energie- en grondstoffentransitie...Alleen door slim om te gaan met energie, water en andere...
13
Staat van Amsterdam Energie- en grondstoftransitie 80
Transcript of energie- en grondstoffentransitie...Alleen door slim om te gaan met energie, water en andere...
Staa
t van
Am
ster
dam
Ener
gie-
en
gron
dsto
f tra
nsiti
e80
Am
ster
dam
wer
kt s
inds
200
6 aa
n de
ene
rgie
tran
sitie
en
heef
t vie
r jaa
r gel
eden
eve
neen
s in
geze
t op
de tr
ansi
tie
naar
een
circ
ulai
re e
cono
mie
. In
onde
rsta
ande
ana
lyse
w
ordt
een
bee
ld g
esch
etst
van
waa
r we
in A
mst
erda
m
staa
n en
wel
ke o
pgav
e vo
or o
ns li
gt.
De
ener
giet
rans
itie
gaat
ove
r de
stru
ctur
ele
vera
nde-
ring
van
ener
gie-
infr
astr
uctu
ren,
ons
ene
rgie
syst
eem
in
won
inge
n, b
edrij
ven,
indu
strie
en
verv
oer e
n ov
er
groo
tsch
alig
e op
wek
van
duu
rzam
e en
ergi
e. D
e ge
-m
eent
e A
mst
erda
m h
eeft
de
ambi
tie g
este
ld o
m 5
5%
CO
2 re
duct
ie in
203
0 en
95%
CO
2 re
duct
ie in
205
0 te
n op
zich
te v
an 1
990
te re
alis
eren
. De
gron
dsto
ffent
ran-
sitie
gaa
t ove
r de
fund
amen
tele
ver
schu
ivin
g va
n ee
n lin
eaire
naa
r een
circ
ulai
re e
cono
mie
. In
een
circ
ulai
re
econ
omie
is s
prak
e va
n ho
ogw
aard
ig h
erge
brui
k va
n gr
onds
toffe
n; e
r wor
dt v
oork
omen
dat
bes
taan
de
voor
rade
n w
orde
n ui
tgep
ut; e
n te
gelij
k is
er v
olop
aa
ndac
ht v
oor d
e on
twik
kelin
g va
n ni
euw
e in
fras
truc
tu-
ren
zoal
s de
cent
rale
san
itatie
en
inza
mel
voor
zien
inge
n.
De
gem
eent
e A
mst
erda
m h
eeft
zic
h ge
com
mitt
eerd
aa
n de
nat
iona
le d
oels
telli
ngen
om
per
203
0 50
%
min
der p
rimai
re g
rond
stof
fen
te v
erbr
uike
n en
per
205
0 vo
lledi
g ci
rcul
air t
e zi
jn. O
ok a
ls o
rgan
isat
ie h
eeft
de
gem
eent
e do
elen
ges
teld
voo
r ver
duur
zam
ing.
O
m d
e kl
imaa
tam
bitie
s te
beh
alen
, is
een
tren
dbre
uk
nodi
g aa
ngez
ien
geen
van
de
beno
digd
e st
akeh
olde
rs
in d
e st
ad d
e m
idde
len
heef
t om
de
tran
sitie
met
het
ju
iste
tem
po v
orm
te g
even
.
De
gem
eent
elijk
e kl
imaa
tdoe
lste
lling
voo
r 205
0 ve
reis
t da
t Am
ster
dam
haa
r ene
rgie
cons
umpt
ie z
eer s
terk
te
rugd
ringt
en
volle
dig
gebr
uik
maa
kt v
an lo
kale
du
urza
me
bron
nen
en im
port
van
duu
rzam
e en
ergi
e.
Dit
bete
kent
bijv
oorb
eeld
dat
we
van
bijn
a 40
0.00
0 aa
rdga
saan
slui
tinge
n bi
j won
inge
n en
bed
rijve
n na
ar 0
aa
nslu
iting
en g
aan
in 2
050.
Het
ver
eist
ver
der d
e op
-bo
uw, a
fbou
w e
n he
t slim
mer
mak
en v
an d
e en
ergi
e-in
-
fras
truc
tuur
zoa
ls h
et w
arm
tene
t en
elek
tric
iteits
net.
Het
beh
alen
van
de
klim
aatd
oels
telli
ng v
erei
st d
aar-
naas
t vol
ledi
ge e
lekt
rifica
tie v
an u
itsto
otvr
ij ve
rvoe
r. Pe
r 20
25 m
oete
n zo
veel
mog
elijk
ver
keer
sgro
epen
uit-
stoo
tvrij
zijn
en
per 2
030
mog
en e
r lan
delij
k al
leen
nog
m
aar e
lekt
risch
e vo
ertu
igen
wor
den
verk
ocht
. De
groe
i va
n de
sta
d en
regi
o zo
u to
t een
mob
ilite
itsto
enam
e va
n 20
%-4
0% in
204
0 ku
nnen
leid
en a
ls w
e ni
ets
doen
.
Wat
bet
reft
de
tran
sitie
naa
r een
circ
ulai
re e
cono
mie
st
aan
mar
kt e
n ov
erhe
id a
an h
et b
egin
erv
an. D
e ge
-m
eent
e he
eft z
ich
de a
fgel
open
jare
n ge
richt
op
twee
be
lang
rijke
ket
ens
van
activ
iteite
n vo
or d
e st
ad m
et
grot
e ec
olog
isch
e en
eco
nom
isch
e im
pact
: de
bouw
en
biom
assa
. Am
ster
dam
hee
ft 6
5% s
chei
ding
van
hui
s-ho
udel
ijk a
fval
in 2
020
als
doel
stel
ling.
Hui
shou
delij
k af
val h
eeft
een
aan
deel
van
14%
in d
e st
edel
ijke
afva
l-pr
oduc
tie e
n de
bou
wse
ctor
38%
en
is h
ierm
ee v
eran
t-w
oord
elijk
voo
r 35%
van
de
land
elijk
e C
O2-
uits
toot
.
Sam
enva
ttin
g
81
82
Ener
gie-
en
Gro
ndst
offe
ntra
nsiti
e: w
at g
ebeu
rt e
r in
Am
ster
dam
?
1.1
Wat
geb
eurt
er
in A
mst
erda
m?
De
cijfe
rsD
e st
ad A
mst
erda
m is
de
afge
lope
n ja
ren
met
on-
geve
er 1
0.00
0 in
won
ers
en a
rbei
dspl
aats
en p
er ja
ar
gegr
oeid
1 . En
naa
r ver
wac
htin
g ze
t dez
e gr
oei d
e ko
men
de ja
ren
door
. Daa
rvoo
r wor
dt to
t 202
5 de
bou
w
van
50.0
00 w
onin
gen
met
bijb
ehor
ende
voo
rzie
ning
en
en w
erkp
lekk
en b
inne
n de
sta
dsgr
enze
n m
ogel
ijk
gem
aakt
.
De
groe
i van
de
stad
gaa
t gep
aard
met
een
toen
emen
d ge
brui
k va
n gr
onds
toffe
n vo
or n
ieuw
e ge
bouw
en,
weg
en e
n br
ugge
n, d
e (h
er)in
richt
ing
van
de o
penb
are
ruim
te, c
onsu
mpt
iego
eder
en, e
nzov
oort
. Toc
h is
de
CO
2-ui
tsto
ot e
n he
t net
to e
nerg
ieve
rbru
ik v
an d
e st
ad in
de
afge
lope
n ja
ren
nage
noeg
gel
ijk g
eble
ven.
D
it ko
mt d
oord
at n
ieuw
e ge
bouw
en e
en v
eel l
ager
e en
ergi
ebeh
oeft
e he
bben
(ene
rgie
neut
raal
zijn
) en
ook
de b
esta
ande
geb
ouw
envo
orra
ad la
ngza
am m
aar z
eker
m
inde
r ene
rgie
gaa
t geb
ruik
en. G
roei
en
CO
2-ui
tsto
ot
zijn
nie
t lan
ger a
an e
lkaa
r gek
oppe
ld.
Am
ster
dam
se h
uish
oude
ns e
n be
drijv
en c
onsu
mer
en
jaar
lijks
circ
a 4.
530
milj
oen
MW
h st
room
, 730
milj
oen
m3
aard
gas,
2.2
78 G
J w
arm
te e
n 35
0 m
iljoe
n lit
er
tran
spor
tbra
ndst
offe
n.
��A
l met
al l
eidt
dit
tot e
en u
itsto
ot v
an 4
.138
Kto
n C
O2
per j
aar.
