Directie: Leiden en kiezen -...

35
Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias volgen? (adhv VUmc casus: conflict op de werkvloer > tragedie) NCD-Lingekring 17 september 2015

Transcript of Directie: Leiden en kiezen -...

Page 1: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Directie: Leiden en kiezen

Breinmechanismen begrijpenof

Steeds dezelfde bias volgen?

(adhv VUmc casus: conflict op de werkvloer > tragedie)

NCD-Lingekring17 september 2015

Page 2: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

In de groep op pad

Maatschappij: complexer in jaren

Hersenen: groei in miljoenen jaren

Frans van der Meché.Advies

Page 3: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Leven op de Savanne…

Frans van der Meché.Advies

Page 4: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Evolutie van de hersenen

Tekst28 standaard rood

Frans van der Meché.Advies

Page 5: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Leven op de Savanne…

Frans van der Meché.Advies

Wat zijn de randvoorwaarden voor

ons gedrag?

Page 6: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Tekst28 standaard rood

Frans van der Meché.Advies

Behoeften (drijfveren)

en mogelijkheden

Omstandigheden

buitenwereld

Gedrag

geheugen

Page 7: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Frans van der Meché.Advies

Page 9: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Hersenfuncties visualiseren

Machtsbalans: conformisme

Inschattingen: optimismebias

Onzekerheid: fouten onder stress

Niet:

Impulsiviteit

Risico nemen

Narcisme (empathie)

Frans van der Meché.Advies

Page 10: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

In de groep blijven!

Kies dezelfde van de drie

Frans van der Meché.Advies

A B C ?

Page 11: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Conformisme (volgen)

Frans van der Meché.Advies

Klucharev et al. Neuron 2009

Page 12: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Bijgestelde keuze

Frans van der Meché.Advies

Klucharev et al. Neuron 2009

Page 13: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Frans van der Meché.Advies

Klucharev et al. Neuron 2009

Page 14: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Optimisme bias

Frans van der Meché.Advies

+34%

Sharot, Current Biology, 2012

-25%

Page 15: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Tegen beter weten in

Frans van der Meché.AdviesSharot, Current Biology, 2012

Page 16: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

tijdtijdtijd

Mobbs et al. Science 2007Frans van der Meché.Advies

Stress

Page 17: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

tijd

Mobbs et al. Science 2007Frans van der Meché.Advies

Page 18: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243

Frans van der Meché.Advies

Page 19: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Hersenfuncties en VUmc

Machtsbalans: conformisme

Inschattingen: optimismebias

Onzekerheid: fouten onder stress

Vanuit die ogen RvT-RvB VU-Vumcbekijken

Frans van der Meché.Advies

Page 20: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Abraham Kuyper 1898 (Stonelezingen in VS)

De “vrije wetenschap” en de schepping versus de mens als resultaat van de evolutie:

“En daarentegen nu waakt met koninklijke fierheid het geloofsbewustzijn en de

verontwaardiging in ons eigen hart op”

Frans van der Meché.Advies

Page 21: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Het Onderzoek sept-dec 2012Piet Grinwis, Frans van der Meché, Eric Spaans

21.08.12 IGZ: verscherpt toezicht

24.08.12 Twee bestuurders treden af

Vraag: Feitenrelaas handelen RvTEvaluatie

29 interviews, alle documenten beschikbaar

Frans van der Meché.Advies

Page 22: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Volgorde bespreking

Incidenten2011-2012

Achtergrond vanaf 1999

Tussentijdse analyse

De tragedie: de spelers

De triggers

Het conflict

Terug naar de RvT

Frans van der Meché.Advies

Page 23: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Incidenten 2011-2012

Mrt ‘11: melding sterfgeval IC (door Rick Paul)

Oct ‘11: opnieuw door IOP (op verzoek Piet Postmus)

>media-aandacht, Vumc raakt “lek”, veel gedoe

Feb ‘12: SEH-Eyeworks affaireRvB in Nieuwsuur (besluit onder stress)

April ‘12: Cees Veerman Vz RvT

Juni ‘12: IGZ tevreden over rapportage

Juli ’12: RP meldt zich ziek, PP belt CV, doet melding bij IGZ over capaciteit

Wat kan daar achter zitten?

Frans van der Meché.Advies

Page 24: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Achtergrond 1999 Elmer Mulder Vz RvB (mei)

1999Invoering clusterstructuur (okt)

2001 Pieter Bouw Vz RvT

2001 Centrale IC

2004 Fusie met Windesheim

2007 Vertrek clinicus uit RvB

2007 Invoering Divisiestructuur

2008 Fusie GGZ inGeest

2008 Oprichting IOP (Instituut Ondersteuning Patiëntenzorg)

2010 Elmer Mulder voorzitter NFU en BOZ

2010 Rapport over functioneren IOP

2011 vertrek tweede en laatste clinicus uit de RvB

Wat gebeurt hier?

