Europese Unie Geschiedenis 1

Eeuwenlang was Europa het centrum van de wereld. Maar oorlogen binnen

datzelfde Europa brachten het uit evenwicht. De laatste twee oorlogen waren zo verschrikkelijk dat ze Wereldoorlog I (1914-'18) en Wereldoorlog II (1940-'45) worden genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog zat Europa aan de grond: vele miljoenen mensen waren gedood, anderen waren op de vlucht. Er heerste hongersnood en veel gebouwen waren vernield. Om de breekbare vrede te bewaren en om Europa terug op te bouwen besloten de Europese landen samen te werken.

Twee Fransen, Jean Monnet en Robert Schuman, stelden op 9 mei 1950 (ondertussen de Europese feestdag) voor om de kolen- en staalindustrie gemeenschappelijk met andere landen uit te bouwen. Duitsland en Frankrijk maakten toen geregeld ruzie over die industrieën in het grensgebied tussen beide landen. Een jaar later ondertekenden de regeringsleiders van zes landen (België, Luxemburg, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Italië) het EGKS-verdrag (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal). Ruzie maakte plaats voor samenwerking!

Na het succes van deze overeenkomst besloten dezelfde 6 landen om ook op andere gebieden samen te werken en ondertekenden ze in 1958 de EEG- en EURATOM-verdragen (Europese Economische Gemeenschap – Europese Gemeenschap voor Atoomenergie. Met de EEG streefden de zes lidstaten een gemeenschappelijke markt na. Het EURATOM-verdrag betekende een samenwerking op het gebied van kernenergie voor vreedzame doeleinden. Deze Europese Gemeenschappen (EG) brachten heel wat welvaart mee voor de inwoners.

Aangetrokken door dit succes traden het Verenigd Koninkrijk en Denemarken in 1973 toe tot de Gemeenschap (1973). In de jaren tachtig breidde de Gemeenschap zich uit naar het zuiden van Europa: Griekenland (1981), Spanje en Portugal (1986) werden lid van de EG.

Europese Unie Geschiedenis 2

Op 1 januari 1993 gingen de grenzen tussen de 12 EG-lidstaten nog wat

meer open. Gedaan met die vervelende grenscontroles. Ondertussen hadden de lidstaten in 1992 in Maastricht ook al afgesproken om geleidelijk aan tot één Europese munt te komen. De regeringsleiders beslisten daar eveneens om de landen van de Europese Gemeenschap voortaan nog meer te laten samenwerken en dus een Europese Unie (EU) te vormen. In 1995 sloten Zweden, Finland en Oostenrijk zich aan bij die Europese Unie. Op 1 januari 2002 vonden we de euro’s in onze portemonnee. 7 verschillende eurobiljetten en 8 verschillende euromuntstukken vervingen dan de Belgische frank.

Op 1 mei 2004 werd de Europese Unie flink wat groter. Tien nieuwe landen werden lid. Zo komt Europa weer een stapje dichter bij de droom die enkele belangrijke Europeanen kort na de Tweede Wereldoorlog hadden: de stichting van de ‘Verenigde Staten van Europa’. Om zover te komen, moet door de lidstaten nog heel wat afgesproken en veranderd worden. Maar de Europese Unie is al een flink eind op weg. En dat voelen wij. Op 1 januari 2007 traden dan als voorlopig laatste nog Roemenië en Bulgarije toe. Op dit moment maakt de EU een moeilijke periode door met de economische crisis waardoor landen hun schulden nog moeilijk kunnen betalen.

