Eindrapport Pilot train de trainer Omgevingswet...uitvoering van het beleid voor de fysieke...
Transcript of Eindrapport Pilot train de trainer Omgevingswet...uitvoering van het beleid voor de fysieke...
Eindrapport Pilot Train de Trainer OmgevingswetVersiedatum : 23 oktober 2018
Status :Definitief
Colofon
Project PilotTraindeTrainerOmgevingswetProjectleider Berryvan’tWel Met dank aan collega’s van:DeprovinciesNoord-BrabantenGroningen,hetInformatiepuntOmgevingswetenEMCPerformance
Ministerie van Binnenlandse Zaken en KoninkrijksrelatiesProgrammaAandeslagmetdeOmgevingswet
Fotograaf ErikKottierVormgeving KrisKrascontext,contentanddesign Juni2019
Aan dit rapport kunnen geen rechten worden ontleend.
Eindrapport Pilot Train de Trainer OmgevingswetVersiedatum : 23 oktober 2018
Status :Definitief
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 3
4 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
Inhoudsopgave
1. Inleiding 7
2. Samenvatting 9
3. Aanleiding en doelstelling 13
4. De uitvoering van het pilotproject 17
5. De projectevaluatie 25
6. Verdere toepassing van Train de Trainer? 37
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 5
6 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
1
INLEIDING
Naeenvoorbereidingsperiodeeind2017iserin2018gestartmetdeuitvoeringvaneenpilotprojectTraindeTrainerOmgevingswet.HetprojectisgeïnitieerdvanuithetinterbestuurlijkeprogrammaAandeSlag(metdeOmgevingswet).DeuitvoeringvanditpilotprojectheeftplaatsgevondenbinnendeprovinciesGroningenenNoord-Brabant.Vanuitdezeprovinciesis,aansluitendopderegionaleleer-enontwikkelbehoefte,vooreenaanzienlijkdeelenmetveelenergieeninzet,vormenuitvoeringgegevenaandepilotbinnenhunregio.
Inditrapportiseenbeschrijvingvanhetprojectopgenomen,verdeeldoverzeshoofdstukken.
Inhoofdstuk2iseensamenvattingopgenomen,metdenadrukopdeconclusiesenaanbevelingen.
Hoofdstuk3gaatinopdeaanleidingendedoelstellingvanhetproject,zoalsdezevooreenbelangrijkdeelzijnopgenomeninhetprojectvoorstel.
Hoofdstuk4beschrijftdeuitvoeringvanhetproject.MochthetopandereplaatseninhetlandtotuitvoeringvaneenTraindeTrainerprojectkomendanbiedtdithoofdstukinzichtenhulpoverhoeeendergelijkprojectopgezetkanworden.Hoofdstuk4enhoofdstuk5zijnmetnameinteressantvoordiegenendiemetTraindeTraineraandeslagwillen.Debeidehoofdstukkenzijnwatmeergedetailleerdvankarakter.
Inhoofdstuk5zijnderesultatenopgenomenvandeevaluatievanhetproject.Deevaluatiebestaatinfeiteuitdrieonderdelen.Heteersteonderdeelbevatdeuitkomstenvandeeffectmetingdieheeftplaatsgevondenbijzoweldetrainersalsdecursisten.DaarnaastheeftdelandelijkewerkgroepTraindeTrainerOmgevingswetnogeenaantaloverigeleerpuntenonderkend. Dezezijneveneensindithoofdstukopgenomen.Tenderdewordtexplicietgekekennaarwat deconclusiesenaanbevelingenzijntenaanzienvandeprojectdoelstellingenzoalsopgenomen inhetprojectvoorstel.
Inhoofdstuk6zijnenkeleoverwegingenopgenomenoverdevraagofhetconceptTraindeTrainereenconceptisdatverderetoepassingverdientbijdeinvoeringvandeOmgevingswet.
8 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H1 | Inleiding
2
SAMENVATTING
Inleiding
EensuccesvolleimplementatievandeOmgevingswetkanalleenplaatsvindenalsdemedewerk(st)ersvandeoverheidsorganisatiesdiebetrokkenzijnbijdevormgevingendeuitvoeringvanhetbeleidvoordefysiekeleefomgevingdaaropvoorbereidzijn.Zijdienen dedoelstelling,degeestendeinhoudvandeOmgevingswetinvoldoendematetekennen. Enzemoetenerindepraktijkopeengoedemaniermeeomkunnengaan.Erzijnlegio manierenomdaarinvullingaantegeven.
Bijimplementatietrajectenvananderenieuweregelgevingisgoedeervaringopgedaanmethettraindetrainerconcept.Dekernvandatconceptisdatinternemedewerk(st)ers(trainers)opgeleidwordenomhuncollega’s(cursisten)wegwijstemakeninnieuweregelgeving.DevraagisopgekomenoftraindetrainerooknieteengeschiktinstrumentkanzijnbijdeinvoeringvandeOmgevingswet?Ditnaastallerleiandereinstrumenten.
Hetisverstandigbevondenomeersteenpilotprojectuittevoeren.GerichtophetoverbrengenvanbasiskennisoverdeOmgevingswet.Deuitvoeringheeftplaatsgevondenintweeregio’s:GroningenenNoord-Brabant.Dedesbetreffenderegio’shebbeningrotemateenmetveelenergiezelfinvullinggegevenaandepilot.AandeSlagheefteencoördinerendeenfaciliterenderolvervuld.
De belangrijkste stappen in het leerproces
• Hetformulerenvanderegionaleleer-enontwikkelbehoefte.• Hetwervenvantrainers.• HetwegwijsmakenvandetrainersindeOmgevingswet.• Hetopstellenenvormgevenvanhetregionalecursusprogramma.• Hetverzorgenvaneenopleidingtrainingsvaardigheidvoordetrainers.• Hetwervenvancursistenenhetorganiserenvandecursusdagen.• Hetgevenvandecursussendoordetrainers.• Hetevaluerenvanhetpilotproject.
Metalleplussenenminnenisereenpositiefeindoordeeloverderesultatenvanhetproject.Zoweldeopgeleidetrainersalsdiegenendiebijheneencursushebbengevolgdzijn,oordeleninvoldoendematepositiefoverwatheninhetprojectaangebodenisenwatzijeraangehadhebben.ZijhebbeneenflinkestapgezetinhetverwervenvankennisoverdeOmgevingswetenoverhetwerkenermee.InGroningenzijnophetmomentvanschrijvenvanditrapportvijfcursussengegeven(met15à20deelnemerspercursus).InBrabantzulleneind2018ongeveer1000mensendecursusgevolgdhebben.
Leerpunten
• Hetopzettenenuitvoerenvaneendergelijkprojectvergtveelcommitmenteninzetvanbetrokkenorganisaties.Datmoeterwelzijn.Hetprojectvraagtookveeldoorlooptijd.Depilotheefteendoorlooptijdvanongeveereenjaargekend.
• Deomvangvaneentraindetrainerprojectmoetvoldoendegrootzijnomhetopleidenvantrainersrendabeltelatenzijnenomtrainersvoldoendeervaringoptelatendoenmethetgevenvancursussen.
10 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H2 | Samenvatting
• Voorwatbetrefthetopleidingstrajectvandetrainers:• Besteedvoldoendeaandachtaandewervingenselectievantrainers,
datkanteleurstellingachterafverminderen.• Stemhetopleidingstrajectstrak(ker)afophetcursusprogrammadatde
trainersgaanuitvoeren.• Neemvoldoende(enmeerdaninditpilotproject)tijdvoordeopleiding
trainingsvaardigheid.• Decursussenzijnsteedsdoortweetrainersgegeven.Wellichtwashetbetergeweest
omoveraltekiezenvooreenduovaneeninternetrainer(metveelkennisvandeeigenorganisatieenhetbeleidsveldfysiekeleefomgeving)eneenervaren(externe)trainer (metveeltrainingsvaardigheid).
• Hetopstellenvande(regionaalingevulde)cursusprogramma’sheeftveelmoeiteentijdgekost.Daarzoumeerondersteuninggewenstzijn.Datzalzekergeldenvoorregio’sdie watkrapperinhuncapaciteitzitten.
• Besteedvoldoende/meeraandachtaanverwachtingenmanagement.Zorgdatdebetrokkenengoedwetennaarwatvooropleidingofcursuszekomenenwatvanhenverlangdwordtaanvoorbereiding.
Aanbevelingen
HetpilotprojectgeeftzekervoldoendeaanleidingomeenpositieveaanbevelingtekunnendoenomhetconceptvantraindetrainertoetepassenalséénvandeinstrumentenomdeinvoeringvandeOmgevingswetteondersteunen.
Dezeaanbevelingisnietzondervoorbehoudwanttraindetrainerisnieteeninstrumentdatvoorallebijdeinvoeringvandewetbetrokkenpartijengeschiktis.Eenlandelijkeenuniformeuitrolwordtdanookzekernietaanbevolen.Uitgangspuntzalmoetenzijndateeninitiatiefregionaalontwikkeldeningevuldwordt.Alleendankaninvoldoendemateaangeslotenwordenbijderegionaleleer-enontwikkelbehoeften.Deregiodiedetoepassingervanoverweegtmoetzichwelgoedrealiserenwathetaaninterneinzetvraagt.
