Drie sluitingen per weekWat betekent de kaalslag?

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 3 - mei 2017Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

V.U

. : N

atio

nale

Lot

erij

NV

van

pub

liek

rech

t, B

ellia

rdst

raat

25-

33, 1

040

Bru

ssel

.

LOT1600116 - Jeu Responsable_A4_NL.indd 1 17/08/16 11:08

vaktijdschrift voor de Vlaamse Persverkopersverschijnt 8 x per jaar

13 de jaargang nr. 3 - mei 2017Mag niet vrij verkocht of verhandeld worden

Verantwoordelijke uitgeverBonny Goossens

Ruggeveldlaan 522 - 2100 (Deurne)Tel. 03 324 70 01 - Fax. 03 324 70 03 - info@vfp.be

RedactieGuy Reynaerts, Wouter Temmerman,

Wilfried Vandenbroucke, Tony Vervloet

FotografieAnne Deknock - GSM 0475 33 25 00

Lay-out & drukGraphius

Eekhoutdriesstraat 67 - 9041 GentTel. 09 218 08 41

info@graphius.com - www.graphius.com

VFP, de redactie en deverantwoordelijke uitgever zijn in geengeval verantwoordelijk voor de inhoud,weergave van foto’s, allerhande teksten

en opmaak van advertenties en/ofingezonden mededelingen.

Niets uit deze uitgave mag wordenovergenomen – ook niet gedeeltelijk – zonder

toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Coverfoto: GF

Lid van de Unie van deUitgevers van de Periodieke Pers

inhoud4-7 Is de één zijn dood

de ander zijn brood?

10-11 Strijd om de neutrale pakjes woedt verder

13 Er zit meer in een cijfer dan je denkt

14 Parlement herlanceert hulp aan de dagbladhandels

17 De digitale weg van VFP

19 Verschuivingen bij Conway, Lyfra en Lekkerland

21 Hete Hangijzers door Wilfried Vandenbroucke

Drie sluitingen per weekWat betekent de kaalslag?

metmet magazine

Maandelijks - 13 de jaargang nr. 3 - mei 2017Verschijnt niet in januari, maart, juli, augustus en november

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er: V

FP -

Rugg

evel

dlaa

n 52

2 - 2

100

Ant

wer

pen

(Deu

rne)

- A

fgift

ekan

toor

Gen

t X -

P509

183

met magazine

Strijd om deneutrale pakjeswoedt verder

moeilijk maken om door de bomen het bos te zien. Tabakoloog Luk Joossens liet niet na om in de slipstream van de discussie nogmaals aan te geven dat hij ook bij de tabaksindustrie een dergelijke techniek vaststelde.

Hoe neutraal is Cochrane?Nader onderzoek toont aan dat Cochrane een internationaal netwerk is dat onderzoekers in de gezondheidszorg samenbrengt. De Cochrane Tobacco Addiction Group is dan weer een afdeling die al sinds 1996 het tabaksbeleid in de gaten houdt. Leden zijn beleidsmakers, mensen die actief zijn in de gezondheidszorg en consumenten. De financiering komt van het Brits National Institute for Health Research, maar er is ner-gens sprake van groeperingen die manifest anti-roken zijn of die gere-lateerd zijn aan de rookwarenproductie.

Anders bij e-sigarettenHet zou met andere woorden een brug te ver zijn om te stellen dat Cochrane als groepering van medici per definitie voorstander zou zijn van maatregelen als neutrale verpakkingen. Kijken we naar ander recent werk, dan zien we bijvoorbeeld dat de CTA ook een nieuwe stu-die publiceerde over e-sigaretten. Daaruit bleek dat de e-sigaretten die onderzoekers in de handel aantroffen de ontwikkeling van kanker in labocellen niet stimuleren, terwijl de klassieke sigaret dat wel doet. In deze materie neemt CTA dus een standpunt in dat eerder aansluit bij de argumentering van de producenten.

Wat hebben we geleerd?De bevindingen van Cochrane voeden het debat over de neutrale pak-jes op één flank: die over de vraag of het werkelijk een impact heeft op de gezondheid. Andere flanken zijn de economische, met de mogelijke

Sinds onze vorige editie van Radar, volledig gewijd aan de voorliggen-de wetsvoorstellen om de rookwarenwetgeving aan te passen, zijn de neutrale sigarettenverpakkingen (‘plain packaging’) allerminst uit beeld verdwenen. De belangrijkste reden daarvoor is de bekendmaking van de resultaten uit de samenvoeging van 51 studies over de neutrale pakjes. Het initiatief kwam van de NGO Cochrane Collaboration. De Cochrane Tobacco Addiction Group (CTA) voegde de data samen van 800.000 deelnemers aan diverse onderzoeken over de impact van merkloze verpakkingen.

Kijken naar AustraliëCTA baseert zijn bevindingen vooral op de data uit Australië, het land dat in 2012 als eerste de stap zette naar neutrale pakjes met beelden van bijvoorbeeld rokerslongen. De onderzoekers stellen vast dat het aantal rokers in Australië terugloopt en koppelen dat aan een reeks van verklaringen die ze uit de onderzoeksdata distilleren. Zo geven ze aan dat rokers hun sigaretten minder lekker vinden als ze uit een neutraal pakje komen. En vooral dat jongeren minder snel beginnen roken in de afwezigheid van een aantrekkelijke verpakking. Het olijfgroen blijkt in die zin absoluut weerzinwekkend.

StudieslagIs de studie van Cochrane een zoveelste op de hoop in de uitvoerige studieslag? Of moeten we het zien als een respectabal initiatief net nu wetenschappelijke onderbouw voor gezondheidsdiscussies onder druk staat. Aanleiding daarvan is uiteraard het debat in die andere gezondheidsdiscussie, waarin bleek dat Monsanto wetenschappelijk onderzoek en wetenschappers voor zijn kar spande om aan te tonen dat de onkruidverdelger glyfosaat niet kankerverwekkend is. Ook daar regent het onderzoeken pro en contra die het voor beleidsmakers

Nieuw onderzoek houdt het debat over de neutrale sigarettenverpakkingen levendig. Het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) reageert en gaat in op dit specif ieke voorstel.Tekst: Wouter Temmerman | Foto’s: GF en Open VLD

10

mei 2017

Tabak

Hete hangijzersDe actualiteit volgens het forum van Perswinkel.bePerswinkel.be is een forum dat gratis ter beschikking van alle persverkopers staat. Iedere verkoper kan er mits registratie (noodzakelijk omdat het forum exclusief voor persverkopers is) zijn mening kwijt over alles wat de sector aangaat en méér. Naast de occasionele kolder vallen er beslist interessante meningen en nuttige nieuwtjes te sprokkelen. Wilfried Vandenbroucke, een van de vijf initiatiefnemers, geeft een woordje uitleg bij een van de actuele thema’s.

“Waarschijnlijk kan je de eerste controle verwachten vanaf september of zo. Ik maak me hierover geen zorgen… en voor september zie ik zeker nog wel eens een vertegenwoordiger. Als je weet dat de wetgeving omtrent de e-sigaret startte op

17/01 en ik de eerste controle had ± 3 maanden later.”“…niet normaal dat de fabrikanten ons OOK laten stikken. Dat gaat niet op vind ik, zeker als het over producten gaat die

we normaal niet zouden ingeslagen hebben, maar die we van hen verplicht in assortiment moeten hebben. Bijvoorbeeld L&M additive free heeft hier nooit gemarcheerd, en ook die bruine Camels gaan maar héél flauwtjes.”“Vanaf 1 mei doe ik wel wat ik in Delhaize heb gezien: al die oude pakjes in een mandje op de toonbank, met een kaartje: oude prijs! Profiteer ervan…”(Re: ) “Is strafbaar! Mensen aanzetten tot roken en kan je veel

geld kosten. Gewoon de hele handel laten omruilen door vertegenwoordigers, ze maken er hier eigenlijk geen enkel probleem van.”“… komt een vertegenwoordiger van sigaren mijn hele rek opkuisen. Alle oud materiaal vervangen, alles volgens de nieuwe wetgeving nazien en in orde maken. Fijne mens…

waren ze maar allemaal zo, want voor al die opmerkingen, wetsaanpassingen en onnozele nieuwe Europese richtlijnen heb ik genen tijd.”“De vertegenwoordiger van ITB heeft mij het volgende geantwoord op mijn mail over er wat gebeurt met de oude

verpakking: “Er is ons meegegeven dat er geen omruilingen mogen gedaan worden. De bedoeling is dat je creatief omgaat met je resterende non EUTPD producten, om zo je producten tot een minimum terug te brengen.” We zullen dus zien op 20 mei.

“Wie hier iets nieuws wil leveren, zal eerst toch den ouwen brol moeten opkuisen; anders no but tnx, contract of niet.”

Tobacco Product Directive - 2Vanaf 20 mei wordt TPD - 2 van kracht in onze winkels: de nieuwe richtlij-nen betreffende rookwaren die al in 2014 werden gestemd. Concreet betekent het dat je vanaf dat moment géén “oude” verpakkingen te koop meer mag aanbieden: op alle pakjes in het rek moeten er zowel voor als achter gecombineerde gezondheidswaarschuwingen (foto + tekst) staan, met vermelding van het nummer van Tabak Stop. Een pakje sigaretten moet vanaf dan minstens 20 sigaretten bevatten; een pakje tabak 30 gram of meer. Teer en nicotineniveau mogen niet langer vermeld staan. Wat moet een verkoper na die datum met zijn “oude pakjes” aanvangen? Terwijl ik dit schrijf (begin mei) ziet het ernaar uit dan veel fabrikanten geneigd zijn eventueel verlies in de schoenen van de verkoper te schui-ven. De meeste vertegenwoordigers van de fabrikant spelen verstopper-tje tot juni. Enkelen verklaren zelfs ronduit dat ze niet zullen omruilen. Logisch? Op het eerste zicht wel: de verkoper is immers verantwoordelijk voor zijn stockbeheer, en als hij nu nog de oude verpakkingen in stock heeft, terwijl de fabricatie al een vol jaar gestopt is: tja, eigen schuld, dikke bult? Dat klopt misschien in sommige gevallen. Maar ten eerste gaat het vaak om producten die enkel ten gevolge van contractuele verplichtin-gen in het rek stonden. En bovendien werden voor heel veel merken nog tot eind januari 2017 of zelfs later de oude verpakkingen geleverd. De fabrikanten hadden immers een flinke buffervoorraad aangelegd, wellicht omdat ze vreesden voor de weerslag van die grote waarschuwingen op de verkoop.Het zou dan ook flagrant oneerlijk zijn de verkopers voor de schade te laten opdraaien. Ja, omruilen betekent voor de fabrikant veel verlies, daar ook de takszegels niet meer door de overheid worden terugbetaald; maar voor de verkoper betekent dit zelfs nog meer verlies. Ik hoop dus en reken erop dat de fabrikant na die datum wél over de

brug zal komen; dat men zich nu enkel koest houdt in de hoop dat de verkoper een serieuze inspanning zal leveren om deze producten naar buiten te werken vóór 20 mei. En dat men na die datum dan wel bereid zal zijn het restant om te ruilen. Van mijn kant zal ik in elk geval géén nieuwe producten meer in het rek

plaatsen voor een fabrikant die niet bereid is op dat vlak zijn verantwoor-delijkheid te nemen: nieuwe producten aanvaard ik desgevallend alleen in ruil voor de “oude pakjes“ van die fabrikant. Ik hoop dat mijn collega’s ook op die manier handelen. ■

21

mei 2017

Column

14

mei 2017

ACTUEEL

ACTUEEL

Parlement herlanceert hulp

aan de dagbladhandelsHet federale parlement heeft een resolutie aangenomen om de dagbladhandel te ondersteunen. Dat is niet voor het

eerst. We bekijken waarin de nieuwe resolutie zich onderscheidt en wat de impact ervan kan zijn.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto’s: Wikipedia, SP.A, PDVA, CdH en CD&V

Het is niet voor het eerst dat het parlement

een resolutie aanneemt om de dagbladhan-

del een duwtje in de rug te geven. Reeds in

2011 diende SP.A-kamerlid Ann Vanheste

zo’n parlementaire resolutie in. Die werd

toen goedgekeurd en dat leidde tot de

oprichting van de intussen welbekende

Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel.

Die had of heeft tot doel om de parlements-

leden enkele concrete pistes aan te leveren,

maar tot nu toe lijkt dat doel op zijn zachtst

gezegd nog niet in zicht.

Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel

geen succes

Ook Griet Smaers en Leen Dierick, die voor

CD&V in het federale parlement zetelen,

stelden dat vast. “We hebben gemerkt dat

het werk van de Commissie Onafhankelijke

Dagbladhandel niet het verhoopte resul-

taat heeft opgeleverd”, liet Griet Smaers

eerder in Radar noteren. “In die Commissie

spelen te veel verschillende belangen.

Eigenlijk is er tot op heden geen enkel con-

creet resultaat. Het proces is daardoor vol-

ledig stilgevallen, zonder verdere initiatie-

ven en met mi snoegdhe id b i j de

dagbladhandels over dat povere resultaat.”

CD&V-initiatief

Smaers en Dierick namen daarop een eigen

initiatief en dienden in oktober 2015 een

nieuwe parlementaire resolutie in. Het voor-

pag. 13

office manager Jan Verachtert. De distribu-

teur beschikt niet over cijfers die een directe

vergelijking met die van AMP toelaten,

maar ziet bijvoorbeeld het aantal overna-

mes dalen ten voordele van stopzettingen.

Bovendien leiden overnames na verloop van

tijd vaker tot een ander type winkel (nacht-

winkels bijvoorbeeld). “De tijd van weken

zonder sluitingen ligt eveneens achter ons”,

vervolgt Jan Verachtert, “en we constateren

ook sterkere pieken in het aantal stoppers

bij het einde van elk kwartaal.”

Waartoe dient dit gemiddelde?

Om maar te zeggen: het gemiddeld slutings-

cijfer van zelfstandige Belgische persverko-

pers is een eerder veelkleurig cijfer en op

die manier moet het ook worden gebruikt

in de zoektocht naar oplossingen voor het

probleem. Op dit moment zetten veel leve-

ranciers het cijfer net in om hun eigen

multi channelstrategie te verantwoorden.

Het netwerk aan krantenwinkels dunt uit,

dus moeten we wel meer verkopen op het

internet, via abonnementen of via punten in

andere types kleinhandelszaken.

Multichannel

Net die aanpak verklaart de reactie van veel

winkeliers. Radar vroeg winkels die nog

actief zijn naar de impact van sluitingen in

hun buurt. Een greep daaruit leest u van

pagina 4 tot 7, maar de teneur is duidelijk:

af en toe maakt het een verschil, maar veel

winkels hadden een sluiting in hun eigen

gemeente zelfs niet eens opgemerkt. Dat

gebeurt onder andere omdat de verkoop

zich verlegt naar andere kanalen. Vanuit het

economisch oogpunt van uitgevers of aan-

bieders van kansspelen is dit allerminst een

verboden strategie. Om nieuw bloed door

de slagader van het netwerk van onafhan-

kelijke winkels te pompen, is het econo-

misch echter zinvoller om de activiteiten er

sterker te concentreren. Ook al wil je als

producent graag zijn waar je klant is (online

bijvoorbeeld). In het kamerdebat haalden

enkele kamerleden de kanaliserende functie

van de krantenwinkels aan en dat haakt wel

in op die meer geconcentreerde filosofie.

Het wetsvoorstel (zie Radar 2) om rookwa-

ren enkel in de krantenwinkels te verkopen,

is het meest tastbare idee dat bij deze

andere economische piste aansluit.

Werken aan de perceptie

Moeten de handelspartners hun multichan-

nelstrategie dan maar vaarwel zeggen?

Uiteraard niet, maar het beeld van de dag-

bladhandel als stervende zwaan tussen de

nieuwe kanalen moet er om te beginnen

wel uit. AMP besluit met een aankondiging

die daarop aansluit: “In juni lanceren we

samen met de grote uitgevers en de Natio-

nale Loterij een platform waarin het beroep

van dagbladhandelaar extra gepromoot zal

worden”, zegt Timmermans. “Met dit initia-

tief willen we een realistischer beeld geven

van de krantenwinkel en de vooroordelen

omtrent dit beroep wegnemen of neutrali-

seren.” Werken aan de perceptie is alvast

een begin, maar daarna blijft er voor de uit-

gevers, fabrikanten en andere operatoren

sowieso nog een belangrijkere strategische

(kanaal)oefening op tafel liggen. ■

blz.21blz.14 blz.19

blz.10blz.13

1010

blz.10

Is de éénzijn dood

de anderzijn brood?

Het is geen hoopgevende vaststelling, maar we kunnen er niet

omheen dat meer en meer dagbladhandelaars er het bijltje bij

neerleggen. Wij gingen na welke impact het verdwijnen van

een concurrent heeft op krantenwinkels in de buurt die er wel

mee doorgaan. Opmerkelijk: vaak is de sluiting van een

‘concurrent’ zelfs ongemerkt voorbijgegaan.

Tekst: Guy Reynaerts | Foto’s: Google Maps

Dagbladhandel De Wolf (Wommelgem)

“Wij mogen zeker niet klagen, we hebben een goed cliënteel”

“We wisten zelfs niet echt dat er een zaak verdwenen was, omdat die

aan de andere kant van Wommelgem ligt”, zegt Kristine De Wolf van

de gelijknamige dagbladhandel in Wommelgem. “Ik ben me ervan

bewust dat er minder en minder krantenwinkels zijn en dat heeft

uiteraard wel een positieve invloed op onze verkoop. We mogen

zeker niet klagen. Wij hebben een goed cliënteel, ondanks (of mis-

schien dankzij?) het feit dat we enkel met onze core business bezig

zijn. Dus geen postpunt, geen pakjesdienst. Wij zijn gespecialiseerd

in wenskaarten en tabak. Wij hebben twee vaste

bedienden en drie jobstudenten in dienst. Dus

denk ik wel dat onze zaak goed draait.”

“Volgens mij steunt een winkel op twee pijlers:

een goede service en tevreden klanten en dat

werkt bij ons. Het is ook zo dat ik een paar

dagen vrij neem in de week. Zes dagen op

zeven werken, lijkt me echt niet te doen. Het

leven heeft ook andere dingen te bieden. Er

bestaat zoiets als een sociaal leven; ook vakan-

tie nemen vind ik erg belangrijk.” Toch beseft

Kristine De Wolf dat niet alles rozengeur en

maneschijn is. “Ik sta nu 19 jaar in het vak en

het is wel degelijk zo dat de gouden tijden

voorbij zijn. Ik ben al de derde generatie die

een krantenwinkel uitbaat en het is zeker niet

gemakkelijker geworden. Of er een vierde

komt? Ik denk het niet, want mijn zoon heeft een vaste job die hij

wellicht niet zal willen opgeven.”

Ze ziet ook de voordelen van de modernisering in. “Natuurlijk heeft

de invoering van de computer voor nogal wat weerstanden

gezorgd. Maar de pc heeft het ons ook veel gemakkelijker

gemaakt. We besparen er echt heel veel tijd mee. Maar zoals ik

reeds zei, ik ben best tevreden en zolang onze omzet blijft stijgen,

zal ik dat zeker blijven.” ■

4

mei 2017

Reportage

blz.1313

mei 2017

magazinemei 2017

Vlaamse Federatie van Persverkopers

Cover

Er zit meer in een cijfer dan je denktBij de bespreking van de resolutie die het federale parlement in april aannam, viel het cijfer enkele keren: elke week

sluiten drie winkels de deuren. Enkele jaren terug hield iedereen het nog op twee per week. Hoe evolueert de

uitdunning van het netwerk aan dagbladhandels dan precies? We gingen op zoek naar antwoorden bij de

persdistributeurs. Tekst: Wouter Temmerman – Foto: GF

In een recent edito vroeg Tony Vervloet,

secretaris-generaal van VFP, het nog zo mooi

als het gaat over de terugval van het aantal

krantenwinkels in ons land: zet die ploat af.

Hij wees erop dat het punt van het dalende

aantal winkels al sinds 1995 wordt gebruikt

om verandering in de sector af te dwingen.

Het dook toen voor het eerst op in een eco-

nomische studie van Coopers&Lybrand. Als

argument in de zoektocht naar oplossingen

voor de dagbladhandel hebben de dalende

cijfers inderdaad weinig waarde en zorgen

ze stilaan voor ergernis of een negatieve per-

ceptie bij klanten. Als indicator op zich blij-

ven de cijfers uiteraard het meest sprekende

symptoom om aan te geven hoe de sector

evolueert.

Van twee naar drie per week

Dat alleen al maakt het nuttig om meer

over dat cijfer te weten te komen. Maar

eerst het cijfer zelf: bij de bespreking van de

parlementaire resolutie die de kamerleden

op 20 april aanvaardden (zie ook pagina 14

en volgende) kregen we een vergelijking

over meer dan vijf jaar voorgeschoteld. Bel-

gië telde in 2010 nog 3.376 dagbladhandels,

terwijl dat bijna zes jaar later (midden 2016)

was gedaald tot 2.461 winkels. Dat is een

terugval met 915 winkels a rato van drie

winkels per week. Dat is er gemiddeld één

meer dan het al jaren rondzwervende getal

van twee per week en honderd per jaar.

Door die terugval is ook het aandeel van de

krantenwinkels in het totale netwerk van

persverkooppunten gezakt. In 2005 waren

ze nog goed voor 67%, in 2013 was dat

afgenomen tot 53%.

Wat zit achter het cijfer?

Zo’n gemiddelde van het aantal sluitingen

per week wekt uiteraard de indruk dat de

daling van het aantal persverkooppunten

via een egale curve loopt waarbij elke week

netjes drie winkels de pijp aan Maarten

geven. Dat is uiteraard niet zo, maar de

interessante vraag is of in dat gemiddelde

over meer dan vijf jaar het aantal sluitingen

gaandeweg is toegenomen. Waren het er

met andere woorden aanvankelijk bijvoor-

beeld nog gemiddeld twee en intussen

gemiddeld vier? En is die evolutie manifest

anders bij de onafhankelijke persverkoop-

punten? Worden zij harder of minder hard

getroffen?

AMP: stabiel gemiddelde

Met die vraag trokken we naar de persdistri-

buteurs. Zij krijgen uiteraard van elke win-

kel die de deuren sluit een bericht dat de

leveringen mogen worden stopgezet. Vol-

gens AMP is er geen sprake van een ver-

sneld ritme in het aantal sluitingen van

krantenwinkels. “En dat geldt zowel voor

het algemene cijfer als voor het aantal slui-

tingen van onafhankelijke krantenwinkels”,

zegt Madelieve Timmermans, hoofd van de

communicatiedienst bij Ubiway, de divisie

waarin bpost onder andere AMP, Press Shop,

Relay en kariboo! onderbracht. Ubiway rap-

porteerde bij de onafhankelijke dagblad-

handels in januari 2017 een daling van

5,8%. Een jaar eerder was dat 4%, in januari

2015 5,6% en in januari 2014 nog 7%.

Imapress: recente knik

Bij Imapress is de indruk enigszins anders.

“Wij merken de laatste drie tot zes maan-

den wel een duidelijke versnelling”, zegt pag. 14

blz.4

mei 2017

mei 2017

dagbladhandels over dat povere resultaat.”

Smaers en Dierick namen daarop een eigen

initiatief en dienden in oktober 2015 een

nieuwe parlementaire resolutie in. Het voor-

blz.21blz.1919

mei 2017

ACTUALITEIT

Groothandel

Patrick Van Vlierberghe weg als Country Director bij Conway BelgiëEen klinkende naam aan leverancierszijde zet een stap terug. Sinds midden april is Patrick Van Vlierberghe niet langer Country Director bij Conway België. Zijn opvolger is Marc Lanneau, die terugkeert naar het Belgische team.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto: Anne DeknockOp 18 april informeerde Patrick Steppe, CEO van Conway België, dat zijn naamgenoot Patrick Van Vlierberghe met onmiddellijke ingang zijn functie als Country Director van Conway België stopzet. Gevraagd naar een verklaring, wenste Conway geen verdere uitleg te geven.

CaritasPatrick Van Vlierberghe ging in 1995 aan de slag als regionaal directeur bij het toenma-lige Caritas, dat toen in de eerste plaats een verdeler van rookwaren was. Na de over-name door Sugro in 2003 werkte hij mee aan de integratie en werd in 2005 directeur van het nieuwe geheel. Sugro-Caritas wij-zigde zijn naam ook meteen in Conway, dat nog steeds in die hoedanigheid fungeert als

Belgische tak van de Duitse Lekkerland Groep. Die groep beschikt niet over de rech-ten voor België op de naam Lekkerland (zie ook hieronder). Vanuit zijn achtergrond bij Caritas bleef Van Vlierberghe ook als Coun-try Director bij Conway België een autoriteit op het vlak van de rookwarendistributie.

