JAAR MAGAZINE mei 2016 - hvcgroep.nl · Inspiratie uit afval, grondstoffen en energie Meer waarde...

32
JAAR MAGAZINE mei 2016 Inspiratie uit afval, grondstoffen en energie Meer waarde uit afval Lokale Energie De vier pijlers van HVC In dit nummer onder andere

Transcript of JAAR MAGAZINE mei 2016 - hvcgroep.nl · Inspiratie uit afval, grondstoffen en energie Meer waarde...

JAAR MAGAZINEmei 2016

Inspiratie uit afval, grondstoffen en energie

Meer waarde uit afval Lokale Energie De vier pijlers van HVC

In dit nummer onder andere

Foto

: An

toin

ett

e d

e Fo

uw

Dit magazine is

een uitgave van

NV HVC,

Postbus 9199

1800 GD Alkmaar

072 5411311

www.hvcgroep.nl

[email protected]

HVC helpt haar aandeelhouders – 46 gemeenten en 6 waterschappen – op hun pad naar een duurzame, zelfvoorzienende samenleving. Dat doen we door huishoudelijk afval in te zamelen en hieruit zoveel mogelijk grondstoffen en energie terug te winnen. In dit jaarmagazine geven we een inkijkje in de wereld van HVC. We nemen u mee naar de meest uiteenlopende facetten van ons bedrijf en laten zien wat onze missie betekent voor uw lokale gemeenschap, onze wereld…

Een uitvoerige verantwoording van onze inzet, prestaties, resultaten en plannen vindt u in ons jaarverslag over 2015. Deze is online te raadplegen via hvcgroep.nl.

Lokalegemeenschappensteeds duurzamer

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 1

Inhoud

UIT RESTAFVAL HALEN WE

ENERGIE!

KRINGLOOPENERGIE.NL

Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte

aan en stapover!

4

6

12

24

2 HVC al 25 jaar bron van energie | Voorwoord

4 HVC van 1991 tot nu | Tijdlijn

6 Rondleidingen bij HVC | Toen & nu

8 Kort | Kort nieuws

10 Succesvolle campagne 100-100-100 | Afval scheiden

11 In dialoog met de omgeving | Samenleving

12 KringloopEnergie van HVC | Achtergrond

14 Kort | Kort nieuws

16 De vier pijlers van HVC | Doelen

18 Warmte: duurzame energievoorziening | Achtergrond

20 Kort | Kort nieuws

22 Meer waarde uit afval | Afval scheiden

24 Lokale Energie | Samenleving

28 HVC in cijfers 2015 | Feiten & cijfers

2 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

PLASTICBLIKPAK

PAPIER GFTREST-AFVAL

NIEUW!

Nieuwe productenBewerking/opwerking

tot nieuwe grondstoffen

> Inzameling en aanleveren van afval/grondstoffen

> Energielevering

Bronscheidingafval/grondstoffen worden zoveel mogelijk

gescheiden aangeboden

Keuze maken bij de aanschaf

2

1

3

45

HVC al 25 jaar bron van energie

VOORWOORD

O

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 3

ok in de komende 25 jaar willen we onze aandeel-houders verder helpen op hun pad naar een duur-

zame, zelfvoorzienende samenleving. Als nutsbedrijf zoeken we innovatieve oplossingen die bijdragen aan een economie waarin verbruik is verruild tegen her-bruik. Afval bestaat daarin niet meer en energie wordt alleen uit duurzame bronnen geproduceerd. Met een groeiende wereldbevolking van bijna 7 miljard mensen is er geen andere keus. Een circulaire economie gaat uit van maximale herbruikbaarheid van producten en grondstoffen. Willen we onze aarde voor toekomstige generaties leefbaar houden, dan moeten we nu die kant op.

Als HVC zijn we er trots op in staat te zijn om de slakken die overblijven na het verbranden van niet herbruikbaar restafval zo te wassen dat we het kunnen benutten als vervanger van zand en grind in bouwprojecten. De installatie daarvoor wordt nu gebouwd. Maar ook met onze participatie in het 600 MW grote Europese offshore windmolenpark Gemini in de Noordzee dat nu 85 kilometer ten noorden van de kust van Groningen in aanbouw is, zijn we blij. De eerste stroom is in het voor-jaar van dit jaar geproduceerd en vanaf 2017 kan het park 785.000 huishoudens van groene stroom voorzien.

PLASTICBLIKPAK

PAPIER GFTREST-AFVAL

NIEUW!

Nieuwe productenBewerking/opwerking

tot nieuwe grondstoffen

> Inzameling en aanleveren van afval/grondstoffen

> Energielevering

Bronscheidingafval/grondstoffen worden zoveel mogelijk

gescheiden aangeboden

Keuze maken bij de aanschaf

2

1

3

45

Dit jaar viert HVC een jubileum. 25 jaar geleden zijn we gestart als

nutsbedrijf met het verwerken van restafval in een nieuwe moderne

afvalenergie centrale met energieterugwinning, voor een groep Noord-

Hollandse aandeelhoudende gemeenten. Inmiddels is er veel veran-

derd. We hebben ons ontwikkeld van een pure afvalverwerker naar

een overtuigd nutsbedrijf waar hergebruik van waardevolle grondstof-

fen uit afval en het opwekken van (duurzame) energie centraal staat.

Dat doen we nu voor zesenveertig gemeenten in Noord-Holland,

Zuid-Holland, Flevoland en Friesland en zes waterschappen.

Ik wens u veel leesplezier.