��D
e en
ergi
econ
sum
ptie
kos
t de
part
ijen
in d
e st
ad
jaar
lijks
circ
a €1
,8m
iljar
d. D
eze
cons
umpt
ieve
be-
sted
inge
n vl
oeie
n nu
nog
de
stad
uit.
Maa
r ze
slaa
n
1 Zi
e oo
k de
elve
rken
ning
‘gro
ei v
an d
e st
ad’
neer
in d
e A
mst
erda
m a
ls w
ordt
geï
nves
teer
d in
ni
euw
e en
ergi
e-in
fras
truc
ture
n en
loka
le d
uurz
ame
ener
giep
rodu
ctie
.
De
CO
2-ui
tsto
ot b
inne
n A
mst
erda
m2 w
ordt
ver
oorz
aakt
do
or e
nerg
iege
brui
k in
de
sect
oren
geb
ouw
de o
mge
-vi
ng (6
8%, m
et e
en o
nder
verd
elin
g va
n 26
% w
onin
gen
en 5
2% d
iens
tver
leni
ng),
tran
spor
t (20
%) e
n in
dust
rie
(12%
). Vo
or g
ebou
wde
om
gevi
ng e
n tr
ansp
ort z
ulle
n de
cijf
ers
verd
erop
nog
wor
den
toeg
elic
ht. I
nzic
ht o
ver
ener
giev
erbr
uik
en C
O2-
uits
toot
bin
nen
de in
dust
riële
se
ctor
is v
oora
lsno
g be
perk
t.
De
hoev
eelh
eid
huis
houd
elijk
afv
al p
er in
won
er w
as
in A
mst
erda
m in
201
6 ci
rca
302
kg p
er in
won
er.
Am
ster
dam
ken
t met
Rot
terd
am h
et la
agst
e sc
hei-
ding
sper
cent
age
voor
hui
shou
delij
k af
val:
min
der d
an
30%
. 40%
van
het
ste
delij
k af
val d
at d
e st
ad v
erla
at,
kom
t van
de
bouw
. De
gem
eent
e A
mst
erda
m is
een
va
n de
gro
otve
rbru
iker
s va
n en
ergi
e en
gro
ndst
offe
n in
de
stad
. Zij
verb
ruik
t ele
ktric
iteit,
aar
dgas
en
war
mte
2 ra
adsb
eslu
it H
et K
limaa
tiniti
atie
f, 14
febr
uari
2018
in h
aar k
anto
ren,
str
aatv
erlic
htin
g en
infr
astr
uctu
ren,
tr
ansp
ortb
rand
stof
fen
in h
aar v
loot
en
gron
dsto
ffen
in
de v
ele
gron
d-, w
eg- e
n w
ater
bouw
proj
ecte
n.
Doe
len
In h
et re
geer
akko
ord
is d
e am
bitie
ges
teld
om
de
uit-
stoo
t van
CO
2 te
n op
zich
te v
an 1
990
teru
g te
drin
gen
tot 4
9% p
er 2
030
en 8
5-10
0% p
er 2
050.
De
gem
eent
e A
mst
erda
m h
eeft
in fe
brua
ri 20
18 d
e am
bitie
ges
teld
om
55%
CO
2 re
duct
ie in
203
0 en
95%
CO
2 re
duct
ie in
20
50 te
n op
zich
te v
an 1
990
te re
alis
eren
.3
Het
Rijk
han
teer
t de
doel
stel
ling
om p
er 2
030
50%
m
inde
r prim
aire
gro
ndst
offe
n te
ver
brui
ken
en p
er
2050
vol
ledi
g ci
rcul
air t
e zi
jn. I
n he
t reg
eera
kkoo
rd is
va
stge
legd
dat
het
Rijk
de
natio
nale
tran
sitie
age
nda’
s –
opge
stel
d om
dez
e do
elst
ellin
gen
te re
alis
eren
– g
aat
uitv
oere
n. D
e ge
mee
nte
Am
ster
dam
hee
ft z
ich
met
de
onde
rtek
enin
g va
n he
t Nat
iona
le G
rond
stof
fena
kkoo
rd
aan
de n
atio
nale
doe
lste
lling
en g
ecom
mitt
eerd
. D
it is
een
gro
te o
pgav
e, d
ie v
raag
t om
een
sys
teem
-ve
rand
erin
g en
tran
sitie
naa
r een
nie
uw e
cono
mis
ch
syst
eem
. Alle
en d
oor s
lim o
m te
gaa
n m
et e
nerg
ie,
wat
er e
n an
dere
gro
ndst
offe
n ka
n A
mst
erda
m d
e ko
men
de 1
2 ja
ar 5
0% m
inde
r prim
aire
gro
ndst
offe
n ge
brui
ken
ten
opzi
chte
van
het
hui
dig
verb
ruik
. D
e la
ndel
ijke
doel
stel
ling
voor
het
teru
gbre
ngen
va
n af
vals
trom
en is
om
in 2
020
op e
en g
emid
deld
e va
n
3 ’ K
limaa
tmon
itor:
ww
w.k
limaa
tmon
itor.d
atab
ank.
nl
Indu
strie
(12%
)
Tran
spor
t (2
0%)
Geb
ouw
de o
mge
ving
(68%
)- W
onin
gen
(26%
) - D
iens
tver
leni
ng (4
2%)
CO
2 ui
tsto
ot p
er s
ecto
r
83
100
kg h
uish
oude
lijk
afva
l per
jaar
per
inw
oner
uit
te
kom
en.4
Als
org
anis
atie
hee
ft d
e ge
mee
nte
Am
ster
dam
in d
e A
gend
a D
uurz
aam
heid
(201
5) d
oele
n ge
stel
d vo
or
verd
uurz
amin
g, d
ie z
ijn g
eric
ht o
p C
O2-
redu
ctie
, du
urza
me
inve
ster
inge
n en
duu
rzaa
m in
kope
n. E
r is
een
CO
2-Ro
utek
aart
en
een
inve
ster
ings
rege
l opg
este
ld, e
n in
Maa
tsch
appe
lijk
Vera
ntw
oord
Inko
pen
zijn
act
iepl
an-
nen
vast
gele
gd.
Nie
t alle
org
anis
atie
onde
rdel
en z
ijn b
etro
kken
bij
de
verd
uurz
amin
g va
n de
gem
eent
e en
haa
r am
bitie
s w
or-
den
ook
niet
str
uctu
reel
ver
taal
d na
ar d
e ei
gen
orga
ni-
satie
. Om
dit
mog
elijk
te m
aken
zijn
mee
r maa
treg
elen
no
dig,
bijv
oorb
eeld
in d
e vo
rm v
an e
en g
emee
ntel
ijk
duur
zaam
heid
spro
gram
ma
met
doe
len,
act
ivite
iten,
in
dica
tore
n en
een
stu
rings
filos
ofie.
Tren
dbre
uk e
n dr
aagv
lak
Om
de
klim
aata
mbi
ties
te b
ehal
en, i
s ee
n tr
endb
reuk
no
dig.
In o
nder
staa
nde
teks
t en
grafi
eken
wor
dt in
for-
mat
ie a
ange
reik
t ove
r de
aard
van
dez
e tr
endb
reuk
, on
der m
eer o
p he
t ter
rein
van
CO
2-ui
tsto
ot, a
anta
llen
won
inge
n di
e no
g op
aar
dgas
aan
gesl
oten
zijn
en
de b
enod
igde
ene
rgie
-infr
astr
uctu
ren
die
er n
u (n
og
onvo
ldoe
nde)
zijn
.
Om
de
tren
dbre
uk o
p m
eerd
ere
terr
eine
n in
gan
g te
ze
tten
, is
het n
odig
dat
de
stad
én
de g
emee
ntel
ijke
orga
nisa
tie a
nder
s te
wer
k ga
an e
n de
bes
chik
bare
in
vest
erin
gsm
idde
len
ande
rs a
anw
ende
n. O
ok is
het
va
n gr
oot b
elan
g da
t het
mili
eube
wus
tzijn
gro
eit e
n ee
n
4 W
erel
dwijd
e C
O2
emis
sies
in 2
010
war
en 4
8 m
iljar
d to
n. K
ieze
n vo
or ‘b
usin
ess
as u
sual
’ bet
eken
t ee
n to
enam
e to
t 65
milj
ard
ton
in
2030
. Om
de
inte
rnat
iona
le k
limaa
tdoe
lste
lling
en t
e ha
len
moe
ten
de ja
arlij
kse
CO
2 em
issi
es b
ened
en d
e 39
milj
ard
ton
blijv
en.
