ERFGOED MAGAZINE ENSCHEDE. - Stichting Cultureel Erfgoed … · 2019. 10. 2. · Van Hoek was...
1
Wie was de beeldend kunstenaar Luc van Hoek? Van Hoek werd geboren in Tilburg maar vestigde zich na zijn huwelijk in Goirle, waar hij de rest van zijn leven zou wonen. Hij studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Katholieke Leergangen in Tilburg. Van Hoek was een veelzijdig kunstenaar. Hij is vooral bekend vanwege zijn vele glas-in-loodramen in met name Noord-Brabantse kerken. Ook was hij kostuumontwerper voor historiespelen en processies (waarvan hij ook vaak de enscenering voor zijn rekening nam) en ontwerper van liturgische kledij. Hij was verbonden aan de Hollandse Textiel Industrie in Goirle, voor welk bedrijf hij ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan glas-in-loodramen ontwierp. Vanaf 1935 was hij ontwerper van de huisstijl en de vaste illustrator, voor het tijdschrift Brabantia Nostra. Naast zijn werk als beeldend kunstenaar was Van Hoek schrijver en dichter. Hij schreef en publiceerde zelf geïllustreerde jeugdverhalen en enkele bundels gedichten. Ook schreef hij een jeugdboek over het leven van Peter Paul Rubens onder het pseudoniem Barend Ballinck. Daarnaast ver- en hertaalde hij liturgische gezangen. Zo was hij onder meer de vertaler van de katholieke Nederlandstalige versie van Es ist ein Ros entsprungen. In 1985 werd Van Hoek Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en in 1986 gaf de gemeente Goirle een gedenkboek over hem uit. Na zijn overlijden werd zijn archief deels overgedragen aan het Museum voor Religieuze Kunst in Uden. Van Hoek was getrouwd met de violiste Helena Sieben. Hij is de vader van beeldhouwer Bart van Hoek (die onder meer een beeld maakte van zijn ouders dat in 1991 in Goirle werd onthuld) en van de componist Frans van Hoek. Klik HIER voor een video over het leven van Luc van Hoek. Een vaker terugkerend onderwerp: overlast door het stoken van particuliere houtkachels. Kan een gemeente hier nu tegen optreden? In deze uitspraak oordeelde de rechtbank over de mogelijkheid om op te treden op grond van artikel 7.22 Bouwbesluit. Dit artikel bepaalt dat het verboden is om bij een woning rook, roet, walm of stof te verspreiden. De Rechtbank oordeelt, in lijn met eerdere jurisprudentie, dat artikel 7.22 een vangnetbepaling is. Het enkele feit dat een rookafvoerkanaal voldoet aan artikel 3.8 Bouwbesluit betekent niet dat er niet opgetreden kan worden. De gemeente had dus moeten onderzoeken of het gebruik van de houtkachel tot hinder leidt. De 22 (!) uitgevoerde inspecties van de gemeente geven hier geen uitsluitsel over. Nu de gemeente geen uitsluitsel geeft en kan geven over het feit of er sprake is van hinder kan het bestreden besluit (weigering tot handhavend optreden) niet in stand blijven. Het besluit wordt vernietigd. NB: de rechtbank schakelde bij de beoordeling van de hinder de StAB in. De StAB heeft advies gegeven over hoe stookoverlast op grond van artikel 7.22 Bouwbesluit beoordeeld dient te worden. De StAB komt tot drie stappen. Ten eerste moet de gemeente kiezen voor een zachte aanpak. Dit betekent dat er in het geval van stookoverlast overgegaan moet worden tot voorlichting. De StAB geeft tien stooktips. Op het moment dat dit tot niets leidt dan moet er gekozen worden voor een harde aanpak, dit wil zeggen dat er een beoordeling ter plaatse dient plaats te vinden. De rechtbank is met de StAB van mening dat hierbij enige deskundigheid van de ambtenaar van de gemeente verwacht mag worden. Als laatste dient er dan een berekening plaats te vinden. De StAB adviseert hierbij om gebruik te maken van het programma V-Stacks. De rechtbank is het hier niet op voorhand mee eens maar stelt dat er meer onderzoek moet plaatsvinden door TNO en/of RIVM. Klik HIER voor de gerechtelijke uitspraak. Bron: Stichting Advisering Bestuursrechtspraak Boll Dakmanagement: letterlijk en figuurlijk op het hoogste niveau Boll Dakmanagement presenteert zich vanuit Enschede als een landelijk opererend dakdekkersbedrijf. Het bedrijf is gespecialiseerd in alle mogelijke daksystemen: van een schuurdak/dakkapel tot bedrijfsdaken en van parkeerdaken tot energiedaken, leefdaken en tuindaken. Maar daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan permanente valbeveiliging en aan het beheer en het onderhoud van daken. Boll Dakmanagement heeft een uitgebreide klantenkring waaronder woningbouwverenigingen, gemeenten, scholen, bedrijven, zorginstellingen, defensie, bouwbedrijven en particulieren. Het werkterrein ligt zowel op het gebied van renovatie als op nieuwbouw. Met een 24 uursservice/7 dagen per week is het bedrijf voor alle dakwerkzaamheden continu bereikbaar. Boll Dakmanagement is VCA gecertificeerd en is in het bezit van het KOMO procescertificaat, tevens zijn ze aangesloten bij brancheorganisatie Vebidak en zijn zij dealer van het duurzame merk Wedeflex. T. 053 431 52 22 | www.bolldakmanagement.nl Boll Dakmanagement is partner van de stichting cultureel erfgoed Enschede. Het Meldpunt Cultureel Erfgoed Enschede is een centraal informatie en meldpunt, dat een breed publiek in de gelegenheid stelt om melding te doen van bedreigd, onbekend en/of ondergewaardeerd historisch erfgoed in de gemeente Enschede. De doelstelling van het Meldpunt is het leveren van een inhoudelijke bijdrage aan het behoud en waardering van karakteristieke, beeldbepalende gebouwen, objecten, landschappelijke elementen en structuren. Het resultaat van de melding kan zijn dat initiatieven worden ontwikkeld tot mogelijk behoud en/of ontwikkeling van een object. Daarnaast kunnen we via onze maandelijkse nieuwsbrief en de website aandacht schenken aan de melding. Met onze eigen kennis en de kennis uit ons (inter)nationale en regionale netwerk op het gebied van herontwikkeling, exploitatie & instandhouding, juridische zaken en (digitaal) informatiebeheer denken we graag mee met het erfgoedveld binnen de gemeente Enschede. De “meldingen” die wij ontvangen zullen via onze website openbaar worden gemaakt zodat lezers van deze rubriek aanvullende informatie of adviezen kunnen verstrekken. Het meldpunt is gestart op 1 januari 2019 en u kunt u bericht versturen via het blokje "Meldpunt Cultureel Erfgoed" onderaan iedere webpagina van onze website www.cultureelerfgoedenschede.nl BTW tarief 9% Voor schilderwerk aan of in een woning ouder dan twee jaar wordt een b.t.w. tarief van 9% gehanteerd. Schuur, aanbouw, garage, berging en dergelijke komen ook in aanmerking voor het b.t.w. tarief van 9%. Wilt u weten of u in aanmerking komt voor de aangepaste tarieven, of heeft u een andere vraag? Voor een persoonlijke toelichting staan wij u graag te woord. KUality, Kwaliteit die U verdient. Tel.nr.: 053 574 5813 http://www.kuality.nl Twentse Ervendag 2019 Zaterdag 5 oktober 2019 vindt de zevende editie plaats van de jaarlijkse Twentse Ervendag. Op deze dag zijn een aantal erven opengesteld voor donateurs van Twentse Erven en iedereen die belangstelling heeft voor het Twentse boerenhuis en erf. De vijf opengestelde erven liggen dit jaar allemaal op of om het Landgoed Twickel in de gemeenten Hof van Twente en Hengelo. De afsluitende bijeenkomst is op Erve Woldhuis aan de Haarweg 5 in de gemeente Hengelo. Iedere deelnemer wordt daarbij uitgenodigd voor de afsluitende bijeenkomst rond 16:00 uur met een hapje en een drankje. Via de website www.Twentse-erven.nl of [email protected] kunt u zich aanmelden voor een bezoek aan maximaal drie erven. De bezoektijden zijn 10.00, 12.00 en 14.00 uur. Per bezoektijd kunnen maximaal 12 belangstellenden deelnemen. De kosten per bezoek zijn 5 Euro per deelnemer, dat ter plekke (liefst gepast) voldaan dient te worden. Opgave is mogelijk tot en met 3 oktober. 10. Raad van State wijst plannen van Lonneker molen af. De raad van State heeft omwonenden van de Lonneker molen in het gelijk gesteld inzake de bezwaren van een te realiseren horecafunctie bij de Lonneker molen. In het bestemmingsplan dat door de gemeente Enschede is opgesteld waren geen grenzen gesteld in de omvang van de horeca voorziening. Dat zou eventueel voor omwonenden tot aanzienlijk (parkeer) overlast kunnen zorgen. De plannen voor de bouw van een ontvangstruimte zijn hiermee op de lange baan geschoven. Bron: RvS Wat ging er aan vooraf? De geschiedenis van Enschede gaat terug naar de vroege middeleeuwen met de richterambt Enschede waarvan deel uitmaakte Esmarke, Lonneker marke, Usseler marke Twekkeler marke en Driener marke. In 1325 krijgt Enschede stadsrechten van de bisschop van Utrecht met de rechten om de nederzettingen te versterken. Voor 1325 was Enschede al omgeven door een stadsgracht de zogenaamde Stadsgraven. De toenmalige stadsgracht heeft de contouren van de Enschedese binnenstad voor de daarop volgende eeuwen voor een belangrijk deel bepaald. Foto boven; Enschede omstreeks 1750. Overijssel heeft een rijk verleden. Sporen hiervan zijn overal te vinden. In ons materiële erfgoed: monumentale gebouwen, in historische binnensteden en op het platteland, collecties van musea en archeologische sporen. Verhalen, tradities, rituelen en de streektaal vormen ons immaterieel erfgoed. Samen vertellen ze het Verhaal van Overijssel. Subsidie Herbestemming Cultureel Erfgoed 16 september 2019 wordt de aangepaste subsidieregeling voor herbestemming van Cultureel Erfgoed opengesteld. De subsidieregeling "Het Verhaal van Overijssel" maakt ons erfgoed zichtbaar en zorgt ervoor dat de Overijsselse geschiedenis wordt doorverteld. Projecten die het verhaal vertellen achter de karakteristieke gebouwen, die de zichtbaarheid van archeologie verbeteren en/of bijdragen aan het uitdragen en behoud van streektaal en -cultuur, kunnen in aanmerking komen voor subsidie. Bent u van plan een aanvraag voor de herbestemmingsregeling in te dienen? Neemt u dan contact op met Anneke Venema (telefoon: 038 499 83 87). Vanaf de jaren 90 werden softwareprogramma’s geïntroduceerd die de code, ook als die door de verzender was geschreven, geheel konden lezen. Met een verbetering van de software en sorteerapparatuur werd het een tien jaren later mogelijk om op huisnummer en volgorde van een wijk te sorteren. De bewerking door een postbode kwam daardoor geleidelijk te vervallen. Op de bovenverdieping was tevens een kantine gesitueerd en een aantal ruimtes voor directie en stafmedewerkers. Het qua omvang grootste postvolume werd bereikt halverwege de jaren 90, toen landelijk ca. 6 miljard poststukken werden besteld, voor het hoofdpostkantoor Enschede kwam dit grofweg neer op een volume van 70 miljoen stuks per jaar. Facebook Website Bekijk de webversie ERFGOED MAGAZINE ENSCHEDE. Jaargang 5 - nummer 58 - oktober 2019 Inhoudsopgave 1. Beeldend kunstenaar van muurschilderingen in De Stadsmaten kapel is bekend. 2. Olijfbomen Cultureel Erfgoed. 3. Handhaven tegen stookoverlast. 4. Koetshuizen in Enschede. ( deel 6.) 5. Meldpunt Cultureel erfgoed Enschede. 6. Wederopbouw monumenten. 7. Informatie over Vereniging van Eigenaars in Rijks en gemeentelijke monumenten. 8. Erfgoednieuws uit de regio. 9. Zorgen over kastelen en landhuizen over scheuren en verzakkingen door droogte. 10. Raad van State wijst plannen van Lonneker molen af. 11. De waaltjes aan de Harberinksweg. 12. Het "geheim" van de ronde hoekgevels. 13. Uitgaanstip Huis Verwolde. 14. Het verhaal van Overijssel. 15. Aanpassing Box 3 werkt nadelig voor grondbezit. 16 Open huis voormalige Ambachtschool. 