Duurzame chemie

DUURZAME CHEMIE

DEZE THEMABIJLAGE WORDT GEPUBLICEERD DOOR MEDIAPLANET EN VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE VAN DE STANDAARD

“KANSEN LIGGENVOOR HET GRĲ PEN”

Ludo Diels en Florian Graichen vertellen hoe Vlaanderen een topregio in de chemische sector kan blijven

CO

VE

RFO

TO: P

HIL

IPP

E D

E C

LER

CQ

LEES MEER OPWWW.DUURZAMECHEMIE.BE

November 2014

FARMACEUTICAVan duurzaam product tot duurzame therapie

AGRICULTUUR70% meer voedsel nodig tegen 2050

OVERHEIDChemische sector cruciaal in Vlaams duurzaamheidsbeleid

The Dream of Chemistry In Your Life

www.sumitomo-chem.be - Tel: 02-251 06 50 - [email protected] - Woluwelaan 57, BE-1830 Machelen

2 · WWW.DUURZAMECHEMIE.BE

UITDAGING

Duurzame chemie zit in het hart van de chemische industrie. Innovatieve samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen leidt tot meer duurzame processen en producten en verankert de chemische industrie in Vlaanderen.

“Wereldproblemen van morgen vandaag al oplossen”

De uitdagingen van de wereld van morgen zijn groot: 9 mil-jard mensen in 2050, 50% meer primaire ener-

gie tegen 2030, twee derde van de bevolking op aarde die in 2025 in megasteden zal wonen,… De vraag naar natuurlijke grondstoffen, energie, voedsel, drinkbaar water, verbetering van levenskwaliteit en gezondheid zal exponentieel stijgen en leiden tot een ‘overcon-sumptie’ van onze aardbol.

Duurzame groeiEuropese en lokale beleidsma-kers kiezen daarom nu voor een strategie van duurzame groei om aan de veranderende noden en behoeften van morgen tegemoet te kunnen komen. Denk aan het reduceren van de CO2-uitstoot van wagens, het kiezen voor hernieuwbare grondsto� en, het sluiten van kringlopen en het energie-efficiënter maken van gebouwen.

Deze nieuwe marktbehoeften bieden enorme opportuniteiten voor de industrie. Er is immers geen duurzame ontwikkeling mogelijk zonder innovatie en dankzij haar innovatiekracht spe-len bedrijven uit de chemische

industrie, kunststo� en en life sci-ences een doorslaggevende rol in het zoeken naar oplossingen voor de megatrends. Door het continu blijven zoeken naar e� ciëntere processen, unieke hoogwaardige innovatieve producten en aange-paste businessmodellen, kunnen onze ondernemingen duurzame oplossingen voor onze planeet aanreiken.

Hefboom voor innovatieTegelijk is innovatie cruciaal voor de verankering van de industrie in Vlaanderen. Er is talent en vak-manschap nodig om te innoveren, een ‘grondstof’ die we in Vlaande-ren koesteren en ontwikkelen. Een Vlaamse industrie die kennis en competentie samenbrengt, heeft een belangrijke he� oom in han-den voor nieuwe innovatiedoor-braken. De nabijheid van een sterk industrieel weefsel, universiteiten en onderzoekscentra - ook grens-overschrijdend - is een enorme troef voor onze regio.

Dankzij een open samenwer-king tussen bedrijven onderling en met kennisinstellingen kunnen doorbraken gecreëerd worden in nieuwe waardeketens die leiden tot een duurzame wereld. De inno-vatieve kracht van technologisch hoogstaande KMO’s kan leiden tot een waaier van nieuwe nichepro-

ducten en diensten. Lead plants verankeren unieke kennis die wereldwijd kan worden uitgedra-gen. Ondernemingen, overheid en alle stakeholders hebben de sleutel tot succes door samen te werken. Zo blijft de sector van chemie, kunst-sto� en en life sciences in Vlaande-ren verankerd.

FISCHOnder impuls van essenscia vlaanderen, de federatie van de chemische industrie, kunststof-fen en life sciences, werd twee jaar geleden in samenwerking met het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO), verschillende leden-bedrijven en de universiteitsassociaties, de vzw Flanders Innovation Hub for Sustainable Chemistry (FISCH) opgericht. FISCH heeft als missie het identifi ceren, stimuleren en katalyseren van innovaties voor duurzame chemie in Vlaanderen. Een snellere vermarkting van innovaties staat hierbij centraal. FISCH past daarom ook perfect in het innovatie- en industriële beleid van de nieuwe Vlaamse regering.

In deze bijlage leest u meer over innovatieve projecten van onder-nemingen die duurzame chemie in de praktijk omzetten. Ik wens u veel leesplezier!

DUURZAME CHEMIENOVEMBER 2014

Managing Director:Leoni SmedtsHead of Production:Daan De BeckerWeb Editor:Annelien Alaerts

Business Developer: Cédric DeschutterProject Manager: Bart Van Der ElstTel: +32 2 421 18 28E-mail: [email protected]

Redactie: Joris Hendrickx, Shannah Jongstra, Jacqueline RemitsLay-out: I GraphicE-mail: [email protected]

Print: MediahuisDistributie: De Standaard

Mediaplanet contactinformatie:Tel: +32 2 421 18 20Fax: +32 2 421 18 31E-mail: [email protected]

D/2014/12.996/35

/MediaplanetBelgium

@MediaplanetBE

Mediaplanet Belgium

Mediaplanetbe

WWW.DUURZAMECHEMIE.BE

VOLG ONS OP:

ONTDEK ONZE CAMPAGNEWEBSITE

Bart Van Der ElstPROJECT MANAGER

“Meer inspirerende verhalen, foto’s

en videos vindt u op onze website

www.duurzamechemie.be Ik wens u alvast veel leesplezier!”

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bĳlagen die zich richten op een specifi ek thema en de daarbĳ behorende doelgroep. Zo brengen wĳ lezer en adverteerder dichter bĳ elkaar. Deze bĳlage wordt gepubliceerddoor Mediaplanet en valt niet onderde verantwoordelĳkheid vande redactie van De Standaard.

Dankzij een open samenwerking

tussen bedrijven onderling en met kennisinstellingen kunnen doorbraken gecreëerd worden in nieuwe waardeketens die leiden tot een duurzame wereld

Frank BeckxGEDELEGEERD BESTUURDER ESSENSCIA VLAANDEREN, DE FEDERATIE VAN DE CHEMISCHE INDUSTRIE, KUNSTSTOFFEN EN LIFE SCIENCES

CECA Belgium behoort tot de Franse groep CECA, die zelf 100% dochteronderneming is van de ARKEMA groep. Bij ARKEMA produceren circa 15.000 medewerkers, in een honderdtal industriële vesti gingen, een uitgebreid gamma aan fi jnchemicalien die in talrijke producten en toepassingen wereldwijd terug te vinden zijn.

Het team in Zwijndrecht bestaat uit 45 enthousiaste medewerkers die dagelijks instaan voor de veilige producti e van 150 hoog kwalitati eve formulati es. De medewerkers in de plant streven conti nu naar verbetering,

onze managementsystemen zoals ISO 50001(energie), OSHAS 18001(veiligheid), ISO 14001 (milieu) ondersteunen ons hierin.

