E-health depressiepreventie

‘Lekker in je Vel’

STUDIEDAG DEPRESSIEPREVENTIE BIJ

ADOLESCENTEN / 27-11-2015

Maria Naus & Lieke-Peters-Greijn

Indigo Brabant

2

Programma in hoofdlijnen

• Welkom

• Doel van de workshop

• Kennismaking

• E-health binnen preventie: ‘Lekker in je Vel’

• Onderzoek & Praktijk

• Brainstormsessie

Doel van de workshop

Wat willen we vandaag bereiken?

Informeren;

o E-health in onze praktijk, achtergronden en kijkje achter de

schermen

o Verbinding tussen praktijk en wetenschap

Inspireren; E-health en preventie in de toekomst

3

E-HEALTH en

PREVENTIE

Indigo in het kort

4

Preventie

Basis-GGZ POH-GGZ

MENTALE ONDERSTEUNING

DIRECT EN DICHTBIJ

Kennismaking

5

Ontwikkelingen; cliënt anno 2015

6

Aan de slag met E-health binnen preventie

• Voorheen: voornamelijk face-to-face groepsaanbod

– O.a. Vriendenprogramma

– Problemen die we hierbij tegenkwamen

• Nieuwe ontwikkelingen: opkomst van E-health

– Ruim aanbod beschikbaar met komst van Minddistrict binnen

Indigo Brabant

– Geschikt voor onze doelgroepen

– Meer mogelijkheden om op maat te gaan werken

7

E-healthplatform: Minddistrict

• Online behandeltoolbox; – tientallen modules voor preventie, behandeling en nazorg.

• Modules ontwikkeld op basis van gegevens uit

literatuur (evidence-based), theoretische concepten en

kennis uit de praktijk.

• Beveiligd berichtenverkeer en video-chat mogelijk.

• Mogelijkheid modules gemakkelijk op maat samen te

stellen.

8

Voor- en nadelen E-health binnen preventie

9

Enkele voordelen

direct starten, niet wachten

tot er een groep vol is

niet afhankelijk van tijd en

plaats

aanbod kan op maat

gemaakt worden

versterking eigen regie /

eigen kracht

Enkele nadelen

individueel, uitwisseling

en herkenning lotgenoten

blijft deels uit (dit is

overigens wel voor een

deel in modules

opgenomen)

niet voor elke jongere

geschikt, denk aan o.a.

ontwikkelingsniveau

E-health aanbod ‘Lekker in je Vel’

• Nieuw product binnen preventie Indigo

o Totstandkoming

• Doelgroep

Voor jongeren die kwetsbaar zijn stemmings- of

angstproblematiek te ontwikkelen.

Klachten: o.a. bij sombere of angstige gevoelens,

spanningsklachten, negatieve gedachten, terugtrekken, laag

zelfbeeld, piekeren.

Leeftijd

• 12-16 jaar

• 17-23 jaar

10

Aanbod jongeren 12-16 jaar

Module: Jeugd catalogus

Hoe zie je jezelf

Voel je goed over jezelf

Helpende gedachten

Minder piekeren

Ontspannen

Omgaan met je emoties

Opkomen voor jezelf

Contact maken

Plannen en organiseren

Omgaan met rouw (bij bijv.

overlijden of echtscheiding)

Gezond leven

11

Aanbod 17-23 jaar

Module: Pak je somberheid aan

Welkom

Actiever worden

Meer ontspannen

Indien wenselijk aan te vullen met diverse modules over o.a. sociale

vaardigheden en piekeren.

12

Breng structuur aan

Gedachten die je helpen

Weer blij met jezelf

Werkwijze ‘Lekker in je Vel’

• Kennismakingsgesprek

– Hulpvraag

– Motivatie peilen

– Samen bekijken of het aanbod passend is en welke modules

kunnen worden ingezet.

• Start met online-modules

– Begeleid aanbod

– Na elke module volgt korte (online) feedback

– Tussentijds gesprek

– Indien nodig aanpassing van modules

– Eindgesprek met vervolgadvies

13

Rondleiding door de E-health omgeving

https://indigobrabant.training.minddistrict.com/

14

Ervaringen van jongeren

• Enkele ervaringen gebruikers (informatie uit evaluaties):

– Het wordt als prettig ervaren om zelf mee te beslissen over welke

onderdelen ze gaan volgen.

– Jongeren geven aan dat de klachten zijn verminderd.

• O.a. minder piekeren, zelfvertrouwen, verbeterde stemming, beter

slapen.

– Er komt naar voren dat ze veel van de opdrachten hebben

geleerd en ook (dagelijks) toepassen.

– De cursus wordt door de jongeren aanbevolen aan anderen.

– De feedback wordt als goed ervaren.

15

Enkele citaten

16

‘Het

kennismakingsgesprek

was prettig. Er werd

gekeken naar wat ik zelf

fijn vond en daar ging ze

dan verder op in. Ik

mocht zelf aangeven wat

ik wel en wat ik niet

wilde’.

