DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

71
DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp

Transcript of DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Page 1: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

DRP

Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale

Jeugdhulp

Page 2: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

2

Doelstellingen

• Informatie aanbieden over de wetgeving betreffende het DRP

• Concrete voorbeelden aanbieden rond de toepassing van de wetgeving in de praktijk

• De behandelde wetgeving leren toepassen a.d.h.v. het in groep oplossen van aangeboden casussen en een quiz

• Ruimte aanbieden voor vragen en ervaringsuitwisseling

Page 3: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

3

Situering van het DRM: Ontstaansgeschiedenis

•Eigen statuut voor de MJ binnen de JH• rechten op een samenhangende en uniforme wijze regelen• ongeacht sector of HV vorm• Betere rechtsbescherming

•DRM: goedgekeurd 07/05/2004, publicatie BS 04/10/2004, in werking op 01/07/2006

Page 4: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

4

Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp

Principes

• Toegankelijkheid• Vraaggerichtheid• Subsidiariteit• Participatie• Acceptatie• emancipatie

Page 5: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

5

Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp

Modulering

Module = beschrijft een duidelijk afgelijnd deel van het hulpaanbod

Page 6: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

6

Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp

Rechtstreeks versus niet rechtstreeks toegankelijke hulp

Het onderscheid wordt gemaakt op basis van 3 gewogen criteria:

• Frequentie• Intensiteit• Duur

RTJ beoogt:

• Rechtstreekse toegang tot de hulpverlening• Meest geschikte hulp, binnen redelijke termijn, volgens beschikbare hulp• Waken over tijdig inzetten van module diagnostiek

NRTJ via TOEGANGSPOORT

Page 7: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

7

Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp

Crisis en gerecht

• Netwerken crisisjeugdhulpverlening

• Gerechtelijke jeugdhulp = opgelegd bij gerechtelijke beslissing

Page 8: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

8

Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp

Situering CLB

• Nadruk op vrijwillige hulp• Subsidiariteit• Draaischijffunctie• Modules• Toelevering van diagnostiek• Kortdurende HV, zelfstandig blijven handelen• Subsidiariteit CLB≠IJH

Page 9: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

9

Toepassingsgebied van het DRM

Op 01/07/2006 werd het DRM van kracht in alle betrokken sectoren van de Integrale Jeugdhulp:

• Algemeen Welzijnswerk• Bijzondere Jeugdbijstand• Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg• Centra voor Integrale Gezinszorg• Centra voor Leerlingenbegeleiding• Kind en Gezin• Vlaams agentschap voor personen met een handicap

Page 10: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

10

Bekwaamheid van de minderjarige

Artikel 4

§1.Onverminderd de rechten van de ouders oefent de MJ de rechten, opgesomd in dit decreet zelfstandig uit.

• Algemeen uitgangspunt DRM = MJ = bekwaam

><

• Burgerlijk recht is de MJ wel rechtsbekwaam maar handelingsonbekwaam en kan de MJ geen rechtshandelingen stellen.

• Feitelijke handelingen kan een MJ wel stellen: info opvragen, bezoek krijgen…

Page 11: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

11

Bekwaamheid van de minderjarige

• Bijzondere regeling voor 3 rechten moet een afweging worden gemaakt:• Recht op instemming met buitengerechtelijke jeugdhulp• Recht om niet tegen zijn wil van zijn ouders gescheiden te worden• Recht op toegang tot het dossier

Indien MJ is tot een redelijke beoordeling van zijn belangen in staat oefent hij deze rechten zelfstandig uit

= Oordeel van de HV’er

= In overleg en dialoog met MJ en ouders

= Geen éénmalige beslissing

Page 12: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

12

Bekwaamheid van de minderjarige

De HV’er kan rekening houden met:

• De persoonlijkheid van de MJ• Vroegere ervaring• Emotionele factoren• De aard van de situatie• De familiale en sociale omstandigheden• De intelligentie en maturiteit• De te nemen beslissing