Bij CECA Belgium produceren we akoxylaten, dit zijn reacti eproducten van oa. Ethyleen-en propyleen oxide met vetzuren, amines, alcoholen of plantaardige oliën. Het assorti ment van CECA wordt bij onze klanten aangewend bij de producti e van solventvrije verven en coati ngs, lijm, asfalt, onti nkten van papier, cosmeti ca, texti el, plasti cs en kunststoff en, detergenten en smeermiddelen.

WWW.DUURZAMECHEMIE.BE · 3

NIEUWS

De wereldbevolking groeit terwijl de voorraad aan primaire grondstoffen eindig is. Heel wat grondstoffen waar Europa maar weinig toegang tot heeft, zijn vandaag zelfs al schaars en dus duur. Dat legt een enorm beslag op het milieu én op onze welvaart.

We moeten de hier aanwezige grondsto� en en materialen dus duurzamer beheren. Het Vlaams Materialenprogramma heeft daarom als doel om tegen 2020 de basis te leggen voor een circulaire economie, waarin materialen in slim gesloten kringlopen kunnen worden hergebruikt.

De chemie (inclusief kunststo� en) is bin-nen het Vlaams Materialenprogramma een van de vier cruciale economische clusters met een groot potentieel vanuit grondstof-fen- en materialenperspectief. Vlaanderen is Europees en internationaal koploper wat betreft chemie en kunststofproductie.

Vlaamse chemie scoort hoog op duurzaamheidDe Vlaamse chemische industrie scoort internationaal hoog wat betreft het duur-zamer maken van haar activiteiten. Ze besteedt in toenemende mate aandacht aan energie- en materialene ciëntie, en zet in op het gebruik van biomassa en organische reststromen als ‘groene’ grond-stof voor productieprocessen. Bovendien wordt steeds meer gewerkt aan hoogwaar-dige opwerking van afvalstromen, de afzet van recyclaten en een aangepast productde-sign. OVAM, FISCH-Flanders’Plastic Vision, Federplast, Centexbel-VKC en Febem, onder coördinatie van essenscia, zetten in op de opportuniteiten die het sluiten van mate-riaalkringlopen biedt voor de chemische en kunststo� ensector.

Opportuniteiten in de chemieDe vraag naar kunststo� en neem sterk toe. Veel kunststo� en zijn echter vervaardigd uit aardolie, waarvan de beschikbaarheid afneemt en de prijs stijgt. Recyclage kan (deels) een antwoord bieden. Op Europees niveau wordt echter slechts 7 % van de post-

consumer kunststoffen ingezameld en slechts 4% e� ectief gerecycleerd.

In Vlaanderen zijn er bedrijven die sterk staan op vlak van kunststofrecyclage. Ook qua inzameling staan we verder dan de meeste andere Europese regio’s en dus kun-nen we naast koploper in kunststofproductie

ook koploper worden in kunststofrecyclage. Via een combinatie van aangepast product-design, een betere selectieve afvalinzame-ling en een versterkte afzetmarkt voor recy-claten kunnen we kunststo� enkringlopen sluiten.

Verder kan duurzaam design tegelijkertijd een economische, sociale en ecologische meerwaarde brengen. Ontwerpers moe-ten daarbij beter rekening houden met het herstellen, demonteren en recycleren van producten. Tot slot kunnen partijen door de keten heen via innovatieve samenwerkin-gen komen tot een gesloten kringloop.

Vlaamse overheid stimuleertDe overheid stimuleert alvast het gebruik van recyclaat door in openbare aanbestedin-gen voor bepaalde productgroepen beoor-delingscriteria op te leggen inzake gerecy-cleerde productmaterialen. Producenten vertonen nog te vaak terughoudendheid om

recyclaten in te zetten in hun productie-proces.

Meer dan ooit zet de Vlaamse over-heid in op het verhogen van de

selectieve inzameling en recyclage van kunststof uit het restafval. Ze streeft naar een reductie met 50% ten opzichte van 2013, zowel voor huishoudens als voor bedrijven.

Ook bevordert ze de afzet van gere-cycleerde kunststo� en via een inter-

nationaal kwaliteitslabel voor gerecy-cleerde kunststof. Ze streeft daarbij naar

kwaliteitsverbetering en het verhogen van de kwaliteitsgarantie. Tot slot sensibiliseert ze producente n in de kunststof- en textiel-sector om meer recyclaat in te zetten, onder meer via de inzet van de materialenscan.

Vlaanderen zet in op duurzaamheidmet chemie als cruciale schakel

JORIS HENDRICKX

[email protected]

Op wie rekent u voor een

propermilieu?

Afval ruimt zichzelf niet op. Een vervuilde bodem wordt niet vanzelf proper. Daarom spant de OVAM zich al jaren in voor een effi ciënt afval- en bodembeleid in Vlaanderen. Maar om aan de Europese top te blijven, moeten we verder durven gaan. Daarom moedigt de OVAM zowel bedrijven als consumenten aan om duurzaam te produceren en te consumeren. Zo belasten we het milieu zo min mogelijk. En maken we samen morgen mooier. Voor meer informatie kunt u surfen naar www.ovam.be.

Advertentie-UFO-h129-b255.indd 1 13/02/2014 16:33:24

Vlaanderen staat qua inzameling verder dan de meeste andere Europese regio’s. We

kunnen naast koploper in kunststofproductie ook

koploper worden in kunststofrecyclage


EXPERTISE

G ezond en schoon water is niet vanzelf-sprekend. Met name het garanderen van de microbiologische kwaliteit is essen-

tieel. Daarom wordt er gezocht naar innovatieve en duurzame oplossingen zonder de natuurlijke eigenschappen van het water nadelig te beïnvloe-den. Filip Smaers van Roam Technology legt uit hoe zijn bedrijf daartoe tracht bij te dragen.

“Het gebruik van biociden is aan strenge regels en wetgevingen onderworpen. Momenteel worden deze op Europees niveau verder aangescherpt, zoals onder andere de biocide richtlijn (BPR) en het regelgevings-kader voor het beheer van chemische producten (REACH). Daarbij wordt men steeds strenger op het vlak van e�ciëntie, veiligheid, impact op het milieu en de gezondheid van de mens”, opent Smaers.

Duurzaam alternatief “Met onze oplossing, Huwa-San, willen we het gebruik van minder duurzame middelen voor waterbehandeling verminderen. Chloor bijvoor-beeld creëert mogelijk schadelijke bijproducten en teveel aanraking brengt dus gezondheidsimplica-ties met zich mee. Een klein deel van de bevolking is er zelfs allergisch voor.”

Smaers: “Daarom ontwikkelden we dit e�ectieve ontsmettingsmiddel op basis van een uniek gesta-biliseerde waterstofperoxide, waarvan de eindpro-ducten na de werking enkel water en zuurstof zijn. Er zijn slechts kleine hoeveelheden van nodig en er blijft geen enkel residu achter. Het gaat uiteraard over een totaalconcept dat duurzaam is.”