Hui
dige
klim
aats
trat
egie
ën le
vere
n ee
n re
duct
ie o
p va
n 11
– 1
3 m
iljar
d to
n. A
ls o
ok c
ircul
aire
str
ateg
ieën
wor
den
uitg
evoe
rd le
vert
da
t ee
n ve
rder
e ha
lver
ing
van
de e
mis
sies
op.
groo
t dra
agvl
ak o
nder
bur
gers
en
onde
rnem
ers
wor
dt
gecr
eëer
d vo
or d
e be
nodi
gde
– st
evig
e –
ingr
epen
in
de le
efom
gevi
ng e
n de
ope
nbar
e ru
imte
, in
won
inge
n,
bedr
ijven
en
mob
ilite
it.
Om
te v
oork
omen
dat
de
tran
sitie
bep
erkt
blij
ft to
t de
huid
ige
groe
p ko
plop
ers,
moe
t de
over
heid
een
con
sis-
tent
e am
bitie
op
de la
nge
term
ijn h
ebbe
n om
erv
oor t
e zo
rgen
dat
de
mar
kt v
ersn
eld
in b
eweg
ing
kom
t en
zo
vold
oend
e aa
nbod
gen
eree
rt v
oor b
ijvoo
rbee
ld s
ecun
-da
ire b
ouw
mat
eria
len
en n
ieuw
e bo
uwm
etho
diek
en.
Con
sum
ente
n m
oete
n m
eer m
ilieu
besp
aren
de k
euze
s ga
an m
aken
: voo
r rep
arer
en o
f del
en in
pla
ats
van
nieu
-w
e sp
ulle
n ko
pen;
voo
r iso
latie
van
de
eige
n w
onin
g,
duur
zam
e en
ergi
e en
voo
r and
ere
vorm
en v
an v
ervo
er.
In N
eder
land
is e
r net
iets
mee
r dan
50%
5 dra
agvl
ak
voor
een
tran
sitie
naa
r duu
rzam
e en
ergi
e. U
it on
-de
rzoe
k va
n O
IS b
lijkt
dat
iets
mee
r dan
de
helft
van
de
Am
ster
dam
mer
s du
urza
me
maa
treg
elen
nee
mt.
Hoe
wel
de
beke
ndhe
id m
et d
e en
ergi
etra
nsiti
e on
der
Am
ster
dam
mer
s de
afg
elop
en ja
ren
is g
egro
eid,
pa
ssen
con
sum
ente
n hu
n in
vest
erin
gsge
drag
wel
een
be
etje
, maa
r nie
t dra
stis
ch a
an e
n is
er e
en g
rote
gro
ep
Am
ster
dam
mer
s di
e ge
en m
aatr
egel
en n
eem
t. Ee
n go
ed v
oorb
eeld
van
het
geb
rek
aan
draa
gvla
k on
der b
urge
rs b
etre
ft d
e w
eers
tand
die
Am
ster
dam
se
won
ingc
orpo
ratie
s on
derv
inde
n bi
j huu
rder
s al
s zi
j duu
r-za
amhe
idsm
aatr
egel
inge
n w
illen
doo
rvoe
ren.
Hie
rdoo
r lig
t het
tem
po w
aarin
de
soci
ale
won
ingv
oorr
aad
wor
dt
verd
uurz
aam
d te
laag
om
de
ambi
tie te
hal
en.
Dra
agvl
ak o
nder
bew
oner
s om
mee
r afv
al te
sch
eide
n is
st
erk
afha
nkel
ijk v
an d
e be
wus
twor
ding
ove
r de
nood
-za
ak o
m a
fval
ges
chei
den
aan
te b
iede
n. L
os v
an h
et fe
it da
t de
dien
stve
rleni
ng o
ok k
an w
orde
n ve
rbet
erd
door
co
ntai
ners
voo
r pla
stic
, pap
ier,
text
iel e
n gl
as o
p m
eer
5 ht
tp:/
/ene
rgy-
netw
orks
.nl/d
raag
vlak
-voo
r-du
urza
amhe
id/
plaa
tsen
– e
n du
s di
chte
r bij
bew
oner
s –
neer
te z
ette
n.Te
gelij
kert
ijd n
emen
Am
ster
dam
se b
ewon
ers,
bed
rijve
n en
coö
pera
ties
van
bew
oner
s w
él v
eel i
nitia
tief o
p he
t ge
bied
van
zon
ne-e
nerg
ie.
1.2
Ener
giet
rans
itie
gebo
uwde
om
gevi
ng
Wat
geb
eurt
er
in A
mst
erda
m?
��A
mst
erda
m s
toot
nu
4.13
8 K
ton
CO
2 pe
r jaa
r uit.
D
it m
oet t
erug
naa
r 1.3
55 K
ton
CO
2 in
203
0 en
150
kt
on C
O2
in 2
050.
��W
onin
gen
in A
mst
erda
m s
tote
n ie
ts m
inde
r CO
2 ui
t dan
gem
idde
ld in
Ned
erla
nd. D
it ko
mt d
oord
at
ze re
latie
f kle
in e
n ge
stap
eld
zijn
. De
won
inge
n zi
jn
gem
idde
ld g
enom
en o
uder
en
hebb
en d
aard
oor
een
rela
tief l
age
ener
giek
wal
iteit.
Een
gro
ot d
eel
van
de w
onin
gen
betr
eft h
uurw
onin
gen,
voo
rnam
e-lij
k in
bez
it va
n w
onin
gcor
pora
ties.
��B
inne
n de
die
nstv
erle
ning
(52%
) is
de c
omm
erci
ële
dien
stve
rleni
ng v
eran
twoo
rdel
ijk v
oor 3
0% v
an d
e C
O2-
uits
toot
, die
wor
dt v
eroo
rzaa
kt d
oor d
e ho
reca
en
de
ICT
en c
omm
unic
atie
sect
or m
et z
ijn h
oge
conc
entr
atie
dat
acen
ters
bin
nen
de M
RA e
n di
e de
ko
men
de ja
ren
naar
ver
wac
htin
g za
l blij
ven
groe
ien
(met
180
.000
m2)
. De
publ
ieke
die
nstv
erle
ning
zor
gt
voor
12%
van
de
CO
2-ui
tsto
ot, d
ie v
oorn
amel
ijk
afko
mst
ig is
uit
de g
ezon
dhei
dszo
rg.
��D
e Ri
jks-
en
gem
eent
elijk
e kl
imaa
tdoe
lste
lling
voo
r 20
50 v
erei
st d
at A
mst
erda
m h
aar e
nerg
ieco
nsum
p-tie
zee
r ste
rk te
rugd
ringt
en
volle
dig
gebr
uik
maa
kt
van
loka
le d
uurz
ame
bron
nen
en im
port
van
duu
r-za
me
ener
gie.
In 2
050
kan
er g
een
foss
iele
ene
rgie
m
eer w
orde
n ge
brui
kt v
oor d
e ve
rwar
min
g va
n de
ge
bouw
de o
mge
ving
, de
prod
uctie
van
ele
ktric
iteit
(voo
r geb
ouw
en e
n m
obili
teit)
en
tran
spor
t.
84
De
situ
atie
Het
ein
ddoe
lD
e op
loss
ing
Busi
ness
as
usua
l
N
atio
nale
afs
prak
en
- Her
nieu
wba
r e e
nerg
ie
- Ver
bete
ren
ener
gie
effic
iënt
ie
- Afn
ame
ontb
ossi
ng
C
ircul
aire
eco
nom
ie
- Ter
ugw
inne
n en
her
gebr
uike
n
- Ver
leng
ing
leve
nsdu
ur
- Dee
l- en
die
nstv
erdi
enm
odel
len
- C
ircul
air o
ntw
erp
- D
igita
le p
latf
orm
en
A
nder
e m
aatr
egel
en
Bron
: ‘Im
plem
entin
g ci
rcul
ar e
cono
my
glob
ally
mak
es P
aris
targ
ets
achi
evab
le’’,
Circ
le E
cono
my
en E
cofy
s, 2
016
Het verschil
Invl
oed
van
huid
ige
afsp
rake
n
1,5
°C
2 °C
3 °C
4 °C
5 °CCom
bina
tie v
an e
nerg
ie- e
n gr
onds
toft
rans
itie
no
dig
voor
beh
alen
Par
ijsak
koor
dW
erel
dwijd
e C
O2
emis
sies
in 2
010
war
en 4
8 m
iljar
d to
n. K
ieze
n vo
or ‘b
usin
ess
as u
sual
’ bet
eken
t een
toen
ame
tot 6
5 m
iljar
d to
n in
203
0. O
m d
e in
tern
ati-
onal
e kl
imaa
tdoe
lste
lling
en te
hal
en m
oete
n de
jaar
lijks
e C
O2
emis
sies
ben
eden
de
39 m
iljar
d to
n bl
ijven
. Hui
dige
klim
aats
trat
egie
ën le
vere
n ee
n re
duct
ie
op v
an 1
1 –
13 m
iljar
d to
n. A
ls o
ok c
ircul
aire
str
ateg
ieën
wor
den
uitg
evoe
rd le
vert
dat
een
ver
dere
hal
verin
g va
n de
em
issi
es o
p.