Vanuitdepilotwordtdeaanbevelinggedaandatervanuitlandelijkniveaui.c.AandeSlagtotopzekerniveauvraaggestuurdeondersteuningwordtgebodenaanregio’sdieeentraindetrainerprojectwillenopzetten.Datzoukunnenzijn:• Algemeneadviseringoverdeopzetenuitvoeringvaneendergelijkproject.• HetoverbrengenvaninhoudelijkekennisoverdeOmgevingswetaantrainers.• Hetbijbrengenvantrainingsvaardighedenaandetrainers.• Ondersteuningbijhetopstellenvaneencursusprogramma.
RandvoorwaardeisdatdatpastbinnendebijAandeSlagbeschikbarecapaciteiten financiëlemiddelen.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 11
Samenvatting | H2
12 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H2 | Samenvatting
3
AANLEIDINGENDOELSTELLING
Aanleiding
Inleiding VooreensuccesvolleimplementatievandeOmgevingswetishetcruciaaldateeniederdiebetrokkenisbijhetbeherenen/ofveranderenvandefysiekeleefomgevinginvoldoendemateopdehoogteisvandeOmgevingswet.Datgeldtinsterkematevoordemedewerk(st)ersvanoverheidsorganisatiesdiebetrokkenzijnbijdevormgevingéndeuitvoeringvanhetbeleidvanhunorganisatievoordefysiekeleefomgeving.
ErwarenenzijnlegiomogelijkhedenomkennisoverdebedoelingendeinhoudvandeOmgevingswetoptedoen.Zoweldediversekoepelorganisatiesvandediverseoverheidspartijen,alshetprogrammaAandeSlag(metdeOmgevingswet)alsdemarktbiedendaartoetalvanfaciliteitenzoalsbijeenkomsten,websites,documentatie,cursussen,leerreizen,pilots,etc.Tegelijkertijdiserookdebreedgedeeldenotiedattalvangenoemdemedewerk(st)erszichverderzullenmoetenoriënterenopwatdewetinhoudtenwatdeinvoeringervanvoordeeigenmaniervanwerkengaatbetekenen.Inhetverledenzijnmeerderemalenbijdeimplementatievananderenieuwewetgevinggoedeervaringenopgedaanmethetconcepttraindetrainer.DevraagisdaaromopgekomenofbijdeimplementatievandeOmgevingswetditconceptooknieteennuttigeaanvullingkanzijnopdediversefaciliteitendieverderbeschikbaarzijn.
Train de trainer Dekernvanhettraindetrainerconceptisdatinternemedewerk(st)ersopgeleidwordenom huncollega’swegwijstemakenin(inditgeval)nieuweregelgeving.Aandezewerkwijzezittenvoor-ennadelen.
Nadelenzijndatdiegenendievoordekennisoverdrachtzorgmoetengaandragen(detrainers)overhetalgemeenvanhuisuitgeentrainerszijnendaarvoorzicheenaantalbasisvaardighedeneigenmoetengaanmaken.Dateigenmakenkosttijdenmoeite.Bovendienbeschikkendetrainersdannognietoverdevaardighedendietrainers/opleidershebbendiejarenlangeervaringmetditsoortwerkhebben.Tevensgaatdetrainingsinzettenkostevanhetoorspronkelijkewerk.Erzijnookvoordelen.Deinternetrainershebbenveelalmeerervaringmethetbeleidsveldwaardenieuweregelgevingzichoprichtenzijnbeteringevoerdinhoedeeigenorganisatie(s)werktc.q.werken.Bovendienzorgtmenervoordatopdezemanierkennisenkundeinhuisgehaaldwordténinhuisblijft.Hetistevensbetermogelijkomeentrainingstrajectaftestemmenopdelokale/regionaleopleidingsbehoeften.Kortomommaatwerkteleveren.Totslotbevordertdetoepassingvanditconceptdater(kennis)netwerkenbinnendeeigenorganisatie(s)ontstaan.
Train de trainer en de Omgevingswet Bijdebeantwoordingvandevragenof“een”projecttraindetrainerookvoorbijdeinvoeringvandeOmgevingsweteennuttigconceptkanzijnenhoezo’nprojectdanvormtegeven,hebbendevolgendeoverwegingeneenrolgespeeld:
• MomentvaninwerkingtredingvandeOmgevingswetenscope? OphetmomentvanontwikkelingvanhetideeomhetconcepttraindetrainerbijdeinvoeringvandeOmgevingswettegebruikenwasdedatumvaninwerkingtredingvandewetnognietverschovennaar1januari2021.Hetgevoelvanurgentieomopleidingstrajectenteverzorgenwastoenhoog,noghogerdandathetnuis. Overigenslijkt2021aandeenekantnogverweg,aandeanderekantdichtbij. Hetisdichtbijomdaternogveelmoetgebeurenvoordatdewetsuccesvolinwerkingkantreden.Hetisdaarombelangrijkdatmedewerk(st)ersvandebetrokkenoverheidspartijennúvoldoendebasiskennisoverdewetopdoen.Ditmedeomhettrajectnaar1januari2021goedvormtekunnengeven.Erisdaaromurgentieomveelmedewerk(st)ersvanbetrokken
14 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H3 | Aanleiding en doelstelling
overheidsorganisatiesbasiskennisoverdeOmgevingswetoptelatendoen. Hetisverwegalshetgaatomkennisoverdemeerspecifieke/gedetailleerderegelgeving.Inz’nalgemeenheidgeldtdatkennisdienietwordttoegepastslechtbeklijft.Hetisdaaromminderzinvolomoverdiemeerspecifiekeonderdelennueenopleidingstrajectvorm tegeven.Ditnogafgezienvandeconstateringdatnognietaldieregelgevinggereedc.q.definitiefis.Inditprojectisnietbekekenoftraindetrainereennuttigconceptbij deinvoeringvanhetdigitaalstelselOmgevingswet(DSO)kanzijn.
• Landsdekkendofpilot? Ondanksdatereerdereervaringenmettraindetrainerzijngeweestishetnoodzakelijkgevonden,zoalsvastgelegdinhetdoordeProgrammaraadgeaccordeerdeprojectplan, omeersteenpilotuittevoeren.DeredenendaarvoorwarendatelkeinvoeringvannieuweregelgevingtochweerandersisendathetimplementatietrajectvandeOmgevingswetergomvangrijkis.Bovendienontstonddoorhetverplaatsenvandeinwerkingtredingsdatumnaar2021erruimte(intijd)omeersteenpilotuittevoeren.Meteenpilotkunnenbelangrijkeleerervaringenverzameldwordenoverhetófenhethóevaneentoepassingvanhetconceptnadepilot.Omvergelijkingsmateriaalteverzamelenisgekozenvoorhetuitvoerenvanpilotsintweeregio’s.
• Uniformofmaatwerk? Heteersteideetoenhetideevaneentraindetrainerprojectopkwamwasomdevanuit hetprogrammaAandeSlagontwikkeldeBasisgidsLerenmetdeOmgevingswetinditprojectexpliciettegebruikenalsbasismateriaalomkennisovertedragen.Enomvoor debeidepilotregio’seenvergelijkbareaanpaktekiezen. Tochisdaaruiteindelijkbewustnietvoorgekozen.Dediverseoverheidsorganisatieszijninprincipezelfverantwoordelijkvoordeopleidingvanhunmedewerk(st)ers,erzijnverschilleninambitieniveauopditterreinenerzijnverschilleninwatdieorganisatiesalondernomenhebbenquaopleidingen.Hetisdaarom,alvoordestartvanhetproject,beslotendeopleidingsbehoefteoplokaal/regionaalniveaucentraaltestellen.Datishetmeesteffectief.DaarwaardeBasisgidsgebruiktzoukunnenwordenindezepilotzoudatmooizijnmaarhetisenwasgeenkwestievanmoeten.
• Taakverdeling? AlshetgaatomdeinvoeringvandeOmgevingswetinz’nalgemeenheidzijnerafsprakengemaaktoverdetaakverdelingtussendeindividueleoverheidsorganisaties,dekoepelsenhetprogrammaAandeSlag(metdeOmgevingswet).Datleverdeookdevraagopwatdatbetekentvoordeorganisatievandezepilot.Erisdaarom,inlijnmetbovenstaandeafspraken,gekozenvooreenaanpakwaarbijdeverantwoordelijkheidvoordeorganisatieenuitvoeringzoveelmogelijkbijdebijdepilotbetrokkenoverheidsorganisatiesligtenwaarbijAandeSlageencoördinerendeenfaciliterenderolvervult.
Doelstelling
Inhetprojectvoorstelzijndevolgendehoofddoelstellingenvastgelegd:1. HetuittestenhoebasiskennisoverletterengeestvandeOmgevingswetovergebrachtkan
worden,doormedewerkersvanoverheidspartijendiebetrokkenzijnbijdeinvoeringvanOmgevingswetzelf,naarhuncollega’s.
