Elkaar helpen met Intervisie. v1.0.pdf · 3 Wincultuur. De uitdagingen: • Minder gefixeerd zijn...

Rogier [email protected]

Februari 2008

Cultuur Enneagram

Versie 1.0

Bron: Daniel Ofman, Ritan van der Weck-Capitein, Organisatie-alibi’s

mailto:[email protected]

Oktober [email protected]

Het cultuur enneagram

Bron: Daniel Ofman, Ritan van der Weck-Capitein, Organisatie-alibi’s


Overzicht culturen1. In de kwaliteitscultuur wil men goed zijn en

dingen verbeteren2. In de Servicecultuur wil men gewaardeerd

worden en een waardevolle bijdrage leveren.3. In de Wincultuur wil men zich waardevol en

geaccepteerd voelen.4. In de authenticiteitscultuur wil men zichzelf

uitdrukken in een bijzonder product of een speciale dienst.

5. In de Observeerderscultuur wil men zoveel mogelijk begrijpen en competent zijn.


Overzicht culturen6. In de loyaliteitscultuur wil men zekerheid,

veiligheid en duidelijkheid.7. In de impulscultuur wil men gelukkig en tevreden

zijn door leuke dingen te doen.8. In de Ondernemerscultuur wil mens sterk en vol

zelfvertrouwen zijn.9. In de Harmoniecultuur wil men in eenheid en

harmonie met anderen werken.


Buikcentrum (doeners)

Ondernemers-, Harmonie- en kwaliteitscultuur.

Thema’s:- Rechtvaardigheid- Controle en het heft in handen nemen- Gehoord worden- Instinctieve reacties.


Buikcentrum (doeners)Ondernemers-, Harmonie- en kwaliteitscultuur.

Kenmerken:- Concreet vormgeven van ideeën, Tastbaar maken,

organiseren.Uitdaginen:- Controle loslaten.Kwaliteiten:- Gezond verstand, nuchter, no nonsense aanpak,

doeners.


Hartcentrum (voelers).

Service-, Win- en Authenticiteitscultuur.

Thema’s:- Creatief.- Imago.- Verbinding en acceptatie.- Competitief.


Hartcentrum (voelers).Service-, Win- en Authenticiteitscultuur.

Kenmerken:- Relationeel, behoefte aan contact en bevestiging,

subjectiviteit.Uitdaging:- Balanceren tussen afhankelijkheid en autonomie.Kwaliteiten:- Flexibiliteit, inlevingsvermogen en vaardig op

relationeel gebied.


Hoofdcentrum (denkers).

Observeerders-, Loyaliteits- en Impulscultuur.

Thema’s:- Rationele denkers.- Helderheid en objectiviteit.- Gesloten en afstandelijk.- Concepten, imaginatie, plannen.


Hoofdcentrum (denkers).Observeerders-, Loyaliteits- en Impulscultuur.

Kenmerken:- Logica, structuur, objectiviteit, zekerheid zoeken

door logisch denken.Uitdaging:- Balanceren van het denken met het voelen en het

doen. Kwaliteiten:- Analyseren, Lange termijn visie, plannen.


1 Kwaliteitscultuur

• De Kwaliteitscultuur kenmerkt zich door strenge normen, waarden en regels.

• Gericht op verbeteren en het leveren van de hoogste kwaliteit.

• Formele procedures zijn belangrijk.

• Oog voor detail wordt verwacht, beloond en aangemoedigd.

• Goed georganiseerd, met duidelijke, specifieke en strikte kwaliteitsnormen.


1 Kwaliteitscultuur• Kernkwaliteit: Precisie

• Kernwaarde: Respect

• Stellingname: Er is een correcte manier om de dingen te doen, laat ons deze tonen

• Motivatie: Verbetering, dingen goed doen

• Zelfbeeld: We hebben gelijk

• Positief: Serieus, verantwoordelijk, toegewijd, rechtvaardig en eerlijk


1 Kwaliteitscultuur• Organisatie: Correcte ordening en

ordering van taken, kwaliteit van het werk.

• Denkstijl: Perfectionistisch en idealistisch: 'alleen het beste is goed genoeg'

• Communiceren: verantwoordend, serieus

• Overtuiging: Wat het waard is om gedaan te worden, moet je goed doen

• Inspiratiebron: Voorwaarden creëren om te verbeteren en te corrigeren


1 Kwaliteitscultuur• Trefwoorden: Gerechtigheid,

integriteit,onderscheidingsvermogen,oordeelvermogen.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten perfect zijn!

