eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de...

34
Verantw. uitgever Claude van Pottelsberghe de la Potterie ON7TK - Bruggesteenweg 77 - 8755 Ruiselede Union royale belge des amateurs-émetteurs Koninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs Königliche Union der Belgischen Funkamateure Experimenteren met communicatie via radiogolven Nederlandstalige versie 04/2017 Technical Info SMD Solderen? Maar dat is makkelijk! Verbeteringen aan een Yaesu MD-100 microfoon eCQ-QSO

Transcript of eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de...

Page 1: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Ve

ran

tw. u

itg

eve

r Cla

ud

e va

n P

ott

els

be

rgh

e d

e la

Po

tte

rie

ON

7T

K -

Bru

gg

est

ee

nw

eg

77

- 8

755

Ru

ise

led

e

Union royale belge des amateurs-émetteursKoninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs

Königliche Union der Belgischen Funkamateure

Experimenteren met communicatie via radiogolven Nederlandstalige versie 04/2017

Technical InfoSMD Solderen?

Maar dat is makkelijk!

Verbeteringen aan een Yaesu MD-100 microfoon

eCQ-QSO

Page 2: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Inhoud 04/2017

LIDGELDLeden onder 21 jaar € 29,00

Leden vanaf 21 jaar € 45,00

2de lid onder hetzelfde dak € 26,00

3de lid (en volgende) onder hetzelfde dak € 15,00

Andersvaliden € 29,00

In het buitenland verblijvende leden € 50,00

Te betalen op bankrekening 001-3074035-84UBA, Drukpersstraat 4, B-1000 Brussel

• eCQ-QSO est la revue numérique de l’Union Royale Belge des Amateurs- émetteurs (asbl)

• eCQ-QSO is het elektronisch tijdschrift van de Koninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs (vzw)

• eCQ-QSO ist die digital Zeitschrift der Königliche Union der Belgischen Funkamateure (VoE)

EINDREDACTIERonny Van Massenhove [email protected]

TECHNISCH REDACTEURGuy Marchal [email protected]

PUBLICITEITPatrick Najlepszy ON4PN

CORRECTORSON5EX, ON5FM, ON3WTN

ONTWERP EN LAY-OUTDivingDucks – www.divingducks.co.ukTel.: 0044 (0)1874 610829E-mail: [email protected]

LEDENADMINISTRATIE

Lidmaatschap, adresveranderingen en nieuwe roepnamen:Claude van Pottelsberghe de la Potterie ON7TKBruggesteenweg 77, 8755 Ruiselede Tel.: 051 - 68.62.25 E-mail: [email protected]

Verantwoordelijke mindervaliden: Frank Pletinck ON4AAC Potaardestraat 70, 9190 Stekene Tel.: 03 - 779.55.66 E-mail: [email protected]

L’UBA BÉNÉFICIE DU SOUTIEN DE LA COMMUNAUTÉ FRANÇAISE, SERVICE DE L’ÉDUCATION PERMANENTE

VERANTWOORDELIJKE UITGEVERClaude van Pottelsberghe de la PotterieBruggesteenweg 778755 Ruiselede

Attention: votre carte de membre 2015 se trouve sur la feuille de garde qui accompagne votre CQ-QSO.

Opgelet: uw lidkaart voor 2015 bevindt zich op het verzendingsblad van deze CQ-QSO.

Verneem het laatste nieuws via www.uba.be Volg ons

Facebook www.facebook.com/pages/UBA/206146739474007 Twitter @UBA_BEL YouTube www.youtube.com/user/UBAhamradio

Cover: CoderDojo

3 Technical Info 3 SMD solderen? Maar dat is makkelijk! 6 Verbeteringen aan een Yaesu MD-100 microfoon 9 Voor u gelezen 13 HF 13 HF contest info 13 Contest Calendar 15 Varia 15 De ‘missing link’ tussen jeugd en techniek? CoderDojo! 17 En nu eens over iets helemaal anders... 18 Princess Elisabeth Antarctica 21 Dertig jaar geleden 23 Reeds 25 jaar geleden 25 La station radiotélégraphique de Coltano 30 Agenda

eCQ-QSO

2eCQ-QSO 04/2017

Page 3: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Guy Marchal - ON5FM [email protected] Strobbe - ON7YD [email protected]

TechnicalInfo

SMD solderen? Maar dat is makkelijk!door ON3FHN Fabian – vertaald door ON7CFI Jantje

Dit artikel werd geschreven als voorbereiding op een clubver-gadering. Ik ben helemaal geen specialist, mijn ervaring met elektronica blijft op het recreatief niveau. Er doet zich wel eens een professionele gelegenheid voor om enkele componenten te solderen, maar ik blijf een liefhebber.Gelieve me mijn fouten en vergetelheid te vergeven en aarzel niet om uw bijdragen (verbeteringen, aanvullingen…) te leveren.De informatie hieronder komt van opzoekingen op het inter-net, van mijn beperkte en sporadische praktijk en van de resten van mijn schoolkennis.

Wanneer men aan SMD denkt, is de eerste reflex om te zeggen dat dat veel ingewikkelder is dan traditionele bedrade compo-nenten. Minuscule afmetingen, esoterische, bijna onleesbare of ontbrekende typenummers; de weg ligt bezaaid met strui-kelstenen.Laat ons die vooroordelen de nek omwringen en op ontdek-kingstocht gaan in deze (kleine) wereld.

Maar laat ons beginnen met de ontdekking van deze kleine beestjes.

CMS - SMD? Wat is dat eigenlijk?

CMS en SMD zijn afkortingen die hetzelfde betekenen. Respectievelijk, de ene in het Frans, de andere in het Engels en betekenen: ”Composant Monté en Surface” of voor de liefhebbers van de taal van Shakespeare “Surface Mounted Device”. Dus com-ponenten die op het oppervlak van een kaart (of print) zijn gesoldeerd in plaats van er met draden doorheen te gaan. Het zijn dus componenten die niet doorheen de print gaan.

Chip en twee condensatoren voor oppervlaktemontage op een print. Credit: Thomas Bresson in the immediate vicinity of the image.

3eCQ-QSO 04/2017

Page 4: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Maar hoe die te identificeren? Laat ons eerlijk zijn: SMD’s zijn klein, de plaats om er een identificatie op te zetten maakt het niet eenvoudig om die te lezen zonder een loep of zéér goede ogen. Maar de markering visueel onderscheiden is één zaak, ze ontcijferen is iets anders.Roger ON5KX had ons wat uitleg gegeven tijdens de vergadering van 9 december, in verband met het project VNA Arduino. Die kan worden geconsulteerd op de pagina betreffende de eerste levering van de componenten. We hebben dus geleerd dat weerstanden door een numerieke code worden geïdentificeerd en dat deze een logica volgt ongeveer zoals de kleurcode.Men kan op verschillende plaatsen op internet uitleg terugvinden, maar mijn voorkeur gaat uit naar het Engelstalige SMD codebook.

Hieronder vermeld ik verschillende links naar deze site, voor de meest courante componenten:

• Weerstanden • Keramische condensatoren • Elektrolytische condensatoren De grote voordelen van SMD: kleine afmetingen betekent makkelijker opslaan. Het volstaat zich voor te stellen dat alle mogelijke waarden van weerstanden in een doosje van 10 x 15 cm passen. Ik spreek niet van de vrij eenvoudige recuperatie van componenten; het volstaat aan het moederbord van de oude, naar de garage verbannen PC te denken. Daarop alleen al zijn enkele honderden weerstanden te vinden. Waarom dus niet wat recyclage doen vooraleer alles in de container te werpen?

Welk materiaal hebben we nodig?

Het is niet nodig om een zoektocht naar een reflow-oven of een soldeerbout met een veelheid aan tippen aan te vatten. Tenzij u aan serieproductie gaat doen, kwestie van tijd te winnen.Om SMD’s te solderen moet het materiaal dat u al heeft, eventueel aangevuld met het volgende, volstaan:

• Een loep, een binoculair of beter een “derde hand”. Tenzij de natuur u een paar goede ogen heeft gegeven;

• Een pincet om de componenten vast te houden en op hun plaats te brengen. Bij gebrek daaraan kan een eenvoudige houten tandenstoker volstaan;

• Soldeer van 0,6 mm. Persoonlijk gebruik ik soldeer van 1,5 mm en dat werkt als u aandachtig bent;

• Flux (behalve indien uw voorraad zoals de mijne nog niet ROHS is); • Een soldeervlecht (om fouten recht te zetten); • En uiteraard een soldeerbout. Bij voorkeur met een fijne tip (1 mm). Maar

bedenk dat een paperclip die nog ergens in een schuif ligt u kan depanneren: die is fijn en geleidt de warmte… Noteer dat voor de bout een temperatuur van 380 °C nodig is, zeker voor de nieuwe ROHS soldeer.

