De Journalistm a g a z i n e v a n d e V V J

VVJ laakt neponderzoek GreenpeaceRaad voor de Journalistiek opnieuw samengesteld

Aad van Maanen schetst de Antwerpse beginjaren van de PersbondHoe berichten over mensen met een handicap?

En Johan Van Geyte (GvA) ziet graag meer integere zakenlui

De

Jour

nalis

t 142

- 2

4 de

cem

ber 2

010

– ve

rsch

ijnt m

aand

elijk

s –

v.u.

pol

del

tour

, IPC

, rés

iden

ce p

alac

e bl

ok C

- w

etst

raat

155

104

0 Br

usse

l

Word opnieuw lid

van de VVJ/AVBB in 2011

(zie pagina 4)

Rubriek

2

INH

OU

Ddecember 2010

Uit de VVJ

Oproep 4

ActUeel

Greenpeaceleidtjournalistenomdetuin 5

RaadvoordeJournalistiekopnieuwsamengesteld 6

FrederikDeSwaefpendelttussenStoryendeRvdJ 6

MediaministerLieten:‘NieuwsdienstiskloppendhartVRT’ 7

SectorraadMediadientministervanadviesoverVRT 7

IPSbestaat15jaar 8

AadvanMaanenschetstontstaanPersbondinAntwerpen 10-11

Reeksen

Journalistiek2020:watmetWikiLeaks? 9

Voorbijhetcliché:mensenmeteenhandicap 12-13

seRVice

TweedeuitnodigingVVJ-lidmaatschapin2011 4

Vademecum Freelancerstekrijg 11

Mediarte:ookvoorprivateomroepjournalisten 14

RaadvoordeJournalistiekoverrespectvoordeprivacy 15

Boeken 16

Multimedia 17

ExpertendatabankKansengroepen 20

Mens AchteR het nieUws

JohanVanGeyte,VVJ-delegeebijGazet van Antwerpen 18

scheef bekeken 5

OndeR eMbARgO 19

3

Lid van de Unie van Uitgevers

van de Periodieke Pers

Uit de VVJ

OPROEP

Zoalshetpastronddezetijdwillenweuhetallerbestewensen.Veelpersoonlijkgeluk!Eninonzesectorhangtdatonvermijdelijkooksamenmetveelarbeids-vreugde.Minderwerkdruk in somsuiterstmoeilijkeenprecaireomstandighe-denzaldaarzekertoebijdragen.Endatdemediadirectieshunjournalistenlatenwerkenzoalshethoort,losvanallerleicommerciëleofanderebelangen.

Meteenwilikeenoproepdoen:infebruarimoetenalleledenvandeVVJvolgensdestatuteneennieuweraadvanbestuurkiezen.DeVVJklinktsomswatsaai,heefteenoubollligimago,maariseennoodzaak.Omuwbelangenteverdedi-gen,servicetebieden,eenvuisttemaken,alsorganisatienaarbuitentetreden,tewakenoverderolvandepersineendemocratischesamenleving,liefstmetzoveelmogelijkgezag.Endaarhebbenweeengoeddraaienderaadvanbestuurvoornodig.

Heelvaak ishet roepen indewoestijnenweerstandenoverwinnen.MaardevoorbijejarenheeftdeVVJgetoonddatzehaarmannetjekanstaanbijontsla-genenherstructureringen.DaarheeftdeVVJweldegelijkeenbelangrijkeroltespelen.Luisindepelsafentoeengesprekspartneromhetnoodzakelijkedebataantezwengelen.Wehelpenermeevoordatdeerkenningvanberoepsjourna-listenzosoepelmogelijkverloopt.ErisdeRaadvoordeJournalistiekdiejaarnajaarbeterwerkaflevertenbeterbekendraakt.Enweproberenzoveelmogelijktegemoettekomenaandevragenennodenvanaldiefreelancersdieelkedagweermoeten vechten om te overleven en tegen schandalige dumpingprijzenmoetenwerken.

DeVVJdoetz’nuiterstebestinhetbesefdathetnooitvoldoendezalzijn.Hetkanallemaalbeter,nieuweideeënzijnwelkomenduszekernieuwemensendiemeewillenzoekenwelkerichtingdeVVJuitmoet.Datgebeurtallemaalmeteenkleinsecretariaatwaareenhandvolmensenkeihardwerktomuzoveelmogelijktedienen.Endaarkomtheelwatvrijwilligerswerkbijkijkenvanledendiezichwillenengagerenenopwiewekunnenrekenen.Ikwilhierdanookheeluitdruk-kelijkallebestuursledendankenvoordeinzetvandevoorbijejaren.EnuiteraardPolDeltour en zijn hele equipe (Lisbeth, Ivan,Marleen) voor hunuitstekendewerk.

Ikbennualenkelejarenvoorzitterenalsudatgoedvindt,wil ikernogeentermijnvanvierjaarbijdoen.Liefstineenhernieuwdeendynamischeraadvanbestuur met vooral jongeren en vrouwen, oudere heren zijn er genoeg. Wehebbenuhardnodig.Enzoveelvragenweniet:10avondenperjaar,1vergade-ringpermaandbuitendevakantie.Waarwachtuop?

Marc Van de LooverboschVoorzitterVVJ

De JournalistMAGAZINE VAN DE VLAAMSE VERENIGING VAN JOURNALISTEN (VVJ)

COÖRDINATIEPol DELTOURpol.deltour@journalist.be

VASTE MEDEWERKERS Jan BACKXIvan DECLERCQMarleen SLUYDTSJohan VAN CUTSEMLuc VANHEERENTALSMark VLAEMINCKBELGA PICTURESPHOTO NEWSZAK

REDACTIESECRETARIAATRésidence PalaceBlok C - Lokaal 2232Wetstraat 155 - 1040 BrusselTel. 02/235.22.70Fax 02/235.22.72info@journalist.bewww.journalist.be

ABONNEMENTENMarleen SluydtsZie adres hierboveninfo@journalist.be

RECLAMEREGIELisbeth MOONSZie adres hierboveninfo@journalist.be

LAYOUT EN DRUKPoot PrintersIndustrialaan 12Zone maalbeek1702 Groot-BijgaardenTel. 02 467 30 30Fax 02 463 58 30www.pootprinters.be

Tweede oproepVoordelen voor erkende beroepsjournalistenEen officiële perskaart die heel wat deuren doet opengaan.

Dezelfde perskaart verleent je ook materiële voordelen.

In vele mediahuizen zijn specifieke cao’s afgesloten voor beroepsjournalisten. Voor loontrekkende

beroepsjournalisten geldt bovendien een aanvullend journalistenpensioen.Sinds kort krijg je als beroepsjournalist extra immuniteit tegen de inlichtingendiensten.

Door lid te worden van de VVJ/AVBBword je als beroepsjournalist volledig geïnformeerd over je statuut en de voordelen die dit met zich

meebrengt. Op het voor VVJ-leden voorbehouden gedeelte van www.journalist.be staat de volledige

lijst van voordelen die de perskaart biedt, en hoe daaraan te geraken.kun je steeds terecht op het VVJ-secretariaat voor het afdwingen van je rechten en faciliteiten als

beroepsjournalist.maak je het de VVJ/AVBB mogelijk als beroepsunie te blijven opkomen voor een beter statuut van de

beroepsjournalist.

Voordelen van een VVJ/AVBB-lidmaatschap voor alle journalistenInformatie- via De Journalist, www.journalist.be (inclusief de journalistendatabank), de jaarlijkse JournalistenAgenda en het Vademecum voor Zelfstandige JournalistenIndividuele service

- : met alle vragen van administratieve, sociale,

juridische of deontologische aard kun je als lid terecht op het secretariaat of bij VVJ-mandatarissen in de mediahuizen.Collectieve vertegenwoordiging in de contacten met overheden,

- mediahuizen en private instanties.

De domeinen waarop de VVJ/AVBB actief is:Beroepsstatuut en werkfaciliteiten

Arbeidsstatuut, sociale bescherming

Bijzondere aandacht voor freelancers

Auteursrechten (via de JAM)

Persvrijheid en beroepsaansprakelijkheid

Deontologie, zelfregulering (via de Raad voor de Journalistiek)

Opvang van beginnende journalisten

VVJ/AVBBWORD OPNIEUW LID

VAN DE IN 2011

VVJ-lidgelden en administratiekosten 2011Bank: 210-0319706-46Vermeld je erkennings- of lidnummer bij de betalingCategoriën

€Beroepsjournalist–lid VVJ/AVBBEventueelwaarborgautopersplaat• 115

40•Beroepsjournalist–geen lidAdministratiekostvijfjaarlijkseperskaart

−Vignetperskaart

−Eventueelwaarborgautopersplaat

•Vignetautopersplaat

•

100−50−65•50•Stagiair

80Persmedewerker65Technicus–lid VVJ/AVBB65Technicus–geen lid, enkel vignet15Docentindejournalistiek60Studentindejournalistiek50Erelid

60

5

Actueel

VVJ LAAKT VALSE GREENPEACE-STUDIELuc Vanheerentals

Een half jaar na de reeks valse persberichten van het Woestijnvisvehikel Data Driven, liet nu ook Greenpeace een fake studie op de Vlaamse pers los.

GreenpeaceschreefdestudieaanvankelijktoeaanhetSpaanseonderzoeksbureauGarvida+ Consulting.Datmoestinopdrachtvan vijftien anonieme internationale bedrijven oplossingenbedenkenvoorhetverkeersvraagstukindeBrusselseregio.Hetresultaatwaseenreeksgroteskevoorstellen.Zomoestende dorpen Zaventem en Machelen verdwijnen en omge-vormd worden tot industriegebied. Greenpeace werkte de‘studie’ samenmeteen theatercol-lectiefeenjaarlanginstilteuit.Hetdoelvandecampagne,zobekendedemilieuorganisatienu,wasaantegeven “tot waar de huidige logicavanhetVlaamseSTART-planvoordeluchthavenregiozalleidenalsdietothetuiterstedoorgetrokkenwordt”.

Een half jaar geledenwas het nogWoestijnvis dat via het nepon-derzoeksbureau Data Driven deVlaamse pers met nepberichtenbestookte. Terwijl Data Driven haarberichtennaarzowatelkejournalistinhetlandmailde,gingGreenpeacegesofisticeerdertewerk.Opzaterdag4decemberkwamhetrapportindemailboxterechtvanenkelejournalis-tendievoorregionalemediawerken.TussenschakelwasdelokalemilieugroepSterrebeek2000,diemeteenhaarveront-waardigingeroveruitschreeuwde.De regionale edities van de Corelio- en PersgroepkrantenalsookRing-TVmaaktenonmiddellijkmeldingvandeheisa.Tweedagenlangfulmineerdenburgemeesters,parlements-leden, bedrijfsorganisaties en particulieren tegen de gefor-muleerde pistes. Ook een Nederlandstalige woordvoerstervan Garvida werd opgevoerd. Pas na twee dagen maakte

Greenpeacedewerkelijketoedrachtbekendenbelanddedeaffaireindenationalemedia.

Wantrouwen

DeVVJ stelt in eenmededeling vast “dat opnieuw iemanddoelbewustengeorchestreerddesinformatieheeftverspreid

diepers,publiekenpolitiekeverant-woordelijkenlelijkheeftmisleid.Hetvertrouwen in informatie wordt opdiemanier structureel ondermijnd.”Dat Greenpeace de fake berichtge-ving als een actiemiddel inzette,stemtdeVVJnietmilder.“Fratsenalsdezezetteneenremopdevrijein-formatiestroom waarvan ook bona-fidenieuwsbronnendedupezijn.”De VVJ roept journalisten op voort-aan uiterst voorzichtig om te sprin-gen met informatie afkomstig vanGreenpeace.“Maarookinhetalge-

meenishetzaaknognauwkeurigerteverifiërenwatdeher-komstisvaninformatiediewordtaangebracht.”

