NVBR Digitale Bereikbaarheidskaart Oktober 2008 Versie 1.0

NVBR

Digitale Bereikbaarheidskaart

Eric van Capelleveen

Albert van Duijn

Jaap Smit

Marcel Broekhaar

Mario van Wanrooij

Guus Zijlstra

Paul Geurts

Amersfoort, 1 oktober 2008

488976/ECA/AKQ

Stationsplein 1

Postbus 907

3800 AX Amersfoort

Telefoon 033 4677777

www.twynstragudde.nl

Samenvatting

Het NVBR-project Digitale Bereikbaarheidskaart (DBK) is geknipt in de fasen

“specificatie informatieproduct”, “Programma van Eisen” en “proof of con-

cept”. Met deze eerste specificatie van het informatieproduct bereikbaarheids-

kaart (dit document, fase 1 van het project) werkt brandweer Nederland toe

naar een harmonisatie van de Digitale Bereikbaarheidskaart. De tweede fase

van het project is bedoeld om aan de verschillende softwareleveranciers

duidelijk en eenduidig aan te geven waaraan te ontwikkelen producten voor de

DBK dienen te voldoen. De derde fase “proof of concept” is daarna bedoeld

om aan te tonen dat een en ander daadwerkelijk kan werken en voordelen

oplevert.

Dit document beschrijft de visie op de digitale bereikbaarheidskaart, de

aspecten van het werken met een digitale bereikbaarheidskaart, hoe dat in het

grotere geheel past en op welke wijze harmonisatie tot stand kan komen.

Vervolgens wordt beschreven wat de inhoud van de digitale bereikbaarheids-

kaart is en hoe er mee gewerkt kan worden. De processen maken, beheren en

gebruiken van de digitale bereikbaarheidskaart zijn uitgewerkt. In de bijlage is

het informatiemodel opgenomen alsmede de lijst van brandweerexperts die aan

dit rapport hebben meegewerkt.

Inhoudsopgave

Samenvatting

1 Visie: Met één muisklik 1 1.1 Werkprocessen verbonden 1 1.2 Eigentijds aanreiken van informatie 1

2 Hoe past de digitale bereikbaarheidskaart in het grote geheel 3 2.1 Digitaal 3 2.2 Anders werken 3 2.3 Grenzen vervagen 4 2.4 De bereikbaarheidskaart in het veiligheidsperspectief 5 2.4 Risico-inventarisatie 5 2.4 Soorten risico’s 5 2.4 Actueel risicobeeld 5 2.4 Milieu(omgeving)vergunning 6 2.5 De bereikbaarheidskaart in maatschappelijk perspectief 6 2.6 Wanneer een bereikbaarheidskaart nodig is 6

3 Harmonisatie als aanpak 7 3.1 Pareltjes van bestaande oplossingen 7 3.2 Reflectiesessies en toetsing door de NVBR-netwerken 8

4 De DBK is de “eerste minutenkaart” 10 4.1 Tijdens het aanrijden 10 4.2 Hoofd informatie-elementen DBK 11 4.3 DBK en incidentspecifieke informatie 13

5 Werken met de DBK 15 5.1 Essenties van digitaal werken 15 5.2 Uitwijkvoorzieningen DBK 16 5.3 Actualiseren van gegevens 17 5.4 Identificeren van de bereikbaarheidskaart 17 5.5 Maken/Samenstellen van een DBK 17 5.6 Gebruiken van een DBK 21 5.7 Bijhouden en beheren van een DBK 22

6 De onderdelen van de DBK 23 6.1 Basiskaartlaag 23 6.2 Objectkarakteristieken 26 6.3 Preventieve voorzieningen 28

6.4 Preparatieve voorbereidingen 29 6.5 Onderkende gevaren en bijzonderheden bij inzet 30 6.6 Symbolen 31

Bijlagen 1. Deelinformatiemodel DBK 2. Opbouw van de bereikbaarheidskaart 3. Lijst deelnemers denktanksessie Almen 4. Lijst betrokkenen verificatie 5. Versiegeschiedenis

1

1 Visie: Met één muisklik

1.1 Werkprocessen verbonden

De bereikbaarheidskaart is een informatieproduct die verschillende werkpro-

cessen in het brandweerwerk raakt. In de visie op de digitale bereikbaarheids-

kaart worden deze werkprocessen informatiekundig aan elkaar verbonden. We

geven een beknopte beschrijving van het nagestreefde toekomstbeeld.

Van vergunningverlener naar bevelvoerder

Een brandweermedewerker besluit als gemandateerde voor de vergunningver-

lener (het bevoegd gezag) dat er bij een object belangrijke informatie beschik-

baar moet komen voor de bevelvoerder. Hij zet een vinkje en vanaf dat mo-

ment krijgt de bevelvoerder ook daadwerkelijk die informatie aangeleverd als

hij naar het object uitrukt.

Objectpreperatist

De objectpreparatist controleert de consistentie van de ontsloten informatie-

bronnen, voegt brandweer specifieke informatie toe (aanhaken) en controleert

(of laat controleren) of de kaarten kloppen met de werkelijkheid. Onvolkomen-

heden in de gegevens meldt de objectpreparatist terug aan de bronhouder van

deze gegevens.

Op de tankautospuit (TS)

Direct na een alarmering wordt de benodigde informatie vanuit de verschillen-

de bronnen gehaald, samengevoegd en aan de uitrukploeg aangeboden. De

uitrukploeg beschikt over de juiste, actuele en complete informatie die de inzet

van de ploeg optimaal ondersteunt. Er zijn geen twijfels, er wordt niet meer

gezocht, er is rust en zekerheid rondom de eerste inzet. Onvolkomenheden die

tijdens uitrukken of oefeningen worden geconstateerd meldt de bevelvoerder

terug.