Wim van Lieshout,algemeen directeur

Voor een deel via HVC, want vanaf dit voorjaar leveren we stroom aan de Nederlandse consument. De energie die we maken uit het niet recyclebare restafval uit de grijze container van inwoners leveren we al 10 jaar aan aandeelhoudende gemeenten voor hun gemeente-lijke gebouwen, straatverlichting en zwembaden. Onder de noemer KringloopEnergie leveren we deze nu ook terug aan de consument.

Het is onze ambitie als bedrijf met onze kennis van systemen, grondstoffen, recycling en opwekking van duurzame energie een steeds grotere bijdrage te leveren aan de circulaire economie. Met onze aandeel-houdende gemeenten en waterschappen, samen-werkingspartners en collega’s doen we dat graag.

VOORWOORD

O

4 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

TIJDLIJN

HVC VAN 1991 TOT NU

19911992

19931994

19951996

19971998

19992000

20012002

2003

1993 Eerste paal geslagen door burgemeester mr. J.J.H. Pop.

1993 Start biomonitoring.

HVC heeft de afgelopen 25 jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In de loop van de tijd zijn er veel nieuwe activiteiten bijgekomen. In deze tijdlijn zijn de belangrijkste ontwikkelingen weergegeven.

10 april 1991 NV-Huisvuilcentrale Noord-Holland opgericht.

Er ontstonden felle protesten toen de plannen voor de bouw van een nieuwe afvalenergiecentrale in Alkmaar bekend werden. Rond-leidingen, verbreding van de doelstelling, een schaderegeling met agrariërs en het unieke HVC- biomonitorings-programma maakten hieraan een eind.

2002Eerste buis warmte-net aangelegd in Alkmaar, warmte-levering o.a. bedrijven Boekelermeer en AZ.

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 5

TIJDLIJN

20042005

20062007

20082009

20102011

20122013

20142015

2016 201720182019

KRINGLOOPENERGIE.NL

UIT RESTAFVAL HALEN WE

ENERGIE!Energie

voor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte

aan en stapover!

2010Verwerking zuiveringsslib voor 5 waterschappen.De slibverbranding (voorheen DRSH) wordt onderdeel van HVC.

2011Eerste buis warmtenet in Dordrecht.

2016 10 april: HVC bestaat 25 jaar!

2016 Offshore windpark Gemini levert eerste stroom.

2011Vergistingsinstallatie Middenmeer in bedrijf genomen.

2014Start verwerking afgedankt elektrische en elektronische apparatuur. In Alkmaar en in Dordrecht in de sorteerhal door Drechtwerk.

2012 In maart het eerste groene gas (uit gft) aan het openbare net geleverd.

2011Samenwerking gestart met kringloopbedrijven.

2016 Start leveren energie aan consumenten KringloopEnergie van HVC.

2006HVC Energie opgericht en start levering elektriciteit aan aandeelhouders.De komende jaren groeit HVC Energie uit tot een volwaardig energiebedrijf.

2006Eerste paal bio-energiecentrale in Alkmaar. Sinds 2008 produceert de centrale meer dan 200.000 MWh per jaar. Dit is genoeg om 60.000 huishoudens van groene stroom te voorzien.

2015 10.000ste woning aangesloten op warmte van HVC.

2015Start uitrol bak voor plastic, blik en drankenkartons.

2004Van achterbelading naar zijbelading.

6 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

TOEN & NU

C

HVC heeft vanaf het begin haar deuren geopend

voor belangstellenden. Eind jaren negentig werd

voor groepen 8 van basisscholen een natuur- en

milieu-educatiepakket ontwikkeld met de naam

‘Brandschoon’.

Rondleidingen bij HVC: vet cool!

Educatie en voorlichting

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 7

TOEN & NU

C aroline de Leon werkt sinds 2000 als rondleider bij HVC: ‘Het ging er in die tijd vooral om te laten zien

hoe goed we het deden door op schone wijze afval te verbranden en daar elektriciteit van te maken. Een beamer was er nog niet. We begonnen de presentatie door een kast te openen. Daar kwam dan een poster van 1 x 2 meter tevoorschijn met daarop een doorsnee van de installatie. Je had natuurlijk een verrekijker achterin de zaal nodig om dat ding te kunnen zien.’

InteractiefHet pakket was zeer succesvol maar na verloop van tijd voldeed het niet meer en moest het geactualiseerd worden. Reden om een nieuw educatiepakket te introduceren, eerst ‘Zooi’ en enkele jaren daarna ‘Watt’n Zooi’. Caroline: ‘Inmiddels hadden we een mooie ontvangstruimte met een beamer en een groot scherm. Ook de kinderen veranderden. Onze presentaties kregen een interactiever karakter, bijvoorbeeld door het inbouwen van een quiz. De focus van het educatiepakket en onze boodschap is in de afgelopen jaren verschoven. Van voorlichting over het op een verantwoorde wijze verbranden van afval met terugwinning van energie, naar het belang van afval scheiden, recycling en duurzame energie.’

De Milieu-inspecteurDuizenden scholieren maken jaarlijks gebruik van het educatiepakket en bezoeken de afvalenergiecentrales in Alkmaar en Dordrecht. Tegenwoordig worden er ook rondleidingen op het afvalbrengstation georganiseerd. Om leerlingen bewust te maken van het belang van afval scheiden heeft HVC een interactief spel ontwikkeld; de Milieu-inspecteur. Het spel kan door schoolklassen worden gespeeld op de afvalbrengstations in Dordrecht en Lelystad. De komende jaren wordt dit uitgebreid naar andere locaties. Caroline: ‘Na al die jaren kan ik nog steeds zeggen dat ik een van de leukste banen binnen HVC heb. Afwisselend en veelzijdig. De grootste voldoening krijg ik als de kinderen bij mij komen en zeggen dat ze het “vet cool” vonden en een hand geven om mij aan het eind te bedanken. Dan fiets ik na afloop fluitend naar huis.‘

Links: leerlingen buigen

zich over een zoekplaat.