• Tip voor de Change Agent:Soms zegt iemand: “je moet altijd verder gaan dan gewoon goed”. Denk dan stilletjes: “goed is goed genoeg”. Het zal ongetwijfeld altijd beter kunnen, maar nu effe niet.


1 Kwaliteitscultuur

De uitdagingen:

• Meer ruimte geven aan creativiteit en vernieuwend denken. • Leren het verschil te zien tussen wat 'moet' en wat wenselijk is. • Aanmoedigen van souplesse en flexibiliteit.• Meer tijd in de grote lijn investeren en minder in details treden. • Humor en milde zelfspot toelaten en leren waarderen. • Kritische houding relativeren. • Leren te ontspannen, de dingen los te laten en minder willen

beheersen zoals in een Impulscultuur. • Invoelingsvermogen ontwikkelen zoals in een Authenticiteitscultuur.


2 Servicecultuur

• De kenmerkt zich door haar mens-georiënteerdheid.

• Richt zich gericht zijn op behoeften en tevredenheid van klanten en medewerkers.

• Men is sterk servicegericht.

• Ondersteunend gedrag wordt verwacht, beloond en aangemoedigd.

•Een Servicecultuur is betrokken bij haar mensen met aandacht voor persoonlijke en professionele behoeften.


2 Servicecultuur

• Kernkwaliteit: Verbindend

• Stellingname: We ondersteunen en bekrachtigen anderen, het is goed om nodig te zijn

• Kernwaarde: Voldoening

• Motivatie: Goedkeuring en waardering (relaties)

• Zelfbeeld: We zijn behulpzaam

• Positief: Accepterend, enthousiast, gevend en creatief


2 Servicecultuur

• Organisatie: Behoeften van mensen in de organisatie, klantenservice

• Denkstijl: Affectief

• Communiceren: Ondersteunend, warm

• Overtuiging: De kracht van de organisatie wordt bepaald door de mate waarin zij haar medewerkers ondersteunt en waardeert

• Inspiratiebron: Een verschil maken voor anderen


2 Servicecultuur

• Trefwoorden: Vitaliteit, partnership, bewustwording door relaties.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten de beste service leveren!

• Tip voor de Change Agent:Ga vooral niet “terughelpen”, dat kunnen zij veel beter!


2 Servicecultuur

De uitdagingen:• Unieke talenten en vaardigheden ontdekken en een

onafhankelijke identiteit ontwikkelen in de markt. • Directer zijn, eigen keuzes maken en meer eigen koers varen. • Objectiviteit ontwikkelen door helder te denken. • Hulp van derden leren accepteren. • Nee leren zeggen. • Leren omgaan met afkeuring • Bij eigen unieke identiteit en kracht leren blijven zoals in een

Authenticiteitcultuur. • Eigen grenzen stellen zoals in een Ondernemerscultuur.


3 Wincultuur• De Wincultuur kenmerkt zich door gedrevenheid.

• Doelgerichtheid met nadruk op efficiency

• Gericht op succes.

• Eigen initiatief is belangrijk.

• Men gedraagt zich enthousiasmerend en wat verwacht, beloond en aangemoedigd wordt, is dat men de dingen voor elkaar krijgt.

• Een Wincultuur is initiatiefrijk en gedreven om resultaat te be-reiken.


3 Wincultuur• Kernkwaliteit: Resultaatgerichtheid

• Stellingname: Het leven is een strijd en we kunnen winnen door hard te werken en succesvol te zijn

• Kernwaarde: Productiviteit

• Motivatie: Goedkeuring voor taak en prestatie

• Zelfbeeld: We zijn succesvol

• Positief: Efficiënt, zelfverzekerd, enthousiast, competent en dynamisch


3 WincultuurOrganisatie: Missie en resultaten

van de organisatie, competitie.

Denkstijl: Praktisch

Communicatie: Overtuigend, doelgericht

Overtuiging: Competitie brengt het beste in mensen naar boven

Inspiratiebron: Winnen, gekend worden als de beste


3 Wincultuur• Trefwoorden: Scheppingskracht,

dynamiek, succes

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten de meest efficiënte en snelste zijn!

• Tip voor de Change Agent:

Als men iets zegt als “middelmatigheid ligt een eind van de top”, blijf dan vooral ademen, anders ga je ook hyperventileren.