1.2 Eigentijds aanreiken van informatie

Steeds meer informatie wordt op de een of andere manier gedigitaliseerd en

beschikbaar gemaakt. Het maken van bereikbaarheidskaarten verschuift van

het (over)tekenen naar slim samenstellen van beschikbare broninformatie.

Gegevens worden ontsloten vanuit de bron. Een bron waarvan de bronhouder

ook eigenaar is en aangesproken kan worden op de gegevenskwaliteit (actuali-

teit, juistheid en volledigheid) alsmede de beschikbaarheid van de gegevens.

2

De bereikbaarheidskaart wordt niet meer als een aparte kaart of dossiermap per

object gemaakt; bereikbaarheidskaarten worden op verzoek opgebouwd uit de

onderliggende gegevens met behulp van geografische informatie systemen die

de gegevens op ruimtelijke basis samenstellen en presenteren.

De bereikbaarheidskaart wordt daarmee ook onderdeel van (of de basis voor)

het gedeelde beeld rondom een incident. Ieder nieuwe aanrijdende eenheid

(2e TS bijstand, Officier van Dienst, enzovoort) krijgt de beschikking over

dezelfde basisinformatie, de bereikbaarheidskaart, aangevuld met specifieke

aanvullende/detail informatie. De bereikbaarheidskaart is opgebouwd uit

preparatieve informatie weergegeven op statische objectinformatie die

dag/dagelijks door gegevensbeheerders wordt bijgehouden. Deze wordt

gecombineerd met dynamische informatie uit de dagdagelijkse situatie zoals

filebeeld, weerbeeld enzovoort. Daarnaast wordt uit het meldkamerdomein

dynamische repressieve gegevens toegevoegd zoals voertuigpositie, incidentlo-

catie, enzovoort.

De bereikbaarheidskaart is niet gebonden aan gemeentegrenzen en uitrukge-

bieden. De TS die naar een object uitrukt gaat krijgt de informatie over dat

object, ook als deze niet in zijn gemeente of uitrukgebied ligt. Deze worden

immers gehaald uit de bron.

De bereikbaarheidskaart bestaat uit een minimale basisset van informatie die in

ieder geval aangeboden moet worden. Een bevelvoerder kan in de eerste

minuten van een uitruk slechts een beperkte hoeveelheid informatie goed

verwerken. Om geen problemen te krijgen met een potentiële informatie

overdaad wordt deze basisset zoveel mogelijk beperkt. De bevelvoerder kan

vervolgens in de aangeboden basisinformatie doorklikken naar aanvullende

en/of detail informatie, afhankelijk van zijn behoefte en mogelijkheden.

Een Officier van Dienst (OvD) maakt gebruik van dezelfde basisinformatie een

krijgt meer voor hem/haar bedoelde informatie beschikbaar. Het informatie-

product groeit zo als het ware uit van bereikbaarheidskaart via een bereikbaar-

heidskaart-plus naar een basis voor het aanvalsplan.

De bereikbaarheidskaart kan vervolgens als basis dienen om dynamische

informatie vanuit de meldkamer (GMS) of grootschalig optreden (CMS) toe te

voegen, zoals een rijroute die aangepast is aan actuele obstakels (wegwerk-

zaamheden of gasmal), maar ook de posities van andere ingezette eenheden

kunnen in hetzelfde kaartbeeld worden getoond.

3

2 Hoe past de digitale bereikbaarheidskaart in

het grote geheel

De bereikbaarheidskaart is een informatieproduct dat tot op heden vooral

fysiek als een kaart en bijbehorend informatieblad wordt gezien. Overeen-

komstig de benadering uit de CCRB uitgave 1999 “Aanvalsplannen Handlei-

ding Aanvalsplannen & Bereikbaarheidskaarten” wordt de bereikbaarheids-

kaart gezien als het eerste informatieproduct dat aangereikt wordt aan de

bevelvoerder van de uitrukeenheid die ter plekke gaat. Een informatieproduct

om zich voor te bereiden op het gericht structureren van de inzet ter bestrijding

van het incident.

2.1 Digitaal

De DBK is daarbij de digitale variant van de voorheen analoge “papieren”

bereikbaarheidskaart. Digitaal om gelijke tred te houden met digitalisering van

de samenleving en zo eigentijds te kunnen communiceren. Een digitalisering

aangejaagd door de overheidsbrede E-overheid programma’s waaronder de

vorming en verplicht gebruik van de basisregistraties. De beschikbaarheid van

basisregistraties, zorgt ervoor dat de brandweerspecifieke informatiehuishou-

ding hier in lijn met de NORA-/GEMMA-architectuur op gebaseerd kan

worden. Basisregistraties die kwalitatief hoogwaardige1 gegevens bevatten en

een gestructureerde bijhouding kennen. Onder de motto’s “gegevens halen bij

de bron” en “éénmalig inwinnen, meervoudig gebruiken” is het gewenst om de

eigen informatiehouding te baseren op de beschikbare overheidsgegevens.

Gemeenten doen dit bijvoorbeeld bij het registreren van vergunningsinforma-

tie. Zij onderhouden tevens zelf de basisregistraties adressen, gebouwen en

personen, waarvoor zij als bronhouder zijn aangewezen.