85
Aar
dgas
vrij
��H
et a
ardg
asve
rbru
ik in
Am
ster
dam
moe
t ter
ug v
an
730
milj
oen
m3/
jaar
naa
r 0 in
205
0. D
it be
teke
nt
dat w
e va
n bi
jna
400.
000
aard
gasa
ansl
uitin
gen
bi
j won
inge
n en
bed
rijve
n na
ar 0
aan
slui
tinge
n ga
an
in 2
050.
��To
t aan
201
6 zi
jn e
r 77.
700
best
aand
e en
nie
uw-
bouw
won
inge
quiv
alen
ten
(kor
tweg
‘weq
’ dat
w
onin
gen
en u
tilite
iten
omva
t) aa
r dga
svrij
gem
aakt
, w
aarv
an o
ngev
eer 4
2.00
0 do
or a
ansl
uitin
g op
het
w
arm
tene
t.
e
In
201
6 w
aren
nog
ste
eds
onge
veer
2.5
00
nieu
wbo
uww
onin
gen
op h
et a
ardg
asne
t aan
ge-
slot
en in
Am
ster
dam
. Dez
e bo
uw pr
ojec
ten
zi
jn n
og u
it de
per
iode
van
voo
r het
aa
rdga
svrij
besl
uit.
e
D
e ge
bouw
en in
geb
iede
n di
e on
der h
et
prog
ram
ma
‘Rui
mte
voo
r de
stad
’ val
len,
w
orde
n zo
nder
aar
dgas
aans
luiti
ng g
erea
lisee
rd.
Tot 2
020
moe
t 75%
van
de
nieu
wbo
uw v
rijw
el
Ener
gien
eutr
aal (
EPC
<0,
15) z
ijn. I
n 20
20 is
da
t 100
%.
e
In
201
7 w
erde
n bi
nnen
de
City
Dea
l-sa
men
wer
king
de
eers
te 1
0.00
0 be
staa
nde
won
inge
n ge
ïden
tifice
erd
die
afge
slot
en z
ulle
n w
orde
n va
n he
t aar
dgas
net.
��D
e w
arm
tebe
hoef
te v
an A
mst
erda
m is
ong
evee
r 65
0.00
0 w
onin
gequ
ival
ente
n gr
oot.
Een
bedr
ijf
cons
umee
rt e
en h
oeve
elhe
id w
arm
te g
elijk
aan
m
eerd
ere
won
inge
n. M
et d
e 77
.000
won
inge
qui-
vale
nten
die
tot n
u to
e aa
rdga
svrij
zijn
gem
aakt
, m
oete
n in
de
perio
de to
t aan
205
0 du
s no
g 57
0.00
0 w
eqs
aard
gasv
rij w
orde
n ge
maa
kt, d
at k
omt n
eer
op c
irca
18.0
00 w
eqs
per j
aar.
CO
2 ui
tsto
ot (K
ton)
CO
2 ui
tsto
ot (K
ton)
doe
l 95%
redu
ctie
in 2
050
t.o.
v. 1
990
0
900
1800
2700
3600
4500
2050
2045
2040
2035
2030
2025
2020
2015
2010
2005
2000
1995
1990
CO
2 ui
tsto
ot Aan
slui
tinge
n ga
s
Aan
slui
tinge
n ga
s bi
j lin
eaire
afn
ame
0
8000
0
1600
00
2400
00
3200
00
4000
00
2050
2045
2040
2035
2030
2025
2020
2015
'10
'08
Aan
slui
tinge
n op
gas
Aar
dgas
vrije
won
inge
quiv
alen
ten
Aar
dgas
vrije
won
inge
quiv
alen
ten
bij l
inea
ire t
oena
me
010
0000
2000
00
3000
00
4000
00
5000
00
6000
00
7000
00
2050
2045
2040
2035
2030
2025
2020
2015
2010
2006
Aar
dgas
vrij
won
inge
quiv
alen
t
86
��O
m d
e ge
bouw
de o
mge
ving
aar
dgas
vrij
te m
aken
zi
jn d
rie m
anie
ren
voor
hand
en:
e St
adsw
arm
te: v
ia e
en s
tels
el v
an p
ijpen
wor
dt
war
m w
ater
naa
r won
inge
n, k
anto
ren
en a
nder
e ge
bouw
en g
etra
nspo
rtee
rd. H
et w
ater
kom
t do
orga
ans
van
een
cent
rale
bro
n. W
anne
er
gebr
uik
wor
dt g
emaa
kt v
an la
ge te
mpe
ratu
ur
war
mte
, moe
t een
bes
taan
d ge
bouw
goe
d ge
ïsol
eerd
wor
den
(min
imaa
l iso
latie
-sch
il B)
.
e A
ll el
ectr
ic: w
arm
te w
ordt
gep
r odu
ceer
d m
et
behu
lp v
an e
lekt
ricite
it, b
ijvoo
rbee
ld m
idde
ls
een
war
mte
pom
p. V
eel n
ieuw
e w
onin
gen
zijn
al
erg
ene
rgie
zuin
ig e
n m
aken
geb
ruik
van
all
elec
tric
-sys
tem
en. V
oor b
esta
ande
geb
ouw
en is
go
ed is
oler
en e
en v
oorw
aard
e.
e B
ioga
s: v
erw
arm
ing
met
gro
en g
as, w
aarb
ij ge
brui
k w
ordt
gem
aakt
van
de
best
aand
e in
fras
truc
tuur
en
inst
alla
ties
voor
aar
dgas
. Het
lij
kt v
oora
l een
opl
ossi
ng a
ls a
nder
e du
urza
me
war
mte
syst
emen
gee
n ui
tkom
st b
iede
n. D
enk
hier
bijv
oorb
eeld
aan
de
grac
hten
gord
el, m
et z
ijn
vele
mon
umen
tale
pan
den
en e
en h
eel c
ompa
cte
onde
rgro
ndse
infr
astr
uctu
ur.
Gro
en g
as w
ordt
met
nam
e va
n sl
ib e
n gf
t (bi
omas
sa)
gem
aakt
, maa
r kan
bijv
oorb
eeld
ook
wor
den
gepr
odu-
ceer
d m
et b
ehul
p va
n w
ater
stof
die
met
win
d op
zee
w
ordt
gep
rodu
ceer
d.
Er is
wei
nig
groe
n ga
s in
Ned
erla
nd. A
lleen
Am
ster
dam
zo
u nu
ong
evee
r een
der
de v
an a
l het
gro
ene
gas
in
Ned
erla
nd g
ebru
iken
. Gro
en g
as is
een
laag
waa
rdig
e to
epas
sing
van
bio
mas
sa e
n ka
n vo
or d
e ko
rte
term
ijn
inge
zet w
orde
n vo
or d
e en
ergi
etra
nsiti
e. H
ierb
ij m
oet
wor
den
voor
kom
en d
at e
r lan
gjar
ige
inve
ster
inge
n w
or-
den
geda
an d
ie h
oogw
aard
ige
toep
assi
ng b
elem
mer
en
of v
ertr
agen
. Een
voo
rbee
ld v
an e
en h
oogw
aard
ige
toep
assi
ng, z
ien
we
in d
e ve
rgro
enin
g va
n de
che
mie
-se
ctor
waa
rbij
de b
ouw
sten
en u
it bi
omas
sa w
orde
n ge
prod
ucee
rd.
��In
alle
gev
alle
n zu
llen
inst
alla
ties
van
won
inge
n en
ge
bouw
en m
oete
n w
orde
n aa
ngep
ast.
