Gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking : een beleid in beweging

Ilse Renard, Stafmedewerker team Internationaal

• Waarom doen we aan ontwikkelingssamenwerking ?• Geschiedenis• Decentralisering = Goed bestuur • Het lokale bestuur als fundamentele institutionele schakel• Meerwaarde lokale besturen• Van ontwikkelingssamenwerking naar internationale samenwerking• Doel Vlaams programma• Directe samenwerking in het kader van decentralisatie en werken aan Millenniumdoelstellingen• Directe samenwerking met voorbeelden gemeenten • Resultaten en uitdagingen•Strategie internationalisering : hoe begin je eraan? Wat bestaat? • Is stedenband beste optie ? •Alternatieven

Inhoud

Waarom doen we het?

• “als het goed gaat in de wereld, gaat het goed bij ons”• gevolgen van wereldwijde processen en ontwikkelingen :

stookolie duurder stijging werkloosheid ziektes die zich wereldwijd verspreiden klimaatverandering /natuurrampen… liberalisering van diensten migratiestromen landbouwprotectie Europa / verstoring economie Zuid Afrikaans restaurant mooie internationale reizen

Politieke systemen, economieën, culturen, ecologische systemen beïnvloeden elkaar.

Waarom doen we het?

• als blijk van erkenning aan ingeweken burgers• “wakkere wereldburgers en middenveld “ solidariteit

•“een mens kan leven als hij ook iemand is “ • kracht van inheemse volkeren open staan voor andere culturen = verrijkend

• Spiegel : andere visies en voorbeelden van beleidsvoering • harde realiteit van andere besturen Kan leiden tot nieuwe inzichten en daadwerkelijke aanpassingen in eigen beleid. Kruisbestuiving !

Geschiedenis

lokaal bestuur = actor in OS naast nationale regeringen,donoren & NGO’s

LB als institutionele schakel

Meerwaarde lokale besturen

• Interdependentie • Dezelfde rollen in N en Z

– dienstverlening aan burgers– vertegenwoordiging i.f.v. algemeen belang– katalysator van lokale ontwikkeling

• Specifieke know how– Organisatie lokale besturen– Lokale bevoegdheidsdomeinen complementair aan NGO’s, donoren, …

Van O.S naar I.S

Investering versus beleidsdialoog

Doel Vlaams programma

Aanmoediging gemeente als volwaardige actor in O.S.

•Draagvlakverbreding via interne en externe sensibilisatie

•Goed bestuur inzake O.S. d.m.v capaciteitsopbouw :

– bestuurlijk management– conceptuele uitbouw lokaal beleid OS

• Directe samenwerking

Doel federaal programma

-Aanmoediging gemeente als volwaardige actor in O.S.

-Geen subsidie sensibilisatie of capaciteitsopbouw Noorden

- enkel subsidie voor directe samenwerking met Zuiden

- instap pas 2013

Directe samenwerking

Directe smw >Decentralisatie

• Decentralisatie in het Zuiden essentieel in de strijd tegen armoede

• Door samen te werken aan een betere dienstverlening en aan lokale democratie schrijf je je in in de Millenniumdoelstellingen

• Strijd tegen armoede niet duurzaam zonder goed bestuurde gemeenten

Indirecte steun MD

• Hoe kan een LB zorgen voor adequaat basisonderwijs als ze bij gebrek aan een burgerlijke stand de scholingsgraad niet kent ?

• Hoe armoede en honger wegwerken als het LB geen beleid en instrumenten heeft om lokale economie te stimuleren ? – Opleidingscentrum ondernemingen– Proefprojecten ondersteuning lokale markt

Directe steun MD

Steun aan lokale ontwikkelingsprocessen• LB N gaan partnerschappen aan of werken

complementair aan andere actoren inzake armoedebestrijding zoals NGO’s

• NGO helpt bij aanleg waterputten/kraantjes , beheer en onderhoud

• LB coördineert ruimtelijke ordening. Waar moeten waterpunten ingebed worden ? Hoe kunnen alle deelgemeenten op termijn bevoorraad worden?