2.2 Anders werken

Digitalisering leidt in eerste aanvang vooral tot een proces van veel meer

vastleggen, louter omdat het via ICT-hulpmiddelen kan. In de regel wordt het

voorheen analoge werkproces gewoon geautomatiseerd. Pas later komt het

inzicht dat meer informatie niet persé een beter beeld biedt. Dit omdat de

kwaliteit van de beslissing door meer informatie aan te reiken alleen initieel

toeneemt en daarna juist blijkt af te nemen2 als gevolg van door menselijke

beperkingen.

1 Juist, actueel en volledig

2 Onderzoek Slovic 1973

4

Het blijkt dat het optimum van aangereikte informatie-eenheden op basis

waarvan een beslissing het meest effectief genomen wordt, tussen de 5 en 7

ligt.

Tegelijk zien we dat in onze informatiemaatschappij nieuwe generaties andere

informatievaardigheden ontwikkelen. Zij zijn in staat grote hoeveelheden

informatie te verwerken door effectief zoek- & selectiegedrag. Tevens werken

zij vaak van grof naar fijn en ontsluiten detailinformatie alleen vraaggericht.

Deze nieuwe generatie heeft ervaring met en blijkt vaardig om gelijktijdig te

chatten, gamen en e-mail te verwerken. Wel doemt het gevaar van klakkeloos

de digitale informatie als waar beschouwen op. Het blijft altijd noodzakelijk

het gezond boerenverstand te blijven gebruiken.

2.3 Grenzen vervagen

Door het digitaliseren van de bereikbaarheidskaart ontstaat een informatiebasis

waarop geautomatiseerd doorgebouwd kan worden naar aanvalsplan, multidis-

ciplinair inzetplan en rampbestrijdingsplan. De relatie tussen deze verschillen-

de preperatieve instrumenten is als volgt.

Figuur 1. Typering preparatie-instrumenten

Aanvalsplannen en rampbestrijdingsplannen zijn plannen die uitgebreider zijn

dan bereikbaarheidskaarten en bedoeld zijn voor een andere doelgroep (officie-

ren, respectievelijk crisiscentra). Deze plannen worden voor minder objecten

gemaakt. Namelijk alleen voor die objecten waarbij de risico’s groter zijn. De

basis gegevens uit een bereikbaarheidskaart vormen tevens de basis voor

aanvalsplannen en rampbestrijdingsplannen.

5

Door de gegevens “klikbaar” aan te bieden, kan er worden doorgeklikt van

gegevens die tot de conventionele papieren bereikbaarheidskaart horen naar

gegevens die bij het conventionele aanvalsplan behoren, zonder te merken dat

er een ouderwetse productgrens overschreden wordt.

2.4 De bereikbaarheidskaart in het veiligheidsperspectief

2.4.1 Risico-inventarisatie

Middels de Wet risico’s zware ongevallen (WRZO) is iedere gemeente ver-

plicht minimaal eens per vier jaar alle risico’s op crises, rampen en zware

ongevallen in kaart te brengen. Risico’s kunnen betrekking hebben op objecten,

infrastructuur, collectieven en subjecten.

Middels het Registratiebesluit Gevaarlijke stoffen (RGS) is iedere gemeente

verplicht de risico’s in haar gemeente te inventariseren en te actualiseren.

De provincie is verplicht om een risicokaart “in de lucht” te brengen waarop

deze risico’s voor de burger te zien zijn. Dit gebeurt via www.risicokaart.nl.

2.4.2 Soorten risico’s

Risico’s kunnen zich in drie vormen voordoen:

1. structurele risico’s die doorlopend aanwezig zijn, vastgelegd in ruim-

telijke plannen en vergunningen

2. nieuwe structurele risico’s die ontstaan door ruimtelijke wijzigingen of

wijzigingen van vergunningen

3. incidentele risico’s die zich bij gelegenheid voordoen (evenementen et

cetera).

Het voordoen van de risico’s onder 2). en 3). maakt duidelijk dat risico-

inventarisatie een permanent proces is/moet worden. Adviezen aan het bevoegd

gezag op het gebied van pro-actie, preventie, preparatie maar ook bij operatio-

neel optreden, dient steeds plaats te vinden op basis van de actuele situatie.

2.4.3 Actueel risicobeeld

Ook voor de opzet van dynamische planvorming voor de operationele diensten

is een actueel risicobeeld het uitgangspunt. Zonder structurele risicomonitor zal

bij elk benodigd advies afzonderlijk door de betrokken gemeente de risico-

inventarisatie aan de actualiteit aangepast moeten worden. Dit kost veel tijd en

leidt weer snel tot een lage gegevenskwaliteit (niet actueel, niet volledig, niet

juist).

6

2.4.4 Milieu(omgeving)vergunning

Een vergunningsaanvraag bevat veel belangrijke informatie. In het aanvraag-

formulier staat bijvoorbeeld het aantal aanwezige personen overdag en ‘s

avonds genoemd en de hoeveelheid en soorten gevaarlijke stoffen. Op de

bijbehorende tekening van de inrichting is te vinden waar de ingang zich

bevindt, de vluchtwegen, de plaats waar de gevaarlijke stoffen worden opge-

slagen en dergelijke.

Het is dan ook noodzakelijk dat de operationele diensten op ieder moment de

beschikking hebben over een actueel risicobeeld en de bijbehorende gegevens.

Gegevens welke vanuit de milieuvergunning moeten worden aangeleverd en

welke bij de gemeenten beschikbaar zijn, voor het samenstellen/opstellen van

de digitale bereikbaarheidskaart.

2.5 De bereikbaarheidskaart in maatschappelijk perspectief

Vanuit de maatschappij geredeneerd is het onacceptabel dat er fouten in het

optreden van veiligheidsdiensten gemaakt worden, doordat informatie die wel

voorhanden is, niet gebruikt wordt. De brand in het cellencomplex van Schip-

hol (als zichtbaar voorbeeld) heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat de brandweer

beter voorbereid ter plaatse had kunnen komen als ze de beschikking had gehad

over bereikbaarheidskaarten die overeen kwamen met de werkelijkheid.