Wat is goed en fout

op afvalgebied.

Onder: Leerlingen

spelen het spel op

het afvalbrengstation.

8 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

KORT NIEUWS

KORT

.

Fosfaatterugwinning uit rioolslibHVC en Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) hebben met de Belgische

firma EcoPhos een overeenkomst ondertekend voor het terugwinnen

van fosfaat uit de vliegas van de slibverbrandingsinstallaties in

Dordrecht en Moerdijk. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het

terugwinnen van de steeds schaarser wordende grondstof fosfaat.

Ecopohos heeft een uniek proces ontwikkeld waarmee uit de vliegas

(dat ontstaat na het verbranden van slib) fosfaat kan worden

teruggewonnen in de vorm van kunstmest.

Potjes vliegas (links) en kunstmest.

Ingebruikname stortgasketel

Op 4 maart gaf wethouder Theo Groot van gemeente Hollands Kroon samen met directeuren Chris Kuijten van HVC en Bert Krom

van Afvalzorg het officiële startsein voor een nieuw duurzaam project. HVC en Afvalzorg hebben een overeenkomst gesloten voor

de levering van stortgas voor de verwarming van de vergistingsinstallatie in Middenmeer. Hierdoor wordt jaarlijks 700.000 m3

aardgas en daarmee 1.260 ton CO2-uitstoot bespaard.

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 9

KORT NIEUWS

440 woningen aan de Waalstraat, Maasstraat en

Geulstraat in Alkmaar zijn in oktober in één keer 

op het Alkmaarse warmtenet aangesloten.

De uitbreiding werd mogelijk doordat in februari

het warmtenet vanuit de afvalenergiecentrale is

doorgetrokken onder het Noord-Hollands Kanaal.

Kennemer Wonen, gemeente Alkmaar en HVC

hebben hierin samengewerkt om duurzaam wonen

in de praktijk te brengen.Boring onder

Noord-Hollands kanaal

Een belangrijke doelstelling van HVC is

brandstof besparen. Als nutsbedrijf helpen

we aandeelhouders bij het bereiken van

hun duurzaamheids doelstellingen.

Daarbij kunnen we zelf natuurlijk niet

achterblijven. Door hier bewust mee om

te gaan en bewust te zijn van eigen

rijprestaties besparen we op brandstof

waardoor we de CO2-uitstoot verminderen

en onze milieuprestaties verhogen.

Daarnaast heeft bewuster en duurzamer

rijden een gunstig effect op de

onderhoudskosten. In 2015

is hiermee gestart door in alle HVC-

voertuigen speciale kastjes te installeren.

Deze geven waardevolle informatie en

inzicht in het rijgedrag. Met een app

kunnen de chauffeurs hun rijprestaties

inzien. Deze informatie geeft inzicht in

mogelijkheden om minder brandstof

te verbruiken. De doelstelling is om

uiteindelijk te komen tot 10% minder

brandstofgebruik.

Brandstofbesparingsproject–10%

10 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

AFVAL SCHEIDEN

Succesvolle campagne 100-100-100stimuleert afval scheiding 100-100-100 is een project waarin

100 mensen per gemeente,

gedurende 100 dagen zoveel

mogelijk hun afval scheiden.

Van 1 april tot 9 juli 2016 zijn ruim

3500 mensen in 29 gemeenten uit

Noord- en Zuid-Holland, Flevoland

en Friesland deze uitdaging aan

gegaan. Zij ervaren hoe makkelijk

afval scheiden is en hoe je afval

kunt voorkomen.

Met dit initiatief wil HVC het

scheiden van afval stimuleren.

Circulaire economieDoor het scheiden van afval blijven waardevolle materialen behouden. Deze materialen dienen als grond-stof voor nieuwe producten. Afval scheiden is daarmee een belangrijk onderdeel van de circulaire econo-mie. Deelnemers staan er zeker niet alleen voor. Op het online platform 100-100-100.nu worden dagelijks nieuwe tips, filmpjes en eenvoudige opdrachten geplaatst. Deelnemers kunnen er hun resultaten delen en elkaar motiveren.

Respect voor de natuurEen van de deelnemende gemeenten aan deze campagne is Lelystad. Hier doen 150 huis-houdens mee. Wethouder Elly van Wageningen is zelf ook deelnemer aan 100-100-100: ‘Ik ben blij met het enthousiasme waarmee onze inwoners deze uitdaging zijn aan-

gegaan. Ik doe zelf ook mee, omdat ik geloof in een duurzame samen-leving waarin we met respect met de natuur om moeten gaan. Het scheiden van je afval hoort daar bij, om te voorkomen dat waarde-volle grondstoffen verloren gaan.‘

In je systeem komenKirsten uit de gemeente Texel doet ook mee aan 100-100-100: ‘Het kost weinig extra moeite. Deze leefwijze moet eerst even in je systeem komen, daarna gaat het eigenlijk vanzelf.’ Groen afval, plastic, papier, glas en restafval: Kirsten geeft sinds bijna een jaar alles zijn eigen bestemming. ‘Voor Texel met zijn toerisme is de natuur extra belang-rijk. Iedereen kan deze rijkdom versterken. Het gemakkelijkste is te beginnen met je eigen huishouden. Ook al was ik erg bezig met afval scheiden, ik doe mee omdat deel-name altijd nuttig is. Het is goed om ervaringen te delen. Afval schei-den is gewoon een kwestie van doen. Als je er eenmaal mee begint, wordt het een sport om zo min mogelijk restafval over te houden. Veel mensen scheiden hun afval al, maar dat kan nog best wat beter.’