2. Hetonderzoekenhoewedemedewerkersdiedeopleidingenc.q.trainingengaanverzorgenzelfhetbesteopdietaakkunnenvoorbereiden.
3. Toetsenvanhethuidigelesmateriaal(Basisgids),waarnodigaanvullenofverbeteren.
Daarnaastwaserdeopdrachtomditpilotprojectteevaluerenenomaanbevelingentedoenovereeneventueelvervolgopdepilot.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 15
Aanleiding en doelstelling | H3
16 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H3 | Aanleiding en doelstelling
4
DEUITVOERINGVAN HETPILOTPROJECT
18 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H4 | De uitvoering van het pilotproject
Inleiding
Aanditpilotprojectisdoorverschillendepartijenvormgegeven.Voordeoverzichtelijk-enleesbaarheidiseenonderscheidgemaakttussenwatervanuitderegio’senwatvanafhetlandelijkniveauisuitgevoerd.Hethoofdstukgaatgedetailleerdinopdeuitvoeringvanhetproject.
Aan de Slag (met de Omgevingswet) en het Informatiepunt Omgevingswet
OrganisatieOplandelijkniveauheeftafstemmingoverhetprojectplaatsgevondenindelandelijkewerkgroepPilotTraindeTrainer.Devastedeelnemersaandezewerkgroepwaren:• KaspertenBrinke(provincieGroningen)• PetraRomer(provincieNoord-Brabant)• LisanneLeenaerts(UnievanWaterschappenenWaterschapDeDommel)• AnnemiekvanKaam(EMC)• NicoleHardon(InformatiepuntOmgevingswet)• JanvandenDool(InformatiepuntOmgevingswet)• Berryvan’tWel(AandeSlag)
Detaakverdelingophoofdlijnenwas:• ProvincieGroningenenNoord-Brabant:
• Opstelleninhoudcursusprogrammavoordeeigenregio.• Communicatieoverhetprojectindeeigenregio.• Werventrainersencursisten.• Organiserenopleidingvandetrainers.• Organiserenuitvoeringcursussen(doordetrainersvoordecursisten).
• InformatiepuntOmgevingswet:• Verzorgenvandeinhoudelijkkennisoverdoel,geesteninhoudvandeOmgevingswet
tenbehoevevandetrainers.• EMC(ingehuurdadviesbureau):
• Verzorgenvandeopleidingtrainingsvaardigheid(inGroningen).• Evaluerenvanhetproject.• Adviserenoverdeuitvoeringvanhetproject.
• AandeSlag:• Landelijkeprojectcoördinatie.
VanuitlandelijkniveauzijndekostenvoordeinhuurvanEMC,deinzetvanhetInformatiepuntendelandelijkeprojectcoördinatieopgebracht.Alleoverigekostenzijngedragendoorde tweepilotregio’s.
InditprojectisdetermopleidergebruiktvoordiegenendieaantrainersinhoudelijkekennisoverdeOmgevingswetentrainingsvaardighedenhebbenovergebracht.Detrainershebbencursussenverzorgdvoorcursisten,datwilzeggendemedewerk(st)ersdieuiteindelijkmet deOmgevingswetaandeslagmoeten.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 19
Opleiding trainersDeopleidingvandeBrabantseenGroningsetrainersvoorwatbetrefthetonderdeelkennis(doel,geesteninhoudvandeOmgevingswet)isverzorgddoorNicoleHardonenJanvandenDoolvanhetInformatiepuntOmgevingswet.Intweedagenhebbenzijdetrainers(1groepinGroningenen2groepeninBrabant)zogoedmogelijkwegwijsgemaaktindeOmgevingswet.TervoorbereidingdaarophebbenzijvoordetrainerseenleafletgemaaktmetdaaringeannoteerdeverwijzingennaardiverseinformatieproductenoverdiverseonderdelenvandeOmgevingswet.Hetdoelvandeleafletwastweeledig:1. Ervoorzorgendatdetrainersvóórdestartvanditprogrammadeelzichalvastingelezen
haddenenduseenbasiskennisniveauvandeOmgevingswethadden.2. Detrainerseengoedoverzichtbiedenoverwaarze,ooklater,allerleiinformatieoverdewet
zoudenkunnenterugvinden.
Tijdensditonderdeelwashetdoelomervoortezorgendatdetrainers:1. Debeoogdeverbeterdoelenvandestelselwijzigingkennen.2. Wetenwatdefysiekeleefomgevingisendedaarinplaatsvindenderelevanteactiviteiten.3. Dekerninstrumentenvandewetkennenenwetenhoediezichtotelkaarverhouden
(beleidscyclus).4. Eengevoelkrijgenvoorhettoepassenvandeverschilleninstrumenten.5. Eenbeeldhebbenbijtaken&bevoegdhedeni.r.t.afwegingsruimteengebruiksruimte.
ZowelinGroningenalsinBrabantisdeopleidingalspittigervaren.
Deopleidingvoorhetonderdeel‘trainingsvaardigheid’isinGroningenverzorgddoorEMC.InBrabantdoorSavant.Zievooreennaderetoelichtingdebeschrijvingvandeopzetendeuitvoeringvandepilotsinbeideprovincies.
EvaluatieHiervooriseenaparthoofdstukgereserveerd,ziehoofdstuk5.
De uitvoering van het pilotproject | H4
20 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
Groningen
OrganisatieHetpilotprojectinGroningenisbegeleiddoordewerkgroepopleidingenvanhetRegionaalPlatformOmgevingswetGroningen.Deprovincie,indepersoonvandeKaspertenBrinke,heefthetprojectgecoördineerd.InhetRegionaalPlatformwerkendiverseoverheidsorganisatiesamenaandeimplementatievandeOmgevingswet.Deorganisatieswaarhetomgaatzijndeprovincie,degemeenten,deomgevingsdienst,dewaterschappen,deveiligheidsregio,deGGD enwerkorganisatieDEAL.Groningenwasdeeersteprovinciediezichaanmelddeommeetedoenmetdepilot.Doorenkelepersonelewisselingenheeftdeuitvoeringvandepilotechtervertragingopgelopen.
Opleiding trainersViahetPlatformheefteenuitvraagplaatsgevondennaarpotentiëlekandidaattrainers.Aanhenisgevraagdomo.a.aantegevenwathun(richtingdefysiekeleefomgeving)relevantewerkervaringis,welkeervaringzehebbenmethetgevenvantrainingenenwathunmotivatieisominternetrainerOmgevingswetteworden.Datheeft(ineersteinstantie)geleidtot13kandidatendieallentoegelatenzijntotdeopleiding.
InGroningeniservoorgekozenomaanheteindvandetweeinhoudelijkeopleidingsdagenduo’svanco-trainerstevormendiesamendeopleidingtrainingsvaardigheidhebbenvoorbereid.DoorEMCisééndagopleidingtrainingsvaardigheidverzorgd.DeeerstestapwasdatEMCeenHandleidingDidactischeVaardighedenheeftopgesteldtoegespitstopdeopleidingvoordetrainersOmgevingswet.Dehandleidingbevat:• Algemeneinformatieoverlerenentrainen.• Informatieoverhetvoorbereidenvaneentraining.• Handvattenvoorbijdeuitvoeringvaneentraining.• Checklistsvoordeuitvoering(eenvoorbereidingsformulier,eenobservatielijst(hoedoet
mijncollegahet?)eneenreflectieformulier(hoehebbenwesamendecursusverzorgd?)
Tijdensdezeopleidinghebbendecursisteneeniederookeenkleineproeflesgegeven.Nabovengenoemdeopleidingenhebbendetrainersaangegevendatzijbehoeftehaddenaaneenextratraining.Zijvoeldenzichnognietvoldoendevoorbereidomcursussentegaangeven.Naaraanleidingvandatsignaalisbeslotenomeendagteorganiserenwaardetrainerskondenoefenen.Optweedagenzijn,steedsvoordehelftvandetrainersgroep,try-outsgeorganiseerdwaarzijeendeelvandecursuskondenuitproberen.DaarbijwasindeeersteplaatssteedseenmedewerkervanEMCaanwezigdiefeedbackgafoverhoedetrainersopereerdenentipsaandroegvoorverbeteringen.Tevenswarenenkelecollega’svandetrainersuitgenodigdomvanuithetgezichtspuntvandetoekomstigecursistentereagerenopdetry-outsenomaanbevelingentedoen.Ditheeftpositiefgewerkt.Nadetry-outshebbentweekandidaat-trainersbeslotenzichterugtetrekken.Eénkandidaatheeftzichompersoonlijkeredenenafgemeld.Tienanderenhebbenhetbesluitgenomendoortegaan.Nadatiederetrainereencursusverzorgdhadisereenterugkom-dagdeelgeorganiseerd,begeleiddoorEMC.Onderdelenvanhetprogrammawaren:hetbepalenvandeleerdoelenvandeterugkom-middag,intervisie,oefenenopbasisvandepersoonlijkeleerdoelen(bijvoorbeeldwerkenmetcasussen,interactievewerkvormen,weerstand,etc.)enbesprekingwatiedereenandersgaatdoen.
InGroningenheeftzichnogeen‘bijvangst’voorgedaan.EnkeletrainerszijningezetvoorhetbegeleidenvanzogenaamdebotsproevenvooronderdelenvandeOmgevingswet.