Toepassingen“In een Noord-Amerikaanse stad hebben we al ruim 2 jaar een succesvol project lopen voor de ontsmet-ting van al het drinkwater dat daar vanuit water-zuiveringsinstallaties naar de huishoudens loopt. We ontvingen er zopas zelfs een award voor het meest innovatieve en milieuvriendelijke project. Ook andere steden in Noord-Amerika hebben hun interesse getoond en gaan starten met chloorvrij drinkwater aan te bieden”, zegt Smaers.

“In de landen tuinbouw zorgen we op dezelfde manier voor een duurzamere waterbehandeling en -recuperatie. In de medische wereld kan het middel dienen als een beter en energiebesparend ontsmet-tingsmiddel tegen legionella. In Engeland hebben we al de toestemming om het product op deze manier in te zetten en in andere landen werken we aan het behalen van de nodige toelatingen.”

Toekomst“We evolueren naar een eenduidige Europese wet-geving die zich richt op duurzaamheid en veiligheid voor het milieu en de eindgebruiker. Nu verschillen de regels nog vaak per land, en dat maakt het moei-lijk om een innovatief product te commercialise-ren. Voor elk land moet immers een apart dossier worden ingediend. Bovendien zijn wetgevingen en voorwaarden voor labotests nog te vaak geschreven op maat van chloorbehandelingen, wat niet meer overeenkomt met de huidige mogelijkheden.”

“Huwa-San is natuurlijk een vrij nieuwe manier van ontsmetten. Het vraagt dus tijd om het voor alle toepassingen apart te registreren en zo een erken-ning te krijgen. We hebben al een succesvol proef-project achter de rug in een publiek zwembad in België, maar nu moeten we het nog bevestigen met een labotest. We zijn ervan overtuigd dat we zul-len blijven groeien en deze oplossing uiteindelijk wereldwijd op de markt zullen kunnen brengen”, besluit Smaers.

Duurzaam alternatief voor microbiologische controle van water

Scientifi c Recruiting since 1985

Dé specialist voor personeel in labo, produktie en QAOnze recruiters hebben zelf een chemische achtergrond énjaren ervaring in de industrie.

Wij plaatsen in heel België o.a.

Volledig overzicht van onze vacatures opwww.labsupport.be

T: 03 808 21 79 | [email protected]

• Laborant Quality Control• Laborant Research & Development• Laborant Pilot Plant• Administratief medewerker labo• Quality Assurance medewerker• Customer Support medewerker• Technisch-commercieel medewerker• Technisch-commercieel medewerker• Medewerker MSDS• Regulatory Affairs medewerker• Regulatory Affairs medewerker• Operator• Procesingenieur• Validatie-ingenieur

• Pilot Plant ingenieur• Projectingenieur• Labo Supervisor• R&D Manager• Sales Manager• Quality Assurance Manager

LB064-10/2014

denkt u ook aaneen schone toekomst?

voor meer info, surf naar www.huwasan.com

Een schone toekomst… dat wil toch iedereen!Huwa-San biedt een duurzaam alternatief aan voor zuiver water. Onze producten zijn 100% chloorvrij, biologisch afbreekbaar en te gebruiken in diverse toepassingsgebieden als agricultuur, thuisgebruik, waterontsmetting, industrieel, water/zwembad, dieren, ... Huwa-San, de eerste stap naar een zuivere toekomst!

JORIS HENDRICKX

[email protected]

C hemie is een breed begrip dat bestaat uit vele takken. Om alle verschillen en nuances te begrijpen, is het belangrijk dat recruiters beschikken over de juiste wetenschappelijke

en chemische kennis en zelf ook ervaring hebben in de sector. Iris Van Haezendonck is recruiter bij Lab Support, een rekruteringkan-toor voor wetenschappelijke functies. Ze deelt haar ervaring met rekrutering in de chemische sector.

“De kandidaat moet uiteraard beschikken over het juiste diploma, maar daar blijft het niet bij. Enkele vaak voorkomende vereisten zijn zin voor initiatief, zelfstandigheid, communicatief vaardig zijn en met klanten kunnen samenwerken. Ook een specifieke persoonlijk-heid, het kennen van een tweede taal en eventueel leidinggevende capaciteiten komen soms voor in het vervanglijstje van chemische bedrijven”, opent Iris.

Specialisaties versus vraag arbeidsmarkt“Er is sinds enkele jaren veel meer variatie in de opleidingen. Vroeger was er enkel de chemie, de klinische chemie en de bio-chemie. Nu zijn er meer keuzerichtingen en kiezen veel studen-ten eerder voor bijvoorbeeld biotechnologie dan ‘pure’ chemie. Voor deze afstudeerrichting is er dan weer weinig vraag vanuit de industrie.”

Diploma’s“Een diploma bachelor chemie mét optie chemie is dan weer ide-aal. Proceschemie is populair voor de functie van procesoperator. Tot slot kan men ook met een opleiding farmaceutische en bio-logische technieken makkelijk terecht in de chemie. Belangrijk in het kader van ‘duurzame chemie’ is misschien wel het vermel-den van de bachelor chemie, optie milieu, en de masters milieu. In deze opleidingen ligt er een specifieke focus op duurzaamheid. Afgestudeerden kunnen met hun diploma zowel terecht in de chemie als in meer milieugerichte functies”, besluit Iris.

“Rekrutering in chemische sector is vak apart”

KENNISPARTNERKENNISPARTNER

Filip SmaersOPERATIONS DIRECTOR & BUSINESS DEVELOPMENT EUROPE AMERICA BĲ ROAM TECHNOLOGY

JORIS HENDRICKX

[email protected]


INSPIRATIE

Waarom wemoeten inzetten op duurzame landbouw

Voor welke uitdaging staat onze landbouw vandaag?

“In 2050 zullen we met 9 miljard op deze planeet leven. We zullen niet alleen meer eten, ook ons dieet veran-dert: we eten wereldwijd meer vlees. Er is dus een gro-tere voedselproductie nodig. Daarnaast verandert ons klimaat, en dat vormt een uitdaging voor de productie van onze gewassen. Tegelijkertijd zijn er steeds min-der energie, grondsto� en en landbouwgrond voorhan-den. In West-Europa zijn we ons niet altijd bewust van deze uitdagingen. Hier staan landbouwers voor andere uitdagingen. Ze moeten steeds aan strengere regels en normen voldoen en daarbij concurreren met voedsel dat ingevoerd wordt en niet op dezelfde manier moet geproduceerd worden. Bovendien worden de prijzen die de landbouwers voor hun producten krijgen erg volatiel, waardoor hun investeringen steeds riskanter worden.”

Op welke manier kan duurzame landbouw een oplossing betekenen?

“Voortdurende innovatie kan ervoor zorgen dat er voldoende voedsel geproduceerd wordt zonder dat we onze planeet meer belasten. Tegelijkertijd verbeteren we ook het sociaal welzijn van onze maatschappij. Vandaag kunnen planten en zaden veredeld wor-den om een hoger opbrengstpotentieel of een hoger gehalte aan proteïnen, olie of vitaminen te bereiken. Daarnaast zijn er ook nieuwe technieken die toelaten dat planten minder water nodig hebben om te groeien, of in meer zoutrijke gronden of hogere temperaturen kunnen groeien. Een passend antwoord op het veran-derende klimaat.”

Hoe zit het met insecten en andere plagen die gewassen kunnen bedreigen?