3 Wincultuur

De uitdagingen:

• Minder gefixeerd zijn op scoren en minder gehaast zijn. • Meer oog leren hebben voor het grotere geheel en

daar een bijdrage aanleveren. • Authentieker en echter zijn. • Ontdekken waar ze als organisatie werkelijk voor staan. • De tijd nemen om rust en reflectie een plek in het werk te geven. • Leren keuzes maken op basis van de missie, niet het imago.


4 Authenticiteitscultuur

• Vind je in organisaties die onderscheidend zijn qua product en dienst.

• Ze worden gekenmerkt door goede smaak en exclusiviteit.

• Diepgang is belangrijk en er is aandacht voor esthetiek.

• Is menselijk met gevoeligheid en oog voor nieuwe en creatieve mogelijkheden.



• Kernkwaliteit: Originaliteit

• Stellingname: Ons werk is authentiek met diepgang en stijl. Toch ontbreekt er iets

• Kernwaarde: Betekenis.

• Motivatie: Speciaal, bijzonder kunnen zijn

• Zelfbeeld: Wij zijn anders

• Positief: Gevoelig, origineel, creatief, intuïtief en betrokken



• Organisatie: Op het individu in de organisatie en op de uniekheid van elk persoon, onderscheidend product/ dienst

• Denkstijl: Individualistisch

• Communicatie: Gevoelsmatig, affectief

• Overtuiging: Een organisatie moet de individuele bijdrage van iedereen respecteren.

•• Inspiratiebron: Een unieke bijdrage leveren



• Trefwoorden: Veelzijdige creativiteit, innerlijk evenwicht, zelfbewustzijn.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten uniek zijn!

• Tip voor de Change Agent:Blijf vooral lachen als iemand roept “de werkelijke vooruitgang vindt van binnen plaats”, anders maakt deze cultuur je gek!



De uitdagingen: • Zelfdiscipline als kracht in plaats van belemmering leren zien • Orde en structuur vergroten • Leren af te stemmen op wat de markt vraagt • Meer realiteitszin ontwikkelen • Het ontwikkelen van praktische vaardigheden • Leren simpelweg te genieten van wat ze doen • Gewoon doen en zijn • Structuur aanbrengen in het werk zoals in een Kwaliteitscultuur • Mensgericht en vriendelijk leren zijn zoals in een Servicecultuur


5 Observeerderscultuur• Kenmerkend is dat men competent

focust op het strikt managen van informatie, feiten en ideeën.

• Men benadert het werk systematisch en deskundig.

• Helderheid is belangrijk en rationeel denken wordt verwacht, beloond en aangemoedigd.

• Men werkt autonoom met minimale ondersteuning.

• Leren betekent kennis vergaren en staat hoog aangeschreven.

• Is expert in haar vakgebied en heeft een duidelijke richting en doel.


5 Observeerderscultuur

• Kernkwaliteit: Helderheid en inzicht.

• Stellingname: We zijn meester over onze privé-werelddie is gebouwd op specialistische kennis.

• Kernwaarde: Visie.

• Motivatie: Kennis en begrijpen.

• Zelfbeeld: We hebben het door. Wij begrijpen het.

• Positief: Begrijpend, helder, filosofisch, scherpzinnig en geestig



• Organisatie: Rationele structuur enbegrijpelijke, heldere systemen, kritisch denken

• Denkstijl: Analytisch

• Communicatie: Verklarend, systematiserend.

• Overtuiging: Mensen moeten zich bewust zijn van de missie van een organisatie om de structuur en de koers te begrijpen.

• Inspiratiebron: Zoektocht naar wijsheid.



• Trefwoorden: Allesomvattende visie, inzichtsvol begrip, helderheid.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten alles weten!

• Tip voor de Change Agent:Als je iemand hoort denken: “denk meer, zeg minder”, houd dan een poosje je mond, dat kan sowieso geen kwaad. Droge humor werkt hier het beste voor.



De uitdagingen:• Minder analyseren en denken, maar eerder pro-actief zijn.• Meer daadkracht ontwikkelen, meer doen en minder denken. • Meer durven experimenteren. • Verbeteren van persoonlijk contact met klanten. • Minder gebruik te maken van E-mail en SMS-jes als middel om

contact te vermijden.• Meer betrokkenheid ervaren met de sociale wereld om zich heen.


6 Loyaliteitscultuur

• Kenmerken zich door het vermijden van risico's

• Pareren van dreiging van buitenaf door superieure intelligentie en door de loyaliteit van de medewerkers.