H4 | De uitvoering van het pilotproject
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 21
De cursussenHetGroningsecursusprogrammaisontwikkeldtijdensdeopleidingsperiodevandetrainers. Deredenomdatopdezemaniertedoenwasomdetrainersinbrengtekunnenlatengevenophetcursusprogramma.Hetideewasdatdaardoordetrainershetprogrammaookmeereigenkondenmaken.Hetnadeelvandezeaanpakwasdatditsowiesoextratijdkosttemaarvooralonzekerheidcreëerdebijdetrainers.Uiteindelijkishetcursusprogrammavooral‘centraal’vormgegeven.Inhetprojectvoorstelvoordepilotwasvoorziendatdecursustweedagenzouduren.InGroningenisdataangepastnaarineersteinstantieééndag.Dehoofdredenisdateenaantalgemeentennogvolopbezigwasmetdeverwerkingvandeeffectenvangemeentelijkeherindelingen.Vanuitdezecapaciteitsproblematiekwaserdaaromeenvoorkeuromdezebasiscursustebeperken.VanuitdenotiedaterveelverandertdoordeOmgevingswetendathetomeenzeeromvangrijkstuknieuweregelgevinggaat,iserhetbesefdaterwaarschijnlijkeenvervolg(tweededag?)moetkomenmaardaarisvoorlopignoggeeninvullingaangegeven.Inhetcursusprogrammazijntweehoofdaccentenopgenomen:kennisoverdrachtoverdedoelstellingeninhoudvandeOmgevingswet(ruimeendagdeel)enoefenen(viaeencasus)metdeOmgevingswet(eenkleindagdeel).Tothetmomentvanschrijvenvanditeindrapportzijnintotaalzescursussengegevenvoorsteedsongeveer20personen.
De uitvoering van het pilotproject | H4
22 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
Noord-Brabant
OrganisatieInNoord-Brabantisquaorganisatiegestartmeteenminommeerinformeeloverlegvankoplopers.DaarnaisvrijsnelovergeschakeldopeenstrakkeprojectorganisatiemeteenwerkgroepmetvertegenwoordigersvandiverseBrabantseoverheidsorganisatiesenvanRWS.Dewerkgroepheeftzichineersteinstantievooralgeconcentreerdophetformulerenvanleerdoelen.Hetprojectheeftsnelbredesteunbinnendeprovinciewetenteverwerven.Datheeftzichineersteinstantievertaaldinveelsteun(ookingeruimemateinfinanciëlezin)voorhetopzettenvanhetproject.Intweedeinstantieookdoorhetmogelijkmakendatveelambtenarendebasiscursuskondenvolgen. Opleiding trainersErheeftzicheentwintigtalmedewerk(st)ersvanzowelgemeenten,waterschappen,omgevingsdiensten,RWS,deGGDendeprovincieaangemeldomopleidtewordentottrainer.OokaandezeBrabantsekandidaattrainersisgevraagdnaaro.a.hunmotivatie,hunervaringmetenvisieopdeOmgevingswetenhunervaringenmethetgevenvantrainingen.Zijzijnallentoegelatentotdeopleiding.
HetinformatiepuntOmgevingswetheeftinBrabantvoortweegroepen,vaniederongeveer10kandidaattrainers,eentweedaagseopleidingverzorgd.Eénkandidaattrainerheeftn.a.v.dieopleidingbeslotenomaftezienvanhetgaangevenvancursussen.
ErisinBrabanttevenseenopleidingtransitiemanagementaangebodenaandetrainers.
InBrabantisereveneensvoorgekozenomsteedstweetrainersdecursussentelatengeven.AlleenheeftmennietkoppelsgemaaktvantweedoorhetInformatiepuntopgeleide(inhoudelijke)trainers.Menheeftkoppelsgemaaktvanéénvandezetrainersmeteen(interne)veranderkundige.Ditmedeinhetlichtvanwaarinhetcursusprogrammahetaccentopisgelegd.Maarookvanwegedetrainingsvaardigheidvandezelaatstedeskundigen.
Hetoorspronkelijkideewasomdeopleidingtrainingsvaardigheid(voordeinhoudelijketrainers)interntelatenverzorgen.Toendatuiteindelijknietmogelijkwas,heeftdoorinkoopperikelendeprovinciezelfgezorgdvoordeinhuurvaneenexterneorganisatie.Vanwegediezelfdeperikelenisdatookeenanderpartijgeworden:Savant.OokinBrabantisvoorhetaanscherpenvandetrainingsvaardigheidééndaggereserveerd.Aandezedaghebbenzowelde(interne)veranderkundigenmeegedaanalsde20trainersdiedeinhoudelijkopleidinghebbengevolgd.SavantheeftvoordezedageendraaiboekDidactischeVaardighedenopgesteld.Develeoefensituatiesdietijdensdetrainingsdagaandeordezijngekomenhaddentotdoeldatdedeelnemers:• Eenveiligeenactieveleeromgevingkunnencreëren.• Instructiesvooreenwerkvormgoedkunnenuitleggen.• Werkvormenkunnenbegeleiden.• Deelnemers(cursisten)opeenadequatewijzefeedbackkunnengeven.• Zichgoedvoorbereidenzelfverzekerdvoelenomvooreengroeptestaan.
Op13maart2018heefteenKick-offbijeenkomstplaatsgevondenwaarvooralletrainersuitgenodigdwaren.Vanuitdeprovincieisdaarnadrukkelijksteunuitgesprokenvoorhetconcepttraindetrainer.Aanheteindvandebijeenkomsthebbendetrainers(ééninhoudelijktrainerenéénveranderkundige)zichingeschrevenopwelkedatazijcursussenwildenverzorgenvoordecursisten.Eenvoorwaardewasdatdezetrainersvanverschillendeorganisatieswaren,zodatzooptimaalmogelijkinterbestuurlijkwerdgewerkt.
H4 | De uitvoering van het pilotproject
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 23
Op4juni2018isereenterugkomdagvoordetrainersgeorganiseerd.Diedagbestonduittweeonderdelen.Indeochtendisvooralgesprokenoverdeervaringendiedetrainerstotdantoehaddenopgedaanmethetgevenvandecursussen.Hoezijndietotnogtoeverlopen,welkereactieskreegmenvandecursisten,etc.Demiddagisgebruiktomtrainingsvaardighedenverderaantescherpen.
De cursussenInBrabantisvoorhettweedaagsecursusprogramma(inBrabant:“SamenwerkenmetdeOmgevingswet”genoemd)defocusgelegdopde(noodzakelijke)anderewijzevanwerken.Achterliggendeideedaarbijwasmededestellingdatmenseneerstmoetenbeseffendatveranderingennodigzijn,voordatmendieveranderingvormwilenkangaangevenenvoordatmenbereideninstaatiszichuitvoeriginnieuweregelgevingteverdiepen.Hettweedaagsecursusprogrammaweerspiegeltdezedoelstelling.VeelaandachtvoorzakendietemakenhebbenmetwaardedeelnemersindetransitiestaandiesamenhangtmetdekomstvandeOmgevingswet(indecursuswaseenbloktransitiemanagementopgenomen)envoorwatdietransitievoorhenpersoonlijkenvoorhunorganisatiegaatbetekenen.ZoisbijvoorbeeldookveeltijdingeruimdvoorhetspelenvandegameBuurtjeBouwenomdeverschillendebelangenvanbuurtbewonersinvraagstukkenoverdefysiekeleefomgevingteervarenensamendewegnaareengezamenlijkgedragenoplossingtevinden.BijdeontwikkelingvanhetcursusprogrammazijndeBrabantseacademiesbetrokkengeweest.
OmdecursustekunnenvolgenwaseenbasiskennisniveauoverdeOmgevingswetnoodzakelijk.Brabantheefthiervooreendigitaleleeromgevingopgezet(gefinancierddoordeBrabantacademie).DaarkondendecursistenzichuitvoerigverdiepenindegeestendeinhoudvandeOmgevingswet.Decursistenisverzochtomdeonlineleeromgevingdoortenemenvoordatzijnaardecursuszoudenkomen.Dithuiswerkvroegongeveer8uuraanzelfstudie.
DebelangstellingomdecursussentevolgenwasenisnogsteedsgrootinBrabant.Naastdateraleengrootaantalcursussengegevenis,zijnerookcursusseningepland(envolgeboekt)voorhetnajaar2018.Deverwachtingisdatereind2018ruim1000Brabantseambtenarendecursusgevolgdzullenhebben.
De uitvoering van het pilotproject | H4
24 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H4 | De uitvoering van het pilotproject
5
DEPROJECTEVALUATIE
26 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H5 | De projectevaluatie
Inleiding
Dithoofdstukgaatopeengedetailleerdewijzeinopdeuitgevoerdeevaluatie.Dievaluatiebestaatuitdrieonderdelen.Heteersteonderdeelbevatdeuitkomstenvandeeffectmetingdieheeftplaatsgevondenbijzoweldetrainersalsdecursisten.DaarnaastheeftdelandelijkewerkgroepTraindeTrainerOmgevingswetnogeenaantaloverigeleerpuntenonderkend.Dezezijneveneensindithoofdstukopgenomen.Tenderdewordtexplicietgekekennaarwatdeconclusiesenaanbevelingenzijntenaanzienvandeprojectdoelstellingenzoalsopgenomeninhetprojectvoorstel.
Daterindepilotprovincieseenverschillendeinvullingisgegevenaanhetprojectmaakthetvergelijkenvanbeideprojectensomswellastigermaarheeftookextraverbetertipsopgeleverd.
