ROGERS weergever

Rogers is één van de klassieke Engelse merken,

vooral bekend door de jarenlange licentiebouw

van de door de BBC ontworpen LS 3/5a-monitor.

Hoewel het merk misschien niet echt weggeweest

is, is het in ons land toch op z´n minst een tijdje

uit beeld geweest. In ieder geval is Rogers terug

met een reeks nieuwe luidsprekers en elektronica.

Hetzelfde geldt voor Luxman. Dat onlangs weer

een nieuwe importeur heeft gevonden.

De klassieke Engelse merken worden in hoge mate opgegeten door grote in-ternationale investeerders. Zo zijn Quad en Wharfedale eigendom van de Chine-se International Audio Group (IAG), met het UK hoofdkantoor in Huntingdon. Wharfedale was al eerder eigendom van de Rank Organisatie (sinds 1959) en in 1969 werd Leak daar aan toegevoegd. In 1979 verdwenen Leak en Rank volle-dig van de markt. Ook Leak werd over-genomen door IAG. De recente overnames van IAG betref-fen Mission en TAG McLaren. Audio-lab verdween in 1997 en werd eigen-dom van de McLaren race-stal. Achteraf is dat niet helemaal succesvol uitgepakt en vanaf 2004 werd het audiomerk ei-gendom van IAG. Nu is het terug op de markt onder de naam Audiolab. Mission wordt nu gebouwd in de Shen Zhen fa-briek in Zuid-China.

Benieuwd hoelang B&W, Musical Fide-lity, Meridian en Monitor Audio nog zelf-standig zullen zijn. Rogers werd in 1947 opgericht door Jim Rogers, een militaire communicatiedes-kundige die een licentie verkreeg om de bekende Wiliams-versterker te mogen bouwen. Initieel bouwde de fi rma ap-paratuur voor onderzeeboten. In 1954 kwam Rogers met de Junior-versterker. Deze zogenaamde RD-Junior is een ul-tralineair ontwerp met Mullard EL84´s in de uitgang. In juli 1956 schreef de re-censent P.Wilson in ´the Grammopho-ne´ dat deze versterker één van de drie beste op de Engelse markt is. De an-dere merken zullen ongetwijfeld Quad en Leak zijn geweest. Bij de reeks ´Ju-nior´ producten hoorde een voorver-sterker, met de in die tijd gebruikelijke schakelbare correctiecurven voor gram-mofoonplaten van diverse merken. Ook

Eerlijke

mus

ice

mo

tio

n

25

test

ed

Momenteel is Rogers weer terug met een indrukwekkende reeks weergevers en de E40a klasse A geïntegreerde bui-zenversterker. De 6L6GT eindbuizen le-veren 40Watt per kanaal. In de luister-ruimte staan de LS602 en de LS3a. De laatste is een direct derivaat van de be-roemde LS3/5a. Ondanks bovenstaan-de informatie is er niet echt veel bekend over Rogers. In tegenstelling tot merken als Quad en Leak, is de hoeveelheid te vinden informatie over de producten spaarzaam. Zo heb ik nog steeds geen totaaloverzicht over alle gebouwde ver-sterkers. Wie nog folders of informatie heeft mag dat naar de redactie sturen.

Luxman

Luxman is opnieuw terug in Nederland. In mijn optiek is het grote succes uit het verleden voor het grootste deel te danken aan de inspanningen van Au-dioscript. Datzelfde geldt voor het merk B&W. Luxman-apparaten werden indivi-dueel gemeten, opnieuw ingeregeld en voor bepaalde tuners werden hier in Ne-derland zelfs compleet nieuwe boards gebouwd. Nadat Audioscript de deu-ren sloot, verdween het merk en kwam jaren later bij een andere Nederland-se importeur. De nieuwe Lux-modellen zijn hier ooit nog eens ter test geweest, maar hadden in mijn beleving niet meer de kwaliteit van een oude M3 of de an-