NaaraanleidingvandeDataDriven-affairemaakteFebelmar,de Belgische Federatie van Marktonderzoeksbureaus, eenchecklist die journalisten moet toelaten de betrouwbaar-heidvanmarktonderzoekenbeternategaan.Febelmarlijstzesessentiëlevragenopdie redacties zichzoudenmoetenstellen vooraleer de resultaten van opiniepeilingen over tenemeninberichtgeving.Febelmaroverkoepelt31markton-derzoeksbedrijvenof85procentvande sector. Zievoordechecklistwww.journalist.beofwww.febelmar.be.

Met dit grastapijt op de Brusselse ring protesteerde Greenpeace eerder al tegen de inefficiënte verkeersaan-pak in de regio. (Foto PW/PhotoNews)

S C H E E F B E K E K E N“Hetwordttijddatbeleidsmakersermeeophoudenzichtebemoeienmetwieallemaalmeerineenprogrammamoetenwieminder.Wehebbenbijvoorbeeldeenbruinvermoedendatpolitici indejournaalsoververtegenwoordigdzijninverhoudingtothunaandeelvandebevolking.Roodharigenlijkenonsdanweerextreemondervertegenwoordigd.Netalssingles, literatuurliefhebbers,supportersvanGerminalBeerschot,kinderlozedertigers,verzamelaarsvantuinkabouters,scoutsleiders,mensenmeteenhernia,personendielangerzijndantweemeterenvrouwendiegraagkorterokjesdragen.Eentv-programmamakeniseenstiel.Daarmoetenbuitenstaandersmetopgehevenvingertjeszichvooralnietmeebe-moeien.”Filip Van Ongevalle in De Standaard van 6 december 2010

“IndenieuweVlaamseCodevoordeJournalistiekstaatonafhankelijkheidvoorop.DatisinNederlandnietanders,maardeverhoudingtussenjournalistenenhunuitgeversisbijonsprimairgeregeldinredactiestatuten.InBelgiëisdeonafhanke-lijkepositievanjournalistenwatminderstevigverankerd,deuitgeverisnogeenmeneer-in-driedelig-pakdiezeggenschapclaimtoverderedactionelekoers.”Henk Blanken, Nederlands journalist en publicist, op zijn weblog www.henkblanken.nl

“Als‘klassiek’journalistzouikJulianAssangeeenongelukkiglevenkunnentoewensen.DeAustralischeinformatieactivistomschrijftmijnberoepsgroepnamelijkalseenbendetandelozeteckelsdieaandeleibandliggenvanregeringen,geheimedienstenenhetbedrijfsleven.(…)TochmoetenwedeWikiLeaks-leiderinnaamvandevrijemeningsuitinginbeschermingnemen.Hetisonzeverdomdeplichtalsvierdemachtomdekaraktermoordopzijnpersoonaanteklagen;Metdeheksen-jachtvandevoorbijedagenbewerkstelligenonzewereldleidersenhetbedrijfslevenprecieshettegenovergesteldevanwatzebeogen:erzalnoggelektworden.Ennog.Ennog.Ennog.”Thomas Peeters in De Tijd van 10 december 2010

6

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list Actueel

december 2010

RAAD VOOR DE JOURNALISTIEK OPNIEUW SAMENGESTELDDe Raad voor de Journalistiek is voor een nieuwe periode van vier jaar hersamengesteld. Op de eerste bijeenkomst van 13 januari 2011 worden een voorzitter en ondervoorzitter aangeduid.

VERTEGENWOORDIGERS VAN DE JOURNALISTEN:LucDESMET(omroepjournalist)LucSTANDAERT(Het Belang van Limburg)FransWAUTERS(bruggepensioneerdjournalist)FriedaJORIS(Het Laatste Nieuws)HubertVANHUMBEECK(Knack)LouisWEENEN(zelfstandige,voorzitterVJPP)Plaatsvervangers:LucBLYAERT(Datanews,ondervoozitterVJPP)FrederikDESWAEF(hoofdredacteurStory)StefaanMICHIELSEN(De Tijd)TimPAUWELS(VRT)FrankSCHLOMER(De Morgen)MarcVANDELOOVERBOSCH(VRT,voorzitterVVJ)

VERTEGENWOORDIGERS VAN DE DIRECTIES:WimCRIEL(Roularta)MichelDEVINCK(Photo News)WernerSMEUNINX(Concentra)GeertSTEURBAUT(Corelio)BartTURELUREN(UPP)LiesbetVRIELEMAN(VRT)Plaatsvervangers:PatrickLACROIX(VDP)DominiqueRASKIN(Sanoma)KarenVANBRABANT(De Persgroep)StevenVANDERIJT(Keesing,voorzitterUPP)KoenWAUTERS(VRT)JeroenWILS(VTM)

FREDERIK DE SWAEF PENDELT VOORTAAN TUSSEN STORY EN DE RAAD VOOR DE JOURNALISTIEKDe 26-jarige Frederik De Swaef volgt Thomas Siffer op als hoofdredacteur van Story en TeVeBlad. Gelijktijdig treedt hij toe tot de Raad voor de Journalistiek.

DebestuursraadvandeVVJbeslistealFrederikDeSwaefoptenemenindeRaadvoordeJournalistiekvoordathijhoofd-redacteurwerd.DeSwaef:“Ikhadmijnkandidatuurgesteldvanuitdevaststellingdaternoggeenjournalisteninzittendiewerkenvooronstypevanbladen.BovendienmoetdeRaadtochookdejongerejournalistenvertegenwoordigen.ZonderdebetrokkenheidvanjongerenzaldeRaadoptermijneenstilledoodsterven.”FrederikDeSwaefstudeerdein2007inGentafalsmasterindepolitieke en socialewetenschappenmet spe-cialisatie Belgische politiek. Hij kon meteen aandeslagbijStory, dathijsamenmetdeeveneenspasgearriveerdeThomasSiffergingherprofileren.“Ikbenaangenomenomhetbladmannelijkerenjongertemaken”,aldusDeSwaef.Concreetstorttehijzichoppolitiekeinterviews,maarookschreefhijoverdeprivé-situatiesvanBV’s.HetnieuwsdatWendy Van Wanten op haar 47e terug zwangerwerd,beschouwthijalszijnbelangrijksteprimeurso far. De herprofilering legde het blad alleszinsgeenwindeieren:deafgelopenvierkwartalenwasStoryhetsterkststijgendeweekbladinhetland.“DeredenisdatwijzowelmetlezersalsmetBV’seenvertrouwensbandhebbenkunnenopbouwen”,legtDeSwaefuit.“Wijleggennetdattikkeltjemeerrespectaandedagvoorjournalistiekedeonto-logiedandeconcurrentie.”BerichtgevingoverhetspaaklopenvanPieterLoridonshuwe-lijkjoegopzekermoment‘echtbreekster’GoedeleLiekens

in de gordijnen, maar dat bracht Frederik De Swaef nietvanzijnstuk.IneenopgemerktopiniestukdatinjuniinDe Standaard verscheen, zwoer hij datStory de journalistiekebasisregelsvancheckenendubbelcheckennauwgezetvolgt.“Niet minstens twee onafhankelijke bronnen? Geen artikel. Geen interview op band? Geen artikel. Geen mogelijkheid tot nalezen? Geen artikel.”Story werd de jongste jaren twee keer voor de rechtergedaagddoorverongelijkteBV’s,maartelkensvrijgesproken.

TotdusverbleefhetbladmooibuitenschotvandeRaadvoorJournalistiek,maardatkanbinnenkortveranderen.VoordeRaad looptmomenteelnogde bemiddelingsprocedure die Goedele LiekensheeftaangespannenomdatzenietgehoordwerdoverdeaantijgingdatzijhethuwelijkvanLoridonopdeklippenlietlopen.“Ikwilhetgraagmethaaruitpratenenschuldbekennenalswijergensoverdeschreefzijngegaan“,zegtDeSwaef.“Maarikwil ook dat ze naar onze argumenten luistert.”De Swaef vindt de Raad voor Journalistiek hoe

danook“eenzeerbelangrijkorgaan”.“Hetgeeftdemenseneenmiddelomprotestaantetekenentegeneenjournalist,zonderdatditmeteen ineen juridischsteekspeluitmondt.Datheeftvoorbeidepartijenvoordelen.Alsjealsjournalisteen fout hebt gemaakt, is dit de geschikte plaats om datrechttezetten.Maaktejeechtergeenfout,dankandeRaaddeklageruitleggenwaaromdeberichtgevingcorrectwas.”

(LV)

Op voordracht van de VVJ:EricBREWAEYS(staatsraadRaadvanState)AstridRUBBENS(consulenteslachtofferhulp)LeenUYTERHOEVEN(woordvoersterNMBS-holding)Plaatsvervangers:PaulGEERTS(zelfstandigpublicist)LilianeVERSLUYS(advocate)StefaanWALGRAVE(hoogleraarUA)

Op voordracht van de directies:Greta BOURGEOIS (em. raadsheer Hof van Cassatie en em.hoogleraarKUL)JanCEULEERS(jurist)GuidoKNOPS(eredirecteurKoningBoudewijnstichting)Plaatsvervangers:PieterKNAPEN(woordvoerderKUL)

(Foto Tim De Backer)

TOEGEVOEGDE LEDEN:

w

7

MEDIAMINISTER LIETEN (SP.A): ‘NIEUWSDIENST IS KLOPPEND HART VAN VRT’

Kansen voor jongeren, meer aandacht voor buitenlandberichtgeving en onderzoeksjournalis-tiek, en een blijvende aanwezigheid op het internet. Ziedaar enkele krachtlijnen die Vlaams minister van Media Ingrid Lieten (sp-a) ontwikkelt in een visienota over de VRT.

VoorLietenmoetdeVRTmeteenonafhankelijkendiepgra-vend aanbod van nieuws- en duidingsprogramma’s blijvenbijdragenaaneendemocratische,pluralistischeenverdraag-zame samenleving. Daartoe zijn ook goede arbeidsvoor-waardennodig,staatindevisienota.Diemakennueenmaalgoedejournalistiekmogelijk.EenbijzonderaandachtspuntisvoorLietendatjongejourna-listenvoldoendekansenkrijgenomexpertiseoptebouwen.Daarnaast pleit ze voor een juiste balans tussen kwaliteiten snelheid. Snelheidmagnooit tenkostegaanvan juisteinformatie en genuanceerde beeldvorming, wordt gezegd.LietenroeptdeVRTindatverbandopomaan‘zelfreflectie’tedoenoverdeinhoudenaanpakvannieuws-enduidings-programma’s.Deministervraagtdaarnaastookstructureelmeeraandachtvoorbuitenlandberichtgevingenvoorwatleeftindeanderetaalgemeenschappen van het land. Inzake onderzoeksjour-

nalistiekmoetdeVRTdesterketraditiediezehadinereher-stellen.“JuisthiermoetdeVRThaarrolalspubliekeomroepinhetVlaamsemedialandschapopnemen.”

Tot slot moet een kwalitatief hoogstaande en eigentijdsepublieke omroep zich wel degelijk op alle mediaplatfor-men kunnen bewegen. Lieten is zich daarbij goed bewustvandegevoelighedenvananderemediaspelers,endaarombreekt ze tevenseen lans voor samenwerking.Denieuwebeheersovereenkomstmoetalleszinsduidelijkeromschrijven“watwevandeVRTwillenophetvlakvannieuwemedia”.HoedanookzietdeMediaministerdeVRT-internetsitesalseenessentieelonderdeelvandepubliekeomroepopdracht.Bovendien is ze ervan overtuigd dat die websites veeleer‘sectorstimulerend’werkendan‘marktverstorend’.Zobekijktdriekwart van de bezoekers vanderedactie.be ook anderenieuwssites.