Het garanderen van de juiste informatie in de bereikbaarheidskaarten wordt

niet alleen bereikt door het opstellen van de bereikbaarheidskaart, maar ook

door controle van de objecten en het beheer van de onderdelen die op de

bereikbaarheidskaarten worden afgebeeld. Door het proces van het opstel-

len/samenstellen te verbeteren (minder arbeidsintensief te maken) komt er ook

meer capaciteit beschikbaar om de kwaliteit van de informatie via bijhouding

te garanderen. Door gelijktijdige werkprocesinnovatie kan deze bijhouding met

het oefenen en inspecteren vervlochten worden. Daarmee worden ook andere

preparatieaspecten positief beïnvloed.

2.6 Wanneer een bereikbaarheidskaart nodig is

Dit project gaat over “hoe” de digitale bereikbaarheidskaart opgesteld en

gebruikt wordt, niet over “of” en “wanneer” er een bereikbaarheidskaart moet

worden opgesteld. Criteria voor het al dan niet maken van een bereikbaar-

heidskaart zijn gebonden aan lokaal beleid. Het eventueel opstellen van

landelijke criteria (als richtlijn) zal een taak zijn van de NVBR Programmaraad

Brandweerzorg. Deze criteria vallen buiten de scope van dit project.

7

3 Harmonisatie als aanpak

Het maken van een bereikbaarheidskaart is niet nieuw. Echter, niet ieder korps

maakt bereikbaarheidskaarten en niet iedereen kent dezelfde aanpak en opzet er

van. De CCRB-leidraad uit 1999 wordt in veel gevallen gehanteerd, maar er

worden eigen invullingen aan gegeven. Een kleine inventarisatie leert dat er

nagenoeg evenveel verschillende modellen als korpsen zijn.

Daarnaast zijn er meerdere bestaande initiatieven waarbij de bereikbaarheids-

kaart gedigitaliseerd en digitaal aangeboden wordt aan de bevelvoerder. In het

DBK-project zijn deze korpsen met bekende initiatieven uitgenodigd om deel

te nemen aan de werksessies en zo deze kennis en ervaring in te brengen en

borging van kennis en ervaring te bereiken.

Dit hoofdstuk beschrijft de gevolgde aanpak en de wijze waarop initiële DBK-

producten zijn getoetst en becommentarieerd door belanghebbenden. Dit om te

komen tot harmonisatie van de DBK als informatieproduct. Een informatiepro-

duct om zo:

- én verzorgingsgebied grensoverschrijdend betekenisvol gebruik mogelijk te

maken

- én variëteit in de geautomatiseerde ondersteuning via marktwerking te

blijven organiseren.

Daarmee invulling gevende aan het defacto vormgeven van de vraagorganisatie

brandweer i.o. op dit dossier.

Om dit te bereiken is het totale DBK-project geknipt in de fase “specificatie

informatieproduct”, “Programma van Eisen” en “proof of concept”. Met deze

eerste productspecificatie (dit document) werkt brandweer Nederland toe naar

een harmonisatie van de digitale bereikbaarheidskaart. De tweede fase van het

project is bedoeld om de verschillende softwareleveranciers duidelijk en

eenduidig aan te geven waaraan te ontwikkelen en bestaande producten voor de

DBK dienen te voldoen.

3.1 Pareltjes van bestaande oplossingen

Tijdens de eerste projectsessie is door enkele brandweerkorpsen gepresenteerd

hoe zij stappen hebben gezet richting een digitale bereikbaarheidskaart. Met de

projectgroep zijn de pareltjes uit deze oplossingen geïnventariseerd.

8

Brandweer 100% Mobiel

Geïdentificeerde pareltjes vanuit het RGI-project Brandweer 100% mobiel

(Nijmegen; Haarlem) voor de DBK zijn:

- het is nog slechts één kaart met alle geo-informatie, niet meer per object

- alle administratieve informatie komt uit 1 bron, die gecombineerd is met

informatie uit externe bronnen

- de Bereikbaarheidskaart en het Aanvalsplan maken beiden gebruik van

dezelfde gegevensbronnen

- de aanrijdroute wordt vanuit het navigatiesysteem gegenereerd en getoond,

waarbij rekening wordt gehouden met actuele wegblokkeringen

- de oplossing brengt rust in het voertuig voor de bevelvoerder die zeker weet

dat basisinformatie altijd aanwezig is zonder dat hij daar naar hoeft te vra-

gen bij de meldkamer of de mensen achter in het voertuig. (Waterwinning,

sleutelkluis, enzovoort).

Mobiele Data Terminal (MDT) in Rotterdam-Rijnmond

Geïdentificeerde pareltjes vanuit de ervaringen van Rotterdam-Rijnmond met

MDT’s voor de DBK zijn:

- de architectuur van het geheel bindt de verschillende deelnemers

- het project is vanuit de samenwerking ingestoken

- de actualiteit van gegevens is gewaarborgd, voordat de informatie beschik-

baar wordt gesteld

- een berichtenmakelaar vormt het hart van de informatie-uitwisseling.

Mobiele Data Terminal (MDT) in Deventer

Geïdentificeerde pareltjes vanuit de ervaringen van brandweer Deventer met

MDT’s voor de DBK zijn:

- betrokkenheid van de bevelvoerders

- terugkoppeling vanuit de werkelijkheid door repressie medewerkers (na

inzetten en oefeningen).

