EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
-
Upload
andre-srepsoh -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
1/19
Kreeftennieuwsbrief 1 - juni 2008
COLOFONOnregelmatig orgaan voor genteresseerden in
Nederlandse zoetwaterkreeften.
Uitgegeven door:
Stichting EIS-Nederland: [email protected]
Bureau Waardenburg: [email protected]
VOORWOORDDramatisch? Exotisch? Lekker?En ding is zeker: nog niet eerder speelde rivier-
kreeften, de grootste ongewervelden van het
zoete water, een zo dominante rol in het
Nederlandse ecosysteem als nu.
Deze nieuwsbrief, waarvan de proeftabel voor de
Nederlandse rivierkreeften het belangrijkste
onderdeel is, vormt hopelijk een nieuw impuls om
de sloten in de gaten te houden en waarnemin-
gen te rapporteren. Alleen dan zijn we in staat omde (spannende?) ontwikkelingen op de voet te
kunnen volgen.
Stichting European Invertebrate Survey, verza-
melt al 33,3 jaar gevens van ongewervelden in
Nederland. Kreeftenwaarnemingen, bij voorkeur
vergezeld van een foto, kunnen worden
doorgegeven aan: [email protected].
Bram Koese
MURA BEDANKT!Dankzij een toevallige ontmoeting afgelopen
winter tussen twee verkleumde medewerkers
van EIS-Nederland en twee enthousiaste
muskusrattenbestrijders van MURA-Zuid,
provincie Noord-Holland, werkt stichting EIS
tegenwoordig samen met de MURA. Hiermee
hoopt EIS veranderingen in de verspreiding van
Nederlandse rivierkreeften in meer detail en op
meer structurele basis te kunnen volgen. De
afgelopen maanden is William Vletter, stagiar
bij Stichting EIS regelmatig op stap geweest
met de MURA. Hieronder een verslag.
Over mijn onderzoek
In het kader van mijn studie biologie aan de
Universiteit Leiden doe ik onderzoek naar de
Rode Amerikaanse rivierkreeft; de
Procambarus clarkii.
Uit talloze studies is naar voren gekomen dat
vooral deze soort een grote impact kanhebben op het zoetwatersysteem. Ze zouden
met name een negatief effect hebben op de
ondergedoken waterplanten, met alle gevol-
gen van dien. Wetenschappelijk onderzoek in
Nederland over de mogelijke gevolgen van
deze exoot is echter niet of nauwelijks gedaan.
De eerste stap is om te achterhalen in welke
habitat in Nederland deze soort het best ge-
dijt. Ook probeer ik een vinger aan de pols te
NRC, dec. 2007
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
2/19
krijgen of ze ook daadwerkelijk effect hebben op
waterplanten: emergente, drijvende en onderge-
doken waterplanten.
MURA en kreeften?
In januari kwamen we per toeval in contact met
de muskusratbestrijding MURA Noord-Holland.
Het bleek een uitkomst te zijn, aangezien de rat-tenvangers waardevolle informatie hadden over
rivierkreeften in hun beheersgebied.
Rattenfuiken zijn namelijk een bijzonder efficint
middel voor het vangen van kreeften. Vele rat-
tenbestrijders waren dit voorjaar bereid om mij
op sleeptouw te nemen tijdens hun strooptocht-
en door het Vechtplassengebied.
De eerste meeloopdag weet ik nog goed. Dit
was met Marcel Vos, een ervaren muskusrat-
vanger met hart voor de natuur. Het viel me
meteen op dat Marcel erg genteresseerd was inkreeften en hij had een aantal goede, gerichte
vragen, die ik met moeite kon beantwoorden.
Ook had hij veel informatie over de verspreiding
van de rode rivierkreeft. Hierdoor werd nog eens
benadrukt dat mensen die dagelijks actief zijn in
de natuur een waardevolle bron van informatie
kunnen zijn.
We hebben voornamelijk fuiken gecontroleerd
die gelegen waren in Kortenhoef, `s-Graveland,
Ankeveen, Horstermeerpolder, Oud-Loosdrecht
en Nieuw-Loosdrecht. In totaal zijn 120 vang-
middelen gecontroleerd, bestaande uit fuiken
die ingegraven zijn in de oever (de zogenaamde
PVC's) en fuiken die speciaal op maat waren
gemaakt voor een locatie. Alle vangmiddelen
hebben een eigen locatienummer gekregen
waaraan cordinaten en fotos gekoppeld zijn.