Luc Vanheerentals

OOK SECTORRAAD MEDIA VINDT NIEUWS EN DUIDING PRIORITAIRE OPDRACHT VRTNieuws en duiding is de absoluut prioritaire opdracht voor de VRT. Dat stelt de Sectorraad voor de Media, het officiële Vlaamse adviesorgaan waarin alle mediasectoren vertegenwoordigd zijn, in zijn advies over de nieuwe beheersovereenkomst voor de openbare omroep.

De huidige beheersovereenkomst 2007-2011 bevat eenloutereopsommingvanprioriteitendiedeVRTheeft:“nieuwseninformatie,cultuur,sport,kennisenwetenschap(educa-tie),Vlaamseidentiteit(fictie,documentairesenmuziekvaneigenbodem),ontspanning”.Voordenieuwebeheersover-eenkomststeltdeSectorraadeenduidelijkerangordevoor.Nieuwsenduidingmoetdaarbijopdeeersteplaatskomen,gevolgddoorcultuur,kennisenwetenschap/educatie,ont-spanning en tot slot sport. De raad vraagt de VRT dat “demeerofminderematevanprioriteit” zichvertaalt “ineenmixvanuitzending inprime time,bestedingvanmiddelenenpersoneel,matevanzichtbaarheidvoordekijker…”.De Sectorraad vraagt investeringen in zowel meer laag-drempelige, toegankelijke en verstaanbare informatie vooreen breed publiek als in meer diepgravende informatieen duiding. Ook onderzoeksjournalistiek moet weer meerkansenkrijgen.DeVRTmoet inhaaralgemeneinformatie-opdrachtzoekennaareenbalanstussenkwaliteitenbereik.“Voornieuwsenduidinggeldtechterdatkwaliteitduidelijkdoorslaggevendisbovenbereik.”

Websiteskunnendetelevisie-enradioprogramma’sopeendirectemanierondersteunen,zekerwanneerzeinteressanteachtergrondinformatie bieden. Websites kunnen tevens debetrokkenheid van jongeren vergroten en interactiviteit en

participatie intensifiëren. Over de concrete uitwerking vaneen en ander bereikte de Sectorraad geen consensus. Demeerderheidheeftdanwelgeenprobleemmetdebestaandesituatie,maardagbladuitgeversen commerciëleomroepenpleitenvooreendrastische inperkingvanderedactie.beensporza.bewegenshunvermeendemarkverstorendkarakter.Zijwillenhetonline-nieuwsvandeVRTbeperkentoteenlinknaarhetjournaalenhetapartklikbaarmakenvanitems.In het algemeen pleit de Sectorraad nog voor een stabielfinancieel kader voor de VRT. “In tijden van crisismag deopenbareomroepnietdubbelgeraaktworden.Alserminderinkomsten mogelijk zijn uitdemarkt,danishetaandeoverheidomervoorte zorgen dat hij overvoldoende midde-len blijft beschikkenom zijn opdracht uitte voeren.” De raadroept tot slot op om nate denken over andereinkomstenbronnen voordeVRT,bijvoorbeeldviadedistributeurs.(LV)

8

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list

december 2010

Actueel

IPS VERSLAAT 15 JAAR BUITENLAND IN VLAANDEREN

Gonnie Put

Precies 15 jaar levert IPS-Vlaanderen vanuit Brussel bui-tenlands nieuws aan media in Vlaanderen en Nederland.Ondanks forse besparingen bij zowat alle Vlaamsemedia,weethetkleinenieuwsagentschapgoedstandtehouden.Deklantenwaarderenhetaanbodvaneenzestalberichtenperdag.DevoornaamsteafnemerszijndekrantenenwebsitesvandePersgroepenConcentra,eenreeksregionalekranteninNederlandengespecialiseerdebladenenwebsitesindeLageLanden.

Hoe is jullie nieuwsaanbod doorheen de jaren veran-derd?Coördinator Peter Dhondt:“VroegerspitsteIPSzichvooraltoeopnieuwsvanontwikkelingslanden.Maardieberichtge-vingwerdalmaarmeeralsmarginaalbeschouwd.Daaromhebbenwe nu oog voor grotere trends die zowel hier alsindelandenvanhetZuidenspelen.DeIPS-correspondentenkrijgen de opdracht om hun berichten zoveel mogelijk telatenaansluitenbijglobal issuesalsduurzame ontwikkeling of interna-tionalisering van de economie.Netdie thema’s zijn relevant voor eenruimpubliek.”

Wat is de belangrijkste meerwaar-de van IPS?“IPS brengt het volledige verhaalendatvanuithetstandpuntvanhetZuiden. Terwijl traditionele nieuws-leveranciersvooraldestemvandemachthebbers laten horen, gevenIPS-journalisen ook demening vanburgers, ngo’s en vakbondenweer.ZobesteedtIPSopdeklimaattopinhet Mexicaanse Cancun veel aan-dachtaanopiniesuitontwikkelings-landen.”

Is daar bij onze media voldoende interesse voor?“Absoluut. Het dagbladMetro koosin2000heelbewustvoorIPS.Dere-denering vanMetro was dat ze bijonsnieuwskondenhalendatanderekrantennietbrachten.EennieuwegroteafnemerzijndewebsitesvandekrantenvandePersgroep.Het Laatste NieuwsenDe MorgenhebbenPlanet Watch,eenaparterubriekmetveelbuitenlandsnieuwsovermilieuthema’salsbiodiversiteitenklimaatverandering.DagelijksteltPlanet WatchopdesitevanHet Laatste Nieuwsmeer dan 40.000 bezoekers. Ook internationaal heeft IPSgrote afnemers. De interneteditie van de Britse krant The GuardianendeHuffington Post,degrootsteblogsite indeVS,zijntweevoorbeelden.”

De komst van het internet blijkt voor IPS vooral een zegen?“Theoretischheeftiedereendemogelijkheidomviainternetbuitenlandsnieuwstegarenmaarvaakontbrekendetijd,demiddelenendekennis.Meerdanvroegermoetenbuiten-landjournalisten ineenbepaaldstramienwerkenwaardoorhet moeilijk wordt om aan evenwichtige berichtgeving tedoen.Zijmoetenvaakbuitenlandseberichtenuitvergroten.DenkmaaraandebevrijdingvandemijnwerkersinChiliinoktoberditjaarofaandeverkiezingenindeVS.Veelruimteomanderbuitenlandsnieuwstegarenisernietlanger.EennieuwsbronalsIPSmetzijnnetwerkvanmeerdan400jour-nalistenin150landenisdaneennuttigeaanvulling.”

Hoe ziet u IPS de volgende 15 jaar evolueren?“Ikziedriewerkpunten. IPS levert sindskort fotomateriaaldat voorlopig nauwelijkswordt gebruikt. Verderwillenwemeerthema’saansnijdenwaarindewisselwerkingtussende

landeninhetZuidenenEuropaaanbodkomt,zoalsmigratie. Tenslottewillenwemeer berichten schrijvendie onze lezers direct aanspreken.Maar dat vraagt bijkomende mid-delen.Eengoedvoorbeeldisnieuwsover Tractebel. Dat bedrijf is in onslandgevestigdmaaractiefinLatijns-Amerika, Azië en Oost-Europa. IPSzougraaguitzoekenwathetaandeelvanzo’nbedrijfisingroteprojectenginderenofwedefirmaterverant-woordingmoetenroepen.”

Zal buitenlands nieuws in de toe-komst nog meer evolueren naar een nicheproduct?“Traditionele media hebben begre-pendatzeookvoorkleinerenichesnieuws moeten brengen. Uitgeversontdekken mogelijkheden omdaarmeegeldteverdienen.Ikgeloofdatdiepgravendbuitenlandsnieuwsalmaarmeerbestemdisvooreenni-chepubliekmaarikgeloofnietdathet

gaatverdwijnen. DatbetekentdatervoorIPSaltijdkansenzullenzijn.EenaanzienlijkdeelvanonzeinkomsteninBelgiëkomtoverigensuitsubsidiesvandeVlaamseGemeenschap,terwijlIPSinternationaalkanrekenenopverscheidenegrotedonoren.Datsteltonsinstaatomkwaliteitsvolleinformatieteblijvenleveren,zelfsalsdemarktdaarnietveelgeldvoorveilheeft.”

www.ipsnews.be

De redactie van het internationale nieuwsagentschap IPS in Brussel bestaat 15 jaar. Een gesprek met coördinator Peter Dhondt.

Peter Dhondt: ‘Diepgravend buitenlands nieuws is almaar meer bestemd voor een nichepubliek maar zal nooit verdwijnen.’

DE JAM: AL 15 JAAR TROUWE DIENST

9

WAAROM TRADITIONELE JOURNALISTEN WIKILEAKS MOETEN STEUNEN Pol Deltour

Sommige journalisten hebben het nog altijd knap lastig met WikiLeaks. Want wat Julian Assange doet, is toch geen échte journalistiek? Wat is de journalistieke meerwaarde van zomaar wat karrenvrachten documenten op het net gooien? Waar zit hem bovendien de ethische reflex, als blijkt dat sommige documenten mensenlevens in gevaar kunnen brengen of oorlogsoperaties kunnen dwarsbomen?Op de koop toe heeft de Australiër het zelf ook niet echt op de traditionele media begrepen. Herhaaldelijk schold hij hen in het verleden uit voor tandenloze schootshondjes, die hun roeping van waakhond van de democratie allerminst nog waarmaken. En dan schijnt die Assange ook nog eens een moeilijke mens te zijn – getuige daarvan de perikelen voor sexual harassment die hij in Zweden ondervindt. In die omstandigheden verwondert het niet hele-maal dat de empathie voor Assange langs journalis-tenkant niet grenzeloos is.

Het is niet omdat WikiLeaks geen traditioneel nieuws-medium is, dat het niet journalistiek bezig is. Oké, veel journalistieke verwer-king van het oneindige bronnenmateriaal komt er niet bijkijken, maar de loutere overname van poli-tiek relevante documenten levert op zich ook al een behoorlijke dosis informatieve meer-waarde op. Met dank aan de digitale revolutie. Die maakt het nu eenmaal mogelijk dat informatiebronnen – klokkenluiders incluis – rechtstreeks publiek gaan. Overigens publiceren ook meer en meer klassieke journalisten authentiek materiaal online.Op zijn minst verdienen de WikiLeaks-onthullers de status van researchjournalist. Journalisten die informatie bijeen-rapen om collega-verslaggevers toe te laten hun deel van het werk te doen. Assange erkent overigens meer en meer die beperkte rol. Zo werden de 250.000 laatst gepubliceerde Amerikaanse diplomatieke telexen enkele weken op voor-hand bezorgd aan vijf gereputeerde kranten: The New York Times, The Guardian, El Pais, Le Monde en Der Spiegel. Hen kwam het toe, met de professionele en deskundige journa-listen op hun redacties, om het materiaal uit te pluizen en er het ‘nieuws’ uit te halen. Essentieel werk, ongetwijfeld, maar dat niet mogelijk zou zijn geweest zonder de voorafgaande research van WikiLeaks. Research die overigens bijzonder re-levant materiaal heeft bovengehaald. Elk van ons is wel de-gelijk weer wat wijzer geworden van de jongste onthullingen over zowel politieke als economische machthebbers.