“Wij zetten erg in op een ‘geïntegreerde’ gewasbe-scherming. We gebruiken verschillende technieken om de gewassen te beschermen. Zo wordt er bijvoor-beeld gekeken naar de groei van de planten. Door de zaaidatum of -dichtheid aan te passen, zorgen we ervoor dat er minder aantasting van de plant is door onkruid of insecten. Zijn er toch insecten of andere plagen, dan grijpen we in met chemische of biologi-sche middelen. We houden de kwaliteit van de planten zo hoog mogelijk en lijden zo weinig mogelijk verlies door afstervende of niet-producerende planten.”

Jullie helpen de landbouwer dus om in onzekerdere tijden hetzelfde te produceren.

“Klopt, we helpen om de oogstzekerheid en de kwa-liteit van de landbouwproductie te verbeteren en zo ook de inkomenszekerheid. Wij leveren ook meer en meer ondersteunende diensten die toelaten om onze producten optimaal in te zetten en de oogstzekerheid te verhogen. We ontwikkelen bijvoorbeeld modellen op basis van weersomstandigheden en gewasstanden waardoor we exact kunnen voorspellen welke ziekte wanneer zal voorkomen bij welk gewas. Dit helpt de landbouwers de producten optimaal in te zetten zodat hun investering maximaal rendeert.”

Onder duurzame landbouw verstaan we het produceren van voldoende en veilige landbouwproducten, met aandacht voor het milieu. Daarnaast bescherm én verbeter je de sociale en economische omstandigheden van de plaatselijke gemeenschappen. Een woordje uitleg van Marc Sneyders, marketing manager van Bayer Cropscience.

SHANNAH JONGSTRA

[email protected]

Voortdurende innovatie kan ervoor zorgen dat er voldoende

voedsel geproduceerd wordt zonder dat we onze planeet meer belasten. Tegelijkertijd verbeteren we ook het sociaal welzijn van onze maatschappij

Marc SneydersMARKETING MANAGER BAYER CROPSCIENCE

8,8 miljoen mensensterven jaarlijks van de honger

Ieder jaar wordt 222 miljoen ton voedsel verspild in de geïndustrialiseerde landen

Er is 70% meer voedsel nodig om de steeds groter, stedelijker en rijker wordende populatie te kunnen voeden in 2050

FOTO

’S: P

RIV

É


INSPIRATIE

Van duurzaam product naar duurzame therapie

Overheden en samenleving zetten steeds meer druk op de chemische industrie om actie te ondernemen in het kader van duurzaamheid. Ook bedrijven zelf zetten daar proactief op in en helpen zo mee de toekomst vorm te geven. Het breed evalueren van processen leidt tot meer innovatie, samenwerking en efficiëntie binnen het bedrijf. Bovendien kan een innovatieve en duurzame visie op de functie die een product vervult, een win-win betekenen voor zowel bedrijf als maatschappij. Janssen wil hierin een voorbeeld zijn. Interview met Peter Van Broeck, Bart Dewulf en Bert Heirman.

Duurzaamheid zit in de genen van het farmaceutische bedrijf Janssen. “Ons Credo verwijst duidelijk naar het

beschermen van het milieu en de natuurlijke rijkdommen waarvan we gebruik maken. We zijn er dus al erg lang mee bezig en hebben onze activiteiten stelselmatig verder uitge-breid”, opent Dewulf.

“Vanuit de wetenschap dat we niet alle kennis in huis hebben, is het belangrijk dat we in eerste instantie duurzame partner-ships ontwikkelen, zowel intern als extern. Ten tweede hebben we binnen ons bedrijf een globale aanpak voor het ontwikkelen van duurzame processen en producten. Ten derde zetten we in op duurzame gezond-heidsoplossingen en therapieën, waarbij we verder kijken dan het geneesmiddel alleen. In dit kader heeft Johnson & John-son reeds jaren geleden de ‘Healthy Future 2015’ doelstellingen opgesteld. Tegen 2015 wil Johnson & Johnson naast het verder reduceren van de milieuimpact van onze productie- en onderzoeksactiviteiten, ook 60 meer duurzame producten ontwikke-len, en we zijn goed op weg om dat te halen.

Ook stimuleren we al onze strategische leveranciers om twee of meer duurzaam-heidsdoelstellingen te hebben die publiek worden gerapporteerd, en motiveren we iedere medewerker binnen ons bedrijf om zijn verantwoordelijkheid te nemen en bij te dragen om onze ecologische voetafdruk te verminderen.”

Vlaamse kennis samenbrengen en uitspelenVan Broeck: “We zijn één van de pioniers van het FISCH-platform (Flanders Innova-tion Hub for Sustainable Chemistry). We beschikken in Vlaanderen over enorm veel chemische kennis, en die willen we met FISCH laten samenwerken rond duurzaam-heid. Een groot voordeel voor Vlaanderen is dat alles zich op een relatief kleine opper-vlakte concentreert. Die nabijheid van wereldspelers moeten we absoluut uitspe-len, want andere chemische topregio’s in de wereld hebben dat niet.”

“Wij zetten ons bij FISCH vooral in op duurzame chemie en procesintensifi catie. We kijken daarbij naar continuprocessen voor fijnchemicaliënchemie, waardoor

onze voetafdruk een stuk kleiner kan wor-den. Dat heeft geleid tot een consortium dat hier samen op werkt. Een ander resultaat is ‘Plant on a Truck’, waarbij we een mobiele productie-eenheid naar de grondsto� en halen in plaats van omgekeerd. Zo kunnen bijvoorbeeld afvalstromen vroeger in het productieproces - en dus beter - worden gevaloriseerd”, aldus Van Broeck.

Wereldwijde samenwerkingVan Broeck: “Buiten FISCH is Janssen ook actief in Europese projecten, zoals het AlterEgo project, dat vooral draait rond alternatieve energie zoals ultrasoon en micogolven in chemische processen. Op Europees vlak werken we onder het ‘Inno-vative Medicines Initiative’ (IMI) samen met bedrijven en academische onderzoeks-instellingen aan duurzamere productie-methoden om geneesmiddelen te ontwik-kelen.”

“Wijzelf dragen bij aan de uitbouw van een Europese hub voor de ontwikkeling van duurzame katalytische technologieën voor de chemische synthese. Ook trachten we een informatiecentrum uit te bouwen voor

beste praktijken op het gebied van groene chemie. We stellen daarbij pakketten samen voor de opleiding van toekomstige weten-schappers, omdat we weten dat dit een hef-boome� ect zal creëren wanneer zij op de arbeidsmarkt komen.”

Open innovatieDewulf: “Bij al deze partnerships hechten we grote waarde aan open innovatie. We moeten steeds meer buiten de muren van ons bedrijf leren kijken en kennis van ver-schillende betrokken partijen bijeenbren-gen. Via samenwerking kunnen we meer realiseren en meer waarde voor de maat-schappij genereren. In het zoeken naar meer duurzame oplossingen kijken we niet enkel naar onze producten, maar naar de hele the-rapie voor een patiënt.”