17. Het hoofdpostkantoor aan de Boulevard 1945 (deel 1) "Een wandeling in de tijd" 1. Beeldend kunstenaar van muurschilderingen in De Stadsmaten kapel is bekend. Foto's: SCEE. De Kapel van het voormalig ziekenhuis De Stadsmaten. De kapel van De Stadsmaten heeft tot de sluiting van het ziekenhuis dienst gedaan en ook de inrichting van de kapel is in al die jaren nauwelijks gewijzigd. Op dit moment speelt de vraag in hoeverre de kapel en het klooster van historisch c.q. cultureel belang is. Op de cultuurhistorische waardenkaart van Enschede staat het voormalige ziekenhuis als “attentiewaarde”. Het gehele complex heeft dus geen gemeentelijke monumentstatus en is als zodanig niet beschermd. Ofschoon de huidige eigenaar (Life) van het gebouwencomplex rekening wil houden met de “attentiewaarde” is het plan om van de voormalige kapel een restaurantfunctie te maken. Toen dit in brede kring bekend werd gemaakt kwamen er van belangstellenden en erfgoedorganisaties vragen over de twaalf statie muurschilderingen in de kapel. De muurschilderingen verkeren nog in een redelijk goede staat maar zijn helaas niet gesigneerd. Ook uitgebreid onderzoek heeft destijds niet tot resultaat geleid. De huidige eigenaar is bereid de muurschilderingen te conserveren, dat wil zeggen een bouwkundige voorziening treffen geplaatst voor de muurschilderingen. En het moet gezegd worden, de staties passen eigenlijk ook niet in een restaurant omgeving. Uit ons onderzoek blijkt nu het volgende; Bij de oplevering van de kapel waren er twaalf staties in de vorm van een schilderij. Uit de archieven van de zusters Franciscanessen in Denekamp blijkt dat; Op 2 juli 1949 het 60 jaar geleden was dat de zusters Franciscanessen aan de ziekenverpleging begonnen in Enschede. Deze dag werd feestelijk gevierd en tijdens de receptie werd o.a. door de burgerij van Enschede en anderen een cadeau aangeboden voor een muurschildering van de kruisweg in de kapel. De opdracht hiervoor kreeg de beeldende kunstenaar Lucianus (Luc.) Albertus Matthias Maria van Hoek (Tilburg, 30 juni 1910 - Goirle, 29 januari 1991). Op 9 juli 1950 werd door de Hr. Wijenberg, deken van Hengelo de kruisweg ingewijd. Hoe zeker weten we nu dat Luc van Hoek de beeldend kunstenaar is geweest van de muurschilderingen in de kapel van het voormalig ziekenhuis De Stadsmaten. Wat we zeker weten is dat er door de zusters Franciscanessen aan Luc van Hoek opdracht is gegeven tot het schilderen van de 12 staties. De muurschilderingen zijn gerealiseerd in de periode juli 1949 - juli 1950. Op 9 juli 1950 werd door de Hr. Wijenberg, deken van Hengelo de kruisweg ingewijd. De muurschilderingen een geschenk zijn van de Enschedese bevolking in verband met het 60 jarige jubileum van de zusters Fransiscanessen. Wat blijft onduidelijk; Helaas zijn de staties niet gesigneerd, Dat wil zeggen ze zijn ondanks een grondige inspectie niet door ons gevonden. Ofschoon wij geen sluitend bewijs hebben kunnen vinden is uit vergelijkend beeld onderzoek het echter zeer aannemelijk dat de gerespecteerde beeldend kunstenaar Luc van Hoek.de kunstenaar is van de muurschilderingen in de kapel van De Stadsmaten. Bronnen: Heemkundige kring “De Vyer Heertganghen” Goirle. Wikipedia. Zuster Astrid, Congregatie zusters Franciscanessen in Denekamp. drs. Pia Verhoeven Erfgoedspecialist / consulent kunstzaken Aartsbisdom Utrecht Museum voor religieuze kunst in Goirle. Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis. YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=VqDeyXmLv14 Spectrum van het verleden. 100 jaar Enschedese ziekenhuizen. Leven en werk van Luc van Hoek. Publicatie van: Stichting cultureel erfgoed Enschede 2019. Foto’s: SCEE. 2. Olijfbomen Cultureel Erfgoed. Foto: SCEE Villa met de Hoge Stoep In Spanje staan talloze, eeuwenoude olijfbomen. Op veel plekken zijn de bomen beschermd als cultureel erfgoed, maar in Catalonië is dat niet het geval. Het gevolg is een „schaamteloze uitverkoop”, ook aan Nederlanders. Dat leidt tot een hoop kritiek: „Je gaat archeologische vondsten toch ook niet verkopen?” In Spanje staan talloze, eeuwenoude olijfbomen. Op veel plekken zijn de bomen beschermd als cultureel erfgoed, maar in Catalonië is dat niet het geval. Het gevolg is een „schaamteloze uitverkoop” aan Spanjaarden maar bijvoorbeeld ook Nederlanders. „Je gaat archeologische vondsten och ook niet verkopen?” De burgemeester van het dorpje Ulldecona, Nuria Ventura, is het zat: de „schaamteloze uitverkoop” van de 1500 eeuwenoude olijfbomen in haar dorp. „Dit hoort beschermd cultuurgoed te zijn; maar de bomen verdwijnen naar privétuinen. Niet alleen in Spanje, maar ook naar landen als Frankrijk, Duitsland en Nederland. Er moet heel snel wetgeving komen om dit te stoppen. Want als het in dit tempo doorgaat, blijven we met een leeg landschap achter.” Onder de eeuwenoude olijfbomen in Ulldecona, een dorpje in Zuid-Catalonië onder de rook van Tarragona, staat ook de oudste olijfboom van Europa. Hij is maar liefst 1705 jaar oud: met een enorm brede en knoestige stam, gigantische wortels die uit de aarde barsten, zilvergroene ritselende bladeren en nog ieder jaar verse olijven. De boom is geplant toen Constantijn de Grote de keizer van het Romeinse Rijk was en wordt omringd door bijna vijftienhonderd soortgelijke ’oliveras’ van ruim duizend jaar oud en een stamomtrek van meer dan drieënhalve meter. Daarmee is het dorp met de meeste ’monumentale’ olijfbomen ter wereld. Verdeeld over 27 dorpjes staan bijna 5000 van dit soort bomen. Maar de dorpjes vallen weer onder verschillende provincies: Aragón, Valencia, of Catalonië, zoals in het geval van Ulldecona. En juist daar wringt de schoen. Want terwijl de antieke olijfbomen in Valencia en Aragon wél beschermd cultuurerfgoed zijn - in Valencia worden voor verkoop van hele oude én hele grote bomen boetes tot 500.000 euro uitgedeeld - is dat in Catalonië nog niet het geval. Ventura: „Daardoor is de druk op de Catalaanse boeren heel groot, om de bomen te verkopen. En dat gebeurt dan ook heel vaak. Als we niet snel optreden, dan houden we een kaal landschap over hier.” Kwekerijen als plantas.net of Cultivos Ponç zetten volgens Ventura boeren onder druk de bomen te verkopen en deze bedrijven verkopen ze dan weer door. „Het zijn vaak niet de oude boeren zelf die ze verkopen, maar mensen die de grond voor een prikje op de kop hebben getikt, omdat olijfbouw niet meer loont. De bomen gaan vaak naar particulieren die een villa hebben en een olijfboom een prachtig statussymbool vinden.” Niet alleen de burgemeester, ook de Catalaanse ombudsman en natuurbeschermers zien de verkoop van de bomen als cultuurroof. Door de FAO, de voedselorganisatie van de VN, is het gebied rond Sénia tot ’Belangrijk Systeem van het Agrarisch Cultureel Erfgoed’, legt Ventura uit. „Je moet dat zien als zoiets als archeologisch erfgoed. Je gaat archeologische vondsten toch ook niet verkopen om ze in het noorden van Europa in een tuin te zetten?” In Catalonië is nu wel een wet in de maak, „maar dat gaat allemaal heel langzaam”, zegt Ventura. „We zijn er al anderhalf jaar mee bezig.” Ze hoopt dat de wet er snel zal zijn, maar ziet het ook wat somber in: „In augustus ligt het parlement stil en in september gebeurt er ook vaak niet veel. In oktober hopen we dat erover gestemd gaat worden. Maar de Catalaanse politiek is redelijk verlamd door de onafhankelijkheids discussie. Het is niet uitgesloten dat er nieuwe verkiezingen komen. Dan worden alle wetsontwerpen geannuleerd en beginnen we weer bij nul. Dan zijn er anderhalf jaar verloren gegaan in deze strijd. En heel veel olijfbomen.” Bron: FAO KIJK & VERGELIJK. Foto: Erik Schaddelee COLOFON Het Erfgoed Magazine Enschede is een uitgave van de Stichting Cultureel Erfgoed Enschede. Redactieadres: Stichting Cultureel Erfgoed Enschede [email protected] Disclaimer Ondanks aan de samenstelling van deze nieuwsbrief bestede zorg kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de onvolledigheid of onjuistheid van deze nieuwsbrief. 3. Handhaven tegen stookoverlast. Wegwijzer voor monumenteigenaars en verenigingen ven eigenaars. Inhoud: Informatie over wet en regelgeving voor monumenteigenaars en VvE's. Auteurs: Willem Fhij en John Nijhuis Afmeting: 28 x 26 cm. Aantal pagina's: 98 Bijzonderheden: Uitgave 2019 Uitgever: Ipskamp Enschede. ISBN: 9789090319353 Prijs: € 19,95 exclusief verzendkosten. Klik hier 4. Koetshuizen in Enschede. ( deel 6.) Foto: SCEE. Het koetshuis Walstraat 10 werd in 1889 gebouwd in rijke neo- renaissancevormen naar een ontwerp van architect van G. Beltman voor de bankier B.W. Blijdenstein Jzn., die sinds 1881 in het Roessinghshuis (Langestraat 41) woonde, waarmee het één geheel vormde. Foto's SCEE. KOETSHUIS ANNEX WOONHUIS uit 1889 met een zeer rijk gedecoreerde voorgevel in neo- renaissancestijl. Het bestaande pand werd in opdracht van B.W. Blijdenstein verbouwd naar een ontwerp van de architect G. Beltman. De indeling van het pand is sterk gewijzigd; er is een doorbraak gemaakt naar het naastliggende pand. Ook is aan de achterzijde een forse aanbouw geplaatst, waardoor de oorspronkelijke achtergevel niet meer aanwezig is. Het pand maakt onderdeel uit van de gesloten gevelwand van de gebogen Walstraat in het oude centrum van Enschede. Omschrijving Pand van één bouwlaag onder met grijze muldenpannen gedekt zadeldak. De in rode baksteen opgetrokken voorgevel (W) wordt horizontaal geleed door een hoge gepleisterde sokkel met plint en waterlijst en gepleisterde speklagen. Op de begane grond een centrale dubbele glasdeur onder bovenlicht met aan weerszijden T- vensters. Onder de vensters is de iets terugliggende sokkel versierd met vierkante panelen. De segmentbogen boven de vensters en deur hebben gepleisterde aanzetstenen met diamantkoppen en een decoratieve sluitsteen. De boogtrommels zijn gevuld met metselmozaïeken van gele, rode en grijsblauwe verblendsteen. De speklaag boven de begane grond gaat in de afgeknotte geveltop over in een klimmend keperboogfries onder de geprofileerde natuurstenen deklijsten. Het hoofdgestel met zinken gevelbekroning wordt ondersteund door decoratieve deels gepleisterde pilasters op natuurstenen kraagstukken met cannelures en een tandlijstje. De gevelbekroning bestaat uit een jaartalsteen (1889 in reliëf) tussen voluutornamenten onder een fronton met segmentboog waarop een obelisk met diamantkop. De pilasters zijn boven het hoofdgestel bekroond met kleine afgeknotte zinken obelisken. Het tweelichtvenster in de geveltop heeft een decoratief gepleisterd deelzuiltje onder een met gepleisterde aanzet- en sluitstenen opgesierde rondboog. In de boogtrommel is het metselwerk van rode, gele en grijsblauwe verblendsteen uitgevoerd in een geometrisch patroon. Waardering Voormalig koetshuis van cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang vanwege: - de oorspronkelijke functie - de rijk geornamenteerde voorgevel in neo-renaissancestijl met de bijzondere gevelbekroning van gegoten zink - de hoge mate van uitwendige gaafheid van de voorgevel - de beeldbepalende ligging in de gevelwand van de Walstraat in het centrum van Enschede (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) 5. Meldpunt Cultureel erfgoed Enschede. 