• Betrokkenheid wordt verwacht, beloond en aangemoedigd.

• Duidelijke verantwoordelijkheden zijn belangrijk.

• Een Loyaliteitscultuur waardeert traditie en is gericht op gecommitteerd samenwerken aan het gemeenschappelijke doel.



• Kernkwaliteit: Ondersteuning.

• Stellingname: De wereld is gevaarlijk, de waarheid ligt verstopt, dingen zijn niet zoals ze lijken

• Kernwaarde: Solidariteit.•• Motivatie: Loyaliteit en/ of veiligheid.

• Zelfbeeld: We doen onze plicht

• Positief: Betrouwbaar, respecterend, rechtschapen, vastberaden en loyaal



• Organisatie: Menselijke relaties, vertrouwen, samenwerking, commitment aan elkaar en aan de organisatie.

• Denkstijl Groepsgeoriënteerd

• Communicatie: Onderzoekend, vragend

• Overtuiging: Organisaties kunnen het beste geleid worden volgens bewezen regels en tradities.

• Tradities: Bieden houvast

• Inspiratiebron: Commitment aan een hoger doel of ideaal



• Trefwoorden: Afweging, verruiming, behoedzaamheid.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten loyaal zijn naar de klant!

• Tip voor de Change Agent:Als je gaat twijfelen aan wat je aan het doen bent, of je hoort iemand denken “je moet oppassen, het kan altijd misgaan”, laat dan eens wat (doem)scenario’s bedenken. Dat doet men graag voor je.



De uitdagingen:• Vanuit vertrouwen in eigen kunnen, handelen.• Leren de behoefte aan een kader los te laten en meer te

experimenteren. • Een breder en positiever perspectiefleren zien. • De focus richten op mogelijkheden en kansen. • Risico's durven nemen. • Humor aanmoedigen om angst te relativeren. • Leren zich minder defensief op te stellen. • Innerlijke tevredenheid leren beleven zoals in een Harmoniecultuur. • Meer openstaan voor succes en zelfvertrouwen in eigen capaciteiten

ontwikkelen zoals in een Wincultuur.


7 Impulscultuur• In een Impulscultuur is men innovatief,

• Informeel en positief naar de toekomst.

• Men stimuleert elkaar door optimistisch te zijn.

• Steeds gericht op creativiteit en vernieuwing.

• Men houdt van veel opties en toekomstplannen.

• Stimuleert nieuwe en innovatieve strategieën en heeft een positief werkklimaat.


7 Impulscultuur• Kernkwaliteit: Enthousiasme

• Stellingname: De wereld is vol leuke mogelijkheden, concepten en ervaringen. Het is onze missie deze te verkennen.

•• Kernwaarde: Innovatie.

• Motivatie: Opties, kansen en mogelijkheden.

• Zelfbeeld: We zijn gelukkig met leuk werk.

• Positief: Creatief, speels, spontaan, slim, energiek


7 Impulscultuur• Organisatie: Groei en tevredenheid,

leuk werk, voldoening, innovatie, nieuwe mogelijkheden

• Denkstijl: Positief

• Communicatie: Enthousiasmerend, verkennend

• Overtuiging: Een positieve uitstraling en een hoopvolle verwachting geven vertrouwen. Mensen worden gemotiveerd door optimisme

• Inspiratiebron: Vooruitkijkend - werk als avontuur


7 Impulscultuur• Trefwoorden: Avontuurzucht,

initiator, humor.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten de meeste en leukste mogelijkheden bieden!

• Tip voor de Change Agent:Als je iemand hoort zeggen “we hebben de toekomst gezien en die is leuk”, misschien heeft hij dan wel gelijk.


7 Impulscultuur

De uitdagingen:• Leren minder impulsief te reageren. • Zich te committeren aan één ding en dat tot een goed einde te

brengen. • Zich specialiseren in een paar dingen.• Meer open stellen voor wat anderen willen. • Van fouten leren in plaats van ze te verdoezelen.• Situaties minder rooskleurig voorstellen dan ze zijn.• Zich kunnen concentreren zoals in een Observeerderscultuur

en zich minder laten afleiden.• Zelfdiscipline kunnen opbrengen zoals in een Kwaliteitscultuur.


8 Ondernemerscultuur

• Gekenmerkt door kracht.

• Men is toonaangevend en gericht op het beheersen van de markt.

