vibeserver.net en contr… · Web viewHet binnenoor is gevuld met een vloeistof die aan het...

De geluidswetgeving binnen de entertainmentsector en zijn

controversen

Scriptie: Saul Mombaerts Schooljaar: 2010 - 2011 Podium technieken Rits Begeleiding: Mr. Marc Vandermeule

Erasmushogeschool Brussel

Scriptie: Saul Mombaerts Schooljaar 2010 - 2011 1

Inhoud

De geluidswetgeving binnen de entertainmentsector en zijn controversen.................1Inleiding....................................................................................................................... 5Hoofdstuk 1. Het Gehoor.........................................................................................6

1.1 Wat is geluidswaarneming?...........................................................................61.2 Luidheid.........................................................................................................61.3 Het oor...........................................................................................................71.4 Opbouw van het oor......................................................................................8

1.4.1 Het uitwendige oor.................................................................................81.4.2 Het middenoor........................................................................................81.4.3 Het binnenoor.........................................................................................9

Hoofdstuk 2. Gehoorschade..................................................................................122.1 Inleiding.......................................................................................................122.2 Risicogedrag van jongeren..........................................................................132.3 De mechanische en metabolische veranderingen bij blootstelling aan te hoge geluidsdruk....................................................................................................142.4 Tinnitus........................................................................................................14

2.4.1 Wat is tinnitus?.....................................................................................142.4.2 Voorkomen...........................................................................................152.4.3 Pulsmatig versus niet-pulsmatig oorsuizen..........................................152.4.4 Ontstaan...............................................................................................162.4.5 Beïnvloedende factoren.......................................................................16

2.5 Hyperacusis.................................................................................................162.5.1 Wat is hyperacusis?.............................................................................162.5.2 Voorkomen...........................................................................................172.5.3 Oorzaken..............................................................................................17

2.6 Behandeling van gehoorschade..................................................................182.6.1 Diagnose stellen...................................................................................182.6.2 TRT-therapie........................................................................................192.6.3 Environmental Sound Enrichment........................................................202.6.4 Heelkundige behandeling.....................................................................202.6.5 Medicamenteuze behandeling.............................................................21

2.7 Preventie.....................................................................................................222.7.1 Oordoppen...........................................................................................222.7.2 Hoe kan gehoorschade ontstaan ondanks oordopjes?........................26

Hoofdstuk 3. Wetgeving.........................................................................................273.1 Inleiding.......................................................................................................27


3.2 Koninklijk Besluit 1977................................................................................273.3 Waarop is deze wetgeving gebaseerd?.......................................................273.4 Wat betekent 90 dB(a)?...............................................................................28

3.4.1 dB (A) Vs dB (C) en dB (B)..................................................................283.5 Uitzonderingen op de wetgeving.................................................................30

Bestuurlijke overheden kunnen op aanvraag van een organisator uitzonderingen op de wetgeving toestaan. Deze........................................................................30

Hoofdstuk 4. De praktijk.........................................................................................314.1 Praktijkvoorbeelden.....................................................................................31

4.1.1 Onderzoek in de ‘Vooruit’ door Bart Vinck............................................314.1.2 Pukkelpop Anno 2008..........................................................................31

4.2 Waarom zo luid?..........................................................................................334.2.1 Gedrag van personen die worden blootgesteld aan luide muziek........33

Hoofdstuk 5. De pmp (MP3) personal music player...............................................355.1 Inleiding.......................................................................................................355.2 Potentieel schadelijke factoren van de pmp................................................355.3 Onderzoek naar de luistergewoonten bij jongeren in Nederland.................36

5.3.1 Cijfers uit eigen land.............................................................................365.3.2 Europese commissie wil wetgeving......................................................37

Hoofdstuk 6. Naar een nieuwe wetgeving.............................................................386.1 Inleiding.......................................................................................................386.2 Charter Anno 2010......................................................................................386.3 Voorstel Minister Schauvliege.....................................................................39

6.3.1 Voorstel nieuwe wetgeving...................................................................406.3.2 De verschilpunten tussen het charter en het voorstel van Minister Schauvliege........................................................................................................416.3.3 Reacties op het wetsvoorstel...............................................................416.3.4 De verantwoording van Minister Schauvliege......................................43

Hoofdstuk 7. Besluiten...........................................................................................447.1 Maximum niveau.........................................................................................447.2 Elektronische versterking............................................................................447.3 Oordopjes....................................................................................................447.4 Het verkeerde daglicht.................................................................................447.5 Europees niveau..........................................................................................457.6 Beperkt karakter..........................................................................................457.7 Strafrechtelijke verantwoordelijkheid...........................................................45

Hoofdstuk 8. Bijlage...............................................................................................46


8.1 Charter met betrekking tot het beperken van gehoorschade tijdens muziekactiviteiten...................................................................................................468.2 Volledig uitgeschreven voorstel Joke Schauvliege......................................47

8.2.1 Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau van muziek. Afsluitend moment van het overleg over de ontwikkeling van een nieuwe wetgeving rond gehoorschade en muziek, 19 januari 2011................................47

8.3 Q&A voorstel reglementering maximale geluidsniveaus muziek.................57Hoofdstuk 9. Bronvermelding.................................................................................63


Inleiding

De problematiek rond de geluidswetgeving is actueel.

Door de vrij toegankelijke moderne technologieën leven jongeren meer en meer in een muziekwereld. Muziek is voor ieder individu vrij beschikbaar via MP3, I-tunes, computers en hun afgeleide… Verder is er een groot aanbod van muzikaal entertainment : festivals, fuiven, … Muziek is alom tegenwoordig.

Als keerzijde van de medaille zien we een verontrustende stijging van de gehoorschade bij jongeren. Meer en meer jongeren klagen over last van hun gehoor, dokters worden overspoeld met verontruste telefoons van jongeren die last hebben van suizende oren of zelfs tijdelijk doof zijn.

Minister Schauvliege formuleerde een wetsvoorstel om de geluidsdrempels te reguleren. Dit voorstel wordt sterk gecontesteerd door de muzieksector.

In deze scriptie willen we ons verdiepen in de problematiek van die geluidswetgeving. Genuanceerde en gemotiveerde uitspraken over de geluidswetgeving zijn echter pas mogelijk wanneer men de problematiek ruim bekijkt. We bouwen deze scriptie systematisch en logisch op.

In een eerste hoofdstuk verdiepen we ons in het gehoor. Hoe werkt de waarneming van geluid? Hoe is ons gehoororgaan opgebouwd?

In een tweede hoofdstuk beschrijven we de gehoorschade. Wat zijn de uitlokkende factoren? Wat is gehoorschade? Welke vormen zijn er? Welke curatieve en preventieve therapieën zijn toepasbaar?

In hoofdstuk drie focussen we op de geluidswetgeving. We beschrijven kort de geschiedenis en de huidige wetgeving.

Tussen wetgeving en praktijk gaapt er een brede kloof. Hoofdstuk vier geeft een beschrijving van wat er zich effectief afspeelt in de entertainmentsector. Waarom kiest men voor veel decibels?

In hoofdstuk vijf staan we stil bij de gevaren van de individuele muziekcomsumptie via pmp (MP3 en bespreken we de op til zijnde initiatieven vanuit de Europese commissie om de gebruikers beter te beschermen tegen gehoorschade).

Hoofdstuk zes beschrijft eerst het voorgestelde charter rond beperking van gehoorschade in de muzieksector en daarna het wetsvoorstel van Minister Schauvliege 19-01-2011. We geven de reacties weer op het wetsvoorstel

In hoofdstuk zeven wagen we ons aan enkele besluiten in deze complexe problematiek.


Hoofdstuk 1. Het Gehoor

1.1 Wat is geluidswaarneming? Verondersteld wordt dat geluidswaarneming, hoewel niet lineair, bestaat uit een simpele relatie tussen de geluidsbron, geluidsgolven en een “ontvanger”. Meestal is deze ontvanger ons oor en dan spelen heel wat subjectieve elementen mee in de geluidswaarneming. Hoe geluid door ons gehoor wordt “ervaren”, is niet onmiddellijk in wetmatigheden uit te drukken. De grote lijnen hiervan worden wel al uitgestippeld in een gebied dat nog in zijn kinderschoenen staat: de psycho-akoestiek.

De psycho-akoestiek is gebaseerd op louter statistische gegevens omwille van het feit dat geen twee mensen op een gelijkaardige manier horen. Uit deze statistische gegevens distilleert men gemiddelden waarop de generalisaties gebouwd zijn. Na verloop van tijd werd een massa statistisch materiaal verzameld en vergeleken, zodat we met zekerheid enkele psycho-akoestische fenomenen nauwkeurig kunnen beschrijven.Het voornaamste psycho-akoestische fenomeen is “luidheid”.

1.2 Luidheid “Luidheid” kunnen we definiëren als de grootte van een geluidswaarneming. De relatie tussen luidheid en de fysische amplitude van de geluidsdruk op ons trommelvlies is voor de hand liggend maar verloopt verre van lineair. Diverse andere factoren hebben hun invloed. Geluiden bereiken ons oor immers in zeer verscheidene vormen. Frequenties, toonhoogte, intensiteiten, duurtijden,… al deze factoren spelen mee in de perceptie van “luidheid”.

In 1933 werd door Fletcher en Munsons de relatie tussen het begrip “luidheid” enerzijds en amplitude/frequentie anderzijds onderzocht. Zij onderzochten hoe het oor, bij verschillende amplitudes, reageert op het volledige frequentiespectrum. De bevindingen kunnen we als volgt omschrijven: ons gehoor zwakt af bij lage frequenties en in iets mindere maten bij hoge frequenties.


Figuur 1: luidheidscurves

Vervolgens legden ze hun bevindingen vast in een grafiek (zie hierboven).

Deze grafiek brengt de gevoeligheid van ons gehoor in kaart over het gehele spectrum. Zo kan je afleiden uit de grafiek dat we 1000 Hz op een niveau van 60 dB luider zullen ervaren dan een toon van 100 Hz op het zelfde niveau (60 dB). Deze luidheidscurven zijn uitgedrukt in Phons (psycho-Akoestische eenheid voor luidheid).

Een waarneming van 70 phons houdt dus in dat er een correctie plaats vond in niveau stijging of daling naarmate we de curve volgen t.o.v. de 1 kHz. Per definitie is 1 Phon/foon gelijk aan 1dB Bij een toon van 1kHz

Bij de geluidswaarneming is naast de “luidheid” als psycho-akoestisch fenomeen ook de “ontvanger” van groot belang. De ontvanger is meestal het oor. We gaan dieper in op de anatomie en de werking van het oor.

1.3 Het oor Het gehoororgaan bestaat in principe uit drie delen: het uitwendige oor, het middenoor en het inwendig oor. Het uitwendige oor bestaat uit de oorschelp en de uitwendige gehoorgang tot aan het trommelvlies. Het middenoor bevindt zich na het trommelvlies tot aan het ovale venster.

Daarachter vinden we het inwendig oor waar het eigenlijke gehoororgaan in verborgen zit en dat afgeschermd wordt door het rotsbeen. Het is voorzien van verschillende hulporganen die de luchttrillingen (geluid) opvangen en geleiden naar het binnenoor.

Figuur 2: het middenoor


1.4 Opbouw van het oor

1.4.1 Het uitwendige oor

Allereerst worden de luchttrillingen opgevangen door onze oorschelp. In tegenstelling tot die van vele dieren is de menselijke oorschelp niet beweegbaar. De door de oorschelp ontvangen trillingen planten zich in de uitwendige gehoorgang verder. Hier gebeurt een eerste transformatie van de trillingen.

Het uitwendige oor heeft een resonantiefrequentie tussen de 2,5 à 2,9 kHz. Bovendien is de uitwendige gehoorgang richtingsgevoelig over een hoek van 45° voor deze frequentieband.

Als we ons hoofd lichtjes afwenden zodat het geluid bijna loodrecht op de oorschelp en het uitwendige oor valt zullen we bijgevolg veel meer hoge tonen waarnemen. Hierdoor zullen we geluiden “helderder” gaan ervaren als we met ons uitwendig oor in de richting van de geluidsbron staan.

Trillingen die vanachter ons komen ondergaan een schaduw effect van de oorschelp, dit is een nuttige eigenschap om geluid te lokaliseren.1

1.4.2 Het middenoor

Het uitwendige oor loopt ter hoogte van het trommelvlies over in het middenoor. Dit zeer dunne vlies brengt de akoestische druk (trillingen) van de buitenwereld over naar het middenoor.

Figuur 3: het middenoor

Het trommelvlies is verbonden met drie gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel. Deze zijn door minuscule gewrichtjes met elkaar verbonden. Het laatste gehoorbeentje, de stijgbeugel, is op zijn beurt verbonden met het ovale venster, de 1 wey, professionele audiotechnieken (chris wolters van der wey, 1996).


splitsing tussen het middenoor en het binnenoor. Dit ovale venster is vele malen kleiner dan het trommelvlies zodat ook zeer kleine veranderingen kunnen waargenomen worden. Rond de gehoorbeentjes zitten heel kleine spiertjes die kunnen samentrekken en zo het trommelvies lichtjes achteruit halen om sterke trillingen op te vangen en het gehoor te beschermen.

Het belangrijkste deel van het middenoor is de trommelholte.

Via een mechanisch transmissiesysteem worden de trillingen in de trommelholte overgebracht naar het binnenoor.

Om dit systeem goed te laten functioneren is er een drukevenwicht nodig tussen de buitenlucht en de binnenlucht. Hiervoor zorgt de buis van Eustachius. De buis van Eustachius is een verbinding tussen de trommelholte en onze keel. Telkens we slikken gaat deze buis even open en komt de trommelholte in contact met de buitenlucht.

Bij verstopping of dysfunctie van de buis van Eustachius geraakt de verse luchttoevoer omwille van de slijmvliezen onvoldoende in het middenoor. Er ontstaat een onderdruk met als gevolg een verminderde overdracht vanuit het middenoor naar het binnenoor. Dit komt overeen met een tijdelijk gehoorverlies.

1.4.3 Het binnenoor

Het binnenoor bestaat uit het ovale venster, het slakkenhuis en de gehoorzenuw.

Het binnenoor is gevuld met een vloeistof die aan het trillen word gebracht door de overdracht van de gehoorbeentjes via het ovale venster. Deze trillingen worden verspreid over het slakkenhuis.

Figuur 4: het binnenoor

De bovenstaande afbeelding stelt een lengtedoorsnede voor van het slakkenhuis. Het slakkenhuis kunnen we opdelen in drie stukken. De voorhofstrap (scala vestibuli) die verbonden is met het ovale venster, de eigenlijke slakkenhuisgang (basilair membraam), een soort tussenschot waarop zich de gehoorhaartjes (steriocilia) bevinden en tenslotte de trommeltrap (scala tympani) die eindigt in het ronde venster.


In bovenstaande afbeelding zien we dat er zich nog een derde holte bevindt in het slakkenhuis: de middentrap (scala media). In de middentrap zit een vloeistof (endolymphe) verschillend van de vloeistof in het scala vestibuli en het scala tympani (perilymphe). Beide vloeistoffen worden gescheiden door een zeer dun vlies (het membraan van Reissner).2

Figuur 6: membraam van Reissner

De eigenlijke zintuigcellen aangebracht op de slakkenhuisgang worden samen het orgaan van Corti genoemd. De zenuwweefsels komende uit deze zintuigcellen vormen samen de gehoorszenuw.

2 “De ziekte van Meniere - informatie: Kenmerken, diagnose, beloop en behandeling”, http://www.hoorzaken.nl/meniere.htm.


Figuur 5: dwarsdoorsned van de gehele cochlea. 1. Scala media; 2. Scala vestibuli; 3. Scala Tympani. De rode pijl is vanaf het ovale venster. De blauwe pijl wijst naar het ronde venster. 4. Spiraalvormige ganglion; 5. gehoorzenuw.

Het orgaan van Corti bevat twee soorten haarcellen: binnenste haarcellen en buitenste haarcellen. In totaal zijn er vier rijen haarcellen: 1 rij binnenste haarcellen (+/- 3500) en 3 rijen buitenste haarcellen ( +/- 25.000).

Aan elke binnenste haarcel zitten ongeveer 20 zenuwvezels.

Figuur 7: orgaan van corti met haarcellen

Op de bovenstaande afbeelding zien we het perceptiegedeelte van het gehoor. De drukgolven afkomstig van het ovale venster brengen het vocht in het slakkenhuis aan het trillen. Wanneer het basilaire membraan in beweging komt buigen de cilia. Hierdoor ontstaan elektrochemische signalen in de gehoorzenuw.

Door de toename van de breedte en de afname van de gemiddelde dikte van het basilaire membraam verloopt de stijfheid van de basis naar de apex met een factor 100.

De resonantiefrequentie van het membraan is daardoor hoger aan de basis dan aan de apex. Aan de basis is deze ongeveer 20.000 Hz en aan de apex om en nabij de 80 Hz.

Bij het doorgeven van hardere geluiden zouden de buitenste haarcellen niet betrokken zijn. De binnenste haarcellen zijn hiervoor verantwoordelijk. Dit verklaart waarom bij beschadiging van de buitenste haarcellen het oor ongevoelig wordt voor zachte geluiden, terwijl de hardere geluiden nog steeds goed waar te nemen zijn.3

3 “Het oor”, http://www.hoorzaken.nl/opbouwoor.htm.


Hoofdstuk 2. Gehoorschade

2.1 Inleiding Zoals hoger beschreven is ons gehoor een zeer gevoelig zintuig met een zeer kwetsbare structuur. Grote geluidsdrukken kunnen ernstige en blijvende schade aanbrengen. Niet iedereen is even gevoelig voor geluid. Wetenschappers gaan er wel van uit dat het gehoor acht uur lang 80 decibel (dB) kan verdragen zonder risico op beschadiging. Bij 83 dB is dat nog slechts vier uur en vanaf 100 dB kan het gehoor al na zeven minuten beschadigd raken. Het is vandaag algemeen geweten dat een veelvuldige blootstelling aan occasioneel geluid (werk, verkeer, trein, grasmachine,…), kan leiden tot gehoorverlies.

Figuur 8: gehoorschade meter

Daarnaast is de blootstelling aan occasioneel geluid (festivals, concerten, MP3,…) een veel grotere bron van verontrusting, zeker bij jongeren met een overmatige muziekconsumptie.

In dit hoofdstuk zal ik dieper ingaan op occasionele blootstelling aan geluid. Het risicogedrag van jongeren is hierbij een uitlokkende factor. De gevolgen van dit risicogedrag worden verder beschreven in de mechanische en metabolische veranderingen in het gehoor bij blootstelling aan te hoge geluidsdruk welke kunnen resulteren in tinnitus en hyperacusis. Het onderzoek naar tijdelijke en permanente gevolgen van deze blootstelling, de curatieve maatregelen en het belang van preventie om de drastische toename van gehoorproblemen bij jongeren te vermijden, sluiten dit hoofdstuk af.