Effectmetingbijtrainersencursisten
Aangezienditprojecteenpilotprojectwas,isextraaandachtbesteedaandeevaluatievanhetproject.Naastdatertussentijdsevaluatiemomentenzijningebouwd,heefterookeeneindevaluatieplaatsgevonden.IndezeparagraafiseensamenvattingopgenomenvandedoorEMCopgesteldeeindrapportageoverdeeffectmeting.
Inhetprojectvoorstelwasopgenomendateenevaluatiezouplaatsvindenvanzoweldeopleidingvandetrainersindebeidepilotregio’salsvandedoordetrainersgegevencursussen.Deevaluatiepuntenwarenvoorafteformuleren.InhetbeginvanhetprojectisdaaromeenEffectmetingsplan(penvoeringEMC)opgesteldendoordewerkgroepvastgesteld.Indatplanzijndegewensteresultatenvastgesteld.
Deuitvoeringvandezeeffectmetingisalsvolgtuitgevoerd:1. Eenvragenlijstvoordetrainersinderegiovóórafgaandeaanhunopleidingstraject.Deze
vragenlijstmatdeperceptievandetrainersophuneigenmotivatieenhunkennisenvaardighedenoverdeinhoudvandeOmgevingswetenoverhuntrainingsvaardigheden,voorafgaandaanhuntraining.Deresultatendaarvanzijnmedegebruiktomhunopleidingstrajectvormtegeven.
2. Eenvragenlijstvoordetrainersdirectnáhunopleiding. Dezevragenlijstmatdeperceptievandetrainersopkennisenvaardigheden.
3. Eenvragenlijstvoordecursistendirectnáafloopvanhuncursus. Dezevragenlijsthadtweedoelen,namelijkhetevaluerenvandeperceptievandecursistenopzoweldeprestatievandetrainersalsdeeigenmotivatie,kennisenvaardighedenomtrentdeOmgevingswet.InGroningenisdevragenlijstgebruiktdieinhetkadervanhetEffectmetingsplanisopgesteld.InNoord-Brabantheeftmeneeneigen(deelsmetdevragenlijstvanhetEffectmetingsplanoverlappende)vragenlijstgehanteerd.
4. BijdeterugkomdagenvoordetrainersinzowelBrabantalsGroningenisaandetrainerseenaantalaanvullendevragengesteld.
Ad 1. Resultaten vragenlijst trainers van (alleen) vragen voorafgaand aan hun opleidingstrajectErisindeeersteplaatsnaarde‘motivatie’vandetrainersgevraagdomdatdateenbelangrijkevoorspellerisvoorgedragindepraktijk.Devragenwerdenbeantwoordopeen10-puntenschaal(1=helemaalniet,10=helemaalwel).Vantevorenwasbepaalddateen7,0eenminimalescoremoestzijn.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 27
Motivatie trainers
Vraag Brabant Groningen
IkbenenthousiastoverdebedoelingvandeOmgevingswet 8,1 8,3
InbengemotiveerdomdebedoelingvandeOmgevingswetovertebrengen
8,3 8,3
IkbenenthousiastoverdeinhoudvandeOmgevingswet 7,0 8,2
IkbengemotiveerdomdeinhoudvandeOmgevingswetovertedragen
7,7 7,8
Conclusie:Demotivatievandetrainerswasruimvoldoendetotgoed.De7,0isvoorallebevraagdeaspectengehaald.
Enkelealgemeneopmerkingent.a.v.meetmethoden:indegehanteerdemeetmethodezitnatuurlijkeenzekermatevansubjectiviteit.Positief/optimistischingesteldepersonenscorenhogerdanmensendiewatminderpositiefenoptimistischzijnenwatminderzelfvertrouwenhebben.Omdateraangroepenmensenvragenzijngesteldmiddeltdatwatuit.Daarstaattegenoverdatdetrainersgroepenookweernietzogrootwaren.Individuelescoreszijnnietteverabsoluterenmaarhetalgehelebeeldisechterweldegelijkeenzeerwaardevolleindicatievandeeffectenvandeopleidingenvandetrainersenvandecursussen.
Ad 2. Resultaten vragenlijst van vragen aan trainers in de pilotregio’s vóór en ná hun opleidingOver‘kennisenvaardigheden’vandetrainerszijnzowelvragengesteldvóóralsnáhunopleidingstraject.Devoorafgesteldedoelstellingwaren:• Minimaaleen7,0opallevragennádeopleiding.• Eenstijgingvan1,0opallevragenalsgevolgvandedoorlopenopleiding.
De projectevaluatie | H5
28 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H5 | De projectevaluatie
Kennis en Vaardigheden Trainers
VraagBrabant Groningen
Vóór Ná Vóór Ná
KennisvanaanleidingenbedoelingvandeOmgevingswet 6,8 7,7 7,3 7,8
Kennisvandeelementenvandefysiekeleefomgeving 6,6 7,5 7,0 8,0
Kennisvandeactiviteitendieinvloedkunnenhebbenopdefysiekeleefomgeving
6,3 7,5 7,2 7,7
Kennisvandeinhoudvaninstrumentenomdefysiekeleefomgevingtebeschermenentebenutten
6,4 7,5 6,5 7,8
Kennisvandesamenhangtusseninstrumentenomdefysiekeleefomgevingtebeschermenentebenutten
6,1 7,2 6,5 7,7
Vaardigheidinhetgevenvanhelderepresentaties 6,8 7,3 7,3 7,8
Effectiefinzettenengebruikenvanhulpmiddelentijdensdetraining(PowerPoint,filmpjes,e.d.)
6,9 7,3 7,0 7,7
Vaardigheidinhetbegeleidenvaninteractievewerkvormen(bijvoorbeeldrollenspellen)
6,4 7,3 6,7 7,2
Vaardiginhetbegeleidenvanhetwerkenaancases,indegeestvandeOmgevingswet
6,3 7,2 6,5 7,3
Vaardigheidinhetgevenvanfeedbackaandecursisten 6,7 7,2 7,2 7,7
VaardiginhetomgaIkhebervertrouwenindatikdecursuskangevenanmetweerstandvancursisten
5,9 6,6 6,7 7,3
Ikhebervertrouwenindatikdecursuskangeven 7,2 7,5
Demeestetrainershebbendevragenlijsteningevuldmaarnietallemaal:inBrabant19vande20trainerseninGroningen6vande10.InBrabanthebbende(interne)veranderkundigendevragenlijstnietingevuld.
Conclusies:1. Vóórdeopleidingisveelvuldiglagergescoorddaneen7,0.Nádecursusis,metéénuitzondering,
overalmeerdaneen7,0gehaald.Daarmeeisdevoorafgesteldedoelstellinggehaald.Deenigeuitzonderingbetrefthetvaardigomgaanmetweerstandvancursisten(inBrabant).
2. Opallevragenishogergescoordnádeopleidingdanervoor.Deopleidingenhebbeniniedergevaleenpositieveinvloedgehad.
3. Degewenstestijgingvan1,0isnietoveralgehaald.Bijdekennisvragenisdatoverhetalgemeenwelgelukt.Bijdevaardigheidsvragen(=dedidactischevaardigheden)isdatoverhetalgemeennietgelukt.Hierisdevoorafgesteldedoelstellingdusnietgehaald.Wellichtisdathetgevolgvanhetfeitdatertentijdevanhetinvullenvandevragenlijstdooreenaantaltrainersnoggeenofweinigcursussenzijngegeven.Langnietalletrainershebbenvoldoendeervaringopgedaan.Opkennisisoverhetalgemeeninabsolutetermenietshogergescoorddanopvaardigheid.WellichtheeftbeidentemakenmethetfeitdataandidactischevaardighedenééndagbesteedisindeopleidingenaandeOmgevingswettweedagen.Bovendienhaddendekandidaattrainersveelalgeentrainersachtergrond.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 29
4. Tenaanzienvandelaatstevraag“ikhebervertrouwenindatikdecursuskangeven”warenertweetrainersdiehiereen5.0hebbengenoteerd,viereen6.0.Vandezetrainersinspégavenenkelenaandatzeonvoldoendebekendheidhaddenmetwatvanhenwerdverwacht.Anderengavenaandatzehetlastigvondenomnahunopleidingcursussentegaangeven.
5. OpvallendisweldaterinGroningenoveral(zoweldoortrainersalsdoorcursisten)structureelhogeregescoordisdaninBrabant.Daarzijngeenconclusiesaanverbondenvoorwatbetreftdeaardvandeopleiding.Destijgingindescoresvóórennadetrainingzijnwelvergelijkbaar.
Ad 3. Resultaten vragenlijst aan de cursisten ná de cursusInNoord-Brabantzullendecursussenzekernogtoteind2018doorlopen.Omdatwedeevaluatievandepilotnietdaaropwildenlatenwachten,kondenweooknietallereactiesafwachteneninditevaluatierapportverwerken.InGroningenzalnaarallewaarschijnlijkheidhetzelfdeaandeordezijn.Daarnaasthebbennietallecursistendiedecursusalwelhebbenafgeronddevragenlijstingevuld.Indezerapportagezijndereactiesverwerktvan25Groningseen159Brabantsecursisten.
InBrabantheeftmengekozenvooreeneigenvragenlijst.Dieoverlaptechterweldeelsmetdelijstdievanuithetpilotprojectisontwikkeld.Hieronderzijntweetabellenopgenomen.DeeerstetabelbevatdeGroningseresultatenplusenkeleBrabantse(daarwaarmogelijk).IndetweedetabelzijnvragenopgenomendiealleeninBrabantzijngesteld.