Zoals u ziet, hoeft u geen duur materiaal te gaan kopen, u heeft het zeker al in huis. Als u werkelijk een reflow-oven wenst aan te schaffen, dan is er niets dat u belet om voor een tweedehands model of een zelfbouwkit (Elektor verkoopt er één) te gaan.

Welke methode?

Er zijn verschillende methodes om SMD te solderen. Die hebben elk min of meer succes, maar het hangt vooral af van de handigheid, het geduld en de concentratie van de soldeerder, naar mijn mening.

De derde hand… altijd handig

4eCQ-QSO 04/2017

Page 5: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

De eenvoudigste methode – en het is trouwens deze die ik op school heb geleerd – bestaat er in om eerst een druppel soldeer op één van de aansluitvlakjes aan te brengen, vervolgens de component met het pincet op zijn plaats te brengen terwijl men de druppel soldeer weer laat smelten om de component vast te zetten. Dan het andere aansluitvlakje solderen. En dan terug het eerste soldeersel opwarmen als dat niet adequaat is (en gewoonlijk nog wat tin toevoegen, want men zal er spaarzaam mee omspringen).Deze methode is hieronder weergegeven (foto’s komen van de website astuces-pratiques.fr).

4: De andere kant van de SMD component solderen.

1: Een beet je tin op één aansluitvlakje.

2: Het soldeersel opnieuw smelten terwijl men de SMD component aanbrengt: die is nu gesoldeerd aan één uiteinde.

3: Component aan één kant gesoldeerd.

Een andere methode, gevonden op internet, gebruikt kleine stukjes soldeersel op maat van het SMD com-ponent gesneden, die men doet smelten tegen de component nadat die op de print is gepositioneerd. Ik heb deze methode zelf nooit getest. Het valt te bezien of die beter is of niet.

Een collega radioamateur ON4KLU (Luc als je me leest, 73), die dagelijks (of toch bijna) soldeert op onze firma, vereenvoudigt de bewerking door een druppel soldeer aan de tip van zijn soldeerbout te doen en die vervolgens op het aansluitvlakje te doen nadat de component al op zijn plaats is gezet en vastgehouden wordt met het pincet.

5eCQ-QSO 04/2017

Page 6: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Zoals hoger aangegeven is de reflow-oven ook een mogelijkheid. Er bestaat ook een soldeerbout met hete lucht.

Dit besluit het artikel. Ik hoop dat u er nut van heeft. Op internet vindt u genoeg andere informatie, waaronder video’s die wellicht explicieter zijn dan enkele foto’s.

Hierbij een kleine selectie:https://youtu.be/4nB3GMBSRtQ – https://youtu.be/39UqbbNPkoU – https://youtu.be/-H7jd09v8Us

73 aan iedereen van Fabian, ON3FHN

Verbeteringen aan een Yaesu MD-100 microfoondoor ON5FM Guy – vertaald door ON5EX Johan

De succesrijke Yaesu MD-100 tafelmicrofoon is mooi van stijl, produceert audio van uitstekende kwaliteit (persoonlijke mening, gedeeld door mijn gebruikelijke tegenstations), en biedt meerdere mogelijkheden om de verstaanbaarheid te verbeteren.

Mijn tweedehands MD-100 vertoonde brandvlekken van sigaretten. Dat stoorde me en ik zocht naar een middel om ze te verbergen . Dat was meteen de aanleiding voor een aantal nuttige wijzigingen.

Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan.

Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’ PTT knop te ver-bergen, boorde ik een gaatje van 3 mm in het midden en lijmde er een kleine LED met zeer laag stroomverbruik (650 µA voor normale helderheid) in vast.

De anode van de LED (de ‘+’) is verbonden met +5 V via een weerstand van 1 tot 4,7 kΩ, volgens de gewenste helderheid. De kathode (‘-‘) is verbonden met één van de twee schakelaars van de ‘Lock’ knop. Weetje: als je doorheen de LED kijkt, zie je een aambeeldje en een grotere, puntige hamer. Het aambeeld is de anode en komt aan de ‘+’, de hamer is de kathode en komt aan de ‘-‘.

Omdat de schakelaars ‘Lock’ en ’PTT’ dubbel uitgevoerd zijn en weinig stroom voeren, kunnen we één van de schakelaars

afzonderen. Daarvoor moet een printbaantje doorgesneden worden (zie de afbeeldingen). De baan vertrekt vanaf de tweede PTT schakelaar en loopt naar de tweede ‘Lock’ schakelaar, maar vertakt zich voor het bereiken van de ‘Lock’ switch naar omhoog. Met een cuttermes wordt de printbaan rechts van deze vertakking doorgesneden (aangegeven met een pijl in de figuur). Het bakelietmateriaal biedt weinig weerstand.

6eCQ-QSO 04/2017

Page 7: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

De LED licht op bij het indrukken van PTT of Lock. Een handige indicator. Jammer dat hij niet werkt bij het indrukken van de knop bo-venaan de microfoon.

Op de plaats van de schroeivlek achteraan de basis, boorde ik een 7 mm gat om er een drukknop aan te brengen. Door de nabijheid van de 8 pin connector ontsiert de vernikkelde moer van de drukknop het geheel niet.

Tip: plaats voor montage een soepele O-ring over de as van de drukknop. De ring compen-seert de kromming van de sokkel en voorkomt vervorming van het plastic. Als bijkomend voordeel wordt vermeden dat de drukknop zich losschroeft.

Softwarewijzigingen

De schuifregelaar (met rode lijn in het midden) onderaan de microfoonschacht dient om de frequentie stapsgewijs te verhogen of ver-lagen: in SSB met stappen van 10 Hz, en bij verder zijwaarts schuiven met stappen van 100 Hz (‘Fast mode’). Mijn FT-450 (en waarschijnlijk ook FT-950 en FT-1200) weigert elke functiese-lectie wanneer reeds een knop is ingedrukt. De ‘Fast’ mode selecteren vanop de microfoon heeft dus geen effect. Op zich is dat niet zo erg, want met de afstemknop van de transceiver op zo’n 25 cm afstand van de microfoon zal deze functie maar zelden gebruikt worden. Daarom heb ik de twee standen van deze knop de functie van spraakgeheugen gegeven: bij verschuiven naar links gaat de transceiver een Engelstalige CQ uitzenden, bij verschuiven naar rechts wordt een Franstalige CQ uitgezonden. De tekst in het geheugen luidt als volgt :

“CQ CQ CQ de on5fm oscar november five fox-trot mike”.

Bijzonder praktisch!

De tweede softwarewijziging bestaat in een herbestemming van de ‘Fast’ functie.

Bij gebruik van een automatische antennekoppelaar overschrijdt je best nooit 20 W zendvermogen, om inbranding van de relaiscontacten op korte tijd te voorkomen. De Yaesu transceivers FT-450 en 950 (en ongetwijfeld nog andere, dit valt te testen) beschikken over een ‘SWR’ functie die de zender naar CW schakelt en het vermogen vermindert tot 10 W. Het HF wordt in deze omstandigheden uitgestuurd zolang de ‘SWR’ knop ingedrukt blijft. Je hebt het al geraden: onze drukknop achteraan de microfoonbasis zal dit bewerkstelligen.

7eCQ-QSO 04/2017

Page 8: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Het volstaat om de bekabeling aan te passen (zie foto). Soldeer een draad tussen een aan-sluitklem van de drukknop en het massapunt op de print naast de drukknopaansluitingen (hetzelf-de punt waaraan de massavlecht van een afgeschermde kabel ge-soldeerd is). Je ziet dit duidelijk op de foto. Desoldeer de witte draad komen-de van 8 pin connector en soldeer hem aan de tweede aansluitklem van de drukknop.

Herprogrammering van de FT-450 toetsenDe beschrijving vind je terug op bladzijde 16 van de gebruiks-handleiding van de FT-450.

VM1TX moet worden toegewezen aan de toets [P M-DWN], de ‘Down’ toets van de microfoon (linkerzijde) en VM2TX aan toets [P M-UP], de ‘Up’ toets van de microfoon (rechterzijde).Op dezelfde manier wordt de functie ‘SWR’ gekoppeld met de toets [P M-FST] (Fast). Alles wordt duidelijk beschreven in de handleiding.