2.2 Risicogedrag van jongeren Westerse jongeren stellen zich zelf vaak bloot aan hoge geluidsniveaus in de entertainment business: sportzalen, concerten, cafés, festivals,… De gevolgen voor het gehoor van deze entertainment business is een formele bedreiging. Deze bedreiging is wetenschappelijk vastgesteld in verscheidene studies. Uit deze studies blijkt dat er verschillen zijn in het gedrag bij meisjes en jongens alsook verschillen naargelang de leeftijd.

Een recente studie van 21 juni 2009 over het risicogedrag van jongeren wijst erop dat jongens meer kans hebben op gehoorschade dan meisjes van dezelfde leeftijd. Dit onderzoek werd uitgevoerd bij 310 Zweedse jong volwassenen (15-20) waarvan 167 mannen en 143 vrouwen. De personen werden gerekruteerd uit drie verschillende scholen in het westen van Zweden. De deelnemers werden geselecteerd uit 6 verschillende studierichtingen. De uiteindelijke respons bedroeg 84,2% (310 van 359 studenten).

De studie wijst uit dat vrouwen sneller reageren op risicovolle situaties dan mannen wat betreft blootstelling aan te hoge geluidsniveaus. Vrouwen zullen ook sneller bepalen wanneer iets risicovol is. Uit de resultaten blijkt dat meer jongens leiden aan tinnitus dan vrouwen. Anderzijds blijkt binnen de groep mannen en vrouwen die aan tinnitus leiden, de mannen minder psychische last van dit oorsuizen te hebben.

Uit een tweede studie bij 1285 jongeren, die zichzelf regelmatig blootstelden aan hoge geluidsniveaus boven de 100 dB(a) blijkt hetzelfde resultaat: mannen hebben meer last van tinnitus (9,6 % van de ondervraagde mannen, 7,8 % van de vrouwen). De leeftijd speelde eveneens een belangrijke rol: hoe ouder de jongeren, hoe meer klachten.4

Dit is logisch verklaarbaar door het gradueel effect van de blootstelling aan hoge geluidsdruk. Hoe ouder je wordt hoe groter de schade door het cumulatief effect.

Eens je te lang blootgesteld bent aan deze volumes is het proces niet meer omkeerbaar, de gevolgen zijn nefast en worden soms onverdraagbaar.5

4 Michael S. Minor e.a., “Rock on! An elementary model of customer satisfaction with musical performances”, Journal of Services Marketing 18, no. 1 (2004): 7-18.5 S. E. Widén, A. E. Holmes, en S. I. Erlandsson, “Reported hearing protection use in young adults from Sweden and the USA: Effects of attitude and gender”, International Journal of Audiology 45, no. 5 (2006): 273-280.


2.3 De mechanische en metabolische veranderingen bij blootstelling aan te hoge geluidsdruk

Blootstelling aan te hoge geluidsdruk kan leiden tot mechanische of metabolische veranderingen. Deze veranderingen vertalen zich in een structurele aanpassing van het orgaan van Corti. De gevolgen kunnen blijvend of tijdelijk zijn.

Mechanische veranderingen hebben een onmiddellijke impact op de haarcellen. Bij metabolische veranderingen zien we een vertraagde impact: de gehoorcellen (steriocilia) sterven op langere termijn af.

Bij de tijdelijke mechanische veranderingen zien we een morfologische verandering in het orgaan van Corti. Het orgaan van Corti verlaagt waardoor niet langer alle buitenste haarcellen gestimuleerd worden. Deze aandoening noemt “Treshold Shift”. Zij is tijdelijk en herstelt zich spontaan. Er worden slechts weinig of geen haarcellen beschadigd.

Permanente schade gaat gepaard met het afbreken van haarcellen in het orgaan van Corti waardoor er minder zenuwbanen worden gestimuleerd.6

De gehoorschade is irreversibel. Metabolische veranderingen bij blootstelling aan te hoge geluidsniveaus hebben een hogere afzetting van calcium tot gevolg. De bindingscapaciteiten van de buitenste haarcellen met calcium zorgen voor een te grote opstapeling van calcium in de mitochondria. Hierdoor zien we een zwelling van de cellen met een slechte doorbloeding van het slakkenhuis tot gevolg. Een overvloed aan calcium zorgt ervoor dat er een extra aanmaak van enzymen ontstaat met alle gevolgen voor de buitenste haarcellen die zich binden met dit calcium en mee worden afgebroken.7

Lange of frequente perioden van blootstelling aan een hoge geluidsdruk leiden uiteindelijk tot een chronisch gehoorverlies.

De eerste permanente schade treedt op zonder dat de personen subjectief het gevoel van gehoorverlies hebben. Zij zijn zich niet bewust van de irreversibele afbraak van de haarcellen. Dit maakt een preventieve aanpak moeilijk omdat zij niet onmiddellijk de gevolgen van de schade ervaren. Tevens verloopt de afbraakcurve van haarcellen bij elke persoon verschillend.

2.4 Tinnitus

2.4.1 Wat is tinnitus?

Tinnitus is de medische term voor oorsuizen. Tinnitus is een ervaring waarbij je geluiden hoort in afwezigheid van omgevingsgeluid. Het kan verschillende vormen aannemen: ruisen, fluiten, rinkelen, suizen, brommen, hoge of lage tonen, continu of onderbroken, samen met de hartslag, luid of stil. Verschillende types van geluiden kunnen ook gelijktijdig gehoord worden en ze kunnen veranderen met het ogenblik van de dag.

6 W Melnick, “Human temporary threshold shift (TTS) and damage risk”, The Journal of the Acoustical Society of America 90, no. 1 (juli 1991): 147-154.7 B Hu, “Involvement of apoptosis in progression of cochlear lesion following exposure to intense noise”, Hearing Research 166, no. 1-2 (2002): 62-71.


Oorsuizen kan de enige of voornaamste klacht zijn of deel uitmaken van een geheel van klachten uitgaande van het gehoor- en evenwicht stelsel : gehoordaling, geluidsvervorming, druksensatie, pijn, draaiingen, instabiliteit of wazig zicht.

Het Amerikaanse college van beroeps- en milieugeneeskunde definieert tinnitus als een bilateraal symmetrisch gehoorverlies dat zich voor doet binnen een frequentie bereik van 3 tot 6 kHz. De meeste wetenschappelijke studies bevestigen deze theorie. De tonen die je hoort (in je oor) liggen op deze frequentie. Hierdoor worden externe geluiden met deze frequenties moeilijker gecapteerd. Het fantoom geluid maskeert ze als het ware.

2.4.2 Voorkomen

Het optreden op zich van tinnitus is geen abnormale gewaarwording. In volledige stilte horen de meeste personen na enkele minuten een gesuis . Tevens komt oorsuizen bij de meeste personen voor enkele uren na blootstelling aan hevig lawaai. Oorsuizen maakt ook frequent deel uit van het natuurlijk verouderingsproces van het oor. Tien percent van de mensen nemen constant oorsuizen waar maar slechts bij 1 à 2% van de mensen is dit dag in dag uit storend.

2.4.3 Pulsmatig versus niet-pulsmatig oorsuizen

In tegenstelling tot wat vaak gesteld wordt, is bij vele gevallen van oorsuizen wel degelijk een oorzaak te vinden. Wanneer men de oorzaak kent faciliteert dit de behandelingsmethoden. Oorsuizen kan onderverdeeld worden in twee totaal verschillende entiteiten: puls matige (kloppende) en niet puls matige tinnitus. Puls matige tinnitus is te wijten aan een resonantie-effect in het rotsbeen door vasculaire afwijkingen - maar met normaal functionerende gehoorbanen. Puls matige tinnitus kan onderverdeeld worden in : hartslag-synchroon oorsuizen en een "veneuze hum", die meer synchroon verloopt met de ademhaling. . Hartslag-synchroon oorsuizen wordt veroorzaakt door afwijkingen in het slagaderlijk systeem. De veneuze hum kan veroorzaakt worden door afwijkingen in de aders, of door verhoogde druk in de hersenpan

Niet-pulsmatige tinnitus daarentegen wordt veroorzaakt door afwijkingen van het gehoorstelsel en kan beschouwd worden als een soort "fantoompijn" van het gehoor. Eender welk letsel op het traject van de gehoorbanen kan oorsuizen uitlokken. Om oorsuizen te begrijpen, is een kennis van de groei en ontwikkeling van de gehoor banen van groot belang.8

In vele gevallen waar muziekschade de oorzaak is van tinnitus is er echter geen omkeerbare oplossing. De schade is onherroepelijk, voor vele mensen is dit een grote klap om te verwerken.

2.4.4 Ontstaan

In normale omstandigheden is er in stilte een onregelmatige elektrische activiteit van de zenuwcellen van de gehoorbaan. Dit geeft geen aanleiding tot een

8 “Tinnitus - Australian Tinnitus Association (NSW) Ltd”, http://www.tinnitus.asn.au/.


geluidsgewaarwording: we ervaren 'stilte'. Wanneer er zich echter wijzigingen voordoen aan dit patroon, dan 'vertalen' onze hersencellen dit als een geluid, oorsuizen dus. Meestal is er echter een verstoring van het oor en/of het gehoor.

De oorzaak van oorsuizen situeert zich meestal in het binnenoor (cochlea), maar het kan ook op een andere plaats van de gehoorbaan liggen.

Bij een klein deel van de personen kan een echte geluidsbron in het lichaam de oorzaak zijn, bijvoorbeeld het stromen van het bloed in bepaalde bloedvaten.

2.4.5 Beïnvloedende factoren

Oorsuizingen zijn sterk beïnvloedbaar. Een onderscheid dient gemaakt te worden tussen de oorzaak van het oorsuizen en de invloeden van de algemene gezondheid op dit suizen. Algemene gezondheidsfactoren zoals stress, angstgevoelens en depressie kunnen de subjectieve gewaarwording van oorsuizen sterk beïnvloeden. Ook hals - , nekklachten en tandklemmen of knarsen kunnen het oorsuizen verergeren.

Het zijn deze elementen die de dagelijkse en soms plotse veranderingen veroorzaken in de luidheid en het karakter van het oorsuizen. Deze dagelijkse variaties in de aard van het suizen zeggen dan ook niets over de eventuele veranderingen in de werking van het binnenoor op zich.9

2.5 Hyperacusis

2.5.1 Wat is hyperacusis?

Voor mensen met hyperacousis lijkt het alsof de volumeknop van elk waargenomen geluid vastgeroest zit op de hoogste stand. Dikwijls ervaren ze pijn in het binnenoor of een druk op de oren bij blootstelling aan sterke geluiden.

Het is een vorm van tinnitus want ook hier hoor je fluittonen die overeen komen met de testbeeldgeluiden van een televisie. De interne geluiden van het gehoor zelf veroorzaken de klachten en de problemen.

Mensen met hyperacusis ervaren veel meer geluiden als te sterk, onaangenaam of zelfs pijnlijk dan mensen zonder hyperacusis. Dit is te wijten aan het feit dat hun tolerantie voor geluid is afgenomen. Een geluid dat voor een doorsnee persoon met een normaal gehoor storend klinkt zal voor iemand met hyperacucis ondraaglijk klinken . Hun gehoor werkt in de meeste gevallen normaal, maar blijkbaar worden geluidsimpulsen te sterk verwerkt door de hersenen, waardoor alle of sommige geluiden vaak als (te) luid worden waargenomen en geëvalueerd. Voor deze mensen zijn heel gewone geluiden vaak niet te verdragen zoals het doorspoelen van het toilet, het gerammel van de afwas, schreeuwende kinderen, het voorbij rijden van een vrachtwagen, …

In de literatuur stelt men vaak dat de 'oren' van mensen met hyperacusis hun zogenaamde "dynamische bereik" - het vermogen van onze oren om zich snel aan te passen aan wisselende geluidssterkten- verloren hebben. Het probleem bij

9 “psychische gevolgen van tinnitus en hyperacusis.pdf”, http://www.oorsuizen.info/artikelen/psychische%20gevolgen%20van%20tinnitus%20en%20hyperacusis.pdf.


hyperacusis ligt echter meestal niet in het gehoororgaan zélf maar in de hersenen en het verwerkingsproces van geluid.

2.5.2 Voorkomen

Heel wat ex-muzikanten kampen met hyperacusis. Vroeger realiseerde men zich minder de schadelijke impact van luide muziek. Luid was vaak synoniem voor goed. Vele ex-muzikanten zagen hun levensstijl drastisch veranderen omwille van hyperacusis. Volgens de literatuur zou 40 % van de personen met een ernstige tinnitus hyperacusis vertonen.

2.5.3 Oorzaken

De Amerikanen Jastreboff en Hazel deden onderzoek naar de neurofysiologische processen die tinnitus en hyperacusis veroorzaken en brachten deze in kaart.

“Een sterke wisselwerking lijkt te bestaan tussen het auditief gehoorsysteem (+ corticale gebieden), het limbische systeem (veroorzaker van emotionele associaties) en het autonoom zenuwstelsel (lichaamsfuncties): wanneer interne geluidsprikkels (bij tinnitus) of externe geluidsprikkels (bij hyperacusis) negatieve reacties veroorzaken, dan ontstaat er een negatieve spiraal van hypervigilantie/alertheid op bepaalde geluiden met in bepaalde mate lichamelijke klachten (o.a. gespannenheid, trillen, schrikreacties, zweten) en geestelijke klachten (o.a. angstreacties, depressie) tot gevolg.” 10

Uit dit onderzoek zou je kunnen afleiden dat een autogene training tinnitus/ hyperacusis kan verminderen of verhelpen. De gevolgen van de aandoening blijken vooral psychosomatisch te zijn met sterk uitlokkende factoren zoals stress, alcohol, drugs,… Hier volgt een korte bekentenis van Ludo Kerkhofs (hyperacusis patiënt).

"Ik kan alleen maar door een drukke straat wandelen met een speciale koptelefoon op”, vertelt Ludo Kerkhofs. “En een citytrip of een bezoek aan een supermarkt is niet meer mogelijk.” De ex-gitarist van onder meer Plastic Bertrand was jarenlang blootgesteld aan luide muziek, vandaag verdraagt hij bijna geen geluid meer. Z’n oren suizen bovendien al 25 jaar. Ook zijn huis is volledig aangepast aan z’n handicap. Het gooide z’n sociaal leven overhoop.

Ludo is geen alleenstaand geval. 100.000 à 200.000 Belgen hebben last van oorsuizen, zo storend dat het een normaal leven onmogelijk maakt. “Dat komt omdat ze zich moeilijker kunnen concentreren op normale taken,” zegt professor Paul Van de Heyning, diensthoofd neus-, keel en oorziekten van de Universiteit Antwerpen. “Daar komt nog de emotionele beleving bij: de persoon kan angstige en depressieve gevoelens ontwikkelen.”11 Beeldmateriaal: uitzending van koppen op 3/02/2011.

http://www.een.be/programmas/koppen/geluidsnormen-controversieel

10 “Tinnitus.nl - Over tinnitus”, http://www.tinnitus.nl/over-tinnitus.html.11 “Eén - Koppen - Koppen - 3 februari 2011 | Eén”, http://www.een.be/programmas/koppen/koppen-3-februari-2011-1.


http://www.een.be/programmas/koppen/geluidsnormen-controversieel

2.6 Behandeling van gehoorschade.

2.6.1 Diagnose stellen

Aangezien de behandeling erg afhankelijk is van de diagnose is het belangrijk dat we eerst enkele manieren in kaart brengen om een diagnose te stellen. De exacte herkomst van tinnitus is nooit echt duidelijk; hiervoor dient men zich te onderwerpen aan enkele onderzoeken:

X-Ray

Audiogrammen

o Corticale audiometrie

o Tinnitus pitch match

o Tinnitus luidheid

o Maskeerbaarheid

Bij een X-ray wordt er een scan genomen van het hoofd, om na te gaan of er geen structurele afwijkingen zijn in het gehoor die deze aandoening veroorzaken. Ook een MRI of een CT scan kan hier worden afgenomen bij twijfel van de X-ray.

Eén van de vele testen die worden gebruikt is het audiogram, het is niet meer dan een gewone gehoorstest. Gehoorverlies en tinnitus komen in vele gevallen voor in combinatie. Corticale audiometrie is een onderzoek dat men gaat uitvoeren als de tinnitus zich beperkt tot 1 oor, in het andere oor zullen ze nagaan welke frequenties men hoort .

De pitch match is een test die wordt gedaan om na te gaan op welke frequentie de tinnitus zich bevindt bij diegenen wiens gehoor is aangetast door te luide muziek. We kunnen dit vergelijken met het geluid van het testbeeld van een televisie. (bij 74% ligt deze toon tussen de 3000-4000 Hz). Eens ze de frequentie hebben gevonden dan gaan ze vervolgens na hoe luid deze frequentie zich afspeelt. Eens ze deze kennis hebben gaan ze vervolgens op zoek naar mogelijke maskeergeluiden.12

Bij een duidelijk te behandelen diagnose start men de aangepaste therapie. Bijvoorbeeld: wanneer je voelt dat je oor dicht zit en het aan het suizen is, zal de diagnose een oorprop zijn en zal dit opgelost worden door gewoon weg deze oorprop te verwijderen.Wanneer dit niet het geval is worden er bijkomende tests gedaan. Een hiervan is het gehoor meten om te zien of er geen afwijkingen zijn. Het gehoor wordt gemeten aan de hand van een test waarbij via een koptelefoon verschillende frequenties op een verschillend niveau worden door gestuurd. Als je iets hoort moet je hierop reageren. De metingen worden uitgeschreven in een grafiek, uit de grafiek kan je vervolgens afleiden of je gehoor nog optimaal is of niet.

12 “How Is Tinnitus Diagnosed? | ehealthMD”, http://ehealthmd.com/library/tinnitus/TIN_diagnosis.html#risidual.