Bereikbaarheidskaart Gelderland-Midden

Geïdentificeerde pareltjes vanuit het project Digitale Bereikbaarheidskaart in

Gelderland-Midden voor de DBK zijn:

- gebruik van Open-Source-software

- architectuur op basis van (geo) webservices.

Deze pareltjes zijn overgenomen en verwerkt in de resultaten zoals nu

voorliggen.

3.2 Reflectiesessies en toetsing door de NVBR-netwerken

De resultaten die de projectgroep initieel heeft opgesteld zijn in een vijftal

reflectiebijeenkomsten getoetst door ruim 100 experts uit het brandweerveld.

9

Daarnaast zijn deze resultaten getoetst bij de NVBR-netwerken LNB (Preven-

tie), Repressie en Informatiemanagement. In de bijlagen is een lijst opgenomen

van deelnemers aan deze reflectiesessies.

10

4 De DBK is de “eerste minutenkaart”

4.1 Tijdens het aanrijden

De DBK wordt door de bevelvoerder (BV) gebruikt in de eerste minuten

waarin naar het incident gereden wordt. Deze eerste minuten tijdens het

aanrijden zijn cruciaal voor de BV om zich een beeld te vormen van de situatie

die hij daar aan gaat treffen en zich voor te bereiden op de inzet.

Er is besloten vijf hoofdelementen aan te wijzen. Dit vanuit de gedachte dat het

optimum van informatie-eenheden op basis waarvan een beslissing het meest

effectief genomen wordt, op 5 ligt (zie de toelichting hierop in paragraaf 2.2).

AanvalsplanDBK +Aanrijdend eerste minuten

Optioneel aanvullende informatie binnen

eerste minuten

Basiskaart

Objectgegevens

Preventieve

voorzieningen

Gevaren en

inzetbijzonderheden

Aanvalsplan

Preperatieve voorzieningen

Verstrijken van tijd

Digitale bereikbaarheidskaart: hoofd elementen

Figuur 2. Hoofd informatie-elementen DBK in informatietrechter

Door het tonen van de verschillende informatie-elementen in een trechter, op

volgorde in de tijd, wordt inzichtelijk hoe (in welke volgorde in de regel) de

bevelvoerder informatie tot zich neemt (zie figuur 2). Deze informatietrechter

begint met de meest elementaire informatie, naarmate er meer tijd voor is,

verbreed en verdiept de informatiebehoefte zich. Op een bepaald moment

komen informatie elementen aan bod die eerder relevant zijn in een aanvals-

plan.

11

Dit is de niet vastomlijnde grens waar de DBK ophoudt en het aanvalsplan een

rol gaat spelen. Hier komen dan ook andere functionarissen (zoals een OvD)

als gebruikers in beeld.

In de volgende paragraaf worden deze hoofd informatie-elementen nader

toegelicht.

4.2 Hoofd informatie-elementen DBK

Basiskaartlaag

Dit is de ondergrond waarop alle andere kaartlagen geprojecteerd zullen

worden. Het gaat hier om een combinatie van kaartlagen zoals GBKN, stads-

plattegronden, Top10NL en luchtfoto’s. Deze topografische basislaag is

bedoelt om het object goed in zijn omgeving te kunnen plaatsen.

Objectgegevens

De primaire informatie om op de basislaag te tonen is de informatie over het

desbetreffende object. Getoond wordt alle informatie die relevant is in de eerste

paar minuten tijdens het aanrijden. Te denken valt aan objectnaam, adres,

gebruikstype en toegangsinformatie.

Preventieve voorzieningen

Preventieve voorzieningen zijn maatregelen die in een object genomen zijn om

brand en andere gevaren in dat object te voorkomen. Voorzieningen die

hieronder vallen zijn brandcompartimenten en brandmeldpanelen.

Preparatieve voorzieningen

Preparatieve voorzieningen zijn voorzieningen die als voorbereiding op de

inzet van de brandweer in een gebouw zijn geplaatst. Deze voorzieningen

worden als aparte kaartlaag aangegeven. Voorzieningen die hieronder vallen

zijn bluswatervoorzieningen, installaties, brandweeringangen, brandkranen ed.

Er zijn een groot aantal preparatieve voorzieningen die op deze kaartlaag

getoond kunnen worden. Naar mate er meer voorzieningen op de kaart getoond

worden wordt al snel de grens overschreden waar de bereikbaarheidskaart

eindigt en waar het aanvalsplan begint.

Gevaren en inzetbijzonderheden

De laatste informatielaag op de kaart zijn de gevaren en bijzonderheden.

Wanneer een object bekende gevaren bevat of als er bijzonderheden bekend

zijn dan gebruikt een BV deze informatie om de inzet hiermee voor te berei-

den. Gevaren die hieronder vallen zijn de gebouwconstructie en gevaarlijke

stoffen.

12

AanvalsplanDBK +Object gegevensBasis omgeving BMP Sleutel buis / kluis Gevelfoto / 360° foto InstallatiesBHV Gevaarlijke stoffenGebouwconstructieAanrijdend eerste minuten

Verstrijken van tijd Grote kabels en leidingenOptioneel aanvullende informatie binnen

eerste minuten

GebruikstypeBouw lagenVerblijfToegang terrein Brand compartimentenIngangenBluswater voorzieningen Stijg, blus leidingen C2000 binnendekkingBijzonderhedenOpstelpunt

AanvalsplanHoofafsluiterInzetprocedureDigitale bereikbaarheidskaart

Figuur 3. Individuele informatie-elementen DBK

De individuele informatie-elementen worden in hoofdstuk 6 verder toegelicht

en zijn in de bijlage terug te vinden in het informatiemodel DBK.