6. Wederopbouw monumenten. Maranatha Kerk Foto: SCEE. Na de Tweede Wereldoorlog heerste er woningnood. Veel woningen waren beschadigd, tegelijkertijd groeide de bevolking explosief. Dus moest er snel veel gebouwd worden. Tussen 1940 en 1965 zijn zo'n 2,5 miljoen bouwwerken neergezet. De architectuur uit deze periode kenmerkt zich door een nieuwe kijk op wonen: woningen waarin licht, lucht en zon de ruimte krijgen en het gebruik van nieuwe materialen, zoals beton, kunststeen en prefab elementen. Nieuwe gebouwtypen Door nieuwe ideeën over de inrichting van de samenleving ontstaan ook nieuwe gebouwtypen: bejaardenhuizen, kruisgebouwen voor de lichamelijke verzorging, warenhuizen en winkelcentra. Kerken worden niet alleen ingericht voor de eredienst, maar vervullen ook een belangrijke rol voor het gemeenschaps- en verenigingsleven. Waardevol erfgoed verdwijnt De gebouwen uit de wederopbouwperiode zijn vaak economisch afgeschreven, technisch en fysiek verouderd en aan modernisering toe. Aanpassingen en hergebruik zijn meestal goed mogelijk, maar toch wordt nog regelmatig besloten tot sloop en vervangende nieuwbouw. Hierdoor dreigt waardevol erfgoed van de wederopbouw te verdwijnen. Rijksmonumenten De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de architectuur en stedenbouw uit de wederopbouwperiode onderzocht en gewaardeerd en heeft een kleine 200 panden de status rijksmonument toegekend. Dit zijn excellente bouwwerken in de ontwikkeling van de architectuur, bouwtechniek of voorzien van monumentale of ruimte gebonden kunst Bron Rijksdienst cultureel erfgoed 7. Informatie over Vereniging van Eigenaars in Rijks en gemeentelijke monumenten. foto: SCEE Appartementencomplex Laaressingel gemeentelijk monument. Met de uitgave van het boekwerk "Wegwijzer voor monumenteigenaars en verenigingen van eigenaars" wil de stichting cultureel erfgoed Enschede voor deze specifieke doelgroep kennis en informatie beschikbaar stellen. Met enige regelmaat zullen wij informatie verstekken en onderwerpen behandelen relevant zijn voor verenigingen van eigenaars in Rijks of gemeentelijke monumenten. U kunt deze informatie vinden door HIER te klikken. Hebt u zelf een vraag over uw vereniging van eigenaars stuur dan een mail naar [email protected] 8. Erfgoednieuws uit de regio. Klik HIER voor het laatste nieuws van de Historisch kring Losser met onder andere; Kroniek van dorp en Marke Losser. Eigen Erf, familieweekblad voor Overijssel en Drente. Nieuw en oud Losser. Pagina's over Poorthoes-jans. Een foto puzzel van Losser. Een digitaal cadeautje van de Historische kring Haaksbergen. De Historische Kring Haaksbergen heeft in de webshop van de website https://www.historischekringhaaksbergen.nl/ een digitaal presentje voor haar lezers namelijk het Zondagsch Kookboekje geschreven door mevrouw Jeel, vermoedelijk uitgegeven in 1930. Voor de echte hobbykok de moeite waard. 9. Zorgen over kastelen en landhuizen over scheuren en verzakkingen door droogte. Meer dan driekwart van de eigenaren van kastelen en landgoederen in Nederland zegt dat hun kasteel of buitenplaats blijvende schade oploopt door de aanhoudende droogte. Vooral verdrogende historische beplanting en grachten die droog komen te staan zijn een probleem, aldus de stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) die onderzoek heeft laten doen. Bij de SKBL zijn 180 kastelen en buitenplaatsen aangesloten. Door droogvallende grachten komt de fundering van gebouwen in aanraking met de buitenlucht. Dat zorgt voort scheuren en verzakkingen. Ook beken en bronnen die niet meer stromen en vijvers die droogvallen zorgen voor ernstige schade op een landgoed, aldus de SKBL. Vorig jaar trok de stichting ook al aan de bel over de droogte. Toen was er sprake van tienduizenden euro’s aan schade. Overigens kan de droogte niet alleen schade veroorzaken aan kastelen, maar ook aan funderingspalen van woningen. Droogtemonitor In de Achterhoek en Limburg zijn veel landgoederen te vinden. Dat zijn tegelijkertijd gebieden waar volgens de droogtemonitor van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling LCW sprake is van een groot neerslagtekort en veel te lage grondwaterstanden. Het grondwater kan zich alleen herstellen als het langdurig flink gaat regenen, maar dat wordt daar ook de komende week niet voorzien. Ook in Twente, Zeeland en Zuid-Brabant zijn grote problemen, aldus de LCW. Publicatie door ANP op 4 sep 2019 11. De waaltjes aan de Harberinksweg. Foto: SCEE. De burgerlijke verontwaardiging over het vervangen van de meer dan 100 jaar oude waaltjes aan de Harberinksweg heeft nu ook het politieke speelveld bereikt. Naast de protesten van de Vereniging tot behoud van Usselo en de Usseler Es heeft nu ook de Bond Heemschut een bezwaar ingediend bij het ministerie van OC&W waarbij de erfgoedinspectie geïnformeerd wordt over de wijze waarop het bestuur van de gemeente Enschede haar wettelijke taken onvoldoende vervuld als het om cultureel erfgoedbeleid gaat. Ook de rol van de Provincie Overijssel als toezichthouder wordt in de brief aan de kaak gesteld. Twee citaten uit de brief van de Bond Heemschut; “De wetteloosheid op het terrein van cultuurhistorie in Enschede, maar dat geldt voor meer Twentse gemeenten is ons gebleken, wordt hierdoor gesanctioneerd.” “Als burger hebben wij ons te houden aan de wet. Op overtreding, ook van gemeentelijke wetten en voorschriften staan soms hoge boetes. Wij, als erfgoed organisaties, vinden dan ook dat de gemeente Enschede zich aan de wet behoort te houden en dus haar wettelijk toegedichte taken op een correcte manier behoort uit te voeren.” Gemeenteraadslid Margriet Visser van Enschede Anders begrijpt de verontwaardiging en is teleurgesteld in de handelswijze van de gemeente. Ook de argumenten van wethouder Jurgen van Houdt wegen volgens haar onvoldoende om dit besluit tot vervanging van de bestrating uit te voeren. In de stadsdeelcommissie West van de gemeenteraad op 1 oktober 2019 heeft Margriet Visser het onderwerp Harberinksweg geagendeerd. Op 9 september j.l. hebben vijf raadsfracties vragen gesteld aan wethouder Jurgen van Houdt over de herbestrating van de Harberinksweg. Volgens de wethouder kunnen de originele waaltjes worden teruggeplaatst voor een bedrag van € 200.000,= Volgens ons een negatief principe van wederkerigheid want nu wordt de bal bij de gemeenteraad neergelegd in plaats dat Jurgen van Houdt zelf met een oplossing komt. Het waren zijn ambtenaren die sloop van de bestaande bestrating zonder enig pardon hebben weggehaald. Volgens van Houdt is in overleg met een landschapsarchitect niet gekozen voor asfalt. Die landschapsarchitect heeft het dus ook niet begrepen want vervanging van de bestaande waaltjes tast onherhoepelijk de landschappelijke kwaliteit aan en dat is nu precies waar het om gaat. Volgens de wethouder is hij nog in overleg met omwonenden over het type steen en de wijze waarop deze wordt gelegd. Op 11 september 2019 komt de Vereniging tot behoud van Usselo en de Usseler Es met het bericht dat mogelijke juridische stappen tegen de gemeente Enschede worden onderzocht. De voorzitter van de VBU, Gerrit Bijvank, is ervan overtuigd dat de gemeente Enschede onrechtmatig heeft gehandeld. Op 12 september 2019 vraagt het raadslid Margriet Visser van Enschede Anders aan het bestuur van de gemeente bewijsstukken voor de herbestrating van de Harberinksweg. Volgens de wethouder zou voor het herbestraten van de oude klinkers aan de Harberinksweg voor een bedrag van € 200.000,= gemoeid zijn. Op 14 september 2019 komt er een reactie van een ambtenaar van de gemeente Enschede naar aanleiding van vragen van Margriet Visser van Enschede Anders. Er wordt nu een extern adviesbureau ingeschakeld om de zoals de gemeente dat nu noemt "globale kostenraming van € 200,000,= gedetailleerd te onderbouwen". Kennelijk zijn de rekenmeesters van de gemeente Enschede niet in staat geweest om een gedegen begroting te maken. Op 18 september 2019. De raad laat zich vooralsnog overtuigen door uitleg wethouder van Houdt. De motie van raadslid Margriet Visser in een extra raadsvergadering is met 15 voor en 23 stemmen tegen verworpen. Visser had om een extra raadsvergadering gevraagd uit vrees voor eventuele verkoop van de oude klinkers. Wethouder van Houdt stelde de raad gerust met de garantie dat de oude waaltjes beschikbaar blijven. De werkelijke kosten voor herbestrating van het eerste deel zijn nu door buro Aardewerk berekend en komen uit op een bedrag van € 91.000,= Voor het tweede deel van de herbestrating volgt nog een aanvullende begroting. De definitieve keuze voor de herbestrating is nog in overleg met de omwonenden. Op 20 september 2019 ontvangt de stichting cultureel erfgoed Enschede van de wijkregisseur een uitnodiging om samen met erfgoedorganisaties, omwonenden en belangstellenden op 26 september 2019 hun zienswijze kenbaar te maken over een zestal proefvakken met bestrating aan de Harberinksweg. Kennelijk is voor wat betreft de gemeente Enschede het in de originele staat terugbrengen van de waaltjes niet meer de enige optie. Op 26 september 2019. De gemeente Enschede heeft besloten op deze dag een schouw te laten plaatsvinden van zes proef bestratingsvakken waarover de omwonenden, erfgoedorganisaties en belangstellenden hun voorkeur kunnen uitspreken. 30 september 2019. De deelnemers aan de schouw hebben zich in meerderheid uitgeproken voor de originele waaltjes die eerder door de gemeente Enschede zijn verwijderd. Het is nu aan de wethouder en de gemeenteraad of de uitslag van de schouw zal worden uitgevoerd. Naar verwachting zal hierover op korte termijn een besluit worden genomen. Ons commentaar, De waaltjes van de Harberinksweg zijn voor de gemeente Enschede een hoofdpijndossier geworden. Het blijkt maar weer dat “luisteren naar burgers” een essentieel onderdeel moet zijn van besluitvorming . Nadat burgers en belangenorganisaties hun protest lieten horen over het verwijderen van de waaltjes aan de Harberinksweg werden de werkzaamheden direct stopgezet. Gebrek aan communicatie, te weinig historisch besef, maar vooral gebrek aan oplossend vermogen had tot gevolg dat het probleem, de verontwaardiging en de publiciteit hierover alleen maar groter werd. De waaltjes bleken te zijn verkocht, een begroting voor herbestrating kwam uit op € 200.000,= er werd een extern bureau ingeschakeld, en werden 6 proefvakken aan gelegd en dat terwijl de wethouder eigenlijk wel kon nagaan dat het handhaven van de bestaande eeuwenoude waaltjes bij iedereen veruit de voorkeur had. De democratische inhaalslag heeft ondanks moeite, tijd en geld niet gewerkt. Onze ervaring is dat omwonenden en belanghebbenden zeker begrip hebben voor een aantal argumenten van de gemeente Enschede. Een goed gesprek vooraf om de bestaande bestrating te handhaven en daar waar nodig te verbeteren met nieuwe waaltjes was ons inziens zeker een optie geweest. “Luisteren naar burgers” kan de gemeente Enschede tijd, moeite en geld besparen. De Harberinksweg is een steen des aanstoots geworden tenzij de gemeente alsnog naar haar burgers wil luisteren. SCEE Klik HIER om de ontwikkelingen van de herbestrating aan de Harberinksweg in ons Monumentendossier verder te volgen . 12. Het "geheim" van de ronde hoekgevels. Op de bovenstaande foto ziet u de Marktstraat met drie gebouwen met ronde hoekgevels. (1920) Iedere stad, dorp of streek heeft zo zijn eigen "geheimen" maar misschien moet je zeggen onopgeloste vragen. Wat Enschede betreft hebben we ze nog niet kunnen vinden met uitzondering van een opvallend bouwkundig detail in de binnenstad. Het is ons opgevallen dat er op verschillende plaatsen in de binnenstad woonhuizen en winkels zijn die een ronde hoekgevel hebben. Maar er zijn ook genoeg winkels en woonhuizen die dat juist niet hebben dus voor ons voldoende reden om naar een verklaring te zoeken waarom bepaalde (woon)gebouwen in de binnenstad van Enschede ronde hoekgevels hebben. In deze publikatie hebben wij geen definitief antwoordt kunnen vinden maar wel een aantal theorieën die dit verschijnsel zouden kunnen verklaren. De binnenstad van Enschede in de 21e eeuw. De oorspronkelijke contouren van het straten patroon in Enschede uit de middeleeuwen is nog duidelijk herkenbaar. De stad Enschede omstreeks 1830 Op 7 mei 1862 treft Enschede een catastrofale stadsbrand. De gevolgen van de brand waren enorm: de hele historische binnenstad binnen de grachten van de stad werd verwoest. Het stadhuis, het ziekenhuis, de Hervormde, de rooms katholieke kerk en verschillende fabrieken gingen verloren. 