‘Goede aanpak van de

verschillende

onderwerpen. Je wordt

getriggerd om er wat mee

te doen’

‘Na een paar modules voelde

ik me al een stuk beter en

vrolijker’

Ervaringen preventiewerkers

o Fijn om te zien dat jongeren er enthousiast over zijn.

o Zelfwerkzaamheid is goed en we zien dat de eigen

regie en kracht wordt versterkt.

o Oefenen met concrete opdrachten.

o Relatief weinig tijdsinvestering.

o Flexibel en snel inzetbaar.

o Laagdrempelige vorm van hulp.

o Minddistrict is zeer gebruiksvriendelijk.

17

Achtergronden van de modules

• Ontwikkeling modules

o Intervention developers

o Onderzoek naar welk gedrag en welke cognities veranderd

moeten worden (=doel van de interventie) en welke technieken

hiervoor ingezet kunnen worden.

o Bewezen effectieve technieken in de wereld van de

gedragsverandering worden gebruikt;

o Behavioral Change Techniques (BCT’s).

18

Achtergronden van de modules (2)

Basiszorgcatalogus Jeugd

O.a. de sessies ontspannen en omgaan met emoties zijn gebaseerd op

het boek Denk goed – voel je goed van Stallard. Stallard baseert zijn boek

op CGT. Grondlegger van CGT is Beck (Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw,

B.F., Emery, G., Cognitive Therapy of Depression. The Guilford Press,

1979,)

Gebruikte BCT’s:

Ontspannen: instruction en rehearsal

Omgaan met emoties: information and self monitoring

19

Voorbeeld

20

Achtergronden van de modules (3)

Pak je somberheid aan

Bij de module ‘Pak je somberheid aan’ is o.a. het protocol

‘Cognitieve gedragstherapie bij depressie’ van Molenaar et al.

gebruikt. Zij hebben zich weer gebaseerd op protocollen die

ontwikkeld zijn in Amerika en Engeland waarvoor CGT als basis is

gebruikt.

Twee voorbeelden -->

21

Achtergronden van de modules (4)

Onderdeel in protocol Onderdeel in module BCT

Verhogen activiteitenniveau Sessie 2: activeren.

De cliënt gaat nadenken over

verschillende activiteiten en

onderzoeken welke hij/zij

leuk vindt om (weer) op te

pakken.

Goal setting

Action planning

Social support

(practical &

emotional)

Uitleg cognitieve model Sessie 5: Gedachten die je

helpen

In deze sessie wordt

uitgelegd hoe gedachten

gevoelens beïnvloeden.

Client krijgt inzicht in

automatische gedachten.

Cognitive

restructuring

22

Pak je somberheid aan

Onderzoek en praktijk (1)

Kennis vanuit wetenschappelijk onderzoek*

• Begeleide zelfhulp is even effectief als traditionele cognitieve

gedragstherapie (CGT) bij behandeling depressie en

angststoornissen.

• Er zijn aanwijzingen dat begeleide zelfhulp kosteneffectief is.

• Op maat gemaakte gedragsinterventies zijn effectiever dan

algemene interventies.

*Niessen en Cloostermans (2015). De validiteit van ehealth en een online

behandelplatform, http://www.minddistrict.com/corporate/nl/download-whitepaper-

validiteit-van-ehealth/

23

Onderzoek en praktijk (2)

Kanttekeningen:

• Slechts een beperkt deel van de tientallen online CTG

modules van Minddistrict is onderzocht.

Vervolgonderzoek zal de komende jaren plaatsvinden.

• Ook onze huidige toepassing van de E-health modules

(‘Lekker in je Vel’) bij preventie van Indigo is nog niet

wetenschappelijk onderzocht.

24

Onderzoek en praktijk (3)

Oratie Heleen Riper (september 2015):

• Onderzoek toont aan preventie en behandelen op

afstand effectief is.

• Het is nog onduidelijk voor wie E-health wel en niet

werkt; inzetten op verder onderzoek.

• Geen ‘one size fits all gedachte’; meer personaliseren.

• Inbedding van E-health in de dagelijkse praktijk nog

niet optimaal.

https://www.youtube.com/watch?v=itDOGVlHtsw

25

Onderzoek en praktijk (4)

• Aerts & van Dam, 2015:

– Onderzoek laat zien dat de houding van hulpverleners ten

opzichte van de behandeling die zij aanbieden van invloed

kan zijn op de effectiviteit van de therapie.

– Ook bij gebruik nieuwe (internet)technologieen blijkt dit van

belang.

– Verkennend onderzoek naar attitudelijst.

Hoe is jullie houding t.o.v. de ontwikkelingen rondom

E-health?

26

Brainstormsessie

E-health in preventie in 2025?!

27

Implementatie E-health

in eigen werkomgeving

Wetenschap en

praktijk

Attitude t.o.v. E-health

en Lekker in je Vel

Tot slot

• Meer onderzoek is nodig (o.a. naar Lekker in je Vel en

andere E-health-toepassingen)

• Verdere implementatie van E-health binnen preventie

mogelijk.

• Wees creatief in het kijken naar E-health toepassingen

in je eigen werkomgeving (bijv. op school).

• Ga er vooral mee aan de slag, en word enthousiast!

28

Vragen?

29

Voor verdere vragen of informatie, mail naar:Maria Naus; m.naus@indigobrabant.nl

Lieke Peters-Greijn; l.peters@indigobrabant.nl