Page 13: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

13

Bekwaamheid van de minderjarige

Vermoeden van bekwaamheid

• Vanaf 12 jaar• Vermoeden is weerlegbaar• MJ> 12 jaar bewijslast ligt bij HV• MJ <12 jaar bewijslast ligt bij MJ

Page 14: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

14

Bekwaamheid van de minderjarige

Enkele hulpmiddeltjes om de MJ bekwaam te achten:

•MJ komt zelf hulp vragen•MJ geeft aan info te begrijpen en op zichzelf te kunnen toepassen•MJ kan aangeven waarom hij al dan niet op aanbod ingaat, kan vergelijken met vroegere ervaringen

Mogelijke situaties waar de hulpverlening de bekwaamheid kan weerleggen:

•Mentale handicap•MJ = verward

Page 15: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

15

Belang van de minderjarige

Artikel 5

Het belang van de MJ vormt de belangrijkste overweging bij het verlenen van JH.

= Overkoepelend principe• Moet gelezen worden met alle andere bepalingen uit het DRM

• Wordt vastgesteld in dialoog met MJ

• Vastgesteld met respect voor mening en verantwoordelijkheden van ouders

• Wanneer 2 rechten uit het DRM conflicteren is het

Belang van de MJ doorslaggevend!

Page 16: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

16

Belang van de minderjarige

Wat is het belang van de MJ?

= Niet enkel in te vullen door de MJ, ook derden kunnen daarvoor informatie aanbrengen

• Welke rechten zijn van toepassing in de concrete situatie?• Hoe kijkt de MJ tegen zijn situatie?• Wat is volgens hem in zijn belang?• Is de MJ in staat in te schatten wat het beste voor hem is in de

concrete situatie?• Zijn er ≠handelingsmogelijkheden die in het belang van de MJ zijn?

Welke is volgens jou het meest in zijn belang?• Wat is volgens de ouders in het belang van hun kind?• …

Page 17: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

17

Rechten van de minderjarige

• Recht op jeugdhulp• Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke

jeugdhulp• Recht op informatie en duidelijke communicatie• Recht op respect voor het gezinsleven• Recht op inspraak en participatie• Recht op een dossier• Recht op privacy• Recht op een vrij besteedbaar bedrag• Recht op een menswaardige behandeling• Klachtrecht

Page 18: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

18

Recht op jeugdhulp

Artikel 6

De rechten die in dit decreet zijn opgesomd, gelden zonder onderscheid voor alle minderjarigen.

Er mag onder meer geen onderscheid gemaakt worden naar ras, huidskleur, geslacht, taal,…

Page 19: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

19

Recht op jeugdhulp

Artikel 7

Binnen het beschikbare jeugdhulpaanbod heeft de minderjarige recht op jeugdhulp, zoals bepaald in artikel 6 van het Decreet Integrale Jeugdhulp.

Jeugdhulp moet:• Ontplooiingskansen vrijwaren• Welzijn en gezondheid bevorderen• Bijdragen tot een zo volledig mogelijke integratie in de maatschappij

Page 20: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

20

Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp

Artikel 8

De minderjarige heeft het recht om geïnformeerd vrij in te stemmen met de buitengerechtelijke jeugdhulp of die hulp te weigeren.

= Informed consent

Page 21: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

21

Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp

Artikel 9

Als buitengerechtelijke jeugdhulp die past bij de jeugdhulpvraag of jeugdhulpbehoefte van de minderjarige, door meerdere jeugdhulpaanbieders kan worden verstrekt, heeft de minderjarige het recht om de jeugdhulpaanbieder vrij te kiezen en om zijn keuze nadien te wijzigen, behoudens beperkingen die bij of krachtens wet of decreet zijn opgelegd.

De keuzevrijheid is niet absoluut maar gebonden aan beperkingen die krachtens de wet of het decreet zijn opgelegd.