Een bericht opnemenDe beschrijving vind je terug op bladzijde 42 van de FT-450 gebruikshandleiding, maar verdient wat meer uitleg.

VM1REC moet worden gekoppeld aan de toets [VOICE C.S.]. Ga hiervoor op dezelfde manier tewerk als voor de hiervoor beschreven herprogrammering van [P M-DWN] en [P M-UP].

Druk op de toets VOICE C.S (bovenaan, links van de twee knoppenrijen). Druk de PTT van de microfoon in en hou deze ingedrukt. De display toont een teller die start bij 3, dan overgaat naar 2, 1, vervolgens naar 10 en dan aftelt tot 0. De teller van 3 naar 1 toont het aantal seconden voor het begin van de opname. De teller van 10 naar 0 toont de resterende opnametijd in seconden. Praat vanaf tellerstand ‘10’ dicht in de microfoon (want de compressor is buiten dienst). De opname stopt zodra je de PTT loslaat.

Doe hetzelfde voor VM2REC.

Als dit gedaan is, moet je aan VOICE C.S opnieuw de oor-sponkelijke functie toewijzen.

De verschillende veranderingen

8eCQ-QSO 04/2017

Page 9: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

De proef op de somSchuif de frequentieregelaar van de MD-100 naar links. De zender slaat automatisch aan en verstuurt het eerste opgenomen bericht. Je zal dit in de speaker horen, want die blijft werken. Na het bericht schakelt de TRX over naar ontvangst. Idem voor de rechtse stand van de regelaar, nu voor het tweede opgenomen bericht. Wanneer je de regelaar enkele millimeter uit de middenstand verschuift, stopt de uitzending onmiddellijk.

Druk op de knop achteraan de microfoonvoet: de zender stuurt een 10 W draaggolf zolang de knop ingedrukt wordt.

Als alles naar behoren werkt, hoef je enkel nog de bodemplaat van de microfoon opnieuw vast te schroeven en ben je klaar om gebruik te maken van deze nieuwigheden.

ON5FM

Voor u gelezendoor ON5EX Johan

CQ DL 03/2016Das Urlaubs-Interface. (Passives Soundkarten-Interface mit VOX) – Andree Knott, DH5AKMehrbandantennen im Vergleich – Dr.-Ing. Christoph Kunze, DK6EDAntennen simulieren mit MMANA (3). Last but not least: Tests – Dr. Matthias Hornsteiner, DG4MHM

CQ DL 04/2016Einfache breitbandige Rauschquelle – Wolfgang Demmer, DD8BDPacket Radio mit dem Raspberry Pi – Edgar Dombrowski, DJ3PUDas 60-m-Band. Ein interessantes Band zwischen Boden- und Raumwelle – Wolfgang Schippke, DC3MF

CQ DL 05/2016Layout für einen Messkopf – Wolfgang Demmer, DD8BDVerbindungen mit Lichtsignalen – Erich Kendelbacher, DJ9TUAtmosphärische Erscheinungen auf 5 MHz – Wolfgang Schippke, DC3MF

CQ DL 06/201670-cm-Handfunkgerät selbst gebaut – Clemens Verstappen, DL3ETWSignalgenerator für 2...8 GHz – Gerhard Guszewski, DB1OV46/76-GHz-Bausteine – Philipp Prinz, DL2AM

CQ DL 07/2016Triplexer für kurze Wellen – Oliver Dröse, DH8BQARundhorn-Parabolspiegelerreger – Wolfgang Demmer, DD8BD

CQ DL 08/2016Halo-Antenne für 50 MHz – Martin Steyer, DK7ZBDie neue 10-MHz-Zeitbasis – Dr. Hans-Karl Sturm, HB9CSU

9eCQ-QSO 04/2017

Page 10: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Eine einfache Mobil-PA – Arno Weidemann, DL9AH

Electron 07/2016Ferrietclamps tegen HF-storingen en terugwerking – Nico Veth PA0NHCZonnepanelen en storing – Jos van Haag PF0J

Electron 08/2016Frontend voor 50 en 70 MHz-transceiver – Piet Rens PA0PRG

Electron 09/2016Zin en onzin over UHF-connectoren – Olof Bosma PA0ZOZ, Gert Smits PA0TCD, Jos Disselhorst PA3ACJ

Electron 10/2016De C-line match – Ruud Hooijenga, PF1F

Electron 11/2016Lineaire voedingen – Hans van den Berg PA0JBBEME-antennebesturing – Harke Smits PA0HRKAccucapaciteitsmeter – Joop Lauer PA0JCL

Electron 2/2017De constructie van een aluminium koker-uitschuifmast – Bert Harms PA3AOD

Funkamateur 07/2016LiFePO4-Akkumulatoren im Amateurfunk (2) – Dr. Wolfgang Gellerich – DJ3TZGroßsignalfester Breitbandverstärker für 160 m bis 2 m – Matthias Jelen – DK4YJ; Bernhard Kaehs – DL6MFIAlter Wein in neuen Schläuchen: Kompaktdipol für 80 m und 40 m – Diplom.-Ing. Peter John – DL7YSUniversal Single LNB als Konverter für das 10-GHz-Amateurfunkband – Hartmut Kuhnt – DM2CFL.

Funkamateur 08/2016Überspannungsschutz für empfindliche Schaltungseingänge – Dipl.-Ing. (FH) Marcus SeifertVermeiden der Sulfatierung von Bleiakkumulatoren – Dr. Wolfgang Gellerich – DJ3TZAnspruchsvolles Selbstbauprojekt: Reziprokzähler bis 400 MHz (1) – Günter Zobel – DM2DSNHF-Zweitongenerator für Intermodulationsmessungen (1) – Dipl.-Ing. Werner Schnorrenberg – DC4KUAufbau und Messung einer Helixantenne für 13 cm (1) – Peter Tonak – DL3JIN

Funkamateur 09/2016HF-Zweitongenerator für Intermodulationsmessungen (2) – Dipl.-Ing. Werner Schnorrenberg – DC4KUAutomatischer Antennenumschalter für Icom-Transceiver – Manfred Hund – DL2IAOAuf dem Weg von der Vertikal- zur inverted-T-Antenne – Martin Steyer – DK7ZBAufbau und Messung einer Helixantenne für 13 cm (2) – Peter Tonak – DL3JINAnspruchsvolles Selbstbauprojekt: Reziprokzähler bis 400 MHz (2) – Günter Zobel – DM2DSN

Funkamateur 10/2016Hochohmiger Tastkopf für Voltmeter und Oszilloskop – Michael FrankeHF-Zweitongenerator für Intermodulationsmessungen (3) – Dipl.-Ing. Werner Schnorrenberg – DC4KUPortabelausführung der Hybrid-Doppelquad nach DL7KM – Michael Böttcher – DK5IQ

10eCQ-QSO 04/2017

Page 11: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Analyse eines Leitungs-Baluns – Dr.-Ing. Karl Heinz KraftUnkonventioneller Telegrafiesender als Selbstbauprojekt – Donald Huff – W6JLAnspruchsvolles Selbstbauprojekt: Reziprokzähler bis 400 MHz (3) – Günter Zobel – DM2DSN

Funkamateur 11/2016Saubere Gleichspannung für Oszillatoren und Messgeräte – Joachim Wiegleb – DL2HWJDämpfung und Verkürzungsfaktor von Zweidrahtleitungen – Dr.-Ing. Uwe Neibig – DL4AAESO2R-Umschalter mit Roger-Piep für die VHF/UHF-Conteststation – Tobias Nowack – DG1ATNWirksaler Einsatz von Baluns und Mantelwellensperren – Dr. Christoph Kunze – DK6EDExperiment emit parallelgeschalteten Dipolen – Martin Steyer – DK7ZBHF-Zweitongenerator für Intermodulationsmessungen (4) – Dipl.-Ing. Werner Schnorrenberg – DC4KU

Funkamateur 12/2016HF-Zweitongenerator für Intermodulationsmessungen (5) – Dipl.-Ing. Werner Schnorrenberg – DC4KURichtgekoppelte Empfänger für den Maschinensender SAQ – Wolfgang Friese – DG9WFBreitband-Vorverstärker für den Red Pitaya als SDR-Transceiver – Peter Drescher – DC2PDSelbstbau eines hochstabilen 100-MHz-Referenzoscillators (1) – Günter Zobel – DM2DSNPhasengesteuerte Richtantennen für die Lowbands – Norbert Riefler – DL4BCW

