Geschiedeniswerkplaats – 2hv – 3.1

Machthebbers in Europa

Begrippen

Absolutisme: regering waarbij de macht van de vorst door niets wordt beperktMinister: hoogste dienaar van een koning, lid van de regeringOligarchie: regering door een kleine groep bevoorrechte personenRaadpensionaris: voorzitter van de Hollandse Staten en vertegenwoordigde dat gewest in de Staten-GeneraalRegent: overheidsbestuurderStadhouder: opperbevelhebber van het leger en de vlootStadhouderloos tijdperk: tijd zonder stadhouder

Jaartallen

1600 – 1700: tijdvak 6: tijd van regenten en vorsten1619: onthoofding van Oldenbarnevelt1651 tot 1672: eerste stadhouderloze tijdperk1702 tot 1747: tweede stadhouderloze tijdperk

Samenvatting

Absolutisme van Lodewijk XIV Hij was de baas, hij had alle macht, zijn wil was wet. Het was de plicht van de bevolking om te luisteren naar de koning. Hij zou deze macht gekregen hebben van God.

Lodewijk XIV- Zonnekoning - Absolutisme- Versailles groot paleis bij Parijs- Voorbeeld voor andere koningen

In 1685 verbood Lodewijk XIV het protestantisme Hugenoten vluchtten naar het buitenland (net zoals bijna een eeuw daarvoor!)

Engeland: Glorious Revolution / Roemrijke Revolutie:

- De koning moest voor belangrijke besluiten toestemming hebben van het parlement- Macht van de koning werd dus beperkt door het parlement

Door deze revolutie werd de Nederlandse stadhouder Willem II koning van Engeland.

Nederland In de 17e eeuw was Nederland een republiek Republiek der Verenigde Nederlanden Bestond uit zeven gewesten

- Hoogste bestuur in elk gewest (soort provincie) waren de Staten- In de Staten zaten vertegenwoordigers van de steden en de adel

De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal en beslisten over:- Buitenlandse politiek- Het leger en de vloot- Bestuur van veroverde gebieden (Noord – Brabant, Zeeuws – Vlaanderen en delen

van Limburg)

Bestuurders in steden, gewesten en de Staten-Generaal werden regenten genoemd.

OligarchieBestuur door een kleine groep bevoorrechte mensen. (Bijvoorbeeld rijke families)Het gewone volk had niets te vertellen.

Stadhouder- Opperbevelhebber van het leger en de vloot- Nakomeling van Willem van Oranje

Raadpensionaris- Regent- Voorzitter van de Hollandse Staten en vertegenwoordigde dat gewest in de Staten-

Generaal. -

Maurits (Stadhouder) <-> Van Oldenbarnevelt (Raadpensionaris)

Twee keer liep het slecht af met regenten bij ruzies tussen stadhouder en regenten - 1619 onthoofding Johan van Oldenbarneveldt (Strijd tussen raadpensionaris van

Oldenbarneveldt en stadhouder Maurits)- 1672 moord op gebroeders de Witt

Johan van Oldenbarneveldt en Johan de Witt waren raadpensionaris de hoogste bestuurder van het gewest Holland. Beiden waren regent een burger uit een rijke koopmanfamilie.

AantekeningenZeven gewesten:

Holland Zeeland Utrecht Gelderland Overijssel Groningen Friesland

De hoogste macht in ieder gewest was de Statenvergadering. De belangrijkste leden van de Statenvergadering vormden samen de Staten – Generaal in Den Haag.