Vb DCLB: werkgebied

Page 22: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

22

Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp

Artikel 10

§ 1. Bij buitengerechtelijke jeugdhulp heeft de minderjarige te allen tijde het recht de interventie van een bepaalde jeugdhulpverlener te weigeren, voorzover de opdracht en de organisatie van de jeugdhulpvoorziening dat toelaten. De weigering mag de jeugdhulpverlening van de jeugdhulpvoorziening aan de minderjarige niet in het gedrang brengen.Op verzoek van de minderjarige wordt de weigering, bedoeld in het vorige lid, schriftelijk vastgelegd en toegevoegd aan het dossier van de minderjarige.De minderjarige heeft het recht om een schriftelijke motivering van die weigering aan zijn dossier te laten toevoegen.§ 2. De bepalingen van § 1 zijn van overeenkomstige toepassing op de toegangspoort en de trajectbegeleiding.

Page 23: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

23

Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp

• Gerechtelijke jeugdhulp = geen instemming nodig• Weigering betekent niet dat MJ geen recht meer heeft op hulp• In sommige gevallen zal de HV toch moeten in grijpen tegen wil van

MJ “schuldig verzuim”

Page 24: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

24

Recht op informatie en duidelijke communicatie

Artikel 11

§1. De minderjarige heeft recht op duidelijke, toereikende en voor hem begrijpelijke informatie over de jeugdhulp en over alle zaken die daarmee verband houden, inzonderheid leefregels en afspraken.

§2. in het belang van de minderjarige, zoals omschreven in artikel 5, kan worden beslist om de minderjarige over bepaalde zaken niet te informeren. Een dergelijke beslissing wordt gemotiveerd en in het dossier van de minderjarige opgenomen. De persoon bedoeld in artikel 24, heeft het recht over die zaken geïnformeerd te worden.

Page 25: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

25

Recht op informatie en duidelijke communicatie

• Actieve informatieplicht

• Gedurende het volledige hulpverleningsproces• Info over:

• Beschikbaar aanbod• Diagnose of probleemstelling• Rechten en plichten van MJ en HV• Doel, aard, nut, duur , kostprijs…

• Slechts 1 uitzondering: agogische exceptie:• Oordeel van de HV en dient in het belang van de MJ te zijn• Tegenstrijdig met artikel 5• Gemotiveerd, opgenomen in dossier• Bijstandspersoon heeft wel toegang• Uitzonderlijk, geen automatisme! Kan beperkt in tijd zijn.

Page 26: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

26

Recht op informatie en duidelijke communicatie

Artikel 12

De communicatie met de minderjarige verloopt in een voor hem begrijpelijke taal, afgestemd op zijn leeftijd en maturiteit.De Vlaamse regering bepaald hoe dit recht wordt nageleefd ten aanzien van anderstalige minderjarigen.

Meerdere betekenissen van taal:• Moedertaal• Taal van MJ met een handicap• Taal van een jong kind

• Anderstaligen:- In die taal of met bijstand van tolk- Verder te bepalen BVR

Page 27: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op respect voor het gezinsleven

Artikel 13

Tenzij een rechterlijke beslissing dat beveelt, kan een minderjarige niet tegen zijn wil van zijn ouders worden gescheiden.

Dit artikel bevestigt dat de ouders de eerste verantwoordelijken zijn voor de opvoeding.

27

Page 28: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op respect voor het gezinsleven

Artikel 14

Als jeugdhulpverlening de minderjarige scheidt van zijn ouder of opvoedingsverantwoordelijke, heeft de minderjarige recht op informatie over en op regelmatig persoonlijk en rechtstreeks contact met die persoon, tenzij dit in strijd is met het belang van de minderjarige, zoals omschreven in artikel 5, of met een rechterlijke beslissing. Het verstrekken van gevoelige informatie over een ouder of opvoedingsverantwoordelijke gebeurt zo dat het welzijn van de minderjarige zo min mogelijk wordt geschaad.

Artikel 15

De minderjarige en inzonderheid de niet-begeleide minderjarige vreemdeling heeft recht op ondersteuning bij het zoeken naar informatie over de situatie van familieleden.