Afval scheiden is gewoon

een kwestie van doen

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 11

SAMENLEVING

Sinds de start van het bedrijf hecht HVC veel waarde aan het open en transparant omgaan met haar omgeving. Minstens twee keer per jaar voeren we gesprekken met afgevaardig-den van omwonenden over bedrijfsontwikke-lingen en emissies. Ook heeft HVC vanaf het begin de deuren opgezet voor belang-stellenden en worden er rondleidingen gege-ven aan kinderen en volwassenen. Ons doel daarbij is om te laten zien hoe grondstoffen uit goed gescheiden afval gebruikt kunnen worden voor nieuwe producten.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor HVC het uitgangspunt. Elk nieuw initiatief of project wordt voor, tijdens en na realisatie met betrokkenen besproken. De warmtenetten in Alkmaar en Dordrecht zijn daar een voorbeeld van. De aanleg van de warmtenetten brengt veel overlast met zich mee omdat wegen opengebroken moeten worden. Betrokkenen, en met name omwonenden, moeten weten wat er gebeurt, waarom en hoe lang het duurt. Door hier actief en transparant over te communiceren vergroten we het draagvlak.

Daarom is er

regelmatig overleg

met de naaste

omgeving

In

DIALOOGmet deomgeving

HVC kiest voor verantwoord ondernemen en staat met twee benen in de samenleving. We kiezen voor transparante bedrijfsvoering.

UIT RESTAFVAL HALEN WE

ENERGIE!

KRINGLOOPENERGIE.NL

Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte

aan en stapover!

12 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

ACHTERGROND

e groene energie die HVC maakt uit het niet recyclebare

restafval uit de grijze container van inwoners wordt al 10 jaar gele-verd aan gemeenten voor hun gemeentelijke gebouwen, straat-verlichting en zwembaden. Sinds dit voorjaar levert HVC ook elektri-citeit en gas aan consumenten; KringloopEnergie. HVC maakt groene energie uit biomassa (gft-afval, afvalhout en slib), wind, zon en restafval.

Afval wordt zoveel mogelijk gescheiden ingezameld, zodat deze afvalstromen als ‘nieuwe grondstof-fen’ opnieuw gebruikt kunnen worden. Gft-afval uit de groene bak wordt vergist en gecomposteerd en niet-herbruikbaar restafval en afval-hout worden verbrand. Zo produ-ceert HVC groen gas uit gft-afval en de vrijgekomen warmte uit verbran-ding van restafval en afvalhout wordt via turbines omgezet in elek-triciteit. De dan nog overgebleven

restwarmte, leveren we aan huis-houdens en bedrijven rondom de installaties. Algemeen directeur Wim van Lieshout: ‘We zien het als onze primaire taak om het afval zoveel mogelijk te scheiden zodat er weer nieuwe producten van kunnen worden gemaakt. Het afval dat echt niet meer kan worden hergebruikt verbranden we, waarbij we er zoveel mogelijk energie uit halen.’

Kringloop Energie

Groene energie van HVC nu ook beschikbaar voor consument

D

UIT RESTAFVAL HALEN WE

ENERGIE!

KRINGLOOPENERGIE.NL

Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte

aan en stapover!

UIT RESTAFVAL HALEN WE

ENERGIE!

KRINGLOOPENERGIE.NL

Energievoor inkoop-prijzen.Vraagnu een offerte

aan en stapover!

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 13

ACHTERGROND

Cirkel rond makenHVC wil met KringloopEnergie de cirkel rond maken door op een transparante en eerlijke manier energie terug te leveren aan de consument. Van Lieshout: ‘We leve-ren warmte aan ruim 10.000 huis-houdens en bedrijven en we kregen steeds meer vragen van klanten om ook gas aan hen te leveren. Naast de gemeenten die we al vele jaren van energie voorzien, is het voor ons dan ook een logische stap om

de door ons geproduceerde energie tegen een duidelijke en eerlijke prijs beschikbaar te stellen voor de Nederlandse consument. Op korte termijn gaan we ook de windenergie die we verkrijgen met ons belang in het Nederlandse offshore windpark Gemini verkopen aan consumenten.’

Groene

energie

van HVC

nu ook

beschikbaar

voor

consument

Het tariefmodel van KringloopEnergie is eenvoudig

en gebaseerd op het leveren van elektriciteit en gas

voor inkoopprijzen. HVC vraagt een lage vaste

vergoeding per maand voor de vaste leverings­

kosten (vastrecht), die daalt naarmate de klant

langer klant is. Dit zijn de kosten die het mogelijk

maken om KringloopEnergie aan de consument te

leveren. HVC informeert bezoekers van de eigen

afval brengstations actief over KringloopEnergie.

Daarnaast kunnen geïnteresseerden voor meer

informatie en het opvragen van een offerte terecht

op www.kringloopenergie.nl.