Som
mig
e ge
bied
en in
de
stad
zijn
ges
chik
t voo
r mee
rder
e op
ties,
in a
nder
e ge
bied
en li
gt é
én v
an d
e sy
stem
en
het m
eest
voo
r de
hand
. ��Ee
n aa
rdga
svrij
e st
ad v
erei
st d
aarn
aast
de
opbo
uw, a
f-bo
uw e
n he
t slim
mer
mak
en v
an d
e en
ergi
e-in
frast
ruc-
tuur
, waa
rond
er h
et w
arm
tene
t en
het e
lekt
ricite
itsne
t va
llen.
Tot
slo
t zijn
inve
ster
inge
n no
dig
in d
e pr
oduc
-tie
capa
cite
it va
n du
urza
me
war
mte
en
elek
tric
iteit.
��Ze
lfs z
onde
r de
verw
acht
e gr
oei v
an d
e el
ektr
ici-
teits
cons
umpt
ie d
oor t
oena
me
van
onde
r mee
r al
l-ele
ctric
geb
ouw
en, e
lekt
risch
e m
obili
teit
en
de g
roei
van
de
data
cent
erse
ctor
, zal
Am
ster
dam
ni
et in
sta
at z
ijn a
l haa
r ele
ktric
iteit
duur
zaam
op
te
wek
ken
op e
igen
gro
ndge
bied
. Naa
r sch
attin
g za
l
circ
a 50
% e
lder
s du
urza
am g
epro
duce
erd
moe
ten
wor
den
(den
k hi
erbi
j aan
de
Noo
rdze
e, e
lder
s in
Eu
ropa
). D
e (d
eels
rend
abel
e) in
vest
erin
gen
die
hier
mee
gem
oeid
gaa
n, k
omen
nee
r op
een
bedr
ag
van
onge
veer
10
milj
ard
euro
6 , di
e do
or o
verh
eden
, ne
twer
kbed
rijve
n, b
edrij
fsle
ven
en v
astg
oede
igen
a-re
n ge
zam
enlij
k m
oete
n w
orde
n op
gebr
acht
.
6 A
mbt
elijk
e in
scha
ttin
g
Uitk
omst
en s
cena
riost
udie
war
mte
voor
zien
ing
Am
ster
dam
Bron
: CEG
OIA
Am
ster
dam
– k
anse
n vo
or g
emee
nte
en c
orpo
ratie
s (a
ugus
tus
2017
), p3
3
87
Ener
giek
wal
itei
t be
staa
nde
won
inge
n��Te
r illu
stra
tie v
an d
e hu
idig
e on
twik
kelin
gen
in d
e en
ergi
ekw
alite
it va
n de
won
ingv
oorr
aad
kan
wor
den
geke
ken
naar
de
vord
erin
gen
binn
en d
e co
rpor
atie
-vo
orra
ad. O
p di
t mom
ent w
ordt
de
ener
giek
wal
iteit
van
corp
orat
iew
onin
gen
met
14.
000
labe
lsta
ppen
pe
r jaa
r ver
bete
rd. I
n di
t tem
po k
an h
et n
og to
t ze
ker 2
050
dure
n to
tdat
het
gem
idde
ld n
ivea
u la
bel
A is
ber
eikt
. In
2030
ligt
het
gem
idde
ld n
ivea
u da
n er
gens
tuss
en la
bel C
en
B. In
de
voor
gaan
de ja
ren
lag
het a
anta
l lab
elst
appe
n pe
r jaa
r bed
uide
nd la
ger.
Zonn
e-en
ergi
e��A
mst
erda
mse
dak
en h
ebbe
n m
et d
e hu
idig
e te
chni
ek e
en p
oten
tieel
van
1.3
000
MW
(meg
awat
t).
In 2
016
is 2
4 M
W z
onne
-ene
r gie
aan
gebr
acht
op
Am
ster
dam
se d
aken
. Het
doe
l voo
r 202
0 is
160
MW
en
1.0
00 M
W in
204
0.��D
e pr
ojec
tenp
orte
feui
lle v
an g
rote
zon
proj
ec-
ten,
die
met
de
rege
ling
Stim
uler
ing
Duu
rzam
e En
ergi
epro
duct
ie (S
DE+
) wor
den
beko
stig
d, is
met
50
MW
goe
d ge
vuld
(sta
nd to
t aan
voo
rjaar
ssub
si-
dier
onde
201
7). H
et a
anta
l zon
syst
emen
op
corp
ora-
tieda
ken
blijf
t ach
ter,
terw
ijl d
ie w
el e
en g
root
dee
l va
n he
t pot
entie
el v
erte
genw
oord
igen
.
Infr
astr
uctu
ren
��D
e tr
ansi
tie n
aar e
en a
ardg
asvr
ije s
tad
heef
t gro
te g
evol
gen
voor
de
Am
ster
dam
se
ener
gie-
infr
astr
uctu
ren:
e
H
et a
ardg
asne
t raa
kt s
teed
s ve
rder
in o
nbru
ik
tot h
et m
omen
t dat
het
in h
et g
ehee
l nie
t mee
r no
dig
is, d
an w
el is
om
gebo
uwd
voor
de
tran
s-po
rtat
ie v
an a
ltern
atie
ve d
uurz
ame
gass
en, z
oals
vo
or g
roen
gas
vanu
it de
Am
ster
dam
se h
aven
.
e H
et s
tads
war
mte
net z
al g
roei
en, n
iet a
lleen
in
om
vang
en
aant
alle
n aa
nslu
iting
en, m
aar
ook
in d
e vo
rm v
an d
uurz
ame
bron
nen
die
aang
ekop
peld
wor
den.
In d
e lo
op v
an d
e tij
d za
l het
net
ver
moe
delij
k w
orde
n aa
ngep
ast,
zoda
t het
ges
chik
t is
voor
een
effi
ciën
ter l
ager
te
mpe
ratu
urni
veau
.H
et e
lekt
ricite
itsne
t zal
ver
ande
ren
door
dat e
lekt
ricite
it be
lang
rijke
r wor
dt. E
r zal
spr
ake
zijn
van
mee
r duu
rzam
e lo
kale
ene
rgie
-opw
ek (m
et n
ame
via
zon)
, ele
ktris
ch
verv
oer,
all e
lect
ric a
ardg
asvr
ije g
ebou
wen
, enz
ovoo
rt.
Binn
en d
e ge
mee
nteg
renz
en s
peel
t de
Am
ster
dam
se
have
n nu
een
cru
cial
e ro
l in
zow
el d
e op
wek
van
duu
r-za
me
elek
tric
iteit
(via
win
d, z
on e
n bi
omas
sa) a
ls s
trak
s vo
or tr
ansp
ort v
an w
inds
troo
m v
an d
e N
oord
zee
naar
de
stad
. Lev
erin
gsze
kerh
eid
is h
ierb
ij ee
n aa
ndac
htsp
unt.
Dez
e ka
n on
der d
ruk
kom
en te
sta
an d
oor fl
uctu
eren
d aa
nbod
, en
dank
zij d
e di
gita
liser
ing
van
het n
et n
eem
t da
arna
ast d
e kw
etsb
aarh
eid
voor
cyb
eraa
nval
len
toe.
Ener
giet
rans
itie
bin
nen
de g
emee
ntel
ijke
orga
nisa
tie
��B
inne
n de
oor
spro
nkel
ijke
scop
e va
n de
Rou
teka
art
CO
2 st
oott
e de
org
anis
atie
van
de
cent
rale
sta
d in
20
11 ja
arlij
ks o
ngev
eer 6
8.76
0 to
n C
O2
uit.
Sind
s 20
11 is
dit
met
23.
000
ton
CO
2 te
rugg
edro
ngen
(2
017)
. De
verw
acht
ing
is d
at d
e C
O2-
doel
en v
an d
e ro
utek
aart
wel
isw
aar w
orde
n ge
haal
d, m
aar d
e en
er-
gie-
en
CO
2-do
elen
voo
r de
stad
nie
t (zi
e in
leid
ing)
. D
at k
an a
lleen
als
de
gem
eent
elijk
e or
gani
satie
inze
t op
mee
r ene
rgie
besp
arin
g én
mee
r geb
ruik
maa
kt
van
duur
zam
e en
ergi
ebro
nnen
, zod
at z
ij ui
tein
delij
k oo
k ka
n w
orde
n af
gesl
oten
van
aar
dgas
.��D
e ge
mee
nte
Am
ster
dam
geb
ruik
t voo
r haa
r pan
-de
n, s
traa
tver
licht
ing,
infr
astr
uctu
ren
en tr
actie
(tr e
i-ne
n, m
etro
, tra
ms,
etc
) circ
a 35
9 m
iljoe
n kW
h/ja
ar.