Case uit de praktijk: ziekenhuis in stad X.

Het ziekenhuis in stad X is één van de drieduizend objecten in Veiligheidsregio waar-

voor een bereikbaarheidskaart (BBK) is opgesteld. Over deze bereikbaarheidskaart kan

de BV te allen tijde in de tankautospuit (ts) beschikken. Het betreft een papieren kaart

die in map in de ts bewaard worden. Deze is in zwart/wit uitgevoerd.

De bereikbaarheidskaart toont het ziekenhuis in zijn omgeving. Van het ziekenhuis

worden de gebouwdelen, de in en uitgangen en de bovengrondse brandkranen getoond.

Deze informatie wordt gepresenteerd op een onderlaag van de GBKN. De informatie op

de kaarten wordt verzameld en gecontroleerd door de brandweer.

Mocht deze informatie voor een BV tijdens het aanrijden niet voldoende zijn, heeft deze

regio ook nog de BBK+. Deze zit naast de BBK in de map, deze is echter in kleur

uitgevoerd en geplastificeerd. De kaart heeft naast een kaart ook een achterzijde

waarop in tekst aanvullende gegevens van het object staan vermeld. Op de kaartlaag

staan de volgende elementen vermeld:

-Brandweeringang

-overìge ingangen

-sleutelkast

-Brandmeldpaneel

13

-directe telefoonlijn naar alarmcentrale

-doorlopend trappenhuis

-ondergrondse en bovengrondse brandkranen

-Aansluitpunten

Op de achterkant bevindt zich een 3d tekening van het object. Verder staat er nog

detailinformatie onder de volgende koppen:

-Objectgegevens (naam adres)

-Interne / externe bereikbaarheid

-Installatie / brandveiligheidsvoorzieningen

-Aanwezige gevaarlijke stoffen

-Bijzonderheden

Deze kaart blijkt in deze regio voor een BV nagenoeg altijd voldoende te zijn. Naast de

bereikbaarheidskaart is ook een aanvalsplan beschikbaar. Deze ligt in de ts voor

bepaalde grote objecten, voor andere objecten ligt deze in het object zelf. Het aanvals-

plan wordt veelal uitsluitend gebruikt door de OvD ter plaatse, meestal voor ontruimin-

gen.

4.3 DBK en incidentspecifieke informatie

De DBK bestaat uit informatie over de realiteit aangevuld met specifieke

brandweerinformatie uit het preventie en preparatieproces. In dit project is

gekozen om dat voor objectpreparatie (bereikbaarheidskaart voor gebouwen)

vorm te gaan geven. De werkwijze en structuur is natuurlijk ook eenvoudig toe

te passen op andere (meer specifieke) preparatieve informatieproducten, zoals

bijvoorbeeld duikkaarten en natuurbrandrisicokaarten.

De opzet van de bereikbaarheidskaart leent zich echter ook prima om deze min

of meer statische informatie te combineren met dynamische, incidentspecifieke

informatie uit het GMS in de meldkamer en uit Crisis Management Systemen

die in opgeschaalde situaties worden gebruikt. Naar aanleiding van de “parel-

tjes” uit paragraaf 3.1 is er gekozen om de aanrijdroute geen onderdeel meer

van de DBK te laten zijn, maar deze actueel te laten berekenen door een

navigatiesysteem dat rekening kan houden met actuele wegopbrekingen, maar

ook met meer incidentspecifieke informatie als de locatie van de andere

aanrijdende eenheden en de GasMal (bepaald door de locatie van de uitstoot

van gevaarlijke stoffen en de actuele weersomstandigheden). Beiden vormen

dynamische informatie uit de dagelijkse situatie respectievelijk de repressieve

situatie die aan het preparatieproduct DBK worden toegevoegd op het moment

van gebruik. Zo zal bij opgeschaalde situaties (crisis/rampen) delen van de

DBK-informatie worden toegevoegd aan het crisisbeeld.

Figuur 4 geeft inzicht in deze samenhang.

14

Figuur 4. Samenhang met incidentspecifiek informatie

15

5 Werken met de DBK

5.1 Essenties van digitaal werken

Aan de basis van de elektronische overheid (e-Overheid) ligt het concept om

gegevens eenmalig in te winnen en meervoudig te gebruiken. Hiervoor is het

stelsel van basisregistraties ingericht. Gegevens over onder andere personen

(GBA), gebouwen en adressen (BAG) en bedrijven (NHR) zijn als basisregi-

stratie vanuit de bron beschikbaar voor alle overheden die deze gegevens

willen gebruiken. Dit betekent dat overheden deze gegevens niet meer zelf

beheren, maar de gegevens halen bij de bron(houder). Voor iedere basisregi-

stratie is een bron benoemd en een bronhouder aangewezen die de gegevens

beheerd en de kwaliteit waarborgt. Om dit stelsel optimaal te kunnen laten

functioneren is in essentie nodig dat er vertrouwd wordt op de kwaliteit van

deze brongegevens en dat geconstateerde fouten in deze gegevens teruggemeld

worden aan de bronhouder. Deze terugmelding bij geconstateerde onvolko-

menheden is in het stelsel van basisregistraties als verplichting opgenomen,

om de kwaliteit van de basisregistraties continue te kunnen garanderen.