De nummers vergemakkelijken de communi-catie tussen de rattenvangers en EIS.
Resultaten
We kunnen wel stellen dat de kreeften redelijk
verspreid zijn in het onderzochte gebied (zie
onder). Maar de dichtheden verschillen per
lokatie. Ons vermoeden was dat in het natuurge-
bied het Hol en omringende gebieden de
dichtheden van de rode rivierkreeften het hoogst
waren. Dit is deels bevestigd door onder andere
n fuik, die aangrenzend lag aan het Hol,waarin tachtig kreeften zijn aangetroffen. Verder
ben ik, samen met Andr Limburg, met een
bootje het Hol ingetrokken om daar PVC's te
controleren. De aantallen in de PVC's waren niet
schrikbarend hoog, zelfs veel lager dan
verwacht. Toch zijn in elke PVC kreeften
aangetroffen. Verder heb ik redelijk hoge aan-
tallen gevonden op de`s-Gravelandse buiten-
plaatsen en aan de noordrand van Nieuw-
Loosdrecht. Minder hoge aantallen kwam ik
tegen in de Horstermeerpolder. Verder ben ik
Geregistreerde vindplaatsen P. clarkii in EIS-
databestand voor januari 2008.Geregistreerde vindplaatsen P. clarkii in EIS-
databestand na januari 2008.
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
3/19
zowel de rode rivierkreeft als de gevlekte rivier-
kreeft tegen gekomen in de omgeving van de
Hilversumse Bovenmeent en tevens in de
Ankeveensche plassen. Volgens sommige rat-
tenvangers lijkt het erop dat de aantallen van de
gevlekte rivierkreeft afnemen op plaatsen waar
beide soorten voorkomen. Kan het zijn dat de
rode rivierkreeft de concurrentiestrijd aan het
winnen is?
Dankwoord
Bij deze wil ik graag de muskusrattenbestrijding
MURA van de provincie Noord-Holland
bedanken voor hun tijd, interesse en expertise.
In het bijzonder: Pieter Dekker, Reinier Kollman,
Andre Limburg, Robert van Malderen, Han
Oosterhof en Marcel Vos.
William Vletter
ROZE OOIEVAARS?Op 17 februari jl. kwam bij EIS een melding bin-
nen dat in de omgeving van Herwijnen ten oost-
en van Gorinchem roze ooievaars gesignaleerd
zouden zijn. De inzendster, Caroline Elfferich,
vroeg zich af of deze kleur het gevolg kon zijn
van de consumptie van kreeften. Van verschil-
lende vogelsoorten, onder andere flamingo's, is
immers bekend dat de kleur van het verenkleed
wordt veroorzaakt door hun prooidieren. Deze
veronderstelling leek een aantrekkelijke verklar-
ing voor het verschijnsel roze ooievaars,aangezien in de polders ten westen van
Gorinchem zeer hoge dichtheden aan rood-
gekleurde kreeften worden gevonden
Rattenvanger in actie. Foto: William Vletter
(Procambarus acutus/zonangulus).
Bovendien is van blauwe reigers bekend dat
rode kreeften inmiddels een geliefd onderdeel
van het menu vormen, getuige hun opvallende
roodgekleurde braakballen vol met kreeften-
schaartjes.
Navraag bij de bron, Kees Vos, leerde echter,
dat de roze kleuring geen verband kon houden
met prooidieren, aangezien de dieren plotselingroze zweem hadden op de rug na een hevige
regenbui waarmee kennelijk 'roze stofdeeltjes'
naar beneden waren gekomen.
Hoe zit het dan met ooievaars en kreeften?
Ren Rietveld, ooievaarkenner van (voormalig)
ooievaarsdorp het liesveld ten noorden van de
Alblasserwaard, blijkt bij navraag niet eerder
een ooievaar gezien te hebben met een kreeft in
de snavel, laat staan roze ooievaars. Wel grijze
ooievaars die in de nabijheid van schoorstenen
hadden verkeerd.Dat de ooievaars desondanks wel degelijk een
potentile predator vormen voor rode kreeften
blijkt uit het onderzoek van Alexandra Correia
(2001), die constateerde dat kreeften in de zomer-
maande meer dan 50% van het hoofdvoedsel vor-
men van een Spaanse ooievaarpopulatie.