Marc LanneauDe opvolger van Patrick Van Vlierberghe is Marc Lanneau. Hij startte zijn carrière zes-tien jaar geleden bij Conway België, maar vertrok in 2012 naar de internationale groep om er door te groeien tot vice presi-dent digital business development. Lanneau keert met zijn internationale en digitale ervaring nu dus terug naar de Belgische tak. ■

Groothandel

Lyfra neemt Lekkerland België overOp de dag dat Conway België het vertrek van Patrick Van Vlierberghe aankondigde, liet Lyfra weten dat het Lekkerland België overneemt. Het blijkt een toeval en voor alle duidelijkheid: Lyfra neemt niet Conway over, maar wel het bedrijf van de familie Verguts over dat de rechten op de naam Lekkerland bezit.

Tekst: Wouter TemmermanLyfra, dat deel uitmaakt van de Landewyck Groep, en Lekkerland België ondertekenden op 18 april de overname van de groothandel van de familie Verguts. Lekkerland België heeft in ons land 123 werknemers in dienst en totaliseert een omzet van 331 miljoen euro. Het is de eigenaar van de rechten voor de merknaam Lekkerland in België, waar-door de Belgische tak van de internationale Lekkerland Groep zich in ons land Conway noemt.

Samen boven het miljardLyfra is een maatje groter met 220 werkne-

mers verspreid over drie vestigingen (Wom-melgem, Lot en Genk) en een omzet van 924 miljoen euro. Het ontstond in 1997 door de samenvoeging van tien tabaksgroothandels tot Lyfra-Partagro. Sinds 2010 is het bedrijf (dat intussen tot Lyfra vervelde) in handen van de Luxemburgse sigarettenfabrikant Lan-dewyck Group en van British American Tobacco. “De Landewyck Groep gelooft sterk in de groothandelsactiviteit en stond open voor opportuniteiten om de positie van ‘wholesale and logistics’ (en dus Lyfra) op de Belgische markt te versterken en verder uit te bouwen”, laat de overnemer weten.

Voorlopig geen veranderingenDe overname van Lekkerland België moet nog het fiat krijgen van de Belgische Mede-dingingsautoriteit (BMA). Momenteel onder-vraagt de BMA verschillende marktactoren om de impact van de voorgenomen concen-tratie beter te kunnen inschatten. Ook VFP werd in dit kader verzocht om haar stand-punt toe te lichten. In afwachting van een eventuele goedkeuring door de BMA, blijven beide bedrijven alvast gewoon naast elkaar functioneren en verandert er niets in hun bedrijfsvoering of hun functioneren in de markt. ■

Op 23 april organiseerde VFP haar jaarlijkse algemene ledenvergadering. De rekeningen werden goedgekeurd en er werd kwijting verleend aan de bestuurders. En daarmee is alles zowat gezegd, want de opkomst was te mager om het noodzakelijke draagvlak te vinden voor de ambitieuze plannen van VFP in 2017.

Hoe zien die plannen er dan uit? Vooreerst willen we Radar omvormen tot een consumentenblad. Daarover hebben we reeds uitvoerig bericht in de voorbije edities van Radar. De bedoeling is dat Radar een promotie-middel wordt dat de onafhankelijke persverkopers kunnen inzetten met de steun van alle stakeholders uit onze sector. Met die steun loopt het bij de uitgevers niet vlotjes. De ene vreest het verlies aan adverteerders in het eigen gratis magazine, de meesten zien een samenwerking met (het bestuur van) VFP helemaal niet zit-ten vanwege de standpunten die we in vele dossiers innemen. Een extern team werkt intussen verder aan nieuwe pistes om het magazine leefbaar te maken. We houden u op de hoogte.

Als logisch gevolg van het voorgaande project zal het VFP magazine (dat vandaag in Radar verschijnt) op eigen kracht verder moeten. Het zal niet langer kunnen rekenen op de reclame-inkomsten die een trade magazine zoals Radar genereert. Hiervoor zullen we (ondanks het slinkend aantal onafhankelijke perswinkels) de lidgelden moeten aanspreken. Maar het plan om een digitaal VFP-platform te creëren, biedt ook een aantal voordelen en nieuwe opportuniteiten. U leest er alles over vanaf pagina 17.

Intussen blijft VFP haar (verguisde – ) rol spelen in alle dossiers die u aan-belangen. Zo keurde het parlement de dag voor onze ledenvergadering een nieuwe resolutie goed over de onafhankelijke perswinkels (zie pagina 14). Die zou het overleg bij de FOD Economie een nieuw elan moeten geven. Dat we de parlementsleden ook aanspreken over de tabakswetgeving weet u al sinds onze vorige Radar en dat we tussenkomen bij de Belgische Mededingingsautoriteit als het over de concentratie van tabaksgrossiers gaat, leest u op pagina 19.

Maar ‘koken kost geld’. Daarom doen we een warme oproep tot steun aan al wie nog even afwachtte om ook voor 2017 het lidgeld te betalen, zodat we – naast het behartigen van uw belangen – ook al deze plannen kunnen realiseren.

Veel leesplezier,

Ambitie

Tony Vervloet

Sercretaris-generaal VFP - info@vfp.be

3V.U

. : N

atio

nale

Lot

erij

NV

van

pub

liek

rech

t, B

ellia

rdst

raat

25-

33, 1

040

Bru

ssel

.

LOT1600116 - Jeu Responsable_A4_NL.indd 1 17/08/16 11:08

Is de éénzijn dood de anderzijn brood?

Het is geen hoopgevende vaststelling, maar we kunnen er niet

omheen dat meer en meer dagbladhandelaars er het bijltje bij

neerleggen. Wij gingen na welke impact het verdwijnen van

een concurrent heeft op krantenwinkels in de buurt die er wel

mee doorgaan. Opmerkelijk: vaak is de sluiting van een

‘concurrent’ zelfs ongemerkt voorbijgegaan.

Tekst: Guy Reynaerts | Foto’s: Google Maps

Dagbladhandel De Wolf (Wommelgem)“Wij mogen zeker niet klagen, we hebben een goed cliënteel”“We wisten zelfs niet echt dat er een zaak verdwenen was, omdat die

aan de andere kant van Wommelgem ligt”, zegt Kristine De Wolf van

de gelijknamige dagbladhandel in Wommelgem. “Ik ben me ervan

bewust dat er minder en minder krantenwinkels zijn en dat heeft

uiteraard wel een positieve invloed op onze verkoop. We mogen

zeker niet klagen. Wij hebben een goed cliënteel, ondanks (of mis-

schien dankzij?) het feit dat we enkel met onze core business bezig

zijn. Dus geen postpunt, geen pakjesdienst. Wij zijn gespecialiseerd

in wenskaarten en tabak. Wij hebben twee vaste

bedienden en drie jobstudenten in dienst. Dus

denk ik wel dat onze zaak goed draait.”

“Volgens mij steunt een winkel op twee pijlers:

een goede service en tevreden klanten en dat

werkt bij ons. Het is ook zo dat ik een paar

dagen vrij neem in de week. Zes dagen op

zeven werken, lijkt me echt niet te doen. Het

leven heeft ook andere dingen te bieden. Er

bestaat zoiets als een sociaal leven; ook vakan-

tie nemen vind ik erg belangrijk.” Toch beseft

Kristine De Wolf dat niet alles rozengeur en

maneschijn is. “Ik sta nu 19 jaar in het vak en

het is wel degelijk zo dat de gouden tijden

voorbij zijn. Ik ben al de derde generatie die

een krantenwinkel uitbaat en het is zeker niet

gemakkelijker geworden. Of er een vierde

komt? Ik denk het niet, want mijn zoon heeft een vaste job die hij

wellicht niet zal willen opgeven.”

Ze ziet ook de voordelen van de modernisering in. “Natuurlijk heeft

de invoering van de computer voor nogal wat weerstanden

gezorgd. Maar de pc heeft het ons ook veel gemakkelijker

gemaakt. We besparen er echt heel veel tijd mee. Maar zoals ik

reeds zei, ik ben best tevreden en zolang onze omzet blijft stijgen,

zal ik dat zeker blijven.” ■

4 mei 2017

Reportage

De Ganzenveer in Oosterzele“Meer omzet in loterij en sigaretten”“Ondanks het feit dat dagbladhandel Joki, die ermee is gestopt, op

5 kilometer van mijn zaak gelegen is, heb ik dat wel gevoeld”, ver-

telt Claudine Bastiaens van De Ganzeveer in Oosterzele. “Vooral de

verkoop van Lotto en sigaretten loopt sindsdien beter.” Toch is

Bastiaens niet onverdeeld positief. “Toen ik deze winkel 15 jaar gele-

den overnam, was het een gouden zaak. Maar het gaat de laatste

jaren de verkeerde kant uit. De oorzaken? Er zijn er verschillende.

De abonnementenpolitiek van de ver-

schillende uitgeverijen. De Persgroep

was onze grote vriend, de kampioen

van de losse verkoop. Daar is niet

zoveel van overgebleven. Daarnaast

maakt de Nationale Loterij het ons niet

gemakkelijker. Bij ons in het dorp is er

nu zelfs een verkooppunt in een naai-

atelier!”

“Ook de verkoop van tabak is de laatste

jaren afgenomen. Neem daarbij de

concurrentie van de grote warenhui-

zen, bij ons is dat de Carrefour in

Scheldewindeke. Dat alles maakt het

runnen van een winstgevende kran-

tenwinkel almaar moeilijker. Om de cij-

fers beter te maken, heb ik ook allerlei

gadgets verkocht. Dat ging erg goed,

maar is nu ook verminderd. Ik heb een

aantal jaren van mijn carrière in het onderwijs gestaan, een ander

deel in de krantenwinkel. Ik heb beide jobs heel graag gedaan. Nu

zal ik binnen afzienbare tijd met pensioen gaan. Ondanks het feit

dat De Ganzenveer de enige dagbladwinkel in Oosterzele is, heb ik

geen goed oog in de toekomst. Ik weet niet of er iemand is die

deze zaak zal willen verder zetten. Of ik het iemand echt zou aanra-

den, betwijfel ik ook ten zeerste.” ■

Kiosk (Kortrijk)“Verdwijning had geen invloed op mijn verkoop”“Dat er in de stad een dagbladwinkel is verdwenen de voor-

bije maanden, daar weet ik helemaal niets van”, aldus

Gregory De Koster. “Het heeft in elk geval geen invloed op

mijn verkoop gehad.” Redenen tot tevredenheid heeft hij

allerminst. “Het gaat steeds moeizamer. Er is minder en min-

der verkoop en de marges worden kleiner en kleiner. De

schuld daarvan is niet ver te zoeken. Er worden steeds meer

abonnementen aangeboden, zodat de mensen minder en

minder naar onze winkels komen om een krantje of een

tijdschrift te kopen. Het is ook zo dat onze partners gewoon

hun zin doen, waardoor wij minder en minder gaan verdie-

nen. Daarnaast is het zo goed als onbegonnen werk om te

proberen op te boksen tegen de grote zaken.”

Twintig jaar runt Gregory De Koster een krantenwinkel. “Het

is vooral de laatste vijf jaar dat het steeds maar achteruit

blijft gaan. Er iets bij gaan doen? Ik begin er niet aan! Neem

bijvoorbeeld die pakjesdiensten. Naast veel werk brengt je

dat slechts wat centiemen op. Echt de moeite niet waard.”

De ontgoocheling zit blijkbaar diep. “Ik overweeg heel ern-

stig om te stoppen met mijn krantenwinkel. Ik wil niet lan-

ger de risico’s als zelfstandige dragen. Dan ga ik liever weer

voor een baas werken. Misschien is het in een dagbladwin-

kel in een klein dorp nog te doen, omdat er dan veel minder

concurrentie is. Maar in een stad als Kortrijk is het echt

onbegonnen werk.” ■

5 mei 2017

Reportage

’t Gazetje (Roeselare)“Niets gevoeld van de sluiting van ’t Lezerke”“Wij hebben acht jaar geleden een zaak overgenomen die, na een

faillissement, al acht maanden leegstond”, vertelt Stefaan Cotteny.

“Dat betekent niet dat we nog niet in de branche actief waren,

want we deden reeds tien jaar een krantenronde. Daarmee zijn

we gestopt. Naast onze krantenwinkel hebben we ook een groot-

handel in sigaretten, die zowat 60% van Roeselare van rookgerief

voorziet. Dat ’t Lezerke zijn deuren gesloten heeft, wisten we,

maar veel invloed op onze verkoop heeft dit niet gehad.”