Funkamateur 01/2017Whip- und Loop-Aktivantennen verständlich erklärt – Günter Fred Mandel – DL4ZAOLoewe –Dreifachröhre als weltweit erster integrierter Schaltkreis – Martin Steyer – DK7ZBProplab 3.1 zeigt, wie die KW-Ausbreitung wirklich ablaüft – Nils Schiffhauer – DK8OKMesskopf für hochfrequente differenzielle Digitalsignale – Alfred RosenkränzerStörungsunterdrückung durch Phasenverschiebung – Dr.-Ing. Christoph Kunze – DK6EDSende-Empgangs-Umschalter für QSK-Betrieb und hohe Leistung (1) – Donald Huff – W6JLSelbstbau eines hochstabilen 100-MHz-Referenzoscillators (2) – Günter Zobel – DM2DSN

Funkamateur 02/2017Sende-Empgangs-Umschalter für QSK-Betrieb und hohe Leistung (2) – Donald Huff – W6JLSelbstbau eines 5-W-Telegrafiesenders für 28,060 MHz – Willi Grötzinger – DK6SX

Funkamateur 03/2017Beeinflussingen von Antennen durch parasitäre Elemente – Dr.-Ing. Christoph Kunze – DK6EDEin Solarladeregler, der den KW-Empfang nicht stört – Lutz Heinrich – DG2NUNHochbelastbare Bandpassfilter für alle KW-Bänder – Dipl.-Ing. Wolfgang Wippermann – DG0SAVektorieller 100-MHz-Antennen-analysator für jedermann (1) – Michael Knitter – DG5MKLeichte 2-m- und 70-cm-Antenne für einen Stratosphärenballon – Axel Lehmann – DG3ALMinimalistische Anpasslösung für verkürzte Dipole – Alfred Klüss – DF2BCRauscharmer HF-Verstärker mit guten Großsignaleigenschaften – Werner Schnorrenberg – DC4KU3-Band-QRP-Transceiver mit nur einem Quarz (1) – Konstantinos Konstas – SV1ONW

Radcom 07/2016Homebrew. 23cm Yagi beams – Eamon Skelton, EI9GQStauff clamps – great for antenna construction – Peter Hutchinson, G4URT

11eCQ-QSO 04/2017

Page 12: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Radcom 08/2016Homebrew. VHF/UHF/microwaves low noise receive amplifiers – Eamon Skelton, EI9GQAntennas. The VK2ABQ 2 element HF beam – Mike Parkin, G0JMI

Radcom 09/2016Homebrew. (23cm preamplifier) – Eamon Skelton, EI9GQAntennas. (Baluns) – Mike Parkin, G0JMIRefurbishing a Butternut HF9 vertical – Mike Richards, G4WNCModifying the Philips FM1100 for amateur service – David Craig, GI8LCJ

Radcom 10/2016Homebrew. Precision voltage references – Eamon Skelton, EI9GQModulation / demodulation software radio – Alex Schwarz, VE7DXWAntennas. Baluns (continued) – Mike Parkin, G0JMI

Radcom 11/2016The TRF receiver – Fred Brown, W6HPHDesign Notes. Tuneable measurement receiver – Andy Talbot, G4JNTAntennas. HF magnetic loop antennas – Mike Parkin, G0JMIQER crystal ladder filters – Dave Gordon-Smith, G3UURA 200cm square helically-wound frame loop balanced aerial – Dr David ‘Doc’ Wescombe-Down, VK5BUGGetting started in opamps – Godfrey Manning BSc MB BS, G4GLM

Radcom 12/2016Homebrew. Frequency – Eamon Skelton, EI9GQAntennas. The Discone Antenna – Mike Parkin, G0JMIRecycled ferrites for HF transformers – ‘Doc’ Michel C Christ, XE1MD/F4GBEFitting SMA connectors – Mike Richards, G4WNCGround systems: a fresh look at an old classic – Dave-Gordon Smith, G3UUR

Radcom 01/2017Design Notes. Switch mode power supplies – Andy Talbot, G4JNTMoxon Rectangle stealth beam for 20 metres – Chris Zeal, G4BGMAntennas. Un-uns – Mike Parkin, G0JMI

Radcom 02/2017Homebrew. RF power measurement – Eamon Skelton, EI9GQAntennas. Modelling a 6m band Yagi beam – Mike Parkin, G0JMIDesign Notes. SMPSU filtering and EMC – Andy Talbot, G4JNTOperating a 24 V coaxial relay from a 12 V supply – George Smith, G8AOJ

Radcom 03/2017Homebrew. RF power measurement – Eamon Skelton, EI9GQAntennas. Antenna modelling using MMANA-GAL – Mike Parkin, G0JMICable management system and earth bar (1) – Andrew Churchley, G4EAQ

12eCQ-QSO 04/2017

Page 13: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

HF Manager ON9CFG - Björn [email protected] DX Manager ON5NT - Ghis [email protected] Contest Manager & HF Fieldday Manager ON7SS - Marc [email protected] Checkpoint WAZ-WAS-DXCC & HF Award Manager ON4CAS - Egbert [email protected] IARU Liaison ON7LX - Carine [email protected]

HF contest info ON7SS

Date Start UTC Date End UTC Contest name Mode

APRIL 2017

01-04-2017 00:00 02-04-2017 23:59 15-Meter SSTV Dash Contest SSTV01-04-2017 04:00 01-04-2017 08:00 LZ Open 40m Contest CW01-04-2017 15:00 02-04-2017 15:00 SP DX Contest CW/SSB01-04-2017 16:00 02-04-2017 16:00 EA RTTY Contest RTTY01-04-2017 18:00 02-04-2017 23:59 Missouri QSO Party CW/Phone03-04-2017 16:30 03-04-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB05-04-2017 20:00 05-04-2017 21:00 UKEICC 80m contests SSB08-04-2017 07:00 09-04-2017 13:00 Japan International DX Contest CW08-04-2017 12:00 08-04-2017 17:00 DIG QSO Party (10-20m) CW08-04-2017 12:00 09-04-2017 12:00 OK-OM DX SSB Contest SSB08-04-2017 18:00 09-04-2017 23:59 Georgia QSO Party CW/Phone08-04-2017 21:00 09-04-2017 21:00 The Yuri Gagarin International DX Contest CW09-04-2017 07:00 09-04-2017 09:00 DIG QSO Party (80m) CW09-04-2017 09:00 09-04-2017 11:00 DIG QSO Party (40m) CW09-04-2017 12:00 09-04-2017 18:00 International Vintage Contest SSB/CW/AM10-04-2017 16:30 10-04-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB15-04-2017 00:00 15-04-2017 23:59 TARA Skirmish Digital Prefix Contest DIGITAL15-04-2017 05:00 15-04-2017 08:59 ES Open HF Championship CW/SSB15-04-2017 12:00 16-04-2017 23:59 CQ Manchester Mineira DX Contest CW15-04-2017 16:00 16-04-2017 04:00 Michigan QSO Party CW/SSB15-04-2017 21:00 16-04-2017 04:59 YU DX Contest CW15-04-2017 21:00 16-04-2017 21:00 Holyland DX Contest ALL16-04-2017 18:00 17-04-2017 18:00 Ontario QSO Party CW/Phone17-04-2017 06:00 17-04-2017 09:00 Deutschlandkontest CW

Contest Calendar

13eCQ-QSO 04/2017

Page 14: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Date Start UTC Date End UTC Contest name Mode

APRIL 2017 (continued)17-04-2017 15:00 17-04-2017 17:30 DARC Easter Contest CW/SSB17-04-2017 16:30 17-04-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB22-04-2017 12:00 23-04-2017 12:00 SP DX RTTY Contest RTTY22-04-2017 12:00 23-04-2017 12:00 UK/EI DX Contest CW22-04-2017 17:00 22-04-2017 20:59 BARTG Spring SPRINT75 RTTY 75 Bd24-04-2017 00:00 28-04-2017 23:59 EUCW/FISTS QRS Party CW24-04-2017 16:30 24-04-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB26-04-2017 20:00 26-04-2017 21:00 UKEICC 80m contests CW29-04-2017 00:01 30-04-2017 23:59 10-10 Spring Digital Digital29-04-2017 13:00 30-04-2017 12:59 Helvetia DX Contest ALL29-04-2017 16:00 30-04-2017 21:59 Florida QSO Party CW/Phone

