DRIE MOEILIJKE M’EN VOOR SCHOOLBESTUREN:

MASTERPLANNING, MESODENKENEN MINDER ENERGIE

FILIP CANFYN

STAFMEDEWERKER KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN

EDUBUILD SUMMIT 24.10.19.

INTRO

DRIE M-HORDEN VOOR INTELLIGENTE INFRASTRUCTUURINVESTERINGEN

• MASTERPLANNING = EERST ONDERZOEK EN VISIEVORMING, DAN PROJECTDEFINITIE

• MESODENKEN= NOCH FILOSOFEREN NOCH KRUIDENIEREN

• MINDER ENERGIE = ALERTHEID ROND UITBATING-VERBRUIK, DUS PREVENTIEVE ENERGIE-OPTIMALISATIE

MASTERPLANNING

MASTERPLANNING = PROCES, TRAJECT

MASTERPLAN = RESULTAAT, NEERSLAG PROCES/TRAJECT“MASTERPLANNING = OPERATIONEEL GEVOLG VAN BEWUSTE KEUZE VAN SCHOOLBESTUUR, DAT INFRASTRUCTUURINVESTERINGEN WIL GEBRUIKEN ALS NUTTIGE HEFBOOM OM GLOBALE VISIE-MISSIE-WERKING VAN SCHOOL OP TE KRIKKEN”

• VOGELPERSPECTIEF

• LANGE TERMIJN

• INTEGRALE HAALBAARHEID

• TRANSITIE = VASTSTAAND GEGEVEN

• METEN & WETEN -> DENKEN & DROMEN -> DOEN & BEHEERSEN

MASTERPLANNING

FASEN(0) INITIATIEF

(1) IDENTIFICATIE = METEN & WETEN

(2) VISIEVORMING = DENKEN & DROMEN -> LANGE-TERMIJN-BELEIDSDOCUMENT

(3) MASTERPLAN = DOEN & BEHEERSEN -> PROJECT-PROGRAMMA’S

(..) IMPLEMENTATIE

MASTERPLANNING

INITIATIEFBRIEF = FORMELE STRATEGISCHE BESLISSING DOOR SCHOOLBESTUUR• STARTHYPOTHESE MASTERPLANNING (VOORLOPIGE DOELSTELLINGEN, GLOBAAL & OP TERMIJN)

• ORGANISATIE MASTERTEAM EN BESLISSINGSSTRUCTUUR (DECISION TAKERS & MAKERS)

• FASEN MASTERPLANNING (INVULLING IDENTIFICATIE – VISIEVORMING – MASTERPLAN – IMPLEMENTATIE)

• BUDGET EN TIMING MASTERPLANNING

• COMMUNICATIE EN DRAAGVLAKVERWERVING

= BEIDE VOETEN OP GROND ZETTEN + HOUDEN

MASTERPLANNING

MASTERPLANNING

ISSUES = UITGEBREID KEUZEMENU• PROCES

• KENNIS EN IDENTIFICATIE

• BRUIKBAARHEID EN FLEXIBILITEIT

• FYSIEKE EN PSYCHOLOGISCHE VEILIGHEID

• GEZONDHEID EN COMFORT

• ECOLOGISCHE EN INTEGRALE DUURZAAMHEID

• RELATIE MET OMGEVING EN MAATSCHAPPIJ

• KWALITEITSZORG BINNEN EN BUITEN

MESODENKEN

RISICO’S• TE VEEL IDENTIFICATIE EN VISIEVORMING BINNEN MASTERPLANNING, GEEN CONCRETE LANDING

= VERGETEN DOELSTELLING INTELLIGENTE INFRASTRUCTUURINVESTERING, DUS VRIJBLIJVEND FILOSOFEREN

• GEEN OF WEINIG MASTERPLANNING, IDENTIFICATIE EN VISIEVORMING

= TE SNEL TERUGPLOOIEN OP BOODSCHAPPENLIJSTJE EN DETAILS, DUS DOMWEG KRUIDENIEREN

= VERTREKKEN VAN KRITIEK OP HUIDIGE SITUATIE (ANTWOORDEN VAN VANDAAG OP VRAGEN VAN VANDAAG)

• TE VEEL MACRODENKEN (WAAROM?) EN MICRODENKEN (WAT?)