Europese Unie Geschiedenis

Dingen verbeteren Het eerste verdrag was dus het begin van de huidige Europese Unie. Het bracht meer welvaart, minder conflicten en er waren meer contacten tussen de burgers van deze landen. De EU is ook uitgegroeid tot een belangrijk economisch blok. Zo zijn ze op wereldvlak samen sterker dan apart. Dat is erg belangrijk. Een grotere Europese Unie kan buiten haar grenzen eveneens meer invloed uitoefenen. Onder andere om de vrede te bevorderen. Zo bemiddelt ze bijvoorbeeld mee in het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Stap voor stap Eén van de doelstellingen van de Europese Unie is dat alle burgers veel gelijke rechten en plichten hebben. De EU wil bijvoorbeeld dat elke burger erg goed voedsel op zijn bord krijgt. Voor handel en verkeer werden ook – stap voor stap – heel wat hinderpalen naar de prullenmand verwezen. Wie vroeger met de auto door Europa reisde moest stoppen aan de landsgrenzen. De douane wilde zien wat men bij zich had. Dat is nu afgeschaft. En sedert 1 januari 2002 hebben we in 12 landen van de EU dezelfde munt: de euro. Commissie en parlement Het dagelijks bestuur van de EU is in handen van de Europese Commissie. Die zetelt in Brussel waar ze EU-wetten voorbereidt. De EU heeft ook een parlement. Het heeft zijn zetel in Straatsburg. Daar vergadert het elke maand 4 dagen, maar er zijn ook vergaderingen in Brussel. In het parlement zitten vertegenwoordigers van alle lidstaten. Beslissen over meer dingen De EU beslist over steeds meer dingen. Ook over maatregelen om mensen aan te zetten gezonder te leven. Een voorbeeld? Je moet maar eens lezen wat op een pakje sigaretten geschreven staat.

Europese Unie Geschiedenis 3

einde tweede wereldoorlog

1945

EGKS

1950

EEG en EURATOM

1958

Denemarken, VK en Ierland

1973

Griekenland

1981

Portugal en Spanje 1986

Verdrag van Maastricht

1992 Finland, Zweden, Oostenrijk

1995

EURO 2002

10 nieuwe landen 2004

Roemenië, Bulgarije 2007

Economische crisis 2010

Europese Unie De kaart van de Europese Unie

Europese Unie Wie doet mee?

17BLAND 18BHOOFDSTAD 16BBEKEND OM 1 19BBelgië Brussel

2 Denemarken Kopenhagen

3 Duitsland Berlijn

4 Finland Helsinki

5 Frankrijk Parijs

6 Griekenland Athene

7 Hongarije Boedapest

8 Ierland Dublin

9 Italië Rome

10 Nederland Amsterdam

11 Oostenrijk Wenen

12 Polen Warschau

13 Portugal Lissabon

14 VK Londen

15 Zweden Stockholm

16 Tsjechië Praag

17 Cyprus Nicosia

18 Slovenië Ljublijana

19 Slovakije Bratislava

20 Estland Tallinn

21 Letland Riga

22 Litouwen Vilnius

23 Malta La Valletta

24 Luxemburg Luxemburg

25 Spanje Madrid

26 Roemenië Boekarest

27 Bulgarije Sofia

Europese Unie De vlaggen van de lidstaten

Europese Unie De Toren van Babel?

Volgens het Oude Testament spraken alle volkeren vroeger één taal. Om de mensen te straffen voor hun arrogantie – ze wilden een toren bouwen tot in de hemel – zorgde God ervoor dat ze elkaar niet meer konden verstaan. Elke groep sprak een andere taal en het bouwen werd een chaos. In de EU vinden ze iedere taal even belangrijk, want in het Europees Parlement mag iedereen spreken in zijn eigen moedertaal. Op 1 mei 2004 brachten de 10 nieuwe leden negen nieuwe talen binnen. Het aantal talen komt daarmee op 20. Dat zorgt voor enorm veel vertaalwerk. Want er is afgesproken dat er voor iedere taal een vertaling moet voorhanden zijn. Dat betekent zomaar eventjes 380 soorten vertalingen: van Pools naar Frans, van Nederlands naar Portugees, enz. Dat zorgt voor problemen, want wie vindt een tolk die zomaar eventjes van Grieks naar Sloveens kan vertalen of die vloeiend Hongaars en Litouws spreekt? Om dit probleem aan te pakken, zal het Parlement gebruik maken van vertraagde vertalingen. Zo wordt een toespraak eerst in één taal vertaald, bijvoorbeeld in het Engels en vanuit het Engels naar alle andere talen. Zo zal het wel moeilijk zijn om een daverend debat te houden. Zou het niet beter zijn één officiële EU-taal in te stellen? Wat vind jij?