14 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

KORT NIEUWS

In de zomermaanden is er veel aanbod van gft en in de wintermaanden veel minder. HVC wil wel het hele jaar de vergistings- en composteer-installaties door laten draaien. De oplossing hier-voor is het bufferen van gft

tijdens de maanden van veel gft-aanbod. In 2015 zijn in Middenmeer twee proeven gedaan met het inkuilen van gft. Dit gebeurt op twee manieren. De ene is het inkuilen van het gft-afval in vakken, die vervolgens goed

afgedekt worden. De andere methode is het gft met een machine in slangen van 80 meter lang stoppen (zie foto). In totaal is zo vorig jaar 3.000 ton ingekuild.

Begin dit jaar gaf burgemeester Bruinooge het officiële startsein voor de bouw van de installatie op het terrein van de HVC-afvalenergiecentrale in Alkmaar. De installatie is naar verwach-ting na de zomer van 2016 operationeel. HVC en Boskalis Environmental bouwen als eerste ter wereld een grootschalige en volledig geïntegreerde bodemaswasinstallatie. Het unieke aan deze installatie is dat die bodemas van een afvalenergiecentrale dusdanig wast en opwerkt dat het vervolgens als vrij toepasbare bouwstof kan worden gebruikt. HVC integreert de nieuwe installatie met de bestaande slakopwerkingsinstallatie.

Bodemas vrij toepasbaar

Inkuilen gft oplossing voor minder aanbod in winter

KORT

.

Eerste stroom Windpark Gemini

KORT NIEUWS

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 15

De bouw van Gemini verloopt vol-gens planning. In 2015 werden met behulp van twee installatieschepen de 150 funderingspalen geïnstal-leerd. In maart dit jaar bereikte de bouw van het windpark een belang-rijke mijlpaal. Toen werden de eerste windturbines geplaatst en produceerden zij hun eerste duurzame stroom. Gemini zal naar verwachting in de zomer van 2017 volledig operationeel zijn. HVC par-ticipeert voor 10% in het offshore windpark en heeft het recht om 15% van de groene stroom af te nemen.Vier projectpartners hebben hun krachten gebundeld om het Gemini Windpark mogelijk te maken: het Canadese, duurzame-energie-bedrijf Northland Power (belang van 60%), wind turbinebouwer Siemens Wind Power (20%), de Nederlandse maritieme aannemer Van Oord (10%) en HVC (10%).

PLASTICBLIKPAK

Gescheiden inzameling Transport/overslag Verwerken/opwerken Halffabrikaatnaar de industrie

Nieuwe producten

NIEUW!

GRONDSTOFFENUIT AFVAL

(geen HVC-activiteit)

Hernieuwbare bronnen Lokale energieproductie(Wind- en zonne-energie, geothermie)

Energielevering

ENERGIE UIT(LOKALE) PROJECTEN

GRONDSTOFFEN UIT AFVAL

LOKALE ENERGIE

16 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

DOELEN

De vier pijlers van HVC

HVC geeft, als duurzaam afval- grondstof-

fen- en energiebedrijf, voor haar aandeel-

houders vorm aan de circulaire economie.

HVC doet dat door ingezamelde afval-

stromen op te werken en door het stimu-

leren van producthergebruik op de afval-

brengstations. Meer en meer richt HVC

zich ook op het stimuleren van inwoners

om waardevolle stromen in het afval (zoals

papier, gft en kunststof) apart te houden

en voor inzameling aan te bieden.

De nationale opgave op het gebied van lokale duurzame energie is duidelijk: 14 % duurzame-energie-opwek-

king bij gemeenten in 2020 en 40% zelfvoorzienend door eigen duurzame-energieproductie bij waterschappen

in 2020. HVC draagt graag bij aan de (lokale) verduurzaming van haar aandeelhouders.

HVC laat de ingezamelde stromen in

eigen regie bewerken en zo komen de

apart gehouden stromen weer terug op

de markt als gerecyclede grondstoffen

(materiaalhergebruik). Onze opgave is

om op dit gebied steeds beter te gaan

presteren.

RioolwaterRioolwater Slib inzamelenSlib inzamelenwaterzuiveringwaterzuivering Slibverbrandingsinstallatie Slib verbranden metenergieterugwinning(aan rioolwater-zuiveringsinstallatie)

As opwerkentot fosfaten

Kunstmest(geen HVC-activiteit)

GRONDSTOFFENUIT SLIB

Inzamelen restafval Transport/overslag Verbranden Energielevering Opwerkenreststoffen

Nieuwe producten(geen HVC-activiteit)

BODEMAS!

METAAL!

ENERGIEUIT AFVAL

ENERGIE UIT AFVAL

SLIBWATERKETEN

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 17

DOELEN

Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame eco-

nomie en samenleving. Naast het zijn van eindverwerker van slib wil

HVC de waterschappen daarbij ondersteunen. Onder andere door

slibas op te werken tot fosfaat en door zon en windprojecten te reali-

seren op de rioolwaterzuiveringsinstallaties.

Door onze proactieve aanpak op het

gebied van recycling wordt de hoeveel-

heid (rest-)afval van huishoudens die we

de komende jaren te verwerken krijgen

minder. De vrijkomende capaciteit wordt

benut met afval dat via de markt wordt

verkregen.

Het restafval wordt op een efficiënte en

milieuverantwoorde manier verwerkt,

met maximale energieterug winning.

Door de uitkoppeling van restwarmte van

de afval- en bio- energie centrales leveren

we een forse bijdrage aan de verduur-

zaming van de omgeving (72% per

aangesloten huishouden).