• Directe financiële injecties ter ondersteuning beleidsproces

• LB N faciliteren contacten met relevante instellingen op hun grondgebied

• Bvb ziekenhuizen, hogescholen,…

Sleutelwoorden

Archivering 2006

Archivering = goed bestuur

• Dienstverlening : ambtenaar moet gemakkelijk documenten voor het bestuur /voor de bevolking kunnen terugvinden/ afleveren. • Eenvoudig zonder digitale middelen

• investering in basismateriaal + ism chambre

des métiers (steun lokale economie)• aandacht duurzaam materiaal• vorming ambtenaren

• Democratische controle op het bestuur mogelijk.

= specifieke expertise lokaal bestuur ≠ NGO

Archivering nov 2007

Financiën

Financiën = goed bestuur

• transparant financieel management > goed bestuur • zonder digitale middelen (Sokone- Zemst )

• vorming ambtenaren• vorming leden relevante basisgroepen

• mét digitale middelen (Banjul - Oostende) • Democratische controle op het bestuur mogelijk. • verhoging (verdubbeling )inkomsten komt andere dienstverlening ten goede.

= specifieke expertise lokaal bestuur ≠ NGO

Ref : Noord-Zuidhandboek , hfdst Stedenband, deel 7 corruptie, transparantie en OS p 119 – 135

Milieu

Milieu

Milieu

• Compostering , aangepast aan klimaat• Andere soorten afval ?

• Plastiek : preventiemaatregelen + tegelproject• Vb recyclage metaal via “artisans”

• Investeringen in basismateriaal : • vuilnisbakken (chambre des métiers)• afvalbakken organisch materiaal in families, op markt, op vismarkt, op plantages • infoborden voor sensibilisatie

• Vorming basisgroepen : met compost tuinieren• Sensibilisatie•Ondersteuning LB opstellen beleidsplan milieu link met ruimtelijke ordening e.a.

Samenwerking met NGO’s en basisorganisaties

• Milieu : basisgroepen, chambre des métiers,..

• Onderwijs : directeurs scholen + vereniging vorming en ontwikkeling jongeren

• Lok eco : basisgroepen chambre métiers, micro-ondernemingen, NGO’s,

Analyse wie werkzaam is op het terrein

Civiele maatschappij

• nodig want LB beperkte administratie & middelen• hun stem essentieel voor versterking democratie • specifieke expertise • mentaliteitswijziging bij betrokkenheid proces

Duurzame ontwikkeling lange termijn

Vergroten draagvlak stedenband

GROS of anderen

- Solidariteitsacties kanaliseren

- stedenband tastbaar gezicht OS voor bevolking

- Complementair aan werking collega-tot collega (besturen)

- Fondsenverwerving

Wederkerigheid

• wederzijdse uitwisseling kennis, informatie, steun o.a

• inzetten personeel in partnerstad N & Z• uitwisseling van en feedback op elkaars beleids-documenten, evalueren smw, …

•respect : •anders omgaan met tijd in Zuiden tijdens missies – Zuiden toont respect voor deadlines Noorden / communicatie• zuiden niet als stumpers zien. Noorden niet als geldkranen.

•Openheid en dialoog : •confrontatie aangaan, alles bespreekbaar maken langs beide kanten (Noorden mag ook aanZuiden kritische blik vragen op eigen beleid)

Wederkerigheid

• “een mens kan leven als hij ook iemand is “ • kracht van inheemse volkeren

open staan voor andere culturen = verrijkend

• Andere visies en voorbeelden van beleidsvoering• harde realiteit van andere besturen Kan leiden tot nieuwe inzichten en daadwerkelijke aanpassingen in eigen beleid. Kruisbestuiving !

Wederkerigheid

• Herent : op aanbeveling Guatemalteekse partners groepswerking in OCMW Cf handboek p 97-98

• Mechelen: werkt met zijn Boliviaanse partner aan een gemeenschappelijk thema : “eerlijke handel “

•Gent : in 2009 ‘jobshadowing’ door ambtenaren Gent in Zuid-Afrikaanse Mangaung rond ‘community based planning’ bijsturen gebiedsgerichte werking Gent

Netwerking/afstemming

• Met andere Vlaamse, Bxl’se, Waalse gemeenten die in zelfde land Z actief zijn

• Met andere Europese gemeenten • Met ambassades, consulaten,

ministeries• Met NGO’s • Met grote donoren

Resultaten en uitdagingen

• leerproces : Ngo’s tijd gekregen. LB moeten dat ook !