“We zijn er ons ook terdege van bewust dat een dagbladwinkel,

met enkel Lotto, pers en tabak, steeds moeilijker leefbaar wordt.

Met de nieuwe winstmarges maakt de Nationale Loterij het ons

niet bepaald eenvoudiger. Bovendien wordt er, sinds de banken-

crisis, ook minder ‘wild’ gespeeld op de Lotto. De mensen zetten

minder hoog in, ze zijn voorzichtiger geworden. Wij hebben, toch

een stuk uit noodzaak, er het maken van sleutels en nummer-

platen en het verhuren van springkastelen bijgenomen. Dat geeft

toch extra rendement.”

“Het is een harde job. Om de kosten te drukken, ga ik zelf mijn

kranten en tijdschriften ophalen. Daarvoor moet ik om 3u uit de

veren en we sluiten maar om 20u, de zaterdag een uurtje vroeger.

Zes dagen op zeven, dat betekent zowat 82 uur in de week. Toch

zie ik het nog steeds volledig zitten; moest het te herdoen zijn, ik

zou het zeker niet anders doen. We vinden het ook belangrijk wat

tijd voor ons zelf te nemen. De winkel gaat wellicht nooit dicht,

maar we nemen elk jaar vakantie. Dat is een must.” ■

Drakenhof (Deurne)“Er wordt gewoon minder gekocht dan vroeger”Linda Bevers heeft er evenmin weet van dat er in haar gemeente

sinds enkele maanden een dagbladwinkel en dus een concurrent

minder is. “Eigenlijk hebben we hier niet veel last van concurrentie”,

zegt ze. “Een paar jaar geleden is er een krantenwinkel gestopt in

Borsbeek en daarvan heb ik wel de positieve gevolgen ondervon-

den. Niet in de verkoop van kranten en tijdschriften, wel in een

grotere omzet van Lotto en sigaretten.”

“Al bij al vind ik dat mijn zaak goed draait, na 25 jaar dat ik ermee

bezig ben. Voor alle duidelijkheid, de laatste jaren is het toch fel

verminderd. Dat is voor een deel te wijten aan de abonnementen-

politiek die de meeste uitgeverijen van dag- en weekbladen voe-

ren. De invoering van de winkelabonnementen heeft daar niet

zoveel aan verholpen. Ook het digitaliseren van het nieuwsaanbod

heeft de verkoop van de persproducten doen kelderen. We heb-

ben nog een krantenronde, maar alles is duidelijk verminderd. Er

wordt gewoon minder gekocht dan vroeger. Dat komt ook tot

uiting bij de Lotto. De klanten zijn precies bang om grotere bedra-

gen in te zetten.”

“Om dat te compenseren ben ik ook geschenkartikelen gaan ver-

kopen en dat zorgt wel voor een extra. Het is een zware job. Wij

sluiten niet en nemen dus ook niet regelmatig vakantie. Vier jaar

geleden ben ik voor een paar dagen weggeweest, maar dan zorg-

de ik wel voor vervanging in de winkel. Let wel, ik doe dit nog

steeds graag, maar soms vraag ik me af of wat je verdient, opweegt

tegen de inspanningen die je moet leveren. En ja, soms denk ik ook

om ermee te kappen. Nee, ik denk niet dat ik nog zelfstandige zou

willen zijn. ■

6 mei 2017

Reportage

Dagbladhandel Tamara (Roeselare)De vrolijke starter

Dat het niet allemaal kommer en kwel is in de onze branche, kregen we te

horen bij Tamara De Jode in Roeselare. Zij nam begin maart een dagbladwin-

kel over in Roeselare. “Ik ben altijd in de horeca actief geweest”, begint ze haar

verhaal. “Wellicht omdat dit toch wel vrij zwaar werk is, onderging ik enkele

jaren geleden een rugoperatie. Ik kreeg te horen dat ik op invaliditeit terugviel

en niet meer zou hoeven te werken. Maar ik ben pas 38 jaar en ben iemand

die heel moeilijk kan stilzitten. Dus ben ik begonnen met me om te scholen.

Eerst werd ik verzekeringsagent, maar ik gaf me al vlug rekenschap dat het in

die sector moeilijk is om snel aan je centen te geraken. Daarna kwam ik

terecht bij adviesbureau Synergie, om mensen te adviseren bij het gebruik

van hun energie. Een leuke job, maar ik moest wel aardig wat kilometers met

de auto doen en mijn rug ging al snel weer opspelen.”

“We hebben goede vrienden die een dagbladhandel runnen in Lichtervelde

en zo’n zaak zag ik wel zitten. Dus ben ik op zoek gegaan naar een winkel in

Roeselare en omstreken en zo ben ik op dagbladwinkel Petra gebotst, die

op dat moment over te nemen was.” Tamara De Jode weet goed waarom ze

aan een krantenwinkel begonnen is. “ Ondanks het feit dat er nooit iemand

in de familie zo’n zaak heeft gehad, was ik er altijd door aangetrokken. Het

voordeel is dat ik thuis ben om te werken. Bovendien ben ik niet afhankelijk

van een baas. Als ik dus wat last heb van mijn rug, kan ik het even rustiger

aan doen. Tenslotte is het ook zo dat de winkel openhouden perfect te

combineren valt met mijn gezin; ik heb vier kinderen.”

Ze beseft wel dat er heel wat komt bij kijken. “Ik was eigenlijk totaal niet

ingelicht, ik heb het werk op mij laten afkomen en dat valt goed mee. Ik

heb, naast de traditionele producten van elke dagbladwinkel, ook diverse

pakjesdiensten en ook andere kansspelen naast de Lotto.” Tegen de lange

werkdagen kijkt ze niet op. “Ik heb daar totaal geen probleem mee, wellicht

omdat ik gewoon was om in de horeca veel uren te kloppen. Ik sta op rond

halfvijf, open mijn winkel om 6u en sluit om 18u. We zijn zes dagen op

zeven, doorlopend open.”

“Vakantie? Daar lig ik niet wakker van. Mijn partner is landbouwer en heeft

dus geen tijd voor vakantie en de kinderen gaan op reis met de mutualiteit.

Zelf zullen we vakantie nemen als we met pensioen zijn. Mijn eerste indruk-

ken in het vak zijn zeer positief. Mijn boekhouder heeft me gezegd dat de

cijfers voor de eerste weken heel veel verbeterd zijn in vergelijking met de

vorige uitbaters. Van concurrentie heb ik niet zoveel last. Er zijn niet veel

dagbladwinkels meer en bovendien zijn ze goed verspreid over Roeselare.

Als het van mij afhangt doe ik deze job tot ik met pensioen ga.” ■

Bart Ramaekers in EvergemDe vrolijke stopperVorig jaar liet Bart Ramaekers zijn zaak in Vurste over. “Zeven jaar gele-

den was ik met mijn vrouw die zaak begonnen. Toen ze anderhalf jaar

later plots overleed, heb ik de winkel naar best vermogen verder gezet.

Het was ook meer dan een klassieke krantenwinkel, want ik verkocht

ook brood en belegde broodjes, herstelde uurwerken en mijn klanten

konden ook spelen op verschillende wedspelen. Met de winstmarges

van de traditionele pijlers van de krantenwinkel, ging het steeds maar

achteruit. De commissies van de Lotto verkleinden, de uitgevers pakten

steeds meer uit met abonnementen, zodat ook daar aan onze verdien-

sten werd geknabbeld. Nochtans mocht ik niet klagen over mijn zaak in

Vurste. De omzet was goed, maar niet in die mate dat ik bijvoorbeeld

iemand in dienst kon nemen. Toen ik de gelegenheid kreeg om The

Betting Gallery in Evergem te openen, was het als een droom die wer-

kelijkheid werd. Ik heb altijd heel veel interesse gehad in voetbal en in

sport in het algemeen. Ik leef dus helemaal voor deze zaak. Het is ook

een streep die ik onder het verleden heb getrokken.”

“Ik weet niet goed hoe ik het moet uitleggen, maar het is als een famili-

aal gegeven. Heel snel is er een band gegroeid met de klanten. Let wel,

in mijn krantenwinkel deed ik het ook heel goed met mijn cliënteel,

maar dit is toch nog iets anders. Het is ook zo dat ik blij ben dat ik terug

naar mijn roots kon. Mijn vader was van Sint-Amandsberg, zelf ben ik

geboren in Wondelgem. Komt daarbij dat ik regelmatig op bezoek kan

bij mijn broer, die begeleid woont in Wippelgem. Het aantal uren dat ik

nu werk per week, zal niet veel verschillen bij die vroeger. Een 80-tal,

schat ik. Alleen zijn ze anders gespreid en is wat ik nu doe financieel een

stuk interessanter dan in de krantenwinkel. In die mate zelfs dat ik mij af

en toe kan laten vervangen. Ik ben dan ook zeer blij dat Stanleybet mij

de kans heeft geboden om met deze zaak te beginnen. Stanleybet en

Bingoal zijn trouwens allebei heel goede partners, in tegenstelling tot

Betfirst, dat van alles belooft, maar dat vaak niet waarmaakt.”

En zijn krantenwinkel in Vurste? “Eerlijk? Ik heb de zaak nog geen secon-

de gemist. Ik heb ze wel overgelaten, in de hoop dat ze in goede han-

den is. Maar voor alle duidelijkheid: ik zou niemand aanraden om de

dag van vandaag aan een ‘klassieke’ dagbladwinkel te beginnen.” ■

7 mei 2017

Reportage

Parklaan 22 bus 11 • 2300 TurnhoutT. 014 42 38 38 • F. 014 42 31 63

klantendienst@imapress.be

DVD DODE HOEK VANAF 26 MEI IN VERKOOP BIJ IMAPRESS!

OUTSIDE 2 STAAT WEER BOL VAN AVONTUUR.

Vanaf 26 mei zal Imapress bij geselecteerde verkooppunten de schitterende Dvd Dode Hoek leveren in een aantrekkelijke toonbankdisplay. Dode Hoek vertelt het verhaal van Jan Verbeeck, een compro-misloze commissaris van de Antwerpse drugsbrigade. Hij is als ‘Mr Zero Tolerance’ ongemeen populair en berucht bij de bevol-king en in de media. Het land staat dan ook in rep en roer wan-neer hij aankondigt dat hij de politie verlaat om zich, net vóór de verkiezingen, aan te sluiten bij de extreemrechtse partij VPV. Op zijn laatste dag als politieman leidt een onderzoek hem naar Charleroi waar een inval in een drugslabo een reeks onvoor-zienbare en fatale gebeurtenissen in gang zet. Dode Hoek is een Vlaamse thriller met een topcast, waaronder Peter Van den Begin, Jan Decleir, Soufiane Chilah, Mathijs F. Scheepers, Ruth Becquart en David Murgia. De regie is in handen van de Brusselse cineast Nabil Ben Yadir die doorbrak met de succes-volle film “Les Barons”.

Outside magazine inspireert de lezer om te genieten van de buitenwereld, met spectaculaire reportages over sport, mensen, reizen, avontuur, ontdekkingen, health, musthaves, trends en events. Erop uit trekken, rondstruinen, verdwalen en uitein-delijk op de meeste onverwachte plekken belanden. In editie 2 gaan we kajakken in Zwitserland, wildkam-peren in de Duitse Eifel, laten we je kennis maken met bikepacking en zakken we met een vlot de rivier af. Daarnaast brengt OUTSIDE ook nog de 21 beste avontuurlijke reisbestemmingen van 2017. Outside verschijnt 6 maal per jaar en editie 2 is nu in de perswinkel verkrijgbaar.

Artikelnummer: 08389.Adviesverkoopprijs: € 12,99.EANcode: 8719372004302.Frequentie: 1x per jaar.Segment: Hobby & Vrije Tijd. Rubriek: Film.

Artikelnummer: 04332.Adviesverkoopprijs: € 5,99.EANcode: 8719189235517.Frequentie: 6x per jaar.Segment: SPORT. Rubriek: SPORT ALGEMEEN.

DVD DODE HOEK VANAF 26 MEI IN VERKOOP BIJ IMAPRESS!

Artikelnummer: 08389.

8 mei 2017

OUTSIDE 2 STAAT WEER BOL VAN AVONTUUR.