MAY 2017

01-05-2017 13:00 01-05-2017 19:00 AGCW QRP/QRP Party CW01-05-2017 16:30 01-05-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB06-05-2017 00:01 07-05-2017 23:59 10-10 Spring CW CW06-05-2017 12:00 07-05-2017 11:59 ARI International DX Contest CW/SSB/RTTY06-05-2017 13:00 07-05-2017 07:00 7th Call Area QSO Party CW/SSB/Digital06-05-2017 16:00 07-05-2017 04:00 Indiana QSO Party CW/SSB06-05-2017 17:00 06-05-2017 21:00 FIST Spring Slow Speed Sprint CW06-05-2017 17:00 07-05-2017 01:00 Delaware QSO Party CW/Phone06-05-2017 20:00 07-05-2017 23:59 New England QSO Party CW/SSB/Digital08-05-2017 00:00 12-05-2017 23:59 AGCW Activity Week CW08-05-2017 16:30 08-05-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB13-05-2017 00:00 14-05-2017 23:59 VERON SLP Contest - Part 4 SWL - SSB13-05-2017 12:00 14-05-2017 11:59 Alessandro Volta RTTY DX Contest RTTY13-05-2017 12:00 14-05-2017 11:59 CQ-M International DX Contest CW/SSB13-05-2017 12:00 14-05-2017 11:59 HPC World Wide DX Contest PSK6313-05-2017 17:00 13-05-2017 21:00 FIST Spring Unlimited Sprint CW15-05-2017 16:30 15-05-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB20-05-2017 6:00 20-05-2017 21:00 UN DX Contest CW/SSB20-05-2017 12:00 21-05-2017 12:00 Aegean RTTY Contest RTTY20-05-2017 12:00 21-05-2017 12:00 European PSK DX Contest BPSK6320-05-2017 12:00 21-05-2017 12:00 His Majesty The King of Spain Contest CW20-05-2017 21:00 21-05-2017 02:00 Baltic Contest CW/SSB22-05-2017 16:30 22-05-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB27-05-2017 00:00 28-05-2017 23:59 CQ WW WPX Contest CW29-05-2017 16:30 29-05-2017 17:29 OK1WC Memorial (MWC) CW/SSB

14eCQ-QSO 04/2017

Page 15: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

VariaDe ‘missing link’ tussen jeugd en techniek? CoderDojo!

door ON4TUX Jan

CoderDojo organiseert workshops, de zogenaamde “Dojo’s”. Op die Dojo’s leren jongens en meisjes van 7 tot 17 jaar programmeren, websites maken, apps en spelletjes ontwikkelen enzovoort. Ze ontmoeten gelijkgestemde deelnemers en laten elkaar zien waaraan ze gewerkt hebben. CoderDojo maakt van ontwikkelen en programmeren een superleuke, keigezellige en megatoffe leerervaring.

Dojo’s worden op vrijwillige basis opgezet en gerund door mentors met voldoende ICT-kennis en de juiste drive om jongeren te coachen. CoderDojo legt sterk de nadruk op open source en vrije software. De beweging heeft een snel groeiend netwerk van leden en vrijwilligers wereldwijd, in België zijn er zo ondertussen al meer dan 50 Dojo’s actief.

CoderDojo heeft maar één regel: “Above all: be cool!”. De meeste Dojo’s beginnen met Scratch, een visuele programmeertaal waarin je snel resultaat boekt. Dit stimuleert de deelnemers om zelf wij-zigingen aan te brengen en te ervaren hoe dat hun programma kan veranderen. Daarnaast zijn er tal van andere mogelijke trajecten met programmeertalen zoals Python, C#, HTML/CSS,... maar ook programmeerbare microcontrollers zoals Arduino, Lego Mindstorms en mBots,... al naargelang de kennis bij de mentors en de beschikbaarheid van het materiaal.

Deze Arduino microcontroller is niet meer weg te denken uit onze hobby. Het is tegenwoordig erg een-voudig om een standaard Arduino of SDR USB stick op de kop te tikken en er zijn tal van voorbeelden

15eCQ-QSO 04/2017

Page 16: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

te vinden hoe je hiermee zelf snel aan de slag kan. Informeer in je club welke leden er al met deze technologieën bezig zijn en grijp je kans. Met deze kennis en je enthousiasme kan je deze jongeren vervolgens in contact brengen met de wondere wereld van het amateurisme.

Op paasmaandag 17 april is er voor de gelegenheid een popup Dojo op de Dirage hambeurs in Diest. Bezoekers kunnen er zelf achter de computer kruipen om er binnen enkele minuten een mBot robot te programmeren. Kom dus zeker langs en vergeet de QRPieters niet!

Meer info: www.coderdojobelgium.be – www.dirage.be

73 ON4TUX Jan

Page 17: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

En nu eens over iets helemaal anders...door Fons Vanden Berghen

Van Fons Vanden Berghen uit Halle ontvingen we een interessant bericht.Fons is een verwoed verzamelaar van historische telegrafie apparatuur. Hij is weliswaar geen HAM, maar heeft wel al een paar keer met de UBA samengewerkt bij kleine tentoonstellingen en aan onze brochure “Grenzeloos met punten en strepen”.Wat volgt zal diegenen onder ons interesseren die eens willen teruggaan in de tijd om dan te zien hoe de telegrafie is ontstaan en geëvolueerd in de 19e eeuw.Met zijn berichtje wil Fons in de eerste plaats zijn nieuwe website promoten.

De inhoud van mijn tweede website is eerder dit jaar ‘zonder reden’ plots verdwenen… Ik heb me dan maar

aan het werk gezet om een nieuwe en, denk ik, betere te maken. Een aanrader dus voor wie zich een beetje in

mijn hobbywereld wil inleven… De URL is onveranderd: www.telegraphy.eu

In de website vind je vooral informatie van de vele ac-tiviteiten om en rond mijn verzameling. Zo vind je er bijvoorbeeld een selectie uit de diverse artikels die ik

in het verleden heb gepubliceerd in binnen- en (vooral) buitenlandse tijdschriften. Ook enkele van mijn belangrijkste tentoonstellingen komen hier, via fotoreportages, aan bod. Verder ook nog korte filmpjes van werkende toestellen, &c…Wie alleen maar een klein beetje nieuwsgierig zou zijn van wat zo een verzameling inhoudt raad ik aan om dan toch in het hoofdstuk ‘EXHIBITIONS’ eens te klikken op de foto ‘Halle - Heritage Day - April 2008’… Voor de clubs die toen zijn komen kijken zal het wat herinneringen laten opwellen.

En wie zich echt in de historische aspecten van de opkomst van de telegrafie in België vanaf 1845 en in de technologische evolutie van de apparatuur wil storten is er natuurlijk mijn tweede boek:

“Het Internet van de 19-de eeuw”. Het omvat 434 pagina’s en 650 foto’s. Het is gratis te downloaden; de details hierover vind je in het hoofdstuk ‘Books’ van mijn nieuwe website.

Camelback key

Ericsson key

17eCQ-QSO 04/2017

Page 18: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Terloops: mijn eerste website (een onderdeel van een heel uitgebreide website van een Amerikaanse vriend en collega verzamelaar) bestaat nog steeds. Het gaat om een heel groot aantal foto’s van in de tijd dat ik naast telegrafie ook nog toestellen verzamelde uit de werelden van telefonie en radio > zie desgevallend www.telegraphsofeurope.net

Hoe dan ook, interesse of niet, vanachter mijn klavier stuur ik jullie mijn vriendelijke groeten en wens jullie nog vele interessante uren met de hobby.

FORWARD TO THE PAST

Fons V B, Halle

copyrights: René Robert International Polar Foundation

Princess Elisabeth Antarcticadoor ON6CQ Ronny

Opnieuw een grote opkomst in het lokaal van TRA op vrijdagavond 20 mei 2016, ditmaal voor de voor-dracht van Johnny Gaelens ON4EN over zijn verblijf in het zuidpoolonderzoekstation Princess Elisabeth. Johnny gaf de talrijke aanwezigen een bijna drie uur durende, bijzonder boeiende uiteenzetting over zijn verblijf aldaar.

Princess Elisabeth Antarctica, gelegen in Queen Maud Land is een Belgisch wetenschappelijk pool-onderzoekstation.

Antarctica is een zeer uitgestrekte en verheven landmassa. Er heerst een landklimaat met erg koude winters, waarbij weinig of geen verzachtende invloed is van de oceanen. Het hooggebergte zorgt voor zeer lage temperaturen gedurende het hele jaar. Bovendien is het klimaat er erg droog vanwege de geringe luchtvochtigheid.

Page 19: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Het Belgische station is de eerste polaire basis die milieuvriendelijke bouwmaterialen combineert en ook schoon en efficiënt gebruik maakt van energie en van slimme afval managementtechnieken.