Bronnenbescherming

De kwestie is alleszins bijzonder actueel. Meer en meer lijkt het erop dat overheden overal ter wereld uitwegen zoeken om de bescherming die de persvrijheid biedt niet te moeten toepassen op WikiLeaks. Het argument: dit is geen echte journalistiek, want het gaat om een louter technische repro-ductie van materiaal en geen creatieve bewerking ervan.Ook de Belgische justitie broedt ernstig op deze denkpiste om klokkenluiders niet de bescherming te moeten geven die het mediarecht bepaalt. Zo zouden Assange & Co. ook niet van de Belgische wetgeving op het bronnengeheim kunnen genieten. Wat politie- en inlichtingendiensten moet toela-

ten naar believen hun doen en laten te volgen en al hun communicaties te onderscheppen.Die visie snijdt geen hout. Wat WikiLeaks doet valt wel degelijk onder de noemer ‘journalistiek’. En verdient bijgevolg alle bescherming die de me-diawetgeving biedt. Ook in hun eigen belang zijn traditionele journalisten zich best bewust van de inzet. Als de visie school maakt dat enkel ‘creatie-ve’ journalisten (bronnen)bescherming verdienen, riskeren we allemaal in een veel minder vrij persklimaat wakker te worden.

Wie A zegt moet B zeggen. Als we WikiLeaks beschouwen als journalistie-

ke brothers in arms, en de site ook alle wettelijke bescher-ming gunnen die journalisten toekomt, dan mogen we van Assange & Co. omgekeerd verwachten dat ze de journalistie-ke beroepsregels inachtnemen. Dat wil zeggen: hun publica-ties telkens opnieuw afwegen aan de persoonlijke veiligheid en privacy van mensen die worden genoemd en – ook al ligt de afweging hier weer een stuk moeilijker – aan de nationale veiligheid van een land.In het verleden getuigde WikiLeaks niet altijd van de gepaste schroom op dit vlak. Getuige daarvan de ‘Belgische’ publicatie van het onbewerkte dossier-Dutroux. Namen en toenamen van al lang buiten verdenking geplaatste figuren incluis. Toch lijkt het erop dat Assange zich almaar meer bewust wordt van de noodzakelijke deontologische afwegingen. Het was voor hem nog een reden om met zijn laatste megabestand van vertrouwelijke documenten eerst nog eens langs enkele professionele nieuwsredacties langs te lopen.Overigens blijft het zaak om de deontologische lat niet te hoog te leggen. Zo kan het nooit de bedoeling zijn publicaties tegen te houden louter voor het diplomatieke gemak van nationale regeringen. Of – dichter bij huis – enkel maar om partijen toe te laten een regering te vormen. Daarvoor is het recht op informatie echt wel te gewichtig.

Manifestanten betuigen hun steun aan de gearres-teerde Julian Assange in Londen op 14 december. (Foto Epa/Belga)

WikiLeaks mag dan nog altijd geen integraal journalistiek product zijn, de klokkenluiderssite is wel degelijk journalistiek bezig en bovendien journalistiek uiterst relevant. Die vrijbuiter van een Assange verdient dan ook alle journalistieke steun, ook vanwege de traditionele nieuws-media.

ActueelD

e Jo

urn

alis

tD

e Jo

urn

alis

t

ALTIJD VOOR ’T NUT VAN ’T ALGEMEENLukas De Vos

Aad van Maanen schetst de Antwerpse beginjaren van de Belgische persbond

10

december 2010

Wie de pas verschenen historische reportage vanAad vanMaanendoorneemt,beseftalgauwdatgeldenmachtsstre-vendeoorspronkelijkesolidariteitonderjournalistenhebbengeknakt.AadVanMaanenheeftrechtvanspreken:hijwerktevelejarenvoorBelgaenwaseentijdlangsecretarisvandeVVJ-afdeling Antwerpen-Limburg. Zijnboek Een kans gemist om te zwijgen schetst op ontwapenende manier devoorgeschiedenisvandevakgroepdiezichvandaagdeerfgenaamnoemtvandeBBD.Het is goed dat een aangespoelde degeschiedenisvanonzebondbeschrijft.Hetgetuigtzelfsvanhistorischerecht-vaardigheid. In1885, ten tijdevandeWereldtentoonstelling in Antwerpen,werktentweecomitésvoordeopvangvan collega’s in de journalistiek. Voordemensenvaneigenbodemwasdatvooral August Snieders, als romancierde evenknie van Hendrik Conscienceenalsjournalistdespreekbuisvanhetkatholiek-conservatieve Handelsblad.VoordeBelgischeperswerddekarge-trokkendoor–deuiteraardFranstalige–ArthurGoemaerevanhetliberaal-vrij-zinnigeLe Précurseur.SniederswasnetalsvanMaaneneenere-Belg.GeboreninBladel,werdhijBelguitverdienstetijdensde‘grotena-turalisatie’ in1887.OokvanMaanen iseengeannexeerdeNederlander,hijstamtuitRotterdam.

VanMaanenheeftnietdepretentieaancontextueleduidingtedoen,maartochlaathijblijkenhoedewerelderuitzagenzichontwikkeldebijdestichtingvandebondderjourna-listen.Datwaren trouwens allendagbladschrijvers; anderemediawarentoennognietvoorhanden.Het perspectief van deBBDwas vooral sociaal: de oprich-tingvaneenhulp-enpensioenkas,eensoepeleverhoudingmetoverheidenvervoersbedrijven,debeschermingvanhetberoep en een goedewetgeving over persmisdrijven. Hetvaltophoeactueelhetverhaalvanruimeeneeuwgeledenblijft.Depensioenkassenzijnzogoedalsopgedoekt,maardetreinvoordelenbestaannog,deperskaartwordthogelijkgewaardeerd (ze is bijvoorbeeld exclusief in de parlemen-ten), in 2005 nog kregen de journalisten hun bronnenbe-schermingwettelijkverankerd.

Anno 1886

VanMaanenmaakteenhorizontaleuitsnijdingvanhetjaar1886.Hijgaatnawelkekrantenerbestonden(diewarenover-

wegendFranstalig),welketijdschriftencultureel strijdvaardig of commercieelnuttigwaren,hoedetweestrijdtussenliberalen en katholieken verkleurdwerddoordeopkomstvanhetsocialis-me.Eenkernhoofdstuk,datveelmeerloslaat dan de auteur beoogt, betreftdeverslaggevingoverHet Oproer in het Walenland.Onvoorstelbaarhoeeenuitdehandgelopenstakingvanmijnwer-kershedendaagsoogt:28doden,eenweifelendeoverheid,juridischerepres-sieeneenscheidslijntussenonderne-mersendompelaars.Zwartberg1966isnooit verafenGM-Opel ligtnogmeerinhetgeheugen.Richtinggevendisdeveroordeling van Alfred Defuisseaux(auteurvandeCathéchisme du Peuple)en vooral die van Edward Anseele.Beschuldigd van majesteitsschenniswerdde rodevoormanuiteindelijk totdeminimumstraf van zesmaand ver-oordeeld. Voor een ‘drukpersmisdrijf’:hij had de gewapende orde opgeroe-

penomnietteschietenopbetogers.

1886werd door nog veelmeer thema’s beheerst die ap-pelleren aan de hedendaagse onbehaaglijkheid: het bron-nengeheim, de vrije verkoop van publicaties, het nut vanbuitenlandsnieuws,deacuterolvanhetprotectionisme,hetgeldvoorvrijescholenenkerken,deachterstellingvanhet Vlaamsendeuithollingvandetaalwetten,degemeentelijkeautonomie,la liberté du père de familleinzaketaalgebruik.Het lijktwel of 1886 zich vandaag voordoet. VanMaanendoetdatbijnaterloopsafinzijnboek,datopzijnbesteennuttig,schematischjaarverslagis,maarvaakdevormaan-neemtvanwatcumulatieveBelgaberichten.Welerendelei-dendejournalistenkennen,destrekkingvandebladen,dewederwaardighedenvandeuitgevers.Maarhet ismoeilijklijnenteleggennaarhedenenverleden.Toegegeven,AadVanMaanenheeftzichingedekt.Hetgaatom “geen politieke geschiedenis”,wel om “een journalis-tiekebenaderingvaneenperiode inde journalistiek”.Kan

Aad van Maanen stelde zijn boek op 25 november voor in het IPV. Daar waren ook ereburgemeester Bob Cools, sche-pen Marc van Peel en gedeputeerde Marc Wellens, drie politici met wie de auteur veel contact had tijdens de jaren dat hij als stadsverslaggever voor Belga actief was in Antwerpen. (Foto Marga Herlé)

Het is wrang dat op het ogenblik dat de beroepsbond van journalisten 125 jaar bestaat, de Vlaamse regering de doodsklok luidt over het IPV (Internationaal Pershuis Vlaanderen) als jour-nalistiek trefpunt in Antwerpen. Het is nog wranger vast te stellen dat de idealen die de stich-ters van de Bond der Belgische Drukpers (BBD) voor ogen stonden, dagelijks de nek worden omgewrongen door leden van ’t gild zelf.

11

ikinkomen.Maardandienenwelenkeleslordighedenweg-gewerkt. Ikhebhetnietoverstorendezetfouten(zoalsoppagina’s 46-7 en 113-4) of herhalingen(de gedenkplaat voor Goemaere), in dehand gewerkt door de intentie om elketitel, elke schrijver, elke biografie apartte behandelen. Ik heb het wel over demoeilijke beheersing van plaatsnamen.ZoiserniksverkeerdmetHoei,Heist-op-den-Berg en Sint-Gillis, en isMardi Grashier te landenietgewoonVastenavond?Soms zijn gegevens ook tegenstrijdig:ik begrijp moeilijk hoe Het Antwerpsch Toneel,gestichtin1884,in1886aanzijnvierde jaargang begint. Of hoe de zoonvanGoemaerenueensAxel(pagina156)endanweerAlexheet (pagina153),ofnoghoePelsplotsPrueskanzijn(pagina193).

Solidariteit

Liever onthoud ik de blijvende bekom-mernissenvandeechte journalist, zoalsdie inditboekmooiwordenuitgelijnd.Solidariteitmetdecollega’s,zoalsmetLodewijkMauwtoendienietwerduit-genodigdopdeinhuldigingvanhetstandbeeldvanLeopoldII.Onverzettelijkheidjegensdekapitaalverstrekkerook,zoalstot uiting kwam bij de uitstap van Gressin-Dumoulin naarL’Opinion toen L’Escautinkatholiekvaarwaterterechtkwam.De genuanceerde discussie over anarchisten en socialistentijdenshetWaalseoproer.Fascinerendomtezienhoehetrecenteverledennogaltijddeagendavanvandaagbepaalt:schoolvetes,minderheden,politiegeweld, de tegenstelling solidariteit-klassenstrijd, deliberalestrekkingen(democratischtegenoverdoctrinair),hetpolitiek gekonkel (de niet-benoeming van De Mont vindtzijnechoindeoprichtingvandeArkprijs),hetnutvaneigenverslaggevers, de straatgetuigenissen… Even actueel is deveroordelingdoorDe Kleine Gazet vandesensatiezucht –

toenal!“Terwijl reporters ons uur per uur de minste feiten der Luiksche arbeidersbeweeging overseinen en ons geen

gebroken ruit, geen gestruikeld paard, geen ronder der burgerwacht sparen, is het niet van belang ontbloot het karakter van het oproer te onderzoeken”(pagina127).

