EEN FABLAB OPSTARTEN

CONCRETE TIPS

MOGELIJKE ORGANISATIESTRUCTUUR

FabLab stuurgroep

(raad van bestuur)

Managementteam

(FabLab-medewerkers + MC-team)

Service management

Dagelijkse FabLab-

werking

Kennis management

FabLab-fondsenwerving

Logistiek management

Aankoop-, veiligheids-,

reinigings- &

onderhoudsbeleid +

boekhouding

MOGELIJKE PARTNERSCHAPPEN

FabLab

De leverancier: Partner die klanten doorverwijst

die ondersteuning/opleiding

nodig hebben

De ontvanger: Partner waarnaar het FabLab

doorverwijst i.v.m. massa-

productie of ondernemerschap

De klant: Partner die doorverwijst naar

FabLab voor specifiek onderdeel

(vb. opleiding of prototyping)

De fixer: Partner die het FabLab en haar

klanten helpt bij specifieke

vragen (vb. marktonderzoek)

BEPAAL JE DOELGROEP

Doelgroep vooropstellen

Vervolgens meten om te weten (en om

te vergelijken):

Klopt de vooropgestelde doelgroep met

de werkelijke groep die we bereiken?

Eventueel doelgroep aanpassen

hieraan en verdere aanpassingen aan

het FabLab hier aan afwegen.

AFBAKENEN SERVICES FABLAB

• FabLab als toegangspoort tot:

• Kennis (opleidingen) en kennisdeling

• Het FabLab-netwerk (FabTalks Belux – FabTafels Benelux –FabFoundation Intl.)

• Machinepark

• Materialen (grondstoffen)

• FabLab als opleidingscentrum:

• Opleidingen 3D-printing:

• Modelleersoftware

• Verschillende technieken van 3D-printing

• Opleidingen Lasersnijden

• Opleidingen CNC

• Opleidingen coderen

• Opleidingen Robotica

• Opleidingen STEM

• Opleidingen STEAM

• Veiligheidsopleidingen i.v.m. machinepark

• Zomerklassen (Summerschools)

• Workshops op maat

‘The whole idea of trial and error is something

that is antithetical to our formal systems of

education... In fact, we penalize failure…

So there’s a complete contradiction between the

world of schooling and the world of innovation.’

- Tony Wagner

Harvard University’s Innovation Lab

• FabLab als activiteit:

• Bezoek een FabLab (Open Lab-dag of op afspraak voor een rondleiding)

• Bezoek een FabLab-nocturne (avondactiviteit)

• Bezoek een FabLab-activiteit (als bezoeker of als deelnemer): Hack-a-ton, mini-

maker-fair, coder dojo, STEM-shop, etc.

• POP UP-activiteit:

• FabLab op een festival (vb. Dag van de Wetenschap)

• FabLab op FabFoundation-activiteit (vb. FAB12)

• FabLab op een Maker Fair

• FabLab op een opening (vb. opening van een STEM-campus)

• FabLab on tour: mobiel FabLab dat gedurende vastgelegde periode op tournee

gaat

• FabLab als ontmoetingsplaats:

• Mogelijkheid tot coaching door Lab-managers (advies)

• Ontmoet gelijkgestemden, makers, hackers, tinkeraars, studenten, professionals,

onderzoekers, docenten en hobbyisten

• Workshops/advies op maat voor jonge starters/ondernemers (vb. prototyping)

• Kans om projectpartners te vinden

• Kans om peercoaching op te starten: Masterclasses: geavanceerde productie,

productontwikkeling, STEAM

• FabLab als R&D-center:

• Research & Development als projectpartner (vb. subsidiedossiers, onderzoek,

innovatie)

• Prototypes ontwikkelen en testen volgens trial & error didactiek

(ervaringsgericht)

• FabLab als denktank:

• Ontwikkelen STEM-kits (i.s.m. onderwijsinstellingen)

• Extern advies en testing prototypes

• Opzetten FabLab, POP UP-FabLab, mini-FabLab, mobiel FabLab

• FabLab als printshop (let op: dit kan niet de enige activiteit zijn, maar eerder

om fondsen te vinden om voortbestaan/continuïteit te garanderen*):

• 3D-printing service

• Lassercutting service

• CNC service

* Opgelet: fondsen genereren als printshop kan in conflict zijn met bepaalde

subsidiedossiers en kan leiden tot volledige of gedeeltelijke terugbetaling van

bepaalde subsidies

STAP VOOR STAP

1. Voorbereidende fase: doelgroep, services, aanbod activiteiten, financieel

model, business model, ontwikkel reglementen: huishoudelijk reglement,

werkplaats reglement, retributiereglement, etc.

2. TRY OUT-fase: proberen – falen – verbeteren – leren, alles testen in een

afgebakende setting, professionaliseren medewerkers waar nodig, business

model evalueren en eventueel bijstellen, problemen detecteren (early stage)

en procedures uitwerken, website ontwikkeling, aansluiten bij relevante

netwerken, breng andere spelers in kaart, etc.

3. POP UP-fase: bekendmaking (soft-launch), voorbereiding naar grote

opening, aanwezig zijn op relevante events, medewerkers blijven

professionaliseren, samenwerkingen evalueren en successen borgen, etc.

4. Reguliere werking-fase: doelpubliek vergroten, opleidingsaanbod

vergroten, machinepark updaten, medewerkers professionaliseren en

eventueel uitbreiden team (vrijwilligers) + hierin investeren (opleidingen),

nieuwe partnerschappen aangaan om win-win te creëren, vernieuwende

MC-strategieën ontplooien, naamsbekendheid verwerven (zie 5) en

uitpakken met good practices (website, pers, fora, sociale media), etc.

5. PR-fase: samenwerken met goede opleiders, scholen, kennisinstellingen,

andere FabLabs, zodat je overal kan leren, kennis delen + je netwerk kan

vergroten en zo kansen + mond-aan-mond reclame genereert. Denk

globaal, maar start lokaal!

6. Mobiele-fase: ontwikkel een mobiel FabLab of breid uit met een mobiele

opstelling om naar scholen/kennisinstellingen/events te kunnen gaan om zo

een grotere doelgroep aan te kunnen spreken en een groter afzetgebied te

faciliteren.

7. Incubator-fase: word een onmisbare plek waar jonge ontwerpers en

ondernemers elkaar ontmoeten en er spin-offs ontstaan.

SAMENGEVAT

Prepare

Try Out

Pop Up

Launch

PR

Mobile/Pop Up

Incubator

VIER CONCRETE TIPS I.V.M. VERMINDEREN VASTE KOSTEN

• Vergroot je groepen bij opleidingen

• Stap over op digitale communicatie/reclame (i.p.v. papier)

• Geef geen gratis drank

• Vergelijk jaarlijks vaste providers (filament, perslucht, internet, telefonie,

verzekeringen, nutsvoorzieningen [elektriciteit, gas, stookolie], etc.)

MEER INFO?

• http://www.fabfoundation.org/ (globaal)

• http://fablab.nl/ (benelux)

• http://www.fablabplus.be (lokaal)

• info@fablabplus.be

• yves.molenaers@so.antwerpen.be