Bram Koese
Literatuur
Correia, A.M. 2001. Seasonal and interspecific
evaluation of predation by mammals and birds
on the introduced red swamp crayfish
Procambarus clarkii (Crustacea, Cambaridae) in
a freshwater march (Portugal). Journal of
Zoology 255: 533-541.
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
4/19
2
oog
antenale schub
cervicale groeve
areola
rugschild (carapax)
achterlijf
telson
uropodestaart
acumen antenne
bewegende vinger
(dactylus)
vaste vinger
schaar (cheliped)
carpus (met of
zonder stekel)
LICHAAMSBOUW: bovenzijde
achterlijfhet achterlijf van een kreeft bestaat uit zes
segmenten.
acumen voorste, spits toelopende deel van de cara-
pax voor de ogen
annulus ventralis ook wel seminal receptacle
genoemd. Rond tot ovaal geslachtsorgaan tussen
het vierde pootpaar bij de vrouwtjes. Functioneert
als spermaopslag.
antenale schub vliezige schub aan de basis van de
antenne
antenne antenne
areola ruimte tussen de branchiocardiale groeven,d.w.z de linker en rechterhelft van het achterste
deel van het rugschild
bewegende vinger bewegende vinger van de
scharen; meestal wordt de grote scharen (voor-
poten) bedoeld.
carapax zie rugschild
carpus Het 1-na laatste pootlid. Vanaf het pooteinde
naar de basis heetten de segmenten: propodus
(met of zonder schaar), carpus, merus, ischium,
basipodite (of basis).
cervicale groeve groef die het rugschild (carapax)
overdwars in twee helften deelt
cheliped schaar van de voorpoot
dactylus bewegende vinger van de scharen;
meestal wordt de grote scharen (voorpoten)bedoeld.
gonopoden zie pleopoden
ischium het 3-na laatste pootlid. Vanaf het pooteinde
Figuur 1
rostrum
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
5/19
3
annulus ventralis
merus
propodus
carpus
3e maxilipede
antenne
antennule
ischium
basis
pleopode 1 (ook gonopode 1 genoemd bij )
pleopode 2 (ook gonopode 2 genoemd bij )
pleopode
anus
bewegende vinger
(dactylus)
vaste vinger
schaar (cheliped)
LICHAAMSBOUW: onderzijde
naar de basis heetten de segmenten: propodus
(met of zonder schaar), carpus, merus, ischium,
basipodite (of basis).
merus het 2-na laatste pootlid. Vanaf het pooteinde
naar de basis heetten de segmenten: propodus
(met of zonder schaar), carpus, merus, ischium,
basipodite (of basis).
pereiopode looppoot
pleopoden gepaarde aanhangselen onder de achter-
lijfssegmenten. Bij de mannetjes functioneren de
eerste twee paar gemodificeerde pleopoden als
copulatie-orgaan en worden vaak ook metgonopoden aangeduid. Bij de vrouwtjes zijn de
pleopoden meestal groter en dicht bezet met
haren i.v.m. het dragen van de eieren en jongen.
rostrum: rugschild voor de cervicale groeve
rugschild ook wel carapax genoemd. Uitwendig
pantser die de kop, borststuk en kieuwen
beschermd. Het rugschild wordt door de cervicale
groeve in twee helften gedeeld: een voorste deel
dat spits toeloopt bij de kop en een achterste deel
dat op zich zelf weer in twee helften is gedeeld.
telson tweeledig afgeplat aanhangsel aan het 6e
achterlijfssegment die samen met de uropoden (4
stuks) de staart vormt.
uropode tweeledige afgeplate aanhangselen aan
het 6e achterlijfssegment die samen met het tel-son de staart vormen.
vaste vingervaste vinger van de scharen; meestal
wordt de grote scharen (voorpoten) bedoeld.
Figuur 2
de scharen zijn bij
volwassen mannetjes
aanzienlijk forser dan
bij vrouwtjes.
looppoot (pereiopode)
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
6/19
4
PROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN INNEDERLAND1a) Voorpoot: binnenzijde van de carpus met een opvallende stekel (fig. 3-5). Rostrum met n
stekel achter het oog. Voorste, spits toelopende deel van het rugschild vlak of hol ('gootje'),
zonder middenkiel (fig. 7). Antenale schub met bolle binnenlob (fig. 7). Dier variabel gekleurd:
licht- tot donkerbruin, zwartig, felblauw tot rood/oranje of met rode vlekkentekening op het
achterlijf. Geslachtsrijpe mannetjes altijd met een driehoekig uitsteeksel op de ischia van poot
3 of poot 3 en 4 (fig. 8-9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21b) Voorpoot: binnenzijde van de carpus zonder opvallende stekel, wel met korte, homogene
bobbeltjes of stekels (fig. 6). Rostrum met twee stekels achter het oog (fig. 10), de tweede
stekel is vaak niet meer dan een knobbeltje. Voorste, spits toelopende deel van het rugschild
met middenkiel (mediane carina). Antenale schub met spitse binnenlob (fig. 10). Dier variabel
gekleurd: licht- tot donkerbruin, zwartig tot blauw maar vrijwel nooit rood aan de bovenzijde.