Vantevorenisbepaalddat7,0eenminimalescoremoestzijn.
Resultaten Cursisten Groningen (en een beetje) Brabant
Tevredenheid Groningen Brabant
Ikbentevredenoverdetrainers.(1) 8,0 7,6
Ikbentevredenoverdetrainingslocatie.(2) 8,2 7,9
Ikbentevredenoveraangebodenlunch,koffieendergelijke.(3) 8,2 7,8
Ikbentevredenoverdeorganisatievandetraining.(4) 8,2 7,3
Depresentatie(s)tijdensdetrainingwarenheldereninformatief.(5) 7,6
Tijdensdetrainingenwarendeopdrachtenenoefeningen(bijvoorbeeldgamesenrollespellen)zinvoleneffectief.(6)
7,3
Detijdensdetraininggebruiktecaseswarenherkenbaarenmaaktendetheorieinzichtelijk.(7)
7,2
TijdensdetrainingisvoldoendetijdenaandachtbesteedaanmijnvragenenopmerkingenoverdeOmgevingswet.(8)
8,1
IkbenenthousiastoverdebedoelingvánenhetwerkenmétdeOmgevingswet.(9)
7,6
De projectevaluatie | H5
30 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H5 | De projectevaluatie
Resultaten Cursisten Groningen (en een beetje) Brabant
Kennis en vaardigheden Groningen Brabant
IkbegrijpdegeestendeinhoudvandeOmgevingswet.(10) 7,7
IkweetwelkeveranderopgaveikdoordeOmgevingswethebvoormijneigenwerk.(11)
6,6
Ikbegrijphoeikintegraal,vanuitdefysiekeleefomgeving,moetwerken.(12)
7,3
Ikweethoeikmetbelangenendilemma’svanketenpartnersommoetgaanvooreengoedesamenwerking.(13)
6,8
IkhebtijdensdetrainingcontactenopgedaandienodigzijnomtekunnenstartenmetdeveranderingdiedeOmgevingswetvraagt.(14)
6,0
IkweetwaarikbenodigdeinformatieoverdeOmgevingswetkanterugvinden.(15)
7,8
Toepassen in de Praktijk
IkkanhetgeleerdeoverdeOmgevingswettoepasseninmijnwerk.(16)
6,6
IkbengemotiveerdommijverderteverdiepenindeveranderingendiedeOmgevingswetmetzichbrengt.(19)
8,0
Conclusie:• Opdevragenover‘tevredenheid’(devragen1t/m9)isoveralhogergescoorddan7,0.• Metdevragen10t/m15ishetleereffectbijdecursistgemeten(endusookheteffectvande
performancevandetrainer).Ookhierisopeen10-puntenschaalbeantwoordmaardanvan1=beginnernaar10=expert.Hierisopdedrievragenboven7,0enopdrievragenonder7,0gescoord.Ookdevraagoverhettoepassenindepraktijkscoortonder7,0.HierisbijaantetekenendatinGroningener(slechts)ééncursusdagisgeweest.
Resultaten Cursisten Brabant
Vraag Brabant
Hoebeoordeeljehetprogramma.(8) 7,6
Hoebeoordeeljedeinteractiemetdeanderedeelnemers.(9) 7,9
MijninzichtoverdeinhoudendegeestvandeOmgevingswetisvergroot.(10)Zieook(deniethelemaaldezelfde)vraag10vanGroningen.
6,9
Doordezetrainingzieiknutennoodzaakomsamentewerkenmetmijnketenpartners.(11)Zieookvraag13vanGroningen.
6,9
Doordezetraininghebikvoldoendebagagegekregenomsamentewerkenmetmijnketenpartners.Zieookvraag13vanGroningen.
7,0
Hoebeoordeeljedetraininginz’ngeheel. 7,0
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 31
Conclusie: 1. Deeerstetweevragen,tevredenheidsvragen,scorenruimbovende7,0.2. Dedriedaaropvolgendeoverkennisenvaardighedenscorenneteen7,0ofnetniet.
Ookhierisdedoelstelling(zijhetopeenhaarna)nietgehaald.3. Nietinbovenstaandecijfersterugtezien,maareriseenlichtestijgingindebeoordeling
teconstaterenalstrainersmeercursussenhebbengegeven.
AandeBrabantsecursistenisookaanaantalopenvragengesteld:• Watwashetsterkstepuntvandezetrainingenwaarom?(1)
Hieriseengrootscalavanantwoordenopgekomen.Watheelveelgenoemdis,ishetgemêleerdegezelschap.Hetwerdgewaardeerddatermensenvanverschillendeorganisatieenmetverschillendefunctiesaanwezigwaren.Datvergrotehetinzichtwaaranderenmeebezigzijnenookhetbeeldhoebelangrijkhetisomindetoekomstnogbetersamentewerken.Ookdeonlineleeromgevingisveelgenoemdengeroemd.
• Watwashetzwakstepuntvandezetrainingenwaarom(2) Veeldeelnemersnoemendatzeverwachthaddendatdecursusmeeroverdeinhoudvandewetzougaan.Dathebbenzenugemist.Voorsommigenlagdeaandachtmeerbijveranderingvanhoudingengedragdanzevandevorengedachthadden.Sommigengevenaandatzezichvantevorennietzogeoriënteerdhebbenopdeinhoudvanderegelgeving(viadeonlineleeromgeving)alsdeorganisatorenverwachthaddeneneigenlijkooknodigwas.Vanuitsommigecursussenisgevraagdommeersturingbijdesamenstellingvandecursusgroepentoetepassen.
• Watdedendetrainersgoedenwaarkunnenzezichverbeteren? Inovergrotematewordtereenpositiefoordeelgeveldoverhoedetrainersdecursussengegevenhebben.De,inveelminderematevoorkomende,verbeterpuntenhebbenvooralbetrekkingopmeeraandachtvoorinhoud.
DemeerwaardevanhetinzettenvaneenveranderdeskundigeinBrabantisnietexplicietgeëvalueerdenhetisooknietterugtevindeninbovenstaandecijfers.DeBrabantsecursistennoemenwelregelmatiginpositievezindecombivaneenmeerinhoudelijketrainereneenveranderdeskundige.
Erisnogeenmeerkeuzevraagbinnenbeidepilotprovinciesuitgezet.Opdevraag“Watzoujouhelpenomhetgeleerdeoptimaaltekunnentoepassen(meerdereantwoordenmogelijk)isdoor159Brabantseen25Groningsecursistenalsvolgtgescoord(inaantallen):
Wat helpt om het geleerde optimaal toe te passen?
Optie Brabant Groningen
Niets,ikbenerklaarvoor. 6 0
Eencultuurindeorganisatiediemeeraansluitopdegeestvan deOmgevingswet.
38 14
Ondersteuningvanmijnleidinggevende. 7 2
Ondersteuningvanmijncollega’s. 15 6
MeerkennisvandebedoelingenkerninstrumentenvandeOmgevingswet.
31 14
TrainingvanvaardighedenomindegeestvandeOmgevingswet tekunnenhandelen.
30 13
De projectevaluatie | H5
32 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H5 | De projectevaluatie
Conclusie:• Dereactiesopdezevraaginbeideprovincieslijkenopelkaar.• Inbeidenscorenhetcultuur-énhetinhoudsaspecthethoogst.Metinbeidenprovincieshet
trainenvanvaardighedendaarvlakachteraanopeenderdeplek.Datzijndaarmeedanookpuntenwaaropnogveeltewinnenis.
• Hierkanooksprakezijnvaneensituatiewaarbijeenverschuivingisopgetredenvanonbewustonbekwaamnaarbewustnogniethelemaalbekwaam.Datzalzijneffectopdecijfersgehadhebben.WatopzichnatuurlijkaleenpositieveverschuivingismaarerisopwerkvloerdusooknogweléénenandertedoenvooreensuccesvolleimplementatievandeOmgevingswet.
Ad 4. De terugkomdagen voor de trainersInGroningenisnahetgevenvandecursusseneenvragenlijstonderdetrainersverspreid.Deantwoorden/reactieszijnmedegebruiktomhetprogrammavandiedagtebepalen.Erzijnvragengesteldoverzoweldedidactischevaardighedenalsoverhetprogramma&materialen.Voorwatbetreftdedidactischevaardighedenisnaaraanleidingvandevraag“watginggoed”hetmeesteaangegevendatdathetpresenterenenhetmotiverenvandeelnemerswas.Opdevraag“waarzoujeextrahulpopoefeningwillenkrijgen”scoordenhetbegeleidenvaninteractievewerkvormenenomgaanmetweerstandhethoogst.Overhetprogramma&materialenzijnopenvragengesteld.Dereactiesopvragenals“watwerktegoed”,“watwerkteminder”,“hoezouhetbeterkunnen”,“ontbreekternogiets”,gevendaaromnieteenrepresentatiefbeeld.Doordeoogharenkijkendzijnereenpaarreactiesdieerwatmeeruitspringen,zoals:• Deprogramma-opbouwwasgoed,maarinhetochtenddeelwelheelveelinformatie.
Wellichthetzendenvaninformatiemeerafwisselenmethetinteractievec.q.hetalscursistzelfbezigzijn.