Dit
is o
ngev
eer 8
% v
an h
et to
taal
in A
mst
erda
m.
��A
lle s
troo
m d
ie d
e A
mst
erda
mse
org
anis
atie
ge-
brui
kt, i
s af
kom
stig
van
win
dene
rgie
op
Ned
erla
nds
gron
dgeb
ied.
Op
dit m
omen
t loo
pt e
en a
anbe
ste-
ding
voo
r de
inko
op v
an g
roen
e st
room
voo
r de
perio
de n
a 20
18.
��O
p de
dak
en v
an g
emee
ntel
ijke
gebo
uwen
ligt
naa
r sc
hatt
ing
0,6
MW
aan
zon
nepa
nele
n (c
irca
2,5%
van
he
t tot
aal i
n de
sta
d). D
e ge
mee
ntel
ijke
afde
ling
Vast
goed
wer
kt a
an e
en p
lan
voor
het
rest
eren
d da
kopp
ervl
ak e
n ki
jkt h
ierb
ij oo
k na
ar a
anvr
agen
van
Ri
jks
SDE+
sub
sidi
e.
Org
anis
atie
van
de
tran
siti
e��A
lle b
oven
staa
nde
grafi
eken
late
n zi
en d
at e
en
tren
dbr e
uk n
odig
is. A
ls d
e st
ad n
iet o
p ko
rter
e te
r-m
ijn a
ardg
asvr
ij w
ordt
, en
niet
sne
ller m
eer e
nerg
ie
besp
aart
en
duur
zaam
opw
ekt,
zulle
n de
doe
len
niet
w
orde
n ge
haal
d.��G
een
van
de b
enod
igde
sta
keho
lder
s in
de
stad
he
eft d
e m
idde
len
om d
eze
tran
sitie
met
het
juis
te
Aan
tal l
abel
stap
pen
tot
CA
anta
l lab
elst
appe
n to
t B
Aan
tal l
abel
stap
pen
tot
A
0
100
200
300
400
500
2049
2047
2045
2043
2041
2039
2037
2035
2033
2031
2029
2027
2025
2023
2021
2019
2017
2015
Beno
digd
e tij
d vo
or o
psch
alen
labe
lsta
ppen
051015202530
2018
2017
2016
2015
2014
2012
2011
Aan
tal c
oöpe
ratie
ve z
onpr
ojec
ten
88
tem
po v
orm
te g
even
, dit
geld
t voo
r won
ingc
orpo
-ra
ties,
Lia
nder
, Wes
tpoo
rtw
arm
te e
n ze
ker o
ok v
oor
de g
emee
nte.
Los
van
het
feit
dat e
r nog
vee
l ken
nis
ontb
reek
t ove
r de
man
ier w
aaro
p de
ene
rgie
tran
si-
tie m
oet p
laat
svin
den,
is e
r ook
geb
rek
aan
prak
-tis
ch u
itvoe
rend
e kr
acht
en, o
nder
wie
inst
alla
teur
s,
bouw
ers,
tech
nisc
h pe
rson
eel e
n pr
ojec
t- e
n pr
oces
-m
anag
ers.
Op
dit m
omen
t moe
t de
gem
eent
e op
da
t fro
nt n
og e
xper
tise
van
buite
naf i
nhur
en.
��D
e af
zond
erlij
ke p
orte
feui
lles
voor
won
en, g
rond
za-
ken,
RO
, inf
rast
ruct
uur,
deel
nem
inge
n en
der
gelij
ke
van
de g
emee
nte
zijn
nie
t toe
reik
end
voor
de
real
isat
ie v
an 1
8.00
0 aa
rdga
svrij
e w
onin
gequ
iva-
lent
en p
er ja
ar. D
e ge
mee
ntel
ijke
orga
nisa
tie is
qua
ca
paci
teit,
wijz
e va
n or
gani
satie
en
com
pete
ntie
s ni
et to
eger
ust o
p de
opg
ave.
1.3
Ener
giet
rans
itie
tran
spor
t
1.3.
1 W
at g
ebeu
rt e
r in
Am
ster
dam
?��D
e gr
oei v
an d
e st
ad e
n re
gio
zou
tot e
en m
obi-
litei
tsto
enam
e va
n 20
% to
t 40%
in 2
040
kunn
en
leid
en. A
ls w
e ni
ets
doen
zal
er o
p ko
rte
term
ijn
wei
nig
vera
nder
ing
optr
eden
in d
e ke
uze
voor
ve
rvoe
rsw
ijze.
Voo
r reg
iona
le v
erpl
aats
inge
n w
ordt
voo
rnam
elijk
de
auto
geb
ruik
t (55
%),
binn
en
Am
ster
dam
wor
dt v
oor e
en k
war
t van
de
verp
laat
-si
ngen
de
auto
geb
ruik
t.7 ��D
e af
gelo
pen
10 ja
ar is
het
per
sone
naut
ogeb
ruik
va
n, n
aar e
n bi
nnen
de
stad
ond
anks
de
groe
i van
de
sta
d m
et z
o’n
15%
afg
enom
en8
��Zo
wel
bez
oeke
rs (4
3%) a
ls in
won
ers
(57%
)9 dra
gen
bij a
an h
et a
anta
l ver
plaa
tsin
gen
per a
uto.
7 M
obili
teits
verk
enni
ng 2
017,
Gem
eent
e A
mst
erda
m.
8 A
mst
erda
mse
The
rmom
eter
voo
r de
ber
eikb
aarh
eid
9 M
obili
teits
verk
enni
ng 2
017,
Gem
eent
e A
mst
erda
m.
��70
% v
an d
e pe
rson
enve
rpla
atsi
ngen
van
, naa
r en
bin
nen
Am
ster
dam
wor
dt d
uurz
aam
(lop
end,
fie
tsen
d of
per
ope
nbaa
r ver
voer
) afg
eleg
d.10
��A
l het
ver
keer
bin
nen
Am
ster
dam
is v
eran
twoo
r-de
lijk
voor
circ
a 20
% v
an d
e to
tale
CO
2-ui
tsto
ot in
A
mst
erda
m. P
erso
nenv
oert
uige
n en
mot
oren
(p
rivaa
t, be
stel
, tax
i en
licht
e vr
acht
) zor
gen
voor
10 M
obili
tieits
verk
enni
ng, g
emee
nte
Am
ster
dam
, 201
7
mee
r dan
95%
van
het
aan
tal g
ered
en a
utok
ilo-
met
ers
in d
e st
ad e
n vo
or m
eer d
an 8
8% v
an d
e C
O2-
uits
toot
doo
r ver
keer
11.
��M
idde
l en
zwaa
r vra
chtv
erke
er s
toot
de
mee
ste
CO
2 ui
t per
km
en
is v
eran
twoo
rdel
ijk v
oor 5
% v
an
de g
ered
en a
utok
ilom
eter
s.
��D
e A
mst
erda
mse
opl
aadi
nfra
stru
ctuu
r hee
ft z
o’n
5000
laad
punt
en. D
e he
lft h
ierv
an s
taat
in d
e op
en-
bare
ruim
te e
n ke
nt z
o’n
35.0
00 u
niek
e ge
brui
kers
. D
e st
room
die
het
pub
lieke
opl
aadn
etw
erk
leve
rt
is d
uurz
aam
opg
ewek
t. Zo
wel
het
aan
tal u
niek
e ge
brui
kers
als
het
aan
tal l
aadp
alen
stij
gt.12
Vol
ledi
g ui
tsto
otvr
ij ve
rvoe
r is
een
voor
waa
rde
voor
CO
2 ne
utra
litei
t.
��Er
ont
staa
n st
eeds
mee
r ini
tiatie
ven
in d
e m
arkt
die
du
urza
am g
emot
oris
eerd
ver
voer
en
deel
verv
oer
aanb
iede
n, z
oals
Spe
ed-P
edel
ec, T
wiz
y, S
napp
car.
Ook
zal
er n
aar v
erw
acht
ing
per 2
030
stee
ds m
eer
zelfr
ijden
d ve
rvoe
r zijn
. ��O
ndan
ks fo
rse
prijs
dalin
gen
in d
e af
gelo
pen
jare
n zi
jn e
lekt
risch
e vo
ertu
igen
nog
ste
eds
duur
der d
an
verg
elijk
bare
mod
elle
n di
e op
die
sel o
f ben
zine
rij
den.