dere topapparaten van welleer. Nu heeft het merk opnieuw een importeur gevon-den en in de luisterruimte staan de LR-8500 AV-receiver en de DVA-250 multi-speler. Deze machine is gemodifi ceerd door Van Medevoort. Dat betekent aan-passingen in de demping, in de voeding, een betere ontkoppeling van de elek-tronische schakelingen en de vervan-ging van kritische componenten door high-grade audiofi ele exemplaren. Deze schijftaster leest cd, dvd-audio en sacd. Er is Dolby Digital en DTS 5.1 conversie aan boord en progressive scan is be-schikbaar op de component-uitgangen. Ook de meeste MP3, dts-cd, Kodak-cd, Fuji-cd, cd-r, cd-rw, dvd-rw en dvd-rw schijven worden gelezen.De LR-8500 is een AV-receiver. In prin-cipe zijn er zes ingebouwde eindver-sterkers met een output van ongeveer 140Watt in een 8ohm-load. Intern is er DTS ES 6.1 discrete decoding en Dolby 6.1. Ook is er DTS 96/24 en DTS Neo6. Op lijnniveau gaat deze processor een stapje verder. Er is een 7.1 lijningang en een 7.1 lijnuitgang. Op deze multika-naals-uitgang kunnen dan losse eindver-sterkers aangesloten worden voor front l/r, centre, surround l/r, surround back l/r en de subwoofer. Deze Luxman kan ook component video schakelen en er zijn mogelijkheden voor multi-room. Vanzelf-sprekend is er support voor composiet-

een tuner en een fraaie behuizing ston-den in de toenmalige Rogers catalogus. In dit zogenaamde ´Table Cabinet´, pas-te, naast de Rogers units, ook een Col-laro Model 2010 draaitafel. In 1962 in-troduceerde Rogers de bekende stereo Cadet geïntegreerde versterker en deze kom je nog wel eens tegen op de twee-dehands markt. Rogers is altijd erg inno-vatief geweest op het gebied van luid-sprekerontwerpen. Zo werd er al in een vroeg stadium gewerkt aan modellen met een hoorn en ook stond er een plat-te weergever voor aan de muur (the Wa-fer) in de catalogus. Later bouwde Ro-gers ook krachtiger buizenversterkers en paste ook de transistor toe (Ravens-bourne- en Ravensbrook-versterkers). Met de licentie-opdracht van de BBC om de LS3/5a te gaan bouwen (1973) legde Rogers zich verder toe op de ont-wikkeling van luidsprekers. Zo bouwde het bedrijf de eerste carbon fi bre dome tweeter. Andere professionele weerge-vers waren de LS 5/8 en LS5/9 Grade One studio monitors. Allemaal exclu-sieve Rogers/BBC ontwerpen. Vanaf 1993 werd Rogers onderdeel van de Wo Kee Hong Group en dat geeft het bedrijf een solide fi nanciële basis en modern management. Op de Las Vegas CES (1995) introduceerde het bedrijf de nieuwe AB-1 monitor en deze kreeg de Innovations Award.

music

em

otio

n

26

tested

NEXT

video en s-video. Audio Benelux is nu de nieuwe Luxman importeur en zij meten de Lux-apparaten ook individueel en zor-gen voor een optimale inregeling.

Rogers

De LS602 is een monitor van 91 cm hoog met een 28mm tweeter en een 165mm woofer. De gevoeligheid is 90dB en de impedantie 8ohm. Het –3dB punt ligt op 45Hertz. Met de LS602 als basis, is er met de andere nieuwe Rogers-weer-gevers een complete set te maken voor multichannel-muziekweergave en/of voor fi lmgeluid. De LS3a heeft een gevoelig-

heid van 88dB en zet in bij 60Hz. De afmetingen zijn 197x302x194mm en in mijn beleving zijn ze kleiner dan de ori-ginele LS3/5a. Het is een tweeweg met refl ex-loading en een extreem lineair ge-luidsdruk-verloop. Ben benieuwd naar de prestaties. Wie wel eens een origi-nele LS3/5a heeft gehoord, weet dat deze weergever extreem neutraal en li-neair klinkt. Om een klein beetje terug te gaan naar de oude Engelse Rogers sfeer en simpelweg voor de fun, zijn de beide Rogers-luidsprekers aangestuurd met naar originele specifi caties geres-taureerde Rogers tube-amplifi ers.