Figuur 9: audiogram

Wanneer een etiologische behandeling niet mogelijk is omdat de oorzaak van de schade niet herstelbaar is, richt de behandeling zich op de factoren die het oorsuizen negatief beïnvloeden: stress, onwetendheid, ongerustheid, …

Het verduidelijken van de oorzaken, een uitleg over het ontstaan en een verklaring over het wisselend optreden van oorsuizen helpt vele jongeren al een heel eind op weg. Verder adviseert men hoe men concreet de hinder van het oorsuizen kan verminderen volgens de principes van de Tinnitus Retraining Therapy (TRT-therapie) en habituatie met omgevingsgeluid ('sound enrichment’, hoorapparaten met of zonder tinnitusmaskers of generatoren).13

2.6.2 TRT-therapie

Deze behandeling werd opgestart door Jastreboff, en kan helpen om het gewenningsproces te versnellen waardoor men uiteindelijk (meestal na maanden maar soms slechts na enkele jaren) minder gevoelig wordt voor externe geluiden. In de meeste gevallen van klinisch significante hyperacusis boekt deze therapie succes. Na gemiddeld 18 maanden wordt de klacht meestal goed hanteerbaar of zelfs volledig geëlimineerd. Bij een kleine groep patiënten met klinisch significante hyperacusis (en/of tinnitus) zijn er andere oorzaken of onderliggende psychische en/of lichamelijke aandoeningen aan te wijzen waardoor de klachten meer of minder consistent blijven aanhouden.14

De TRT-therapie schenkt bijzondere aandacht aan het hanteren van de beïnvloedende factoren op het oorsuizen: stressreductie, behandeling van depressie, behandeling van de angststoornis, behandeling van temporomandibulaire dysfunctie(kaakstoornissen), algemeen gezondheidsbevorderende maatregelen (voldoende algemene lichaamsbeweging, alcoholgebruik, roken), …

2.6.3 Environmental Sound Enrichment

In een vroeg stadium van Tinnitus (wanneer de fantoom geluiden nog niet zo hevig zijn) is omgevingsgeluid een sterke factor om de fantoomgeluiden te bestrijden. In de 13 “UZA: Dienst NKO - Informatie voor patiënten”, http://www.nko.uza.be/patient/nko/tinnitus.htm.14 “The Tinnitus and Hyperacusis Centre: home of TRT”, http://www.tinnitus.org/home/frame/THC1.htm.


beginfase treedt tinnitus vooral op in stille omgeving. Extreme stilte is in onze natuurlijke leefomgeving een signaal voor gevaar. In de natuur zijn steeds achtergrondgeluiden aanwezig. Bij extreme stilte reageren wij alerter.

De laatste jaren evolueren we meer en meer naar stille leefomgevingen, misschien wel als reactie op een al te drukke en lawaaierige samenleving. We streven naar stille kantoorruimtes waar geluid uit de buitenwereld geweerd wordt door extra geluidswerend glas, geïsoleerde vloeren, geluidsarme toestellen, … In onze woningen streven we ook meer naar stille leefruimten: huishoudtoestellen op fluistertoon, dubbel glas, aparte televisieruimte, …

De therapie is gebaseerd op het vermijden van deze stille ervaringen omdat we als mens in natuurlijke omstandigheden steeds achtergrondgeluiden horen. De behandeling bestaat er in om de tinnitus te bestrijden door de natuurlijke geluiden terug te integreren in de woonkamer en werkomgeving.

Voorbeelden: een huisfontein waarbij het geluid van borrelend water het fantoomgeluid onderdrukt; mensen met slaapproblemen ten gevolge van tinnitus krijgen slaapkussens die zee - of windgeluiden produceren. Deze natuurlijke geluiden hebben een relaxerend effect op ons lichaam en zij maskeren het fantoomgeluid. Deze therapie werkt enkel wanneer de natuurlijke geluiden als positief ervaren worden. Deze therapie wordt 24 uur per dag toegepast.

2.6.4 Heelkundige behandeling

2.6.4.1 Corticale implant

In verschillende ziekenhuizen onder andere in Detroit en in België wordt corticale implantatie als nieuwe behandeling uitgevoerd. Hierbij wordt onder de schedel een elektrode geïmplanteerd. Deze geeft elektrische schokjes aan het overactieve deel van de hersenen dat een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van tinnitus.

De bedoeling is dat hierdoor de hyperactiviteit in de hersenen wordt onderdrukt, zodat de tinnitus kan verminderen of verdwijnen.

Deze vorm van behandeling is voorlopig alleen geschikt voor mensen met ernstige tinnitus die niet op een andere manier behandeld kunnen worden, maar lijkt vooral effectief als de tinnitus nog niet lang bestaat.

2.6.4.2 Cochleaire implant

De wetenschap experimenteert met behandeling via cochleaire implantatie. Deze behandelingen zijn nog experimenteel maar bieden nieuwe therapeutische mogelijkheden bij tinnitus door een auditief gemis op corticaal niveau. Deze implantatie overbrugt de weg van het geluid vanaf het uitwendig oor tot aan de cochlea


Figuur 10: geluidsprocessor: de uitwendige geluidsprocessor vangt het geluid op en zet het om in digitale signalen.

Hiermee worden de interne haarcellen overbrugd en wordt de waarneming direct naar de cochlea gestuurd via electronische pulsen. Hoe dit tinnitus bevordert is nog niet beschreven; hiervoor is verder onderzoek vereist.

2.6.4.3 De Infuustherapie

De in Duitsland gangbare infuustherapie kan ervoor zorgen dat uw recent ontwikkeld oorsuizen vermindert of verdwijnt. De infuusbehandeling heeft het meeste slaagkans wanneer men ze opstart binnen de 48 uur tot maximaal 1 maand na het ontstaan van de klachten. De behandeling kan later starten tot maximaal 3 maanden na het ontstaan van oorsuizen maar de kans op succes is dan veel geringer. Na 3 maanden noemt men het oorsuizen chronisch en is de infuusbehandeling niet meer van toepassing.

Het is een infuustherapie met als werkzame bestanddelen een ontstekingsremmer (prednisolon) en een middel om het bloed beter te kunnen laten stromen door de kleine bloedvaatjes in het gehoororgaan (pentoxifylline).15

2.6.5 Medicamenteuze behandeling

Recent verscheen er een artikel in de krant waaruit blijkt dat een doorbraak naar een meer succesvolle behandeling in de toekomst misschien haalbaar is. Amerikaanse onderzoekers deden onderzoek op muizen en tinnitus.

Het onderzoek deelde een muizenpopulatie op in twee groepen: één groep werd blootgesteld aan luide muziek, de andere bleef hiervan gespaard. Vervolgens bracht men beide muizenpopulaties samen en bood men geluiden aan van een normaal geluidniveau waarbij pauzes werden ingevoerd.

De muizen die onderworpen waren aan de luide muziek reageerden op de pauzes waaruit de onderzoekers afleidden dat ze tinnitus hadden. De andere muizen reageerden wel op de afwezigheid van geluid en ze werden angstig. (stilte = gevaar).

Na het experiment werden de muizen onderzocht en werden er stukjes weefsel van de gehoorkern nader bekeken. De kern reageerde veel harder op elektronische impulsen waardoor receptoren werden geblokkeerd die zenuwbanen remden of prikkelden.

Verder onderzoek wees uit dat wanneer men de boodschapperstof GABA blokkeert (deze staat in voor het afremmen van zenuwcellen), de reactie op elektronische impulsen minder heftig was. Verder onderzoek naar deze remming op GABA is nodig om dat deze enkel mag werken op het gehoorcentrum16

15 “oorsuizen | tinnitus | infuustherapie | informatie | ervaringen | begeleiding - oorsuizen | tinnitus | infuustherapie | informatie ervaringen begeleiding”, http://www.oorsuizen.webs.com/.


Figuur 10: geluidsprocessor: de uitwendige geluidsprocessor vangt het geluid op en zet het om in digitale signalen.

2.7 Preventie Tinnitus is een onaangename aandoening en de curatieve therapieën zijn beperkt: voorkomen is dus beter dan genezen.

Een betere geluidswetgeving en een strengere controle op de geluidsnormen vallen onder de preventieve maatregelen maar als individu blijf je dan afhankelijk van derden voor de preventie van gehoorschade. Op persoonlijk vlak is het dragen van oordoppen de beste preventieve maatregel. Let wel op want uit vergelijkende test blijken niet alle oordopjes even goed te beschermen dan ze voorschrijven en dit kan een vals gevoel van veiligheid geven. We gaan hierna verder in op het gebruik van oordoppen.

2.7.1 Oordoppen

Er bestaan verschillende soorten oordoppen. Ze verschillen afhankelijk van de manier waarop ze gemaakt zijn, de gebruikte grondstoffen en de mate van geluidbescherming dat ze geven. We geven een kort overzicht zonder volledigheid na te streven.

2.7.1.1 Standaard oordopjes

Figuur 11: schuimdopjes

Je kan ze aankopen in de doorsnee muziekwinkel maar ook in groot warenhuizen en niet gespecialiseerde handelszaken. De kostprijs bedraagt 2 tot 5 euro voor 2 of 3 paar. Voor ze in de gehoorgang in te brengen warm je de oordoppen op via kneden met de handen. Je draait ze vervolgens in wijzerzin in je oor. Voor dergelijke prijs kan je natuurlijk niet de allerbeste kwaliteit verwachten. Ze vervormen het geluid zodat muziek luisteren minder aangenaam wordt. Ze zitten niet erg comfortabel en zijn erg opvallend wat esthetisch een minpunt is.

16 “Medicijn tegen tinnitus mogelijk - Gva.be”, http://www.gva.be/nieuws/wetenschap/aid1041063/medicijn-tegen-tinnitus-mogelijk.aspx.


2.7.1.2 Wasbolletjes

Figuur 12 : wasbolletjes

Een alternatief voor oordopjes. Het zijn kleine bolletjes die je na kneden in het oor kan plaatsen. Deze zitten iets gemakkelijker dan de hoger beschreven oordopjes. Ze kosten minder (3 euro voor 6-7 paar) maar kunnen slechts één keer gebruikt worden. Een minpunt is het risico dat je deze wasbolletjes te diep in de gehoorgang duwt waardoor je medische hulp nodig hebt om ze te verwijderen.

2.7.1.3 Moldex Spark Plugs

Figuur 13: moldex plug

Moldex is een internationaal bedrijf dat over de hele wereld oordoppen verdeeld. Hun bekendste paar oordoppen zijn de Moldex SparkPlugs. Foam - zachte - oordoppen met stijl. Ze zijn vervaardigd uit extra zacht schuim, wat ze aangenamer maakt t.o.v. de vorige twee suggesties. De prijs is vergelijkbaar met de vorige twee.

2.7.1.4 Alphin Party plug

Figuur 14: Alphin Party plug


Dit zijn herbruikbare oordopjes en kosten slechts 11 euro. De oordoppen steken niet uit de oren, geven een vrij en aangenaam gevoel. Na enkele minuten ben je zelfs vergeten dat je oordopjes in hebt. Ze zijn speciaal ontworpen om naar festivals en concerten te gaan. De muziek wordt niet vervormd en ook een gesprek voeren vormt geen probleem. ze zijn verkrijgbaar met verschillende filters. Hierdoor wordt de muziek ervaring beter dan een moesje dat gewoon gaat dempen.

2.7.1.5 Variphone op maat gemaakte dopjes

Figuur 15: varhiphon oordoppen

Dit zijn oordoppen op maat gemaakt en zij bieden de maximale bescherming op concerten en festivals. Ze worden geleverd met verschillende filters van – 9 dB -15 dB en – 25 dB de prijs varieert van 135 tot 190 euro. de afscherming is optimaal in vergelijken met de lamelle oordopjes van party plug. Een vergelijkend onderzoek naar oordoppen van test aankoop bewees echter voor vele van deze gevallen het tegendeel.17

Werken al deze oordoppen wel even efficiënt zoals de producenten beweren? Testaankoop deed een vergelijkbare studie en kwam met verontrustende resultaten naar buiten. Om de oordopjes onderling te vergelijken gingen 36 jongeren tussen 18 en 30 jaar naar een concert. Daar werden ze vier uur lang blootgesteld aan een geluidsniveau van 105,3 db(A), te vergelijken met het lawaai van een kettingzaag. De jongeren werden in drie groepen verdeeld:

groep 1 kreeg op maat gemaakte oordopjes aangemeten;

groep 2 kreeg kneedbare wegwerpoordopjes van kunstschuim;

groep 3 kreeg de universele lamellendopjes.

De resultaten waren alarmerend. Volgens de metingen na het concert hadden 9 van de 36 proefpersonen gehoorschade aan beide oren opgelopen en 15 mensen aan één oor. Die schade zou zich grotendeels spontaan herstellen, mits voldoende rust van de oren.

De veiligste oordopjes bleken één soort op maat gemaakte oordopjes (169 euro) gevolgd door de schuimoordopjes van 0,62 euro per paar.

17 “oordopjes-Attach_s660313.pdf”, http://www.test-aankoop.be/symptomen-en-ziektes/20100920/oordopjes-Attach_s660313.pdf.


Dat de prijs helemaal niets zegt, bewezen de twee andere types op maat gemaakte dopjes die ook 169 euro kostten, maar niet eens een eindscore van 50 % behaalden omwille van lekken. Aan de hand van verschillende metingen, uitgevoerd door professor Bart Vinck en het Centrum voor Audiologie van het UZ Gent gingen ze na of de concertgangers al dan niet gehoorschade leden. Daarvoor vergeleken ze de schade aan de haarcellen voor en na het concert. Om de demping van de dopjes te bepalen, gingen ze met microfoontjes ter hoogte van het trommelvlies na hoeveel geluid er nog doordrong in een oor met oordopje.

Bij de op maat gemaakte gehoorbescherming maten ze of de oordopjes perfect pasten en niet lek waren, waardoor een deel van de lucht toch het oor ingaat, en beoordeelden ze de dienstverlening en informatieverstrekking in de gehoorcentra. 18

Besluit van dit onderzoek neerschrijven. Ui t de tabellen blijkt dat …..

18 “Oordopjes: veel kaf, weinig koren - Nieuwsflash - Test-Aankoop”, http://www.test-aankoop.be/vakantie-en-vrije-tijd/oordopjes-veel-kaf-weinig-koren-s660583.htm.


Figuur 16: tabel Test-Aankoop: vergelijkende studie van oordopjes

Dit is een alarmerend cijfer, aangezien je ondanks het feit dat je op maat gemaakte oordoppen draagt van bijvoorbeeld Laperre toch steeds schade zal oplopen omdat deze niet beschermen zoals het moet. Dit geeft een vals gevoel van veiligheid.

2.7.2 Hoe kan gehoorschade ontstaan ondanks oordopjes?

Bovenstaand onderzoek geeft reeds aan dat bijna geen enkel oordopje het beloofde aantal decibels dempt. Bij de universele lamellenoordopjes is die demping teleurstellend, wat ze meteen het etiket "af te raden" geeft.

De wegwerpbare schuimoordopjes dempen het geluid redelijk. Aangezien ze geen filter hebben, zal het geluid echter wel vervormd klinken. Ze zitten vaak ook ongemakkelijk en worden na langdurig dragen vermoeiend.

Bij de dure op maat gemaakte dopjes blijken die van Variphone aan de strengste eisen te voldoen en scoren de andere met wisselend succes. Het is overigens nodig dat de op maat gemaakte oordopjes in de gehoorcentra worden getest op "lekken": ze moeten perfect passen en mogen geen lucht doorlaten in de gehoorgang. Enkel de centra van Dialogue en Audio Nova voerden deze test uit. Die laatste dan nog alleen voor de oortjes van het merk Variphone, niet voor die van Exinore.

De lektest moet gebeuren met de mond dicht én tijdens het maken van kaakbewegingen. Dit was niet altijd het geval. Uit deze test bleek trouwens dat de dopjes van Dialogue ondanks een lektest uitgevoerd in het gehoorcentrum toch niet volledig lekdicht waren. Andersom kan ook: niet getest en toch lekdicht. Bij de oordopjes van Irenium konden we de lekdichtheid niet nagaan.19

Test-Aankoop oordopjes november 2008

19 “oordopjes-Attach_s660313.pdf”.


Hoofdstuk 3. Wetgeving

3.1 Inleiding De wetgeving omtrent geluidsnormen bij evenementen wordt geregeld door het K.B. van 24 februari 1977. Deze wetgeving wordt via allerlei uitzonderingsmaatregelen omzeild. We geven vooreerst het wettelijk kader en schetsen enkele uitzonderingen.

3.2 Koninklijk Besluit 1977 Koninklijk Besluit van 24 februari 1977 houdende vaststelling van geluidsnormen voor muziek in openbare en private instellingen.

Gelet op de wet van 18 juli 1973 betreffende de bestrijding van de geluidshinder;Gelet op het advies van de Hoge Gezondheidsraad;Gelet op het advies van de Raad van State;

Art. 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:Muziek: alle vormen van muziekemissie elektronisch versterkt en voortkomend van blijvende of tijdelijke geluidsbronnen. Openbare inrichtingen: alle inrichtingen alsmede hun aanhorigheden, die, al dan niet tegen betaling, voor het publiek toegankelijk zijn, ook al is de toegang tot bepaalde categorieën van personen beperkt, zoals danszalen, concertzalen, discotheken, privé-clubs, winkels, restaurants, drankgelegenheden, met inbegrip van die welke in open lucht gelegen zijn.Private inrichtingen: woningen en hun aanhorigheden en tuinen, en in het algemeen, alle plaatsen welke niet voor het publiek toegankelijk zijn. Buurt: alle in de onmiddellijke omgeving gelegen lokalen of gebouwen, waarin zich personen bevinden. Achtergrondgeluidsniveau: minimum geluidsniveau, gemeten over een periode van vijf minuten, bij uitschakeling van de onder 1 bedoelde geluidsbronnen in de onder 2 en 3 bedoelde inrichtingen.

Art. 2. In openbare inrichtingen mag het maximum geluidsniveau voortgebracht door de muziek 90 dB(A) niet overschrijden. Dit geluidsniveau wordt gemeten op gelijk welke plaats in de inrichting waar zich in normale omstandigheden personen kunnen bevinden.)20

3.3 Waarop is deze wetgeving gebaseerd? De huidige wetgeving is geschreven vanuit de bekommernis om de geluidshinder voor omwonenden te beperken bij muziekoptredens. Deze wet is nooit geschreven vanuit het perspectief om het publiek van muziekevenementen te beschermen.

De 90 dB geldt dus voor het lawaai dat omwoners moeten aanvaarden.

20 “file.aspx”, http://www.pzglm.be/file.aspx?id=51.


3.4 Wat betekent 90 dB(a)? De wet spreekt over dB(a): dit heeft te maken met het feit dat de meetcurve van een dB A meter het dichtste in de beurt komt van het menselijke gehoor (zie Luidheidcurves - hoofdstuk 1).

Figuur 17: dB (A) m eetcurve

Het is duidelijk dat deze meetapparatuur niet alle frequenties even luid zal gaan opnemen. 90 dB (a) is reeds na 4 uur schadelijk voor het gehoor maar voelt helemaal niet zo luid aan. Volgende link maakt duidelijk waarom 90 dB(a) onhaalbaar is voor vele optredens.

http://www.youtube.com/watch?v=ZPW5Zk4kgQA&playnext=1&list=PL8B0E4D951D80EB0D

3.4.1 dB (A) Vs dB (C) en dB (B)

Het werd al duidelijk dat het menselijk oor vooral gevoelig is voor de frequenties tussen de 1 – 4 kHz. We ervaren tonen die hier onder of boven liggen luider zonder ze storend te vinden. Zo zal een baslijn van 200 Hz veel luider mogen spelen dan een toon die op 3000 Hz speelt. Deze kennis over het menselijk oor is dan ook zeer belangrijk om metingen uit te voeren als het gaat om beschadigingen van het gehoor. Om een correcte meting uit te voeren worden de meetapparaturen voorzien van verschillende filters om zo dicht mogelijk bij het menselijk oor te komen.Zo heb je dB (A) dB (B) en dB (C).