18 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

ACHTERGROND

WARMTE: DUURZAME ENERGIEVOORZIENING

B

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 19

ACHTERGROND

ij het verbranden van rest afval

wordt energie op gewekt in de

vorm van elektriciteit en warmte.

HVC had vanaf de oprichting plan-

nen om warmte te gaan leveren.

Deze plannen werden concreet toen

eind jaren negentig bekend werd dat

er een nieuw bedrijventerrein in Alk-

maar (de Boekelermeer) zou komen.

Robert Crabbendam, manager

Warmtelevering, was hier vanaf het

eerste uur bij betrokken. ’Ik werkte

bij Nuon. HVC zocht voor de warm-

televering een partner die verstand

van zaken had. Dat vond HVC bij

Nuon. Dit resulteerde in de oprich-

ting van de joint venture Meer-

warmte VOF, waarbij Nuon verant-

woordelijk was voor alle technische

zaken en HVC voor de facturaties,

juridische en financiële zaken en de

communicatie.’

AZ-STADION

De eerste klant werd het distributie-

centrum van supermarktketen

Vomar. ‘Het waren best spannende,

maar vooral ook leerzame tijden’,

vertelt Robert. Hij werd in 2002

manager bij Meerwarmte. ‘We heb-

ben stevige onderhandelingen moe-

ten voeren met alle betrokken par-

tijen in de omgeving. Hierbij zaten

we aan tafel met Cor Zwanenburg

(directeur Vomar), Jan Schram (eige-

naar van grote stukken grond op de

Boekelermeer) en Dirk Scheringa

(voorzitter AZ). Vanaf het begin was

duidelijk dat we ook het, destijds

nog te bouwen, nieuwe AZ stadion

wilden aansluiten. Dat is allemaal

gelukt. En zo konden we de eerste

bedrijven aansluiten op warmte van

HVC. In eerste instantie met tijde-

lijke ketels totdat de aanleg van de

warmteleidingen gereed was in

2004. De samenwerking kenmerkte

zich door een enthousiaste en posi-

tieve sfeer. Iedereen was enorm

betrokken.’

UITBREIDING

Maar HVC wilde meer warmte gaan

leveren. Daarom schreef zij in 2006

in op een aanbesteding voor de

warmte levering aan de nieuwbouw-

locatie Schelphoek. Deze werd door

HVC gewonnen. ‘Deze groei paste

echter niet bij het doel van Nuon en

daarom werd in goed overleg beslo-

ten uit elkaar te gaan. Vanaf 2008 is

HVC geheel verantwoordelijk gewor-

den voor alle warmteactiviteiten.

Daarna ging het snel, we sloten een

contract af met woningcorporatie

Woonwaard om ook alle nieuwe

woningen in de wijk Overdie in

Alkmaar aan te sluiten. Later is een

overeenkomst met de gemeente

Alkmaar afgesloten. Hierin is opge-

nomen dat alle nieuwbouw in Alk-

maar in principe op het warmtenet

aangesloten wordt’, aldus Robert.

OVERNAME WARMTENETTEN

In 2009 startte officieel de aanleg

van een grootscheeps warmtenet in

Alkmaar. Datzelfde jaar is begonnen

met de levering van warmte en

koude op het Leerpark in Dordrecht.

In 2011 zijn de warmteactiviteiten

verder uitgebreid met de overname

van drie warmtenetten in Heerhugo-

waard, Langedijk en Zaanstad.

Circa 4500 woningen worden daar

door middel van warmtekracht-

koppelingsinstallaties voorzien

van warmte. Robert: ‘Dat was een

belangrijk moment, we hadden meer

klanten nodig om onze klanten-

service en het facturatiepakket

verder te professionaliseren. Bij deze

overname hadden we al in het vizier

om de netten in Heerhugowaard en

Langedijk op het warmtenet vanuit

de afvalenergiecentrale aan te

sluiten. Met de toekenning van een

subsidie voor de bio-energiecentrale

gaat dit vanaf 2017 ook echt

gebeuren.’

TEMPO

Ook in Dordrecht wordt vanaf 2012

een warmtenet aangelegd. Op ter-

mijn kunnen 10.000 huishoudens

voorzien worden van warmte. Zolang

het hoofdwarmtenet nog niet gereed

is, zorgen tijdelijke ketels per wijk

voor de verwarming van woningen.

‘We zullen in de toekomst alleen

maar harder gaan groeien. De over-

heid wil het gebruik van gas vermin-

deren, het warmtenet is een goede,

duurzame vervanger hiervoor.

We zijn begonnen met het aansluiten

van nieuwbouw, later hebben we ons

als één van de eersten in Nederland

gericht op het aansluiten van

bestaande gebouwen, zoals in

Dordrecht Kunstmin, Energiehuis

en bestaande flats van Trivire. De vol-

gende stap is om hele wijken aan te

sluiten. Hierbij wordt het gasnet ver-

wijderd en komt daarvoor een warm-

tenet in de plaats. Dan is de cirkel

helemaal rond en zijn we klaar voor

de toekomst.’

B

We zullen in de

toekomst alleen

maar harder

gaan groeien

Om de inwoners van

Lelystad uit te

nodigen hun afval

te scheiden en hun

grof huishoudelijk

afval naar het

afvalbrengstation

te brengen,

organiseerde HVC

samen met gemeente

Lelystad en Stichting

Lelypas een actie.

In de periode van

6 juni tot en met

11 juli was een bezoek

aan afvalbrengstation

(ABS) Lelystad extra

de moeite waard.

Inwoners kregen per

bezoek 200 Lely pas-

punten cadeau en

maakten bovendien

kans op mooie

prijzen.