JuistindiedetailskomtEen kans gemist om te zwijgen echttotleven.DatdepersinAntwerpenvormkreeg,magnietver-wonderen. Het is de bakermat van dedrukpers (Abraham Verhoeven met zijnNieuwe Tijdinghen uit 1605). Maar ooknuweergeldt:“Ofhetwaariszaldetoe-komst leren”. Want de stichting van deBBDgebeurdeeigenlijkopdriedata:op8 november 1885werd ‘ja’ gezegd aanhet initiatief; op 31 januari 1886 werdbeslotenomeenpersbondtestichten;enop1november1886volgdedeformeleoprichting. Aad van Maanen heeft hetzekere voor het onzekere genomen:zijn boek heeft als uitgavedatum 2011,

hoewelhetinnovember2010werduitgebracht.Dichterlijkevrijheid?Oftochopveiliggespeeldnaar31januari?

Aad Van MaanenEen kans gemist om te zwijgen. De Antwerpse Pers in 1886IPV Antwerpen, 2011237 blz., ISBN 978 90 8162 540 1

Geïnteresseerden kunnen gratis een exemplaar van het boek ophalen bij Aad van Maanen, De Fourneaustraat 33, Berchem/Antwerpen.Of ze kunnen een gratis exemplaar (ook zonder verzen-dingskosten) aanvragen op het VVJ-secretariaat, info@journalist.be.

Een kans gemistom te zwijgen

De Antwerpse pers in 1886

Aad van Maanen

Internationaal Perscentrum Vlaanderen

Vademecum voorfreelancers

Het Vademecum voor zelfstandige journalisten is weer helemaal bij de tijd gebracht. Dat konden VVJ-leden al merken op

onze website www.journalist.be. Maar nu is het vademecum ook weer in boekvorm gedrukt. En wat meer is: dankzij drie sponsors kunnen we de zelfstandigen onder de VVJ-leden gratis een exemplaar aanbieden.

Wat moet u hiervoor doen? Stuur ons een mailtje (info@journalist.be) met in het onderwerpveld: Vademecum 2010, en in de mail zelf: uw naam, uw erkenningsnummer of VVJ-nummer en het adres waar het handboek naartoe moet worden gestuurd.

Niet-leden kunnen het vademecum bestellen bij de VVJ of bij de uitgever (info@mijnwetboek.be) à rato van € 50,00 per exemplaar.

Het VVJ-secretariaat

ADV VADEMECUM BOEK.indd 1 26-04-2010 16:17:21

Voorbij het cliché (2): MENSEN MET EEN HAN DICAPD

e Jo

urn

alis

tD

e Jo

urn

alis

t

HET VERSCHIL TUSSEN EEN HANDICAP HEBBEN EN GEHANDICAPT ZIJN

EenzonnigezaterdagochtendinHasselt,eindnovember.OpuitnodigingvandevzwGRIP,watstaatvoorGelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap,volgikeenworkshop‘handicapenmedia’.Degelijkekansenorganisatieervoerdatjournalistensomslichtzinnigomgaanmethoezepersonenmet een handicap neerzetten, en bedacht een originelemethode om het tij te keren. GRIP lanceerde de websitewww.handiwatch.be.Desiteoogtnunogrustigmaarmoetoptermijneenbruisendforumwordenwaarmensenmetofzonderhandicapdeberichtgevingoverhandicapsbespreken.Hetdoelvandecursusdieikvandaagvolg,isdedeelnemerslerenwaarjeopmoetlettenbijhetanalyserenvanmedia.Menwiluitleggenhoejekankijkeninhethoofdvandebe-trokkenjournalist,waaromhijwelkekeuzesheeftgemaakt,enhoejevervolgenskanverwoordenwatbeterhadgekund.Een cursus lezersbrieven schrijvendus, ikwistnietdathetbestond.“Wegaanonsniet profileren als eeuwige klagers”, verteltdedocentinzijninleiding.“Hetisnetzogoeddebedoelingomjournalisteneenbemoedigendemailtesturenwanneerze het wel goed doen. Ideaal zou zijn als elk van jullie,wanneererietsovermensenmethandicapverschijntindepers,daaroverjecommentaarpostopHandiwatch.Kritischalshetmoet,methumorenzelfrelativeringalshetkan.Wijzorgendatdejournalisteenlinknaardecommentaarkrijgttoegestuurd.”

Dedeelnemersvandeworkshopstellenzichkortvoor.Iedervermeldttersluikszijnofhaarhandicap.Ikhebergeen,enbenindezegroepdaardooreenuitzondering.Hetvoorhou-denvandespiegelkanbeginnen.Watstoortjehetmeestaanhetbeelddatdemediabrengenvan mensen met een handicap, is de opwarmer van deworkshop.“Datzetebeklagenzijn. Dat ze zielig zijn. Datweer medelijden mee moetenhebben”, luiden de eerstedrie antwoorden. De ergernisover de larmoyante beeldvor-ming rond gehandicapten, dievolgensmensendieeroplettenblijkbaar gemeengoed is, zitdiep.Menvreestookdegevol-genvanhetbeeldalsweerloosslachtoffer. Een man met eenMaaslands accent vertelt eenvoorvaldathemlaatstergver-ontrustte: “Ik sprak met eenstagiaire die in een instellingstond voor mensen met eenmentale handicap. Ik vroeghaarwaaromzeditstudeerde.‘Omdat je van die mensen zoveel liefde terugkrijgt, ze zijn altijd goed gezind’, washaarantwoord.Aandiewoordenmerkte ikdathetmeisjeonmogelijk langaande slagkon zijn.Haar staateenhardontwakentewachtenwantgeenenkelmensisaltijddank-baarofvrolijk,ooknietiemanddietoevallighetSyndroom

vanDownheeft.Wanneerikkrantenlees,begrijpiknochtanshoezeaandatbeeldkomt.”Dedocentillustreertpromptmeteenaantalvoorbeelden.Jezouerinderdaadtranenvanindeogenkrijgen,hoezielig,machteloosendusookeenzijdigpersonenmeteenhandicapwordenafgeschilderdindepers.Rondommijaandecursus-tafel zittenmondige,verstandigemensendiedatduidelijknietsmaken.Hetandereuiterstewektalevenveelergernis,enkomtbijnaevenveelvooralshetslachtofferbeeld:gehan-dicaptendiewordenopgehemeldalssuperhelden.Maardehosanna-verhalenoverhoejemetwilskrachtalleskanbe-reiken,hebbensomsonverwachteneveneffecten.ZokreegeenrolstoelertentijdevanhettelevisieprogrammaVoorbij de Grens te horen: “Diemensen kondenmet hun rolstoeleenvulkaanbeklimmen,enjijzounognietoverdiedrempelgeraken?”Denuancelijktsomszoekalshetoverpersonenmeteenhandicapgaat, het cliché regeert.DevrijwilligersvanHandiwatchzijnvastvanplanomdemediaprofessionalsdaargedurigoptewijzen.

Minder of andersMogelijkistweezinnengeledenhetwatongewonewoord‘rolstoeler’ u opgevallen. Het brengt ons bij de nijpendekwestie vande terminologie.Dedocent toont indework-shop een fragment uit het afgevoerde tv-programma De OplossingwaarinvoormaligVTM-journalistMarcDupaineengast aankondigt die “aan de rolstoel gekluisterd zit”. Eenzuchtvanverontwaardigingwaaitdoordezaal.“Journalistenbeseffennietwatzulkewoordenmetonsdoen.Aan de rol-stoel gekluisterd!Alsofmijnlevenenkeluittreurnisenlijdenbestaat”, zegt een rolstoelgebruiker. Toch pleiten de deel-nemers van de cursus zelf voor redelijkheid wanneer het

overterminologiegaat.Termendie tien jaar geleden politiekincorrect waren, zijn dat on-dertussen soms niet meer, enzelfs demensen overwie hetgaat,kunnennietmeervolgen.De deelnemers van de work-shop spreken zelf het vaakstover ‘gehandicapt’ of ‘eenge-handicapte’. ‘Mindervalide’ en‘andersvalide’wordennietge-apprecieerd, omdat ze nadrukleggen op een vermeend‘minder’ of ‘anders’ zijn. Dedocentverteltdat‘mensenmeteen handicap’ tegenwoordigde voorkeur geniet en dat hetookbeter isomtezeggendatiemandeenhandicapheeftdandathijofzijgehandicaptis.Het

werkwoordzijnreduceertiemandtaalkundigtotzijnofhaarhandicap,alsofmennaastditeneaspectnietnogeenhele-boelanderepersoonskenmerkenheeft.De semantische discussie wordt afgerond door een manzonder zichtbarehandicap.Metde rakeoneliner “niethoe

12

december 2010

Te weinig worden gehandicapten in beeld gebracht als mens zoals iedereen. (Foto PhotoNews)

13

Voorbij het cliché (2): MENSEN MET EEN HAN DICAP

HET VERSCHIL TUSSEN EEN HANDICAP HEBBEN EN GEHANDICAPT ZIJNJef Van Baelen

jemebenoemt isvoormijbelangrijk,welhoe jeovermedenkt”,legthijiedereenhetzwijgenop.Zijnbuurmanhoudteen vurig pleidooi voormeer gehandicapten in demedia,zonder dat de reportage over hun handicap gaat. Hij zegtdathijhetbeeldvandegehandicaptealsmenszoalsiederander, haast nooit tegenkomt. Een recent onderzoek vandeKULeuvenenhet ElektronischNieuwsarchief geeft hemgelijk.Vande40.264nieuwsitemsuitdejournaalsvanVRTenVTMin2007,2008en2009,kwamslechtsin0,15procenteensprekermeteenzichtbarehandicapaanbod.Datiseensterke ondervertegenwoordiging, want naargelang van dedefinitie heeft 2 tot 10 procent van de Vlaamsebevolkingeenhandicapofeenchronischeziekte.In80procentvandenieuwsberichtenwaarineenactormeteenhandicapvoor-kwam,stonddiehandicapcentraalindeberichtgeving.

DevzwGRIPwildatgraagdoorbrekenenspoortdecursistenaanomzelfnaardemediatestappen.Méérinbeeldkomen,hetisbelangrijkomevenwichtigertewordengeportretteerd.Maardatzoietsnietvanzelfsprekendis,blijktindenabespre-king.Vlaknadeworkshopneemteenwelbespraaktejonge-manineenrolstoelmijevenapart.“Ikkrijgzowatwekelijksdevraagvanjournalistenomergensovertegetuigen”,zegthijterwijlhijzijnassistentiehondaait.“Maarikbendaarmeegestopt,ikvindhetergvervelendomkeeropkeertewordenafgeschilderdalszwakofzielig,ofalsdeheld ineen feel-goodmoviewaarvanikzelfnietwistdatikerinmeespeelde.Inhetgesprekstaikgerustmijnmannetje,ikleteropdatikzekerniet ineenvandeclichérollenverval,maarnademontageofhetherschrijvenschietdaarnietveelmeervan

over.Weetjijhoeiktochdecontrolekanhouden?Ikwilechtniet de posterboy zijn van een beeld over gehandicaptenwaarikhetzelfhoegenaamdnietmeeeensben.”Tja,watzegjedaarop?“Hopendatjeeencorrectejournalisttegenkomt”,stamelik.“Demeestenmenenhetwelgoed.”Waaropdejongemanbesluitlievernietmeermetdeperstepraten,hetrisicoishemtegroot.Hettoontdatjournalistennogwerkhebben,dezemensenhebbenniethetgevoeldater fair en evenwichtig over hen berichtwordt. GRIP geefttrouwens regelmatigmediatrainingaanpersonenmeteenhandicap.Leeszekerookdetips‘om een interview zonder al te veel kleerscheuren te overleven’opdeHandiwatch-site,wantdievertellenveel.Erwordenondermeerjournalisten-trucsuitdedoekengedaan,metverbaleslimmigheidjesomdietecounteren.Hetgaateenbeetjedeverkeerdekantuitwanneerbelangengroepenrichtlijnenuitschrijvenomjourna-listentebenaderen,alswarenweeengevaarlijkediersoort.OmdeklooftussenschrijverenonderwerptedichtenbrachtGRIPeenhandboekuitdatmediamakersleerthoecorrectenevenwichtigteberichtenoverpersonenmeteenhandicap.Sinds december valt het zeventien pagina’s tellende docu-menttedownloadenophunwebsite.