Geslachtsrijpe mannetjes nooit met driehoekige uitsteeksels op de ichia . . . . . . . . . . . . . . . . 6
stekel
stekelstekel
P. clarkii O. limosus
O. virilis P. cf. zonangulus
A. leptodactylus
A. leptodactylus
P. cf. zonangulus P. cf. zonangulus
vlak of hol
antenale schub
bol
antenale schub
spits
1 stekel
2 stekels
middenkiel
7
10
8 9
3 4 5 6
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
7/19
5
2a). Dier met fijne vlekkentekening op het hele lichaam, inclusief de scharen (fig. 11).
Partenogenetische soort, alleen vrouwtjes (fig. 13). Mannetjes zijn niet bekend.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marmerkreeft Procambarus sp. - blz. 13
2b) Anders gekleurd. Mannelijke of vrouwelijke dieren (voor herkenning m/v, zie fig. 2, blz. 3) . . . . .3
3a) Scharen vaak roodachtig aan beide zijden (fig. 13, 14,17, 18). Vaste vinger min of meer paral-
lelzijdig en pas aan de top (na de laatste tand) versmallend. Carapax nooit met een groep
scherpe stekels op de wang, vaak wel ruw door regelmatige bobbeltjes. Sexueel actieve man-netjes met zowel aan de basis van poot 3 als poot 4 met een driehoekig uitsteeksel (fig. 9).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
3b) Scharen meestal bruinachtig aan de bovenzijde (fig. 15-16) en wittig/gelig aan de onderzijde
(fig. 19-20) (let op: donkere aanslag van algen!). Vaste vinger driehoekig, gelijkmatig versmal-
lend. Carapax soms met een groep stekels op de wang (fig. 27). Sexueel actieve mannetjes
alleen aan de basis van poot 3 met een driehoekig uitsteeksel (fig. 8) . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
Let op! Zowel onder 3a als 3b kunnen blauwe vormen worden aangetroffen!
oviduct
annulus ventralis(slecht zichtbaar bij sexueel
inactieve vrouwtjes)
Voorste pleopoden
niet gemodificeerd
bovenzijde onderzijde
13 14 15 16 17 18 19 20
vaste
vinger
1211
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
8/19
6
4a) Scharen meestal donkerrood met lichtrode knobbels (fig. 17-18). Achterlijf min of meer egaal
donkerrood (fig. 19) (alleen wanneer het achterlijf gekromd wordt, valt op dat de voorrand van de
segmenten licht gekleurd is.). De middelste spits op de acumen (het voorste, spits toelopende
deel van de carapax voor de ogen) lang, bij volwassen dieren langer dan 2 mm (fig. 20)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Rode Amerikaanse Rivierkreeft Procambarus clarkii - blz. 14
4b) Scharen meestal rozerood met witte knobbels aan de binnenzijde en onderzijde van de
scharen (fig. 21-22) en zwartige aan de bovenzijde. Achterlijf met twee lichte lengtestrepen en
een donker centrum (fig. 23). De middelste spits op de acumen korter dan 2 mm (fig. 24).. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procambarus acutus/zonangulus - blz. 15
neus kort
neus lang
(meestal)
17 18 19
20
21 22 23
24
lichte
zijstrepen
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
9/19
7
5a) Carapax met een groep spitse stekels aan weerzijden van de cervicale groeve (fig. 27).