28

Page 29: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

29

Recht op inspraak en participatie

Artikel 16

Onverminderd de procedureregels voor het verlenen van gerechtelijke JH, heeft de MJ recht op participatie bij de totstand –koming en de uitvoering van de JH die hem wordt verleend.

De MJ heeft het recht zijn mening vrij te uiten in elke aangelegenheid of procedure betreffende de JH die hem betreft. Aan die mening wordt in de mate van het mogelijke passend gevolg gegeven, in overeenstemming met de leeftijd en de maturiteit van de MJ.

Als aan die mening geen passend gevolg wordt gegeven , wordt dat afdoende gemotiveerd.

Op verzoek van de MJ wordt die motivering aan zijn dossier toegevoegd.

Page 30: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

30

Recht op inspraak en participatie

Artikel 17

Recht op periodieke evaluatie van de Jeugdhulp

Recht op participatie bij die evaluatie

Artikel 18

Recht op vergaderen met medebewoners in residentiële en semi- residentiële voorzieningen, tenzij in strijd met een rechterlijke beslissing

Page 31: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

31

Recht op inspraak en participatie

Artikel 19

De Jeugdhulpvoorziening beschikt over een regeling betreffende inspraak

met volgende minimale eisen:

- Er is een inspraakorgaan of procedure

- Indien mogelijk en zeker bij een verblijf van > 6 maanden gebeurt de inspraak collectief

- Elke MJ in de instelling kan participeren aan inspraak

- De voorziening biedt medewerking om inspraak te realiseren

Page 32: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

32

Recht op inspraak en participatie

• IVRK, 1989: één van de fundamentele rechten van de MJ

• Motivatie stijgt

• Participatie:

= mee weten= mee denken= mee praten= mee beslissen= mee uitvoeren= Mee evalueren

• Participatie op 2 niveau’s:

• Individueel niveau van de hulpverlening• Collectief niveau van de hulpverlening

Page 33: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

Artikel 20

De minderjarige heeft recht op een dossier dat door de jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort en de trajectbegeleiding zorgvuldig wordt bijgehouden en zorgvuldig wordt bewaard.

Het opstellen, het bewaren en het gebruik van het dossier zijn onderworpen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de wetgeving betreffende de verwerking van persoonsgegevens, aan de verplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving van de sectoren en aan de supplementaire of specifieke verplichtingen, bepaald in deze afdeling.

Als deze verplichtingen onderling tegenstrijdig zijn, hebben de verplichtingen die voor de minderjarige het gunstigst zijn, voorrang.

33

Page 34: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

• = ook mogelijkheid voor MJ om geen dossier aan te leggen. MAAR: tenzij wettelijk verplicht!

• Dossier dient zorgvuldig bijgehouden en bewaard te worden = voortdurende plicht voor de HV’er

34

Page 35: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

35

Recht op een dossierRecht op een dossier

• Welke gegevens moeten opgenomen worden?Welke gegevens moeten opgenomen worden?

• Erkenning van het Erkenning van het toegangsrecht toegangsrecht van de minderjarigevan de minderjarige

• Recht op het verkrijgen van een Recht op het verkrijgen van een afschriftafschrift

• Recht op Recht op verzet tegen toegangverzet tegen toegang van bepaalde personen van bepaalde personen

• Dossier als Dossier als reflectie-instrumentreflectie-instrument over de geboden hulpverlening over de geboden hulpverlening

• GezondheidsgegevensGezondheidsgegevens

Page 36: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

Artikel 21

In het dossier worden de persoonsgegevens betreffende de gezondheid apart bijgehouden. de verwerking en de toegang tot die gegevens is onderworpen aan de relevante bepalingen uit de wetgeving tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens en betreffende de rechten van de patiënt.

36

Page 37: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

• Geen apart dossier nodig!