Deze reeks over de beeldvorming van kansengroepen is een project van het team Gelijke Kansen in Vlaanderen van de Vlaamse Overheid en de VVJ.

Tips voor goed gebruik:

Focusnietteveelopdehandicap.Zodreigjehetzoveelstemedischeoftragischeverhaaltebrengen.•Besefdatjemogelijkonbewustvaneenbeeldvertrektdateenself-fulfillingprophecykanworden.Verrassende•vragenofinvalshoekenvoorkomendat.Toongewonemensenineengewonecontext,metdiverseinteresses,bezighedenenlevensstijlen.Alsjournalist•probeerjedewerkelijkheidweertegeven.Ditisdewerkelijkheid.Medelijdenisnietnodig,overdrevenheroïekevenmin.•Geefhetwoordnietalleenaanexperts.Mensenmeteenhandicapkunnenvoorzichzelfspreken.•Laatmensenmeteenhandicapeensaanbodkomenineencontextdienietsmethunhandicaptemakenheeft.•Vermeld dezelfde gegevens die je ook zou vermelden als het niet over iemandmet een handicap zou gaan.•Bijvoorbeeldwaardepersoonwerktenofhijofzijkinderenheeft.Zorgdatdeterminologieniettebetuttelendis.Gebruikformuleringendiegelijkwaardigheiduitdrukken.•Gaerniet tegemakkelijkvanuitdatdekijkers, lezersof luisteraarsgeenmensenmeteenhandicap inbeeld•willen.Onderzoekspreektdattegen.

Waar vind je iemand?

Mensenmet een handicap vrezen soms dat de studio niet toegankelijk is of verwachten dat enkel ‘normale’•mensenwordenaanvaard.Steldeoproepexplicietopen,dathaaltdrempelsweg.Misschienishettijdomdestandaardenaantepassenvanwiemediageniekis.Mensendiewattragersprekenof•erandersuitzien,behorennueenmaalooktotonzemaatschappij.OpdewebsitevanHandiwatchkunnenmediamakerszoekertjesposten.•

Nuttige links:TeamGelijkeKansen:www.gelijkekansen.beGripVZW:www.handiwatch.beExpertendatabank:www.expertendatabank.beBBC-siteoverhandicaps:www.bbc.co.uk/ouch

mediarte.be the making of you

mediarte.be, het sectorfonds voor PC 227, is ondertussen ruim 2 jaar actief.mediarte.be ondersteunt alle opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven in de audiovisuele sector. Het stelt de persoonlijke ontwikkeling van het individu centraal en wil diens competenties, kennis en vaardigheden vergroten.mediarte.be is ervan overtuigd dat talentontwikkeling gediend wordt door de uitbouw van een flexibel en vraaggericht opleidingsaanbod op zowel sectoraal als bedrijfsniveau.mediarte.be richt zich bij dat alles onder meer naar beroepsjournalisten tewerkgesteld bij private radio- en tv-omroepen, private productiehuizen en andere audiovisuele bedrijven uit PC 227.

8 februari 2011: Workshop ‘Interculturele Competentie’, diversiteit in de audiovisuele praktijk

mediarte.be organiseert op 8 februari 2011 samen met de Cel Diversiteit van de VRT twee workshops interculturele competentie, één voor managers en één voor programmamakers, onder wie beroepsjournalisten.

1. Zit je als management met de volgende vragen: Geen interculturele competenties in je onderneming? Waarom zou ik ze in huis halen? Is er een meerwaarde? Hoe ga je ermee om? Waar vind je intercultureel talent? Welke valkuilen vermijd ik het best? Hoe verhoog je het bewustzijn bij je collega's? Waarom en hoe geef je interculturele programma’s een kans?

2. Zit je als programmamaker met de volgende vragen: Een quote of cut maakt toch niet het verschil? Is een ander camerastandpunt dan zo belangrijk? Moet ik dat scenario echt aanpassen? Ik mag toch lachen met handicap? Ik kan toch niet met alle gevoeligheden rekening houden?

Eddy Van Hemelrijck (www.dunya.be) en Nathalie Van der Perre (www.paradigma) geven antwoorden en oplossingen.

Nieuws uit PC 227- Vanaf 1 januari 2011 is er een nieuwe cao van kracht die de flexibiliteit voor bepaalde functies regelt. Er zijn belangrijke wijzigingen wat

betreft de maximale arbeidsduur, het maximaal opeenvolgende dagen dat gewerkt mag worden en de voorwaarden voor nacht- en weekendarbeid. Meer informatie over deze nieuwe cao vind je op www.mediarte.be

- De sociale partners hebben de krijtlijnen uitgezet om het jeugdige werknemers mogelijk te maken op sectorspecifieke werkuren stage te lopen en te werken.

- Een nieuwe positieve indexatie van de lonen wordt verwacht begin 2011.

Structureel opleidingsaanbodmediarte.be heeft de intentie om haar werking open te stellen naar de gehele audiovisuele sector: van radio, televisie en internet naar film en crossmediale toepassingen, zowel privaat als publiek. Vanaf 2011 zal mediarte.be een structureel opleidingsaanbod uitwerken. Daarvoor doet mediarte.be een oproep aan alle spelers in de audiovisuele sector (facilitaire bedrijven, fabrikanten, distributeurs, klassieke opleidingsverstrekkers,…) tot het sluiten van een partnerschap met mediarte.be voor het ontwikkelen van sectorspecifieke opleidingen.

VacaturesOp haar website verzamelt mediarte.be alle vacatures die betrekking hebben op de audiovisuele sector. Wil je dus op de hoogte blijven van de beschikbare vacatures in onze sector, surf dan naar onze site of volg ons via twitter, facebook en linkedin. Wees wel snel want de vacatures worden razendsnel ingevuld.Ben je zelf op zoek naar een nieuwe collega, dan kan je ook gratis een vacature op onze site posten.

Wat is?mediarte.be is het federale sociaal fonds voor de audiovisuele sector.mediarte.be wordt beheerd door de werkgeversfederaties uit PC 227 en de vakbonden.Het wordt gefinancierd door de bijdragen voor de risicogroepen en ook via een sectorconvenant met de Vlaamse Regering.Meer info? www.mediarte.be of info@mediarte.be

15

Raad voor de Journalistiek

Beslissing van de Raad voor de Journalistiekover de klacht van mevrouw Wendy Van den Bosschetegen Het Nieuwsblad en Fernand De Vos, journalistMeteenbriefvan17april2010dientmevrouwWendyVandenBosscheklachtintegenHet Nieuwsbladentegenjour-nalistFernandDeVosnaaraanleidingvaneenartikeldatisgepubliceerdindekrantvan12april2010.Namensdekrantheeft financieel en administratief manager Toon van denMeijdenberg gereageerdmet een brief van 21 april 2010.Klaagsterheeftdaaropgerepliceerdmeteenbriefvan7juli2010.Partijenhebbenafgezienvaneenhoorzitting.Derapporte-ringscommissievandeRaadvoordeJournalistiekheefthetdossieronderzochteneenontwerpbeslissingopgesteld,dieisbesprokendoordevoltalligeraad.

DE FEITENDepartnervanklaagsterwasop9april2010betrokkenbijeen zwaar verkeersongeval. Op12april2010verscheenhieroverin de regionale editie van Het Nieuwsbladeenkortberichtmetalstitel ‘Te pletter tegen lijnbus’.Inhetartikelwordtdenaamvande partner van klaagster voluitvermeld,alsookdestraatwaarhijwoont.

DE STANDPUNTEN VAN PARTIJENKlaagster neemthetnietdatdenaam van haar partner vollediginhetartikelvanHet Nieuwsbladis opgenomen, alsook de straatwaar hij woont, en dit zonderdat er vooraf met haar contactis opgenomen. Zij ervaart dit alseen schending van hun privacy,omdatmensenwaarmeezegeencontacthebbenopdiemanieropde hoogte worden gebracht vanhun adres. Klaagster vindt even-eensdatdetitel‘Te pletter tegen lijnbus’kwetsendisvoorhaarenhaarpartner.Zeisvanmeningdatdeberichtgevingsereendienttezijn.

NamensHet Nieuwsbladantwoordtfinancieelenadministra-tiefmanagerToonvandenMeijdenbergdatdevermeldingvande straatnaameengevolgwasvande ijverende zinvoorvolledigheidvanhaarmedewerker,maardatnietkonwordenvermoeddatdit vervelendegevolgenkonhebbenvoordefamilievanhetslachtoffer.Het Nieuwsbladzaldanookalsrichtlijnaandemedewerkersherhalendatvoorder-gelijkeberichtgevingde straatenhethuisnummervandebetrokkenenietwordtmeegegeven.

Het Nieuwsbladiswelvanmeningdatbijverkeersongeval-lenhetvermeldenvanbasisgegevensoverhet slachtoffer,zoalsnaam, leeftijdenwoonplaats (zonder straatenhuis-nummer), mogelijk moet blijven. Dergelijke berichtgevingover zware verkeersongevallen houdt de publieke opiniewakkerendraagtbijtothetsensibiliserenvandezeproble-matiekmetgrotemaatschappelijkerelevantie.

BESLISSINGDeRaadvoordeJournalistiekisheteensmetHet Nieuwsbladdat berichtgeving over zware verkeersongevallen zeer re-levant is en kan bijdragen tot de bewustwording van hetpubliekoverdezeproblematiek.TochsteltdeRaadvastdater geen redenen zijn aangevoerdwaaromhet indit gevalnodigwasomdevolledigenaam,alsookhetadres,vande

betrokkene te vermelden. Dezegegevensvoegennietstoeaandeberichtgeving.Dieisimmersevenconcreetwanneer enkel de leef-tijd,hetgeslachtendegemeen-te van de betrokkene wordenvermeld (bijvoorbeeld: ‘een 27-jarige jongeman uit Ronse’),hoogstensaangevuldmeteenini-tiaalvanzijnfamilienaam.Erzijnin dit geval geen redenen voor-handenomdebetrokkenenaderte identificeren. In dit verbandherinnertdeRaadaanartikel23vandeCodevandeRaadvoordeJournalistiek:De journalist respec-teert het privéleven van personen en tast het niet verder aan dan noodzakelijk in het maatschappe-lijk belang van de berichtgeving. De journalist gaat in het bijzonder omzichtig om met mensen in een maatschappelijk kwetsbare situa-tie, zoals (…) slachtoffers van (…) ongevallen, en hun familie.

De Raad voor de Journalistiek isvoor het overige van oordeel dat het artikel een feitelijkrelaasbevatvaneenzwaarverkeersongevalendatdejour-nalistdefeitennietheeftoverdreven.Detitel ishardaan-gekomenvoorklaagsterenhaarpartner,maarisopzichzelfnietfout.

DeRaadvoordeJournalistiekisdaaromvanoordeel:De klacht is gegrond voor wat betreft de vermelding vannaamenstraat.