Achterlijf met wijnrode vlekken (fig. 28). Scharen bruinzwart met een zwart bandje en oranje
punt op de scharen (fig. 25-26). Scharen aan de bovenzijde met putjes waarin groepjes haren
staan (loup!) (fig. 25) . . . . .Gevlekte Amerikaanse Rivierkreeft Orconectes limosus - blz. 16
5b) Carapax zonder spitse stekels aan weerszijden van de cervicale groeve. Achterlijf zonder wijn-
rode vlekken. Scharen groenbruin met opvallende witte knobbels (fig. 29-30). Haren op
scharen minder duidelijk, soms afwezig (loup!).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft Orconectes virilis - blz. 17
stekels
zwart bandje, oranje punt
25
27
28
29 30
bovenzijde
bovenzijde onderzijde
onderzijde
wijnrode vlekken
26
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
10/19
8
6a) Rugschild met enkele duidelijke stekels achter de cervicale groeve (verdiepte groef die het
rugschild overdwars in twee duidelijke helften deelt) (fig. 31). Scharen: bovenzijde zonder
opvallende witte vlek aan de basis. Meestal is de aanhechting van de bewegende vinger opval-
lend roodachtig (fig. 35). Lichaam en scharen ruw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
6b) Rugschild zonder stekels achter de cervicale groeve (fig. 32). Volgroeide dieren hebben aan
de bovenzijde een opvallende lichte vlek aan de basis van de bewegende vinger (fig. 33)
.Onderzijde van de scharen egaal roodachtig gekleurd (fig. 34). Lichaam en scharen glad.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Californische rivierkreeft - Pacifastacus leniusculus - blz. 12Opmerking Ook bij de Steenkreeft (Austropotamobius torrentium) (fig. 35). zijn de stekels achter de cervicale groeve
afwezig. Deze soort onderscheidt zich van P. leniusculus door de grof gegranuleerde bovenzijde van de scharen en de geza-
agde antennale schub (spits uitsteeksel aan de basis van de antenne). Komt voor in stromende beken en rivieren van het
Europese middelgebergte en de balkan, noordelijk tot in Luxemburg en de Eiffel (Duitsland). Enmaal in Nederland gevangen
in 1956. Deze vondst, in een palingfuik in de Haarlemmermeerpolder, betreft zeker een gemporteerd exemplaar.
stekel
31 32 33 34
35.A. torrentium
onderzijde antenale schub gezaagd
roodachtig
lichte
vlek
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
11/19
9
7a) Scharen en vingers lang en dun (fig. 36,37). Binnenzijde van de vaste schaar continu en vri-
jwel glad. Middenkiel op het voorste, spits toelopende deel van het rugschild vlak, soms ondiep
getand. Achterlijfssegmenten lopen aan de randen uit in een scherpe hoek (fig. 40). Mannetje:
tweede paar gonopoden met een knobbeltje aan de onderzijde.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Turkse rivierkreeft -Astacus leptodactylus blz. 11
7b) Scharen en vingers breder (fig. 38, 39). Binnenzijde van de vaste schaar discontinu (fig. 38),
meetstal met een duidelijke tand op 1/3 van de lengte. Middenkiel op het voorste deel van het
rugschild gezaagd. Achterlijfssegmenten lopen aan de randen uit in een minder scherpe hoek(fig. 41). Mannetje: tweede paar gonopoden zonder knobbeltje aan de onderzijde.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europese riv ierkreeft -Astacus astacus blz. 10
36 37
38 39
afgeknotspits
41.A. astacus4o.A. leptodactylus
JosefPennerstorfer
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
12/19
10
EUROPESE RIVIERKREEFT-ASTACUS ASTACUS
middenkiel aanwezig,
duidelijk gezaagd
Engels Noble crayfish
Oorspronkelijk areaal Europa
Biotoop Werd vroeger vooral gevonden in
traag stromende beken en rivieren. De huidige
vindplaats betreft een koele, door grondwater
gevoede vijver.
Verspreiding Tot in de jaren 70 verspreid
voorkomend in Oost-Nederland. Tegenwoordig
resteert nog n populatie in een vijver nabij
Arnhem.
tand
Josef Pennerstorfer
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
13/19
11
TURKSE RIVIERKREEFT -ASTACUS LEPTODACTYLUS
spits (vgl. Europese rivierkreeft)
middenkiel aanwezig,
(meestal) ongezaagd
Engels Narrow clawed crayfish
Oorspronkelijk areaal Oost-Europa/Zwarte
zee gebied
Biotoop Beschreven van uiteenlopende water-
typen, ook in brak water. De Nederlandse vind-
plaatsen lijken een afspiegeling van de ver-schillende introducties: onder andere gevonden
in beken (Achterhoek), plassen (Nieuwkoop) en
woonwijken.