650 gezinnen werden dakloos. Enschede telde in die tijd circa 4000 inwoners. Er vielen bij deze brand twee doden. De Langestraat Enschede Schilderij H. Valkenburg 1862. Nadat Enschede de schok van deze fatale brand te boven was gekomen werd er weer voorzichtig gedacht aan herbouw van de stad. Direct na de brand werd snel een begin gemaakt met een ontwerp voor een nieuwe stadsinrichting. De architect G. Doorwaard -Niermans werd door het gemeentebestuur aangesteld als stadsarchitect voor de wederopbouw. De stadspoorten van de stad, de grachten en bruggen werden niet meer in het nieuwe stadsontwerp opgenomen. Gelukkig kunnen we nu zien dat de eeuwenoude straten structuur (de ei vorm) van Enschede tot op de dag van vandaag behouden is gebleven. Na de brand werd eveneens besloten om in het centrum meer statige herenhuizen te bouwen. Bij de fabrieken buiten de grachten, die gespaard waren gebleven, werden complete wijken met kleine arbeiderswoningen uit de grond gestampt. Zo ontstonden al snel beruchte krottenwijken als Sebastopol en De Krim. Aan de hoofdstraten in het centrum was nu ruimte voor statige herenhuizen. In 1872 ruim 10 jaar na de fatale stadsbrand was de stad voor een belangrijk deel weer hersteld en dat was mede te danken aan verschillende giften van in totaal 234.000 gulden die het gemeentebestuur had ontvangen uit heel Nederland en Duitsland. Na de brand van 1862 is er sprake van een metamorfose van de Enschedese binnenstad. Het stratenplan bleef ongewijzigd en er werden villa’s, riante woonhuizen en winkels gebouwd , evenals kantoren en herstelwerkzaamheden aan de twee kerken op de oude markt. In deel twee van deze publicatie bespreken we de de ronde hoekgevels aan de hand van verschillende voorbeelden. 13. Uitgaanstip Huis Verwolde. Foto's: SCEE. Het achtiende-eeuws huis Verwolde en de bijbehorende tuin zijn een bezoek waard. Beleef hoe de familie van der Borch van Verwolde hier zes generaties heeft gewoond. Ontdek in het onderhuis het verhaal van het personeel. Bewonder de verfijnde tuin en geniet van de bloemnpracht en van vele bijzondere bomen.Bij mooi weer is het zonovergoten terras een aanrader. Openingstijden & entree Museumkaart geldig Geopend van april tot en met oktober op woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur. De rondleiding begint op het hele uur (eerste rondleiding start om 12.00 uur). Benedenhuis doorlopend te bezoeken. In juli en augustus ook op vrijdag geopend. Bereikbaarheid Het landgoed is alleen te bereiken met eigen vervoer. Neem de A1 afslag 26, volg de N332 richting Lochem, na ± vier kilometer gaat u richting Markelo, na één kilometer ligt huis Verwolde rechts. Huis Verwolde is niet bereikbaar met het openbaar vervoer. Tijdens de rondleiding van ruim 60 minuten kunt u de verschillende stijlkamers van dit edelmanshuis bezichtigen. 14. Het verhaal van Overijssel. 15. Aanpassing Box 3 werkt nadelig voor grondbezit. Foto: SCEE. De voorstellen van staatssecretaris Snel van Financiën voor aanpassing van de belastingheffing in box 3 pakken zeer nadelig uit voor particuliere grondbezitters. Verpachters en landgoedeigenaren met opstallen worden geconfronteerd met een belastingstijging, terwijl het evenwicht tussen belasting en rendement al volledig zoek was. Het nieuwe voorstel leidt daarmee tot een verdere ontmoediging van langjarige pacht en duurzame instandhouding van landgoederen, aldus de Federatie Particulier Grondbezit (FPG). De voorstellen van de staatssecretaris betekenen voor de verpachters een belastingstijging van gemiddeld circa 100 euro per hectare. De voorgestelde verhoging staat volgens de FPG in geen verhouding tot het directe en door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gemaximeerde rendement van verpacht bezit. Die gemaximeerde pachtprijs wordt vastgesteld op basis van de gemiddelde bedrijfsresultaten in de agrarische sector in de afgelopen 5 jaar en staat daarmee zo goed als los van de ontwikkelingen op de grondmarkt. De verhouding met het werkelijk rendement was bovendien al uit het lood geslagen door de verhoging van de vermogensrendementsheffing in 2017 en de verhoging van de normwaarden voor verpacht bezit vanaf 2018. Landgoederen fiscaal vrijstellen Ook bij landgoederen gaat een fictief rendement van 5,33% alle redelijkheid te boven, vindt de FPG. Landgoed eigenaren hebben niets aan waardestijging. Het beheer ervan is gericht op continuïteit over generaties en het bijeenhouden van het landgoed. Eventuele inkomsten worden ingezet voor instandhouding en versterking van de natuur. De FPG bepleit daarom al langer dat de opstallen van landgoederen moeten worden vrijgesteld van het fictieve rendement of belast worden met ten hoogste 0,09%. Fiscaal beleid staat haaks op andere kabinetsdoelen Door de impact van de fiscale voorstellen op landgoederen wordt de instandhouding van het particulier cultureel erfgoed nog moeilijker gemaakt, stelt de FPG. Dit staat haaks op het beleid van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor behoud van cultureel erfgoed. De negatieve impact op verpacht bezit leidt ertoe dat het lastig zal worden voldoende pachtgrond beschikbaar te houden voor met name de jonge generatie boeren. Vanwege dat laatste punt krijgt de FPG ook steun van de Bond van Landpachters in het verzet tegen de plannen. bron: FPG, 16/09/19 16. Open Huis voormalige Ambachtschool. Op zaterdag 21 september j.l. was er een "Open Huis" bij de voormalige Ambachtschool aan de Boddenkampsingel. (Gemeentelijk monument) Ofschoon de voormalige klaslokalen onherkenbaar veranderd is zijn er verchillende karakteristieke detalis vooral in de openbare ruimten behouden gebleven. Op dit moment wordt er druk gewerkt aan de afwerking van de 70 luxe huur stadspappartementen. De bezoeker kregen echter al wel een goede indurk van de huurappartementen ontwikkeld in een mix van een-, twee en drie slaapkamer appartementen met vloeroppervlaktes van 65m2 en 165m2. Naar verwachting zullen eind dit jaar alle appartementen worden opgeleverd. Over de concirgewoning is op dit moment door de gemeente Enschede nog geen besluit genomen. Vooralsnog is de bestemming sloop. Foto's: SCEE. 17. Het hoofdpostkantoor aan de Boulevard 1945 (deel 1) "Een wandeling in de tijd" Zoals u ongetwijfeld bekend zal het voormalige hoofdpostkantoor aan de Boulevard 1945 (gemeentelijk monument) worden herontwikkeld tot een bioscoop en een horecavoorziening. Het is een marquant gebouw in het centrum van Enschede. In een tweetal publicaties willen wij aandacht schenken aan dit voormalige Hoofdpostkantoor. Deel 1 de betekenis en oorspronkelijke functie van het gebouw als postkantoor. In deel 2 behandelen we de kunstwerken die het gebouw bezit. Een wandeling in de tijd Bij een wandeling door het nu door woningbouwcorporatie Domijn verlaten vroegere hoofdpostkantoor van Enschede, dat dateert uit 1960, is nog goed de oorspronkelijke indeling van het gebouw te herkennen, zoals dit architect Dingemans naar aanleiding van een programma van eisen voor ogen heeft gestaan. Het postkantoor bestaat uit verschillende staande en liggende “dozen”, die samen een markante compositie vormen. De begane grond was het domein van de financiële en postale publieksdiensten. Het grote aantal balies en loketten was nodig voor het uitgebreide geldverkeer en de afgifte van post en pakketten. Voor veel financiële transacties, zoals het incasseren van een wissel, geld opnemen of storten op je girorekening of het ophalen van de AOW, moest je langs bij het postkantoor. De eerste geldautomaat in Nederland werd eerst in 1976 geïntroduceerd en de infrastructuur voor het betalen met een pinpas dateert uit 1990. In de vleugel van het gebouw langs de Mooienhof was de expeditie gesitueerd. De post uit Enschede voor andere delen van het land werd hier verzameld, op uitgang/hoofdplaats gesorteerd en vervolgens per auto vervoerd. De postcode zoals we die nu kennen is in Nederland in 1977 geïntroduceerd, tot ongenoegen van velen die hierin een onaangename stap zagen in de richting van een allengs anoniemer wordende samenleving. De postcode maakte het mogelijk adressen automatisch te lezen, waardoor de expeditie op een hoofdkantoor geleidelijk kwam te vervallen. Het expeditie gedeelte sloot op de binnenplaats aan op een los en laadperron, van waaruit postauto’s post konden vervoeren van en naar een expeditieknooppunt. De te bestellen post arriveerde in de vroege ochtend ook op dit perron en werd met bakkenwagens en later containers in ruime liften vervoerd naar de bovenetage. De bovenetage was gereserveerd voor de postbestellers. Het deel van de post dat was aangeboden in Enschede, maar hier ook bestelt moest worden werd in de nacht gesorteerd. De post die van buiten kwam werd door de besteller op straat en huisnummer gesorteerd, zodat een postbode de helft van zijn tijd besteedde aan de voorbereiding van zijn wijk. Met de privatisering is ook de bestuurlijke structuur van Post aangepast. In 1995 verdween het begrip hoofdpostkantoor in de geschiedenisboekjes en werd het tijd om de inmiddels veel te ruime behuizing af te stoten. In 2012 sloot het laatste postkantoor in oude stijl, het monumentale pand aan de Neude in Utrecht, de poorten. Het kantoor in Enschede kreeg in 2009 een andere functie. Auteur Willem Fhij Willem Fhij was tussen 1990 en 1994 directeur van het hoofdpostkantoor Eindhoven. Stichting Cultureel Erfgoed Enschede [email protected] Deze e-mail is verstuurd aan {{email}} .• Als u geen nieuwsbrief meer wilt ontvangen, kunt u zich hier afmelden . • U kunt ook uw gegevens inzien en wijzigen . • Voor een goede ontvangst voegt u [email protected] toe aan uw adresboek.
Transcript of ERFGOED MAGAZINE ENSCHEDE. - Stichting Cultureel Erfgoed … · 2019. 10. 2. · Van Hoek was...
WiewasdebeeldendkunstenaarLucvanHoek?
VanHoekwerdgeboreninTilburgmaarvestigdezichnazijnhuwelijkinGoirle,waarhijderestvanzijnlevenzouwonen.HijstudeerdeNederlandseTaal-enLetterkundeaandeKatholiekeLeergangeninTilburg.VanHoekwaseenveelzijdigkunstenaar.Hijisvooralbekendvanwegezijnveleglas-in-loodrameninmetnameNoord-Brabantsekerken.Ookwashijkostuumontwerpervoorhistoriespelenenprocessies(waarvanhijookvaakdeensceneringvoorzijnrekeningnam)enontwerpervanliturgischekledij.Hijwas
verbondenaandeHollandseTextielIndustrieinGoirle,voorwelkbedrijfhijtergelegenheidvanhetvijfentwintigjarigbestaanglas-in-loodramenontwierp.Vanaf1935washijontwerpervandehuisstijlendevasteillustrator,voorhettijdschriftBrabantiaNostra.NaastzijnwerkalsbeeldendkunstenaarwasVanHoekschrijverendichter.Hijschreefenpubliceerdezelfgeïllustreerdejeugdverhalenenenkelebundelsgedichten.OokschreefhijeenjeugdboekoverhetlevenvanPeterPaulRubensonderhetpseudoniemBarendBallinck.Daarnaastver-enhertaaldehijliturgischegezangen.ZowashijondermeerdevertalervandekatholiekeNederlandstaligeversievanEsisteinRosentsprungen.In1985werdVanHoekRidderindeOrdevanOranje-Nassauenin1986gafdegemeenteGoirleeengedenkboekoverhemuit.NazijnoverlijdenwerdzijnarchiefdeelsovergedragenaanhetMuseumvoorReligieuzeKunstinUden.VanHoekwasgetrouwdmetdeviolisteHelenaSieben.HijisdevadervanbeeldhouwerBartvanHoek(dieondermeereenbeeldmaaktevanzijnoudersdatin1991inGoirlewerdonthuld)envandecomponistFransvanHoek.KlikHIERvooreenvideooverhetlevenvanLucvanHoek.