De zomeractie zorgde

ervoor dat het aantal

bezoekers aan het

ABS flink toenam in

vergelijking met

dezelfde periode

in het jaar ervoor.

Zomeractie afvalbrengstation Lelystad

20 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

KORT NIEUWS

Campagne: warmte van nuDe afgelopen jaren is hard gewerkt aan

de aanleg van het warmtenet in Dordrecht.

Intussen is ruim 11 km aan warmteleidingen

aangelegd. In november is HVC gestart met

een campagne waarin herkenbare gebouwen

in Dordrecht die zijn aangesloten op het

warmtenet in beeld worden gebracht.

Doel van de campagne is herkenning en een

trots gevoel ten aanzien van het warmtenet

onder de inwoners van Dordrecht te

realiseren. Ook wil HVC de inwoners

bedanken, zij scheiden afval en hier maken

we nieuwe producten van. Van niet

herbruikbaar afval levert HVC warmte en

elektriciteit via KringloopEnergie.

HVC heeft in juli vorig jaar het Weeelabex-certificaat behaald. Met de certificering voldoet HVC aan de wettelijke

eisen die gesteld worden aan bedrijven die afgedankte elektronica en elektrische apparaten (AEEA) willen

verwerken. Op het regionaal sorteercentrum in Dordrecht wordt het elektronisch afval in twintig hoofdsoorten

gescheiden. Het afval is afkomstig van afvalbrengstations uit de regio. Recyclingbedrijven verwerken het afval weer

tot waardevolle grondstoffen.

WEEELABEX-CERTIFICAAT

KORT

.

nummer 10.000

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 21

KORT NIEUWS

Windpark Borkum West II levert sinds februari

2015 de eerste stroom. Het windpark op

zee bestaat uit 40 windturbines en ligt

45 kilometer voor de kust van het Noordzee-

eiland Borkum (net over de grens met

Duitsland). HVC heeft een aandeel van ruim

6% in het windpark en kan daarmee jaarlijks

ruim 15.000 huishoudens van groene stroom

voorzien.

10.000ste aansluiting op warmtenet in AlkmaarIn september kregen de heer

en mevrouw De Boer de sleutel

van hun nieuwe woning aan

de Uitenboschstraat door

Van Alckmaer voor Wonen

overhandigd. Hun woning is

de 10.000e aansluiting op

warmte van HVC.

Windpark Borkum in gebruik

De lokatie

22 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

AFVAL SCHEIDEN

‘Alwéér zo’n ding’ HVC en gemeenten halen meer waarde uit afval

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 23

AFVAL SCHEIDEN

en container voor oud papier en karton, een container voor gft en een container voor plastic, blik en pakken. In de gemeente Zwijndrecht zijn

de maatregelen die horen bij het programma inmiddels doorgevoerd. Wethouder Henk Mirck van de gemeente Zwijndrecht: ‘Sinds het najaar van 2015 hebben mensen met genoeg ruimte een aparte bak voor plastic, blik en lege pakken. Dat kan bij elkaar en wordt aan huis opgehaald. Na wat weerstand tegen alwéér zo’n ding erbij is vrijwel iedereen nu tevreden. Bewoners van hoogbouw gebruiken er plastic zakken voor die ze gratis kunnen bestellen. Het werkt: bij flats zitten de ondergrondse containers voor restafval veel minder snel vol.’

Positieve reactiesBegin 2016 hebben huishoudens in de gemeenten Opmeer, Drechterland en Stede Broec bakken voor plastic, blik en pakken aan huis gekregen. Dit voorjaar volgen de gemeenten Koggenland, Medemblik en Hoorn. Inwoners van de gemeenten Opmeer en Drechterland hebben inmiddels al enthousiast gebruik gemaakt van de nieuwe bak. Bij de eerste inzamelings-rondes zijn zeer goede resultaten geboekt. Er werd ruim twee keer zoveel plastic, blik en pakken opgehaald dan voorheen met de inzameling middels zakken. De reacties van de inwoners zijn positief.

Henk Mirck: ‘Er is veel minderrestafval, de resultaten overtreffen onze verwachtingen.’

‘Alwéér zo’n ding’ HVC is vorig jaar gestart met het programma ‘Meer Waarde Uit Afval’. Samen met gemeenten onderzoekt HVC binnen dit pro-gramma wat de meest optimale manier van het gescheiden inzame-len van de verschillende afval-stromen is. HVC hanteert daarbij standaard het principe ‘restafval op afstand’, in combinatie met drie containers aan huis.

E

SAMENLEVING

24 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

Lokale Energie

‘samen duurzame

energiedoelstellingen

realiseren’

SAMENLEVING

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 25

Energievisies en routekaarten In 2015 heeft HVC voor een aantal aandeelhoudende gemeenten de energievisies geactualiseerd en routekaar-ten gemaakt.

Zonstrategie Voor hoogheemraadschap Rijnland heeft HVC geïnven-tariseerd welke terreinen en gebouwen zich het best lenen voor de plaatsing van zonnepanelen.

Wind op zee HVC is mede-eigenaar van het offshore windpark Gemini met een totale capaciteit van 600 MW. Een deel van de opgewekte elektriciteit komt beschikbaar voor de aandeel-houders van HVC.

Bij onze aandeelhoudende gemeenten en water-

schappen neemt de vraag naar lokale duurzame

energie toe. HVC is daarin een belangrijke partner.