Outside magazine inspireert de lezer om te genieten van de buitenwereld, met spectaculaire reportages over sport, mensen, reizen, avontuur, ontdekkingen, health, musthaves, trends en events. Erop uit trekken, rondstruinen, verdwalen en uitein-delijk op de meeste onverwachte plekken belanden. In editie 2 gaan we kajakken in Zwitserland, wildkam-peren in de Duitse Eifel, laten we je kennis maken met bikepacking en zakken we met een vlot de rivier af. Daarnaast brengt OUTSIDE ook nog de 21 beste avontuurlijke reisbestemmingen van 2017. Outside verschijnt 6 maal per jaar en editie 2 is nu in

Parklaan 22 bus 11 • 2300 TurnhoutT. 014 42 38 38 • F. 014 42 31 63

klantendienst@imapress.be

Tekst van René GOSCINNY

Tekeningen van Albert UDERZO

SPECIAAL KATERN • 16 BLADZIJDEN WETENSWAARDIGHEDEN OVER HET ALBUM • BEPERKTE OPLAGE

ANAFV 30 MEI 2017ASTERIX EN DE BELGEN

Speciale uitgave - Beperkte oplage

Vanaf

boekhandel dein

mei 30

exclusief Imapress via :Herontdek dit meesterwerk 40 jaar

na het laatste album van het duo Goscinny-Uderzoaan de hand van 1 speciaal album

SPECIALE UITGAVE:Het album ASTERIX EN DE BELGEN+ een extra katern van 16 bladzijden

Beperkte oplage - 64 bladzijden - 6,95€

Artikelnummer: 08775 Voor meer informatie: www mapress.be.i

9 mei 2017

Strijd om deneutrale pakjes

woedt verder

moeilijk maken om door de bomen het bos te zien. Tabakoloog Luk

Joossens liet niet na om in de slipstream van de discussie nogmaals

aan te geven dat hij ook bij de tabaksindustrie een dergelijke techniek

vaststelde.

Hoe neutraal is Cochrane?Nader onderzoek toont aan dat Cochrane een internationaal netwerk is

dat onderzoekers in de gezondheidszorg samenbrengt. De Cochrane

Tobacco Addiction Group is dan weer een afdeling die al sinds 1996

het tabaksbeleid in de gaten houdt. Leden zijn beleidsmakers, mensen

die actief zijn in de gezondheidszorg en consumenten. De financiering

komt van het Brits National Institute for Health Research, maar er is ner-

gens sprake van groeperingen die manifest anti-roken zijn of die gere-

lateerd zijn aan de rookwarenproductie.

Anders bij e-sigarettenHet zou met andere woorden een brug te ver zijn om te stellen dat

Cochrane als groepering van medici per definitie voorstander zou zijn

van maatregelen als neutrale verpakkingen. Kijken we naar ander

recent werk, dan zien we bijvoorbeeld dat de CTA ook een nieuwe stu-

die publiceerde over e-sigaretten. Daaruit bleek dat de e-sigaretten die

onderzoekers in de handel aantroffen de ontwikkeling van kanker in

labocellen niet stimuleren, terwijl de klassieke sigaret dat wel doet. In

deze materie neemt CTA dus een standpunt in dat eerder aansluit bij

de argumentering van de producenten.

Wat hebben we geleerd?De bevindingen van Cochrane voeden het debat over de neutrale pak-

jes op één flank: die over de vraag of het werkelijk een impact heeft op

de gezondheid. Andere flanken zijn de economische, met de mogelijke

Sinds onze vorige editie van Radar, volledig gewijd aan de voorliggen-

de wetsvoorstellen om de rookwarenwetgeving aan te passen, zijn de

neutrale sigarettenverpakkingen (‘plain packaging’) allerminst uit beeld

verdwenen. De belangrijkste reden daarvoor is de bekendmaking van

de resultaten uit de samenvoeging van 51 studies over de neutrale

pakjes. Het initiatief kwam van de NGO Cochrane Collaboration. De

Cochrane Tobacco Addiction Group (CTA) voegde de data samen van

800.000 deelnemers aan diverse onderzoeken over de impact van

merkloze verpakkingen.

Kijken naar AustraliëCTA baseert zijn bevindingen vooral op de data uit Australië, het land

dat in 2012 als eerste de stap zette naar neutrale pakjes met beelden

van bijvoorbeeld rokerslongen. De onderzoekers stellen vast dat het

aantal rokers in Australië terugloopt en koppelen dat aan een reeks van

verklaringen die ze uit de onderzoeksdata distilleren. Zo geven ze aan

dat rokers hun sigaretten minder lekker vinden als ze uit een neutraal

pakje komen. En vooral dat jongeren minder snel beginnen roken in de

afwezigheid van een aantrekkelijke verpakking. Het olijfgroen blijkt in

die zin absoluut weerzinwekkend.

StudieslagIs de studie van Cochrane een zoveelste op de hoop in de uitvoerige

studieslag? Of moeten we het zien als een respectabal initiatief net nu

wetenschappelijke onderbouw voor gezondheidsdiscussies onder

druk staat. Aanleiding daarvan is uiteraard het debat in die andere

gezondheidsdiscussie, waarin bleek dat Monsanto wetenschappelijk

onderzoek en wetenschappers voor zijn kar spande om aan te tonen

dat de onkruidverdelger glyfosaat niet kankerverwekkend is. Ook daar

regent het onderzoeken pro en contra die het voor beleidsmakers

Nieuw onderzoek houdt het debat over de neutrale

sigarettenverpakkingen levendig. Het kabinet van

minister van Volksgezondheid Maggie De Block

(Open VLD) reageert en gaat in op dit specif ieke

voorstel.

Tekst: Wouter Temmerman | Foto’s: GF en Open VLD

10 mei 2017

Tabak

groei van illegale handel en de impact op de lokale economie, en de

wetgevende (kan je een bedrijf verbieden zijn merk uit te spelen?). Maar als

we even focussen op de gezondheidsvraag, dan leert ook deze studie

– net als alle andere – dat elke partij in het debat de meest sprekende

cijfers in zijn voordeel kan laten spreken.

Een stijging of een dalingMeer concreet: Cochrane wijst op de daling van het aantal rokers in

Australië en dat klopt. Volgens het Australian Institute of Health and

Welfare daalde jaar na jaar het totale aantal rokers boven 14 jaar. Kijk je

naar de evolutie, dan valt echter op dat die daling al aan de gang was

voor de invoering van de neutrale pakjes. In 2010 bedroeg het aantal

15,1%, in 2013 12,8%. Cimabel, de federatie van sigarettenfabrikanten,

liet in zijn nota aan het federale parlement dan ook optekenen dat

“deze evolutie zich reeds verschillende decennia doorzet en niet signifi-

cant versnelde door de invoering van neutrale verpakkingen”. Het voert

een rapport van London Economics aan om het verband uit te sluiten.

En zo kunnen we nog wel even doorgaan: los van de algemene daling,

stijgt het aantal rokers tussen 12 en 17 jaar wel. De sigarettenfabrikan-

ten gebruiken die vaststelling om de impact van neutrale pakjes te

betwijfelen, want dergelijke maatregelen focussen op het jongeren-

roken.

Wat doet Maggie De Block?Voor elk een cijfer naar wens dus, net zoals in andere gezondheidsdis-

cussies? Op korte termijn moet een nieuwe aanvoer aan cijfers uit

Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk duidelijk maken welke koers

België zal varen. “De invoering van neutrale verpakkingen is een

mogelijke maatregel aan de aanbodzijde die we hebben opgenomen

in het Tabaksplan”, laat het kabinet Volksgezondheid ons weten.

“Momenteel doen we drie zaken: consultatie van betrokken actoren,

het in de gaten houden van lopende rechtszaken en opvolging van

de implementatie op het terrein in Frankrijk en het Verenigd

Koninkrijk. Dat laatste is zeer belangrijk om gevoeligheden, sterke en

zwakke punten, risico’s, enzovoort in kaart te brengen. Op basis van

de evidentie zullen we vervolgens beslissen of we ook bij ons neutrale

verpakkingen zullen invoeren.” De Block wijst erop dat in het Verenigd

Koninkrijk weldra de overgangsperiode (gestart in mei 2016) afloopt en

alle aangeboden verpakkingen er dan neutraal moeten zijn. “De ana-

lyse van resultaten op het terrein daar (en in Frankrijk) wordt erg

belangrijk voor ons”, besluit ze. ■

groei van illegale handel en de impact op de lokale economie, en de

. Maar als

we even focussen op de gezondheidsvraag, dan leert ook deze studie

– net als alle andere – dat elke partij in het debat de meest sprekende

Meer concreet: Cochrane wijst op de daling van het aantal rokers in

Australië en dat klopt. Volgens het Australian Institute of Health and

Welfare daalde jaar na jaar het totale aantal rokers boven 14 jaar. Kijk je

11 mei 2017

Tabak

13 mei 2017

magazinemei 2017

Vlaamse Federatie van Persverkopers

Cover

Er zit meer in een cijfer dan je denktBij de bespreking van de resolutie die het federale parlement in april aannam, viel het cijfer enkele keren: elke week sluiten drie winkels de deuren. Enkele jaren terug hield iedereen het nog op twee per week. Hoe evolueert de uitdunning van het netwerk aan dagbladhandels dan precies? We gingen op zoek naar antwoorden bij de persdistributeurs.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto: GF

In een recent edito vroeg Tony Vervloet,

secretaris-generaal van VFP, het nog zo mooi

als het gaat over de terugval van het aantal

krantenwinkels in ons land: zet die ploat af.

Hij wees erop dat het punt van het dalende

aantal winkels al sinds 1995 wordt gebruikt

om verandering in de sector af te dwingen.

Het dook toen voor het eerst op in een eco-

nomische studie van Coopers&Lybrand. Als

argument in de zoektocht naar oplossingen

voor de dagbladhandel hebben de dalende

cijfers inderdaad weinig waarde en zorgen

ze stilaan voor ergernis of een negatieve per-

ceptie bij klanten. Als indicator op zich blij-

ven de cijfers uiteraard het meest sprekende

symptoom om aan te geven hoe de sector

evolueert.

Van twee naar drie per week

Dat alleen al maakt het nuttig om meer

over dat cijfer te weten te komen. Maar

eerst het cijfer zelf: bij de bespreking van de

parlementaire resolutie die de kamerleden

op 20 april aanvaardden (zie ook pagina 14

en volgende) kregen we een vergelijking

over meer dan vijf jaar voorgeschoteld. Bel-

gië telde in 2010 nog 3.376 dagbladhandels,

terwijl dat bijna zes jaar later (midden 2016)

was gedaald tot 2.461 winkels. Dat is een

terugval met 915 winkels a rato van drie

winkels per week. Dat is er gemiddeld één

meer dan het al jaren rondzwervende getal

van twee per week en honderd per jaar.

Door die terugval is ook het aandeel van de

krantenwinkels in het totale netwerk van

persverkooppunten gezakt. In 2005 waren

ze nog goed voor 67%, in 2013 was dat

afgenomen tot 53%.

Wat zit achter het cijfer?

Zo’n gemiddelde van het aantal sluitingen

per week wekt uiteraard de indruk dat de

daling van het aantal persverkooppunten

via een egale curve loopt waarbij elke week

netjes drie winkels de pijp aan Maarten

geven. Dat is uiteraard niet zo, maar de

interessante vraag is of in dat gemiddelde

over meer dan vijf jaar het aantal sluitingen

gaandeweg is toegenomen. Waren het er

met andere woorden aanvankelijk bijvoor-

beeld nog gemiddeld twee en intussen

gemiddeld vier? En is die evolutie manifest

anders bij de onafhankelijke persverkoop-

punten? Worden zij harder of minder hard

getroffen?

AMP: stabiel gemiddelde

Met die vraag trokken we naar de persdistri-

buteurs. Zij krijgen uiteraard van elke win-

kel die de deuren sluit een bericht dat de

leveringen mogen worden stopgezet. Vol-

gens AMP is er geen sprake van een ver-

sneld ritme in het aantal sluitingen van

krantenwinkels. “En dat geldt zowel voor

het algemene cijfer als voor het aantal slui-

tingen van onafhankelijke krantenwinkels”,

zegt Madelieve Timmermans, hoofd van de

communicatiedienst bij Ubiway, de divisie

waarin bpost onder andere AMP, Press Shop,

Relay en kariboo! onderbracht. Ubiway rap-

porteerde bij de onafhankelijke dagblad-

handels in januari 2017 een daling van

5,8%. Een jaar eerder was dat 4%, in januari

2015 5,6% en in januari 2014 nog 7%.

Imapress: recente knik

Bij Imapress is de indruk enigszins anders.