Figuur 18: dB A/B/C

Hierbij is dB (A) te vergelijken met de phons vanuit hoofdstuk 1 (equal-loudness curve).

dB (C) meet de geluidsdruk over de hele lijn maar wordt dus zelden gebruikt omdat deze niet in dezelfde lijn van ons gehoor meet, enkel bij zeer hoge geluidsniveaus. Als de bassen te luid worden kan de dB (a) curve mogelijke schade niet meer meten en worden de dB(A) en (C) curve in combinatie gebruikt.

Het is ook zeer belangrijk te weten dat elke verdubbeling van de afstand ten opzichte van de geluidsbron een vermindering van 6 dB inhoud. Dit is te berekenen met een eenvoudige logaritmische formule die zijn oorsprong kent in de concentrische voorplanting van het geluid. (4 pi r²)

X dB = 10 Log (r1²/r2²) = 20 Log R1/R2 (R1 geluidsdruk afstand 1 en R2 geluidsdruk afstand 2)

Als de afstand verdubbelt (bv 4m ten opzichte van 2 m) dan is de uitkomst altijd 0,5 de logaritme van 0,5 = -0,3.Hieruit volgt dat een verdubbeling van de afstand telkens gepaard gaat met een afzwakking van -6 dB want -0,3 x 20 = -6.

Om het nog iets duidelijker te maken neem ik er een voorbeeld vanuit de praktijk bij.

Als we een versterker en een speaker bezitten die respectievelijk op een afstand van 1 m bij een vermogen van 1 watt 99 dB genereren en we weten dat de versterker 100w vermogen heeft. dan kunnen we vervolgens de berekening maken hoeveel geluid de achterste rij op 29 m bereikt.

De luidspreker op 100w vermogen geeft dus 10 Log 100/1 = 10 x 2 = 20 dB extra (de formule voor het rekenen met wattage is anders dan die voor de afstand: hier zitten we niet met een kwadraat) 10Log P1/P0;

De afstand wordt 20 Log 29/1 = 20 x 1,46 = 29 dB verlies;


op de laatste rij bekomen we dus nog een geluidsdruk van 119 (99+20) – 29 = 90dB.

Hierbij nog eens nadrukkelijk zeggen dat deze 90 dB nog steeds de officiële norm is.

3.5 Uitzonderingen op de wetgeving

Bestuurlijke overheden kunnen op aanvraag van een organisator uitzonderingen op de wetgeving toestaan. Deze afwijkingen op de wetgeving K.B. 1977 komen steeds meer voor. De organisator krijgt dan de toelating om de 90 dB te overschrijden maar er bestaan dan wettelijk geen limieten meer waardoor de geluidniveaus bij muziekevenementen sterk de hoogte in gaan. Er is nood aan een haalbaar wettelijk kader waarbij ook aandacht is voor de bescherming van het publiek.


Hoofdstuk 4. De praktijk

Tussen wetgeving en praktijk gaapt er een brede kloof. Hoofdstuk vier geeft een beschrijving van wat er zich effectief afspeelt in de entertainmentsector. Eerst halen we enkele onderzoeken aan waaruit de desastreuze toestand blijkt wat betreft gehoorbescherming in de entertainmentsector. We proberen tevens te verklaren waarom men voor veel decibels kiest.

4.1 Praktijkvoorbeelden

4.1.1 Onderzoek in de ‘Vooruit’ door Bart Vinck

Officieel is vandaag nog steeds het K.B. uit 1977 van toepassing al wordt dit nog nauwelijks nageleefd. Via afwijkingen ,toegestaan door bestuurlijke overheden, zijn er wettelijk geen bovengrenzen meer. Zo was het mogelijk om op Pukkelpop 2009 resultaten te meten met pieken van 128 dB wat gelijk is aan twee straaljagers die naast elkaar vliegen. 21

“We hebben metingen gedaan in ‘de Vooruit’. We noteerden lawaainiveaus van 100 tot 110 dB. Dat wil zeggen dat in minder dan één minuut hoorcellen sneuvelen. Definitief! Het bewijs? Iedereen die buiten komt heeft last van oorsuizingen. De wetgeving laat 90 dB toe, wat reeds na een kwartier schade toebrengt aan het oor . Met andere woorden, de wetgeving is er alleen maar op gericht om de geluidshinder voor de omwonenden te beperken en bekommert zich totaal niet om de gezondheid van de mensen die in het lawaai zitten. Het resultaat is ernaar. Het gemiddeld gehoor van 18- tot 30-jarigen moet normaal gesproken perfect zijn. De realiteit toont een gemiddeld gehoor bij deze groep die we normaal vinden bij 45- tot 50-jarigen. We vinden zelfs bijna geen jonge mensen meer met een perfect gehoor. Een probleem dat zich bijvoorbeeld bij de luchtmacht laat voelen, waar bijna geen enkele kandidaat nog voldoet aan de strenge gehoornormen. Het is duidelijk”, besluit professor Vinck, “er moet beter geïnformeerd worden en de Europese wetgeving moet strenger, met bijvoorbeeld verplichte lawaaibegrenzing van de MP3, verplichte oorbescherming in een lawaaierige werkomgeving enzovoort. Pas dan zal ik rustig slapen!”22

[Bart vinck 2009]

4.1.2 Pukkelpop Anno 2008

Tijdens de festivals werden de bezoekers blootgesteld aan geluidssterktes tussen de 105 en de 115 decibel. Op Pukkelpop werden zelfs waarden boven de 120 decibel gemeten. Vinck: “Volgens een K.B. van 1977 mag elektrisch versterkte muziek de geluidssterkte van 90 dB niet overschrijden. 90 dB is bijvoorbeeld de maximumgrens voor fuiven. Het risico van gehoorschade neemt toe als je langer dan een kwartier blootstaat aan 90 dB. Voor festivals maakt de wetgever echter een uitzondering: in

21 “FOLTERPOP.BE | FESTIVALITIS: LEVENSLANGE GEHOORSCHADE BIJ 1 OP 4 FESTIVALGANGERS”, http://www.folterpop.be/FESTIVALITIS/festivalitis.htm.22 “FOLTERPOP.BE | PUKKELPOP 2009 - HEMELTERGEND VOOR OMWONENDEN”, http://www.folterpop.be/PUKKELPOP_2009/pukkelpop-2009.htm.


dat geval mag de grens overschreden worden tot zo'n 100 dB. Maar we maten geregeld waarden boven de 110 dB.”23

Wat daarbij opvalt, is dat de plek waarop je staat op de festivalweide geen noemenswaardig verschil uitmaakt. Dankzij de geluidstorens is het volume over het hele veld even hard. En eens op de weide, kun je er niet zomaar even af om je oren te laten rusten. Bovendien voorzien veel grote festivals naast het hoofdpodium ook nevenpodia (de bekende marquees ).

Ook daar gingen Bart Vinck en zijn medewerkers meten: “De geluidssterkte in die tenten ligt vaak nog vijf, zes decibel hoger dan erbuiten.”24

Van de jongeren die meewerkten aan het onderzoek liep 24,3 procent permanente gehoorschade op. Dat is één op de vier. Daarnaast had ruim 60 procent gedurende meer dan een week last van permanente oorsuizingen. Dat is een andere vorm van gehoorschade, maar dan in een nog omkeerbaar stadium. De resultaten van de groep uit Gent stemmen overeen met die van gelijkaardige studies in de VS en het Verenigd Koninkrijk: een op de vier festivalgangers loopt permanente gehoorschade op.

Merken die festivalgangers dat? Hebben ze er last van? Vinck: “Absoluut. Alleen dringt het niet meteen door en denkt iedereen dat het wel spontaan zal herstellen. Door de geluidsoverlast op festivals sneuvelen vooral de haarcellen. Die staan in voor de hoge frequenties.

Bij bezoekers van Graspop Metal Meeting, bijvoorbeeld, waar de muziek extreem hard stond, stelden we bij een kwart van de onderzoeksgroep vast dat meer dan de helft van de haarcellen die instaan voor het onderscheiden van medeklinkers vernietigd waren. Die mensen hebben het in hun verdere leven moeilijk om een gesprek te kunnen volgen als er achtergrondgeruis is - in een restaurant of in het café, bijvoorbeeld.”25

Eens ze beseffen dat er geen weg terug is, omdat het menselijke gehoor helemaal geen recuperatievermogen heeft, slaat de paniek toe. Deze mensen beschermen zich in de toekomst op concerten tegen geluidsschade.

4.2 Waarom zo luid ? Velen vragen het zich wellicht af waarom er eigenlijk zo hard wordt gespeeld op een festival of waarom de muziek zo luid staat in de clubs.23 “FOLTERPOP.BE | VLAAMSE REGERING DOOF EN BLIND VOOR LAWAAIHINDER"”, http://www.folterpop.be/VLAAMSE_REGERING/Vlaamse_Regering.htm#20090824_Festivals_kunnen_dodelijk_zijn.24 “FOLTERPOP.BE | FESTIVALITIS: LEVENSLANGE GEHOORSCHADE BIJ 1 OP 4 FESTIVALGANGERS”, http://www.folterpop.be/FESTIVALITIS/festivalitis.htm.25 “FOLTERPOP.BE | GETUGENISSEN VAN OVERLAST FESTIVALS”, http://www.folterpop.be/GETUIGENISSEN/getuigenissen.htm#064_BLIJER_MET_VOLUMEKNOP_S_NACHTS_STILLER_DAN_MET_VOLKSFEESTJE.


In vele gevallen vindt het publiek, dat op dat moment nog onwetend is voor de gevolgen van de luide muziek, het zelf wenselijk dat het zo luid staat. Het brengt hen in een soort roes die onbeschrijflijk is en die je niet kan bereiken wanneer de niveaus stiller staan. Hierrond zijn er verschillende onderzoeken gedaan. Eentje daarvan heb ik nader bekeken en wordt verder toegelicht.26

4.2.1 Gedrag van personen die worden blootgesteld aan luide muziek

Veel en lang luisteren naar luide muziek brengt gevolgen met zich mee, in veel gevallen is tinnitus of gehoorverlies een direct gevolg.Het feit dat een constante blootstelling zich voordoet is een vorm van verslaving. Geluiden die wij als aangenaam aanvaarden (geen verkeersgeluiden, overvliegende vliegtuigen,…) kunnen zeer luid waargenomen worden zonder dat wij ons hier aan gaan storen. Het is een vorm van groepsdruk als het ware, hoe meer mensen bepaalde muziek gaan appreciëren, hoe luider hij aanvaard wordt. In een experiment waarbij twee verschillende soorten muziek werd afgespeeld werd een hoger geluidsniveau geapprecieerd voor de muziek die de grote meerderheid aanvaardde als zijnde goede muziek. Muziek onthult als het ware een verschil in respons t.o.v. ‘noise’. Door deze conclusie wordt muziek omschreven als zijnde verslavend en wordt deze parallel gezet aan de verslaving van alcohol en drugs. Muziek kan inwerken op onze gemoedstoestand, negatieve waarden onderdrukken en onze pijngrens verhogen. Bij een subgroep in onze samenleving speelt de luidheid hierbij een grote rol. De waarschijnlijkheid dat deze verslaving de grootste troef is van de muziekindustrie is navenant. Verslavingen zijn er om onderhouden te worden.27

Zoals bij drugs- en alcoholverslavingen is de ‘need to reexperience’ het grootste gevaar. Het hunkeren naar emotionele onderdompeling loopt ook hier parallel met drugs en alcohol verslavingen.28

Om te bewijzen dat muziek verslavend is werd er een vragenlijst bestaande uit 32 vragen opgesteld: ‘the Northeastern Excessive Music Listening Survey’ (NEMLS). Deze vragenlijst spiegelt zich aan de vragenlijst voor alcoholverslaving. Acht van de vijfentwintig vragen zijn nagenoeg identiek,(vind je jezelf een normale drinker werd simpel herleid tot vind je dat je op een normaal niveau naar muziek kan luisteren). Negen van de vijfentwintig vragen werden slechts gewijzigd om ze gerelateerd aan muziek te maken en niet aan alcohol. Zo werd de vragenlijst aangepast aan de leeftijd en het leefmilieu. Ook de symptomen werden uiteraard aangepast.

‘Ben je ooit in problemen gekomen door te drinken?’ (schoolgaande jeugd word toegevoegd, problemen met muziek op school.)

‘Heeft men u ooit verteld dat u levercirrose heeft.’ = (heeft men u ooit verteld dat u NIHL (Noise induced hearing loss) hebt.)

26 “On the behavioral characteristics of loud-music listening.pdf”.27 “On the behavioral characteristics of loud-music listening”, zotero://attachment/152/.28 Minor e.a., “Rock on! An elementary model of customer satisfaction with musical performances”.


Er waren maar twee vragen die niet konden vertaald worden naar muziekverslaving. Hiervoor werden andere vragen gemaakt. Deze vragen werden aan het einde van de vragenlijst niet gecodeerd om de uitkomst zo nauwkeurig mogelijk te houden en zo weinig mogelijk speculatie toe te laten. Alle vragen werden opgesteld volgens de ‘diagnostic and statistical manual of mental disorders’ (zie bijlage).

In deze vragenlijst werden t.o.v. de originele vragenlijst 23 aanpassingen gedaan en een toevoeging boven op de drie demografische parameters (leeftijd, scholing en geslacht). Onder meer de aanvaardbaarheid van geluid, de kennis van schade en de blootstelling werden bevraagd Achteraf werd deze test getoetst door 2 verschillende universiteiten en volledig accuraat verklaard.

90 personen, opgegroeid in Amerika, participeerden aan het onderzoek. De leeftijd varieerde tussen 15 tot 56 jaar. De personen werden in verschillende groepen opgedeeld per leeftijd en scholing:

groep 1: frequente luisteraars (3) groep 2: personen gerekruteerd uit een muziekwinkel (49) groep 3: studenten (18) groep 4: niet medische staf van een ziekenhuis (20)

Uiteindelijk bleken na de test 8 personen verslaafd te zijn, waarvan 5 mannen en 3 vrouwen. Toch blijft het moeilijk deze verslaving te bewijzen, mede hierdoor is het terug brengen van de hoge geluidsniveaus van muziekfestivals en concerten zo moeilijk. Verslaving kan ook optreden bij individuele muziekbronnen. We illustreren dit aan de hand van de problematiek rond de pmp (MP3).


Hoofdstuk 5. De pmp (MP3) personal music player

5.1 Inleiding We beperkten ons in deze scriptie in de voorgaande hoofdstukken tot de risico’s op gehoorschade in de entertainmentsector. De individuele muziekcomsumptie via pmp (MP3) blijkt echter even risicovol voor het oplopen van permanente gehoorschade. De muziekconsumenten zijn zich van deze risico’s onvoldoende bewust. Europa wil initiatieven nemen om de consumenten beter te beschermen. We lichten in dit hoofdstuk toe waarom een Europese regelgeving wenselijk is.

5.2 Potentieel schadelijke factoren van de pmp “Sinds de jaren '90 is de analoge draagbare muziekspeler en ook de daarna op de markt gekomen CD-speler grotendeels uit het straatbeeld verdwenen en vervangen door de digitale MP3-speler. Net zoals enkele jaren geleden worden er opnieuw vragen gesteld over de mogelijk gehoorschade veroorzaakt door deze toestellen.” 29

Werd je vroeger nog gewoon doof van overmatig masturberen - vandaag de dag is de iPod de gebeten hond als het gaat om premature hardhorigheid.

Meerdere factoren laten veronderstellen dat de MP3-spelers potentieel schadelijker zijn voor het gehoor dan de vroegere draagbare muziekspelers (walk-mans, CD-spelers). Door de langere levensduur van de batterijen, hun kleinere afmetingen en de grotere muziekopslagcapaciteiten kunnen MP3-spelers frequenter en gedurende een langere tijd gebruikt worden dan de vroegere muziekspelers.

Bovendien worden de oortelefoontjes waarmee wordt geluisterd, heel dicht bij het trommelvlies geplaatst, waardoor je rechtstreeks schade krijgt aan de gevoelige cellen in het binnenoor. Deze “oortjes” die men in het oor plaatst en niet erop, doen het geluidsniveau dat door het oor wordt ontvangen, toenemen met 7 tot 9 bijkomende decibels. Door de nieuwe digitale technologie is het voor de gebruikers aangenamer bij hoge volumes naar muziek te luisteren, aangezien bij deze niveaus minder vervorming van de muziek optreedt dan bij de oudere technologie.

29 “OIVO-CRIOC - MP3-spelers en gehoorschade”, http://www.crioc.be/index.php?mode=document&id_doc=2094&lang=nl.


5.3 Onderzoek naar de luistergewoonten bij jongeren in Nederland

Onderzoeker Ineke Vogel van het Erasmus MC bekeek de luistergewoonten van 1500 jongeren tussen de 12 en 19 jaar en kwam tot de conclusie dat maar liefst vier van de tien gehoorproblemen krijgen door harde muziek, terwijl 10% krijgt te kampen met ernstige en onomkeerbare gehoorschade.

De Nationale Oor stichting is al een lange tijd bezig met het onderzoeken van het luistergedrag van mensen om dit in kaart te brengen. Zo bestaat er een site oorcheck.nl waar heel wat vragen worden gesteld en testen worden afgenomen om het luistergedrag van verschillende mensen in kaart te brengen. Uit die resultaten blijkt nu dat 24% van de deelnemers gevaar loopt op permanente gehoorschade. Naar een MP3 op 80 dB (a) kan je 40 uur per week luisteren zonder schade op te lopen. In vele gevallen ligt deze grens echter veel hoger zodat de aanvaardbare luistertijd per week sterk naar beneden gaat. Per 3 dB (a) extra gaat de luistertijd met de helft naar beneden. Op 83 dB (a) mag je nog max 20 uur luisteren. iIpod’s en vele andere soorten mp3 spelers halen op maximum niveau meer dan 100 dB wat de niet schadelijke luistertijd herleidt tot +- 5 min.30 www.oorcheck.nl

De keuzen van de oortjes of koptelefoon speelt hier een zeer grote rol in. Een degelijke koptelefoon hoeft heel wat minder luid te staan om het zelfde niveau te halen dan van die kleine oortjes waardoor het niveau van de speler naar beneden kan. Het is dus vanzelfsprekend wanneer je een goede hoofdtelefoon draagt, de kwaliteit van de muziek de hoogte ingaat samen met het luidheidsgevoel. Hierdoor zetten mensen hun hoofdtelefoon stiller en is de schade in de meeste gevallen minder groot. Kleine Ipod oortjes worden regelmatig te luid gezet om achtergrond geluiden weg te filteren, de kwaliteit hiervan is dermate laag en het behaalde frequentie spectrum is vrij beperkt waardoor het oor (extra gevoelig voor 1 tot 4 kHz) sneller beschadigd raakt. Zet je een dergelijke hoofdtelefoon te luid dan is het positief effect uiteraard ver te zoeken.