• Wel apart identificeerbaar

• Persoonsgegevens betreffende de gezondheid:

• = DRM niet van toepassing• Wel: Wet betreffende de rechten van de patiënt en de Wet tot

bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de Verwerking van Persoonsgegevens

• Toegang tot het dossier wordt geregeld door de Wet betreffende de Rechten van de patiënt

37

Page 38: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

Wet Verwerking Persoonsgegevens:

• Verbod van verwerking, behoudens uitzonderingen:• Toestemming• wettelijk verplicht, • noodzakelijk voor zorgstrekking• Onder verantwoordelijkheid van een beroepsbeoefenaar in de

gezondheidszorg• Recht op mededeling: rechtstreeks of onrechtstreeks (met de hulp van

een beroepsbeoefenaar binnen ‘redelijke termijn’)

38

Page 39: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Recht op een dossier

Gezondheidsgegevens, strikte interpretatie:

• Informatie die werd geattesteerd door een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg OF

• Gegevens opgenomen in een medisch verslag• Gezondheidsberoepen KB nr. 78

39

Page 40: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

40

Toegang tot het dossier

Artikel 22

• Minderjarige heeft recht op toegang tot het dossier

Door inzageDoor gedeeltelijke inzageDoor gesprek

Page 41: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

41

Gegevens over de minderjarigeGegevens over de minderjarige

De minderjarige heeft recht op toegang tot en toelichting bij de De minderjarige heeft recht op toegang tot en toelichting bij de gegevens die hem betreffen, ongeacht wie deze informatie gegevens die hem betreffen, ongeacht wie deze informatie verstrekt heeft en dit binnen de 15 dagen na het verzoek.verstrekt heeft en dit binnen de 15 dagen na het verzoek.

TOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFTTOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFT

Uitzonderingen:Uitzonderingen:• Vertrouwelijkheidexceptie: gegevens verstrekt door derden, tenzij akkoord• Stukken ten behoeve van gerechtelijke overheden• Agogische exceptie: gegevens waarover de minderjarige niet werd

geïnformeerd• Niet van toepassing op de gezondheidsgegevens

Page 42: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

42

Toegang tot gegevens over derdenToegang tot gegevens over derden

GEEN TOEGANGGEEN TOEGANG voor de minderjarige voor de minderjarige

Vb derden: leraar, buurman, hulpverlener, klasgenoot…Vb derden: leraar, buurman, hulpverlener, klasgenoot…

Page 43: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

43

Toegang tot gegevens over minderjarige en derdenToegang tot gegevens over minderjarige en derden

Voor die gegevens die een minderjarige en ook een derde betreffen Voor die gegevens die een minderjarige en ook een derde betreffen

en en volledige inzagevolledige inzage door de minderjarige afbreuk zou doen aan door de minderjarige afbreuk zou doen aan de privacy van deze derde.de privacy van deze derde.

TOEGANG = GESPREK, GEDEELTELIJKE INZAGE TOEGANG = GESPREK, GEDEELTELIJKE INZAGE OF RAPPORTAGEOF RAPPORTAGE

Page 44: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

44

Toegang tot gegevens over derden behorende tot het Toegang tot gegevens over derden behorende tot het cliëntsysteemcliëntsysteem

• Contextuele gegevens = aparte regelingContextuele gegevens = aparte regeling

1.1. De minderjarigeDe minderjarige

2.2. De oudersDe ouders

3.3. De opvoedingsverantwoordelijkenDe opvoedingsverantwoordelijken

4.4. Personen die met de minderjarige samenwonen op het ogenblik van de Personen die met de minderjarige samenwonen op het ogenblik van de uitoefening van het recht op toeganguitoefening van het recht op toegang

Personen uit cliëntsysteem = derden tov elkaarPersonen uit cliëntsysteem = derden tov elkaar

Page 45: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

45

Contextuele gegevensContextuele gegevens

Gegevens betreffende de minderjarige en het cliëntsysteemGegevens betreffende de minderjarige en het cliëntsysteem

TOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFTTOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFT

Page 46: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Toegang

Wanneer hebben de ouders van de MJ toegang tot het dossier?