• Professionalisering beleidsterrein

• Financiële problemen Vlaamse lokale besturen : •Politiehervorming •Liberalisering energiemarkt …

• Nieuwe vormen van samenwerking (publiek –privaat , lokale besturen en NGO’s, …)

strategie internationalisering

Analyse voorwaarden – specifiek potentieel

Participatie en mobilisatie burgers

Politieke wil –engagement voor internationale relaties

Dienst internationaal – toewijzing middelen

Strategie internationalisering

Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader

Deelname netwerken

Deelname internat projecten

Stedenbanden

Projecten - acties (ad hoc –duurzame)

Zoektocht nr officieel multilateraal kader

Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties

Formuleren acties –selectie partners zoektocht

financiering

Strategie internationalisering

Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader

Deelname netwerken

Deelname internat projecten

Stedenbanden

Projecten - acties (ad hoc –duurzame)

Zoektocht nr officieel multilateral kader

Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties

Bron = Observatorio EU- Lat-Am

Aanbod : bestaand kader

Stedenbanden

Projecten - acties (ad hoc –duurzame)

Ontwikkelen en beheer bilaterale relaties

Bron = Observatorio EU- Lat-Am

VP gemeentelijke convenants Os = stimuleringsprogramma. -30% cofinanciering 70 % subsidie. Kan gemeente op termijn zelf dragen? --is stimulans voldoende voor kleine gemeenten? Andere vormen van samenwerking nodig?

Is stedenband beste optie ?

• Niet het ultieme doel!

• De eerste stappen in de richting van…– Wat is een stedenband? Concept en finaliteit ? – Opstellen van het eigen profiel (en SWOT-analyse)

Brede consultatie diensten en bestuur : politieke wil? /draagvlak bij ambtenaren ? Draagvlak bij GROS?

– Inventariseren partners– Terugkoppelen of SB nog de beste optie is … alternatief?

= wroeten in eigen grond vóór start zoektocht !

Stappenplan stedenband

• Jaar 1: wroeten in eigen grond– Bekrachtiging principesbeslissing Stedenband in CBS & GR– Informeer betrokkenen + bevolking

• Jaar 1-2: wie wordt onze partner?– Identificatie van het profiel van de partner (criteria ! )– Zoektocht en keuze van partner– Bevestiging partnerkeuze

• Jaar 2-3: Eigenlijke samenwerking– Opstellen gemeenschappelijke planningen– Eerste stappen in echte samenwerking

Bilaterale Alternatieven

• Financiële steun aan projecten in 1 partnergemeente – niet aan te raden NGO’s

• Inhoudelijke projecten van korte duur in partnergemeente zonder officieel partnerschap voor het leven– bvb uitsturen personeel afgelijnde

periode en thema

Multilaterale Alternatieven

• Thematische netwerken zoals Urb-al programma’s rond ruimtelijke ordening, milieu,… “labo”

• Fondsen naar Spaans model (nu in België onbestaand)

• Intergemeentelijke samenwerking: pilootprogramma Lowazone

Lowazone

•Intergemeentelijk Samenwerkingsverband •Lowazone (Lovendegem- Waarschoot- Zomergem- Nevele)• ‘interlokale vereniging’ volgens decreet intergemeentelijke samenwerking (geen zware structuur)• Bevestiging samenwerking voorjaar 2009• Doen al jaren samen sensibilisatie-acties• Groep vanuit 4 besturen bezocht Senegal stedenband met Kemopodi (Keur Mousa – Pout – Djender) • Aanwerving gezamenlijke ambtenaar (full-time – vanaf 2010)• Kosten delen door 4 of per capita (moet nog beslist worden)

aanvraag convenant 2010-2013 pilootproject

Meer info

http://www.vvsg.be/nl/internationaal.shtml

Christophe.ramont@vvsg.be Ilse.renard@vvsg.be