5.3.1 Cijfers uit eigen land

Ook in België is er reden tot ongerustheid. Professor Vinck van de Universiteit Gent gaf aan dat hij de jongste tien jaar bij jongeren tussen 6 en 18 jaar 12 % meer gevallen van tinnitus vaststelt. Hij stelde ook vast dat het gehoor van jongeren in het algemeen met 17 % achteruit ging en spreekt van een generatie jongeren met de oren van 50-jarigen. Volgens professor Van de Heyning van het Antwerps Universitair Ziekenhuis wordt gehoorschade, vooral bij jongeren, een steeds nijpender probleem. Bij twintigers zou volgens recente cijfers al een kwart gehoorverlies oplopen. Dat komt vooral door de huidige muziekcultuur: hoofd- en oortelefoons, MP3-spelers, fuiven en popconcerten. Dit is uiterst onrustwekkend.31

30 “Oorcheck - De website over oorzaken en gevolgen”, http://www.oorcheck.nl/.31 “Gehoorschade door MP3-spelers: Hoge Gezondheidsraad vraagt dringend maatregelen [gezondheid.be]”, http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=5114#1.


http://www.oorcheck.nl/

5.3.2 Europese commissie wil wetgeving

Naar aanleiding hiervan wil de commissie maatregelen nemen. Het begrenzen van de spelers vinden ze geen optie. Deze beveiligingen zouden vrij snel gehackt worden en dan is de beveiliging waardeloos. Ze kozen voor een preventieve aanpak waarbij de luisteraar geïnformeerd wordt van zodra de 80 dB (a) overschreden wordt.

De voorstellen voor het aanscherpen van de Europese normen voor het maximumvolume van muziekspelers en mobieltjes zijn gedaan door Eurocommissaris voor Consumentenzaken Meglena Kuneva. De commissaris wil dat de fabrikanten van mediaspelers en mobiele telefoons het standaardvolume verlagen van 100 dB naar 80 dB. Wanneer de gebruiker er toch voor kiest om de muziek harder te zetten dan de 80 dB-norm, dan zou er eerst een waarschuwing voor mogelijke gehoorschade op de display getoond moeten worden.

Kuneva wil de normen voor het volume aanscherpen omdat de huidige 100 dB-norm onvoldoende bescherming zou bieden. Volgens de eurocommissaris is uit eerder EU-onderzoek gebleken dat acht uur per dag luisteren naar muziek op maximaal 80 dB nog net niet tot gehoorschade leidt. In datzelfde onderzoek werd geconcludeerd dat tot tien miljoen Europeanen permanente gehoorschade dreigen op te lopen door te lang naar harde muziek te luisteren, waarbij de kritische grens op 89 dB zou liggen.32

Veel nieuwe mp3-spelers zouden volgens de EU extra gevaarlijk voor het gehoor zijn, omdat zij bij hoge geluidsvolumes nauwelijks vervorming vertonen. Ook zouden de huidige in-ear-hoofdtelefoons het geluid dieper het oor laten binnendringen, waardoor het volume met nog eens 9 dB kan toenemen. Sommige spelers zouden volumes tot 120 dB uitsturen, vergelijkbaar met de geluidsproductie van een opstijgend vliegtuig.33

De voorstellen voor de nieuwe geluidsnormen wil Kuneva nog gaan bespreken met de hardware fabrikanten alvorens een definitief voorstel naar de EU-lidstaten zal worden gestuurd. Bovendien wil de eurocommissaris de industrie twee jaar de tijd gunnen om de nodige technische aanpassingen door te voeren in nieuwe mobieltjes en MP3-spelers.34

32 “Leidse audioloog: veel gehoorschade door mp3-spelers | Pro | Tweakers.net Nieuws”, http://tweakers.net/nieuws/42771/leidse-audioloog-veel-gehoorschade-door-mp3-spelers.html.33 “OIVO-CRIOC - MP3-spelers en gehoorschade”.34 “hearing-loss-personal-music-player-mp3-l1_en.pdf”, http://ec.europa.eu/health/opinions/hearing-loss-personal-music-player-mp3-l1_en.pdf.


Hoofdstuk 6. Naar een nieuwe wetgeving

6.1 Inleiding De verouderde geluidswetgeving en de evolutie in de entertainmentsector maken een nieuwe geluidswetgeving noodzakelijk.

Uit voorgaande hoofdstukken blijkt dat er dringend moet opgetreden worden om het publiek te beschermen tegen gehoorschade bij muziekevenementen.De muzieksector heeft hiertoe een initiatief genomen in de vorm van een charter waartoe men zich vrijwillig wil engageren. We geven dit charter weer. Vanuit de Vlaamse Gemeenschap lanceerde Minister Schauvliege een eigen voorstel dat niet in overeenstemming is met dit charter.

6.2 Charter Anno 2010 Belgisch charter voor beperking gehoorschade tijdens muziekevenementen. Het charter is een initiatief van de Belgische muzieksector. Opmerkelijk aan het charter is dat alle partijen betrokken bij de muziekevenementen zich scharen achter één voorstel. Dit compromis stelt een maximale geluidsdrempel van 103 dB voor en neemt enkele omkaderende maatregelen zoals oordoppen ter beschikking stellen en chill-outrooms.

Op de website geluidsnieuws.nl vat een artikel van studio Brussel het charter als volgt samen: “FMIV en andere organisaties, 21 juni 2010. De Belgische muzieksector ondertekent een charter voor beperking gehoorschade tijdens muziekevenementen.

De Vlaamse muzieksector werkt mee met de Vlaamse overheid aan het opstellen van een reglementering tegen gehoorschade bij muziekevenementen. Echter wil zij niet wachten om nu al actie te ondernemen en ondertekent hierom met de Waalse collega’s een charter voor beperking van deze gehoorschade op haar concerten.

Met het ondertekenen van het charter verbinden festival- en concertorganisatoren samen met de verantwoordelijken van concertzalen en met de steun van zowel artiesten als hun entourage en technici, zich tot een realistische regelgeving omtrent het maximum toegelaten geluidsniveau tijdens optredens en party’s.

Het is de eerste keer dat dergelijk initiatief wordt ondernomen. De belangrijkste maatregel is het vastleggen van de maximum geluidsdrempel op 103 dB, gemeten over 15 minuten aan de mengtafel, tijdens concerten en party’s. Hiermee treedt Vlaanderen in de voetsporen van Nederland, Denemarken en andere landen binnen de EU waar deze standaard al enige tijd geldt. In sommige buurlanden als Frankrijk en UK wordt 105-107 dB(A) gehanteerd. Er werden ook enkele flankerende maatregelen opgenomen in het charter, waaronder het voorzien van oordoppen en chill-outrooms, die iedereen in de mate van het mogelijke zal toepassen. “35

De integrale versie van het charter vindt u terug in bijlage 1.

35 “Belgisch charter voor beperking gehoorschade tijdens muziekevenementen (Geluidnieuws, juli 2010)”, http://www.geluidnieuws.nl/2010/juli2010/charter.html.


6.3 Voorstel Minister Schauvliege Minister Schauvliege lanceerde een eigen voorstel dat op vele punten afwijkt van het bovenvernoemde charter. Zij stelt een grotere beperking van de luidheid voor en legt gradueel verschillende begeleidende maatregelen op afhankelijk van het geluidsniveau. Hierbij hanteert ze drie geluidstrappen: 90 dB(a) – 95 dB(a) – 100 dB(a).

We citeren hier het voorwoord uit haar omzendbrief van 19.01.2011 waarin zij de verantwoording geeft voor haar wettelijk initiatief. Vervolgens geven we een synthese van de belangrijkste inhouden in het wetsvoorstel. Voor de integrale tekst verwijzen we naar bijlage 2.

Voorwoord:

“In de zomer van 2009 barstte een publiek debat los over geluidsniveaus op muziekevenementen en toenemende gehoorschade.

Bij het begin van mijn ministerschap ontving ik daarover vele ongeruste brieven en mails. Met het ontbreken van een reglementering om de bezoeker te beschermen, was ik vroeger ook als Schepen van Jeugd geconfronteerd.

Om tot een gedragen oplossing te komen, heb ik het initiatief genomen om alle belanghebbenden met kennis en ervaring op het terrein, samen te brengen.

Dit voorstel is het resultaat van verschillende overlegmomenten met vele betrokkenen zoals oorspecialisten, geluidsdeskundigen en technici,organisatoren, zaaluitbaters, discotheken, de jeugdsector, gemeentediensten en andere overheden.

Op 1 december 2009 vond een eerste rondetafelconferentie plaats waar de vraag naar een duidelijke wetgeving naar voren kwam.

Na een grondige screening van binnen- en buitenlandse wetgeving werden in het voorjaar van 2010 enkele modellen in werkgroepen afgetoetst.

Vervolgens werd de RIA (Reguleringsimpactanalyse) opgemaakt en vonden in het najaar van 2010 nog verschillende gesprekken met specialisten plaats. Dat alles resulteerde in een voorstel om VLAREM aan te passen.

Er is gekozen voor een getrapt systeem met drie categorieën omdat het niet nodig is dat elke muziekactiviteit even hoge geluidsniveaus haalt. Flankerende maatregelen moeten het publiek als groep en individueel beschermen.

Ik dank iedereen die het voorbije jaar op een constructieve manier aan dit voorstel heeft meegewerkt, in het bijzonder de administratie Leefmilieu.

Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur”36

36“20110119_Voorstel reglementering maximale geluidsniveaus muziek.pdf”.


6.3.1 Voorstel nieuwe wetgeving

Het voorstel maakt qua wetgeving geen onderscheid tussen ingedeelde en niet-ingedeelde muziekinrichtingen. Een ingedeelde inrichting is een inrichting waarvoor een milieuvergunning (klasse 1 of 2) dient aangevraagd of een melding (klasse 3) dient gedaan te worden. Voor ingedeelde en niet-ingedeelde inrichtingen gelden dezelfde voorwaarden tenzij uitdrukkelijk anders vermeld.

Bepalend in de wetgeving is het getrapte maximum geluidniveaus, opgedeeld in drie klasses. Bij elk geluidsniveau verschillen de flankerende maatregelen.

6.3.1.1 Klasse 1 - minimum

In de minimum klasse is het geluidsniveau wettelijk beperkt tot op 90 dB (A) LAeq en. dit continu gemeten, op een vast bepaalde plaats van de speakers. In deze klasse zijn er geen flankerende maatregelen voorzien. Deze klasse is tevens de maximum klasse voor kindervoorstellingen.

6.3.1.2 Klasse 2 - midden klasse

In de middenklasse aanvaard men geluidsniveaus tussen de 90 en de 95 dB (A) LAeq en 105 dB (C) LCeq over een tijdspanne gemeten van 15 minuten.

Volgende flankerende maatregelen worden opgelegd:

overal waar het publiek toegang heeft is de norm van toepassing;

informatie over mogelijke schade is verplicht;

aanbod van oordopjes is verplicht (eventueel tegen een kleine vergoeding);

continu meten LAeq 15 min;

grondplan met speakers en meet punten is vereist;

een duidelijke indicatie van het geluidsniveau voor de verantwoordelijke.

6.3.1.3 Klasse 3 - absolute maximum

In de maximale geluidsklasse wordt de norm vastgelegd tussen 95 en 100 dB(A)LAeq, 15min en LCeq, 15min 115 dB(C) vastgelegd. Dit is de wettelijke absolute bovengrens.

De flankerende normen blijven ongewijzigd in vergelijking met klasse 2 enkel de oordopjes moeten nu gratis aangeboden worden en de geluidsindicatie moet continu zichtbaar zijn voor het publiek .


6.3.2 De verschilpunten tussen het charter en het voorstel van Minister Schauvliege

Hoewel beide voorstellen groeiden uit overleg met de verschillende actoren in de muziekwereld is het eindresultaat toch verschillend.

Binnen het charter van de Belgische muziekwereld kiest men voor één maximum geluidsniveau met flankerende maatregelen. De Minister kiest voor een getrapt maximum geluidsniveau met flankerende maatregelen.

Beide initiatieven kiezen voor het instellen van een maximum geluidsniveau maar de Minister weerhoudt een strengere norm dan de muzieksector.

Het getrapte systeem heeft als voordeel dat muziekevenementen die zich houden aan de klasse 1 norm van het wetsvoorstel geen ‘dure’ flankerende maatregelen moeten nemen. Een evenement kan zelf kiezen in welke klasse het terecht komt, en moet zich vervolgens gaan gedragen aan de regels die zich volgens de flankerende waarde worden voorgeschreven.

6.3.3 Reacties op het wetsvoorstel

De grootste kritiek op het wetsvoorstel richt zich op het maximale geluidsniveau. Vanuit de muzieksector acht men een beperking tot 100 dB(a) niet verantwoord. Technisch is deze norm in concertzalen niet haalbaar: testen met een eenvoudig drumstel geven aan dat de maximumgrens al overschreden wordt (cfr. video http://www.hln.be/hln/nl/946/Muziek/article/detail/1214071/2011/01/27/Het-bewijs-dat-100-decibel-limiet-niet-werkt.dhtml) en het publiek maakt al meer geluid dan de maximumnorm.

De vrijstelling van flankerende maatregelen voor muziekevenementen die zich beperken tot 90 dB(a) zijn enkel theoretisch. Optredens met deze maximumgrens zijn niet haalbaar waardoor iedereen zich zal moeten aanpassen aan de opgelegde regels van klasse 2. Voor vele kleinere initiatiefnemers, zoals jeugdhuizen, is dit geen haalbare kaart.

Bij de constante metingen stellen velen zich vragen. Hoe moet dit gebeuren bij kleinere evenementen, aangezien de kostprijs van de apparatuur hoog oploopt? Deze strenge maatregel maakt het voor vele onhaalbaar om nog muziekevenementen te organiseren.

De flankerende regel waarbij in categorie 2 en 3 oordoppen moeten aanwezig zijn is onduidelijk. De wet schrijft niet voor welke soort oordoppen of welke dempingfactor deze dopjes moeten hebben.

Verder vreest de muzieksector de grote impact op de live beleving. Zal het publiek nog bereid zijn om te betalen voor lauwe optredens?

Tot slot formuleren zij de vrees dat de muziekpodia zich naar andere gewesten of landen gaan verleggen omwille van een soepelere wetgeving. Hierdoor dreigt een bloeiende economische sector door concurrentievervalsing in een neerwaartse spiraal te komen. De muzieksector grijpt dan ook terug naar het zelf opgestelde muziekcharter.


http://www.hln.be/hln/nl/946/Muziek/article/detail/1214071/2011/01/27/Het-bewijs-dat-100-decibel-limiet-niet-werkt.dhtml

http://www.hln.be/hln/nl/946/Muziek/article/detail/1214071/2011/01/27/Het-bewijs-dat-100-decibel-limiet-niet-werkt.dhtml

Ik vertolk de standpunten van de muzieksector bij monde van Marc Vrebos van de AB Brussel die mij een interview toestond rond deze materie. De Vlaamse festivals- en concertorganisatoren willen zich scharen achter een realistische regelgeving die het maximum toegelaten geluidsniveau vastlegt bij optredens en party’s, zowel indoor als outdoor.

In een eerste fase wil de sector zelfregulerend tewerk gaan en streven naar een waarde van 103 dB(A)leq, gemeten over 15 minuten. Deze waarde en tijdsduur lijken ons – in afwachting van verder studie- en onderzoekswerk – realistisch en werkbaar (metingen wijzen uit dat een publiek in een volle concertzaal 108 dB produceert, dus meer dan wat de muziek zou mogen produceren volgens het wetsvoorstel). Ze zijn geïnspireerd op de waarden die gelden in het buitenland. Daarom ook zouden we voor het niveau in dB(C)leq gemeten over 15 minuten willen werken met een waarde van 15dB hoger dan het hier voorgestelde dB(A)leq niveau.

Eigen langdurige metingen van de sector hebben ondertussen uitgewezen dat een lagere waarde (bvb. een 100 dB(A)) in de praktijk absoluut niet haalbaar is en bij een dwingende verplichting aanleiding gaat geven tot niet naleving van dergelijke onuitvoerbare opgelegde norm. Bijgevolg gaan er op zo’n manier marginale circuits ontstaan waar absoluut geen naleving en controle zal zijn en die een nefaste invloed gaan hebben naar eventuele gehoorschade.

Op deze manier stoppen we de willekeur die momenteel heerst binnen het concerten festivallandschap (elke gemeente hanteert eigen regels) en laten we onze verantwoordelijkheid op het vlak van gehoorschade gelden. Tegelijkertijd pleiten we voor meer onderzoek naar de gehoorproblematiek voor het festival - en concertpubliek. De limietwaarde moet ook worden gehanteerd in een duidelijke communicatie naar artiesten en managers en kan helpen om samen met hen een mentaliteitswijziging te introduceren.

Daarnaast willen we pleiten om in te zetten op sensibilisering – van zowel publiek als geluidstechnici – en preventie van gehoorschade. De magie en het plezier van muziekbeleving moeten daarbij vooropstaan, eerder dan het belerende vingertje. Zo kunnen bezoekers bijvoorbeeld de gelegenheid krijgen om hun gehoor een rustpauze te geven in chill-outruimtes, en krijgen indien nodig degelijke gehoorbescherming aangeboden.

Een regelgeving rond de gehoorproblematiek hoort volgens ons thuis in een nieuw wettelijk kader en moet op zeer korte termijn worden doorgetrokken op federaal niveau om zo dezelfde norm te laten gelden in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Zo vermijden we onduidelijkheid bij organisatoren en artiesten en mogelijke concurrentievervalsing, waardoor artiesten onze regio links zouden laten liggen en de bloeiende creatieve industrie erop achteruit zou gaan. En vermits het hier ook gaat over een internationaal gegeven waarbij de Vlaamse festivals- en concertorganisatoren op een receptieve manier ook podia bieden aan grote internationale artiesten, moet men een navenante wetgeving ook op Europees niveau laten bekrachtigen. Dat is uiteindelijk de enige manier om op alle niveaus bij alle spelers in sector een in concreto regelgeving te doen respecteren.

(Bron: persoonlijk gesprek en email verkeer met Marc Vrebos AB.)


6.3.4 De verantwoording van Minister Schauvliege

In het kader van mijn eindwerk nam ik contact op met het kabinet van de Minister om enkele kritische vragen te kunnen stellen. Ik kreeg een document (bijlage 3) toegestuurd waarin vele kritieken uit de pers weerlegd worden vanuit het standpunt van de preventie van de gehoorschade. Ik kreeg echter ook de toestemming om aan de kabinetsmedewerker telefonisch meer gerichte vragen te stellen rond het wetsvoorstel en de geformuleerde kritieken in de media. Deze vragen waren het gevolg van mijn persoonlijke mening (zie hoofdstuk 7 - Besluiten) rond de controversen van de geluidswetgeving. Op deze vragen kwamen eerder ontwijkende antwoorden.

Het verwonderde dan ook weinig mensen dat de uitvoering van de wet uitgesteld werd op 29 april 2011 naar januari 2012.