Binnen HVC hebben wij meerdere projecten en

activiteiten op dit vlak. Vanwege de toegenomen

vraag van gemeenten en waterschappen om hierin

te participeren, hebben we besloten om deze activi-

teiten binnen HVC te bundelen. Al deze projecten

worden nu ondergebracht onder de naam Lokale

Energie.

oost Berkvens manager van Lokale Energie: ‘We hebben Lokale Energie opgezet om dichter

bij de aandeelhoudende gemeenten en waterschap-pen te staan. Wij willen een partner zijn voor onze aandeelhouders en hen helpen bij het realiseren van duurzame energiedoelstellingen. We willen direct mee helpen aan de praktische uitvoering van het duurzaam-heidsbeleid. Van het in kaart brengen en monitoren van lokale energieprestaties tot de uitvoering van het klimaatbeleid in de vorm van duurzame-energie-opwekkingsinstallaties. Van de bouw van windparken en zonneweiden tot de aanleg van warmtenetten.’

Hieronder en op de volgende pagina’s vindt u enkele voorbeelden van projecten van Lokale Energie.

J

26 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

SAMENLEVING

Zon op dak In Zwijndrecht financiert HVC de aanleg van zonnepanelen op zeven gemeentelijke gebouwen. In ruil hiervoor ontvangt HVC het rendement van de zonnepanelen. Zo kan de gemeente, zonder te hoeven investeren, ruim 400 zonnepanelen laten plaatsen op haar eigen gebouwen.

Zonnepark CrayesteinEen van de projecten van Energie Coöperatie Dordrecht (ECD), een samenwerking tussen HVC en de gemeente Dordrecht, is zonnepark Crayestein. Op deze voormalige stortplaats is een zonnepark met zo’n 11 duizend zonne-panelen in ontwikkeling.

Wind op landHVC ontwikkelt en exploiteert een aantal wind parken op land, zoals de windturbine in Middel harnis en windpark Burgerveen Oost bij Schiphol. Op het terrein van afvalwaterzuiverings-installatie Kralingseveer naast de A16 in Rotterdam is in maart 2016 de bouw van een windturbine van 3 MW gestart.

SCHOON HVC Jaarmagazine 2016 27

SAMENLEVING

Voor meer informatie over Lokale Energie van HVC:

[email protected]

www.hvclokale-energie.nl

Lokale Energie

Zonne-energie op boerendakenHVC heeft rond de veertig projecten in portefeuille, waarin op daken van agrariërs zonnepanelen zijn geplaatst. Het gezamen-lijk vermogen is vol-doende om ruim 1000 huishoudens van groene energie te voorzien.

WarmtenettenVan niet-herbruikbaar afval levert HVC warmte via warmtenetten in Dordrecht en de regio Alkmaar. Het warmtenet benut de warmte die vrij-komt bij het verbranden van restafval om wonin-gen en gebouwen mee te verwarmen. Warmte die anders letterlijk verloren gaat. Zo besparen deze gemeenten veel energie. De aansluitingen op het warmtenet leveren een significante bijdrage aan de verduurzaming (72% per aangesloten woning).

Geothermie In het aardwarmteproject Trias Westland (een initia-tief van HVC, Flora Holland en Westland Infra) zal naar aardwarmte op 4 kilometer diepte worden geboord. De duurzame aardwarmte komt via een lokaal warmtenet beschikbaar voor alle glastuinbouw-bedrijven in het Westland.

28 SCHOON HVC Jaarmagazine 2016

FEITEN & CIJFERS

HVC in cijfers 2015

Zon (MWh)

4,12014: 4,0

Wind op land (GWh)

19,22014: 12,7

Aantal warmteklanten (woning equivalent)

10.4102014: 9.172

Scheidingspercentage restafval (in %)

522014: 51

Bronscheidingspercentage (in %)

492014: 48

Nettoresultaat (in € mln)

13,52014: 5,1

13,5 20155 2014

Omzet (in € mln)

3352014: 304

335 2015304 2014

2014: 42,6

Vrije kasstroom (in € mln)

102,4EBITDA (in € mln)

1222014: 110

Duurzame energieproductie HVC(als elektrische energie, uitgedrukt in aantal huis- houdens met een gemiddeld elektriciteitsverbruik)

271.6042014: 177.951

Aandeelhoudende gemeenten

Aandeelhoudende water- en

hoogheemraadschappen

(Duurzame) warmte

Geothermie in onderzoek

Afvalenergiecentrale

Bio-energiecentrale

Vergisting en/of compostering

Slibverbrandingsinstallatie

Windmolenpark

Windmolenpark

op zee

Afvalscheidings-

installatie/recycling

FEITEN & CIJFERS

Onze aandeelhoudersOnze activiteiten

Ons verzorgingsgebied

Dit jaar viert HVC een jubileum.

25 jaar geleden zijn we gestart als

nutsbedrijf met het verwerken van

restafval in een nieuwe moderne

afvalenergiecentrale met energie­

terugwinning, voor een groep

Noord­Hollandse aandeelhoudende

gemeenten. Inmiddels is er veel

veranderd. We hebben ons ontwikkeld

van een pure afvalverwerker naar

een overtuigd nutsbedrijf waar

hergebruik van waardevolle grond­

stoffen uit afval en het opwekken

van (duurzame) energie centraal staat.

Dat doen we nu voor zesenveertig

gemeenten in Noord­Holland,

Zuid­Holland, Flevoland en Friesland

en zes waterschappen.

HVC 25 jaar Bron van Energie;

met elkaar werken we aan een

duurzame en schonere wereld.

HVC 25 JAAR

BRON VAN ENER

GIE