Johnny Gaelens was in het wetenschappelijk poolonderzoekstation van november 2014 tot eind februari 2015. In deze periode van het jaar is het aan de Zuidpool nooit donker.Enkel in de australe zomermaanden is het station bemand. De rest van het jaar kunnen wetenschap-pers vanop afstand via satelliet de meetinstrumenten aflezen.

De Princess Elisabeth basis is trouwens de enige zero-emission basis op de Zuidpool en draait bijgevolg volledig op zonne-energie en op windenergie.Het is verbonden met negen windturbines die zich uitstrekken langs de Utsteinen bergkam. Het poolonderzoekstation herbergt maximaal twintig wetenschappers tegelijk.

Het wetenschappelijk poolonderzoekstation is vernoemd naar de Belgische prinses Elisabeth.

Het team, bestaande uit acht mensen, vertrok eind 2014 met een Russisch Ilyushin vrachtvliegtuig van Cape Town International Airport naar het Russische zuidpoolonderzoekstation Novolazarevskaya. Een zes uur durende transcontinentale vlucht over de Zuidelijke Oceaan.Vandaar vloog het team met een DC-3 richting Princess Elisabeth Antarctica. Een vlucht van 450 km.

Hun taak was voornamelijk het wetenschappelijk poolonderzoekstation klaar te maken voor de komst van wetenschappers van verschillende universiteiten.

Eind 2004 werd de locatie uitgekozen: een relatief vlakke granieten richel, 300 meter ten noorden van Utsteinen, in Oost-Antarctica, zowat 190 kilometer ten zuiden van de rand van de ijskap. De locatie bevindt zich op een hoogte van 1382 m.

copyrights: René Robert International Polar Foundation

19eCQ-QSO 04/2017

Page 20: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Het wetenschappelijk poolonderzoekstation werd voorgemonteerd opgesteld in het gebouw van het voormalig goederenstation Thurn en Taxis.

Eind 2007 werd het gebouw gedemonteerd en opgeslagen in 106 containers en verscheept met het onder Russische vlag varende cargoschip Ivan Papanin. Het schip vertrok in november 2007 uit de haven van Antwerpen richting Zuidpool.

De definitieve opbouw op de Zuidpool startte in januari 2008. Een team van 57 mensen vertrok toen naar Antarctica. De containers werden aan land gezet en met tractoren versleept naar Utsteinen Nunatak in Queen Maud Land.

Op deze vaste ondergrond werd het station verankerd. In maart 2008 was de eerste bouwfase vol-tooid. De definitieve afwerking gebeurde tijdens de australe zomers van 2008 en 2009. Enkel in deze maanden kan er gewerkt worden!Het station is gebouwd op een rots tegen een heuvel en kan sterke winden weerstaan door zijn aerodynamische vorm en zijn verankering van enkele meters diep in de permafrost. Het bovendek van het gebouw is het eigenlijke station en kijkt over de rand van de rots. Het onderste dek bevat een garage voor snowcat voertuigen.

Het echte onderzoek startte in november 2008. Een team glaciologen samengesteld uit wetenschap-pers van verschillende universiteiten bestudeerden o.a. het verlies aan massa van de Antarctische ijskap in het licht van de recente klimaatsverandering. Eveneens wordt het effect van de klimaatver-andering bestudeerd, alsook de invloed van het continent Antarctica op het wereldwijde klimaat.

Vanaf januari 2009 verzamelde het KMI weergegevens en dit samen met een internationaal team van wetenschappers. Zo was het dagelijks oplaten van een weerballon één van de vele taken van Johnny.Vanaf diezelfde periode bestudeerden geowetenschappers de geologie rond Utsteinen (o.a. gletsje-ronderzoek, aardmagnetisme, geofysica en seismologie).

Omdat er zich in de periode na de opbouw nogal wat problemen voordeden met de energievoor-ziening van het wetenschappelijk poolonderzoekstation, werd Johnny Gaelens gevraagd een studie hierover te maken.Enerzijds was er soms te weinig vermogen. Anderzijds was er soms te veel vermogen, waardoor de volledige energievoorziening meermaals uitviel.Deze studie bood een goede oplossing voor het energieprobleem van het wetenschappelijk poolon-derzoekstation, en aldus kreeg Johnny Gaelens als system engineer de gelegenheid om ter plaatse deze problemen op te lossen.

Met dank Johnny voor de bijzonder boeiende uiteenzetting!De afwezigen hadden - zoals altijd trouwens - weer ongelijk!

http://www.polarfoundation.org/about

http://www.polarfoundation.org/news_press/press_pictures/princess_elisabeth_antarctica

Heb je kennis van de tweede landstaal? Wil je een uurtje helpen?

Kan je voor ons een tekst vertalen? Zo ja, contacteer ons op [email protected].

20eCQ-QSO 04/2017

Page 21: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Dertig jaar geledendoor ON6CQ Ronny

Dertig jaar geleden: op 6 maart 1987 kapseisde de veerboot de ‘Herald of free Enterprise’ kort nadat het de haven van Zeebrugge had verlaten.

Daarbij kwamen 193 mensen, van wie de meesten Britten, om het leven. Kapitein David Lewry had een jaar eerder een rapport bij de reder gedeponeerd waarin hij zijn zorgen verwoorde over de stabiliteit van de ‘Herald of free Enterprise’.

Zijn waarschuwing werd ter zijde geschoven. Op die zesde maart krijgt kapitein Lewry het gruwe-lijkste gelijk van de wereld.De veerboot maakt vaart doch schept via de openstaande boegdeuren water en helt naar bakboord. De kapitein laat de buitenwereld via de radio weten dat er iets ernstig misloopt: “I think I’m in serious trouble”.

In razend tempo kapseist de ‘Herald of free Enterprise’ en tonnen ijskoud water vullen het schip. Honderden mensen vallen op en over elkaar. En het wordt aardedonker. Er klinkt een aanhoudend geschreeuw en gegil. De veerboot is op bakboordzijde vastgelopen op een zandbank, en binnen een minuut van een behaaglijk onderkomen veranderd in een oord van pijn en doodsangst.

In het kuststation Oostenderadio wordt alarm geslagen. Zevenentwintig minuten nadat de ‘Herald of free Enterprise’ is gekanteld, hangt boven het wrak van de veerboot een helikopter van de Belgische luchtmacht.De operatoren van het kuststation Oostenderadio spelen een belangrijke rol bij de reddingsoperatie!

Om half één in de nacht worden de laatste drie overlevenden gevonden in een nauwe schacht.

Ook talrijke radio-amateurs zijn betrokken bij de reddingsoperatie.

Vijf uur later worden alle operaties gestopt. De ‘Herald of free Enterprise’ is veranderd in een mas-sagraf. Ruim een maand na de catastrofe, op 7 april, zetten de bergers van Smit-Tak de ‘Herald of free Enterprise’ recht, en op 27 april slaagt men erin de veerboot in de voorhaven van Zeebrugge te brengen.

Uit het gerechtelijk vooronderzoek naar de ramp, onder leiding van de Britse Lord of Justice Sheen bleek dat de ramp het gevolg was van een combinatie van technisch en menselijk falen.

De firma Townsend Thoresen werd na deze ramp een dochteronderneming van een andere rederij. Townsend Thoresen werd van de overgebleven schepen geschrapt en P. & O. ervoor in de plaats geschilderd.

21eCQ-QSO 04/2017

Page 22: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Een boek over Oostenderadio is verkrijgbaar via volgende link:

www.shopmybooks.com/BE/nl/book/ walter-philipsen/oostenderadio-een-leven-lang

door Walter Philipsen

www.shopmybooks.com

Voor alle mensen die met de trein of de auto van Brugge naar Oostende reizen en in de drassige weiden van Oudenburg het ‘RTT’ gebouwtje midden een bos van antennes zien staan en zich afvragen: waarvoor of voor wat dient dat?En voor de vele toeristen die jaarlijks afzakken naar de westkust en in de duinen van Middelkerke de hoge

antennemasten zien staan. Er zijn plannen om ze spoedig af te breken.En voor de passanten in Ruiselede die de 4 overblijvende “torens” en hectaren vol met eigenaardige antennemasten en rare gebouwtjes ontdekken.Alles wat er daar gebeurde, vind je beschreven in dit boek! Het ultieme verhaal van het kuststation Oostenderadio… Het kuststation dat weldra verdwijnt in de coulissen van de geschiedenis!