Hoofdstuk 7. Besluiten

In dit laatste hoofdstuk probeer ik enkele persoonlijke bedenkingen te formuleren in deze controverse materie. Mijn achtergrond als student geluidstechnieken kleurt de inhoud van deze besluiten. Ik ben er mij bewust van dat de spanning tussen de preventie van gehoorschade en de muziekbeleving niet optimaal op te lossen is.

7.1 Maximum niveau 100 dB(A) is en blijft weinig. Ik zie het niet gebeuren dat men in een jeugdhuis een optreden kan laten doorgaan binnen de grenzen van het opgelegde geluidsniveau als men met een drumstel, piano, basgitaar, elektrische gitaar, zang,… te maken krijgt. In een kleine ruimte is het onmogelijk om een goede verhouding te creëren en een mooi samen klinkend geheel te laten horen. De drum zal onvermijdelijk moeten gedempt worden. Voor een ervaren muzikant drummer is dit onaanvaardbaar. Men kan dan evengoed alle drumstellen vervangen door elektrische drumstellen.

7.2 Elektronische versterking De wetgeving spitst zich toe op elektronische versterking, een drumstel haalt akoestisch gemakkelijk 105/106 dB (A) . Een wetsvoorstel met uitsluitend regels rond elektronische versterking is niet haalbaar.

7.3 Oordopjes Het voorstel om oordoppen aan te bieden zowel tegen betaling als gratis is een volgend probleem. Als men de uitslagen van test-aankoop bekijkt blijkt dat het merendeel van de aangeboden oordoppen enkel een vals veilig gevoel geven. Echt beschermen doen ze niet. Hierbij komen enkel de op maat gemaakte oordoppen met filters (ottoplastiken) in aanmerking. De wet zou duidelijker moeten omschrijven welke oordoppen nodig zijn en aan welke geluidsdemping en lekvoorwaarden ze moeten voldoen. Een terugbetaling van de mutualiteiten voor deze dure oordoppen zou wenselijk zijn in het kader van een goede preventie tegen gehoorschade bij de jongeren.

7.4 Het verkeerde daglicht Het schrijnende verhaal van de jonge man die zelfmoord pleegde omwille van tinnitus is uiteraard erg. Tinnitus is een verschrikkelijke aandoening. Ik kan hierover zelf meespreken. De negatieve berichtgeving rond tinnitus maakt echter dat minimum 5% van de bevolking plots ook last krijgt van oorsuizen omdat tinnitus, naast een fysieke component ook een belangrijke psychische factor heeft. Er aandacht aan besteden brengt negatieve gevolgen met zich mee, zoals we verduidelijkten in deze scriptie. Of de tinnitus daadwerkelijk de enige reden was van zelfmoord zal steeds een open vraag blijven: depressie, roken, drugs, alcoholgebruik,…. spelen immers allemaal een versterkende factor. Als je het aanvaard, er leert mee leven en het van je af kunt zetten heb je er al 50% minder last van. Een meer genuanceerde informatiecampagne over tinnitus is wenselijk. Nu hanteert men uitzonderlijke voorbeelden te veel als een gewoon voorbeeld.


7.5 Europees niveau In de motivatie over de geluidswetgeving vergelijkt men het voorstel met de wetgeving in bepaalde landen in Europa. Helaas neemt men in de vergelijking enkel de landen op met een zeer strenge geluidswetgeving en verwijst men nergens naar landen met een minder strenge wetgeving. In Groot-Brittannië ligt de norm op 107 dB(A). Groepen uit Groot-Brittannië zullen zich bij de nieuwe wetgeving voor concerten in ons land met groot ongenoegen moeten aanpassen. In andere gevallen zullen groepen die het zich kunnen permitteren, zich niets van deze wetgeving aantrekken en op voorhand de boete betalen om vervolgens volgens hun eigen geluidsnormen te spelen. De discrepantie tussen 107 dB(a) en 100 dB(a) is veel te groot (meer dan het dubbele). Een Europese wetgeving zou wenselijk zijn om meer gelijkheid te krijgen en concurrentievervalsing tegen te gaan.

7.6 Beperkt karakter Heel het wetsvoorstel focust te eenzijdig op het schadelijke aspect van muziekevenementen en heeft een veel te beperkend karakter. Meer aandacht voor preventie lijkt mij een betere oplossing. Mensen hebben dan de keuze om hun verantwoordelijkheid op te nemen. Indien men deze wetgeving effectief doorvoert, zoals ze nu voorligt, dan zou men bij wijze van voorbeeld de verkoop van sigaretten moeten verbieden omdat ze zeker even schadelijk zijn dan muziekoptredens, de alcoholconsumptie moeten verbieden en het rijden met de wagen beperken tot een algemene snelheidsbeperking van 50 km per uur omdat er jaarlijks nog altijd veel dodelijke slachtoffers zijn.

7.7 Strafrechtelijke verantwoordelijkheid De wetgever stelt de organisator strafrechterlijk verantwoordelijk voor het naleven van de wetgeving.

“Het niet nakomen van administratieve verplichtingen zoals het registreren van het geluidsniveau en de opmaak van grondplan en geluidsplan zullen als milieu-inbreuk geverbaliseerd worden. Het niet nakomen van de niet-administratieve verplichtingen zoals het maximaal geluidsniveau zullen als milieumisdrijf geverbaliseerd worden.”

Het is de organisator (veelal) ,onwetend dat er te luid word gespeeld, die hiervoor zal opdraaien. Hier zou minstens sprake moeten zijn van een gedeelde verantwoordelijkheid


Hoofdstuk 8. Bijlage

8.1 Charter met betrekking tot het beperken van gehoorschade tijdens muziekactiviteiten

Festival - en concertorganisatoren, verantwoordelijken concertzalen, met de steun van artiesten, hun entourage en technici, willen zich scharen achter een realistische regelgeving die het maximum toegelaten geluidsniveau vastlegt tijdens optredens en party’s, zowel indoor als outdoor zonder de kwaliteit en de magie van muziekbeleving tijdens dergelijke evenementen uit het oog te verliezen.

Door dit charter te ondertekenen, verbinden we ons ertoe om de volgende concrete maatregelingen in de praktijk te brengen:

1) Het maximum toegelaten geluidsniveau tijdens concerten / party's is Leq = 103 dB(A), gemeten over 15 minuten aan de mengtafel op een hoogte van 2 meter boven de vloer.

2) Technici, de optredende artiesten en hun entourage kennen het maximum niveau vooraf en worden duidelijk aangemaand om dit rigoureus toe te passen.

Flankerende maatregelen: de uitvoering van deze flankerende maatregelen is afhankelijk van eenieders budgettaire en infrastructurele mogelijkheden -

3) Een degelijke permanente geluidsmeting, dewelke zich bevindt in een zone waar het publiek direct is blootgesteld aan de geluidsemissies ,geeft een duidelijke weergave van het geproduceerde geluidsniveau zodat indien nodig de gepaste maatregelingen kunnen genomen worden.

4) Bij geluidsniveaus hoger dan 96 dB(A) moet het publiek hierover voorafgaand aan het evenement gewaarschuwd worden.

5) Op de locatie zelf kan het publiek steeds beschikken over de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen (oordoppen) die afdoende demping bezorgen.

6) In de onmiddellijke nabijheid van het muziekgebeuren is een locatie ter beschikking om even bij te komen (chill-outroom). Dergelijke ruimte is duidelijk aangegeven aan de inkom van het evenement.

Richtlijnen voor deze rustzones zijn:

Men beveelt geluidsemissies aan met een niveau van 85 dB(A);

De ruimte moet duidelijk aangeduid worden en moet gedurende het hele evenement toegankelijk zijn voor het publiek.

7) De organisator/artiest geeft de voorkeur aan de best beschikbare technologieën om al deze maatregelingen geïntensiveerd door middel van sensibilisatie, informatie en vorming mogelijk te maken.


8.2 Volledig uitgeschreven voorstel Joke Schauvliege

8.2.1 Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau van muziek. Afsluitend moment van het overleg over de ontwikkeling van een nieuwe wetgeving rond gehoorschade en muziek, 19 januari 2011

‘In de zomer van 2009 barstte een publiek debat los over geluidsniveaus op muziekevenementen en toenemende gehoorschade. Bij het begin van mijn ministerschap ontving ik daarover vele ongeruste brieven en mails. Met het ontbreken van een reglementering om de bezoeker te beschermen, werd ik vroeger ook als schepen van Jeugd geconfronteerd.Om tot een gedragen oplossing te komen, heb ik het initiatief genomen om alle belanghebbenden met kennis en ervaring op het terrein, samen te brengen. Dit voorstel is het resultaat van verschillende overlegmomenten met vele betrokkenen zoals oorspecialisten, geluidsdeskundigen en technici, organisatoren, zaaluitbaters, discotheken, de jeugdsector, gemeentediensten en andere overheden.Op 1 december 2009 vond een eerste rondetafelconferentie plaats waar de vraag naar een duidelijke wetgeving naar voren kwam. Na een grondige screening van binnen- en buitenlandse wetgeving werden in het voorjaar van 2010 enkele modellen in werkgroepen afgetoetst. Vervolgens werd de RIA (Reguleringsimpactanalyse) opgemaakt en vonden in het najaar van 2010 nog verschillende gesprekken met specialisten plaats. Dat alles resulteerde in een voorstel om VLAREM aan te passen.Er is gekozen voor een getrapt systeem met drie categorieën omdat het niet nodig is dat elke muziekactiviteit even hoge geluidsniveaus haalt. Flankerende maatregelen moeten het publiek als groep en individueel beschermen.Ik dank iedereen die het voorbije jaar op een constructieve manier aan dit voorstel heeft meegewerkt, in het bijzonder de administratie Leefmilieu’.

Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur

8.2.1.1 Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau muziek in een inrichting - 19 januari 2011 1 Voorstel voor nieuwe Vlaamse reglementering betreffende het maximale geluidsniveau van muziek in een inrichting.

De nieuwe reglementering betreffende het maximale geluidsniveau van elektronisch versterkte muziek in een inrichting wordt ingevoegd in VLAREM, hoofdstuk 5.32 Ontspanningsinrichtingen en schietstanden en hoofdstuk 6.7 Niet-ingedeelde muziekinstallaties. De nieuwe wetgeving is enkel van toepassing in het Vlaamse Gewest. Het voorliggende voorstel is opgebouwd rond 3 categorieën en zal van toepassing zijn op de activiteiten in onderstaande tabel. Een ingedeelde inrichting is een inrichting waarvoor een milieuvergunning (klasse 1 of 2) dient aangevraagd of een melding (klasse 3) dient gedaan te worden. Voor ingedeelde en niet-ingedeelde inrichtingen gelden dezelfde voorwaarden tenzij uitdrukkelijk anders vermeld.Voor andere activiteiten zoals muziek in (gewone) cafés en bioscopen, tijdens sportmanifestaties en dergelijke blijven de voorwaarden van het K.B. van 24 februari 1977 gelden. Het K.B. van ‘77 legt in de inrichting een maximaal geluidsniveau op van 90 dB(A), gemeten met de trage karakteristiek (≈ LAmax,slow). Dit komt


ongeveer overeen met 83 dB(A) LAeq.Ingedeelde inrichtingenNiet-ingedeelde inrichtingen:

Feestzalen en lokalen met dansvloer > 100 m2 Feestzalen en lokalen met dansvloer > 100 m2, occasioneel gebruik Concertzalen Lokale feestelijkheden en evenementen, fuiven Schouwspelzalen (CC...) Muziekfestivals

NIEUW: Feestzalen en lokalen < 100 m2 (onder bepaalde voorwaarden, zie verder)

1. Maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 105 dB(C)

− de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden;− verplichte categorie voor activiteiten die in hoofdzaak bedoeld zijn voor kinderen jonger dan16 jaar;− EXTRA VOORWAARDE VOOR INGEDEELDE INRICHTINGEN: continu meten en registreren van het LAeq,15min enverplichte voorafgaande opmaak van een grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt.

2. Maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 dB(A) LAeq,15min en LCeq,1 5min ≤ 110 dB(C)

− de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden;− informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade;− oordopjes (demping wordt niet gespecifieerd) verplicht ter beschikking stellen (mag tegen beperkte vergoeding);− continu meten en registreren van het LAeq,15min;− duidelijke visuele indicatie van het geluidsniveau minstens zichtbaar voor de verantwoordelijke voor het geluidsniveau;− verplichte voorafgaande opmaak van een grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt.

3. Maximaal geluidsniveau tussen 95 en 100 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 115 dB(C)

− de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden;− informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade;− oordopjes (demping wordt niet gespecifieerd) verplicht gratis ter beschikking stellen;− continu meten en registreren van het LAeq,15min en LCeq,15min;− duidelijke visuele indicatie van het geluidsniveau zichtbaar voor de verantwoordelijke voor het geluidsniveau en voor het publiek;− verplichte voorafgaande opmaak van een grondplan en geluidsplan.


8.2.1.2 Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau muziek in een inrichting-19 jan 2011 2

1 Keuze van de categorie en verantwoordelijke voor de naleving van de wetgevingVoor ingedeelde inrichtingen geeft de uitbater van de inrichting bij aanvraag van de milieuvergunning of bij de melding aan tot welke categorie (1, 2 of 3) de inrichting behoort met dien verstande dat een activiteit bedoeld voor kinderen altijd onder 90 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 105 dB(C) moet blijven (categorie 1). De uitbater is verantwoordelijk voor de naleving van de wetgeving.Voor niet-ingedeelde inrichtingen meldt de organisator de gekozen categorie (1,2 of 3) bij aanvraag van de activiteit. De organisator is verantwoordelijk voor de naleving van de wetgeving. De voorwaarden met betrekking tot hinder voor de omgeving blijven onverminderd gelden.

2 Bepaling van het geluidsniveau voor de verschillende categorieën2.1 Combinatie LAeq en LCeq Op voorstel van de werkgroepen wordt gekozen voor de combinatie van een equivalent A- en C-gewogen geluidsniveau. Op deze manier worden de lage frequenties beter in kaart gebracht dan wanneer er enkel een A-gewogen geluidsniveau wordt opgelegd. De lage frequenties worden immers afgezwakt bij een A-gewogen geluidsniveau. Op voorstel van de werkgroepen bedraagt het verschil tussen LAeq en LCeq maximaal 15 dB. Dit is een gemiddelde waarde die voor de meeste muziekstijlen van toepassing is. Geen van beide normen mag overschreden worden.2.2 Beoordelingstijd Momenteel werkt men tijdens handhavingscontroles meestal met een beoordelingstijd van 3 minuten (ongeveer een liedje) of korter. Voor concerten, festivals ... is men meer gebaat bij een langere beoordelingstijd, bijvoorbeeld 30 minuten, om de nodige dynamiek in de muziek te kunnen verzekeren. Tijdens de werkgroepvergaderingen werd een compromis tussen beide situaties voorgesteld namelijk een beoordelingstijd van 15 minuten.2.3 Definities LAeq,T is het constant A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende het tijdsinterval T dezelfde geluidsenergie zou veroorzaken als het werkelijk gemeten A-gewogen geluidsdrukniveau gedurende hetzelfde tijdsinterval T. De LCeq,T is hetzelfde als de LAeq,T, mits toepassing van de C-weging. Het is dus een uitgemiddelde waarde. LAmax,slow is het maximaal A-gewogen geluidsniveau gemeten met een trage reactie van de meter (1sec) op de reële fluctuaties van het geluidsdrukniveau. Het verschil tussen LAeq,T en LAmax,slow wordt bepaald door de dynamiek van de muziek. Een verschil van maximaal 7 dB kan aanzien worden als een realistische waarde voor de meeste muziekstijlen.2.4 Bepaling van het maximaal geluidsniveau per categorie→ Categorie 1: Maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 105 dB(C)Tijdens het overleg is geopperd om een maximaal geluidsniveau op te leggen dat als aanvaardbaar (een kans van 5 à 10% op gehoorschade) voor occasionele bezoekers van muziekactiviteiten kan beschouwd worden. Regelmatige bezoekers moeten zichzelf extra beschermen door het dragen van gehoorbescherming. Er is een voorstel gedaan voor een maximaal


geluidsniveau van 90 dB(A) LAeq,15min (dit komt ongeveer overeen met 97 dB(A) LAmax,slow). In de veronderstelling dat men gedurende ongeveer 4 uur per week aan dit geluidsniveau blootgesteld mag worden. Bij langere blootstelling of blootstelling aan hogere geluidsniveaus, wordt er vanuit gegaan dat er gehoorbescherming wordt gedragen. Voor kinderen is het echter niet altijd mogelijk om oordopjes te dragen, daarom worden activiteiten bedoeld voor kinderen beperkt tot categorie 1. De leeftijdsgrens wordt op 16 jaar gelegd.→ Categorie 2: Maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 110 dB(C) Het maximaal geluidsniveau van de tweede categorie wordt vastgelegd op 95 dB(A) LAeq,15min. Op verschillende overlegmomenten is naar voor gekomen dat op een dansvloer (discotheken, fuiven, party’s) een maximal geluidsniveau tot 95 dB(A)LAeq,15min voldoende hoogisomere en aangename en kwalitatieve avond voor het publiek van te maken. Dit niveau is te vergelijken met een geluidsniveau van ongeveer 102 dB(A) LAmax, slow.


Categorie 3: Maximaal geluidsniveau tussen 95 en 100 dB(A) LAeq,15min en LCeq,15min ≤ 115 dB(C)Volgende elementen werden in overweging genomen: - op grote evenementen haalt het publiek alleen al een geluidsniveau boven 90 dB(A); -

de meeste bestudeerde buitenlandse regel- en wetgevingen leggen een norm op rond 100 dB(A) LAeq(dit komt overeen met ongeveer 107 dB(A) LAmax,slow); - bij de start van het festivalseizoen 2010, lanceerde de live-sector, onder impuls van de Federatie vanMuziekfestivals, een charter waarin een geluidsniveau van 103 dB(A) LAeq,15min wordt voorgesteld; - gehoorspecialisten stellen steeds meer gehoorklachten vast. Ze voeren of ondersteunen al een aantal jaar sensibilisatieacties om de bevolking op de hoogte te brengen van het potentiële gevaar van hogegeluidsniveaus; - een maximaal geluidsniveau dat hoger ligt dan de aanvaardbare normen voor de kans opgehoorschade, is op het vlak van volksgezondheid enkel te verantwoorden mits toepassing van eenaantal flankerende maatregelen. Het dragen van oordopjes is hierbij een belangrijke maatregel; - niemand kan verplicht worden om oordopjes te dragen. Daarom wordt, uitgaande van hetvoorzorgsprincipe en binnen de grenzen van de technische mogelijkheden en noden, het maximale geluidsniveau voor inrichtingen in categorie 3 op 100 dB(A) LAeq,15min vastgelegd.