“We willen komen tot een lagere impact van onze medicijnen op het milieu, en daarbij brengen we de hele levenscyclus in rekenschap. We werken breed samen met zowel NGO’s, academische instellingen als generische producenten om op een weten-schappelijke manier doorheen de hele levenscyclus ‘hotspots’ te identifi ceren, op

Een groot voordeel voor Vlaanderen is dat

alles zich op een relatief kleine oppervlakte concentreert. Dat moeten we absoluut uitspelen

Peter Van BroeckDIRECTOR CHEMICAL TECHNOLOGY & PROCESS CONTROL BĲ JANSSEN


KENNISPARTNER

basis van de te verwachten impact priori-teiten te stellen en daar dan zeer specifi ek oplossingen voor te zoeken.”

Globale interne duurzaamheidsaanpakDewulf: “Los van onze talrijke part-nerships hebben we binnen Johnson & Johnson met Earthwards® een globale interne aanpak om duurzame processen en producten te ontwikkelen. Dit moet een antwoord bieden op de verschillende uitdagingen waarmee we te maken krij-gen, zoals het aanzienlijke gebruik van grondsto en en de e ciënte behandeling van afvalstromen.”

“Onze Earthwards® aanpak steunt op het geloof dat het ontwikkelen en produceren van meer duurzame producten belangrijk is in het creëren van een gezonde toekomst voor zowel het milieu als onze patiënten. Door proactief te werken aan duurzaamheid komen we tegemoet aan de eisen van onze stakeholders, die alsmaar meer verwachten op het vlak van het duurzamer aanleveren van producten. Belangrijk in het hele ver-haal is de ondersteuning en motivering van

iedere medewerker die opportuniteiten ziet, ongeacht zijn discipline of afdeling.”

Dewulf: “We hebben Earthwards® opge-start in 2009, en intussen is het project verder geëvolueerd. Bij de start was het een wereldwijd project om het duurzaamheids-profi el van een 60-tal van onze producten te verbeteren, onze productteams te enga-geren en te erkennen. Sinds eind vorig jaar zijn we gestart om de Earthwards® aanpak te integreren in alle processen doorheen ons bedrijf. We willen continu en voor ieder nieuw product duurzame innovatie stimu-leren.”

Aanpak en resultaten“De aanpak bestaat uit vier stappen. Ten eerste moet ieder product in overeenstem-ming zijn met alle wettelijke vereisten. Ten tweede zoeken we doorheen de levenscy-clus van een product naar verdere oppor-tuniteiten om de impact te reduceren. Ten derde creëren we projecten om die geïden-tifi ceerde reducties ook daadwerkelijk uit te voeren. In de laatste fase evalueert een wereldwijd en ona� ankelijk expertpanel of het uiteindelijk duurzamere product in

aanmerking komt voor een Earthwards® erkenning. Onze doelstelling met Janssen is het behalen van 10 zulke erkenningen tegen eind 2015”, aldus Heirman.

“In het kader van deze erkenningen boekten onze procesontwikkelingsafde-ling al heel wat winsten. Recent hebben we het productieproces van een narcotische pijnstiller verbeterd. We realiseerden 42% verbetering in de input van grondsto en die nodig is om een afgewerkt product af te leveren. Door groene technologie- en che-mieprincipes toe te passen reduceerden we het watergebruik met 71%. Voor een oncolo-gische middel verminderden we het grond-sto engebruik met 64%, het watergebruik met 78% en de output aan gevaarlijk afval met 87%. Zo’n resultaten betekenen een winst voor de hele maatschappij.”

Ruimere blik door therapie heenDewulf: “We moeten ook verder kijken dan onze geneesmiddelen alleen. Door onze blik te verruimen naar de therapie in haar geheel kunnen we een nog grotere invloed uitoefenen. Daarbij evalueren we alle aspecten, van de ontwikkeling van een pro-

duct tot de toediening ervan. We stellen in dat kader onze kennis van ‘best practices’ ter beschikking van overheden en andere actoren in het proces, zoals ziekenhuizen en dokters.”

“Samen kunnen we de totaalimpact ver-minderen én het patiëntencomfort verbete-ren. Vaak gaan deze immers samen. Daarbij denken we aan de ontwikkeling van genees-middelen die minder vaak moeten worden toegediend omdat ze langer werkzaam blij-ven in het lichaam, of geneesmiddelen die twee actieve sto en tegelijk bevatten wan-neer de therapie dat vereist. Zo win je in e -ciëntie, zowel inzake verpakking, distributie als einde levenscyclusimpact bij de gebrui-ker. Bovendien trachten we de diagnose te verbeteren. Daardoor zal men sneller de juiste geneesmiddelen kunnen toedienen, wat opnieuw moet leiden tot meer e ciën-tie, een kortere therapieduur en een hogere kans op genezing.”

JORIS HENDRICKX

[email protected]

Vanuit de wetenschap dat we niet alle kennis in huis hebben,

is het belangrijk dat we in eerste instantie duurzame partnerships ontwikkelen, zowel intern als extern

Bart DewulfDIRECTOR PRODUCT STEWARDSHIPCOMPLIANCE BĲ JANSSEN

Voor een oncologische middel verminderden we het grondsto engebruik

met 64%, het watergebruik met 78% en de output aan gevaarlijk afval met 87%. Zo’n resultaten betekenen een winst voor de hele maatschappij

Bert HeirmanSENIOR PRINCIPAL PRODUCT STEWARDSHIPCOMPLIANCE BĲ JANSSEN


INSPIRATIE

KENNISPARTNER

KENNISPARTNER

I n het kader van duurzaamheid gaan bedrijven op zoek naar middelen om hun processen en producten te optima-

liseren. Zo komen ze terecht bij bedrijven zoals CECA Belgium. Peter Verhaegen, Plant Manager bij CECA Belgium geeft enkele voorbeelden van hoe specifi eke chemische verbindingen een positieve invloed kun-nen hebben op de duurzaamheid van ver-schillende toepassingen.

“Onze formulaties worden aan bestaande producten toegevoegd, om ze zo een duur-zame meerwaarde te geven”, opent Verhae-gen. “Een goed voorbeeld is een component die wordt toegevoegd bij het gieten van asfalt. Zo slaagt men erin om te asfalteren aan temperaturen lager dan 100°C. Dat resul-teert in een energiebesparing tot 50% en tot 90% minder uitstoot van schadelijke gassen en sto� en. Het is een perfecte illustratie van hoe één product dat in kleine hoeveelheden wordt toegevoegd, toch een signifi cante verbetering kan betekenen op het vlak van

duurzaamheid en e� ciëntie. We zijn hierin de nummer één in Europa”, aldus Verhaegen.

Kraakwit recyclagepapier“Vroeger was gerecycleerd papier door inktresten donker van kleur. Dankzij ons additief in het recyclageproces slaagt men er nu in om het veel e� ciënter te ontink-ten. Het papier kan hierdoor tijdens het blekingsproces diepgaander worden ont-kleurd en terug naar volwaardig papier worden omgezet. Deze oppervlakte actieve werking van onze producten wordt even-eens veelvuldig aangewend om solvent-vrije verven tot hoogkwalitatieve verven te transformeren.”

Stevigere zetels en beddenVerhaegen: “Andere specifi eke verbindingen worden dan weer toegevoegd aan polyu-rethaan, wat het belangrijkste bestanddeel is van onder meer polyurethaanlijm en -ver-nis, matrassen, autozetels of de bekleding van dashboards. Zo slaagt men erin om de structurele eigenschappen van deze pro-ducten signifi cant te verbeteren: steviger, soepeler en minder onderhevig aan slijtage. Het resultaat is dus een product met een lan-gere levenscyclus.”