“Wij merken de laatste drie tot zes maan-

den wel een duidelijke versnelling”, zegt pag. 14

14 mei 2017

ACTUEEL

ACTUEEL

Parlement herlanceert hulp aan de dagbladhandelsHet federale parlement heeft een resolutie aangenomen om de dagbladhandel te ondersteunen. Dat is niet voor het eerst. We bekijken waarin de nieuwe resolutie zich onderscheidt en wat de impact ervan kan zijn.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto’s: Wikipedia, SP.A, PDVA, CdH en CD&V

Het is niet voor het eerst dat het parlement

een resolutie aanneemt om de dagbladhan-

del een duwtje in de rug te geven. Reeds in

2011 diende SP.A-kamerlid Ann Vanheste

zo’n parlementaire resolutie in. Die werd

toen goedgekeurd en dat leidde tot de

oprichting van de intussen welbekende

Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel.

Die had of heeft tot doel om de parlements-

leden enkele concrete pistes aan te leveren,

maar tot nu toe lijkt dat doel op zijn zachtst

gezegd nog niet in zicht.

Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel

geen succes

Ook Griet Smaers en Leen Dierick, die voor

CD&V in het federale parlement zetelen,

stelden dat vast. “We hebben gemerkt dat

het werk van de Commissie Onafhankelijke

Dagbladhandel niet het verhoopte resul-

taat heeft opgeleverd”, liet Griet Smaers

eerder in Radar noteren. “In die Commissie

spelen te veel verschillende belangen.

Eigenlijk is er tot op heden geen enkel con-

creet resultaat. Het proces is daardoor vol-

ledig stilgevallen, zonder verdere initiatie-

ven en met mi snoegdhe id b i j de

dagbladhandels over dat povere resultaat.”

CD&V-initiatief

Smaers en Dierick namen daarop een eigen

initiatief en dienden in oktober 2015 een

nieuwe parlementaire resolutie in. Het voor-

pag. 13

office manager Jan Verachtert. De distribu-

teur beschikt niet over cijfers die een directe

vergelijking met die van AMP toelaten,

maar ziet bijvoorbeeld het aantal overna-

mes dalen ten voordele van stopzettingen.

Bovendien leiden overnames na verloop van

tijd vaker tot een ander type winkel (nacht-

winkels bijvoorbeeld). “De tijd van weken

zonder sluitingen ligt eveneens achter ons”,

vervolgt Jan Verachtert, “en we constateren

ook sterkere pieken in het aantal stoppers

bij het einde van elk kwartaal.”

Waartoe dient dit gemiddelde?

Om maar te zeggen: het gemiddeld slutings-

cijfer van zelfstandige Belgische persverko-

pers is een eerder veelkleurig cijfer en op

die manier moet het ook worden gebruikt

in de zoektocht naar oplossingen voor het

probleem. Op dit moment zetten veel leve-

ranciers het cijfer net in om hun eigen

multi channelstrategie te verantwoorden.

Het netwerk aan krantenwinkels dunt uit,

dus moeten we wel meer verkopen op het

internet, via abonnementen of via punten in

andere types kleinhandelszaken.

Multichannel

Net die aanpak verklaart de reactie van veel

winkeliers. Radar vroeg winkels die nog

actief zijn naar de impact van sluitingen in

hun buurt. Een greep daaruit leest u van

pagina 4 tot 7, maar de teneur is duidelijk:

af en toe maakt het een verschil, maar veel

winkels hadden een sluiting in hun eigen

gemeente zelfs niet eens opgemerkt. Dat

gebeurt onder andere omdat de verkoop

zich verlegt naar andere kanalen. Vanuit het

economisch oogpunt van uitgevers of aan-

bieders van kansspelen is dit allerminst een

verboden strategie. Om nieuw bloed door

de slagader van het netwerk van onafhan-

kelijke winkels te pompen, is het econo-

misch echter zinvoller om de activiteiten er

sterker te concentreren. Ook al wil je als

producent graag zijn waar je klant is (online

bijvoorbeeld). In het kamerdebat haalden

enkele kamerleden de kanaliserende functie

van de krantenwinkels aan en dat haakt wel

in op die meer geconcentreerde filosofie.

Het wetsvoorstel (zie Radar 2) om rookwa-

ren enkel in de krantenwinkels te verkopen,

is het meest tastbare idee dat bij deze

andere economische piste aansluit.

Werken aan de perceptie

Moeten de handelspartners hun multichan-

nelstrategie dan maar vaarwel zeggen?

Uiteraard niet, maar het beeld van de dag-

bladhandel als stervende zwaan tussen de

nieuwe kanalen moet er om te beginnen

wel uit. AMP besluit met een aankondiging

die daarop aansluit: “In juni lanceren we

samen met de grote uitgevers en de Natio-

nale Loterij een platform waarin het beroep

van dagbladhandelaar extra gepromoot zal

worden”, zegt Timmermans. “Met dit initia-

tief willen we een realistischer beeld geven

van de krantenwinkel en de vooroordelen

omtrent dit beroep wegnemen of neutrali-

seren.” Werken aan de perceptie is alvast

een begin, maar daarna blijft er voor de uit-

gevers, fabrikanten en andere operatoren

sowieso nog een belangrijkere strategische

(kanaal)oefening op tafel liggen. ■

15 mei 2017

ACTUEEL

pag. 16

stel van de twee CD&V-politica’s onder-

scheidde zich van de eerder aangenomen

resolutie door meer concrete maatregelen

naar voor te schuiven. “We hebben er inder-

daad voor gekozen om enkele gerichte initi-

atieven in de resolutie naar voor te bren-

gen. Het is echt de bedoeling om een kader

te scheppen waarmee de regering specifieke

maatregelen kan nemen”, lichtte Griet

Smaers haar bedoelingen destijds toe.

Focus op de Commissie Onafhankelijke

Dagbladhandel

De maatregelen die CD&V voorstelde waren

zeker niet nieuw, maar kwamen op die

manier wel concreet op tafel te liggen. In de

aangenomen tekst, die aangevuld werd met

opmerkingen van andere partijen, vraagt

het parlement de regering acht ingrepen.

Opvallend is de focus om de ingedommelde

Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel

een nieuwe dynamiek te bezorgen.

1. Overleg ondersteunen

De resolutie vraagt de regering “om actief

het overleg tussen de verschillende actoren

te blijven ondersteunen.” De facto komt dit

neer op de verdere steun aan de Commissie

Onafhankelijke Dagbladhandel.

2. Meer resultaatsgerichte Commissie Onaf-

hankelijke Dagbladhandel

Met de aangenomen tekst stuurt het parle-

ment echter ook aan op een herziening van

die Commissie Onafhankelijke Dagbladhan-

del. Ze vraagt om “in overleg met de leden

de commissie onafhankelijke dagbladhandel

te herzien zodat de commissie naast een

overlegplatform ook een meer resultaatge-

richte commissie wordt waarin ieder lid dui-

delijke en resultaatgerichte engagementen

opneemt.” Verder willen de parlementairen

de bewuste commissie verder aanmoedigen

om na te denken over een heroriëntering

naar de toekomst toe.

3. Ruimere rapportering van de Commissie

Onafhankelijke Dagbladhandel

De resolutie onderneemt nog een derde

actie om meer schwung in de Commissie

Onafhankelijke Dagbladhandel te brengen.

Ze dringt ook aan op een ruimere verslagge-

ving met naast een jaarlijks schriftelijk ver-

slag aan het parlement ook “een jaarlijkse

gedachtewisseling in de Kamer van volksver-

tegenwoordigers”.

4. Gelijk speelveld voor de persdistributie

Vanaf de vierde vraag in de resolutie duikt

de eerste meer specifieke eis op. Het parle-

ment vraagt de regering om te onderzoe-

ken “hoe een level playing field kan worden

gecreëerd voor de bezorging van kranten

en tijdschriften via verschillende kanalen.”

Dat is een vraag die aansluit bij de wens van

VFP om oneerlijke concurrentie weg te wer-

ken tussen de gesubsidieerde distributie van

abonnementen en de verdeling naar de

winkels.

Interessant is dat de indieners van de resolu-

tie in de oorspronkelijke tekst de regering

iets meer de pap in de mond gaven. Toen

vroegen ze nog om “te onderzoeken hoe

ook kranten bezorgd via de dagbladhandel

kunnen genieten van federale steun voor

het bezorgen van kranten en hoe bpost

ingeschakeld zou kunnen worden in de

belevering van kranten en tijdschriften aan

de dagbladwinkels.” Die passage is nu veral-

gemeend tot het creëren van een level

playing field en stuurt minder rechtstreeks

aan op het idee om het verdelen van pers

via winkels eveneens als een ‘dienst van

algemeen economisch belang’ te beschou-

wen. Als ‘DAEB’ heeft de aboverdeling via

bpost immers recht op steun van de over-

heid en met dat etiket zou de distributie

naar de winkels hetzelfde voordeel kunnen

genieten.

5. Meer medianeutrale perssteun

Met de algemenere omschrijving over het

ontwikkelen van een gelijk concurrentieel

speelveld haakt het parlement in op haar

volgende vraag aan de regering. Die dringt

aan op een evaluatie van de steun die de

federale regering ter beschikking stelt van

de “persmedia”. Het is duidelijk dat het par-

lement de huidige steun wil opentrekken

met een beoordeling van “de nieuwe digi-

tale dragers en de geschreven pers”. De par-

lementsleden willen laten uitzoeken “hoe

de ondersteuning van de persmedia media-

neutraler kan worden georganiseerd”.

6. Meer transparantie over de steun

Nog een pijnpuntje met een intussen lange

grijze baard dat opduikt in de resolutie is de

transparantie van de federale steun. De reso-

lutie vraagt om die te verhogen. Daarmee

zinspeelt de resolutie indirect op de al lang

voorliggende vraag naar de inhoud van het

contract tussen de Belgische Staat, bpost en

de uitgevers. Dat contract toont aan hoe

bpost zijn federale steun inzet bij het bepa-

len van de voorwaarden voor het verdelen

van de abonnementen van de uitgevers.

Ann Vanheste (SP.A) Michel de Lamotte (CdH)Griet Smaers (CD&V)

16 mei 2017

ACTUEEL

pag. 15

Ondanks pogingen om via de Wet op Open-

baarheid van Bestuur inzage te krijgen in

deze documenten, bleven de contractuele

bepalingen altijd een goed bewaard geheim.

7. Geen machtsmisbruik in de distributie

Verder bevat de resolutie nog een AMP-pas-

sage, waarbij gevraagd wordt om “er op toe

te zien dat de monopoliepositie in de distri-

butie geen aanleiding geeft tot machtsmis-

bruik ten aanzien van de dagbladwinkels en

de Belgische mededingingsautoriteit verder

aan te moedigen om klachten uit te spit-

ten.” Daarmee doelt de resolutie op de

overname van AMP door bpost.

8. Nationale Loterij sensibiliseren

De resolutie sluit af met een ietwat vage

vraag over de commerciële politiek van de

Nationale Loterij. Zo vraagt het parlement

om “de Nationale Loterij telkens te blijven

wijzen op hetgeen de situatie van de dag-

bladhandels negatief zou kunnen beïnvloe-

den.” Meer dan een zinspeling op de

recente nieuwe contracten is dat niet. Ook

daar is de finale tekst een afzwakking van

de oorspronkelijke die veel exacter vroeg om

“bij de Nationale Loterij aan te dringen op

realistische marges bij de verkoop van de

loterijproducten.”

Afgezwakte versie

Het parlement stemde de resolutie op 20

april en nam haar bijna unaniem (twee ont-

houdingen) aan. Opvallend was dat in de

bespreking Jean-Marc Delizée (PS), voorzit-

ter van de Commissie Bedrijfsleven, zelf al

aanhaalde dat de basistekst van Griet Smaers

toch wel wat hervormd was. “We zijn ver-

trokken van de maatschappelijke rol van de

krantenwinkels, maar de amendementen

hebben de ambities gereduceerd en de tekst

een ruimere invulling gegeven. Ieder vindt

er zijn gading in, maar de tekst laat ook toe

om de echte uitdagingen aan te gaan.”

Toch wat verduidelijking

Griet Smaers liet niet na om op het spreek-

gestoelte nog even de terugval van het aan-

tal winkels te benadrukken: van 3.376 dag-

bladhandels in 2010 naar 2.461 medio 2016.

Ofwel 915 in 5,5 jaar, wat neerkomt op een

gemiddelde daling van drie per week. Toch

erkent ook Smaers dat er gesleuteld is aan

haar tekst en dat ze de aanvankelijke reso-

lutie krachtiger vond. Ze is blij met de una-

nimiteit, maar laat niet na om toch enkele

zaken te verduidelijken. Zo gaat ze in haar

bespreking van de resolutie in op de DAEB

voor de verdeling van abonnementen door

bpost. Of een DAEB voor de distributie naar

de winkels de oplossing is, laat ze in het

midden, maar ze beklemtoont dat “moet

worden onderzocht hoe de dagbladhande-

laars in de toekomst geen oneerlijke concur-

rentie meer kunnen ondervinden.”