3 Basisvoorwaarden voor de flankerende maatregelen van de categorieën 1, 2 en 33.1 De norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden Op elke voor het publiek toegankelijke plaats in de inrichting moet het opgelegde maximale geluidsniveau gerespecteerd worden. Er moet dus voldoende afstand zijn tussen bezoekers en luidsprekers. Indien nodig moet


een publieksvrije zone rond de luidsprekers gecreëerd worden. Hiervoor wordt geen minimumafstand opgelegd aangezien dit voor elke locatie en activiteit anders zal zijn.

4 Bijkomende voorwaarden voor de flankerende maatregelen voor de ingedeelde inrichtingen in categorie 1 – maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min4.1 Continu meten en registreren van het LAeq,15min Net als in verschillende buitenlandse regelingen wordt in de nieuwe wetgeving een permanente opvolging en registratie van het geluidsniveau opgelegd. Hierdoor kan er ook na afloop van een muziekactiviteit nagegaan worden of er overschrijdingen zijn geweest. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een logger die het geluidsniveau registreert. Dergelijk toestel biedt ook de mogelijkheid om te sanctioneren bij overschrijding bijvoorbeeld door een lichtsignaal of door het afsnijden van de stroomtoevoer. Dit is echter een drastische maatregel. Indien het aftoppen van het geluidssignaal gewenst is, kan dit eleganter gebeuren door de combinatie van een logger met een limiter (en eventueel een meetmicrofoon). Hierdoor wordt het geluidsniveau bij overschrijding gelijkmatig afgezwakt zodat de muziek niet abrupt wordt afgebroken. De toestellen bieden de mogelijkheid om een extern beeldscherm aan te sluiten. Hierdoor kan de verantwoordelijke voor het geluidsniveau, het geluidsniveau op een eenvoudige manier opvolgen. Er bestaan echter ook andere systemen. Zo kan het geluidsniveau geregistreerd worden met behulp van een meetmicrofoon die verbonden is met een laptop met gespecialiseerd softwarepakket. Beide combinaties vragen een paswoord of sleutel voor het wijzigen van de instellingen. Beide vormen van registratietoestellen worden nu al gebruikt in vaste inrichtingen maar bijvoorbeeld ook op (stads)festivals. Voor vaste inrichtingen is de aankoop en installatie slechts eenmalig. Voor eenmalige activiteiten zou de aankoop en installatie gecentraliseerd kunnen worden bijvoorbeeld binnen de gemeente of door verhuurbedrijven van geluidsmateriaal. Momenteel zijn er een aantal gemeenten die al op deze manier werken.Er wordt voorgesteld om het A-gewogen geluidsniveau (LAeq,15min) verplicht te laten meten en registreren voor de ingedeelde inrichtingen van categorie 1, dit in hoofdzaak met het oog op handhaving (zie verder). Het LCeq,15min dient in dit geval niet verplicht geregistreerd te worden maar kan ter controle opgevolgd worden bijvoorbeeld met behulp van een eenvoudige klasse II-sonometer. Het is evenwel niet de bedoeling om in deze wetgeving het gebruik van een limiter, die het geluidsniveau automatisch aftopt, te verplichten.


De niet-ingedeelde inrichtingen categorie 1 worden niet verplicht om het geluidsniveau continu te meten en te registreren .

4.2 Opmaak van een grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt Voor inrichtingen die het geluid moeten registreren, is het verplicht om een grondplan op te maken. Voor categorie 1 zijn dit enkel de ingedeelde inrichtingen. Het grondplan bevat op schaal minstens: de plattegrond van de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte, de locatie van de luidsprekers,


de meetplaats met indicatie van de meethoogte en de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld.

5 Bijkomende voorwaarden voor de flankerende maatregelen voor zowel ingedeelde als niet- ingedeelde inrichtingen in categorie 2 – maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 dB(A)LAeq,15min.5.1 Informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade Aangezien er ook inspanningen van het publiek gevraagd worden, is het in eerste instantie noodzakelijk om bezoekers op voldoende wijze te informeren. Dit gebeurt minstens aan de ingang van de inrichting, op een duidelijk zichtbare plaats. Om deze informatie eenduidig te maken, wordt voorgesteld dit te doen door middel van een standaardtekst die in de wetgeving wordt opgenomen. Deze kan als volgt luiden: ‘In deze inrichting wordt u blootgesteld aan een geluidsniveau LAeq,15min van maximaal ... dB(A). Bij langdurige blootstelling aan hoge geluidsniveaus is er kans op gehoorschade. Het is aanbevolen om persoonlijke gehoorbescherming te dragen.’ Er zal eveneens gespecifieerd worden op welke wijze dit moet gebeuren: plaats, grootte, lettertype ....5.2 Persoonlijke gehoorbescherming - oordopjes Zoals hoger al aangegeven kan een geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min gedurende 4 uur als aanvaardbaar beschouwd worden. Het dragen van oordopjes is uiteraard steeds aan te bevelen maar voor categorie 1 wordt de verdeling ervan niet opgelegd aan de organisatoren. Dit is wel het geval voor categorie 2. De organisator is verplicht om gehoorbescherming voor eenmalig gebruik aan te bieden. Dit kan bijvoorbeeld door het plaatsen van een automaat aan de ingang van de inrichting. De oordopjes mogen tegen een kleine vergoeding aangeboden worden. Er worden geen verdere specificaties voor de kwaliteit en het dempend vermogen van de oordopjes opgelegd. Aangezien bezoekers niet verplicht kunnen worden oordopjes mee te brengen naar een muziekactiviteit, zijn de organisatoren en/of zaaluitbaters de meest aangewezen partij om oordopjes te verdelen.5.3 Continu meten en registreren van het LAeq,15min Alle inrichtingen, zowel ingedeelde als niet-ingedeelde, die kiezen voor categorie 2 zijn verplicht het A- gewogen (LAeq,15min) geluidsniveau continu te meten en te registreren.5.4 Duidelijke visuele indicatie van het geluidsniveau zichtbaar voor de verantwoordelijke voor het geluidsniveau Om het geluidsniveau binnen de verplichte normen te houden, heeft de verantwoordelijke voor het geluidsniveau nood aan informatie over het geproduceerde geluidsniveau. Voor inrichtingen vanaf categorie 2 is het verplicht om aan de installatie die het geluidsniveau meet en registreert een extern beeldscherm te koppelen. Het beeldscherm moet het LAeq,15min, gemeten waar het publiek aan het hoogste geluidsniveau wordt blootgesteld, op een duidelijke manier weergeven. Een eventuele correctiefactor (zie verder) wordt verrekend in het cijfer dat zichtbaar is op het beeldscherm. Het beeldscherm moet duidelijk zichtbaar zijn voor minstens de verantwoordelijke voor het geluidsniveau.

5.5 Opmaak van een grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt Zelfde voorwaarden als voor de ingedeelde inrichtingen in categorie 1.



6 Bijkomende voorwaarden voor de flankerende maatregelen voor zowel ingedeelde als niet- ingedeelde inrichtingen in categorie 3 – maximaal geluidsniveau van 95 tot 100 dB(A) LAeq,15min6.1 Informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade Voor alle inrichtingen in categorie 3 gelden dezelfde voorwaarden als voor de inrichtingen in categorie 2.6.2 Persoonlijke gehoorbescherming - oordopjes Dezelfde voorwaarden als voor inrichtingen in categorie 2 gelden met dit verschil dat de gehoorbescherming voor eenmalig gebruik gratis moet worden aangeboden.6.3 Continu meten en registreren van het geluidsniveau in LAeq,15min en LCeq,15min Voor inrichtingen in categorie 3 moet zowel het LAeq,15min als het LCeq,15min geluidsniveau continu gemeten en geregistreerd worden.6.4 Duidelijke visuele indicatie van het geluidsniveau zichtbaar voor de verantwoordelijke voor het geluidsniveau en het publiek Voor categorie 3 gelden dezelfde voorwaarden als voor categorie 2. Bijkomend moet echter ook voor het publiek het LAeq,15min zichtbaar zijn en voor de verantwoordelijke voor het geluidsniveau zowel het LAeq,15min als het LCeq,15min.6.5 Opmaak van een grondplan en geluidsplan Voor inrichtingen in categorie 3 is het verplicht een grondplan en een geluidsplan op te maken. Het geluidsplan heeft tot doel een oordeelkundige plaatsing van het geluidssysteem te bekomen. Het geluidsplan moet op schaal minstens het volgende weergeven: optimale opstelling en keuze van de luidsprekers rekening houdend met een zo gelijkmatig mogelijke verdeling van het geluid over de voor het publiek toegankelijke ruimte, minstens 4 beoordelingspunten waarvan het geluidsniveau gekend is, de meetplaats met indicatie van het geluidsniveau, de correctiefactor die toegepast dient te worden, de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld en de plattegrond van de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte.7 Meetomstandigheden, eisen gesteld aan de meetketen en handhavingOm ervoor te zorgen dat de maximale geluidsniveaus op een eenduidige manier worden gemeten, moeten nog een aantal bijkomende specificaties worden opgenomen in het VLAREM-voorstel. 7.1 Algemene eisen voor de categorieën 1, 2 en 3 De registratieapparatuur dient minstens te voldoen aan de eisen gesteld voor klasse II-meetinstrumenten volgens de IEC-normen en moet ten minste het LAeq,15min kunnen registreren (voor categorie 3 moet ook het LCeq,15min geregistreerd worden). Het registratietoestel moet zo geïnstalleerd worden dat het niet kan gemanipuleerd worden door derden. Dit geldt ook voor de meetmicrofoon.De meetplaats dient te voldoen aan volgende voorwaarden: − de meetplaats bevindt zich in een zone waar het publiek direct is blootgesteld aan de geluidsniveaus; −de meetplaats bevindt zich in een zone die toegankelijk is voor het publiek en op minstens 0,5 meter van gelijk welke geluidsbron; − tenzij anders vastgesteld in de milieuvergunning wordt de meetplaats voor continu meten en registreren.vastgelegd op ten hoogste 3 meter boven de dansvloer, centraal tussen de luidsprekers. Indien dit om praktische redenen niet mogelijk is, dient een


correctiefactor bepaald en toegepast te worden. Hiermee kan het verschil in geluidsdrukniveau tussen de meetplaats (bijvoorbeeld Front of House) en de beoordelingsplaats (hoogste blootstelling) vastgesteld worden.Voor elke activiteit moet een verantwoordelijke voor het naleven van het geluidsniveau worden aangeduid. Deze verantwoordelijke is het aanspreekpunt voor de handhaver.


7.2 Bijzondere eisen voor de meetketen voor niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 1 - maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min Er wordt geen verplichting tot continu meten en registreren opgelegd. De organisator kan, ter informatie, het geluidsniveau opvolgen met behulp van een geluidsmeter klasse II. Het opleggen van een geluidsniveau uitgedrukt in LAeq,15min brengt met zich mee dat handhavers hun huidige manier van handhaven, namelijk door middel van een zeer korte meting, niet kunnen toepassen. Voor de inrichtingen waar geen continue meting en registratie verplicht is, zal in de wetgeving de mogelijkheid gecreëerd worden om te handhaven aan de hand van een LAmax,slow. Het geluidsniveau mag in dat geval maximaal 97 dB(A) LAmax,slow zijn (zie ook hoger voor verschil tussen LAeq,15min en LAmax,slow).7.3 Bijzondere eisen voor de meetketen voor ingedeelde inrichtingen in categorie 1 - maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A) LAeq,15min Het continu meten en registreren van het LAeq,15min wordt opgelegd voor ingedeelde inrichtingen vanaf categorie 1. De rapporten moeten door de uitbater minstens gedurende 1 kalendermaand bewaard worden en kunnen in die periode ten allen tijden opgevraagd worden door de handhavende overheid. Het registratietoestel moet zo geplaatst worden dat het niet manipuleerbaar is door derden. Dit geldt ook voor de meetmicrofoon. De installatie moet door de installateur gecontroleerd worden op de voor onderhoud voorziene tijdstippen en om de 24 maanden door een erkend milieudeskundige in de discipline geluid en trillingen. Het toestel moet zo geconfigureerd zijn, dat enkel bevoegde personen de instellingen kunnen wijzigen.Een korte meting in LAmax,slow kan in dit geval enkel als ‘knipperlicht’ dienen. Bij controle of bij vermoeden van problemen met het registratiesysteem kan bijvoorbeeld wel het meettoestel van de handhaver gedurende 15 minuten het geluidsniveau registreren parallel met het logapparaat. Op die manier kan de correctheid van de gegevens van de logger geverifieerd worden.7.4 Bijzondere eisen voor de meetketen voor zowel ingedeelde als niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 2 - een maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 dB(A) LAeq,15min Het is verplicht voor alle inrichtingen (ingedeelde en niet-ingedeelde) om het LAeq,15min continu te meten en te registreren. Het is eveneens verplicht om aan de installatie die het geluidsniveau meet en registreert een extern beeldscherm te koppelen. Het beeldscherm moet het LAeq,15min, gemeten waar het publiek aan het hoogste geluidsniveau wordt blootgesteld, op een duidelijke manier weergeven. Een eventuele correctiefactor wordt verrekend in het cijfer dat zichtbaar is op het beeldscherm. De verantwoordelijke voor het geluidsniveau moet zicht hebben op dit beeldscherm. Verder gelden dezelfde voorwaarden als voor ingedeelde


inrichtingen in categorie 1.7.5 Bijzondere eisen voor de meetketen voor zowel ingedeelde als niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 3 - een maximaal geluidsniveau tussen 95 en 100 dB(A) LAeq,15min Het is verplicht voor alle inrichtingen (ingedeelde en niet-ingedeelde) om de geluidsniveaus continu te registreren zowel in LAeq,15min en LCeq,15min. Zowel het publiek als de verantwoordelijke voor het geluidsniveau, moet zicht hebben op het LAeq,15min. De verantwoordelijke voor het geluidsniveau moet bovendien ook zicht hebben op het LCeq,15min. Verder gelden dezelfde voorwaarden als voor de inrichtingen in categorie 2.7.6 Eisen voor de opmaak van een grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt voor ingedeelde inrichtingen in categorie 1 en zowel ingedeelde als niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 2 Het is verplicht een grondplan van de inrichting op te maken. Het grondplan bevat minstens op schaal: de plattegrond van de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte, de locatie van de luidsprekers, de meetplaats met indicatie van de meethoogte en de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld.Voor ingedeelde inrichtingen met een vaste geluidsinstallatie dient het grondplan gevoegd te worden bij de aanvraag van de milieuvergunning of bij de melding. Bij aanvraag en om de 24 maanden of bij verandering van de geluidsinstallatie, dient dit grondplan gecontroleerd te worden door een erkend milieudeskundige in de discipline geluid en trillingen. (Dit geldt niet voor een vaste geluidsinstallatie die niet voor muziekactiviteiten wordt gebruikt.)


Voor ingedeelde inrichtingen met een wisselende geluidsinstallatie (afhankelijk van de productie) dient het grondplan ter beschikking gesteld te worden van de handhavers. Dit minstens op de dag van de activiteit zelf en tot 1 maand na de activiteit. (Dit kan betekenen dat sommige inrichtingen zowel bij aanvraag van de milieuvergunning of bij de melding als per productie een grondplan moeten opmaken.)Voor niet-ingedeelde inrichtingen moet het grondplan ingediend worden bij aanvraag van de activiteit.

7.7 Eisen voor de opmaak van een grondplan en geluidsplan voor zowel ingedeelde als niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 3 Het geluidsplan heeft tot doel een oordeelkundige plaatsing van het geluidssysteem te bekomen. Het geluidsplan moet minstens op schaal het volgende weergeven: optimale opstelling en keuze van de luidsprekers rekening houdend met een zo gelijkmatig mogelijke verdeling van het geluid over de voor het publiek toegankelijke ruimte, minstens 4 beoordelingspunten waarvan het geluidsniveau gekend is, de meetplaats met indicatie van het geluidsniveau, de correctiefactor die toegepast dient te worden, de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld en de plattegrond van de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte.Het grondplan en het geluidsplan worden opgesteld in opdracht van de organisator door iemand met kennis van zaken.Voor ingedeelde inrichtingen met een vaste geluidsinstallatie dient het grondplan en het geluidsplan gevoegd te worden bij de aanvraag van de


milieuvergunning of bij de melding. Bij aanvraag en om de 24 maanden of bij verandering van de geluidsinstallatie, dient dit grondplan en geluidsplan gecontroleerd te worden door een erkend milieudeskundige in de discipline geluid en trillingen.(Dit geldt niet voor een vaste geluidsinstallatie die niet voor muziekactiviteiten wordt gebruikt.)Voor ingedeelde inrichtingen met een wisselende geluidsinstallatie (afhankelijk van de productie) dient het grondplan en het geluidsplan ter beschikking gesteld te worden van de handhavers . Dit minstens op de dag van de activiteit zelf en tot 1 maand na de activiteit. (Dit kan betekenen dat sommige inrichtingen zowel bij aanvraag van de milieuvergunning of bij de melding als per productie een grondplan en geluidsplan moeten opmaken.)Voor niet-ingedeelde inrichtingen moet het grondplan en het geluidsplan ingediend worden bij aanvraag van de activiteit.

8 Bijkomende afwegingen voor lokalen met een oppervlakte < 100 m2Op dit moment is er met betrekking tot inrichtingen die kleiner zijn dan 100 m2 een hiaat in de wetgeving. Deze inrichtingen vallen onder het K.B. van 1977 waardoor ze strenger beoordeeld worden (norm in inrichting is 90 dB(A) LAmax,slow). Maar eigenlijk is er geen reden om een onderscheid te maken tussen een danscafé van pakweg 105 m2 en een van 95 m2. Het zou dan ook aangewezen zijn te zoeken naar een VLAREM-technische mogelijkheid om inrichtingen waar een hoger geluidsniveau in de inrichting te rechtvaardigen is, hier ook de kans toe te geven (bv. kleinere danscafés of zaken waar regelmatig concertjes worden georganiseerd). Volgens de huidige voorschriften (VLAREM, niet-ingedeelde inrichtingen) mag voor uitzonderlijke activiteiten maximaal 12 keer per jaar een afwijking worden aangevraagd. In principe kan voor een café dan ook maximum 12 keer per jaar een afwijking worden gevraagd om een activiteit te organiseren die een hoger geluidsniveau vraagt, bijvoorbeeld een optreden. Maar dit is niet voldoende voor een aantal inrichtingen. Volgende VLAREM-wijziging wordt voorgesteld om inrichtingen waar een hoger geluidsniveau gewenst is, hiertoe de kans te geven.


8.1 Introduceren van een nieuwe VLAREM-(sub)rubriek in hoofdstuk 5.32 of de bestaande rubriek wijzigen. Er wordt een nieuw selectiecriterium geïntroduceerd waardoor het mogelijk is om structureel af te wijken van het K.B. van ’77. Dit betekent dat de mogelijkheid wordt gegeven aan cafés en lokalen en feestzalen < 100 m2 om een hoger geluidsniveau te produceren dan toegelaten door het KB van 24 februari 1977. Zij moeten hiervoor, net zoals de andere permanente inrichtingen, een klasse 2 vergunning aanvragen. Dit betekent dat ook de beoordeling van het omgevingsgeluid op basis van VLAREM zal gebeuren met dien verstande dat de voorwaarden voor de omgeving zoals gesteld in het KB van 24 februari 1977 globaal worden behouden.