Grotere windmolens“Een meer recent product wordt toegepast in de assemblage van windmolens. Deze

worden namelijk alsmaar groter en e� ci-enter. De aan elkaar gelijmde wiekbladen moeten bijgevolg nog lichter en steviger worden, en bestand zijn tegen koude, wind en zout. Een speciale lijm voldoet aan deze voorwaarden dankzij onze specifi eke addi-tieven.”

Pionier in EuropaVerhaegen: “Ceca Belgium behaalde als eer-ste in Europa het ISO 50001 certifi caat. Dat komt onder meer omdat we als jong bedrijf al van bij de opstart in 2001 meteen hebben gekozen voor de modernste technieken. Met het zicht op verdere energieoptima-lisatie stellen we onze werkmethoden en

chemische processen in vraag en zoeken we continu naar alternatieven. Ons ener-giegebruik is zo nog met 30% gedaald, iets wat je zelden ziet bij jonge bedrijven.”

“Enkel door continu te blijven inzet-ten op innovatie zullen we vooruit kun-nen blijven op andere regio’s. Dat vraagt investeringen, maar zal op termijn resul-teren in bijkomende werkgelegenheid en toegevoegde waarde voor Vlaanderen. De vraag naar hoogtechnologische en specia-listische duurzame producten zal immers enkel maar stijgen”, besluit Verhaegen.

“Continu zoeken naar alternatieve processen”

P olymer OLED zou wel eens de vol-gende grote stap kunnen zijn in de algemene trend naar e� ciëntere,

duurzamere en meer gepersonaliseerde ver-lichting. Jumma Nomura, Manager of Plan-ning & Development bij Sumitomo Chemi-cal Europe, werpt een licht op de mogelijk-heden en op wat we mogen verwachten van deze revolutionaire technologie.

“De lichtbron op zichzelf zal fl interdun, vederlicht én fl exibel worden en kan dus op nieuwe manieren worden aangebracht. Polymer OLED verlichting is haast even dun als papier en spaart dus enorm veel ruimte uit in vergelijking met de LED ver-lichting die nu reeds op de markt te verkrij-gen is”, opent Nomura.

Meer ruimtelijke vrijheid“Omdat de ruimte e� ciënter kan worden gebruikt, krijgt de architect of interieur-designer dus meer vrijheid om creatief om te springen met verlichting. Deze kan wor-den aangebracht tegen muren, als accent-verlichting in etalages of kasten, rondom spiegels, over het hele oppervlak van pla-fonds, noem maar op. Bovendien kan deze gebruikt worden voor grote signalisaties of beeldprojecties, zonder echt plaats in te nemen. Verlichting zal dus volledig kunnen worden gepersonaliseerd, naargelang de behoeften van de klant”, aldus Nomura.

Beter voor het milieu“Op het vlak van milieu is een eerste voor-deel dat de productie ervan e� ciënter en goedkoper wordt door de simpele struc-tuur ervan. Ook bevat de verlichting geen kwik. Polymer OLED verlichting verbruikt bovendien zeer weinig energie en er komt haast geen warmte vrij. Dat maakt koeling overbodig, opnieuw een energiebesparing. Intussen werken we verder aan de verbe-tering van de levensduur van de technolo-gie, wat op langere termijn moet leiden tot minder afval en grondsto� enverbruik.”

Nomura: “Het voordeel van Polymer OLED verlichting is dat we echt kunnen evolueren van gefocuste verlichting naar meer gespreide verlichting die natuurlij-ker aanvoelt en dus dichter aanleunt bij zonlicht. Dat zal de levenskwaliteit aan-zienlijk verhogen. Tot voor kort was er nog veel plaats nodig om grote verlichtingspa-nelen te verwerken die dat e� ect konden creëren, maar die barrière valt nu dus weg. Ook geeft deze technologie meer mogelijk-heden op het vlak van de kleurenvariaties, de vorm en de dynamiek van de lichtbron.”

Toepassingen“Sumitomo Chemical startte in 2014 met de verkoop van OLED lichtpanelen. Omdat wijzelf nu liever focussen op de procesver-betering van de lichtpanelen, zijn we op zoek naar partners om deze toe te passen in eindproducten. Momenteel wordt de tech-nologie al gebruikt door designers in onder meer restaurants en musea, maar we zien ook veel potentieel in de auto-industrie en de huisdecoratie.”

“In samenwerking met de bekende Japanse lichtdesignster Motoko Ishii stel-den we de technologie onlangs voor op de tentoonstelling ‘Light+Building’ in Frank-furt. Daar kregen we alvast veel positieve reacties. Het is dus slechts een kwestie van tijd vooraleer je ook in de winkel producten zal vinden waarin Polymer OLED verlich-ting verwerkt zit”, besluit Nomura.

Grote stap vooruit in duurzame verlichting

JORIS HENDRICKX

[email protected]

JORIS HENDRICKX

[email protected]

Peter VerhaegenPLANT MANAGER BĲ CECA BELGIUM

Eén product kan in kleine hoeveelheden

worden toegevoegd, maar toch een signifi cante verbetering betekenen op het vlak van duurzaamheid en e� ciëntie

De lichtbron op zichzelf zal

fl interdun, vederlicht én fl exibel worden en kan dus op nieuwe manieren worden aangebracht

Jumma NomuraSUMITOMO CHEMICAL EUROPE

WWW.DUURZAMECHEMIE.BE

Ook op het vlak van roetfilters voor dieselwagens zijn er heel wat innovatieve toepassingen. Lees meer op onze website.


INSPIRATIE

Biobased grondstoffen gaan een mooie toekomst tegemoet, onder meer in het domein van verven en lakken.

Er wordt collectief onderzoek georgani-seerd op Europees niveau voor verven en coatings, maar ook in samenwerking met de competitiveitspolen op regionaal niveau. De beschikbare biobased grondstof-fen en grondsto� en die a� omstig zijn van recyclage, worden geëvalueerd. Er bestaan labels die de prestaties van het product weergeven. Dankzij die labels kunnen we de aandacht vestigen op verven met een posi-tieve milieu-impact (beperkte emissie van vluchtige organische sto� en), of verven die werden geproduceerd met biobased grond-sto� en en dit op basis van een bepaald pres-tatieniveau (duurzaamheid, adhesie, enz.).

De onderzoeksresultaten zijn in de eerste plaats bestemd voor de industriële bedrij-ven en moeten hen helpen hun weg te vinden in al die beschikbare alternatieven. Vandaag zijn deze industriële bedrijven steeds meer bereid om de onderzoeksresul-taten ook toe te passen en dat was oorspron-kelijk niet altijd het geval. Er is een reële bewustwording merkbaar op dit vlak.