Wel
ken
t een
ele
ktris
che
auto
lage
re e
nerg
ie-
en g
ebru
iker
skos
ten
en p
rofit
eren
de
eige
nare
n va
n la
gere
bel
astin
gen
op h
un v
oert
uige
n.13
11 C
BS
12 K
limaa
tmon
itor:
ww
w.k
limaa
tmon
itor
.dat
aban
k.nl
13 A
NW
B: w
ww
.anw
b.nl
/aut
o/th
emas
/ele
ktris
ch-r
ijden
/wat
-kos
t-he
t
0102030405060708090100
Vanu
it/na
ar A
mst
erda
mdo
or b
ezoe
kers
43%
Vanu
it/na
ar A
mst
erda
mdo
or b
ewon
ers
22%
Inte
rn v
erke
er35
%
Van
alle
aut
over
pla
atsi
ngen
kom
t 43
% d
oor
bez
oeke
rs d
ie v
an e
n na
ar
Am
ster
dam
rei
zen,
22%
kom
t va
n in
won
ers
van
Am
ster
dam
die
van
en
naar
Am
ster
dam
rei
zen
en 3
5% is
voo
ral v
an b
ewon
ers
en b
ezoe
kers
die
ve
rpla
atsi
ngen
mak
en b
inne
n A
mst
erd
am
Alle
aut
over
plaa
tsin
gen
in A
mst
erda
m
Verp
laat
sing
en v
an A
mst
erda
mm
ers
Aut
o (2
4%)
Lope
nd (2
3%)
Tram
/bus
(16%
)
Fiet
s (3
6%)
Bro
mfie
ts (1
%)
0102030405060708090100
Verp
laat
sing
en v
an A
mst
erd
amm
ers:
afn
ame
auto
geb
ruik
, toe
nam
e fie
tsg
ebru
ik
89
Hui
dig
bele
id
��M
aatr
egel
en a
ls p
arke
erno
rmen
en
-tar
ieve
n bi
nnen
de
sta
d he
bben
als
doe
l min
der a
utok
ilom
eter
s.
Mili
euzo
nes
en s
ubsi
dies
heb
ben
verv
ange
n va
n ve
r-
Tota
l Cos
t of O
wne
rsch
ip v
erge
lijki
ng e
lekt
risch
ver
sus
benz
ine
(gel
dt a
lleen
voo
r zak
elijk
e vo
ertu
igen
)
*20%
bel
astin
gvoo
rdee
l: op
bas
is v
an m
ilieu
-inve
ster
ings
aftr
ek
auto
en
opla
adpu
nt e
n kl
eins
chal
ighe
idsi
nves
terin
gsaf
trek
aut
o en
op
laad
punt
, mits
er g
eïnv
este
erd
is tu
ssen
de
2.30
1 en
56.
192
euro
in
bedr
ijfsm
idde
len
in e
en ja
ar.
** B
ijtel
ling
elek
tris
ch 4
%, b
ijtel
ling
benz
ine
22%
Aan
scha
fprij
s ex
btw
Gem
eent
esub
sidi
e au
to
Elec
tris
ch
Bel
astin
gvoo
rdee
l*N
etto
kos
tprij
s
Verb
ruik
skos
ten
5 jr
(obv
40.
000k
m)
Bijt
ellin
g 5
jr**
TCO
(5 jr
)
0
5000
1000
0
1500
0
2000
0
2500
0
3000
0
3500
0
Aan
scha
fprij
s ex
btw
Gem
eent
esub
sidi
e au
to
Ben
zine
Bel
astin
gvoo
rdee
l*N
etto
kos
tprij
s
Verb
ruik
skos
ten
5 jr
(obv
40.
000k
m)
Bijt
ellin
g 5
jr**
TCO
(5 jr
)
0
1000
0
2000
0
3000
0
4000
0
5000
0
90
vuile
nde
voer
tuig
en v
oor s
chon
er e
lekt
risch
ver
voer
al
s do
el.
��N
aast
de
CO
2-re
duct
ie v
an 1
00%
in 2
050
heef
t A
mst
erda
m d
e am
bitie
gef
orm
ulee
rd14
om
de
luch
tkw
alite
it zo
sne
l mog
elijk
sch
oon
en g
ezon
d te
m
aken
(zie
ver
kenn
ing
Leef
kwal
iteit)
. Dit
bete
kent
da
t de
conc
entr
atie
stik
stof
diox
ide
in 2
025
max
i-m
aal 3
0 m
icro
gram
mag
zijn
op
de z
waa
rst b
elas
te
loca
ties
(35%
min
der d
an 2
015)
en
de c
once
ntra
tie
gem
eten
roet
30%
lage
r dan
in 2
013,
het
CO
2 ge
halte
wor
dt d
aarm
ee m
etee
n oo
k ge
redu
ceer
d.
��Pe
r 202
5 m
oete
n zo
veel
mog
elijk
ver
keer
sgro
epen
ui
tsto
otvr
ij zi
jn (o
f zo
scho
on m
ogel
ijk a
fhan
kelij
k va
n te
chni
sche
mog
elijk
hede
n).
��D
e re
gerin
g st
elt d
at u
iterli
jk in
203
0 al
le n
ieuw
e pe
rson
enau
to’s
emis
siel
oos
moe
ten
zijn
.15
��A
ls g
emee
ntel
ijke
orga
nisa
tie h
eeft
Am
ster
dam
24
0 el
ektr
isch
e vo
ertu
igen
in g
ebru
ik, w
aarv
an 4
0 m
et e
en h
ybrid
e aa
ndrij
ving
. Dit
is n
aar s
chat
ting
14%
van
haa
r vlo
ot (1
460
voer
tuig
en ).
Daa
rnaa
st
gebr
uikt
de
elek
tris
che
trac
tie v
an m
etro
en
tram
gr
oene
str
oom
. In
sam
enw
erki
ng m
et G
VB w
ordt
ge
wer
kt a
an h
et v
olle
dig
elek
trifi
cere
n va
n al
le
stad
sbus
sen
voor
202
6 en
wor
den
hybr
ide
pont
jes
aang
esch
aft.
Verd
er w
ordt
op
dit m
omen
t een
pla
n ge
maa
kt v
oor d
e in
trod
uctie
van
doo
r wat
erst
of
aang
edre
ven
vuiln
isw
agen
s.
14 ´S
taat
van
Duu
rzaa
m A
mst
erda
m´:
Gem
eent
e A
mst
erda
m ju
ni
2017
15 R
egee
rakk
oord
201
7-20
21, V
ertr
ouw
en in
de
toek
omst
, VVD
, C
DA
, D66
en
Chr
iste
nUni
e.
1.2
Gro
ndst
offe
ntra
nsiti
e
Wat
geb
eurt
er
in A
mst
erda
m?
Vanu
it he
t Rijk
is d
e do
elst
ellin
g ge
form
ulee
rd16
om
pe
r 203
0 50
% m
inde
r prim
aire
gro
ndst
offe
n (m
iner
aal,
foss
iel e
n m
etal
en) t
e ve
rbru
iken
en
per 2
050
volle
dig
circ
ulai
r te
zijn
17. I
n he
t nat
iona
le G
rond
stof
fena
kkoo
rd,
dat m
ede
is o
nder
teke
nd d
oor A
mst
erda
m, w
ordt
dez
e do
elst
ellin
g nu
uitg
ewer
kt d
oor a
lle k
eten
part
ners
(be-
drijv
en, k
enni
sins
telli
ngen
, ove
rhed
en) i
n vi
jf na
tiona
le
tran
sitie
-age
nda’
s:
1. B
iom
assa
en
voed
sel:
land
bouw
gew
asse
n, a
lgen
, ho
ut, g
rass
en e
n re
stst
rom
en d
ie in
de
kete
n va
n oo
gst t
ot e
n m
et c
onsu
mpt
ie e
n ei
ndve
rwer
king
on
tsta
an.
2. K
unst
stof
fen:
van
voe
dsel
verp
akki
ngen
tot t
oepa
s-si
ng in
geb
ruik
spro
duct
en e
n ge
bouw
en.
3. M
aaki
ndus
trie
: pro
duct
ie v
an m
etaa
l en
kuns
tsto
f-fe
n, d
e te
chno
logi
sche
indu
strie
en
smar
t ind
ustr
y,
incl
usie
f haa
r toe
leve
ranc
iers
.4.