• Watmeeraandachtvoorcultuurverandering(ziedetegenovergesteldereactieinBrabantwaarmeerom‘inhoud’gevraagdis).
• Hetisnueenalgemenecursusbasiskennis,ietsmeertoespitstenofspecifiekedoelgroepenzoubeterkunnenwerken.
OpdeterugkomdaginBrabantzijno.a.aandetrainerseenaantalvragenvoorgelegdoverhoezijvondendatdecursussenwarenverlopen.Dehoofdlijnwasdatereenpositiefbeeldwas.Detrainerskregenvanveelcursistenterugdatzeveelwaarderinghaddenvoordeleukeinteractievewerkvormenendatookdeinterbestuurlijkesamenstellingvandewerkgroepenwerdgewaardeerd.Hetfeitdaternogsteedsaanmeldingenbinnenkomenomdecursustevolgenenereentekortaantrainersdreigtteontstaanonderstreeptdat.Vandiegenendiegebruikhebbengemaaktvandeonline-leeromgevingkwamenpositievereacties.Maarerzijnnatuurlijkookminderpositievereactiesc.q.verbetervoorstellen.• Veelcursistenhebbendetrainerslatenwetendatzegraagwatmeerhaddenwillenhoren
overdeinhoudvandeOmgevingswet.(ZiedetegenovergesteldereactieinGroningen).Daarbijisaantetekenendateendeelvandecursistenüberhauptgeengebruikheeftgemaaktvandeonline-leeromgevingendaterooknogalwatcursistenwarendiedatonvoldoendehebbengedaan.
• Alslesishieruitgetrokkendaternogmeeraanverwachtingenmanagementmoetwordengedaan.Hetvraagtindecommunicatienogmeernadrukomvantevorenduidelijktemakenwatdoeleninhoudvandecursusisenookomduidelijktemakenwatvandecursistenvantevorengevraagdwordt.Voor“omovernatedenken”isdesuggestieneergelegdomhetafleggenvantestoverdeinhoudvanOmgevingswetverplichttestellen.
• N.b.decursuswordtsindsdeevaluatiedanookgepresenteerdalseendriedaagsecursus:ééndagzelfstudieentweedagengezamenlijkecursus.
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 33
• Alsverbetervoorstelisdooreenaantaltrainersnaarvorengebrachtomtijdensdecursusmeerterugtegrijpen/aantesluitenbijdedoorzelfstudieopgedanekennis.Datgeldtookvoorhetmeerbegeleidenvan‘lerenleren’(overdeOmgevingswet).Daarbijiso.a.dewebsitevanAandeSlaggenoemd.
• Hetheeftdetrainersgestoorddaterregelmatig‘noshows’waren.Mensendie(deelszonderopgavevanredenen)wegbleven,somsbijdegehelecursusmaarvooralbijdetweededag.
LeerpuntenvandelandelijkewerkgroepTraindeTrainerOmgevingswet.
Dewerkgroepheeftnaastwatdeuitvoeringvanheteffectmetingsplanheeftopgeleverd,ookeenaantal(deelsandere)aspectenvanhetprojectgeëvalueerd.
De aanloop naar het project – het projectplanHetdefinitiefmakenvanhetprojectplanheeftrelatieflanggeduurd.Reden:ineersteinstantieiservooralvanuitgegaandatvoorhetoverbrengenvankennisoverdeOmgevingswet,deBasisgidshetprimairtegebruikeninstrumentwas.Hetheefttijdgekostomdeovergangtemakennaarhetprimairstellenvanderegionaleleer-enontwikkelbehoefte.Mochtenandereregio’seentraindetrainerprojectwillenuitvoerendatishetadviesaandieregio’somvóórdatzebeginnenheelgoednatedenkenoverwathuneigenleer-enontwikkeldoelenzijnenoftraindetrainerinhunsituatieeengoedinstrumentisenalsdatzois,hoezedatdaninwillenzetten.Aandachtspuntdaarbijisdatdehoeveelheidtijddiehetkostomeendergelijkprojectoptezettenenuittevoerenbeslistnietonderschatmagworden.Enteweinigtijdnemenindevoorbereidingsfaseleidttotfoutenindeuitvoeringsfase.Alhoewelditprojectlangergeduurdheeftdanoorspronkelijkgeplandheeftdewerkgroepdeindrukdatereigenlijkhierendaarnogwatméértijdgenomenhadmoetenworden.
De inhoudelijke opleiding van de trainersDeinhoudelijkeopleidingvandetrainersisbegonnenvoordatderegionaleleer-enontwikkeldoelenenhetregionalecursusprogrammauitontwikkeldwaren.Vanuitdewensomvoortvarendtewerktegaanbegrijpelijkmaarachterafgezientochongelukkig.Reden:hetwasvoordedocentenvanhetInformatiepuntnietduidelijkgenoegwathetdoelvandecursussenwasenwatdetrainersdusvooralmoestenwetenenkunnen.Daardoorwashetvoorhenooknietscherpgenoegwatzeovermoestenbrengenaandetrainers.Dedocentenhebbendaardooraanbodgerichtdetrainerskennisoverdewetovergebracht.Zijhebbenvooralzoveelmogelijkbasisinformatieovergebracht.Bijnaderinzienwasmaatwerkbetergeweest.Hetisookalseengemiservarendatdeindecursussenbehandeldecasussenonvoldoendeindeopleidingvandetrainerszaten.Detrainershaddenandersnogwatmeerbagageoverdecasussenmeekunnenkrijgen.Mitsdetrainershunhuiswerkmaken,heeftdewerkgroepdeindrukdattweedageninhoudelijkeopleidingvoldoendeis.
De opleiding trainingsvaardigheid voor de trainersDetijddiebeschikbaarwasvoorhetopdoenvantrainingsvaardigheden(1dag)wordtdoordewerkgroepachterafalstebeperktgezien.Ditondanksdatdetrainerszichzelfnogredelijkgescoordhebbenopvaardigheidsaspecten.Eéndagopleidingtrainingsvaardigheidvereistdatdetrainersaleenbehoorlijkebasishebbenenalsdieernietis,danismeernodig.Hetwasnodigenhetheeftgoedgewerkt,daterinGroningentry-outszijngeorganiseerdvoordetrainers.Infeiteéénextraopleidingsdag.Dewerkgroepgeeftmeedathetteoverwegenwaardis,alsereenvervolgkomt,omdeinhoudelijketrainingendeopleidingtrainingsvaardigheidmeertecombineren.Dankanerookmeerruimtegecreëerdwordenommeergerichtopvaardighedenteoefenen.
De projectevaluatie | H5
34 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
De trainersErisverschilinkwaliteitsniveau/deskundigheidbijdetrainers.Erisnunietgeselecteerdaandevoorkantenookniettijdensofnadeopleiding.InzowelBrabantalsGroningenzijntweetrainers(opeigeninitiatief)afgevallen.Bijsommigenwassprakevanergwillenmaarnietvoldoendegoedkunnen.Bijeeneventueletoepassingvanhettraindetrainerconceptinandereregio’sishetaanteradenomvoorafmeeraandachttebestedenaandevraagwelkeeisenaandetrainersinspétestellen,methendaaroveringesprektegaanenconclusiesteverbindenaandeuitkomstenvandatgesprek.
Interne trainers versus externe inhuurInditpilotprojectisbewustgewerktmetinternetrainers.Dewerkgroepadviseertregio’sdieovertraindetrainernadenkenhetvolgendeteoverwegen:• Hetopleidenvaninternetrainersiseenflinketaak.Heeftmenweinigeigen(potentiële)
cursistendanishetminderzinvolomteinvesterenineigentrainers.Trainersmoetentochweleenminimaalaantalcursussen(vieràvijf)kunnengevenwilmendeinvesteringeruithalen.Dataantalisooknodigomdetrainersbetertelatenfunctioneren.Menleertdoortedoenenhoemeermendoetdestemeermenleert.
• Hethelptdaaromookalsdeeigenorganisatie(s)hetconcepttraindetrainerbrederinzet(ten)danalleenvoordeOmgevingswet.Datverhoogtdekansopervareninternetrainers.
• Zijnervoldoende(potentiële)cursisten,verkendangoedofjevoldoendebekwamec.q.bekwaamtemakentrainerskuntvinden.
• Ishetnodigomspecifieke(meerinhoudelijke)deskundigheidovertebrengendanheefthetvoordeelomdaarvooriemandintezettendiedeuitvoeringspraktijkerggoedkent(waarschijnlijkeeninternemedewerker).Hoeabstracter/algemener/omvangrijkerhetwordthoelastigerhetwordtvooreen‘gewone’collega.Danishetaantrekkenvaneenexternetrainerteoverwegen.
Dewerkgroepvindthetnadrukkelijkookeenoptieomtekiezenvooreenmix:eeneigenmedewerker(eenenthousiasteenbekwamekoploper)pluseenexternedeskundige.Menzoudangelijkeendeelvandeorganisatieeventueelbijeenexternepartijneerkunnenleggen.Dewerkgroepvindtechterookdatbijhetmakenvankeuzeshieroverhetbelangvan“samendoen”c.q.netwerkontwikkelingnietuithetoogverlorenmagraken.