Welke EU-taal zou jij kiezen? Welke talen leren wij op school? Welke talen zou jij graag willen leren? Waarom?

Europese Unie Taalspelletje

Zet de volgende woorden in de tabel.

Hello Tschüss Je ne comprends pas Pardon!

I don't understand Thank you Bonjour See you

Helado Eis Une glace Adios

J'ai faim No entiendo Tengo hambre Ice cream

Danke Sorry Das verstehe ich nicht Bis bald

Hola Por favor Perdon Gracias

Ça va? Merci Ich habe hunger I am hungry

Bitte Bonjour Please Wie geht's?

Entschuldigung Au revoir! How are you? Como estas?

A bientôt Goodbye Nos vemos S'il vous plaît

Frans Engels Duits Spaans

Hallo bonjour hello tshüss hola

Alstublieft s'il vous plaît please bitte por favor

Sorry hoor pardon sorry entschuldigung perdon

Ik begrijp het niet

Je ne comprends pas

I don't understand

Das verstehe ich nicht No entiendo

Dank je merci thank you danke gracias

Een ijsje une glace ice cream eis helado

Hoe gaat het? ça va how are you wie geht's como estas

Ik heb honger j'ai faim I am hungry ich habe hunger tengo hambre

Daag bonjour goodbye guten tag adios

Tot ziens à bientôt see you bis bald nos vemos

Europese Unie Hoe werkt de Europese Unie? - 1

De EU met zijn 27 lidstaten goed besturen is zeker niet eenvoudig. Om alles min of meer vlot te laten verlopen zijn er drie instellingen. Die nemen samen beslissingen voor de Europese Unie. De Europese Commissie bestaat nu uit 27 hoge ambtenaren (de

commissarissen) uit de verschillende lidstaten. Ze maken de regels ook bekend en waken over de naleving ervan.

De Raad van de EU bestaat uit meerdere raden, waarin de ministers van

de verschillende landen zetelen (b.v. alle ministers van Financiën, van Landbouw, enz.) Zij moeten het eens worden over voorstellen van de Commissie en er richtlijnen van maken. Vanaf 2009 wordt er om de 2,5 jaar een nieuwe voorzitter gekozen, en niet meer om de zes maanden zoals nu.

Het Europees Parlement wordt om de vijf jaar door de inwoners van de EU-

landen verkozen. Het telt 750 leden. Zij vertegenwoordigen de burgers van de Europese Unie. Ze stemmen over de nieuwe richtlijnen en oefenen controle uit.

Het Hof van Justitie gaat na of de wetten worden nageleefd. Ook de staatshoofden en regeringsleiders komen regelmatig bij elkaar. Waar wordt er beslist? In Brussel vergaderen zowel de Commissie, de Raad als het Parlement (drie weken per maand). Het Parlement vergadert ook één week per maand in Straatsburg (Frankrijk). De Europese Raad werkt drie maanden per jaar in Luxemburg.

Europese Unie Hoe werkt de Europese Unie?

Goede vraag! Maar het antwoord is niet zo eenvoudig. Enkele keren per jaar komen de staatshoofden en regeringsleiders samen voor een Europese Top. Zij bespreken dan de belangrijkste dingen. De mensen die het eigenlijk allemaal moeten doen zitten in de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van Ministers.

Instelling Taak

32BDe Europese Commissie

Stelt Europese wetten (=richtlijnen) voor en legt die voor aan de Raad van Ministers.

Als de ministers voor de richtlijn stemmen, zien zij erop toe dat die richtlijn wordt toegepast.