Verspreiding Voor het eerst aangetroffen in
1977. Sindsdien op diverse plaatsen
waargenomen, met name in West-Nederland en
de Achterhoek. Het aantal meldingen is na 1990sterk afgenomen. Een grote, gesoleerde popu-
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
14/19
12
CALIFORNISCHE RIVIERKREEFT - PACIFASTACUS LENIUSCULUS
Engels Signal crayfish
Oorspronkelijk areaal Noordwest-Amerika en
Zuidwest Canada
Biotoop Diverse habitats, maar vooral beken en
rivieren.
Verspreiding Momenteel bekend uit twee
stroomgebieden: de Dinkel in Twente (eerste
vondst 2004) en de Oude Leij bij Tilburg (eerste
vondst 2005).
lichte vlek
glad oppervlak
geen
stekels achter
cervicalegroeve
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
15/19
13
MARMERKREEFT- PROCAMBARUS SP.Engels Marbled crayfish
Oorspronkelijk areaal niet bekend
Biotoop Natuurlijk habitat niet bekend. De soort
is enkel bekend uit de aquariumhandel (waar de
soort vermoedelijk ook ontstaan is).
Verspreiding In Nederland in 2004 voor het
eerst gevonden in een oude griend in Dordrecht
(de Vlij).
scharen relatief klein,
niet verbreed
marmerpatroon op
hele lichaam
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
16/19
14
Rode Amerikaanse kreeft - Procambarus clarkiiEngels Louisiana crayfish
Oorspronkelijk areaal Zuidoost-Noord-
Amerika (Mexico-Florida)
Biotoop In allerlei watertypen, maar repro-
duceert het beste in ondiep, stilstaand water.
Verdraagd periodieke uitdroging en brak water.Klimt regelmatig het land op.
Verspreiding Het zwaartepunt van de versprei-
ding ligt binnen een strook van circa 60 bij 40
kilometer tussen Amsterdam en Utrecht. Ook op
andere plaatsen in het westen algemeen. Verder
bekend van Breda en Tilburg. Uit het oosten van
het land zijn enkele vondsten bekend.
acumen zeer spits
(vgl. P. acutus/zonangulus)
Juveniele kreeften zijn meestal
nog niet rood gekleurd en kun-
nen dan sprekend op andere
Procambarus-soorten lijken (o.a.
de Marmerkreeft)
P. clarkii, ca. 2 cm.
P. clarkii, ca. 4 cm.
rode scharen, rode
knobbels
min of meer
egaal rood
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
17/19
15
Procambarus acutus/zonangulusEngels cf. White river crayfish
Oorspronkelijk areaal Zuidoost-Noord-Amerika.
Biotoop In Nederland hoofdzakelijk gevonden
in ondiep stilstaand water in het veenweidege-
bied, maar ook in de boezem.
VerspreidingAlblasserwaard, met name tussen
Hardinxveld en Gorinchem.
acumen relatief stomp
(vgl. P. clarkii)
rode scharen,
rode, witte en zwarte
knobbels, met name op
de onderzijde
donkere middenstreep,
lichte zijstrepen
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
18/19
16
Gevlekte Amerikaanse rivierkreeft - Orconectes limosusEngels Spiny-cheek crayfish
Oorspronkelijk areaal Noord-oost Amerika
Biotoop In allerlei watertypen, maar repro-
duceert het beste in dieper, permanent water
(kanalen, rivieren), bij voorkeur met een stenig
substraat.
Verspreiding Bekend uit alle provincies,
behalve Zeeland. Voor het eerst gevonden in
1968.
stekels
bovenzijde onderzijde
wijnrode vlekken
stekels
zwart bandje, oranje punt
-
7/21/2019 EIS SPROEFTABEL VOOR VOLWASSEN KREEFTEN IN NEDERLAND
19/19
Geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft - Orconectes virilisEngels Northern crayfish, Virile crayfish
Oorspronkelijk areaal Canada
Biotoop In oorspronkelijk areaal vooral gevon-
den in beken, rivieren en meren. In Nederland
treedt de soort in hoge dichtheden op in zowel
ondiepe poldersloten als grotere kanalen.
Verspreiding Voor het eerst gevonden in 2004.
Gevonden in het oostelijke groene hart,
ongeveer tussen Oudewater en Weesp. Recent
ook gevonden in de Kromme Rijn nabij Wijk bij
Duurstede.
stekels op wang
niet of zwak
ontwikkeld
prominente
witte knobbels,
scharen vaak groenig