Eenvakerterugkerendonderwerp:overlastdoorhetstokenvanparticulierehoutkachels.Kaneengemeentehiernutegenoptreden?Indezeuitspraakoordeeldederechtbankoverdemogelijkheidomoptetredenopgrondvanartikel7.22Bouwbesluit.Ditartikelbepaaltdathetverbodenisombijeenwoningrook,roet,walmofstofteverspreiden.DeRechtbankoordeelt,inlijnmeteerderejurisprudentie,datartikel7.22eenvangnetbepalingis.Hetenkelefeitdateenrookafvoerkanaalvoldoetaanartikel3.8Bouwbesluitbetekentnietdaternietopgetredenkanworden.Degemeentehaddusmoetenonderzoekenofhetgebruikvandehoutkacheltothinderleidt.
De22(!)uitgevoerdeinspectiesvandegemeentegevenhiergeenuitsluitselover.Nudegemeentegeenuitsluitselgeeftenkangevenoverhetfeitofersprakeisvanhinderkanhetbestredenbesluit(weigeringtothandhavendoptreden)nietinstandblijven.Hetbesluitwordtvernietigd.
NB:derechtbankschakeldebijdebeoordelingvandehinderdeStABin.DeStABheeftadviesgegevenoverhoestookoverlastopgrondvanartikel7.22Bouwbesluitbeoordeelddientteworden.DeStABkomttotdriestappen.Teneerstemoetdegemeentekiezenvooreenzachteaanpak.Ditbetekentdaterinhetgevalvanstookoverlastovergegaanmoetwordentotvoorlichting.
DeStABgeefttienstooktips.Ophetmomentdatdittotnietsleidtdanmoetergekozenwordenvooreenhardeaanpak,ditwilzeggendatereenbeoordelingterplaatsedientplaatstevinden.DerechtbankismetdeStABvanmeningdathierbijenigedeskundigheidvandeambtenaarvandegemeenteverwachtmagworden.
Alslaatstedienterdaneenberekeningplaatstevinden.DeStABadviseerthierbijomgebruiktemakenvanhetprogrammaV-Stacks.DerechtbankishethiernietopvoorhandmeeeensmaarsteltdatermeeronderzoekmoetplaatsvindendoorTNOen/ofRIVM.KlikHIERvoordegerechtelijkeuitspraak.Bron:StichtingAdviseringBestuursrechtspraak
BollDakmanagement:letterlijkenfiguurlijkophethoogsteniveauBollDakmanagementpresenteertzichvanuitEnschedealseenlandelijkopererenddakdekkersbedrijf.Hetbedrijfisgespecialiseerdinallemogelijkedaksystemen:vaneenschuurdak/dakkapeltotbedrijfsdakenenvan
parkeerdakentotenergiedaken,leefdakenentuindaken.Maardaarnaastwordtookveelaandachtbesteedaanpermanentevalbeveiligingenaanhetbeheerenhetonderhoudvandaken.BollDakmanagementheefteenuitgebreideklantenkringwaaronderwoningbouwverenigingen,gemeenten,scholen,bedrijven,zorginstellingen,defensie,bouwbedrijvenenparticulieren.Hetwerkterreinligtzowelophetgebiedvanrenovatiealsopnieuwbouw.Meteen24uursservice/7dagenperweekishetbedrijfvooralledakwerkzaamhedencontinubereikbaar.BollDakmanagementisVCAgecertificeerdenisinhetbezitvanhetKOMOprocescertificaat,tevenszijnzeaangeslotenbijbrancheorganisatieVebidakenzijnzijdealervanhetduurzamemerkWedeflex.T.0534315222|www.bolldakmanagement.nlBollDakmanagementispartnervandestichtingcultureelerfgoedEnschede.
HetMeldpuntCultureelErfgoedEnschedeiseencentraalinformatieenmeldpunt,dateenbreedpubliekindegelegenheidsteltommeldingtedoenvanbedreigd,onbekenden/ofondergewaardeerdhistorischerfgoedindegemeenteEnschede.
DedoelstellingvanhetMeldpuntishetleverenvaneeninhoudelijkebijdrageaanhetbehoudenwaarderingvankarakteristieke,beeldbepalendegebouwen,objecten,landschappelijkeelementenenstructuren.Hetresultaatvandemeldingkanzijndatinitiatievenwordenontwikkeldtotmogelijkbehouden/ofontwikkelingvaneenobject.Daarnaastkunnenweviaonzemaandelijksenieuwsbriefendewebsiteaandachtschenkenaandemelding.Metonzeeigenkennisendekennisuitons(inter)nationaleenregionalenetwerkophetgebiedvanherontwikkeling,exploitatie&instandhouding,juridischezakenen(digitaal)informatiebeheerdenkenwegraagmeemetheterfgoedveldbinnendegemeenteEnschede.
De“meldingen”diewijontvangenzullenviaonzewebsiteopenbaarwordengemaaktzodatlezersvandezerubriekaanvullendeinformatieofadviezenkunnenverstrekken.
Hetmeldpuntisgestartop1januari2019enukuntuberichtversturenviahetblokje"MeldpuntCultureelErfgoed"onderaaniederewebpaginavanonzewebsitewww.cultureelerfgoedenschede.nl
BTWtarief9%Voorschilderwerkaanofineenwoningouderdantweejaarwordteenb.t.w.tariefvan9%gehanteerd.Schuur,aanbouw,garage,bergingendergelijkekomenookinaanmerkingvoorhetb.t.w.tariefvan9%.
Wiltuwetenofuinaanmerkingkomtvoordeaangepastetarieven,ofheeftueenanderevraag?Vooreenpersoonlijketoelichtingstaanwijugraagtewoord.KUality,KwaliteitdieUverdient.
Tel.nr.:0535745813http://www.kuality.nl
TwentseErvendag2019Zaterdag5oktober2019vindtdezevendeeditieplaatsvandejaarlijkseTwentseErvendag.OpdezedagzijneenaantalervenopengesteldvoordonateursvanTwentseErveneniedereendiebelangstellingheeftvoorhetTwentseboerenhuisenerf.DevijfopengesteldeervenliggenditjaarallemaalopofomhetLandgoedTwickelindegemeentenHofvanTwenteenHengelo.DeafsluitendebijeenkomstisopErveWoldhuisaandeHaarweg5indegemeenteHengelo.Iederedeelnemer
wordtdaarbijuitgenodigdvoordeafsluitendebijeenkomstrond16:00uurmeteenhapjeeneendrankje.Viadewebsitewww.Twentse-erven.nlofinfo@twentse-erven.nlkuntuzichaanmeldenvooreenbezoekaanmaximaaldrieerven.Debezoektijdenzijn10.00,12.00en14.00uur.Perbezoektijdkunnenmaximaal12belangstellendendeelnemen.Dekostenperbezoekzijn5Europerdeelnemer,datterplekke(liefstgepast)voldaandientteworden.Opgaveismogelijktotenmet3oktober.
10.RaadvanStatewijstplannenvanLonnekermolenaf.DeraadvanStateheeftomwonendenvandeLonnekermoleninhetgelijkgesteldinzakedebezwarenvaneenterealiserenhorecafunctiebijdeLonnekermolen.InhetbestemmingsplandatdoordegemeenteEnschedeisopgesteldwarengeengrenzengesteldindeomvangvandehorecavoorziening.Datzoueventueelvooromwonendentotaanzienlijk(parkeer)overlastkunnenzorgen.Deplannenvoordebouwvaneenontvangstruimtezijnhiermeeopdelangebaangeschoven.Bron:RvS
Watgingeraanvooraf?DegeschiedenisvanEnschedegaatterugnaardevroegemiddeleeuwenmetderichterambtEnschedewaarvandeeluitmaakteEsmarke,Lonnekermarke,UsselermarkeTwekkelermarkeenDrienermarke.In1325krijgtEnschedestadsrechtenvandebisschopvanUtrechtmetderechtenomdenederzettingenteversterken.Voor1325wasEnschedealomgevendooreenstadsgrachtdezogenaamdeStadsgraven.DetoenmaligestadsgrachtheeftdecontourenvandeEnschedesebinnenstadvoordedaaropvolgendeeeuwen
vooreenbelangrijkdeelbepaald.Fotoboven;Enschedeomstreeks1750.
Overijsselheefteenrijkverleden.Sporenhiervanzijnoveraltevinden.Inonsmateriëleerfgoed:monumentalegebouwen,inhistorischebinnenstedenenophetplatteland,collectiesvanmuseaenarcheologischesporen.Verhalen,tradities,rituelen
endestreektaalvormenonsimmaterieelerfgoed.SamenvertellenzehetVerhaalvanOverijssel.SubsidieHerbestemmingCultureelErfgoed16september2019wordtdeaangepastesubsidieregelingvoorherbestemmingvanCultureelErfgoedopengesteld.
Desubsidieregeling"HetVerhaalvanOverijssel"maaktonserfgoedzichtbaarenzorgtervoordatdeOverijsselsegeschiedeniswordtdoorverteld.Projectendiehetverhaalvertellenachterdekarakteristiekegebouwen,diedezichtbaarheidvanarcheologieverbeterenen/ofbijdragenaanhetuitdragenenbehoudvanstreektaalen-cultuur,kunneninaanmerkingkomenvoorsubsidie.Bentuvanplaneenaanvraagvoordeherbestemmingsregelingintedienen?NeemtudancontactopmetAnnekeVenema(telefoon:0384998387).
Vanafdejaren90werdensoftwareprogramma’sgeïntroduceerddiedecode,ookalsdiedoordeverzenderwasgeschreven,geheelkondenlezen.Meteenverbeteringvandesoftwareensorteerapparatuurwerdheteentienjaren
latermogelijkomophuisnummerenvolgordevaneenwijktesorteren.Debewerkingdooreenpostbodekwamdaardoorgeleidelijktevervallen.Opdebovenverdiepingwastevenseenkantinegesitueerdeneenaantalruimtesvoordirectieenstafmedewerkers.Hetquaomvanggrootstepostvolumewerdbereikthalverwegedejaren90,toenlandelijkca.6miljardpoststukkenwerdenbesteld,voorhethoofdpostkantoorEnschedekwamditgrofwegneeropeenvolumevan70miljoenstuksperjaar.
Facebook Website
Bekijkdewebversie
ERFGOEDMAGAZINEENSCHEDE.
Jaargang5-nummer58-oktober2019
Inhoudsopgave1.BeeldendkunstenaarvanmuurschilderingeninDeStadsmatenkapelisbekend.2.OlijfbomenCultureelErfgoed.3.Handhaventegenstookoverlast.4.KoetshuizeninEnschede.(deel6.)5.MeldpuntCultureelerfgoedEnschede.6.Wederopbouwmonumenten.7.InformatieoverVerenigingvanEigenaarsinRijksengemeentelijkemonumenten.8.Erfgoednieuwsuitderegio.9.Zorgenoverkastelenenlandhuizenoverscheurenenverzakkingendoordroogte.10.RaadvanStatewijstplannenvanLonnekermolenaf.11.DewaaltjesaandeHarberinksweg.12.Het"geheim"vanderondehoekgevels.13.UitgaanstipHuisVerwolde.14.HetverhaalvanOverijssel.15.AanpassingBox3werktnadeligvoorgrondbezit.16OpenhuisvoormaligeAmbachtschool.17.HethoofdpostkantooraandeBoulevard1945(deel1)"Eenwandelingindetijd"
1.BeeldendkunstenaarvanmuurschilderingeninDeStadsmatenkapelisbekend.
Foto's:SCEE.DeKapelvanhetvoormaligziekenhuisDeStadsmaten.
DekapelvanDeStadsmatenheefttotdesluitingvanhetziekenhuisdienstgedaanenookdeinrichtingvandekapelisinaldiejarennauwelijksgewijzigd.Opditmomentspeeltdevraaginhoeverredekapelenhetkloostervanhistorischc.q.cultureelbelangis.OpdecultuurhistorischewaardenkaartvanEnschedestaathetvoormaligeziekenhuisals“attentiewaarde”.Hetgehelecomplexheeftdusgeengemeentelijkemonumentstatusenisalszodanignietbeschermd.Ofschoondehuidigeeigenaar(Life)vanhetgebouwencomplexrekeningwilhoudenmetde“attentiewaarde”ishetplanomvandevoormaligekapeleenrestaurantfunctietemaken.Toenditinbredekringbekendwerdgemaaktkwamenervanbelangstellendenenerfgoedorganisatiesvragenoverdetwaalfstatiemuurschilderingenindekapel.Demuurschilderingenverkerennogineenredelijkgoedestaatmaarzijnhelaasnietgesigneerd.Ookuitgebreidonderzoekheeftdestijdsniettotresultaatgeleid.Dehuidigeeigenaarisbereiddemuurschilderingenteconserveren,datwilzeggeneenbouwkundigevoorzieningtreffengeplaatstvoordemuurschilderingen.Enhetmoetgezegdworden,destatiespasseneigenlijkooknietineenrestaurantomgeving.