De Raad van Ministers

Moet een voorstel van de Commissie, dat door het Parlement is goedgekeurd, aannemen. Dat wordt een wet.

De Europese Raad is een ontmoeting van belangrijke leiders. Zij kunnen voor een oplossing zorgen als de zaken zijn vastgelopen.

Het Europees Parlement

Keurt de voorstellen van de commissie goed of verwerpt ze. Ze is de stem van alle Europeanen

Het Hof van Justitie gaat na of de wetten worden nageleefd.

Een nieuwe wet in de klas?

Om goed te begrijpen hoe Europa werkt, gaat er niets boven de praktijk. We spelen een rollenspel. Laten we voor onze klas een nieuwe wet bedenken. Jullie hebben vast ideeën genoeg.

Europese Unie Hoe werkt de Europese Unie? - 2

We gaan als volgt te werk:

1. We verdelen de klas in drie landen: 1 groot land en 2 kleine. 2. Elk land wijst zijn commissarissen aan: 2 voor het grote land, 1 voor elk van

de kleine. Dat wordt de klascommissie. 3. Elk land wijst zijn minister aan: de minister van het grote land heeft 3

stemmen, de ministers van de kleine landen elk 2. Nu hebben we onze Raad van Ministers voor de klas.

4. Elk land wijst de leden van het parlement aan: 2 leden voor elk klein land, 3 voor het grote land. Zo hebben we ook een Europees Parlement, dat hier het Klasparlement is.

5. En nu nog het Hof van Justitie: er moet 1 rechter worden gekozen per land. Nu iedereen in functie is, kunnen we aan de slag.

1. De klascommissie vergadert en doet een voorstel voor een ‘wet’ (richtlijn), dat zij zendt aan de Raad van Ministers van de klas.

2. De Raad van Ministers van de klas bespreekt dit voorstel, verbetert het eventueel en vraagt het Klasparlement om advies.

3. Het Klasparlement brengt advies uit, gaat na of dit voorstel rekening houdt met de belangen van de ganse klas en geeft zijn opmerkingen door aan de Raad van de Ministers van de klas.

4. De Raad van Ministers van de klas ontvangt alle opmerkingen en stemt over de nieuwe richtlijn. De Klascommissie moet erop toezien dat iedereen zich aan deze nieuwe richtlijn houdt.

5. Als een ‘bewoner’ van de klas vindt dat zijn rechten niet worden geëerbiedigd, kan hij naar het Hof van de klas stappen. Het Hof van de klas komt bijeen, beoordeelt de situatie en onderneemt stappen bij de Raad van de Unie van de klas.

Het Europees Parlement in Brussel

Europese Unie Hoe werkt de Europese Unie? - 3

Een beslissing nemen voor de hele Europese Unie doe je niet op één dag. Er bestaat een procedure, een soort van stappenplan. Kun jij de stappen op volgorde plaatsen? Lees aandachtig de aanwijzingen en denk logisch na!

7 De raad stemt - Voor: ga naar stap 8. - Tegen: keer terug naar stap 2.

4

Het parlement denkt na… 20BDat duurt enkele maanden…

5

Het parlement overlegt en beslist… - Het gaat akkoord: ga naar stap 7. - Het wil wijzigen: ga naar stap 6. - Het gaat niet akkoord: keer terug naar stap 2.

8

Het is zover: de richtlijn* wordt aangenomen! De raad en de commissie denken al aan nieuwe voorstellen…

6

De raad van de Europese Unie bestudeert de vragen van het parlement - De raad keurt ze goed: ga naar stap 8. - De Raad weigert ze: keer terug naar stap 2.

3

De raad van de Europese Unie Ze moet het eens worden over het voorstel (een gezamenlijk standpunt innemen), er een richtlijn van maken en die doorgeven aan het parlement.

2

De Commissie Dat is nu eens een goed idee! Laten we een voorstel van een richtlijn opstellen.

1

Een idee!