• MJ = niet in staat om zijn recht op toegang zelfstandig uit te oefenen (MJ = niet bekwaam)

• De ouder kan zich hierbij niet beroepen op de regeling contextuele gegevens

• Ouders hebben geen toegang tot gegevens wanneer MJ zich daartegen verzet

• Ouders hebben ook een eigen toegangsrecht op grond van de Wet Verwerking Persoonsgegevens, enkel tot de gegevens die enkel zichzelf betreffen

46

Page 47: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Toegang

Wanneer heeft de bijstandspersoon toegang tot het dossier?

•Tegenstrijdige belangen ouder-MJ•Ouders zijn niet in staat toegangsrecht uit te oefenen•Niet-uitoefening van het toegangsrecht door de ouders

47

Page 48: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

48

Overdracht dossier

• Vertrouwelijkheidexceptie• Agogische exceptie

mee overgedragen

• Privacy gegevens over derden worden niet overgedragen

Page 49: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

49

Recht op afschrift of rapportRecht op afschrift of rapport

• Afschrift = gegevens waar minderjarige recht op inzage in heeft

• Rapport = gegevens waar hij recht heeft op andere wijze dan inzage

Afschrift en rapport zijn persoonlijk,vertrouwelijk en Afschrift en rapport zijn persoonlijk,vertrouwelijk en mogen enkel worden aangewend voor jeugdhulp!mogen enkel worden aangewend voor jeugdhulp!

DusDus: Niet voor advocaat: Niet voor advocaat

Niet voor rechterNiet voor rechter

Page 50: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

50

Recht op aanvullingRecht op aanvulling

• De minderjarige kan zelf documenten aanreiken die moeten De minderjarige kan zelf documenten aanreiken die moeten toegevoegd worden.toegevoegd worden.

• De minderjarige heeft het recht om zijn versie van de feiten te laten De minderjarige heeft het recht om zijn versie van de feiten te laten opnemen in het dossieropnemen in het dossier

Page 51: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

51

Recht op verzet tegen toegangRecht op verzet tegen toegang

• Uitdrukkelijk en gemotiveerdUitdrukkelijk en gemotiveerd

• Voor die gegevens die de minderjarige zelf aanbrengtVoor die gegevens die de minderjarige zelf aanbrengt

• Hierdoor zijn deze gegevens niet toegankelijk voor ouders of Hierdoor zijn deze gegevens niet toegankelijk voor ouders of andere personen van het cliëntsysteemandere personen van het cliëntsysteem

• Dit geldt ook voor de <12-jarigeDit geldt ook voor de <12-jarige

Page 52: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

52

DRM en het besluit multidisciplinair dossier van de CLB

Samenstelling, het bijhouden, aanvullen en beheer van de dossiergegevens

Toegankelijkheid van de dossiergegevens voor CLB medewerkers

Raadpleging van de gegevens uit het multidisciplinaire dossier

Overdracht van gegevens uit het multidisciplinaire dossier

Vernietiging van de gegevens uit het multidisciplinaire dossier

Informatieplicht van het centrum inzake het multidisciplinair dossier

Page 53: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

53

Recht op bijstand

De minderjarige heeft het recht om zich in alle contacten met de jeugdhulpaanbieders, de toegangspoort en de trajectbegeleiding en in de uitoefening van zijn rechten, opgesomd in dit decreet, te laten bijstaan door een persoon die aan de volgende voorwaarden voldoet:

• Gebonden door het beroepsgeheim

OF personeelslid van de school van de MJ• Niet-rechtstreeks betrokken bij de jeugdhulpverlening• Ondubbelzinnig aangewezen door de MJ

Bijstandpersoon dient zich te legitimeren bij elk optreden

Page 54: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

54

Recht op privacy

• Bezoek: geen onderscheid m.b.t. verwantschap

• Correspondentie wordt beschermd door het briefgeheim

Page 55: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

55

Klachtrecht

De minderjarige heeft het recht om bij een jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort of de trajectbegeleiding klachten te formuleren over:

De inhoud van de jeugdhulp en de wijze waarop ze worden aangeboden

De leefomstandigheden binnen residentiële en semi-residentiële jeugdhulpverlening

De niet-naleving van de rechten, opgesomd in dit decreet.