• TE WEINIG MESODENKEN (WAAROM -> WAT = RUGGENGRAAT INVESTERINGSPROGRAMMA)

MESODENKEN

MESODENKEN

MOEILIJK IN PRAKTIJK• OMSCHRIJVEN MAATREGELEN PRO MACRODOELSTELLINGEN + RANDVOORWAARDEN PRO MICROCOMPONENTEN

= IN ELK GEVAL LASTIG

• OMSCHRIJVEN BEGRIPPEN ALS DUURZAAMHEID, FLEXIBILITEIT, ENERGIE-EFFICIËNTIE, INCLUSIVITEIT, … QUA WAT EN HOE

= IN ELK GEVAL LASTIG

• DIEPGAANDE OEFENING (ORGANISATIE VOORBEREID EN BEREID?)

• INHOUDELIJKE EN OPERATIONELE REMMINGEN (INTERNE EN EXTERNE PROBLEMEN, EIGENDOM EN ZAKELIJK RECHT, GEVOELIGHEDEN ROND REORGANSATIE EN PARTICIPATIE, …) TRANSPARANT OP TAFEL TOT BEREIKEN CONSENSUS

• OVERBEVRAGING (TE WEINIG VRIJE TIJD ÉN VRIJE GEEST)

MESODENKEN

RUGGENGRAAT OF SCHETSONTWERP?• RUGGENGRAAT = FUNCTIES/MOGELIJKHEDEN + RELATIES/LINKEN, MET RECHTE WEG TUSSEN WAAROM EN WAT

• SCHETSONTWERP = RUIMTEN + GANGEN, ZONDER LIJM/LOGICA TUSSEN WAAROM EN WAT

WERKMETHODE = MESO-LEGO-DENKEN

MESODENKEN

MESO-LEGO-DENKEN (1)• KLEUR + VORM + FORMAAT = ONEINDIG -> MODULARITEIT + STANDAARDISERING + GELIMITEERDHEID = FLEXIBILITEIT

• PROGRAMMATORISCH ORGANOGRAM = GLOBAAL SCHEMA GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN + LINKEN

• ACHT BASISFUNCTIES• (CO-)TEACHING, INSTRUCTIE• PRESENTATIE, DEBAT, FORUM• ZELFWERKING• CO-WERKING, PROJECTWERKING, ATELIER• MEDIA, ICT• BEWEGING, SPORT• SPEL, ONTSPANNING• RUST

MESODENKEN

MESO-LEGO-DENKEN (2)• ‘KLEUR’ = RUIMTELIJKE TYPOLOGIE (BEHOEFTEN EN EIGENSCHAPPEN) = ZEVEN BASISMODULES VOOR BASISFUNCTIES

(UITGEZONDERD *)• GENERIEKE LESMODULE

• SPECIFIEKE LESMODULE

• ONZIJDIGE MODULE

• SPORT- EN SPELMODULE

• CATERINGMODULE (*)

• KANTOORMODULE (*)

• BUITENMODULE

• ‘VORM’ + ‘FORMAAT’ = EERSTE DIMENSIONERING = BASISBOUWSTENEN

MESODENKEN

MESO-LEGO-DENKEN (3)• DUS BASISFUNCTIES MET HUN BASISMODULES EN BASISBOUWSTENEN LANGS LOOPLIJNEN

= STRUCTUREEL-PROGRAMMATORISCH ORGANOGRAM

• LOOPLIJNEN• RELATIES TUSSEN BASISFUNCTIES & CLUSTERS (= GROEPEN BASISFUNCTIES)

• NABIJHEID TUSSEN FUNCTIES & CLUSTERS (RUIMTELIJK & VISUEEL)

• HIËRARCHIE EN CONTINUÏTEIT TUSSEN BASISFUNCTIES/CLUSTERS EN BINNEN CLUSTERS

• VIRTUELE CIRCULATIE GEBRUIKERS VAN BASISFUNCTIE/CLUSTER NAAR BASISFUNCTIE/CLUSTER

• GÉÉN ONTWERP (GEEN AFMETINGEN, OPPERVLAKTEN, FOOTPRINT, VOLUMETRIE, STEDENBOUWKUNDIG-ARCHITECTURAAL MODEL)

= NOODZAKELIJKE ABSTRACTIE, LOS VAN CONTEXT, CAPACITEIT EN TOPOLOGIE

MINDER ENERGIE

VERWACHTINGSPATROON• GEBRUIKSKWALITEIT EN ENERGIE-EFFICIËNTIE MET GUNSTIGE TOTAL COST OF OWNERSHIP (TCO)