Europese Unie Bekende Europeanen

Wolfgang Amadeus Mozart Manneken Pis

Ronaldo Manuel Barroso

Einstein Vincent Van Gogh

Europese Unie Herken het land aan zijn silhouet

Griekenland Italië

Verenigd Koninkrijk Nederland

Portugal Oostenrijk

Europese Unie Uit welk land komen deze gerechten?

apfelstrudel uit

Oostenrijk worsten uit Duitsland

paella uit Spanje lasagne uit

Italië

frieten uit België goulash uit

Hongarije

Europese Unie In welk land staan deze gebouwen?

Het Atomium in

België De Kleine Zeemeermin in Denemarken

De Tower Bridge in

Verenigd Koninkrijk Het Parthenon in Griekenland

De toren van Pisa in Italië Het Colosseum in

Italië

Europese Unie Welke landen zijn dit?

Europese Unie Wat doet Europa zoal voor ons - 1

1. Het Europese alarmnummer 112 Dankzij de Europese Commissie is het Europese alarmnummer 112 in gebruik. Het nummer is bereikbaar met een vaste en een mobiele telefoon in alle 27 lidstaten. Want welk nummer moet je anders bellen als je in Griekenland op vakantie bent? Of betrokken bent bij een auto-ongeluk in Zweden? En als je huis in brand staat in Praag? In noodsituaties belt iedereen hetzelfde alarmnummer. 2. Bescherming streekproducten Als je Fetakaas koopt, wil je zeker weten dat het kruimelige witte kaasje ook werkelijk uit Griekenland komt en op de juiste manier gemaakt is. Als je een abdijbiertje drinkt, wil u ook zeker zijn dat dit biertje echt in een abdij gebrouwen wordt. De Europese Commissie heeft regels opgesteld om streekproducten te beschermen die anders misschien nagemaakt worden. 21B3. Een zwarte lijst van luchtvaartmaatschappijen Sinds 2006 houdt de EU een zwarte lijst bij van luchtvaartmaatschappijen die niet in Europa mogen vliegen. Het is altijd handig om de lijst even te checken voordat je een vlucht boekt. Dit was nodig want na een controle bij zo´n 100 vliegtuigmaatschappijen, merkte men slecht onderhouden, gebrekkige en verouderde vliegtuigen. 4. Bescherming voor EU-burgers Als EU-paspoorthouder heb je buiten de EU recht op bescherming van ieder Europees consulaat of ambassade. Dat is vastgesteld door Europese regels. Een consulaat is verplicht jou zo te behandelen als iemand van zijn eigen nationaliteit. Je kunt b.v. rekenen op steun bij een ernstige ziekte of ongeluk. 22B5. Dierproeven In 2009 moeten dierproeven om cosmeticaproducten en -ingrediënten te testen tot het verleden behoren. De EU steekt veel tijd en geld in onderzoek om andere methoden te onderzoeken. Hiervoor is een centrum opgericht dat deze nieuwe manieren van testen coördineert.