Luisteren

Om de kwaliteiten van de Rogers weer-gevers te kunnen beoordelen, zijn ze aangesloten op enkele klassieke Ro-gers versterkers en op het LUA Sinfo-nia/Appassionato combo. Kabels zijn van Elco, Shunyata, Nordost, van Me-devoort Zilver en Analysis Plus (Golden Oval en Silver Oval). De DVA-250 staat aangesloten op Wavac-versterking met Dynaudio monitoren. Om de theater-prestaties te kunnen beoordelen is de DVA-250 aangesloten in het homethea-ter en stuurt de Infi nity-weergevers. Ook is deze processor ingezet via de 7.1 in/

mus

ice

mo

tio

n

27

test

ed

uitgangen en stuurt de aanwezige Bry-ston/Levinson versterkerracks en de Ve-lodyne subwoofer-farm. De kleine Rogers LS3a lijkt inderdaad klankmatig op de grotere klassieke LS3/5a. Het is hetzelfde type neutra-le monitorgeluid. Deze weergever mist vanzelfsprekend een aantal onderste oc-taven, maar het toch nog verbazingwek-kende laag dat hoorbaar is, is absoluut eerlijk en in balans. De ruimtelijke weer-gave en de dynamiek zijn voortreffelijk en luisterend naar ´gewone´ muziek mis je eigenlijk nauwelijks die laagste fre-

quenties. Alleen terminaal doorgeslagen freaks, met een eigen resonantie onder de dertig Hertz, zullen hun synthesizers en 32-voets pijpen ergens anders kwijt moeten. De LS602 deelt familie-eigen-schappen met de LS3a, maar is iets minder extreem aan de droog neutrale kant. Dat is ook deels een maskeringsef-fect. Als er in voldoende mate laagmid-den en laag aanwezig is, dan valt de rol van het hoogmidden en hoog wat min-der op. De 602 is duidelijk een volbloed, met een opvallend fraai laagmidden en een iets te royaal aanwezige laagweer-

gave. Hier is duidelijk wat tuning nodig met plaatsing, verschillende versterkers en kabels. Toch lukte het niet om het laag volledig in balans te krijgen. Wel-licht kan Rogers een weerstandje aan-passen op het fi lterboard. Dynamisch, ruimtelijk en met betrekking tot focus-sering kan de 602 indrukwekkende re-sultaten bereiken, maar moet in de hier aanwezige von Schweikert VR4SR toch nog een meerdere erkennen.De volgende stap betrof het vervan-gen van de Appassionato door de Lux-man-speler. De Lux heeft een voortref-

music

em

otio

n

28

tested

PRIJZEN:LUXMAN DVA-250 € 699,-LUXMAN DVA-250 VAN MEDEVOORT € 899,-LUXMAN LR-8500 € 1499,-ROGERS LS3A PER STUK € 749,-ROGERS LS602 PER STUK € 549,-