Uitonsonderzoekblijktnuhetvolgende;
Bijdeopleveringvandekapelwarenertwaalfstatiesindevormvaneenschilderij.UitdearchievenvandezustersFranciscanesseninDenekampblijktdat;Op2juli1949het60jaargeledenwasdatdezustersFranciscanessenaandeziekenverplegingbegonneninEnschede.Dezedagwerdfeestelijkgevierdentijdensdereceptiewerdo.a.doordeburgerijvanEnschedeenandereneencadeauaangebodenvooreenmuurschilderingvandekruiswegindekapel.DeopdrachthiervoorkreegdebeeldendekunstenaarLucianus(Luc.)AlbertusMatthiasMariavanHoek(Tilburg,30juni1910-Goirle,29januari1991).Op9juli1950werddoordeHr.Wijenberg,dekenvanHengelodekruiswegingewijd.
HoezekerwetenwenudatLucvanHoekdebeeldendkunstenaarisgeweestvandemuurschilderingenindekapelvanhetvoormaligziekenhuisDeStadsmaten.
WatwezekerwetenisdaterdoordezustersFranciscanessenaanLucvanHoekopdrachtisgegeventothetschilderenvande12staties.Demuurschilderingenzijngerealiseerdindeperiodejuli1949-juli1950.Op9juli1950werddoordeHr.Wijenberg,dekenvanHengelodekruiswegingewijd.DemuurschilderingeneengeschenkzijnvandeEnschedesebevolkinginverbandmethet60jarigejubileumvandezustersFransiscanessen.
Watblijftonduidelijk;Helaaszijndestatiesnietgesigneerd,Datwilzeggenzezijnondankseengrondigeinspectienietdooronsgevonden.OfschoonwijgeensluitendbewijshebbenkunnenvindenisuitvergelijkendbeeldonderzoekhetechterzeeraannemelijkdatdegerespecteerdebeeldendkunstenaarLucvanHoek.dekunstenaarisvandemuurschilderingenindekapelvanDeStadsmaten.
Bronnen:Heemkundigekring“DeVyerHeertganghen”Goirle.Wikipedia.ZusterAstrid,CongregatiezustersFranciscanesseninDenekamp.drs.PiaVerhoevenErfgoedspecialist/consulentkunstzakenAartsbisdomUtrechtMuseumvoorreligieuzekunstinGoirle.Nederlandsinstituutvoorkunstgeschiedenis.YouTube:https://www.youtube.com/watch?v=VqDeyXmLv14Spectrumvanhetverleden.100jaarEnschedeseziekenhuizen.LevenenwerkvanLucvanHoek.
Publicatievan:StichtingcultureelerfgoedEnschede2019.Foto’s:SCEE.
2.OlijfbomenCultureelErfgoed.
Foto:SCEEVillametdeHogeStoep
InSpanjestaantalloze,eeuwenoudeolijfbomen.Opveelplekkenzijndebomenbeschermdalscultureelerfgoed,maarinCataloniëisdatniethetgeval.Hetgevolgiseen„schaamtelozeuitverkoop”,ookaanNederlanders.Datleidttoteenhoopkritiek:„Jegaatarcheologischevondstentochooknietverkopen?”
InSpanjestaantalloze,eeuwenoudeolijfbomen.Opveelplekkenzijndebomenbeschermdalscultureelerfgoed,maarinCataloniëisdatniethetgeval.Hetgevolgiseen„schaamtelozeuitverkoop”aanSpanjaardenmaarbijvoorbeeldookNederlanders.„Jegaatarcheologischevondstenochooknietverkopen?”DeburgemeestervanhetdorpjeUlldecona,NuriaVentura,ishetzat:de„schaamtelozeuitverkoop”vande1500eeuwenoudeolijfbomeninhaardorp.„Dithoortbeschermdcultuurgoedtezijn;maardebomenverdwijnennaarprivétuinen.NietalleeninSpanje,maarooknaarlandenalsFrankrijk,DuitslandenNederland.Ermoetheelsnelwetgevingkomenomdittestoppen.Wantalshetindittempodoorgaat,blijvenwemeteenleeglandschapachter.”
OnderdeeeuwenoudeolijfbomeninUlldecona,eendorpjeinZuid-CataloniëonderderookvanTarragona,staatookdeoudsteolijfboomvanEuropa.Hijismaarliefst1705jaaroud:meteenenormbredeenknoestigestam,gigantischewortelsdieuitdeaardebarsten,zilvergroeneritselendebladerenennogiederjaarverseolijven.DeboomisgeplanttoenConstantijndeGrotedekeizervanhetRomeinseRijkwasenwordtomringddoorbijnavijftienhonderdsoortgelijke’oliveras’vanruimduizendjaaroudeneenstamomtrekvanmeerdandrieënhalvemeter.Daarmeeishetdorpmetdemeeste’monumentale’olijfbomenterwereld.
Verdeeldover27dorpjesstaanbijna5000vanditsoortbomen.Maardedorpjesvallenweeronderverschillendeprovincies:Aragón,Valencia,ofCatalonië,zoalsinhetgevalvanUlldecona.Enjuistdaarwringtdeschoen.WantterwijldeantiekeolijfbomeninValenciaenAragonwélbeschermdcultuurerfgoedzijn-inValenciawordenvoorverkoopvanheleoudeénhelegrotebomenboetestot500.000eurouitgedeeld-isdatinCataloniënogniethetgeval.Ventura:„DaardoorisdedrukopdeCatalaanseboerenheelgroot,omdebomenteverkopen.Endatgebeurtdanookheelvaak.Alswenietsneloptreden,danhoudenweeenkaallandschapoverhier.”Kwekerijenalsplantas.netofCultivosPonçzettenvolgensVenturaboerenonderdrukdebomenteverkopenendezebedrijvenverkopenzedanweerdoor.„Hetzijnvaaknietdeoudeboerenzelfdiezeverkopen,maarmensendiedegrondvooreenprikjeopdekophebbengetikt,omdatolijfbouwnietmeerloont.Debomengaanvaaknaarparticulierendieeenvillahebbeneneenolijfboomeenprachtigstatussymboolvinden.”
Nietalleendeburgemeester,ookdeCatalaanseombudsmanennatuurbeschermersziendeverkoopvandebomenalscultuurroof.DoordeFAO,devoedselorganisatievandeVN,ishetgebiedrondSéniatot’BelangrijkSysteemvanhetAgrarischCultureelErfgoed’,legtVenturauit.„Jemoetdatzienalszoietsalsarcheologischerfgoed.JegaatarcheologischevondstentochooknietverkopenomzeinhetnoordenvanEuropaineentuintezetten?”
InCataloniëisnuweleenwetindemaak,„maardatgaatallemaalheellangzaam”,zegtVentura.„Wezijneralanderhalfjaarmeebezig.”Zehooptdatdewetersnelzalzijn,maarziethetookwatsomberin:„Inaugustusligthetparlementstileninseptembergebeurterookvaaknietveel.Inoktoberhopenwedaterovergestemdgaatworden.MaardeCatalaansepolitiekisredelijkverlamddoordeonafhankelijkheidsdiscussie.Hetisnietuitgeslotendaternieuweverkiezingenkomen.Danwordenallewetsontwerpengeannuleerdenbeginnenweweerbijnul.Danzijneranderhalfjaarverlorengegaanindezestrijd.Enheelveelolijfbomen.”Bron:FAO
KIJK&VERGELIJK.Foto:ErikSchaddelee
COLOFONHetErfgoedMagazineEnschedeiseenuitgavevandeStichtingCultureelErfgoedEnschede.
Redactieadres:StichtingCultureelErfgoedEnschedeinfo@cultureelerfgoedenschede.nlDisclaimerOndanksaandesamenstellingvandezenieuwsbriefbestedezorgkanderedactiegeenaansprakelijkheidaanvaardenvoordeonvolledigheidofonjuistheidvandezenieuwsbrief.
3.Handhaventegenstookoverlast.
Wegwijzervoormonumenteigenaarsenverenigingenveneigenaars.
Inhoud:InformatieoverwetenregelgevingvoormonumenteigenaarsenVvE's.
Auteurs:WillemFhijenJohnNijhuis
Afmeting:28x26cm.
Aantalpagina's:98
Bijzonderheden:Uitgave2019
Uitgever:IpskampEnschede.
ISBN:9789090319353
Prijs:€19,95exclusiefverzendkosten.
Klikhier
4.KoetshuizeninEnschede.(deel6.)
Foto:SCEE.HetkoetshuisWalstraat10werdin1889gebouwdinrijkeneo-renaissancevormennaareenontwerpvanarchitectvanG.BeltmanvoordebankierB.W.BlijdensteinJzn.,diesinds1881inhetRoessinghshuis(Langestraat41)woonde,waarmeehetééngeheelvormde.
Foto'sSCEE.
KOETSHUISANNEXWOONHUISuit1889meteenzeerrijkgedecoreerdevoorgevelinneo-renaissancestijl.HetbestaandepandwerdinopdrachtvanB.W.BlijdensteinverbouwdnaareenontwerpvandearchitectG.Beltman.Deindelingvanhetpandissterkgewijzigd;eriseendoorbraakgemaaktnaarhetnaastliggendepand.Ookisaandeachterzijdeeenforseaanbouwgeplaatst,waardoordeoorspronkelijkeachtergevelnietmeeraanwezigis.HetpandmaaktonderdeeluitvandegeslotengevelwandvandegebogenWalstraatinhetoudecentrumvanEnschede.
OmschrijvingPandvanéénbouwlaagondermetgrijzemuldenpannengedektzadeldak.Deinrodebaksteenopgetrokkenvoorgevel(W)wordthorizontaalgeleeddooreenhogegepleisterdesokkelmetplintenwaterlijstengepleisterdespeklagen.OpdebeganegrondeencentraledubbeleglasdeuronderbovenlichtmetaanweerszijdenT-vensters.Onderdevenstersisdeietsterugliggendesokkelversierdmetvierkantepanelen.Desegmentbogenbovendevenstersendeurhebbengepleisterdeaanzetstenenmetdiamantkoppeneneendecoratievesluitsteen.
Deboogtrommelszijngevuldmetmetselmozaïekenvangele,rodeengrijsblauweverblendsteen.Despeklaagbovendebeganegrondgaatindeafgeknottegeveltopoverineenklimmendkeperboogfriesonderdegeprofileerdenatuurstenendeklijsten.Hethoofdgestelmetzinkengevelbekroningwordtondersteunddoordecoratievedeelsgepleisterdepilastersopnatuurstenenkraagstukkenmetcannelureseneentandlijstje.
Degevelbekroningbestaatuiteenjaartalsteen(1889inreliëf)tussenvoluutornamentenondereenfrontonmetsegmentboogwaaropeenobeliskmetdiamantkop.Depilasterszijnbovenhethoofdgestelbekroondmetkleineafgeknottezinkenobelisken.Hettweelichtvensterindegeveltopheefteendecoratiefgepleisterddeelzuiltjeondereenmetgepleisterdeaanzet-ensluitstenenopgesierderondboog.Indeboogtrommelishetmetselwerkvanrode,geleengrijsblauweverblendsteenuitgevoerdineengeometrischpatroon.
WaarderingVoormaligkoetshuisvancultuur-,architectuurhistorischenstedenbouwkundigbelangvanwege:-deoorspronkelijkefunctie-derijkgeornamenteerdevoorgevelinneo-renaissancestijlmetdebijzonderegevelbekroningvangegotenzink-dehogematevanuitwendigegaafheidvandevoorgevel-debeeldbepalendeliggingindegevelwandvandeWalstraatinhetcentrumvanEnschede(bron:RijksdienstvoorhetCultureelErfgoed)
5.MeldpuntCultureelerfgoedEnschede.
6.Wederopbouwmonumenten.
MaranathaKerkFoto:SCEE.