Bou
w: a
lle a
ctiv
iteite
n di
e te
mak
en h
ebbe
n m
et d
e sl
oop,
reno
vatie
, tra
nsfo
rmat
ie e
n ni
euw
bouw
van
ge
bouw
en e
n de
ope
nbar
e ru
imte
.5.
Con
sum
ptie
goed
eren
: goe
dere
n en
daa
rbij
hore
nde
verp
akki
ngen
die
doo
r con
sum
ente
n (b
urge
rs e
n be
drijv
en) t
huis
, op
het w
erk
en o
nder
weg
wor
den
gebr
uikt
. ��M
arkt
en
over
heid
sta
an a
an h
et b
egin
van
dez
e tr
ansi
tie n
aar e
en c
ircul
air e
eco
nom
ie. D
e ge
mee
nte
Am
ster
dam
hee
ft z
ich
vana
f 201
5 ac
tief i
nges
pan-
nen
voor
dez
e tr
ansi
tie. O
p ba
sis
van
kwan
titat
ief
onde
rzoe
k he
eft d
e ge
mee
nte
zich
de
afge
lope
n ja
ren
geric
ht o
p tw
ee b
elan
grijk
e ke
tens
van
act
ivi-
teite
n vo
or s
tad
en re
gio
met
gro
te e
colo
gisc
he e
n ec
onom
isch
e im
pact
: bou
w e
n bi
omas
sa/o
rgan
isch
.
16 R
ijksb
rede
pro
gram
ma
Ned
erla
nd C
ircul
air
17 V
oor
verd
ere
toel
icht
ing
zie
ook:
Eur
opee
s M
ilieu
agen
tsch
ap:
Mor
e fr
om le
ss –
mat
eria
l res
ourc
e ef
ficie
ncy
in E
urop
e, 2
016.
In d
eze
colle
gepe
riode
zijn
nog
gee
n kw
antit
atie
ve
doel
stel
linge
n op
geno
men
, om
dat e
r nog
gee
n re
leva
nte
stuu
rindi
cato
ren
zijn
ont
wik
keld
in d
eze
eers
te fa
se v
an d
e tr
ansi
tie. W
el h
eeft
Am
ster
dam
ee
n sc
heid
ings
doel
stel
ling
voor
afv
al, n
amel
ijk
65%
voo
r hui
shou
delij
k af
val i
n 20
20. H
et R
ijk h
eeft
75
% s
chei
ding
van
hui
shou
delij
k af
val i
n 20
20 a
ls
doel
stel
ling.
18
��H
uish
oude
lijk
afva
l hee
ft e
en a
ande
el v
an 1
4% in
de
sted
elijk
e af
valp
rodu
ctie
. De
hoev
eelh
eid
huis
hou-
delij
k af
val p
er in
won
er is
sin
ds d
e ec
onom
isch
e cr
isis
ged
aald
naa
r 302
kg
per i
nwon
er in
201
6,
onde
r mee
r doo
rdat
dan
kzij
de d
igita
liser
ing
min
der
papi
er w
ordt
geb
ruik
t. D
e am
bitie
van
het
Rijk
is o
m
de h
oeve
elhe
id a
fval
per
inw
oner
te la
ten
dale
n19.
Wan
neer
al h
et g
roen
te- e
n tu
inaf
val (
30%
van
het
re
staf
val)
gesc
heid
en w
ordt
, kun
nen
zow
el h
et g
ft
als
ande
re re
stst
rom
en s
chon
er w
orde
n, w
aard
oor
zij b
eter
her
brui
kbaa
r wor
den
als
gron
dsto
f voo
r ni
euw
e pr
oduc
ten.
Ook
de
gebo
uwde
nas
chei
ding
s-in
stal
latie
kan
dan
mee
r ren
dem
ent o
plev
eren
. Het
sc
heid
ings
perc
enta
ge k
an d
an v
an h
et la
agst
e in
N
eder
land
wor
den
opge
krik
t naa
r een
gem
idde
lde
posi
tie. D
it zo
u op
jaar
basi
s 15
0 m
iljoe
n eu
ro e
n 12
00 e
xtra
ban
en k
unne
n op
leve
ren20
.��D
e bo
uwse
ctor
hee
ft e
en a
ande
el v
an 3
8% in
de
sted
elijk
e af
valp
rodu
ctie
. Bin
nen
Ned
erla
nd v
er-
brui
kt d
eze
sect
or tu
ssen
de
30%
en
50%
van
het
to
taal
aan
gro
ndst
offe
n, e
nerg
ie e
n w
ater
. Daa
rmee
18 R
ijksp
rogr
amm
a VA
NG
, van
Afv
al N
aar
Gro
ndst
of19
Ter
illu
stra
tie a
mbi
tie p
rogr
amm
a VA
NG
: van
250
kg
huis
houd
elijk
afv
al p
er in
won
er n
aar
100
kg in
202
0.20
‘Am
ster
dam
Circ
ulai
r, Ee
n vi
sie
en ro
utek
aart
voo
r de
sta
d en
re
gio,
okt
ober
201
5’. p
p 70
-71
91
is d
e bo
uwse
ctor
ver
antw
oord
elijk
voo
r 35%
van
de
land
elijk
e C
O2-
uits
toot
. Er i
s ve
el p
oten
tie v
oor
hoog
waa
rdig
e re
cycl
ing
in d
eze
sect
or: d
e re
alis
atie
va
n 70
.000
circ
ulai
re n
ieuw
bouw
won
inge
n to
t 204
0 bi
edt d
e m
ogel
ijkhe
id to
t een
waa
rdec
reat
ie v
an 8
5 m
iljoe
n eu
ro p
er ja
ar, 7
00 e
xtra
arb
eids
plaa
tsen
en
een
half
milj
oen
ton
CO
2-re
duct
ie p
er ja
ar 2
1 .��O
p di
t mom
ent z
ijn v
eel p
rimai
re (n
atuu
rlijk
e) g
rond
-st
offe
n go
edko
per d
an s
ecun
dair e
(her
won
nen,
he
rbru
ikba
re) g
rond
stof
fen.
Vee
l ext
erne
kos
ten
– zo
als
van
verv
uilin
g –
zijn
nie
t mee
geno
men
in d
e pr
ijs v
an p
rimai
re g
rond
stof
fen.
Hie
rdoo
r is
er s
prak
e va
n on
eerli
jke
conc
urre
ntie
tuss
en p
rimai
r en
secu
n-da
ir m
ater
iaal
. Dat
is e
en th
ema
voor
ond
er a
nder
e ci
rcul
aire
geb
ouw
en. D
ie m
oete
n du
sdan
ig d
emon
-ta
bel e
n fle
xibe
l wor
den
ontw
orpe
n en
geb
ouw
d,
dat d
e on
derd
elen
en
mat
eria
len
stee
ds o
pnie
uw
hoog
waa
rdig
zijn
te g
ebru
iken
. Ond
erzo
ek v
an d
e ge
mee
nte
heef
t uitg
ewez
en d
at d
e in
itiël
e bo
uw-
en in
vest
erin
gsko
sten
van
een
circ
ulai
r geb
ouw
ho
ger z
ijn, m
aar d
at o
p la
nger
e te
rmijn
gro
te b
aten
zi
chtb
aar w
orde
n: d
e re
stw
aard
e va
n on
derd
elen
en
de g
ebou
wfle
xibi
litei
t22 is
bijv
oorb
eeld
vee
l gro
ter.
De
verw
acht
ing
is d
at d
e m
eerk
oste
n da
len
bij e
en
groe
iend
e vr
aag
naar
circ
ulai
re g
ebou
wen
.
21 ‘A
mst
erda
m C
ircul
air,
Een
visi
e en
rout
ekaa
rt v
oor
de s
tad
en
regi
o, o
ktob
er 2
015’
. Pp.
40-
4122
Eva
luat
ie ‘A
mst
erda
m C
ircul
air,
Een
visi
e en
rout
ekaa
rt v
oor
de
stad
en
regi
o, o
ktob
er 2
015’
,
Stro
men
doo
r de
met
ropo
olre
gio
Am
ster
dam
De
staa
t van
mat
eria
len
en e
nerg
ie p
er s
ecto
r geb
ruik
t in
de m
etro
pool
regi
o A
mst
erda
m. (
bron
: ‘A
mst
erda
m C
ircul
air,
Ee
n vi
sie
en ro
utek
aart
voo
r de
stad
en
regi
o, o
ktob
er 2
015’
)
92
