogenaamde volatiliteits onderbreking treedt automatisch op als een order zal resulteren in een prijs die een voor het betreffende effect vastgestelde drempel zal overschrijden. Deze drempelwaarde wordt vastgesteld aan de hand van een referentiekoers.

Op 10 oktober 2005 heeft de Liquidity Provider voor de turbo KPN TL 6.1 om 8:52 uur een verkeerde markt quote ingevoerd van ‘bid 1,29 – ask 1,34’. De referentiekoers op dat moment was € 2,15. Dit was de koers waartegen de laatstgedane transactie in de KPN TL 6.1 was uitgevoerd. Uw kooporder met een prijs van € 1,34 zou resulteren in een transactie tegen een koers van € 1,34. Omdat dit een te grote afwijking zou zijn van de referentiekoers, is er een handelsonderbreking opgetreden. Hierna heeft de Liquidity Provider de quote naar een correct niveau aangepast (bid 2,15 – ask 2,20) en is de handel hervat.

bron: brief Euronext d.d. 20-10-05

PlannenPlannen

Eigen stop loss hanteren?Eigen stop loss hanteren?

Gebruik maken van Gebruik maken van shortshort turbo’s turbo’s

Meer ervaring opdoen met Meer ervaring opdoen met andere typesandere types turbo’sturbo’s

Statistische analyseStatistische analyse gebruiken bij keuze gebruiken bij keuze turboturbo

BronnenBronnen

• Turbo’s Beleggen in de hoogste versnellingTurbo’s Beleggen in de hoogste versnelling folder en folder en Turbo TalkTurbo Talk nieuwsbrief van ABN AMRO (ook te nieuwsbrief van ABN AMRO (ook te downloaden via ABN AMRO site)downloaden via ABN AMRO site)

• ““Turbo’s Versneld profiteren, of de markt nu stijgt of Turbo’s Versneld profiteren, of de markt nu stijgt of daalt”daalt”, presentatie ABN-AMRO, 19 mei 2005, Culemborg, presentatie ABN-AMRO, 19 mei 2005, Culemborg

• ““Turbo’s in een notendop”Turbo’s in een notendop”, presentatie Bart Lenselink, 9 , presentatie Bart Lenselink, 9 juni 2005, Delftjuni 2005, Delft

• ““Beleggen in de hoogste versnelling”Beleggen in de hoogste versnelling”, presentatie ABN-, presentatie ABN-AMRO, 5 oktober 2005, LeerdamAMRO, 5 oktober 2005, Leerdam

Bronnen op internetBronnen op internet

www.abnamromarkets.nl/turbocorner/www.abnamromarkets.nl/turbocorner/

www.alex.nlwww.alex.nl

www.iex.nl/turbos/www.iex.nl/turbos/

www.vestico.nlwww.vestico.nl

Reserve sheetReserve sheet

• Vergelijking brokersVergelijking brokers

Vergelijking brokersVergelijking brokers

• ABN AMROABN AMRO– Meer derivaten dan alleen turbo’sMeer derivaten dan alleen turbo’s

• AlexAlex– Simpeler orderinlegSimpeler orderinleg– Overzichtelijker presentatieOverzichtelijker presentatie– Real-time koersinformatie via orderticketReal-time koersinformatie via orderticket