AUDIO BENELUX BVE-MAIL: INFO@AUDIOBENELUX.COMWWW.AUDIOBENELUX.COM

END

felijke timing, coherentie en rust, maar mist in vergelijking met de Lua een hele-boel ruimtelijke cues en micro-informa-tie. Desondanks klinkt de cd-weergave voortreffelijk. Overschakeling naar sacd doet direct de verfi jning, de mate van ruimtelijke afbeelding, de doortekening en de souplesse signifi cant toenemen. De speler laat duidelijk het verschil ho-ren tussen cd en sacd/dvd-audio. Fei-telijk bereikt de hele set (Sinfonia, Lux-man, Rogers LS602 en de Nordost Red Dawn) een enorm hoog niveau. Vooral de fantastisch goede Pentatone sacd´s (Concierto Madrigal van Rodrigo met o.a. Pepe Romero en de Academy of St. Martin in the Fields / Pianoconcert no. 2 Chopin met Mari Kodama) worden op een indrukwekkende manier neergezet. Vervanging van de Lua Sinfonia door de klassieke Rogers Master Reference ver-sterker, maakt duidelijk welk hoog niveau de vroegere elektronica van dit merk kan bereiken. Toch heeft de prestatie van de Luxman speler alles te maken met de van Medevoort modifi catie. In de luister-ruimte staan een aantal Philips-spelers in de standaarduitvoering en met de van Medevoort-modifi catie. Dat maakt echt een dramatisch verschil. Hoewel de Lux hier niet in een standaard-versie staat, heb ik eerlijk gezegd niet veel vertrou-wen in die standaard prestatie. In ieder geval is ook de beeldprestatie en het fi lmgeluid van de door vM gemodifi ceer-de speler van behoorlijk niveau. Tenslotte zijn de kwaliteiten van de Lux-man LR-8500 processor beluisterd.

Gekoppeld aan de Rogers LS602 valt het ook hier op dat de Rogers-weerge-ver best een streepje terug mag in het laag. Voor de rest geeft deze receiver een uitstekende geluidskwaliteit, maar natuurlijk wel een stapje terug in verge-lijking met buizen-aansturing. Het is nou eenmaal een gegeven dat buizenappa-ratuur veel sneller tot magische resulta-ten aanleiding geeft dan solid state. Je moet op solid state gebied redelijk wat uit de kast trekken om zulke niveaus te bereiken, maar het is natuurlijk wél be-schikbaar. Ook zijn de doelstellingen bij het inzetten van een theaterprocessor anders. De Luxman LR-8500 beschikt over een zestal ingebouwde solid state versterkers, die in stereo voor een uitste-kend geluid borg staan. Wie fi lm kijkt en geniet van het bijbehorende multichan-nel-geluid, zal merken dat de aandacht voor een groot gedeelte bij het beeld is en dat de kwaliteit van het geluid veelal minder attentiewaarde krijgt.

Conclusie

De Rogers LS3a is een compacte moni-tor die extreem neutraal speelt, met een enorme stage-weergave en dynamiek. De grote verdienste van deze weergever is dat het geluidsbeeld vooral erg eerlijk is. Vooral met hoogkwalitatieve (buizen) aansturing is er veel plezier aan te be-leven, maar gezien de pittige aanschaf-prijs, moet je wel degelijk een gewich-tige reden hebben om ze te kopen (bv. studio-monitoring of weinig beschikba-re ruimte). De voordeliger LS602 biedt

een erg fraai midlaag, een fraaie stage en goede dynamische eigenschappen. Bij elkaar iets minder neutraliteit dan de LS3a. In mijn beleving zou het laag iets ingetogener kunnen zijn, maar dat is te compenseren door een goede match van aansturende elektronica, plaatsing en bekabeling. Vooral in combinatie met de Luxman DVA-250 in sacd-mode en de gebruikte LUA én Rogers buizenelek-tronica stond er werkelijk een indrukwek-kende prestatie. De Luxman DVA-250 is een voortreffelijke speler. Cd klinkt erg goed en omschakeling naar de sacd- en dvd-A mode, maakt écht duidelijk waarom deze digitale hoge-resolutie standaarden veel beter presteren dan de 16bit/44kHz cd. Het advies is hier heel duidelijk om zonder meer de door Van Medevoort gemodifi ceerde versie aan te schaffen. De Luxman LR-8500 is gewoon een betaalbare processor, met alle mogelijkheden die nodig zijn en een uitstekende geluidskwaliteit.

Tekst en fotografi e: Ruud Jonker

mus

ice

mo

tio

n

29

test

ed