Maar toch ook weer verwarring

Ook over de Nationale Loterij bracht Smaers

iets meer verduidelijking. Ze haalde aan dat

de bevoegde minister aangaf dat de marges

van de Loterij als realistisch zouden kunnen

worden gezien. “In het kader van de

nieuwe beheersovereenkomst werden ook

nieuwe marges bepaald”, klinkt het. Dat

moet in het parlement de indruk hebben

gewekt dat de nieuwe contracten van de

Nationale Loterij een verbetering inhouden

voor de krantenwinkels. De huidige discus-

sie over de drempelwaarde (cfr Radar 1 van

dit jaar), maakt duidelijk dat dit voor veel

winkeliers allerminst zo aanvoelt. Later zou

Ann Vanheste (SP.A) wel nog preciseren dat

de nieuwe contracten niet automatisch een

verbetering zijn.

Diversificatie niet altijd haalbaar

De meest nuchtere reactie kwam ook van

Vanheste, ooit auteur van de eerste resolu-

tie over de dagbladhandel. “Ondanks de

vele besprekingen zullen de problemen

hiermee niet zijn opgelost”, liet ze opteke-

nen. Dat was geen kritiek op de resolutie,

maar eerder een aanzet om het over diversi-

ficatie te hebben. “De vraag is intussen of

diversifiëren haalbaar is”, zegt ze. “Het is

niet voor elke winkelier mogelijk om

zomaar andere producten te verkopen. De

overlevingskansen van de dagbladhandel

verkleinen met de dag. Deze resolutie zal

niet de oplossing bieden, maar alle beetjes

helpen.”

Wat mogen we verwachten?

Daarmee gaf Vanheste ook meteen het ant-

woord op de vraag wat persverkopers nu

van deze resolutie mogen verwachten. In

het beste geval levert het een beter functio-

nerende Commissie Onafhankelijke Dag-

bladhandel op, maar dan blijft het nog een

open vraag welk type resultaten deze Com-

missie zal nastreven. Zal het er ook echt

gaan over bijvoorbeeld de margeproblema-

tiek, die Griet Smaers ook letterlijk als één

van de grote problemen naar voor bracht?

Waarschijnlijk is ook dat deze resolutie de

aanzet kan geven om de concurrentie tus-

sen winkels en abonnementen te bekijken.

Maar het staat in de sterren geschreven dat

ook dit geen dossier wordt dat zich snel zal

laten vooruitstuwen. Michel de Lamotte van

CdH moet de traagheid ook gevoeld hebben

en betrad het spreekgestoelte om een dui-

delijke ambitie uit te spreken. “Deze resolu-

tie moet in de komende twee jaar tot con-

crete resultaten leiden”, klonk het. ■

Voor de liefhebbers: de volledige bespre-

king van de resolutie is ook te bekijken op

www.dekamer.be, door te surfen naar ‘Ver-

gaderingen’ en op 20/04/2017 in de tijdslijn

naar ‘Resolutie Dagbladhandel’ te gaan.

Ook “tegenstanders” van de resolutieHet leek erop dat het parlement de resolu-tie van Griet Smaers unaniem aannam, maar finaal onthielden de twee parlement-sleden van de extreem-linkse PVDA zich. Marco Van Hees legde nog uit waarom en viel daarbij frontaal de Nationale Loterij aan. “Wij steunen deze resolutie niet. Het is het type resolutie dat vertrekt met goede bedoelingen, want er is wel degelijk een zwaar probleem voor de krantenwinkels. Maar ik geef één voorbeeld om aan te tonen dat de politiek van de regering tegengesteld is aan wat deze resolutie wil: sinds kort is de commissie op de producten van de Nationale Loterij naar beneden bij-gesteld. De Nationale Loterij legt uit dat ze van 6 naar 4,5% ging en dat de daling te recupereren is door andere systemen (…). De winkels staan al op de rand van de afgrond en de Nationale Loterij geeft ze een duw in de rug. Dat getuigt van hypocri-sie van deze meerderheid.” Marco Van Hees (PVDA)

17 mei 2017

DIGITAAL

VFP-lidmaatschap!?➲ Hoe?Aansluiten bij de Vlaamse Federatie voor Persverspreiders (VFP) kan door gebruik te maken van het overschrijvingsformulier op de keerzijde van de deze pagina.Vermeld in het vakje ‘Mededeling’ uw telefoonnummer.

➲ Hoe lang?Een aansluiting geldt steeds voor 1 jaar (vb. januari 2016 tot december 2016)

➲ Hoeveel?Het lidgeld bedraagt 177 euro + 21 % btw = 214,17 euro,het eerste aansluitingsjaar is dat slechts 120 euro + 21 % btw = 145,20 euro.

➲ Wat?Voor inlichtingen over de voordelen van een aansluiting, neem contact op met ons secretariaat.

Vlaamse Federatie voor Persverkopers vzw – ERKENDE BEROEPSORGANISATIERuggeveldlaan 522 – 2100 Antwerpen (Deurne)

Tel. 03/324.70.01 Fax. 03/324.70.03 e-mail : info@vfp.be

pag. 18

Analyse

De digitale weg van VFPIn tijden dat elke onderneming of organisatie nadenkt over een digitale transformatie koestert ook VFP de ambitie om voor zijn communicatie meer en beter gebruik te maken van digitale kanalen. Dat moet er in de eerste plaats voor zorgen dat het leesvoer sneller bij de persverkopers belandt.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto’s: Freeimages.com

De editie van Radar die u op dit moment

leest, heeft u ontvangen midden mei en

leest u als het goed gaat verspreid over de

tweede helft van diezelfde maand. De

onderwerpen die we analyseren, belichten

of van commentaren voorzien, danken hun

verschijning in dit magazine aan actualiteit

uit april. Als het even tegenzit, betekent dit

dat er tussen de gebeurtenis in kwestie en

het lezen van een artikel erover een kloof

van zes of meer weken gaapt. Als uitgever

wil VFP sneller kunnen informeren, korter

op de bal spelen.

Voorstel: nieuwe mix van kanalen

De oplossing voor die wens zit in een

andere indeling van de communicatiekana-

len die VFP inzet om artikels over persver-

koop, rookwaren, kansspelen, enzovoort te

verspreiden. Tot op dit moment verloopt die

verspreiding zeer eenzijdig: alle artikels ver-

schijnen in Radar, met inbegrip van VFP

magazine. De digitale versie (pdf) van elke

uitgave verschijnt ook op de website vfp.be

en sporadisch verspreidt VFP een e-mail-

nieuwsbrief naar zijn leden. Voor een meer

ideale verspreiding wil VFP volgende media

beter op elkaar afstemmen:

1. De website vfp.be

Het epicentrum van de informatie die VFP

publiceert, wordt in dit scenario de federa-

tiewebsite vfp.be. De huidige site heeft al

een flink aantal jaren op de teller. Een

nieuwe website kan de mogelijkheid ope-

nen om VFP ook digitaal zijn rol van uitge-

ver te laten invullen. Dat betekent concreet

18 mei 2017

DIGITAAL

pag. 17

B E 1 3 3 1 0 1 1 2 8 4 5 1 3 9

B B R U B E B B

V L A A M S E F E D . P E R S V E R K O P E R SR U G G E V E L D L A A N 5 2 22 1 0 0 D E U R N E

T E L E F O O N N R .

dat VFP een vernieuwde, meer modern

ogende site, kan invullen als een digitaal

magazine. Daarin kan het snel berichten

over de actualiteit en ook makkelijk verwij-

zen naar bronnen en extra informatie die

digitaal beschikbaar zijn.

2. Regelmatige e-mails

Omdat niet iedere lezer elke dag zal kunnen

nagaan of VFP een nieuw artikel op zijn

website heeft geplaatst, wil de federatie

actiever zijn mailbestand aanspreken. Wie

dat wenst (of zich inschrijft) kan een mel-

ding krijgen bij een nieuwe publicatie, maar

VFP wil eveneens op regelmatige basis de

artikels bundelen in een digitale nieuws-

brief. Die belandt in de mailbox van de dag-

bladhandelaars, vat de bijdragen kort samen

en voorziet een directe link naar de website

waar geïnteresseerden kunnen verder lezen.

3. Sociale media

Een website en een e-mail zijn net als een

papieren magazine media die nog steeds

vertrekken van het klassieke eenrichtings-

verkeer: de uitgever publiceert, de ontvan-

ger leest. De digitale media bieden vandaag

meer kans op interactie en VFP wil zijn digi-

tale inspanningen dan ook koppelen aan

een aanwezigheid op een select groepje van

sociale netwerken zoals Facebook, Twitter

of LinkedIn. Posts op die netwerken kunnen

net als de e-mailverwittigingen leden vertel-

len dat er een nieuw artikel is verschenen.

Maar ze kunnen ook helpen om nieuws dat

de sector aanbelangt meer publiek te

maken en bijvoorbeeld onder de aandacht

van beleidsmakers of stakeholders te bren-

gen.

4. En wat met het papier?

Betekent een stap naar meer digitale infor-

matie dat VFP zijn papieren publicaties met-

een overboord gooit? In het ideale plan

gaan offline en online publicaties hand in

hand. Een papieren uitgave kan bijvoor-

beeld nog steeds enkele aparte functies

invullen. Ten eerste kan het op regelmatige

basis de belangrijkste artikels blijven bunde-

len, een kader geven of thematisch uitwer-

ken. Ten tweede hebben digitale kanalen en

papier een andere leesgewoonte. Een digi-

taal artikel is korter, focust op actualiteit en

korte commentaar, maar op een website zie

je zelden een lang doorwrocht artikel dat

bijvoorbeeld de hele historiek van de over-

heidssubsidies voor bpost helpt kaderen.

Voor dat type informatie blijft een maga-

zine de meest aangewezen plaats.

Consultatie

Of VFP ook daadwerkelijk zijn uitgeefactivi-

teit meer zal digitaliseren en in welke vorm

dat precies zal gebeuren, is nog geen uitge-

maakte zaak. De federatie is bereid om voor

deze omschakeling een budget uit te trek-

ken. Daarmee wil ze onder andere de bouw

van een nieuwe website en de opstart van

de andere kanalen financieren. VFP zal zijn

leden hierover consulteren, maar licht met

dit stukje informatie alvast een tip van de

sluier op. ■

19 mei 2017

ACTUALITEIT

Groothandel

Patrick Van Vlierberghe weg als Country Director bij Conway BelgiëEen klinkende naam aan leverancierszijde zet een stap terug. Sinds midden april is Patrick Van Vlierberghe niet langer Country Director bij Conway België. Zijn opvolger is Marc Lanneau, die terugkeert naar het Belgische team.

Tekst: Wouter Temmerman – Foto: Anne Deknock

Op 18 april informeerde Patrick Steppe, CEO

van Conway België, dat zijn naamgenoot

Patrick Van Vlierberghe met onmiddellijke

ingang zijn functie als Country Director van

Conway België stopzet. Gevraagd naar een

verklaring, wenste Conway geen verdere

uitleg te geven.

Caritas

Patrick Van Vlierberghe ging in 1995 aan de

slag als regionaal directeur bij het toenma-

lige Caritas, dat toen in de eerste plaats een

verdeler van rookwaren was. Na de over-

name door Sugro in 2003 werkte hij mee

aan de integratie en werd in 2005 directeur

van het nieuwe geheel. Sugro-Caritas wij-

zigde zijn naam ook meteen in Conway, dat

nog steeds in die hoedanigheid fungeert als

Belgische tak van de Duitse Lekkerland

Groep. Die groep beschikt niet over de rech-

ten voor België op de naam Lekkerland (zie

ook hieronder). Vanuit zijn achtergrond bij

Caritas bleef Van Vlierberghe ook als Coun-

try Director bij Conway België een autoriteit

op het vlak van de rookwarendistributie.

Marc Lanneau

De opvolger van Patrick Van Vlierberghe is

Marc Lanneau. Hij startte zijn carrière zes-

tien jaar geleden bij Conway België, maar

vertrok in 2012 naar de internationale

groep om er door te groeien tot vice presi-

dent digital business development. Lanneau

keert met zijn internationale en digitale

ervaring nu dus terug naar de Belgische

tak. ■

Groothandel

Lyfra neemt Lekkerland België overOp de dag dat Conway België het vertrek van Patrick Van Vlierberghe aankondigde, liet Lyfra weten dat het Lekkerland België overneemt. Het blijkt een toeval en voor alle duidelijkheid: Lyfra neemt niet Conway over, maar wel het bedrijf van de familie Verguts over dat de rechten op de naam Lekkerland bezit.