Walter Philipsen werd op 1 december 1974 operator in het kuststation Oostenderadio, eerst in Oudenburg, vanaf november 1977 in Oostende en vanaf november 2006 in de marinebasis te Zeebrugge.

Hij nam op 1 oktober 2010 de leiding van het kuststation als 1st operator en ging op 1 september 2015 met pensioen.

Twintig jaar geleden

de Regie voor Maritiem Transport werd opgedoekt op 28 februari 1997.

Op 28 februari 1997 werd definitief een punt gezet achter een scheepstraditie van 150 jaar. Toen werd beslist om de staatsrederij Regie voor Maritiem Transport (RMT) op te doeken. Het einde kwam hard aan voor de 1700 werknemers die hun job verloren!De vakbonden kwamen massaal op straat voor meer werk doch de 1700 werknemers werden ruim 300 mensen met pensioen gestuurd. Anderen moesten elders aan het werk.

De laatste vaart van de ferry ‘Prins Filip’ was een emotioneel afscheid.Heel wat mensen kwamen 20 jaar geleden vroeg in de morgen bloemen en kransen leggen aan de RMT-terminal. Na 150 jaar nam de Regie voor Maritiem Transport voorgoed afscheid van Oostende. De laatste reis van de ferry ‘Prins Filip’ naar Ramsgate was een emotioneel moment!

Lees alles over de radiocommunicatie met de Mailboten in een uitgave van Roger Arnoys.

https://www.shopmybooks.com/BE/nl/book/roger-arnoys/radiocommunicatie-met-de-mailboten

Het kuststation Oostenderadio kortegolf ca 1980.

Radiocommunicatie met de Mailboten

door Roger Arnoys

49,00 EUR incl. 6 % btw en excl. verzending

22eCQ-QSO 04/2017

Page 23: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Radiocommunicatie met de Mailboten

door Roger Arnoys

49,00 EUR incl. 6 % btw en excl. verzending

Reeds 25 jaar geleden

Dit jaar gaat de AG door in het Euro Space Center in Transinne. En dus in het teken van de ruimtevaart.Ook 25 jaar geleden was er een duidelijke link naar de ruimtevaart met de aanwezigheid van astronaut Dirk Frimout tijdens het congres in Luik.Hieronder een aantal foto’s van toen.

Lieve + ON1AFD Dirk Frimout + Willy Legros + ON4VY + ON4BH + ON5TH + XYL

ON1AFD Dirk Frimout + ON7TP (ATV)Lieve + ON1AFD Dirk Frimout + Willy Legros

Page 24: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Lieve + ON1AFD Dirk Frimout + Willy Legros + ON4BH + CT1CIY

ON1AFD Dirk Frimout + ON4WF Gaston Algemene Vergadering UBA

Lieve + ON1AFD Dirk Frimout + Willy Legros + ON4VY + ON4BH

Georgette (1KEI ?) 5IA 5FM 5VA 1KTA Christiane (1KIT ?)

Page 25: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

La station radiotélégraphique de ColtanoUn peu d’histoire et un regard sur le futur de Roberto Stefanelli IK5HGU

C’était en 1984 et, à cause du mauvais rendement de la sériciculture, Giuseppe Marconi, père en deuxième mariage de Guglielmo, décida se soutenir les demandes de ce dernier en accordant la mise en œuvre d’un laboratoire électrique expérimental dans une pièce qui, auparavant, recueillait les structures dédiées à la culture des vers à soie.

Ce fut justement dans la “pièce aux vers” que le jeune Guglielmo Marconi donna naissance à la télé-graphie sans fil. C’était en décembre de l’année 1895 quand Guglielmo, avec humilité mais ténacité, réussit à construire et à faire fonctionner ses géniales intuitions radioélectriques.

C’est la nuit du 8 décembre 1894, à la suite des succès de l’année précédente, qu’il réussit sa première transmission radio dans son laboratoire et qu’il avait fait constater par sa mère.

L’année suivante, en 1897, le jeune Guglielmo Marconi présentait à la Régie de la Marine italienne, dans le golf de La Spezia, les premiers émetteurs-récepteurs en réalisant des liaisons radiotélégraphiques sur une distance d’une vingtaine de km entre un navire militaire et la terre ferme.

La radio était à peine née que, grâce à l’engagement technico-scientifique du jeune Guglielmo Marconi, elle gagnait en force car les appareils construits avaient suscité un grand intérêt et de l’ad-miration parmi les officiers supérieurs de la Régie de la Marine Militaire.

On arrive ainsi en 1903 et le Gouvernement italien approuve la construction d’une station radiotélé-graphique intercontinentale qui deviendra, pour des raisons techniques, celle de Coltano.

En fait Guglielmo Marconi a l’intuition que la zone de Coltano a les qualités géo-éléctriques requises pour y établir la puissante Station Radiotélégraphique et c’est pour cette raison que, en 1904, le Roi et Marconi se rencontrent dans “l’agro de Corniolo”, l’endroit choisi pour la construction de la Station Radiotélégraphique Intercontinentale, en attendant l’autorisation du gouvernement italien.

Doe heel wat mede-amateurs een plezier en vertaal dit artikel in de andere landstaal! Mail naar [email protected]. Samen geraken we er wel.

Le chantier de construction de la station télégraphique de radio Marconi

Un autre point de vue du siège de la station Radio Palazzina Marconi

25eCQ-QSO 04/2017

Page 26: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Le Roi posa symboliquement la pre-mière pierre pour la construction de celle qui sera la plus imposante et ma-jestueuse station radiotélégraphique du monde, capable de relier plusieurs continents, même australs.

La réalisation de l’édifice commença assez tôt mais les travaux n’avancèrent pas rapidement à cause d’un ensemble de situations adverses surgies pendant la construction. En fait, en plus des difficultés de constructions et de fré-quentes modifications à insérer dans l’ouvrage, celles-ci provoquèrent de la mauvaise humeur chez les ouvriers. De ce fait, les travaux avancèrent len-tement et c’est seulement en 1910 que Guglielmo Marconi (entre-temps ho-noré du prix Nobel), réussit à effectuer les premiers essais de liaison radioté-légraphiques intercontinentales avec cette station.

C’est seulement en novembre 1911 que, en présence du Roi et de Marconi, qu’on inaugurait finale-ment cette station radiotélégraphique intercontinentale ultra-puissante. On effectua rapidement et avec succès des liaisons radio avec Massaua et Mogadiscio en utilisant le puissant émetteur à arc en ondes longues qui, encore une fois, démontra le génie et l’intuition du scientifique d’à peine 30 ans.

Dans les années qui suivirent, la station radiotélégraphique bénéficia de certaines améliorations tech-niques bien que entre 1919 et 1924, la régie de la marine réalisa un nouveau centre de transmission comportant 8 antennes pour la seule émission. En même temps, la régie de la marine, pour améliorer la réception, trouva dans la localité de Nodica de la ville de Vecchiano, c’est-à-dire zone Migliarino-Pisano, un endroit où réaliser un centre destiné à la seule réception des signaux radio, qui, dans cette zone délocalisée, se présentaient dépourvus d’indésirables parasites.

Malheureusement, pendant la guerre, tous les appareils marconi furent détruits ainsi que les majes-tueuses antennes. Par contre, les forces armées allemandes épargnèrent l’édi-fice historique, équipé selon l’idée et construit par Guglielmo Marconi, par pur respect pour le scientifique.

Après la guerre, l’édifice Marconi est utilisé successivement à des fins qui n’ont pas de signification historique ni

Plante de la station radiotélégraphique I construit par Guglielmo Marconi entre 1903 et 1911

Le bâtiment de la Royal Navy construit entre 1919 et 1924 siège de la IIe station RT

26eCQ-QSO 04/2017

Page 27: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

avec sa destination d’origine. Ce fut probablement pour des expériences radioélectriques et, ensuite, comme musée mais sans certitude absolue.Petit à petit, avec le temps qui passe, l’édifice sera abandonné. Son abandon et, surtout, le manque essentiel d’entretien, a, dans les années suivantes, amené la dégradation et, finalement, la ruine du précieux édifice de style classique. Aujourd’hui, il présente de graves dégâts du toit, aux façades et aux revêtements extérieurs. Pour l’instant, il n’y a pas de dommages importants à la structure, ce qui empêcheraient définitivement sa remise en état.

Jusqu’ici l’histoire, glorieuse avant et triste après, de la Station Radio Télégraphique Intercontinentale pisane, a été le symbole du génie italien et de la ténacité du scientifique Guglielmo Marconi, prix Nobel 1909.