De cursusprogramma’sHetopstellenvaneencursusprogrammaiservarenalseenflinkeklusenkostteveeltijd.Zekervoorregio’swaaronvoldoendecapaciteiten/ofdeskundigheidisomeendergelijkprogrammaoptestellenzouhetergbehulpzaamzijnalsermeerondersteuning(bijvoorbeeldvanuitAandeSlag)zouzijnbijhetmakeneencursusprogrammameto.a.leerzameinterbestuurlijkecasussen.Datkanzoweldooreenhandreikingen/ofvoorbeeldenterbeschikkingtestellenalsdoorhetdirecthelpenbijhetopzettenvande(regionale)programma’s.DeBrabantseenGroningseervaringenkunnendaargoedbijingezetworden.
De interbestuurlijke samenwerkingDeervaringdieinhetkadervanditprojectisopgedaanhoedeinterbestuurlijkesamenwerkingbinnendepilotregiovormtegevenwordtalsbelangrijkwinstpuntgezien.Alsaandachtspuntwordtmeegegevendathetbelangrijkisomvoorditsoorttrajectenvroegtijdigdeafstemmingentoestemmingtezoekenopbestuurlijkniveau.Houdthetniettelangopwerkvloerniveau.Daarnaastmoethetbijinterbestuurlijkesamenwerkingnietonderschatwordentegenwelketechnischeenjuridischeproblemenmenaankanlopenalsmengegevenswiluitwisselen(privacy)envanhetzelfdeict-systeemgebruikwilmaken.
H5 | De projectevaluatie
EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet| 35
Conclusieseenaanbevelingent.a.v.deprojectdoelstellingen
Doelstelling 1. Het uittesten hoe basiskennis over letter en geest van de Omgevingswet overgebracht kan worden door medewerkers van overheidspartijen die betrokken zijn bij de invoering van de Omgevingswet naar hun collega’s. ZowelinGroningenalsinBrabantkomtuitdeeffectmetingbijdecursistennaarvorendatertevredenheidisoverde(basis)cursusendatkennisoverdeOmgevingswetoppeilisgebracht. Decursistenscorenvoldoendesmaarniethooggenoeg(t.o.v.deeerdergesteldeprojectdoelen)opvragendietemakenhebbenmetvertrouwenomindepraktijkmetdeOmgevingswet aandeslagtegaan.Naastdaterduszekerpositieveindicatieszijnoverdewijzewaaropin dezebasiscursuskennisoverletterengeestvandeOmgevingswetisovergebrachtzijner ookverbeterpunten:• Neemvoldoendetijdomdedoelstellingvandebasiscursusteformulerenencommuniceer
daarover.• Bouwindecursusmeergelegenheidvooroefenenin.Datkanookdoorhetuitvoerenvan
praktijkopdrachtenbuitendecursusdagen.
Ternuanceringvanbovenstaandeopmerkingen:eriseenbasiscursusverzorgd.Daarinkanmenmedewerkersnietvoor100%voorbereidenopinvoeringvandeOmgevingswet.Weesdaarrealistischin.Andere,aanvullendeleertrajectenzullennodigzijn. Doelstelling 2. Het onderzoeken hoe we de medewerkers die de opleidingen c.q. trainingen gaan verzorgen zelf het beste op die taak kunnen voorbereiden.Binnendetweepilotregio’szijndetrainers(metwataccentverschillen)opeenvergelijkbaremanieropgeleid.Uitdeeffectmeting(opgebouwduitdereactiesvandetrainers)komtnaarvorendathetbetbeoogdeniveauquakennisenvaardighedenvandetrainers,gerealiseerdis.Datgeldtookvoordegroeivandatniveaualsgevolgvandeopleiding.Tevensgevendecursistenaandatzijtevredenzijnoverdetrainers.Datzijnpositievesignalenoverdewijzewaaropdetrainersvoorbereidzijnophuntaak.Datneemtnietwegdaterookeenaantalverbeterpuntengeconstateerdkunnenworden,zoals:• Gameeringesprekmetdetrainersinspéoverhunmotivatie,kennisenvaardigheden.Stel
ooktransparanteeisen.• Deopleidingindidactischevaardighedenhadmeeraccentmoetenkrijgen.Deinterne
trainersbehoevengeenprofessioneletrainersteworden,maarvoordeopleidingtrainingsvaardigheidismeertijduittetrekkendanwaarinhetprojectinvoorzienis.
• Leverbijhetopzettenhetopleidingstrajectvandetrainersmaatwerk.Zowelvoorhetinhoudelijkealshetdidactischeaspect.Stemhetopleidingstrajectafophetcursusprogrammadatdetrainerszelfgaangeven.Bereidhendaaropmaximaalvoor.
• Hetispositiefervarendattweetrainerssameneencursusgeven.Overweegwelomkoppelstevormenvaneeninternemedewerker(metinhoudelijkedeskundigheid)meteenmeerervaren(waarschijnlijkexterne)trainer.DelaatstekandanvoorwatcoachingzorgenDaardoorkanookeenzekere‘trainingonthejob’plaatsvinden.Hetreduceertookdecapaciteitsdrukopdeeigenorganisatie.
Doelstelling 3. Toetsen van het huidige lesmateriaal (Basisgids), waar nodig aanvullen of verbeteren.DeBasisgids,deversiedieeind2017onlinebeschikbaarwasopdewebsitevanAandeSlag,isnietéénopééngebruiktom(delenvan)decursusprogramma’sintevullen.Daarisdezegidsuiteindelijkveelteomvangrijkvoor.Eriswelgebruikvangemaakt.ZowelalsbasisvoorhetvormgevenenvullenvandeBrabantseonlineleeromgevingalshetGroningsecursusprogramma.Hetprojectheeftgeenvoorstellenvooraanvullingofverbeteringopgeleverd.DeBasisgidsiséénvandehulpmiddelendiegebruiktkanwordenbijhetopzettenenuitvoerenvaneentraindetrainerproject,maarhetiszaakomerselectiefgebruikvantemaken.Daarnaastkandegidszekergoedgebruiktwordenalsnaslagwerk.
De projectevaluatie | H5
36 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
H5 | De projectevaluatie
6
VERDERMETHETCONCEPTTRAINDETRAINER?
38 | EindrapportPilotTraindeTrainerOmgevingswet
Deopdrachtaanditpilotprojectwasookomaanbevelingentedoenovereeneventueelvervolgopdepilot.Datisgedaanaandehandvanbeantwoordingvandevolgendetweevragen:1. Geeftdeuitgevoerdepilotredenenomhetconcepttraindetraineropandereplaatsentoete
passenbijdeimplementatievandeOmgevingswet?2. Alsdaartoebeslotenwordt,hoeorganiserenwedatdan?
Ad 1.MetalleplussenenminneniseroverdepilotprojecteninGroningenenBrabanteenpositiefeindoordeel.Vandaaruitzoumeneenpositiefantwoordkunnengevenopdezevraag.Maardepilotprojectenhebbenookopgeleverddataaneenaantalrandvoorwaardenmoetwordenvoldaanwilmenvoordeeigenorganisatieofregioovergaantothetopzettenvaneendergelijktraject.
Traindetrainerkáneengoedinstrumentzijnmaarerzullenvastooksituatieszijnwaardatniethetgevalis.Situatieswaarbijvoorbeeldbetergekozenkanwordenvoorhetvolgenvancursussendiedoordemarktwordenaangeboden.Elkeorganisatie,elkeregioheeftdaarinzijneigenafwegingtemaken.
Ad 2.Eenlandelijkeenuniformeuitrolvanhetconceptwordtzekernietaanbevolen.Datzalnieteffectiefzijnomdathetnietaanzalsluitenbijdediverseenverschillendeleer-enontwikkelbehoefteninhetland.Hetpastooknietbijdewijzewaaropdeimplementatievan deOmgevingswetisgeorganiseerd.
Uitgangspuntzalmoetenzijndathetinitiatiefvooreentraindetrainerprojectregionaalontwikkeldeningevuldwordt.HetisaantebevelendatAandeSlagactiefmetderegiohieroveringesprekgaat.
Hetpilotprojectheeftopgeleverddaterinverschillenderegio’sverschillendebehoefteszijnaanondersteuningvanuiteenlandelijkniveau.Erzalperregioinmeerofmindermatebehoeftezijnaan:• Algemeneadviseringoverdeopzetenuitvoeringvaneendergelijkproject.• HetoverbrengenvaninhoudelijkekennisoverdeOmgevingswetaantrainers.• Hetbijbrengenvantrainingsvaardighedenaandetrainers.• Ondersteuningbijhetopstellenvaneencursusprogramma.
DatzoudentakenkunnenzijndieAandeSlagenhetInformatiepuntoppakken.Randvoorwaardeisdathetwelpastbinnendedaarbeschikbarecapaciteit.DeinwerkingtredingsdatumvandeOmgevingswetlijktnogverweg.Noggoedtweejaar.Voordetoepassingvanhettraindetrainerconceptisdatechternognietzoveel.Voordevoorbereidingvaneendergelijkprojectiszekermeteenhalfjaarrekeningtehouden.Deduurvandeuitvoeringhangtergsamenmetdeomvangvandedoelgroepmaarkanookeenredelijklangedoorlooptijdhebben.Voorwieerserieusovernadenktishetadviesomniettelangtewachtenmethetoppakkenervan.
H6 | Verder met het concept Train de Trainer?