NadeTweedeWereldoorlogheersteerwoningnood.Veelwoningenwarenbeschadigd,tegelijkertijdgroeidedebevolkingexplosief.Dusmoestersnelveelgebouwdworden.Tussen1940en1965zijnzo'n2,5miljoenbouwwerkenneergezet.Dearchitectuuruitdezeperiodekenmerktzichdooreennieuwekijkopwonen:woningenwaarinlicht,luchtenzonderuimtekrijgenenhetgebruikvannieuwematerialen,zoalsbeton,kunststeenenprefabelementen.NieuwegebouwtypenDoornieuweideeënoverdeinrichtingvandesamenlevingontstaanooknieuwegebouwtypen:bejaardenhuizen,kruisgebouwenvoordelichamelijkeverzorging,warenhuizenenwinkelcentra.Kerkenwordennietalleeningerichtvoordeeredienst,maarvervullenookeenbelangrijkerolvoorhetgemeenschaps-enverenigingsleven.WaardevolerfgoedverdwijntDegebouwenuitdewederopbouwperiodezijnvaakeconomischafgeschreven,technischenfysiekverouderdenaanmoderniseringtoe.Aanpassingenenhergebruikzijnmeestalgoedmogelijk,maartochwordtnogregelmatigbeslotentotsloopenvervangendenieuwbouw.Hierdoordreigtwaardevolerfgoedvandewederopbouwteverdwijnen.RijksmonumentenDeRijksdienstvoorhetCultureelErfgoedheeftdearchitectuurenstedenbouwuitdewederopbouwperiodeonderzochtengewaardeerdenheefteenkleine200pandendestatusrijksmonumenttoegekend.Ditzijnexcellentebouwwerkenindeontwikkelingvandearchitectuur,bouwtechniekofvoorzienvanmonumentaleofruimtegebondenkunstBronRijksdienstcultureelerfgoed
7.InformatieoverVerenigingvanEigenaarsinRijksengemeentelijkemonumenten.
foto:SCEEAppartementencomplexLaaressingelgemeentelijkmonument.
Metdeuitgavevanhetboekwerk"Wegwijzervoormonumenteigenaarsenverenigingenvaneigenaars"wildestichtingcultureelerfgoedEnschedevoordezespecifiekedoelgroepkenniseninformatiebeschikbaarstellen.MetenigeregelmaatzullenwijinformatieverstekkenenonderwerpenbehandelenrelevantzijnvoorverenigingenvaneigenaarsinRijksofgemeentelijkemonumenten.UkuntdezeinformatievindendoorHIERteklikken.Hebtuzelfeenvraagoveruwverenigingvaneigenaarsstuurdaneenmailnaarinfo@cultureelerfgoedenschede.nl
8.Erfgoednieuwsuitderegio.
KlikHIERvoorhetlaatstenieuwsvandeHistorischkringLossermetonderandere;
KroniekvandorpenMarkeLosser.EigenErf,familieweekbladvoorOverijsselenDrente.NieuwenoudLosser.Pagina'soverPoorthoes-jans.EenfotopuzzelvanLosser.
EendigitaalcadeautjevandeHistorischekringHaaksbergen.DeHistorischeKringHaaksbergenheeftindewebshopvandewebsitehttps://www.historischekringhaaksbergen.nl/eendigitaalpresentjevoorhaarlezersnamelijkhetZondagschKookboekjegeschrevendoormevrouwJeel,vermoedelijkuitgegevenin1930.Voordeechtehobbykokdemoeitewaard.
9.Zorgenoverkastelenenlandhuizenoverscheurenenverzakkingendoordroogte.
MeerdandriekwartvandeeigenarenvankastelenenlandgoedereninNederlandzegtdathunkasteelofbuitenplaatsblijvendeschadeoplooptdoordeaanhoudendedroogte.
Vooralverdrogendehistorischebeplantingengrachtendiedroogkomentestaanzijneenprobleem,aldusdestichtingKastelen,BuitenplaatsenenLandgoederen(sKBL)dieonderzoekheeftlatendoen.BijdeSKBLzijn180kastelenenbuitenplaatsenaangesloten.Doordroogvallendegrachtenkomtdefunderingvangebouweninaanrakingmetdebuitenlucht.Datzorgtvoortscheurenenverzakkingen.
Ookbekenenbronnendienietmeerstromenenvijversdiedroogvallenzorgenvoorernstigeschadeopeenlandgoed,aldusdeSKBL.Vorigjaartrokdestichtingookalaandebeloverdedroogte.Toenwasersprakevantienduizendeneuro’saanschade.Overigenskandedroogtenietalleenschadeveroorzakenaankastelen,maarookaanfunderingspalenvanwoningen.
DroogtemonitorIndeAchterhoekenLimburgzijnveellandgoederentevinden.DatzijntegelijkertijdgebiedenwaarvolgensdedroogtemonitorvandeLandelijkeCoördinatiecommissieWaterverdelingLCWsprakeisvaneengrootneerslagtekortenveeltelagegrondwaterstanden.
Hetgrondwaterkanzichalleenherstellenalshetlangdurigflinkgaatregenen,maardatwordtdaarookdekomendeweeknietvoorzien.OokinTwente,ZeelandenZuid-Brabantzijngroteproblemen,aldusdeLCW.PublicatiedoorANPop4sep2019
11.DewaaltjesaandeHarberinksweg.
Foto:SCEE.Deburgerlijkeverontwaardigingoverhetvervangenvandemeerdan100jaaroudewaaltjesaandeHarberinkswegheeftnuookhetpolitiekespeelveldbereikt.NaastdeprotestenvandeVerenigingtotbehoudvanUsseloendeUsselerEsheeftnuookdeBondHeemschuteenbezwaaringediendbijhetministerievanOC&WwaarbijdeerfgoedinspectiegeïnformeerdwordtoverdewijzewaarophetbestuurvandegemeenteEnschedehaarwettelijketakenonvoldoendevervuldalshetomcultureelerfgoedbeleidgaat.
OokderolvandeProvincieOverijsselalstoezichthouderwordtindebriefaandekaakgesteld.TweecitatenuitdebriefvandeBondHeemschut;
“DewetteloosheidophetterreinvancultuurhistorieinEnschede,maardatgeldtvoormeerTwentsegemeentenisonsgebleken,wordthierdoorgesanctioneerd.”
“Alsburgerhebbenwijonstehoudenaandewet.Opovertreding,ookvangemeentelijkewettenenvoorschriftenstaansomshogeboetes.Wij,alserfgoedorganisaties,vindendanookdatdegemeenteEnschedezichaandewetbehoorttehoudenendushaarwettelijktoegedichtetakenopeencorrectemanierbehoortuittevoeren.”
GemeenteraadslidMargrietVisservanEnschedeAndersbegrijptdeverontwaardigingenisteleurgesteldindehandelswijzevandegemeente.OokdeargumentenvanwethouderJurgenvanHoudtwegenvolgenshaaronvoldoendeomditbesluittotvervangingvandebestratinguittevoeren.IndestadsdeelcommissieWestvandegemeenteraadop1oktober2019heeftMargrietVisserhetonderwerpHarberinksweggeagendeerd.
Op9septemberj.l.hebbenvijfraadsfractiesvragengesteldaanwethouderJurgenvanHoudtoverdeherbestratingvandeHarberinksweg.Volgensdewethouderkunnendeoriginelewaaltjeswordenteruggeplaatstvooreenbedragvan€200.000,=VolgensonseennegatiefprincipevanwederkerigheidwantnuwordtdebalbijdegemeenteraadneergelegdinplaatsdatJurgenvanHoudtzelfmeteenoplossingkomt.Hetwarenzijnambtenarendiesloopvandebestaandebestratingzonderenigpardonhebbenweggehaald.VolgensvanHoudtisinoverlegmeteenlandschapsarchitectnietgekozenvoorasfalt.Dielandschapsarchitectheefthetdusooknietbegrepenwantvervangingvandebestaandewaaltjestastonherhoepelijkdelandschappelijkekwaliteitaanendatisnuprecieswaarhetomgaat.Volgensdewethouderishijnoginoverlegmetomwonendenoverhettypesteenendewijzewaaropdezewordtgelegd.Op11september2019komtdeVerenigingtotbehoudvanUsseloendeUsselerEsmethetberichtdatmogelijkejuridischestappentegendegemeenteEnschedewordenonderzocht.DevoorzittervandeVBU,GerritBijvank,iservanovertuigddatdegemeenteEnschedeonrechtmatigheeftgehandeld.Op12september2019vraagthetraadslidMargrietVisservanEnschedeAndersaanhetbestuurvandegemeentebewijsstukkenvoordeherbestratingvandeHarberinksweg.VolgensdewethouderzouvoorhetherbestratenvandeoudeklinkersaandeHarberinkswegvooreenbedragvan€200.000,=gemoeidzijn.Op14september2019komtereenreactievaneenambtenaarvandegemeenteEnschedenaaraanleidingvanvragenvanMargrietVisservanEnschedeAnders.Erwordtnueenexternadviesbureauingeschakeldomdezoalsdegemeentedatnunoemt"globalekostenramingvan€200,000,=gedetailleerdteonderbouwen".KennelijkzijnderekenmeestersvandegemeenteEnschedenietinstaatgeweestomeengedegenbegrotingtemaken.Op18september2019.DeraadlaatzichvooralsnogovertuigendooruitlegwethoudervanHoudt.DemotievanraadslidMargrietVisserineenextraraadsvergaderingismet15vooren23stemmentegenverworpen.Visserhadomeenextraraadsvergaderinggevraagduitvreesvooreventueleverkoopvandeoudeklinkers.WethoudervanHoudtsteldederaadgerustmetdegarantiedatdeoudewaaltjesbeschikbaarblijven.DewerkelijkekostenvoorherbestratingvanheteerstedeelzijnnudoorburoAardewerkberekendenkomenuitopeenbedragvan€91.000,=Voorhettweededeelvandeherbestratingvolgtnogeenaanvullendebegroting.Dedefinitievekeuzevoordeherbestratingisnoginoverlegmetdeomwonenden.Op20september2019ontvangtdestichtingcultureelerfgoedEnschedevandewijkregisseureenuitnodigingomsamenmeterfgoedorganisaties,omwonendenenbelangstellendenop26september2019hunzienswijzekenbaartemakenovereenzestalproefvakkenmetbestratingaandeHarberinksweg.KennelijkisvoorwatbetreftdegemeenteEnschedehetindeoriginelestaatterugbrengenvandewaaltjesnietmeerdeenigeoptie.
Op26september2019.DegemeenteEnschedeheeftbeslotenopdezedageenschouwtelatenplaatsvindenvanzesproefbestratingsvakkenwaaroverdeomwonenden,erfgoedorganisatiesenbelangstellendenhunvoorkeurkunnenuitspreken.30september2019.DedeelnemersaandeschouwhebbenzichinmeerderheiduitgeprokenvoordeoriginelewaaltjesdieeerderdoordegemeenteEnschedezijnverwijderd.Hetisnuaandewethouderendegemeenteraadofdeuitslagvandeschouwzalwordenuitgevoerd.Naarverwachtingzalhieroveropkortetermijneenbesluitwordengenomen.
Onscommentaar,DewaaltjesvandeHarberinkswegzijnvoordegemeenteEnschedeeenhoofdpijndossiergeworden.Hetblijktmaarweerdat“luisterennaarburgers”eenessentieelonderdeelmoetzijnvanbesluitvorming.NadatburgersenbelangenorganisatieshunprotestlietenhorenoverhetverwijderenvandewaaltjesaandeHarberinkswegwerdendewerkzaamhedendirectstopgezet.Gebrekaancommunicatie,teweinighistorischbesef,maarvooralgebrekaanoplossendvermogenhadtotgevolgdathetprobleem,deverontwaardigingendepubliciteithieroveralleenmaargroterwerd.Dewaaltjesblekentezijnverkocht,eenbegrotingvoorherbestratingkwamuitop€200.000,=erwerdeenexternbureauingeschakeld,enwerden6proefvakkenaangelegdendatterwijldewethoudereigenlijkwelkonnagaandathethandhavenvandebestaandeeeuwenoudewaaltjesbijiedereenveruitdevoorkeurhad.Dedemocratischeinhaalslagheeftondanksmoeite,tijdengeldnietgewerkt.OnzeervaringisdatomwonendenenbelanghebbendenzekerbegriphebbenvooreenaantalargumentenvandegemeenteEnschede.Eengoedgesprekvoorafomdebestaandebestratingtehandhavenendaarwaarnodigteverbeterenmetnieuwewaaltjeswasonsinzienszekereenoptiegeweest.“Luisterennaarburgers”kandegemeenteEnschedetijd,moeiteengeldbesparen.DeHarberinkswegiseensteendesaanstootsgewordentenzijdegemeentealsnognaarhaarburgerswilluisteren.SCEE
KlikHIERomdeontwikkelingenvandeherbestratingaandeHarberinksweginonsMonumentendossierverdertevolgen.
12.Het"geheim"vanderondehoekgevels.