Brussel,18november2010

In dit dossier vond de Raad geen redenen voor het vermelden van de volledige naam en het adres van de betrokkene. (Foto PhotoNews)

BOEKEND

e Jo

urn

alis

tD

e Jo

urn

alis

t

16

december 2010

Frank Thevissen (red.)Devierdeonmacht.Journalisten,politiciencriticiovermediaenjournalistiekVan HalewyckArtikelsenboekendieeenkritischeblikopdemediawerpen,zijnerdelaatstejareninovervloed.Veelmediakritiekkomtbovendienvanjournalistenzelf.Maardekritiekklinktvaakhol.Hoewelhetsteedsopnieuwdezelfdeverzuchtingenzijndiewe horen, lijkt ermaarweinig te veranderen. Kunnenwediegezamenlijkemea culpavanhetmediawereldjedanwelalsoprechtbeschouwen?Enwaarwringthetschoentjenuecht?Vertrekkende van die vragen, bracht samensteller FrankThevissen in dit boek demeningen van 22 ‘mediaspelers’bijelkaar.Voor-entegenstandersvanwelbepaaldevisiesoftendensenwordentegenelkaaruitgespeeld,endatmoetdelezertoelateneigenconclusiestetrekken.Hetresultaatiseenaaneenschakelingvanboeiendeenminderboeiendehoofd-

stukken, waarin nu eens vrij bekendepaden worden bewan-deldmaardanweeron-verwachte invalshoekenen verfrissende ideeënopduiken.Deel één van het boekis gewijd aan bespiege-lingenoverdemachtenonmacht van de pers.Steeds terugkerendepijnpunt is degroeiendecommerciële invloedbinnen de journalistiek.Datleidttottrivialiseringen ‘verleuking’ van hetnieuws,hetachternahol-lenvandewaanvandedagenhetmetdevoetentreden van het recht opprivacy.Sommigeauteursputteninhunverhaaluiteigen ervaringen, terwijl

iemandalsBartDeWeverdezaken veeleer vanuit een filosofisch-politieke invals-

hoek benadert. Een ander buitenbeentje is freelance jour-nalist Wim Van Rooy, die zijn hoofdstuk gebruikt om eenbreedsprakerigeklaagzangaanteheffenoverdealtelinksgeoriënteerde maatschappij en bij uitbreiding onze al telinksemedia.Hettweededeelvanhetboekfocustopmeerconcreteas-pecten. Zo krijgen we een overzicht van de belangrijkstespelersinhetmedialandschapenwelkebelangenzijverde-digen.Eenanderhoofdstukbelichtdehuidigeeconomischeuitdagingen voor de dagbladpers. Volgen enkele bijdragenoverdemateenwijzewaaropmigrantenenvrouwenindemediakomen(ofnietkomen).FreelancejournalistPhilippeVan denAbeele zwengelt het debat over de kwaliteit vandedagbladpersopeengeheeleigenwijzeaan:hijplaatstdevisiesvandeverschillende‘mediaspelers’naastelkaarineen‘debattheater’.Het derde en laatste deel bevat nog enkele hoofdstukken

over de openbare omroep VRT. Voor- en nadelen van eenopenbarezenderkomenaanbod,netzoalsdetekortkomin-genenuitdagingenvandehuidigeVRT.Ooknieuwedenkka-derswordenaangereikt.DegrootstekritiekkomtvanJurgenVerstrepen, die in zijn hoofdstuk zware beschuldigingenuitaanhetadresvandeVRM(VlaamseRegulatorvoordeMedia)overpolitiekeinmenging.Hetresultaatishoedanookeendikboekgeworden,dattijd(ensomsdoorzettingsvermogen)vergtomdoortenemen.Maarfood for thoughtiserinovervloed,entaboeswordenniet geschuwd.Wie echt begaan is met de toekomst vanonzenieuwsmedia, vindt in Thevissenswerkdanookheelwatinspiratie.(MSL)

Arjan Dasselaar / Alexander PleijterHandboekcrossmedialejournalistiekenredactieVan Duuren MediaVolgensDasselaarenPleijterheeftdejournalistiekdringendbehoefteaaneenbeetjetough love. Journalistenenuitge-versmoetenzichaanpassenaandevereistenvanonzetijden datwil in de eerste plaats zeggen:meer crossmediaalgaanwerken.Opdatjournalistennietmoederzielalleenhunweg zoudenmoeten zoeken in het multimediale labyrint,schrevenzeditboek:eenstevigebundelmetuitlegentipsover alles wat een goede crossmediale journalist dient teweten.Naasteendeel theorieoverdehedendaagse journalistiek,krijgjeookeenzeerpraktijkgerichteuitlegoverhetopstar-tenengebruikenvanjournalistiekewebsites.Jemaaktkennismet talloze voorbeelden, foto’s en grafiekjes. In eenmeertechnisch gedeelte gaat het over fotograferen, filmen enmonteren.Oja,ditboekbevatooknogeencodewaarmeejealslezeropeenwebsiteterechtkanvoornogmeerinforma-tieennuttigetips.Vancrossmedialiteitgesproken…(MSL)

door Marleen Sluydts

17

Multimedia door Bruno Koninckx

MacBook Air: een dure maar superhandige reisgezel

MetdenieuweMacBook AirheeftAppleeenergaanlokke-lijktoesteluitvoordeechtenomaden.Zijhebbendekeuzetusseneenversiemeteen11ofeen13inchscherm.Deprijsligthoog,maarjekrijgterwelwatvoorterug.Jemoetergeenzwarevideobestandenmeegaanmonteren,maar voorhetdoorsnee schrijf-, surf- enmailwerk isdezecomputerabsoluutvoldoende. Zekerde13-inchversiekanvoorveelmenseneigenlijkalsenigecomputerdienstdoen.Het scherm is groot genoeg omer langere tijd aan te

werken,alhebjeaanjevastbureaudantochnogbesteenexternschermentoetsen-

bord.De11-inchversieisuiteraardnogeenpakdraagbaarder,

maarmetdenormaleresolutiewordt

alleswele rg

klein op het scherm. Bovendien ligt hier de prijs metminimum999eurorelatiefgezienookechthoog.De13-inchversieisnogaltijdzodunenlichtdatjeookditmodelbijnanietvoeltalsjehetmeehebt.Daarnaastzijnernogtweeheelbelangrijkevoordelen.Heteersteisdebijzon-dergoedebatterijduur.Applegeeftzelfopdat jemeteenvollebatterijtot7uurkanwerken,maaralsjezuinigbent,kunjezelfsmeerhalen.HetanderegrotevoordeelisdatdeAirdankzijhetflashge-heugen in plaats van een klassieke harde schijf, heel snelopstart.Ditisvooraleenvoordeelalshijuitstand-byofslaap-modemoetontwakenterwijljebijvoorbeeldnotitiesneemttijdenseeninterviewofpersconferentieenerevennietstenoteren valt. Tijdens onze testperiode vondenwe ditmis-schienwelhetgrootstevoordeel.Ofdezetijdswinstopweegttegendeminstens1299eurodiejevooreen13-inchmodelmoetophoesten,isnatuurlijkeenanderevraag.www.apple.be

…of voeg een toetsenbord toe aan je iPad

De iPad en andere tabletswordenwel eens een netbookcomputerzondertoetsenbordgenoemd.Datkloptnietecht,maarwieertoch(bijna)eennetbookvanwilmaken,kanditdankzijeenhoesmetingebouwdtoetsenbord.Erzijnalverschillendevandergelijkehoezenaangekondigdoftekoopviabuitenlandsewebsites,maarbijGadgets4evb.beheeftmenereendieinonslandvlotleverbaaris.Terwijl je de meeste andere toetsenbordjes via BluetoothmetdeiPadmoetverbinden,werktditmodelmeteenka-beltje.Ditheeftalsvoordeeldatdebatterijlangermeegaatenjeernietopmoetlettenofookdebatterijvanhettoet-senbordopgeladenis.OmtetypenmoetjedeiPadrechtzettennetbovenhettoetsenbordje.Omdatdeonderkantvrij stijf is, kan jehet geheel zelfs op je schoot zetten. Typen op het

toetsenbordje looptniet zovlotalsbijeenvolwaardigtoetsenbord,maarhetvalterg

goedmee.Enerstaateenaantalextra functieknoppenopombijvoorbeelddelichtsterkteaantepassen.Enige nadeel aan dit model is dat het alleen in Qwerty-formaatbeschikbaaris. JekanopdeiPadwelinstellendathetvolgensdeAzerty-indelingwerkt,maarvooreenaantaltekensishetdanwelevenzoekennaardejuistetoets.Voor 75 euro is dit zeker een goede investering voorwiegeregeldtochookietslangeretekstenofmailsopz’niPadwilschrijven.www.gadgets4evb.be

Teksten onderweg dicteren en naar tekst laten omzetten

Spraakherkenning lijkt al jaren een van de fatamorgana’svan de computerwereld. In bepaalde sectoren is het allanggoed ingeburgerd,maar overhet algemeenwordt ertochnogmaarweiniggebruikt.Metversie 11vanDragon NaturallySpeaking bewijst Nuance dat spraakherkenningweldegelijkindebredepraktijkbruikbaaris.Zelfs met minimale profielinformatie en training blijkt denieuweversie vanhetNaturallySpeakingal verrassendac-curaattewerken.Jemoetnogwelechtdicterenenduidelijkspreken,maaralsjedatdoetwerkthetechtgoed.Hetpro-gramma integreert zich naadloos in bijvoorbeeldMicrosoftWord.Maarhetkanveelmeerdanalleenmaaralshulpbijhetschrijvenvantekstdienen.Jekanookcommando’sgeven

aanhetprogramma.InWordkunjezobijvoorbeeldwoordenselecteren en verwijderen. NaturallySpeakingwerkt echterooksamenmetandereprogramma’s.ZokanjeOutlookeenmail laten sturen, iets opzoeken op internet, je Facebookprofiel bijwerken enzovoort. Het probleemmet deze com-mando’sisweldatjezegoedmoetkennen.Jekanzewelop-zoekeninhetprogramma,maarhetwashandigergeweestalseenkaartjemetdemeestecommando’swasbijgeleverd.Persoonlijk vinden we de tekstherkenning trouwens veelnuttigerdandecommando’s.ErzijnverschillendeversiesvanNaturallySpeaking 11.Voormensendievaakonderwegzijnendaaraleentekstwillendicteren isdeMobileversieweldehandigste.HierziteenopnametoestelvanPhilipsindedoos.Zokanjetekstenin-sprekenwaarna je de geluidsbestandennaar de computerkopieert en ze door Dragon naar tekst laat omzetten. Ditwerktvrijgoedalsjeduidelijkdicteert,enjespaarterflinkwattijdmeeuit.Helaaswerkthetnognietomeeninterviewuittetikken.www.nuance.be

18

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list

december 2010

Mens achter het nieuws

JOHAN VAN GEYTE (GVA): SPEUREN NAAR HET VERHAAL ACHTER DE CIJFERS

Jan Backx

Eenstevige,grotemanmetartistiekwitpiekhaarenvlezigelippen.Uitzijnmaniervanbewegenstraalteenruralerust.Trefzeker en naadloos doet GvA-economieredacteur JohanVan Geyte (45)me zijn levensloop en journalistiekemoti-vatieuitdedoeken.Eenevenwichtigecijfermens,dievooraloogheeftvoorhetbelangrijkeachterliggendeverhaalendievlijmscherpeanalyseskanmaken.OverDe Grote Managersbijvoorbeeld:“Liedendiepredikendatdestaatmoetontvet-tenmaar zelf continu aan de subsidieboom schudden. Offigurendievoortdurendinvergaderingzijnenhunbedrijfs-juristenoveriederekommavaneeninterviewlatenkruipenalvorenszehunfiattotpublicatiedurvengeven.Bangerikendie hunmedewerkers op stalinistischewijze spreekverbodopleggen. Kortom, mensen die vaak zelf doen wat ze destaatverwijten.”