Frans van der Meché.Advies

Page 25: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Achtergrond 1999 Elmer Mulder Vz RvB (mei)

1999Invoering clusterstructuur (oct)

2001 Pieter Bouw Vz RvT VU/VUmc

2001 Centrale IC

2004 Fusie met Windesheim

2007 Vertrek clinicus uit RvB

2007 Invoering Divisiestructuur

2008 Fusie GGZ inGeest

2008 Oprichting IOP (Instituut Ondersteuning Patiëntenzorg)

2010 Elmer Mulder voorzitter NFU en BOZ

2010 Rapport over functioneren IOP

2011 vertrek tweede en laatste clinicus uit de RvB

Frans van der Meché.Advies

Page 26: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Tussentijdse analyse

RvT steeds drukker met fusies:

“kracht van de gereformeerde groep”

VUmc&inGeest: balans met AMC

Overbezet: 4 grote organisaties + vereniging

In- en uitloop leden door fusies

RvB:

organisatie op afstand, steeds meer naar buiten (gemor!)

Geen lid dat de werkvloer nog kent (kan dat?)

Frans van der Meché.Advies

Page 27: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

De Tragedie - De Spelers

RvT: Pieter Bouw e.a.

RvB: Elmer Mulder e.a.

Hfd IC, tevens divisievz

Staflid Heelkunde Rick Paul

Hoofd Longziekten Piet Postmus

Frans van der Meché.Advies

Page 28: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

De Triggers

‘99 Invoering Honoreringsstructuur

‘01 Centrale IC: hfd uit Groningen (via PP)

‘07 Hfd IC wordt divisievoorzitter (incl. hlk)

‘07 Wisseling Decanaat

‘08 Reorganisatie Heelkunde (door Vz divisie)

’08 Oprichting IOP

Intern stevige uitspraken, maar naar RvT worden deze door de structuur verzwakt

Frans van der Meché.Advies

Page 29: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Het Conflict

Macht(-strijd) vs conformeren

RvB vs deel organisatie: divisie, IOP

Individuen: IC-Heelkunde-Longziekten

Eén speelt een centrale rol

Proces

Protest divisiestructuur-decanaat

Meldingen en telefoon CV

Geen ruimte voor verzoening

Niemand geeft op, geen “gesprek”

Frans van der Meché.Advies

Page 30: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Terug naar de RvT

Optimisme Vijf toezichthoudende taken

(Regionale uitbreiding + diversificatie!)

Machtsstrijd VUmc wordt tussen Vz’s optimistisch (ontkennend?) behandeld

Conformisme Enkeling leidend > rest conformeert

Behalve éénTweespalt binnen RvT weggedrukt(één lid heeft “vertrouwelijke” informatie hoe het “echt” zit)

Stress Steun aan RvB op verkeerde momenten

Frans van der Meché.Advies

Page 31: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Lessen voor de bestuurder

Frans van der Meché.Advies

Heb gepaste strategische ambities Neem rumoer serieus

(probeer de zwaarte in te voelen)

Wees bewust van je eigen irrationaliteit Neem ruimte voor reflectie

Page 32: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Othello-Shakespeare (1603)

Othello (RvT) benoemt Cassio (RvB)

Iago (PP), gepasseerd, besluit tot wraak

Gebruikt Rodrigo (RP-liefde voor de zaak)

Opzet:Othello en Cassio tegen elkaar opzetten

Othello laat Iago (PP) Cassio doden (ontslag EM),

Iago doodt ook Rodrigo (RP mag niet meer opereren)

Othello hoort wat er gebeurt is, pleegt

zelfmoord (RvT treedt –deels- af)

Iago wordt berecht (PP geen afd.hfd meer)

Frans van der Meché.Advies

Page 33: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

?Nieuwsgierig naar:

Frans van der Meché.Advies

Leiderschap vanuit brein en evolutie

De biases in besluitvorming

Beslissen in onzekerheid

Reflectie over besturen

Het brein als de harde basis

Dan is dit de leergang voor u:

Page 34: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Het Brein in de Boardroom

Frans van der Meché.Advies

Executive Leergang

Erasmus Universiteit

Contactpersonen:Programma manager Programma directeur

Marisca Stolp Prof.dr.Frans vd Meché

[email protected] [email protected]

Mobiel: 06.11119473 Mobiel: 06.54260624

Page 35: Directie: Leiden en kiezen - NCD.nlncd.nl/wp-content/uploads/2015/09/PP-Brein-in-de-Boardroom.pdf · Directie: Leiden en kiezen Breinmechanismen begrijpen of Steeds dezelfde bias

Het Brein in de Boardroom

Frans van der Meché.Advies

Dank voor uw aandacht!

Contactpersonen:Programma manager Programma directeur

Marisca Stolp Prof.dr.Frans vd Meché

[email protected] [email protected]

Mobiel: 06.11119473 Mobiel: 06.54260624