OpdebovenstaandefotozietudeMarktstraatmetdriegebouwenmetrondehoekgevels.(1920)
Iederestad,dorpofstreekheeftzozijneigen"geheimen"maarmisschienmoetjezeggenonopgelostevragen.WatEnschedebetrefthebbenwezenognietkunnenvindenmetuitzonderingvaneenopvallendbouwkundigdetailindebinnenstad.
Hetisonsopgevallendateropverschillendeplaatsenindebinnenstadwoonhuizenenwinkelszijndieeenrondehoekgevelhebben.Maarerzijnookgenoegwinkelsenwoonhuizendiedatjuistniethebbendusvooronsvoldoenderedenomnaareenverklaringtezoekenwaarombepaalde(woon)gebouwenindebinnenstadvanEnschederondehoekgevelshebben.Indezepublikatiehebbenwijgeendefinitiefantwoordtkunnenvindenmaarweleenaantaltheorieëndieditverschijnselzoudenkunnenverklaren.
DebinnenstadvanEnschedeinde21eeeuw.DeoorspronkelijkecontourenvanhetstratenpatrooninEnschedeuitdemiddeleeuwenisnogduidelijkherkenbaar.
DestadEnschedeomstreeks1830
Op7mei1862treftEnschedeeencatastrofalestadsbrand.Degevolgenvandebrandwarenenorm:dehelehistorischebinnenstadbinnendegrachtenvandestadwerdverwoest.Hetstadhuis,hetziekenhuis,deHervormde,deroomskatholiekekerkenverschillendefabriekengingenverloren.650gezinnenwerdendakloos.Enschedeteldeindietijdcirca4000inwoners.Ervielenbijdezebrandtweedoden.
DeLangestraatEnschedeSchilderijH.Valkenburg1862.
NadatEnschededeschokvandezefatalebrandtebovenwasgekomenwerderweervoorzichtiggedachtaanherbouwvandestad.Directnadebrandwerdsneleenbegingemaaktmeteenontwerpvooreennieuwestadsinrichting.DearchitectG.Doorwaard-Niermanswerddoorhetgemeentebestuuraangesteldalsstadsarchitectvoordewederopbouw.
Destadspoortenvandestad,degrachtenenbruggenwerdennietmeerinhetnieuwestadsontwerpopgenomen.Gelukkigkunnenwenuziendatdeeeuwenoudestratenstructuur(deeivorm)vanEnschedetotopdedagvanvandaagbehoudenisgebleven.Nadebrandwerdeveneensbeslotenominhetcentrummeerstatigeherenhuizentebouwen.
Bijdefabriekenbuitendegrachten,diegespaardwarengebleven,werdencompletewijkenmetkleinearbeiderswoningenuitdegrondgestampt.ZoontstondenalsnelberuchtekrottenwijkenalsSebastopolenDeKrim.
Aandehoofdstrateninhetcentrumwasnuruimtevoorstatigeherenhuizen.In1872ruim10jaarnadefatalestadsbrandwasdestadvooreenbelangrijkdeelweerhersteldendatwasmedetedankenaanverschillendegiftenvanintotaal234.000guldendiehetgemeentebestuurhadontvangenuitheelNederlandenDuitsland.
Nadebrandvan1862isersprakevaneenmetamorfosevandeEnschedesebinnenstad.Hetstratenplanbleefongewijzigdenerwerdenvilla’s,riantewoonhuizenenwinkelsgebouwd,evenalskantorenenherstelwerkzaamhedenaandetweekerkenopdeoudemarkt.
Indeeltweevandezepublicatiebesprekenwedederondehoekgevelsaandehandvanverschillendevoorbeelden.
13.UitgaanstipHuisVerwolde.
Foto's:SCEE.
Hetachtiende-eeuwshuisVerwoldeendebijbehorendetuinzijneenbezoekwaard.BeleefhoedefamilievanderBorchvanVerwoldehierzesgeneratiesheeftgewoond.Ontdekinhetonderhuishetverhaalvanhetpersoneel.Bewonderdeverfijndetuinengenietvandebloemnprachtenvanvelebijzonderebomen.Bijmooiweerishetzonovergotenterraseenaanrader.
Openingstijden&entreeMuseumkaartgeldigGeopendvanapriltotenmetoktoberopwoensdag,donderdag,zaterdagenzondagvan11.00tot17.00uur.Derondleidingbegintophetheleuur(eersterondleidingstartom12.00uur).Benedenhuisdoorlopendtebezoeken.Injulienaugustusookopvrijdaggeopend.BereikbaarheidHetlandgoedisalleentebereikenmeteigenvervoer.NeemdeA1afslag26,volgdeN332richtingLochem,na±vierkilometergaaturichtingMarkelo,naéénkilometerligthuisVerwolderechts.HuisVerwoldeisnietbereikbaarmethetopenbaarvervoer.
Tijdensderondleidingvanruim60minutenkuntudeverschillendestijlkamersvanditedelmanshuisbezichtigen.
14.HetverhaalvanOverijssel.
15.AanpassingBox3werktnadeligvoorgrondbezit.
Foto:SCEE.DevoorstellenvanstaatssecretarisSnelvanFinanciënvooraanpassingvandebelastingheffinginbox3pakkenzeernadeliguitvoorparticulieregrondbezitters.Verpachtersenlandgoedeigenarenmetopstallenwordengeconfronteerdmeteenbelastingstijging,terwijlhetevenwichttussenbelastingenrendementalvolledigzoekwas.Hetnieuwevoorstelleidtdaarmeetoteenverdereontmoedigingvanlangjarigepachtenduurzameinstandhoudingvanlandgoederen,aldusdeFederatieParticulierGrondbezit(FPG).
Devoorstellenvandestaatssecretarisbetekenenvoordeverpachterseenbelastingstijgingvangemiddeldcirca100europerhectare.DevoorgesteldeverhogingstaatvolgensdeFPGingeenverhoudingtothetdirecteendoordeministervanLandbouw,NatuurenVoedselkwaliteitgemaximeerderendementvanverpachtbezit.Diegemaximeerdepachtprijswordtvastgesteldopbasisvandegemiddeldebedrijfsresultatenindeagrarischesectorindeafgelopen5jaarenstaatdaarmeezogoedalslosvandeontwikkelingenopdegrondmarkt.Deverhoudingmethetwerkelijkrendementwasbovendienaluithetloodgeslagendoordeverhogingvandevermogensrendementsheffingin2017endeverhogingvandenormwaardenvoorverpachtbezitvanaf2018.
LandgoederenfiscaalvrijstellenOokbijlandgoederengaateenfictiefrendementvan5,33%alleredelijkheidteboven,vindtdeFPG.Landgoedeigenarenhebbennietsaanwaardestijging.Hetbeheerervanisgerichtopcontinuïteitovergeneratiesenhetbijeenhoudenvanhetlandgoed.Eventueleinkomstenwordeningezetvoorinstandhoudingenversterkingvandenatuur.DeFPGbepleitdaaromallangerdatdeopstallenvanlandgoederenmoetenwordenvrijgesteldvanhetfictieverendementofbelastwordenmettenhoogste0,09%.
FiscaalbeleidstaathaaksopanderekabinetsdoelenDoordeimpactvandefiscalevoorstellenoplandgoederenwordtdeinstandhoudingvanhetparticuliercultureelerfgoednogmoeilijkergemaakt,steltdeFPG.DitstaathaaksophetbeleidvanhetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschapvoorbehoudvancultureelerfgoed.Denegatieveimpactopverpachtbezitleidtertoedathetlastigzalwordenvoldoendepachtgrondbeschikbaartehoudenvoormetnamedejongegeneratieboeren.VanwegedatlaatstepuntkrijgtdeFPGooksteunvandeBondvanLandpachtersinhetverzettegendeplannen.
bron:FPG,16/09/19
16.OpenHuisvoormaligeAmbachtschool.
Opzaterdag21septemberj.l.wasereen"OpenHuis"bijdevoormaligeAmbachtschoolaandeBoddenkampsingel.(Gemeentelijkmonument)Ofschoondevoormaligeklaslokalenonherkenbaarveranderdiszijnerverchillendekarakteristiekedetalisvooralindeopenbareruimtenbehoudengebleven.Opditmomentwordterdrukgewerktaandeafwerkingvande70luxehuurstadspappartementen.Debezoekerkregenechteralweleengoedeindurkvandehuurappartementenontwikkeldineenmixvaneen-,tweeendrieslaapkamerappartementenmetvloeroppervlaktesvan65m2en165m2.Naarverwachtingzulleneindditjaaralleappartementenwordenopgeleverd.OverdeconcirgewoningisopditmomentdoordegemeenteEnschedenoggeenbesluitgenomen.Vooralsnogisdebestemmingsloop.Foto's:SCEE.
17.HethoofdpostkantooraandeBoulevard1945(deel1)"Eenwandelingindetijd"
ZoalsuongetwijfeldbekendzalhetvoormaligehoofdpostkantooraandeBoulevard1945(gemeentelijkmonument)wordenherontwikkeldtoteenbioscoopeneenhorecavoorziening.HetiseenmarquantgebouwinhetcentrumvanEnschede.IneentweetalpublicatieswillenwijaandachtschenkenaanditvoormaligeHoofdpostkantoor.Deel1debetekenisenoorspronkelijkefunctievanhetgebouwalspostkantoor.Indeel2behandelenwedekunstwerkendiehetgebouwbezit.
EenwandelingindetijdBijeenwandelingdoorhetnudoorwoningbouwcorporatieDomijnverlatenvroegerehoofdpostkantoorvanEnschede,datdateertuit1960,isnoggoeddeoorspronkelijkeindelingvanhetgebouwteherkennen,zoalsditarchitectDingemansnaaraanleidingvaneenprogrammavaneisenvoorogenheeftgestaan.Hetpostkantoorbestaatuitverschillendestaandeenliggende“dozen”,diesameneenmarkantecompositievormen.Debeganegrondwashetdomeinvandefinanciëleenpostalepublieksdiensten.Hetgroteaantalbaliesenlokettenwasnodigvoorhetuitgebreidegeldverkeerendeafgiftevanpostenpakketten.Voorveelfinanciëletransacties,zoalshetincasserenvaneenwissel,geldopnemenofstortenopjegirorekeningofhetophalenvandeAOW,moestjelangsbijhetpostkantoor.DeeerstegeldautomaatinNederlandwerdeerstin1976geïntroduceerdendeinfrastructuurvoorhetbetalenmeteenpinpasdateertuit1990.
IndevleugelvanhetgebouwlangsdeMooienhofwasdeexpeditiegesitueerd.DepostuitEnschedevooranderedelenvanhetlandwerdhierverzameld,opuitgang/hoofdplaatsgesorteerdenvervolgensperautovervoerd.DepostcodezoalswedienukennenisinNederlandin1977geïntroduceerd,totongenoegenvanvelendiehierineenonaangenamestapzageninderichtingvaneenallengsanoniemerwordendesamenleving.Depostcodemaaktehetmogelijkadressenautomatischtelezen,waardoordeexpeditieopeenhoofdkantoorgeleidelijkkwamtevervallen.
Hetexpeditiegedeelteslootopdebinnenplaatsaanopeenlosenlaadperron,vanwaaruitpostauto’spostkondenvervoerenvanennaareenexpeditieknooppunt.Detebestellenpostarriveerdeindevroegeochtendookopditperronenwerdmetbakkenwagensenlatercontainersinruimeliftenvervoerdnaardebovenetage.
Debovenetagewasgereserveerdvoordepostbestellers.HetdeelvandepostdatwasaangebodeninEnschede,maarhierookbesteltmoestwordenwerdindenachtgesorteerd.Depostdievanbuitenkwamwerddoordebestelleropstraatenhuisnummergesorteerd,zodateenpostbodedehelftvanzijntijdbesteeddeaandevoorbereidingvanzijnwijk.
MetdeprivatiseringisookdebestuurlijkestructuurvanPostaangepast.In1995verdweenhetbegriphoofdpostkantoorindegeschiedenisboekjesenwerdhettijdomdeinmiddelsveelteruimebehuizingaftestoten.In2012sloothetlaatstepostkantoorinoudestijl,hetmonumentalepandaandeNeudeinUtrecht,depoorten.HetkantoorinEnschedekreegin2009eenanderefunctie.AuteurWillemFhijWillemFhijwastussen1990en1994directeurvanhethoofdpostkantoorEindhoven.
StichtingCultureelErfgoedEnschedeinfo@cultureelerfgoedenschede.nl
Dezee-mailisverstuurdaan{{email}}.•Alsugeennieuwsbriefmeerwiltontvangen,kuntuzichhierafmelden.•Ukuntookuwgegevensinzienenwijzigen.•Vooreengoede