Doordat de basisinformatie voor de DBK uit deze verschillende basisregistra-

ties beschikbaar komen, verandert het productieproces van de bereikbaarheids-

kaart. Waar in het verleden informatie verzameld en overgetekend werd in

tekenpakketten (CAD-programmatuur), wordt er nu verwacht dat de onderde-

len van de bereikbaarheidskaart uit de verschillende bronnen geautomatiseerd

samengesteld worden. De wijzigingen die hierdoor in het productieproces

optreden worden in de hierna volgende paragrafen toegelicht. Van belang is het

besef dat er informatie overblijft waar de brandweer zelf bronhouder van is en

blijft. Deze eigen informatie wordt in de DBK gecombineerd met de gegevens

die uit de registraties van derden wordt betrokken.

Door deze nieuwe manier van omgaan met digitale informatie ontstaat ook het

onderscheid tussen de inhoudelijke gegevens (de data) en de wijze waarop deze

gepresenteerd worden (de toepassing). De DBK is niet meer een plaatje, maar

een gegevensset die afhankelijk van de wensen van de gebruiker op verschil-

lende manieren gepresenteerd kan worden. Een voordeel is tevens dat informa-

tie niet meer “plat” als een plaatje wordt aangeboden maar met “inhoud”.

De informatie die in de DBK wordt gebruikt, wordt betekenisvol vastgelegd.

Dit betekent dat er in essentie veel meer informatie (betekenis) uit de samen-

stellende onderdelen van de bereikbaarheidskaart ontsloten worden.

Een andere essentie van digitaal werken is de mogelijkheid om gegevens

(informatie) Online (actueel) op te halen op het moment dat ze nodig zijn.

16

Moderne communicatieinfrastructuren en webservices (SOA-architecturen)

maakt het mogelijk om op het moment dat er door een gebruiker om een

bereikbaarheidskaart gevraagd wordt deze actueel (“on the fly”) op te laten

stellen door de (voorbereide) bronnen op dat moment te bevragen naar de

laatste actuele gegevens. Dit maakt dat een bereikbaarheidskaart altijd opge-

steld is op basis van de laatst bekende informatie bij deze bronhouders. Door

deze wijze van omgaan met gegevens is het wel weer noodzakelijk om te

voorzien in terugval voor het mogelijke geval dat digitale computersystemen

en verbindingen uitvallen of om andere redenen niet beschikbaar zijn. Dit

wordt in paragraaf 5.2 nader toegelicht.

Door deze wijze van digitaliseren is het mogelijk om het werk van de object-

preparatist anders vorm te geven. Door met de bronhouders afspraken te maken

over de wijze waarop wijzigingen in deze brongegevens permanent doorgege-

ven worden, kan de objectpreparatist automatisch een melding krijgen dat

(onderdelen van) de bereikbaarheidskaart niet meer kloppen met de werkelijk-

heid. Dat vormt het signaal om de brandweerspecifieke informatie en eventuele

benodigde actie vast te stellen. De objectpreparatist zal tevens een rol krijgen

bij het terugmelden van geconstateerde onvolkomenheden in de brongegevens.

Overigens is het aan te bevelen om de repressieve dienst (tijdens uitrukken en

oefeningen) bij dit terugmeldingsproces te betrekken.

5.2 Uitwijkvoorzieningen DBK

Bij het specificeren van het informatieproduct DBK komen de aspecten uitval

en terugval snel aan de orde. Omdat het concept-DBK uitgaat van het ophalen

van de gegevens bij de bron, moet er gebruik worden gemaakt van een com-

municatie-infrastructuur en webservices bij derden. Beide onderdelen kunnen

onderhevig zijn aan uitval, waarmee de DBK-voorziening zou falen. Er dient

dus voorzien te worden in een uitwijk- repectievelijk terugvalmogelijkheid.

Die kan gevonden worden in gebruik te maken van een lokaal beschikbare

recent gesynchroniseerde kopie-databak, danwel uitwijkvoorzieningen te

realiseren voor de communicatie-infrastructuur en webservices.

De recent gesynchroniseerde kopie-databak heeft weliswaar niet de meest

actuele, maar toch redelijk betrouwbare, gegevens beschikbaar. Het synchroni-

seren zou naar keuze dagelijks kunnen plaatsvinden zodat een maximaal één

dag oude gegevensset gebruikt wordt. De dataset zou alleen via de webservice

te raadplegen moeten zijn. Op de lokale databak moet niet gemuteerd worden.

De lokale databak kan bijvoorbeeld op een mobiele dataterminal (MDT)

worden aangebracht. Zodra de MDT in zijn “dockingstation” is geplaatst zal

deze zich trachten te synchroniseren gebruikmakende van de synchronisatie-

services van de opgenomen bronnen. Dit kan naar keuze door de gehele dataset

te vervangen danwel partiële vervanging uit te voeren.

17

Terugval en uitwijkvoorzieningen in de communicatie-infrastructuur maken

geen deel uit van het concept-DBK en worden aan de communicatie-

infrastructuur aanbieders overgelaten.

5.3 Actualiseren van gegevens

Voor het actueel houden van gegevens die nodig zijn in de bereikbaarheids-

kaart gelden geen andere wettelijke verplichtingen dan die er al gelden voor de

Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG, termijn: 4 werkdagen), Wet

Kenbaarheid Publiekrechterlijke Beperkingen (WKPB, termijn: 72 werkuren).