ZijnouderswarenlandbouwersinZele,zoschetstJohanzijnOost-Vlaamseroots.“Rondeenuurofvijf’sochtendsvielbijonsthuisGazet van Antwerpenin de bus. Een uurtje later hadikdiealverslonden.Ikstonderzelfs speciaal voor op. Gij met uw gazetje,bromdemijnvadervaak.Al lezendontdekte ikdatervaakeensterkverhaalschuiltachter economische berich-ten. Het bepaaldemijn studie-keuze: economie en financiën,aandetoenmaligeVLEKHO.Dearbeidsmarkt was niet roos-kleurig toen ik er in 1987metmijn licentie buiten stapte. Enik begon bij ‘de belastingen’,aan het Brusselse Zuidstation,onder het goedkeurend oogvandatgigantischeneon-Kuifje.ZestoptenmebijdedienstVennootschapsbelasting.Ikleerdeerbalansenlezen,zaghoeerernstigwerdgewerktmaarookhoesommigeambtena-renmetdevoetenophunbureaulagenenbepaaldechefsnauwgezetgegevens‘controleerden’tussendeoriginelenendeversgemaaktefotokopies.Eendikhalfjaarlatertrokiknaardeprivésector:ikwerdCERA-kantoorhouderinAppels,met‘directeur’opmijnvisitekaartje.Een‘directeur’dandiemanusje vanallesmoest zijn. Ikwerder ondergedompeldindedagelijksepraktijkvanallerleigeldzaken.Particulierespaarders, landbouwers, zelfstandigen die het te drukhaddenomverder tekijkendanhun toonbank:aanaldiemensenmoestikopeenbevattelijkemaniereenmoeilijkeenindividueelsterkwisselendematerieuitleggen.Datwasvanzelfsprekendeenschitterendeverbaleoefeningvooreeneconomieredacteurindedop.NavierjaarCERAstapteikin1992overnaarGazet van Antwerpen.Hethuiswasmeeenbeetjebekend,inmijnfiscustijdwasikevenregio-correspon-dentgeweest.”

Nu,achttienjaarlater,werktJohanVanGeytevooralvoorde

onlinekranten gva.be/geldzaken en hbvl.be/geldzaken. IndepapierenweekeindeditietekenthijvoorderubriekGeld en beleggen.Johan:“Omstreekszevenuur ’sochtendszit ik thuisalaanmijncomputer.Ikcheckdebeursgenoteerdebedrijven,over-loop de persmededelingen, bekijk wat onze journalistiekecollega’s zoal hebbenuitgespookt.Nadien trek ik geregeldergens heen: persconferenties, afspraken. Ik wil altijd desfeersnuivenvangebeurtenissenenspanmeinominvals-hoeken tezoekendieeenmeerwaardekunnenopleveren.Metzijnallenachterdezelfdebedrijvenaanhollen,voortge-stuwd door dewaan van de dag, levert niet altijd toege-voegdewaardeopvoordelezer.”“Destijdsben ikwatvoorzichtigaandeonlinekrantbegon-nen. Je foto en e-mailadres zomaar in de grote virtuelevitrine: ikwasbeduchtvoordeonzinenvuiligheiddiedatkon opleveren.Maar het valt enormmeeen je geniet alsjournalist van een interactie met de lezer. Je stukken zijn

vlotaanpasbaarénerstaateen‘teller’op:vingeraandepols!De lezers van economischeberichtgeving zijn immers nietonder één hoedje te vangen.Het kunnen werknemers zijndie willen weten wat er methun bedrijf gaat gebeuren. Ofbeleggers die aan de veilig-heid van hun centen denken.Of het zijn concurrenten, diebelustzijnopeenbetrouwbarekijkoverhetmuurtje.Ofburenvan het bedrijf. Het mooie entegelijkmoeilijkeaanonzejobis voortdurend proberen alleszo bevattelijkmogelijk over te

brengenvooraldezedoelgroepen.Geleerddoenmetvakjar-gonisdaaromtotaalfout.Ikgruwvanhetgewichtigeboe-ventaaltjedatstijfstaatvanprotserigeEngels:CEO, COO, CFO, CTO, CIO,met als klapstukde afschuwelijkeplantmanager.Ikvraagmeafofdedoorsneelezeraldiebegrippenzomaarkent.”

Eenbeetjezoalsnogalwatjongeoudersvandaagnietmeeroverhun‘kinderen’sprekenmaaroverdekids.Opdatlaatstevlak zijn Johan en zijn vrouw Christine zeven maandengeleden gelukkige ervaringsdeskundigen geworden. HunzoontjeheetJesco,eennaamdie‘geschenk’betekent.Johan:“Christinegeeftlesinhetsecundair:elektriciteit,auto-elek-triciteit,elektromechanica,datsoortdingen. Alserbijonsietshapert,isdatdushaarterrein.Ikleverhooguitwatbrutekrachtbijhuiselijkeklussen.”Ofhijnogtijdoverhoudtbuitenwerkengezin?Johanisvoor-zittervanhetbeheersorgaanvaneendrukgebruikteparo-chiezaal,waarinjongeren-envolwassenenorganisatieshunstekhebben.Enhijisvoorzittervaneenwijkcomité.HetzaldestichtersvanGazet van Antwerpendeugddoen.

‘Managers doen vaak zelf wat ze de overheid verwij-ten.’ (Foto Jan Van Der Perre)

19

Onder embargo

De N-VA blijft schoon volk uit deVlaamse pers aantrekken: freelancejournalisteKatrien BruylandisaandeslaggegaanalswoordvoerstervandeN-VA-fractieinhetVlaamsParlement.

Bij deze dank aan Katrien voor deinzet die ze ook voor De Journalist,de Erkenningscommissie en anderegoede journalistieke doelen etaleer-de.

Martin Huisman,diealsart directordiverse prijzen in de wacht sleeptevoorDe Morgen,werktsinds1decem-bervoorHet Nieuwsblad.Daarvindthij meteen zijn ouwe DM-metgezelPeterMijlemansterug,dieeenmaandeerderaldezelfdeoverstapmaakte.

Peter Demeyer heeft na zevenjaar Gazet van Antwerpen geruildvoor de communicatiedienst van deUniversiteitAntwerpen.

En in Italië besliste Alex Puissantomdefinitief uit zijn oude ambtena-renstatuut bij de VRT te stappen enhelemaalfreelancetegaan.Driejaargeleden volgde Alex zijn echtgenotenaarRometoenzijdaaraandeslaggingbijdeVerenigdeNaties.

OokSigrid Spruytheeftdeopenbareomroep definitief verlaten. Zij ver-dween in2007alvanhet tv-schermnaaraanleidingvaneenhardnekkigeschminkallergie, en nu laat ze ookRadio2-Antwerpen achter zich. Sigridhuwde vorig jaarmet Raymond vanhetGroenewoud.

Bij Concentra is oud-CD&V-ministerWivina Demeester toegetreden totde raad van bestuur. Ook financierBarendVandenBrandeenBASF-ceoWouterDeGeestwordenerbestuur-der.

Het fotoagentschap Photo News isvoordeuitbreidingvanzijnfotografen-netwerkop zoeknaar freelanceme-dewerkers.Wiegeïnteresseerdis,kanterechtbijPaulVerseleopp.versele@photonews.beof0475/45.01.24.

De Vlaamse Regulator voor de Media (www.vlaamseregulatorme-dia.be) wijst in zijn jongste jaarrap-portoverconcentratie indeVlaamsemediavoorheteerstookopkwalijkeinhoudelijk-redactionele tendensen.Volgens de VRM leidt de integratievan Vlaamse media immers meer

daneenstot“recyclagevanoriginelecontent en dus een verschraling vandeinhoudelijkediversiteit”.

Dirk Coosemans, reporter en VVJ-délégué bij Het Laatste Nieuws,schreefeenwoedendereactieophetEditoindevorigeDe Journalist.Daarinhekelde VVJ-voorzitter Marc Van deLooverbosch de ‘domme’ manierwaarop een paar kranten al te her-kenbare foto’s publiceerden van hetgezin uit Rotselaar waar eenmeisjehaarzuszwaartoetakelde.

DirkCoosemansmeentdatHLNdoorde foto’s te scramblen wel degelijkvoldoendevoorzorgennam.Eendingstaatvast:overdeverhoudingtussenpers en privacy ishet laatstewoordnognietgezegd,ooknietbinnendeeigenberoepsgroep.

Nog altijdmaar eenminderheid vandeBelgischejournalistenisovertuigdvandevoordelenvansociale media,maarhetaantal zitwel inde lift. Zosteeghetaantaljournalistendatpro-fessioneelgebruikmaaktvanTwitterafgelopen jaar van 9 naar 18%. Enterwijlin2009nog62%eenFacebook-accounthad,zijndaternu73%.

Dat blijkt uit een enquête vanQuadrant Communications. VolgensFrank De Graeve van QC heeft hetgroeiende succes van sociale mediabijjournalistenalvastdeelstemakenmet het toenemende gebruik ervandoorpolitici.

Intussen hebben de lezers van hetcomputermagazine Clickx voor detweede opeenvolgende keer De Standaard Online verkozen tot bestenieuwssite van het jaar. Tweedewerdderedactie.bevandeVRT.Inderubriek ‘alle categorieën’ behaaldesporza.be een opmerkelijke tweedeplaats,naGoogleenvoorFacebook.

Yvette Mignolet,diesinds2001ge-delegeerd bestuurderwas bij Vitaya,verlaat de lifestylezender. De VMManam Vitaya enkele weken geledenoverenwilernuookoperationeelopgaanwegen.

De Interculturele Persprijzen 2010,georganiseerd door het VlaamseMinderhedenforum en de VVJ, zijnuitgereikt. In de rubriek print wintRudi Rotthiervoorzijnzesdeligere-portage De Overkant verschenen in

De Morgen. De reeks belichtte hetintegratievraagstuk vanuit de da-gelijkse leefrealiteit in de BrusselsegemeentenMolenbeekenSint-Joost-ten-Node.

Bij de audiovisuele inzendingenwerdde reeksRoma BastavanAVS-videojournalist Luk Dewulf uitverko-ren.Volgensdejuryginghetomgoedgemaakte en evenwichtige reporta-gesoverhetRoma-vraagstuk.

De IFJneemt inmaart2011afscheidvansecretaris-generaalAidan White.De Ier White had het roer bij de IFJbijna24jaarinhanden.Maarhetpasaangetreden bestuur, geleid door deBrit JimBoumelha,achttedetijd rijpvooreennieuwestuurman.

DeVVJheefterzoalsvorigekerenbijde Erkenningscommissie op aange-drongen om bij de hernieuwing vandeerkenningenals beroepsjournalistpragmatisch tewerk te gaan. “Metnamefreelancejournalisten-enzekerfreelancepersfotografen-hebbente-genwoordigallemoeiteomhethoofdbovenwatertehouden.”

De VVJ vraagt de commissie daaromeen redelijke toepassing van de er-kenningsvoorwaardedaternietmagwordengecombineerdmetcommer-ciële nevenactiveiten. “De filosofieachterdezevoorwaardeisdatdebe-roepsjournalistvanonafhankelijkheidgetuigt. Van zodra dit gewaarborgdwordt, hoeven neveninkomsten nietzomaar tot een weigering of intrek-kingvandeerkenningteleiden.”

EneenAVBB-delegatiehadeenaange-naamenconstructiefonderhoudmetenkelebestuursledenvandeBPRCA,de beroepsunie van communicatie-consulenten in België. Het opzet iseensoortoverlegplatformtecreërentussen journalisten en pr-professio-nals,teneindehetwederzijdsebegripen de onderlinge werkverhoudingenteoptimaliseren.Wordtvervolgd.

Met steun van deVlaamse overheid