Europese Unie Wat doet Europa zoal voor ons - 2

23B6. Europees rijbewijs Je reist door Europa en wordt aangehouden bij de grens omdat het land jouw rijbewijs niet erkent. Dat is een vervelende situatie die wel eens voorkomt. Daarom heeft de Commissie een Europees rijbewijs gemaakt, dat in alle lidstaten wordt erkend. Dit Europees rijbewijs maakt ook een einde aan rijbewijsfraude. Mensen van wie het rijbewijs is ingetrokken kunnen nu niet meer naar een ander EU-land gaan om daar een nieuw rijbewijs te halen. 24B7. Goedkoper mobiel bellen in het buitenland Vanaf de zomer 2007 gelden er goedkopere tarieven voor bellen en gebeld worden in een ander EU-land. Eerst waren de tarieven voor mobiel bellen in het buitenland gemiddeld 4 keer hoger dan die voor binnenlandse oproepen. Daarom moest de Commissie ingrijpen. Met de nieuwe wetgeving is een ‘eurotarief’ ingevoerd, een maximumtarief per minuut voor oproepen die u in andere Europese landen maakt of ontvangt. 25B8. Medische behandeling over de grens Steeds meer mensen laten zich in een andere lidstaat opereren als ze in hun eigen land te lang moeten wachten. Als die wachttijd heel lang is, zijn verzekeraars verplicht om de behandeling te vergoeden, als ze dat in hun eigen land ook zouden doen. 9. Op vakantie in Europa Gaat je op vakantie in Europa? Dan is de internetsite over vakantie-bestemmingen in de EU wellicht iets voor jou. De Europese Commissie heeft deze site gemaakt om de reisbestemmingen in de EU onder de aandacht te brengen bij buitenlandse toeristen. Reden hiervoor is dat veel toeristen Europa als één bestemming blijken te zien. 26B10. Stop grensoverschrijdende oplichting Brieven waarin een gratis vakantie naar Turkije wordt beloofd. E-mails waarbij men een internationaal nummer moeten bellen om de gewonnen geldprijs te ontvangen. Steeds meer Belgen zijn de dupe van zulke oplichting. De Commissie pakt dit hard aan. Daarom doet ze de politiediensten beter samenwerken.

Europese Unie Wat doet Europa zoal voor ons - 3

27B11. Uitwisselingsprogramma voor studenten Via het Socrates/Erasmus programma van de EU kunnen studenten met een Erasmusbeurs een tijdje in een ander Europees land studeren. De beurs dekt de extra kosten van een studie in het buitenland, zoals reiskosten en eventueel een tegemoetkoming voor de kosten voor levensonderhoud.

28B12. Uw rechten als vliegtuigpassagier Miljoenen mensen boeken een vliegreis. Vaak verloopt de vlucht zonder problemen. Maar wat als passagiers te maken krijgen met problemen? Tot nu toe was het soms onduidelijk wie daarvoor verantwoordelijk was. Daarom zijn er sinds enige tijd Europese regels van kracht over: overboeking, annulering, lange vertragingen, zoekgeraakte bagage, ongevallen tijdens de vlucht. Zo is het nu meer dan vroeger de verantwoordelijkheid van de luchtvaartmaatschappij om u een schadevergoeding te betalen of bijstand te verlenen bij het oplossen van de problemen. Goed toch, hé! 29B13. Veilig voedsel: degelijke etiketten Om het boodschappen doen voor mensen met een allergie gemakkelijker te maken, heeft de EU al enige tijd geleden regels opgesteld voor de etiketten van producten. Europese regelgeving bepaalt dat nu alle ingrediënten op het label vermeld moeten staan, hoe klein het percentage ook is. Producten die niet aan de regels voldoen, mogen niet op de markt komen. De EU heeft de strengste regels voor voedselveiligheid in de hele wereld en dat is goed voor ons, de consument. 30B14. Verkeersveiligheid en vrachtwagens Om de verkeersveiligheid in Europa te verbeteren heeft de Commissie veiligheidseisen vastgesteld voor voertuigen. Zo is er een richtlijn die zegt dat alle nieuwe vrachtwagens boven 3,5 ton een dodehoekspiegel moeten hebben. 31B15. Zwemmen in schoon water Als je deze zomer een dagje naar het strand gaat, wil je er zeker van zijn dat het water schoon is. Om uw gezondheid en het milieu te beschermen heeft de Europese Commissie regels opgesteld. De Europese zwemwaterrichtlijn verplicht ieder EU-land om de zwemwaterkwaliteit van zeeën, stranden en rivieren in haar land te waarborgen.

Europese Unie Wat doet Europa zoal voor ons - 4

Europese Unie 10BWat doet Europa zoal voor ons - 5

Europese Unie Een land voorstellen - 1

Europese Unie Een land voorstellen - 2

Europese Unie Een land voorstellen - 3

Europese Unie Een land voorstellen - 4

Europese Unie Een land voorstellen - 4