De klachtenbehandeling verloopt volgens de bepalingen die terzake van toepassing zijn op de jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort of de trajectbegeleiding.

Page 56: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

56

Quiz

1. Een abortus bij een minderjarige kan nooit uitgevoerd worden zonder medeweten van de ouders.

2. De kinderrechten waarvan sprake in het IVRK hebben geen juridisch bindend karakter.

3. Een buurvrouw van een MJ kan informatie aanleveren die wordt opgenomen in het dossier.

4. Bovenvernoemde buurvrouw kan vragen om de gegevens anoniem op te nemen.

5. Een MJ van 10 jaar is nooit bekwaam om zijn dossier in te kijken.

6. Een advocaat van één van de ouders kan optreden als bijstandspersoon van de MJ.

Page 57: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

57

Quiz

7. Niemand heeft toegang tot de gegevens die door de hulpverlener onder agogische exceptie werden geplaatst.

8. De reden waarom voor agogische exceptie gekozen moet altijd worden opgenomen in het dossier.

9. Een bekwame MJ kan vragen om geen MDD (CLB) aan te leggen.

10.Als persoonlijke notities worden besproken op een team zijn het geen persoonlijke notities meer.

11. Voor het doorgeven van gegevens aan andere diensten is steeds een schriftelijke toestemming van de bekwame MJ vereist.

12.Wat betreft de inzage door de MJ van de gezondheidsgegevens is het DRM niet van toepassing.

Page 58: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

58

Quiz

13.Tot de gegevens die de gezondheid betreffen is er toegang door de MJ vanaf 14 jaar.

14.Het recht op toegang tot het dossier (CLB) dient verleend te worden binnen 15 dagen na ontvangst verzoek.

15.De MJ heeft TOEGANG tot het dossier als de gegevens ook derden betreffen.

16.Het recht op toelichting bij toegang tot het dossier geldt enkel voor niet-bekwame minderjarigen.

17.Een inwonende stiefzus behoort niet tot het cliëntsysteem.

18.Wanneer er tegenstrijdige belangen bestaan tussen de MJ en zijn ouders, heeft enkel de bekwame MJ toegang tot zijn dossier.

Page 59: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

59

Quiz

19.Wanneer de ouders gehuwd en samenwonend zijn, heeft de moeder recht op de gegevens die de relatie tussen haar kind en haar echtgenoot betreffen.

20.De MJ kan vragen om bepaalde documenten (vb: verslag) te verwijderen uit zijn dossier, wanneer hij niet akkoord gaat met de inhoud.

21.Wanneer er sprake is van gedeeltelijke inzage, heeft de bekwame MJ recht op een afschrift.

22.Een afschrift of rapport van het dossier mag gebruikt worden in een gerechtelijke procedure.

23.Een kok van de school kan optreden als bijstandspersoon van de MJ.

Page 60: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Een bekwame minderjarige stemt in met de toegang tot het dossier door één van de ouders, die het dossier samen met een advocaat komt inkijken. Kan dit? En voor welke gegevens?

Page 61: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Situatie: Ouders zitten momenteel in een vechtscheiding. Er zijn 3 kinderen binnen het gezin, Tom, 14 jaar en Lisa, 10 jaar, uit een vorig huwelijk van de moeder, samen hebben ze een zoon van 5 jaar, Bas.

Beide ouders vragen toegang tot alle dossiers van de kinderen.

Wie heeft toegang tot welk dossier? Tot welke gegevens hebben ze toegang? Tot welke gegevens is er geen toegang?