• Direct en energiek zijn worden verwacht, beloond en aangemoedigd.

• Zelf het heft in handen hebben is belangrijk.

• Werkt goed onder druk van onzekerheid en turbulente tijdenen neemt snel beslissingen.



• Kernkwaliteit: Geestdrift.

• Stellingname: We werken het beste als we alles zelf beheersen

• Kernwaarde: Groei.

• Motivatie: Macht en controle.

• Zelfbeeld: Wij zijn sterk.

• Positief: Krachtig, rechtvaardig, grootmoedig, autonoom, rechtschapen



• Organisatie: Macht en autoriteit in de organisatie, actie

• Denkstijl: Dialectisch (denken vanuit twee polen)

• Communicatie: Overheersend, sturend.

• Overtuiging: Een organisatie is niet sterker dan haar leiders. Een sterke leider helpt de organisatie door moeilijke tijden.

• Inspiratiebron: Helpen vanuit kracht.


8 Ondernemerscultuur• Trefwoorden: Expansie,

pionier, heerschappij.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten de sterkste zijn!

• Tip voor de Change Agent:Alleen buigzaam riet kan de krachtigste storm doorstaan.


8 OndernemerscultuurDe uitdagingen:• Minder domineren en meer luisteren

naar de signalen vanuit de markt.• Leren compromissen te sluiten en niet automatisch

voor de eigen oplossing te kiezen.• Open leren staan voor kritiek en feedback.• Minder zwart-wit denken en oordelen.• Leren accepteren dat niet iedereen het 'moordende' tempo kan

volgen. • Rust en tijd nemen om te reflecteren.• Zich kunnen verplaatsen in en kunnen geven zoals in een

Servicecultuur.• Objectief van een afstand naar dingen kijken zoals in een

Observeerderscultuur.


9 Harmoniecultuur• Is gericht op harmonie en rechtvaardigheid.

• Men heeft waardering voor samenwerking en teamgeest.

• Men is ontvankelijk en luisterend.

• Kalmte en vriendelijkheid worden verwacht, beloond en aangemoedigd.

• Men straalt tevredenheid uit.

• Is realistisch met een voorkeur voor rustige en stabiele veranderingen. Verenigt verschillende delen naar een geheel.


9 Harmoniecultuur• Kernkwaliteit: Nuchterheid

• Stellingname: Alles komt goed als we kalm, vriendelijk en met elkaar verbonden blijven

• Kernwaarde: Gemeenschapschappelijkheid

• Motivatie: Verbinding en harmonie

• Zelfbeeld: We zijn tevreden

• Positief: Geduldig, diplomatiek, goede onderhandelaar, geruststellend, tevreden


9 Harmoniecultuur

• Organisatie: Overeenstemming, interne harmonie en een stabiele organisatie

• Denkstijl: Holistisch

• Communicatie: Inlevend, verbindend

• Overtuiging: Mensen komen het beste tot hun recht wanneer ze hun werk in een ontspannen, harmonieuze sfeer kunnen doen

• Inspiratiebron: Samenwerken in harmonie


9 Harmoniecultuur• Trefwoorden: Rust,

uitwisseling, volledigheid.

• Spreekwoord:De competitie is moordend, we moeten ons hoofd koel houden!

• Tips voor de Change Agent:Degene die roept: “we hebben het altijd al zo gedaan, waarom zouden we veranderen?” zegt tenminste iets. Daar heb je meer aan dan zijn collega die denkt “de tijd lost alles op, als we maar lang genoeg wachten”.


9 Harmoniecultuur

De uitdagingen:• De eigen organisatie profileren in de markt. • Leren prioriteiten te stellen. • Leren echte deadlines te stellen en zich daar aan te houden. • Efficiënt de juiste acties te ondernemen. • Minder compromissen sluiten en meer het conflict aan durven gaan. • Assertiever uitdrukken wat ze zelf willen, opkomen voor eigen

standpunt. • Energiek en efficiënt zijn zoals in een Wincultuur. • Alert leren zijn zoals in een Loyaliteitscultuur.


Kijk voor meer info op:

Voor boekenlijst en quotes en

Artikelen over veranderen

Elkaar helpen met Intervisie. v1.0.pdf · 3 Wincultuur. De uitdagingen: • Minder gefixeerd zijn...

Documents

Transcript of Elkaar helpen met Intervisie. v1.0.pdf · 3 Wincultuur. De uitdagingen: • Minder gefixeerd zijn...