Sandra Olsthoorndonderdag 24 april 2014, 03:55update: donderdag 24 april 2014, 08:03

http://www.flickr.com/photos/cristiano_betta/

Digitale revolutie schudt zorgwereld op

Een lens op je oog die het glucosegehalte in traanvocht registreert. Desmartphone die dienstdoet als stethoscoop. Of die je suikerspiegelmeet, je ademsnelheid en gewicht registreert en vervolgens al diedata in één app overzichtelijk bij elkaar zet.

Het kan, en het gaat volgens deskundigen niet lang meer duren voorconsumenten massaal dergelijke technieken hebben omarmd.

Grote doorbraak

De zorg is daarmee na de reiswereld, de uitgeefwereld en de muziekbranche devolgende sector die door een digitale revolutie op zijn kop zal worden gezet,verwacht Lucien Engelen, directeur van het innovatiecentrum van hetNijmeegse Radboud UMC. Het hing al lang in de lucht, maar 2015 wordtvolgens hem het jaar van de grote doorbraak van medischeconsumententechnologie. ‘De ontwikkelingen gaan nu echt extreem snel.Innovatie in deze branche voltrekt zich nu in weken, niet eens in maanden.’

Dat giganten als Google en Apple, wiens producten bijna iedereen weleensgebruikt, naar verwachting komend jaar hun eigen technologieën voorgezondheidsmetingen lanceren, brengt de ontwikkeling al helemaal in eenstroomversnelling. Het veelbesproken horloge waar Apple waarschijnlijk meegaat komen zal bijvoorbeeld, zo verwachten ‘Apple-watchers’, helemaal wordenvolgestopt met snufjes die de drager ervan helpen zijn lichamelijke wel en weete meten.

'Deprofessionalisering'

Het zal snel de gewoonste zaak van de wereld zijn om zelf voortdurend jegezondheid te monitoren. En dat zal de verhouding tussen artsen en patiënteningrijpend veranderen, stelt Engelen. ‘Consumenten hebben al heel lang dewens mede de regie te voeren over hun behandeling en niet helemaalovergeleverd te zijn aan de arts’, zegt hij. ‘Dat lukte vroeger niet erg, omdat hettechnisch en financieel niet haalbaar was. Maar die factoren zijn steeds mindereen belemmering. Je krijgt een heel andere, veel gelijkwaardiger verhouding.’

Artsen zien de trend van de meepratende patiënt met lede ogen aan, merkt BertMulder, lector innovatie, techniek en samenleving aan de Haagse Hogeschool.‘De zorgsector denkt nu nog dat het monopolie op kennis en techniek te

hebben. Maar het gevolg van de massale adoptie van dit soort technieken doorconsumenten is 'deprofessionalisering'. Allerlei zaken waar nu nog een arts ofverpleegkundige voor nodig is, die kan de patiënt straks zelf.’

De realiteit

Mulder noemt als voorbeeld het vaststellen van een urineweginfectie. ‘Nu doeteen verpleegkundige dat nog aan de hand van een protocol met vragen en eentest. Nou, die test kun je voor een paar euro bestellen en thuis doen. Je telefoonkan het testresultaat lezen en interpreteren. En de computer helpt je wel doorhet protocol heen.’

De Haagse lector voorspelde onlangs bij een instelling voor revalidatiezorg datover tien jaar de meeste patiënten prima met behulp van apparatuur thuiskunnen revalideren. Dan zijn ook veel minder artsen nodig. ‘Dat vonden ze daarecht onvoorstelbaar en onwenselijk. Maar het is wel de realiteit.’

Grote veranderingen

Net als Mulder vindt Engelen dat de medische sector zich terdege bewust moetzijn van de grote veranderingen die aanstaande zijn. Artsen moeten zich op dehoogte stellen van de technologie die beschikbaar komt, want chaos in despreekkamer dreigt. ‘Straks melden zich patiënten die zeggen dat hun telefoonaangeeft dat hun bloeddruk te hoog is. Maar hoe werken die meters? En heeftde patiënt die dan wel goed gebruikt? Dat moet de arts wel weten’, zegtEngelen.

Daar komt nog bij dat de hoeveelheid apps en toepassingen onoverzichtelijk is.Patiënten kunnen straks tien verschillende apparaten aan hun telefoon hangenom verschillende zaken te meten, die niet met elkaar communiceren.

Medische apps

De zorgsector zou moeten reflecteren wat goede apps zijn en wat niet, adviseertMulder. Artsen kunnen dan zelf een selectie maken en patiënten die gebruikvan dergelijke technologie willen maken kunnen adviseren. ‘De arts moet weten

hoe een app werkt als de patiënt ermee komt. Dan is het wel handig als er niethonderd verschillende apps zijn die worden gebruikt’, aldus Mulder.

In de Verenigde Staten is de markt voor medische apps al meer gestructureerd,ziet Mulder. Daar is voor apps die medische gegevens registreren, of zelfsclaimen diagnoses te kunnen stellen, al een certificaat van de toezichthouder inde zorg benodigd. Engelen stelt juist dat de sector zich niet te veel moetblindstaren en laten afleiden door kwesties als certificering. ‘Een bedrijf alsGoogle trekt zich weinig van dat soort discussies aan. Dat blijft gewoonproducten lanceren.’