Sleutels van het succesBij de ontwikkeling van deze grondstof-fen moeten we rekening houden met een aantal belangrijke criteria. We moeten ze in de eerste plaats kunnen integreren in performante coatings, dat is een absolute voorwaarde om interesse te wekken. De kostprijs is uiteraard een tweede doorslag-gevende factor. We mogen ook niet vergeten dat er al tientallen jaren wordt gewerkt aan de optimalisering van de extractieprocedés voor op aardolie gebaseerde grondsto� en. Dat alles kan dus niet in enkele maanden tijd worden gerealiseerd. Vandaag wordt er eerder gezocht naar innovatieve formu-leringen voor deze chemische sto� en die a� omstig zijn van planten dan naar een vervanging voor alle grondsto� en op basis van aardolie.

Bij de formulering moeten de onderzoe-kers overigens rekening houden met een aantal essentiële elementen: de kwaliteit van de binnenlucht, de duurzaamheid van

het systeem, enz. We hebben dus coatings nodig die de evolutie van de reglementering kunnen volgen. En we mogen nooit uit het oog verliezen dat moleculen die van plan-ten a� omstig zijn schadelijker kunnen zijn dan moleculen die uit aardolie worden gewonnen. Het is dus erg belangrijk dat er in het onderzoek aandacht wordt besteed aan dit soort details.

Ook de communicatie verdient aandacht: in het begin hebben de bedrijven niet altijd e� ciënt gecommuniceerd. Ondertussen werd de aanpak op dit vlak grondig herzien om het initiatief structureel te positione-ren ten opzichte van de voordelen van deze grondsto� en. Een nieuwe benadering die resultaten oplevert.

Veelbelovende vooruitzichtenDe sector blijft zich ontwikkelen. Er bestaan al talrijke innovaties voor polyurethanen en het onderzoek inzake acrylproducten gaat goed vooruit. Er werd ook reële voor-uitgang geboekt op het vlak van vluchtige organische sto� en, de overgang op het

niveau van solventverven, hedendaagse generaties watergedragen verven, enz. De formulering van verven op basis van gluten wordt eveneens onderzocht. Hieruit blijkt duidelijk hoe dynamisch het onderzoek is. De verfsector is technisch zeer innovatief, het is een van de belangrijke sectoren van de chemie die zich heeft kunnen aanpassen aan de milieureglementering.

In ons land is de begeleiding van het onderzoek erg performant. De bemidde-lingsactoren spelen een fundamentele rol, zoals de organismen die het onderzoek valoriseren in de universiteiten, de organis-men die de bescherming van het intellectu-eel eigendom of de innovatie begeleiden en de competitiviteitspolen die waardevolle ondersteuning bieden voor de ontwikke-ling van deze grondsto� en. De onderzoeks-centra helpen om fi nanciering te vinden voor de onderzoeksprogramma’s. Zo kun-nen de KMO’s evolueren in deze domeinen dankzij de begeleiding waarvan ze genie-ten. Allemaal initiatieven die wijzen op een veelbelovende toekomst.

Innovatie in de verfsector

Your Partner in Coatings Science & Technology

CoRI - Coatings Research Institute - Pierre Holoffelaan, 21 - BE - 1342 Limelette - Belgium - Tel + 32 2 653 09 86 - Fax +32 2 653 95 03 - [email protected] - www.cori-coatings.be

Als bron van technologische innovaties en steun aan de ontwikkeling van de bedrij-ven in de sector van de oppervlakte-coatings speelt het CoRI een cruciale rol van «technologische voedingsbodem». Het CoRI steunt de bedrijven bij het stimuleren van innovatie, toegepaste technolo gieën, onderzoek naar nieuwe grondstoffen, per-formante en milieuvriendelijke producten, de voorbereiding en de behandeling van oppervlakten en testen voor en na de toepassing. De missie van het CoRI bestaat erin hulp

en ondersteunende diensten aan te bieden door middel van aangepaste analyses en metingen, het oplossen van problemen, contractueel onderzoek, technische onder-steuning en opleidingen voor verffabrikan-ten, grondstoffenleveranciers, professionele schilders en industriële gebruikers. Het CoRI staat in contact met de gehele waardeketen, van de academische wereld, andere onderzoekscentra, grondstoffen-leveranciers, leveranciers van uitrusting, formuleerders, schilders en verzekeraars tot de gebruikers. De expertisedomeinen

die in het CoRI worden behandeld zijn: kleefkracht en adhesie, colorimetrie, cor-rosie, duurzaamheid, interne beperkingen, mechanische eigenschappen, nanotechno-logie, formulering van verven en coatings, poederverven, reologie, smart coatings, systemen van onder UV- en EB-reticulatie, emissies van vluchtige organische stoffen van coatings, de beschikbaarheid en de performantie van biobased alternatieven voor petrochemische grondstoffen en de valorisatie van afval afkomstig van de verf-productie.

COIPRD0034_57761 Ann mediaplanet_NL_255x95.indd 1 03/11/14 15:38

OPLEIDING

Groene chemie op de schoolbankenDe focus van de opleiding Chemie aan Thomas More komt steeds meer te liggen op duurzaamheid. Aan het woord: Steven Vreysen, docent organische chemie.

“Sinds een paar jaar besteden we bij Thomas More meer aandacht aan duurzame chemie, zowel in de praktijk als in de theorie. Zo krij-gen studenten in hun eerste jaar een alge-mene inleiding over duurzaamheid en wor-den de 12 principes van de groene chemie in het derde jaar bijgebracht. Daar ligt de focus op het gebruik van katalysatoren om chemi-sche reacties te ‘vergroenen’. Daarnaast zitten er elementen van duurzame chemie en duur-zame procestechnologie verwerkt in onze standaardlabo’s, waar studenten bijvoorbeeld werken met microreactoren. Dat is een pak e� ciënter dan de grote batchreactoren.”

Onderzoeksgroep“Een aantal studenten werkt ook actief mee in onze onderzoeksgroep RADIUS. Hier wordt bestudeerd hoe biogebaseerde chemische grondsto� en geëxtraheerd kunnen worden uit insecten. Daarnaast onderzoeken we hoe we solventen van de chemische industrie kunnen hergebruiken en kijken we hoe we gebruik kunnen maken van microreactoren in de chemische industrie.”

“Bij de curriculumhervorming die volgend jaar van start gaat, willen we nog meer aan-dacht besteden aan duurzame chemie. Dit zal dan ook een apart vak worden in het tweede jaar. De principes van groene chemie moeten zo veel mogelijk ingebed worden in de oplei-ding. In de procestechnologische vakken zal naast de traditionele chemische technologie ook aandacht worden besteed aan nieuwe procestechnologie. Aan de andere kant heb je de chemische reacties zelf, waar studenten inzicht krijgen in hoe traditionele reacties ‘vergroend’ kunnen worden. Zo creëren zij een andere mentaliteit, wat hen én de indus-trie van pas zal komen wanneer ze later in een bedrijf terecht komen.”

SHANNAH JONGSTRA

[email protected]

De verfsector is één van de belangrijke

sectoren van de chemie die zich heeft kunnen aanpassen aan de milieureglementering


INSPIRATIE

V laanderen vormt samen met Nederland en het Ruhrgebied een topregio

op het vlak van chemie, een sector waaraan het een belangrijk deel van zijn welvaart dankt. Maar liefst 25% van de Vlaamse industriële omzet komt vanuit de chemische sector. Gezien het veranderende energie- en grondsto� enlandschap en de verplaatsing van de markten moet we echter absoluut innove-ren, willen we aan de top blijven. Ludo Diels en Florian Graichen van onderzoeksorganisatie VITO geven uitleg.