( zie volgende dia’s)

Page 62: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Dossier Tom (°21/05/1994)• Identificatiegegevens• Medische consulten en vaccinatiegegevens• Gegevens komende uit de klasseraad• Verslag van een gesprek met Tom op zijn vraag, betreffende zijn

geaardheid• Verslag teambespreking n.a.v. gesprek met TomDossier Lisa (°17/06/1998)• Identificatiegegevens• Medische consulten en vaccinatiegegevens• Gegevens aangeleverd door de zorgcoördinator• Gegevens uit een gesprek met moeder• Resultaten van testings• observatiegegevens

Page 63: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Dossier Bas (°10/08/2003)• Identificatiegegevens• Medische consulten en vaccinatiegegevens• Gegevens aangeleverd door de kleuterjuf• Gegevens uit een gesprek met moeder en vader• Gegevens aangeleverd door de buurvrouw (met vraag om

geheimhouding, zij maakt zich zorgen om Bas door de relationele moeilijkheden tussen de ouders)

Page 64: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Overdracht van een CLB-dossier naar een ander centrum: Pieter, een bekwaam geachte leerling van 14 jaar geeft zijn toestemming tot overdracht van zijn dossier. De ouders verzetten zich, schriftelijk en binnen de wettelijke termijn, tegen de overdracht. Wat doe je?

Page 65: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Marie, 13 jaar, biedt zich aan op het CLB. Uit het gesprek blijkt dat Marie de laatste weken een aantal keer ruzie had met haar vader. Tijdens die ruzies is het 2 maal voorgekomen dat haar vader haar, tijdens een hevige woordenwisseling een duw/stamp gaf. Na een aantal gesprekken besluit de CLB-medewerker dat de enige oplossing erin bestaat om Marie door te verwijzen naar het VC. Marie verzet zich ten stelligste, zij wil in eerste instantie proberen om zelf met haar vader hierover een gesprek aan te gaan, eventueel samen met haar mama. De HV’er volgt Marie hier niet, omdat hij vreest dat dit gesprek uit de hand zou kunnen lopen. Hij besluit dan ook dat Marie onbekwaam is om deze beslissing te nemen. Hij motiveert dit in het dossier, nl. dat zij niet akkoord gaat met de ‘beste hulpverleningsvorm’ en dat zij daardoor onbekwaam is om dergelijke beslissingen te nemen. Hij neemt contact op met het VC. Heeft de CLB’er correct gehandeld?

Page 66: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Een leerling van 15 jaar vraagt een afschrift van zijn dossier. Het dossier bevat informatie over derden. Heeft deze leerling recht op een afschrift?

Page 67: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Een leerling van 16 jaar, die kampt met een depressie, vraagt

toegang tot zijn dossier. In zijn dossier staat vermeld dat hij

geadopteerd is, maar daar zelf (nog) niet van op de hoogte is. Heeft de CLB’er het recht deze informatie achter te houden voor de leerling?

Page 68: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Julie, 15 jaar, vraagt toegang tot haar dossier. Het dossier bevat o.a. informatie betreffende het druggebruik van Julie, vorig schooljaar. Julie gaat niet akkoord met deze informatie, ze wil dat dit uit het dossier verwijderd wordt. Kan dit?

Page 69: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Thomas, 15 jaar, wordt begeleid door het CLB. Hilde, maatschappelijk werker op het CLB is de buurvrouw van Thomas. Zij behoort niet tot het begeleidende CLB-team van Thomas. Thomas wil Hilde als bijstandspersoon. Kan dit?

Page 70: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Een leerling kiest voor een leerkracht (vb. vertrouwensleerkracht) als bijstandspersoon. Welke informatie mag/moet de leerkracht doorgeven aan zijn collega’s?

Page 71: DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM

Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding

Casussen en vragen

Naïma is een leerlinge van 15 jaar. Haar tante komt naar het CLB omdat ze bezorgd is. Ze vertelt de CLB-medewerker dat de ouders van plan zijn om deze zomer Naïma uit te huwelijken in Marokko. Naïma is daar niet van op de hoogte. De tante weet dat dit tegen de wil van Naïma zou zijn, omdat ze dolgraag hier wil verder studeren voor arts. De tante vraagt met aandrang aan de CLB-medewerker om deze informatie geheim te houden, ze vreest represailles van de ouders als uitkomt dat zij die informatie doorgegeven. Wat doe je?