= MAATSCHAPPELIJKE EN PEDAGOGISCHE VERANTWOORDELIJKHEID + BUDGETNOODZAAK + AMBITIE OVERHEID

REALITEIT• ONNAUWKEURIGE BENCHMARK EN OPTIMISTISCHE PROGNOSE

• GESTEGEN ENERGIEVRAAG (MEER COMFORTEISEN, MEER VERBRUIKSPUNTEN, VENTILATIE = + 35%)

• REGELGEVING EN NORMERING: ONDERWIJSMACHINE 1600 UUR -> WERKING MET MINDER DALUREN (AVOND, WEEKEND, VAKANTIE)

• GEEN EXPLOITATIE-INCENTIVE VOOR BOUWPARTNERS, FOCUS OP PRIMAIRE INVESTERINGSKOSTEN, KENNISBREUK

MINDER ENERGIE

WARMTE-KOELING-PROBLEEM• MEER REGELS = MINDER RESULTAAT = MEER NEVENSCHADE? QUID ENERGIE-EFFICIËNTIE?

• VROEGER: VERWARMING WINTER, SPONTANE KOELING NACHT/WEEKEND/VAKANTIE

• VANDAAG: LUCHTDICHT, MINDER VERWARMING, MINDER SPONTANE KOELING, MEER WARMTEBELASTING (BEZETTING + TOESTELLEN + ZONNEWARMTE DOOR DAGLICHTGERICHTHEID) -> KOELINGSPROBLEEM TIJDENS NIET-WINTER

• ZELFS PASSIEFSCHOLEN MOETEN MÉÉR VERBRUIKEN OM OVERVERHITTING TE COUNTEREN …

• SCHOOLGEBOUWEN ONTWERPEN VANUIT MEI-JUNI-SEPTEMBER-COMFORT:• MEER BUITENZONNEWERING, MEER NACHTKOELING

• MINDER GLASOPPERVLAKTE, MINDER INTERNE WARMTELASTEN

• HOGERE INVESTERINGS- EN/OF UITBATINGSKOSTEN?

MINDER ENERGIE

OPLOSSING 1 (NIEUW)• INTEGREREN TCO BINNEN DBFM OF ANDERE VORMEN VAN ALTERNATIEVE FINANCIERING/MARKTWERKING

• DBFMO = DESIGN – BUILD – FINANCE – MAINTAIN – OPERATE

• DBME = DESIGN – BUILD – MAINTAIN – ENERGY

• ONDERHOUD- EN ENERGIEMANAGEMENT DOOR OPDRACHTNEMER

• EENHEIDSPRIJSRISICO VOOR SCHOOLBESTUUR

• VERBRUIKSRISICO VOOR OPDRACHTNEMER

• NEDERLAND!

MINDER ENERGIE

OPLOSSING 2 (TRUUK LAAGHANGEND FRUIT)• VOORAL KLEINSCHALIGE, SERIËLE RENOVATIE MET SLECHT EN KORT RENDEMENT

• WEINIG POSITIEVE INVLOED OP ENERGIEVERBRUIK WANT EERDER COSMETISCH EN COMFORTVERHOGEND = PAPPEN EN NATHOUDEN

• LOCK-IN-EFFECT: ALIBI VOOR UITSTELLEN WÉL EFFICIËNTE GROOTSCHALIGE RENOVATIE, GEEN SPAARGEDRAG

• ANDERE MOTIVATIE VOOR QUICK WINS NODIG• DEEL ÉN-ÉN-VERHAAL IFV. DRAAGVLAK VOOR GLOBALE GEDRAGSWIJZIGING EN FUNDAMENTELE RENOVATIE

• VOORBEELD = AANSCHERPEN ENERGIEBEWUSTZIJN

• PLAATSEN SPAARKRANEN, INSTALLEREN BEWEGINGSDETECTOREN VOOR BEDIENING VERLICHTING, DOORVOEREN DIKKETRUIENDAG OP CONTINUERE BASIS, BEPERKEN AFVAL, LETTERLIJK ZICHTBAAR MAKEN ENERGIEVERBRUIK, …

MEER?

FILIP.CANFYN@KATHOLIEKONDERWIJS.VLAANDEREN