“De Europese chemie staat onder druk. Om hier iets aan te doen, wordt ingezet op ‘Smart spe-cialisation’, waarbij duurzame en beschikbare grondstoffen zoals CO2 en biomassa worden benut. Anderzijds werken we aan pro-cesintensifi catie”, opent Diels. “Bij procesintensifi catie trachten we met minder meer te produceren. In combinatie met nieuwe grond-sto� en zal de chemische industrie zo duurzamer kunnen produceren en nieuwe chemicaliën kunnen maken. Dat zal leiden tot meer performante materialen waarbij minder toxische componenten nodig zijn. Europa neemt hierin de leiding omdat we over enorm veel technologische ervaring en exper-tise beschikken.”

Biomassa en CO2 als grondstofGraichen: “Biomassa en CO2 kun-nen worden aangewend voor het creëren van nieuwe bruikbare moleculen, maar dat houdt heel wat uitdagingen in. In de voed-selproductie zijn er nog heel wat nevenstromen die kunnen worden gebruikt door de chemische sector.

Biomassa kan speciaal gekweekt worden voor de industrie of we kunnen nevenstromen uit de land-bouwen voedselproductie gebrui-ken.”

VITO verbetert procesefficiëntie“We zijn er ons niet altijd van bewust, maar Vlaanderen behoort wel degelijk tot de wereldtop op vlak van duurzame chemie. In die hele keten speelt VITO een bijzon-dere rol: we slaan de brug tussen fundamenteel onderzoek en inno-vatie en de toepassing in de prak-tijk. We leggen met andere woor-den de basis voor nieuwe industri-ele toepassingen.”

Diels: “Zo werken we bijvoor-beeld op de combinatie van conversie- en separatieproces-sen. Door de chemische reactie samen met de scheiding te laten

gebeuren, en niet ervoor, zorgen we voor een hogere e� ciëntie. Zo ontwikkelden we een membraan om in een buthanol fermentatie-proces de buthanol rechtstreeks te recupereren uit de fermentor. Buthanol kan aangewend worden als biobrandstof of als chemische bouwsteen. Ons proces laat toe om veel hogere concentraties te kun-nen produceren. Hierdoor kan de fi nale destillatie uitgevoerd wor-den met minder energie en een lagere CO2-uitstoot.”

“Ook voor algen maakten we een membraan dat de procese� ciën-tie verhoogt”, vult Graichen aan. “Het oogsten van algen gebeurt normaal met centrifugatie, maar kan nu met een lager energie-verbruik worden uitgevoerd. Via speciaal ontwikkelde electroden waarop we micro-organismen immobiliseren, bekomen we een

meer e� ciënte omzetting van CO2 naar chemische bouwstenen.”

Nu investeren“We gaan steeds meer richting een circulaire economie waarin er niet langer sprake is van afval of rest-sto� en. Er liggen enorme kansen voor het grijpen en de chemische industrie kan hierin een cruciale rol spelen. Het is daarom noodzakelijk dat Vlaanderen inzet op de nodige testen productiefaciliteiten om zo de leiding te nemen en ondersteu-ning te geven aan de chemische sec-tor. We moeten onze expertise hier lokaal ontwikkelen en demonstre-ren en nadien wereldwijd uitdra-gen. Op die manier kunnen we onze wereldwijde positie veiligstellen”, besluit Diels.

JORIS HENDRICKX

[email protected]

“Vlaanderen behoorttot de wereldtop”

PROCESINTENSIFICATIE❱ Effi ciëntere omzetti ng , zuiverdere producten, hogere opbrengsten❱ Lager energieverbruik, minder afval en emissie

DUURZAME GRONDSTOFFEN❱ Vervangen van fossiele grondstoff en door hernieuwbare grondstoff en, vb. biomassa en CO2

MEMBRAANTECHNOLOGIE❱ Verminderd energieverbruik❱ Scheiding zowel op groott e als op affi niteit❱ Behoud gewenste eigenschappen van producten

VITO maakt industriële processen effi ciënter, sneller en groener

20JAAR EXPERTISE

750MEDEWERKERS

26NATIONALITEITEN

400PATENTEN WERELDWIJD

WWW.VITO.BE

CARRIÈRE

Nood aan scheikundigenDe firma’s die ingenieurs en wetenschappers in dienst willen nemen om aan projecten te werken, staan voor een grote uitdaging. Jean-François Art, directeur Hays Life Sciences België, legt uit:

“Het is niet eenvoudig om de nodige teams te vinden om deze projecten tot een goed einde te brengen. De vraag naar project-leiders is groot. Op het gebied van afval bestaat hun taak bv. uit de analyse van binnenkomend materiaal om te weten hoe het te behandelen, hoe de bestand-delen te scheiden, enz. Een van de prioriteiten van de Europese wetgeving is de toxiciteit van de elementen. Voor wetenschappers en scheikundigen is er dus veel werk aan de winkel, en dat zal ook in de toekomst zo blijven.”

Toekomstmogelijkheden“De uitdaging bestaat erin om zowel in België als in het bui-tenland mensen te vinden om dit soort projecten te realiseren. Veel studenten kozen de richting biologie, meer bepaald de mole-culaire biologie, om specifi ek in de wereld van de farmaceutica en de biowetenschappen te wer-ken. Het tekort aan laboranten en scheikundigen in het alge-meen is zeer groot en zuivere scheikundigen zijn zeer moeilijk te vinden. We merken dat steeds minder jongeren een carrière in de chemische sector starten, maar ze hebben ongelijk. De job-mogelijkheden zijn namelijk immens. In de chemische sector zijn de gevraagde niveaus zeer uiteenlopend: bachelors, masters, ingenieurs, enz. De jongeren zou-den zich dus beter bewust wor-den van de toekomstmogelijkhe-den die de chemie hen biedt.”

We gaan steeds meer richting een circulaire

economie waarin er niet langer sprake is van afval of reststo� en. Er liggen enorme kansen voor het grijpen en de chemische industrie kan hierin een cruciale rol spelen

Ludo Diels en Florian GraichenONDERZOEKSORGANISATIE VITO

FOTO

: PH

ILIP

PE

DE

CLE

RC

Q

Bij Janssen zoeken wij naar antwoorden op enkele van de moeilijkste vragen in de gezondheidszorg. Wij denken dat niets krachtiger is dan samenwerking. Er mogen geen barrières zijn in de zoektocht naar baanbrekende behandelingen.

Samenwerking gaat verder dan nieuwe behandelingen. Van de eerste ontdekking tot toegang en distributie, zoeken wij partners die hetzelfde willen als wij: betere uitkomsten voor onze patiënten. Onze missie stimuleert ons. Onze patiënten inspireren ons. We werken met de hele wereld samen voor de gezondheid van iedereen.

www.janssenbelgium.be

Samenwerking.Dat is nu wat we een medische doorbraak noemen.

JANSSEN PHARMACEUTICA NV

www.facebook.com/janssenbelgium

www.twitter.com/janssenbelgium

www.youtube.com/janssenbelgium

Duurzame chemie

Documents

Transcript of Duurzame chemie