Le 24 septembre 2016, il y a eu un signe de changement important qui s’est manifesté. On pourrait dire “en opposition de phase” pour utiliser un de nos termes techniques, qui a créé de l’espoir parce que, à partir de maintenant, nous pouvons affirmer avec une bonne probabilité, que la Station Radio Télégraphique Intercontinentale de Coltano a un avenir assuré.

En fait durant les travaux du troisième meeting de la Coordination des Stations Marconiennes Italiennes (CSMI) qui a eu lieu à Coltano, auprès de la Ville Medicea, le président de la section ARI de Pise, Roberto Lorenzi IW5AOT, a accueilli diverses personnalités. Il y avait le président de l’associa-tion “Proloco” de Coltano, Antonio Dell’Omodarme, le Prof. Ing. Filippo Giannetti IW5DPW, patron de bureau d’ingénierie des communications de l’université de Pise, le promoteur du CSMI, Roberto Alaimo IS0JMA. Ils collaboraient avec les différents représentants de la CSMI, l’assesseur aux travaux publiques de la commune, Andrea Serfogli, ainsi que l’architecte Antonio Ghionzoli représentatant le parc régional de Migliarino-San Rossore Massaciuccoli, qui, de par son extension, englobe les terrains de Corniolo.

Chambre centre d’écoute recevant Nodica

27eCQ-QSO 04/2017

Page 28: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Après l’intervention du Prof. Ing. Filippo Giannetti au niveau technique historique où il a exprimé avec senti-ment toutes les gloires et mésaventures de l’historique Station Radiotélégraphique Intercontinentale, l’asses-seur aux travaux publics, Andrea Serfogli, a pris parole.

Cet administrateur public a donné la garantie d’un engagement quotidien de l’administration en vue de récupérer cet endroit historique. En fait, il a déclaré que cet engagement économique a déjà été inscrit dans le budget de la ville de Pise pour un montant de 1.300.000 € destiné à la récupération de l’édifice Marconi, siège de la station radio télégraphique.

L’administrateur public a souligné la difficulté d’ob-tenir tout de suite la transmission de la propriété à titre gracieux que Demanio, aujourd’hui propriétaire, devrait effectuer en faveur de la ville de Pise.

Sans la réussite de ce transfèrement entre organismes, la ville de Pise n’aurait pas le support juridique, c’est-à-dire la propriété définitive, afin de pouvoir utiliser les ressources économiques déjà attribuées comme aide à une importante à des œuvres d’intérêt public. Rien d’autre n’empêche la récupération de cette Station Radio Télégraphique historique que l’on ne peut abso-lument pas oublier, parce qu’elle a encore beaucoup à donner à la collectivité mondiale au niveau historique, technique, culturel, didactique et radioamateur.

Je conclus en mettant en exergue l’œuvre des radioa-mateurs du monde entier qui, à cette occasion, se sont distingués et ont démontré un sens civique, altruiste, généreux et technique en faveur des générations fu-tures du monde entier. J’invite tout le monde à visiter les sites que je signale ci-dessous et qui vous permet-tront de voir en détail ce que j’ai brièvement exposé.

http://www.csmi.altervista.org/index.htm http://www.csmi.altervista.org/meeting2016.htm http://www.csmi.altervista.org/chisiamo.htm http://www.fgm.it http://aripisa.it

Mes inventions sont utilisées pour sauver l’humanité et non pas de le détruire.

Guglielmo Marconi article en italien de Roberto Stefanelli, IK5HGU

Traduction en langue française en cadeau de Sussanna Stefanelli de Terontola

Le promoteur de la coordination des stations Marconia-ne Roberto Alaimo IS0JMA

Le site de construction de la station de Marconi I radiotélégraphique aujourd’hui

Autre déclaration du bâtiment Marconi

28eCQ-QSO 04/2017

Page 29: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

Les participants et les orateurs à la 3e réunion CMSI Guglielmo Marconi en face de l’une de ses réalisations radio

Page 30: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

ON4CAS

zie ook: www.uba.beAgenda

OpleidingenStartdatum Opleiding UBA-sectie Locatie22/04/2017 - 14:00 CW examen DST - Diest Diest 26/04/2017 - 20:00 Opleiding basisvergunning GNT - Gent Gent 20/05/2017 - 10:00 Opleiding basisvergunning NOK - Noorderkempen Turnhout

17-18/06/2017 - 08:00 Opleiding basisvergunning ARA - Actieve Radio Amateurs Wevelgem19/08/2017 - 09:00 Opleiding basisvergunning SNW - Sint-Niklaas Sint-Niklaas

Opmerking: de opgegeven datum is de startdatum van de cursus.

VoordrachtenDatum / tijd Voordracht UBA-sectie Locatie21/04/2017 - 20:00 Radioamateur satellieten MWV - Midden West-Vlaanderen Roeselare28/04/2017 - 20:30 Filters KTK - Kortrijk Kortrijk29/04/2017 - 19:30 Le droit à l’antenne ATH - Radio Club de Ath (ex LSN) Irchomwelz09/06/2017 - 20:30 Antennes en hun straling KTK - Kortrijk Kortrijk17/06/2017 - 14:00 Conférences GDV - Gang De Verviers Verviers

ActiviteitenStartdatum Activiteit UBA-sectie Locatie01/04/2017 - 09:00 Bergheimer Funkmarkt Abroad Bergheim (D) 17/04/2017 - 09:00 Dirage 2017 DST - Diest Diest 12/05/2017 - 18:00 Kofferbakverkoop WLD - Waasland Sinaai 20/05/2017 - 08:00 UBA Congres UBA - National Redu 18/06/2017 - 08:00 Kofferbakverkoop MWV - Midden West-Vlaanderen Roeselare (Beveren)14/07/2017 - 09:00 HAM Radio 2017 Abroad Friedrichshafen (D) 28/10/2017 - 09:30 Hambeurs ORA - Opwijkse Radio Amateurs Opwijk

Opendeurdag UBA sectie ARAOp 17 September 2017 houdt de nieuwe sectie ARA een opendeur-weekend. Recht tegenover ons clublokaal, in het midden van de braderij in Wevelgem, stellen we onze mobiele shack op en geven we demon-

straties van verschillende communicatietechnieken en geven we de bezoekers inzage in de veelzijdige facetten van onze hobby.

Wanneer? Zaterdag 17 September - 13:00 - 18:00 Waar? Adres: Kortrijkstraat 4, 8560 Wevelgem

30eCQ-QSO 04/2017

Page 31: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

OQ800SINAY

Met onze speciale call OQ800SINAY zal sectie Waasland (WLD) vanaf 16 april tot 15 mei 2017 QRV zijn vanuit verschillende locaties die gebruikt worden door de organisatie SINAAI 800 (update op www.on6wl.be).

Wij starten op:

• 16 april: 70cm vossenjacht langs het wandelparcours in de Haneweestraat, Sinaai. Hier nodigen wij voorbijtrekkende jeugd op om de verstopte vossen te zoeken.

• 17 april: 70cm vossenjacht langs het parcours in de Haneweestraat, Sinaai.

• 17 april: Morse telegramstation vanuit de bossen van Fondatie van Boudelo natuurgebied met ontvangst-

station opgesteld omgeving Keysershof in Sinaai, waar het verstuurde bericht kan worden opge-

haald. Alle verzonden berichten in het kader van 800 jaar Sinaai (Aarddreef - Liniedreef).

• ONFF activiteit vanuit ONFF-0072 Fondatie van Boudelo.

• Een app “Stap en trap door Sinaai“ via erfgoedapp.be te downloaden bij het startpunt van de wandeling “JOC Troelant” geeft langs het wandel- en fietstraject infor-matie over de gemeente en actuele activiteiten.

• Herbeleef de geschiedenis in het middeleeuwse tentendorp door de ridders van Pendragon, oude volksspelen, Paas-brunch, schildknapenschool, scriptorium, kindergrimmi, kampvuurverhalen en zwaardgevechten.

U kunt het volledige programma terug vinden op de website https://www.sinaai800jaar.behttps://www.facebook.com/800jaarsinaai/

Heb je kennis van de tweede landstaal? Wil je een uurtje helpen? Kan je voor ons een tekst vertalen? Zo ja, contacteer ons op [email protected].

31eCQ-QSO 04/2017

Page 33: eCQ-QSO - UBA · Een brandvlek zat op de ‘Lock PTT’ drukknop, een tweede be-vond zich in de zijkant van de voet, links achteraan. Om de schroeivlek in de buurt van de ‘Lock’

• • •

• • • •

--

1 1