9 HandhavingDe nieuwe wetgeving zal gehandhaafd worden volgens het Milieuhandhavingsdecreet. Dat wil zeggen dat overtredingen strafrechtelijk of


administratief vervolgd kunnen worden. Het niet nakomen van administratieve verplichtingen zoals het registreren van het geluidsniveau en de opmaak van grondplan en geluidsplan zullen als milieu-inbreuk geverbaliseerd worden. Het niet nakomen van de niet-administratieve verplichtingen zoals het maximaal geluidsniveau zullen als milieumisdrijf geverbaliseerd worden.

10 Correlatie met hinderDe maximale geluidsniveaus opgegeven in deze nieuwe regelgeving zijn van toepassing op de bescherming van het publiek tegen gehoorschade. Het blijft echter mogelijk om deze normen te verstrengen indien dit noodzakelijk is voor de lokale situatie met betrekking tot hinder voor de omgeving. Voor ingedeelde inrichtingen zijn de voorwaarden van VLAREM van toepassing. Voor niet-ingedeelde inrichtingen kan dit door de gemeente bepaald worden.

Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege

8.3 Q&A voorstel reglementering maximale geluidsniveaus muziek

Waarom dringt een reglementering zich op?Er zijn geen normen voor het maximale geluidsniveau op allerhande muziekevenementen. Op dit moment bevat VLAREM alleen regelgeving over hinder. Dat betekent dat alleen bij klachten over burenhinder ten gevolge van luide muziek opgetreden kan worden.

Op welke reglementering moet men tot nu toe terugvallen?Momenteel staan er in VLAREM geen limieten voor geluidsniveaus van muziek in een inrichting (ook tenten of openluchtactiviteiten). VLAREM is tot nu toe gericht op hinder en regelt de niveaus in de omgeving van inrichtingen, niet in de inrichtingen zelf. Vandaag kan het college van burgemeester en schepenen bij de toelating van een muziekactiviteit wel voorwaarden opleggen wat het geluidsniveau en de duur van de muziekactiviteit betreft.

Ontstaansgeschiedenis van de wetgeving.Oorspronkelijk was het K.B. van 24 februari 1977 van toepassing op alle mogelijke muziekactiviteiten met elektronisch versterkte muziek en gold het zowel voor private als openbare inrichtingen. In de inrichting was een geluidslimiet van 90 dB(A) van kracht (beperking gehoorschade bezoekers en eventueel werknemers), in de buurt (beperking overlast bij de omwonenden) waren de toegelaten limietniveaus afhankelijk van het oorspronkelijk aanwezige achtergrondgeluidsniveau.

Omwille van de hinder die dancings e.d. veroorzaken voor de omwonenden, werden in 1991 lokalen met een dansgelegenheid met een totale oppervlakte van > 100 m2 als ingedeelde inrichting in VLAREM opgenomen (rubriek 32 ‘Ontspanningsinrichtingen en schietstanden’). Om interpretatieproblemen te verhelpen werd de exacte omschrijving van de rubriek in de jaren daarna nog enkele keren gewijzigd. De huidige omschrijving is in bijlage 1 opgenomen. Voor de feestzalen en lokalen die ingedeeld zijn, geldt het volgende (VLAREM II, hoofdstuk 5.32):


- De algemene bepalingen aangaande de beheersing van geluidshinder (VLAREM II, hoofdstuk 4.5) zijn van toepassing;- Voor nieuwe inrichtingen moet vóór de ingebruikname een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd met metingen in de omgeving bij maximaal vermogen in de inrichting, om na te gaan of aan alle geluidsvoorwaarden is voldaan.Voor de niet-ingedeelde inrichtingen bleef het K.B. van 24 februari 1977 gelden (omzendbrief van 20 maart 1997 betreffende VLAREM-subrubriek 32.1.’Feestzalen met een dansgelegenheid’) In mei 1997 werd het KB van 24 februari 1977 gewijzigd voor het Vlaamse gewest (toevoeging van een artikel 4bis). Voor muziekactiviteiten in een openbare inrichting, andere dan een ingedeelde inrichting, en waarbij muziek werd geproduceerd ter gelegenheid van kermissen, carnavals, muziekfestivals, fuiven en andere bijzondere feesten of festiviteiten, waren de artikelen 2 en 3 van het K.B. (90 dB(A) in de inrichting en limieten voor het1geluidsniveau in de buurt) niet meer van toepassing op voorwaarde dat de activiteit erkend was door de Vlaamse minister van Leefmilieu. In april 1999 is dit artikel 4bis opgeheven en vervangen door het VLAREM II - hoofdstuk 6.7 ‘Niet-ingedeelde muziekactiviteiten’, waarbij de erkenning door de minister werd vervangen door een toelating van het college van burgemeester en schepenen van de gemeente waar de activiteit plaatsgrijpt. Limieten voor geluidsniveaus zijn in hoofdstuk 6.7 niet opgenomen. Het college kan echter bijkomende voorwaarden opleggen wat het maximum toegelaten geluidsniveau en de duur van de muziekactiviteit betreft.VLAREM is een milieuwetgeving en in die zin vooral een immissiewetgeving. Het regelt de niveaus in de omgeving van inrichtingen, niet in de inrichtingen zelf. De norm hangt onder andere af van het soort gebied op het gewestplan, deel van de dag, lokaal akoestisch klimaat, datum van de bouwvergunning en moet per inrichting berekend worden.

Wat was de aanleiding om een reglementering uit te werken?Al jaren groeit de maatschappelijke gevoeligheid voor problemen met geluid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt daarover: “Er is wereldwijde ongerustheid over het effect van luide muziek en impulsgeluiden op jonge mensen die regelmatige bezoekers zijn van concerten, discotheken, speelhallen, bioscopen, pretparken en andere evenementen. Op deze evenementen wordt vaak een geluidsniveau van 100 dB LAeq gehaald. Dergelijk geluidsniveau kan leiden tot een aanzienlijk gehoorverlies na veelvuldige bezoeken. De blootstelling van werknemers aan hoge geluidsniveaus is geregeld in de arbeidswetgeving. Ook voor regelmatige bezoekers zouden deze standaarden moeten gelden. Regelmatige bezoekers zouden niet mogen blootgesteld worden aan geluidsniveaus hoger dan 100 dB LAeq en dit gedurende een periode van 4 uur en minder dan 4 keer per jaar. Om acuut gehoorverlies te vermijden, moet de LAmax beneden110 dB blijven. “In de zomer van 2009 barstte in Vlaanderen een publiek debat los over geluidsniveaus op muziekevenementen en toenemende gehoorschade. Aanleiding was o.m. de afscheidsbrief van een jongeman van 29 jaar uit Essen die zelfmoord had gepleegd omdat hij niet meer kon leven met de zeer zware gehoorschade die hij opgelopen had tijdens zijn studententijd. In zijn


aangrijpende afscheidsbrief wees hij jongeren op het gevaar van luide muziek.In diezelfde zomer van 2009 haalde een concert van de groep My Bloody Valentine op Pukkelpop zo’n hoog volume, dat er publieke verontwaardiging ontstond. Audiologen trekken al jaren aan de alarmbel over de gevolgen van luide muziek. 1 op de 4 verlaat volgens prof. Vinck een festival met gehoorschade. Velen komen uiteindelijk bij een oorspecialist terecht.Ook na het charter dat de festivalorganisatoren in 2010 ondertekenden met een maximum van 103dB(A) aan de mengtafel werden vele gevallen van gehoorschade opgetekend. Verschillende daarvan kwamen ook in de pers (bv. lezersbrieven Humo).

Waarom is dit een bevoegdheid van Leefmilieu en niet van Volksgezondheid?Geluid en geluidsoverlast vallen onder Leefmilieu. Het is dus onder die bevoegdheid dat er normen kunnen gereglementeerd worden. Gehoorschade heeft uiteraard met Volksgezondheid te maken. Daarom werkt Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege voor preventie in dit dossier nauw samen met Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen.

Op welke manier wordt het publiek nu al geïnformeerd?De afgelopen jaren hebben verschillende instanties zoals provinciale jeugddiensten (bijv. Limburg campagne All Ears ), gemeenten en ziekenfondsen initiatieven ontwikkeld om het publiek te sensibiliseren over het gevaar van (te) luide muziek voor het gehoor. CM Waas en Dender ontwikkelde in 2010 de preventiecampagne ‘Ga uit. Plug in’.

Hoe is het overleg met specialisten en mensen met praktijkervaring verlopen?Naar aanleiding van de gebeurtenissen in de zomer van 2099 verklaarde minister van Leefmilieu Joke Schauvliege tot een breed gedragen oplossing te willen komen. Daarom bracht ze op 1 december 2009 op een eerste rondetafelconferentie alle belanghebbenden met kennis en ervaring op het terrein, samen. De rondetafelgroep bestond uit o.m. oorspecialisten, geluidsdeskundigen en technici, organisatoren, zaaluitbaters, discotheken, de jeugdsector, gemeentediensten en andere overheden.Op die eerste bijeenkomst rees de vraag naar een duidelijke wetgeving. Na een grondige screening van binnen- en buitenlandse wetgeving werden in het voorjaar van 2010 enkele modellen in werkgroepen afgetoetst. Vervolgens werd de RIA (Reguleringsimpactanalyse) opgemaakt en vonden in het najaar van 2010 nog verschillende gesprekken met specialisten plaats. Dat alles resulteerde in een voorstel om VLAREM aan te passen. Het voorstel van de minister is het resultaat van verschillende overlegmomenten met vele betrokkenen.

Waarom wordt er met drie categorieën gewerkt?Er is voor een getrapt systeem gekozen. Uit de werkgroepen bleek niet nodig dat elke activiteit even hoge geluidsniveaus haalt.De eerste trap geldt voor activiteiten met een maximaal geluidsniveau tot 90 dB(A). In de tweede categorie zitten muziekactiviteiten tussen 90 dB(A) en 95 dB(A). In de derde categorie kan een max. geluidsniveau gehaald worden tot en met 100 dB(A). Hoe hoger het geluidsniveau, hoe meer flankerende maatregelen waaraan men moet voldoen.


Zou het niet makkelijker zijn met 1 categorie met 1 maximaal geluidsniveau?Eén categorie zou nadelig zijn voor kleinere muziekactiviteiten die een max. niveau halen van bijvoorbeeld 90 of 95 dB(A). Het getrapt niveau wil ook een stimulans zijn om te kiezen voor categorie 1 of 2. Bijvoorbeeld fuiven van de jeugdbeweging in een klein lokaal. Het begrip ‘muziekactiviteit’ is ook zeer ruim. Het omvat grote en kleine evenementen, live en niet-live optredens, permanente inrichtingen en tijdelijke activiteiten. Er zijn festivals, concerten, fuiven, discotheken, danscafés, lokale festiviteiten. Met het getrapt systeem kunnen we dit zeer brede gamma beter coveren. Dat betekent een uniforme wetgeving die toch mogelijkheden laat om te differentiëren naar aard en grootte van de activiteit.

Waarom is het maximaal geluidsniveau 100 dB(A)?Aan de ene kant pleiten oorspecialisten voor maximaal 95 dB(A). Aan de andere kant hebben de festivalorganisatoren vorig jaar een charter afgesloten met een maximum van 103dB(A). Dat charter is goedbedoeld maar tegelijk vrijblijvend.Bij de voorbereiding van de reglementering zijn verschillende buitenlandse wetgevingen bestudeerd. In verschillende Europese landen zoals Zwitserland en Zweden geldt een maximum van 100 dB(A), in Duitsland 99 dB(A).Verschillende betrokkenen bij het overleg zoals de discotheeksector of het Muziekcentrum hebben aangegeven perfect te kunnen werken met een maximum van 100 dB(A). Vlati, de Vlaamse tinnitus- en hyperacusisvereniging, vindt dit een goed voorstel. Ook de audiologen juichen dit toe (zie ook boven: advies WHO).

Als het verplicht wordt om het geluidsniveau continu te meten, moet iedereen zich dan een meettoestel aanschaffen?

Meten van het geluidsniveau is niet meer dan normaal. Je kan het vergelijken met een snelheidsmeter in een wagen. De chauffeur kan niet weten hoe snel hij rijdt zonder snelheidsmeter op het dashboard. Hetzelfde geldt voor de DJ of geluidstechnicus. Zonder het geluidsniveau te meten, kan hij onmogelijk weten hoe luid hij precies speelt.In het voorstel van minister Schauvliege zal er continu gemeten moeten worden in de drie categorieën, behalve voor de niet-ingedeelde inrichtingen in categorie 1. Sommige inrichtingen beschikken al over een meettoestel, ook enkele DJ’s en de meeste geluidstechnici zijn daarmee uitgerust. Bepaalde provincies en gemeenten beschikken op dit moment al over meettoestellen die kunnen uitgeleend worden. In sommige is het zelfs gratis.Het is dus zeker niet de bedoeling dat bijvoorbeeld een jeugdbeweging die 1x per jaar een fuif organiseert, zich een meettoestel aanschaft. De financiële implicaties van de verplichting om te meten, worden ook bekeken in de RIA (Reguleringsimpactanalyse).

Is het niet tegenstrijdig om een geluidsgrens te bepalen en dan het aanbieden van oordoppen te verplichten?

Volgens audiologen is een blootstelling aan 90 dB(A) gedurende 4 uur per week aanvaardbaar. In categorie 1 is daarom het ter beschikking stellen van oordoppen door de organisator niet verplicht. In categorie 2 en 3 zijn de


geluidsniveaus van die aard dat er een kans op gehoorschade is o.a. langdurige blootstelling. Daarom is het aan te raden om oordoppen te dragen die moeten voorhanden zijn (al dan niet gratis).

Waarom worden er geen normen opgelegd voor de oordoppen?Het is moeilijk om specificaties van demping op te leggen. Er zijn veel verschillen qua dempend vermogen en prijs. De oordoppen voor éénmalig gebruik die op de markt zijn, dempen 10 à 15 dB.

Moet de concertorganisator zich dan een machine voor oordopjes aanschaffen? Moet hij dat zelf betalen? Of kan hij daar steun verwachten van de overheid?

In categorie 2 mogen oordopjes tegen een vergoeding aangeboden worden, in categorie 3 zijn ze gratis. De organisator bepaalt zelf hoe hij dat doet. Bijvoorbeeld aan de ingang of aan een standje op het muziekevenement. In sommige zalen staan al automaten met oordopjes.Er is ook samenwerking met ziekenfondsen. Zo heeft het Clubcircuit, een koepel van elf Vlaamse onafhankelijke muziekclubs en concertorganisatoren, in 2010 automaten met oordopjes geplaatst en een campagne uitgewerkt in samenwerking met de CM. Sponsoring biedt ook mogelijkheden. In Vooruit in Gent is er voor de oordoppenautomaat een samenwerking met Bond Moyson. De financiële implicaties van de verplichting om oordoppen aan te bieden, worden ook bekeken in de RIA (Reguleringsimpactanalyse).Sommigen beweren dat het voorstel leidt tot bijkomende complexe administratieVoor de festivals en de vaste installaties is er eigenlijk geen probleem van administratieve lasten. Het is wel een technische uitdaging om zich aan te passen. Voor jeugdhuizen enz.: hier zal de administratie LNE de lokale overheden sensibiliseren.Een aanvraag voor een fuif hoeft niet noodzakelijk complex te zijn: men moet enkel aangeven voor welke categorie men opteert, waarbij de administratieve en technische voorwaarden voor categorie 2 voor een klassieke jeugdfuif zeker kunnen gehaald worden. Gemeentebesturen kunnen hier via een fuifloket of evenementenloket een belangrijke ondersteunende rol spelen. Zoals met elke nieuwe regelgeving, zal het even gewenning vragen.

Hoe zit het met de handhaving? Welke boetes kunnen opgelegd worden?De nieuwe wetgeving zal gehandhaafd worden volgens het Milieuhandhavingsdecreet. Dat wil zeggen dat overtredingen strafrechtelijk of administratief vervolgd kunnen worden.Het niet nakomen van administratieve verplichtingen zoals het registreren van het geluidsniveau en de opmaak van grondplan en geluidsplan zullen als milieu-inbreuk geverbaliseerd worden. Het niet nakomen van de niet-administratieve verplichtingen zoals het maximaal geluidsniveau zullen als milieumisdrijf geverbaliseerd worden.

Wie wordt verantwoordelijk gesteld?De organisator of de zaaluitbater is verantwoordelijk voor het geluidsniveau. Zij kunnen in hun contracten met personen, artiesten of verenigingen het maximale geluidsniveau opnemen.

Hoe moet het nu verder met dit voorstel?


Zoals al gezegd kunnen al diegenen die bij het voorafgaand overleg betrokkenen waren tot vrijdag 11 februari hun ev. opmerkingen overmaken aan [email protected] Departement LNE, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Daarna zal minister Schauvliege op basis van alle reacties bekijken of er aanpassingen nodig zijn en of er al dan niet nog overleg nodig is.De definitieve tekst zal door de Vlaamse Regering goedgekeurd worden. Bedoeling is dat de nieuwe reglementering tegen de zomer ingaat.

Een reactie na Q-music uitzending Ornelis & Roegiers:Sven (Ornelis) heeft schrik dat de sfeer gaat verdwijnen wanneer de muziek wat stiller moet, hij zegt zelfs om kwart over acht vandaag dat het dan niet meer 'gezellig' is, dat hij dan 'stopt met plaatjes draaien'. Wel, misschien dient hij zich eens de vraag te stellen of hij het nog gezellig zou vinden indien zijn 13-jarige zoon na 'Rock for London' (zijn eerste sfeer-concert ...) in de REFTER (!) van de school, thuiskomt met gehoorschade en tinnitus (oorsuizen), waardoor hij last heeft om te slapen en te studeren. Zou hij het gezellig vinden om dan met zijn zoon naar het militair hospitaal te moeten om daar 10 beurten van 2 uur in een hyperbare zuurstoftank te moeten zitten, medicatie te moeten nemen (cortisone, nicotinezuur, ....) en tinnitus retraining therapy te moeten volgen. Weet Sven dat gehoorschade en tinnitus definitief kunnen zijn? Ons overkwam het op 15 oktober 2010, de gehoorschade heeft zich wat hersteld, maar de tinnitus is er nog steeds .... En ja Sven, dit is geschreven door een mama, jammer dat je zo'n belangrijke problematiek weglacht met woorden als 'je bent net mijn moeder, die zei ook steeds: zet de muziek wat stiller'.


Hoofdstuk 9. Bronvermelding


vibeserver.net en contr… · Web viewHet binnenoor is gevuld met een vloeistof die aan het...

Documents

Transcript of vibeserver.net en contr… · Web viewHet binnenoor is gevuld met een vloeistof die aan het...