Tekst: Wouter Temmerman

Lyfra, dat deel uitmaakt van de Landewyck

Groep, en Lekkerland België ondertekenden

op 18 april de overname van de groothandel

van de familie Verguts. Lekkerland België

heeft in ons land 123 werknemers in dienst

en totaliseert een omzet van 331 miljoen

euro. Het is de eigenaar van de rechten voor

de merknaam Lekkerland in België, waar-

door de Belgische tak van de internationale

Lekkerland Groep zich in ons land Conway

noemt.

Samen boven het miljard

Lyfra is een maatje groter met 220 werkne-

mers verspreid over drie vestigingen (Wom-

melgem, Lot en Genk) en een omzet van 924

miljoen euro. Het ontstond in 1997 door de

samenvoeging van tien tabaksgroothandels

tot Lyfra-Partagro. Sinds 2010 is het bedrijf

(dat intussen tot Lyfra vervelde) in handen

van de Luxemburgse sigarettenfabrikant Lan-

dewyck Group en van British American

Tobacco. “De Landewyck Groep gelooft sterk

in de groothandelsactiviteit en stond open

voor opportuniteiten om de positie van

‘wholesale and logistics’ (en dus Lyfra) op de

Belgische markt te versterken en verder uit te

bouwen”, laat de overnemer weten.

Voorlopig geen veranderingen

De overname van Lekkerland België moet

nog het fiat krijgen van de Belgische Mede-

dingingsautoriteit (BMA). Momenteel onder-

vraagt de BMA verschillende marktactoren

om de impact van de voorgenomen concen-

tratie beter te kunnen inschatten. Ook VFP

werd in dit kader verzocht om haar stand-

punt toe te lichten. In afwachting van een

eventuele goedkeuring door de BMA, blijven

beide bedrijven alvast gewoon naast elkaar

functioneren en verandert er niets in hun

bedrijfsvoering of hun functioneren in de

markt. ■

Ga voor meer acties en informatie naar www.denksport.com

Klaar voor de Start?Leer puzzelen met Denksport

Altijd al Doorlopers of Cryptogrammen willen leren puzzelen? Of zijn kinderpuzzels te makkelijk maar volwassenuitgaven te moeilijk? Leer nu puzzelen met de Start-lijn van Denksport. De lijn bestaat uit Crypto Start, Zweeds Start, Kruiswoord Start, Doorloper Start en Filippine Start. Alle puzzels hebben een instapniveau van 1-2 sterren. Deze titels zijn verkrijgbaar bij de bekende Denksport verkooppunten en via www.denksport.comOok is het mogelijk om een abonnement op deze titels te nemen.

NU VERKRIJGBAAR!

PUZZELS OP INSTAPNIVEAU

Hete hangijzersDe actualiteit volgens het forum van Perswinkel.bePerswinkel.be is een forum dat gratis ter beschikking van alle persverkopers staat. Iedere verkoper kan er mits registratie (noodzakelijk omdat het forum exclusief voor persverkopers is) zijn mening kwijt over alles wat de sector aangaat en méér. Naast de occasionele kolder vallen er beslist interessante meningen en nuttige nieuwtjes te sprokkelen. Wilfried Vandenbroucke, een van de vijf initiatiefnemers, geeft een woordje uitleg bij een van de actuele thema’s.

“Waarschijnlijk kan je de eerste controle verwachten vanaf

september of zo. Ik maak me hierover geen zorgen… en voor

september zie ik zeker nog wel eens een vertegenwoordiger.

Als je weet dat de wetgeving omtrent de e-sigaret startte op

17/01 en ik de eerste controle had ± 3 maanden later.”“…niet normaal dat de fabrikanten ons OOK laten stikken.

Dat gaat niet op vind ik, zeker als het over producten gaat die

we normaal niet zouden ingeslagen hebben, maar die we van

hen verplicht in assortiment moeten hebben. Bijvoorbeeld

L&M additive free heeft hier nooit gemarcheerd, en ook die

bruine Camels gaan maar héél flauwtjes.”“Vanaf 1 mei doe ik wel wat ik in Delhaize heb gezien:

al die oude pakjes in een mandje op de toonbank,

met een kaartje: oude prijs! Profiteer ervan…”

(Re: ) “Is strafbaar! Mensen aanzetten tot roken en kan je veel

geld kosten. Gewoon de hele handel laten omruilen door

vertegenwoordigers, ze maken er hier eigenlijk geen enkel

probleem van.”“… komt een vertegenwoordiger van sigaren mijn hele rek

opkuisen. Alle oud materiaal vervangen, alles volgens de

nieuwe wetgeving nazien en in orde maken. Fijne mens…

waren ze maar allemaal zo, want voor al die opmerkingen,

wetsaanpassingen en onnozele nieuwe Europese richtlijnen

heb ik genen tijd.”“De vertegenwoordiger van ITB heeft mij het volgende

geantwoord op mijn mail over er wat gebeurt met de oude

verpakking: “Er is ons meegegeven dat er geen omruilingen

mogen gedaan worden. De bedoeling is dat je creatief

omgaat met je resterende non EUTPD producten, om zo je

producten tot een minimum terug te brengen.”

We zullen dus zien op 20 mei.

“Wie hier iets nieuws wil leveren, zal eerst toch den ouwen

brol moeten opkuisen; anders no but tnx, contract of niet.”

Tobacco Product Directive - 2Vanaf 20 mei wordt TPD - 2 van kracht in onze winkels: de nieuwe richtlij-

nen betreffende rookwaren die al in 2014 werden gestemd. Concreet

betekent het dat je vanaf dat moment géén “oude” verpakkingen te koop

meer mag aanbieden: op alle pakjes in het rek moeten er zowel voor als

achter gecombineerde gezondheidswaarschuwingen (foto + tekst) staan,

met vermelding van het nummer van Tabak Stop. Een pakje sigaretten

moet vanaf dan minstens 20 sigaretten bevatten; een pakje tabak 30 gram

of meer. Teer en nicotineniveau mogen niet langer vermeld staan.

Wat moet een verkoper na die datum met zijn “oude pakjes” aanvangen?

Terwijl ik dit schrijf (begin mei) ziet het ernaar uit dan veel fabrikanten

geneigd zijn eventueel verlies in de schoenen van de verkoper te schui-

ven. De meeste vertegenwoordigers van de fabrikant spelen verstopper-

tje tot juni. Enkelen verklaren zelfs ronduit dat ze niet zullen omruilen.

Logisch? Op het eerste zicht wel: de verkoper is immers verantwoordelijk

voor zijn stockbeheer, en als hij nu nog de oude verpakkingen in stock

heeft, terwijl de fabricatie al een vol jaar gestopt is: tja, eigen schuld, dikke

bult? Dat klopt misschien in sommige gevallen. Maar ten eerste gaat het

vaak om producten die enkel ten gevolge van contractuele verplichtin-

gen in het rek stonden. En bovendien werden voor heel veel merken nog

tot eind januari 2017 of zelfs later de oude verpakkingen geleverd. De

fabrikanten hadden immers een flinke buffervoorraad aangelegd, wellicht

omdat ze vreesden voor de weerslag van die grote waarschuwingen op

de verkoop.

Het zou dan ook flagrant oneerlijk zijn de verkopers voor de schade te

laten opdraaien. Ja, omruilen betekent voor de fabrikant veel verlies, daar

ook de takszegels niet meer door de overheid worden terugbetaald; maar

voor de verkoper betekent dit zelfs nog meer verlies.

Ik hoop dus en reken erop dat de fabrikant na die datum wél over de

brug zal komen; dat men zich nu enkel koest houdt in de hoop dat de

verkoper een serieuze inspanning zal leveren om deze producten naar

buiten te werken vóór 20 mei. En dat men na die datum dan wel bereid

zal zijn het restant om te ruilen.

Van mijn kant zal ik in elk geval géén nieuwe producten meer in het rek

plaatsen voor een fabrikant die niet bereid is op dat vlak zijn verantwoor-

delijkheid te nemen: nieuwe producten aanvaard ik desgevallend alleen

in ruil voor de “oude pakjes“ van die fabrikant. Ik hoop dat mijn collega’s

ook op die manier handelen. ■

21 mei 2017

Column

Oplossing puzzel Radar 2 (2017)

Puzzelen!

Oplossing

MODE

AFGEMAT

HETE DRANK

RECHTSTERM

TENNISTERM HUIDUITWASPLANT

MUSICUS

GRIEKS EILAND

LEDIKANT

AARDBOL

KLEUR

BERG

IK

HOES

UITROEP

STAAT IN USA MUZIEKGENREGROET

LOFLIED

BINNEN

LAKS

GAT

KIPPENHOK

BRIJSPOEDIG

CADANS

AJUIN

STOP

PARASIET

KRAT

WILD RUND

NOOT

GRIEKSE LETTER

UITROEP

UITROEP

OVERMATIG

KLOOF

BAR

LAND IN AFRIKA

SCHERP KIJKEN

WEES GEGROET

PLEISTER

VRIEZEND WEER

BORDSPEL

SPRAAK

ONDERSTEEK

KONISCH

ONVRIEN-DELIJK

BIJWOORD GEVOEL

PLUS

GRIEKSE LETTER

VOOR-VOEGSEL

BREDE SJAAL VERLOOP-STEKKER

ZONDER TROEF

Zweedse puzzel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

R G A W LG A A R C O R F UG L O B E A L P

B E I G E E T U IB D A G I N

O H I O H O L T EO D R A U I

P U R E E K I S TS I N O U T E

Z E T A E R G EM U U R K A L K

A V E G O P OO T A S T E N

E R A A N A E R OS A D A P T E R

S T O L A S A N S

TOILETGEREI

RIJBAAN

VOORJAARTIRAN

BORDSPEL

FRANS LIDWOORD

AFLUIZEN

LADDER

TELWOORD

SCHIMP-SCHEUT

KAMPEER-VERBLIJF

BARS

NEGATIE

EN (FRANS)

IEL

BENEDEN

ONDER-GRONDSE

GRONDSOORT

GEBED

MUNT

HERT

HULDIGEN ROEM

PARASIETVEDETTE

LOFLIED

AKKERSLEEP

HOKJE

NOOT

BAR

RUNDEREN

VERDIKTE HUID

CAFÉ-BEDIENDE

TOILET-ARTIKEL

VRUCHT-BEGINSEL

ENGELSE TITEL

WEG

MUIL

EERLIJK

WIELERTERM

GEZICHTS-ORGAAN

DOELPUNT

BOUWSTOF

PLUS

ZIN

PATS!

WATERSTAND

WELIGE GROEI

VERTROUWD

HOUTSOORT

VOCHT

VOORZETSEL

WIGWAM

OVERMATIG

BALT

VANWEGE

SOJA-PRODUCT

DELFSTOF

Zweeds

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

N L N L AM A N E G E E L FG N O R S E T

T E N T O N D E RL E E M E U R O

A V E E R E N GIJ S T E R E G

V L O R E V E ED E O E A R L

O B E R B E K EL G O A L E N

O O G P A T A TE I G E N N A T

E S P E N T I P IE S T T E M P E

O M IJ Z E R O E R

22 mei 2017

Vertier

Gebeten door sudoku, binero of tectonic?

Probeer nu Rikudo!

Rikudo 1-3★

Rikudo 1 -3

NUMMER

Rikudo

1-3EXCLUSIEF VAN DENKSPORT

INTRODUCTIEPRIJS:

VAN € 3,70 VOOR

€ 2,95

maart - april 2017

NR.1

50

14

54

47

34

2816

1

50

10

1

60 54605 60NIEUW!

€ 2,95€ 3,70

Cover-RIN-001.indd 1 2-2-2017 16:38:54

NIEUWVERKRIJGBAAR

VANAF NU

Gek van sudoku’s, binero en tectonic? Klaar voor een nieuwe uitdaging? Ziehier Rikudo! Deze nieuwe titel van Denksport zal u uren puzzelplezier bezorgen. Meer informatie? Surf naar www.denksport.be/rikudo

Exclusief van

KEE-6170-Rikudo adv-210x297-210317.indd 1 21/03/17 17:21

NIEUW

VERANDER€ 2 IN € 4

OF IN € 20.000*

10 WINNAARS VAN € 20.000* Voor meer info en het reglement, raadpleeg uw vertegenwoordiger of www.nationale-loterij.be.

LOT1700063 - Double it_297x210_RADAR_NL-03.indd 1 26/04/17 09:31