In het kader van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) is

geen registratieverplichting opgenomen er is dus dan ook geen actualiserings-

termijn

5.4 Identificeren van de bereikbaarheidskaart

Een 'Brandweerobject' is niet eenduidig te koppelen is aan een reeds bestaand

object zoals pand of verblijfsobject dan wel gewenst is. Het overerven van de

ID van een BAG object door een Brandweerobject is derhalve mogelijk

noch gewenst. Een aanvullend argument is dat de ID binnen de BAG niet

bruikbaar is binnen het spraakverkeer (bijvoorbeeld BAG co-

de 0957200000010005). Voorgesteld wordt dan ook om een eigen Brandweer-

object in het leven te roepen als containerobject om alle, vanuit het oogpunt

van brandweerzorg, eigenschappen hierin onder te kunnen brengen. Het ID zou

dan kunnen bestaan uit samenstel van de landelijke korps afkortingen en een

uniek nummer binnen een korps. Zo ontstaat een uniek nummer binnen

Nederland speciek voor de brandweer dat ook in het spraakverkeer bruikbaar is

(bv RMD-102, SMN-56 etc). Deze codering dienen dan ook gebruikt te

worden als objectnummer van brandweerobjecten die op het Openbaar Meld

Systeem (OMS) aangesloten zijn.

5.5 Maken/Samenstellen van een DBK

Om inzicht te krijgen in de veranderingen die de DBK zal hebben in de

werkwijze is in de eerste werksessie van het project gewerkt aan het opstellen

van de huidige werkprocessen voor het opstellen van bereikbaarheidskaarten.

Tijdens deze werksessie kwam naar voren dat 1) in de regel de gehanteerde

werkmethode niet is gedocumenteerd en dat 2) er geen sprake is van één

werkproces. De onderstaande illustratie laten de twee beschrijvingen zien zoals

deze in een DBK-werksessie zijn geformuleerd.

18

Figuur 5. Oud productieproces bereikbaarheidskaart, optie 1

19

Figuur 6. Oud productieproces bereikbaarheidskaart, optie 2

Als beide beschrijvingen worden vergeleken dan blijken ze, ondanks de

verschillende namen van de stappen, op hoofdlijnen overeen te komen.

De verschillen zijn terug te voeren tot de wijze van beschrijven en de

volledigheid.

Oud proces, optie 1 Oud proces, optie 2

1) Verzamelen basiskaart Ophalen GBK

2) Verrijken Tekenen object op GBK & intekenen

brandweerinformatie

3) Controleren & Autoriseren Controle ter plaatse na oplevering

& Aanpassing tekening

4) Distribueren Uitprinten kaart & distribueren aan

voertuigen

5) Jaarlijkse controle

Bij de invoering van de DBK gaat het werkproces veranderen volgens de in

figuur 7 weergegeven procesbeschrijvingen.

20

Figuur 7. Nieuw productieproces bereikbaarheidskaart

Uit de vergelijking tussen het oude en het nieuwe werkproces blijkt dat de

verschillen niet bestaan uit de verschillende stappen maar uit de werkzaamhe-

den die hierbij moeten worden uitgevoerd.

Het intypen van administratieve en het tekenen van geografische informatie is

in het nieuwe werkproces vervangen door het selecteren en koppelen van de

betreffende bestanden. Deze wijzigingen hebben gevolgen voor de werksnel-

heid en de kwaliteit en daarmee gepercipieerde betrouwbaarheid van de

gegevens. Het koppelen is sneller uit te voeren dan typen en omdat bestaande

gegevens worden hergebruikt worden invoerfouten voorkomen.

21

5.6 Gebruiken van een DBK

In de volgende twee afbeeldingen is het gebruik van de DBK weergegeven in

combinatie met de standaard eenheden bevelvoeringprocedure zoals deze bij de

brandweer wordt gebruikt.

Figuur 8. Procesbeschrijving gebruik van een DBK

22

5.7 Bijhouden en beheren van een DBK

Bij het beheren van de DBK betreft dit vooral het consistent houden van de

gebruikte bronnen en de brandweerspecifieke informatie. Een wijziging in

bijvoorbeeld de grootschalige basiskaart moet worden beoordeeld op de

noodzaak tot aanpassen van de brandweerspecifieke gegevens, communicatie

over de opgetreden wijziging en het samenstellen van een aangepaste kaart

voor inspectie- en terugvaldoeleinden.

Hierbij gaat het niet om het overnemen van de wijzigingen omdat dit geauto-

matiseerd verloopt maar om de consequenties van de wijzigingen. Bijvoorbeeld

als de hoofdtoegang van een object is gewijzigd.

Figuur 9. Procesbeschrijving bijhouden en beheer DBK

23

6 De onderdelen van de DBK

De DBK bestaat uit een aantal onderdelen. Onderdelen die de gegevens

bevatten die voor de bevelvoerder en zijn manschappen aanrijdend naar het

incident/calamiteit van belang zijn. Deze onderdelen zijn in hoofdstuk 4

benoemd en toegelicht:

- basisondergrond voor presentatie en situationele herkenning

- objectkarakteristieken

- preventieve voorzieningen

- preparatieve voorbereidingen

- onderkende gevaren en bijzonderheden bij inzet.

Figuur 10. Onderdelen DBK

6.1 Basiskaartlaag

Het fundament van de DBK is de basiskaartlaag (topografische ondergrond).

Deze laag bevat informatie die voornamelijk gebruik wordt ter oriëntatie.

Het object wordt hiermee in relatie gebracht tot zijn omgeving.

De basiskaartlaag bestaat uit vier onderdelen. De Grootschalige Basiskaart

Nederland (GBKN), luchtfoto’s, stadsplattegronden en kleinschalige topogra-

fie.

GBKN

De GBKN is een grootschalig topografisch bestand en bevat de belangrijkste

topografie zoals gebouwen, wegen en waterlopen. De opbouw van de GBKN

dient plaats te hebben conform strikt omschreven kwaliteitsaspecten waardoor

nauwkeurigheid, actualiteit, volledigheid en juistheid gewaarborgd kunnen

worden.

24

De GBKN krijgt zo is inmiddels wel duidelijk vrijwel zeker de status van

basisregistratie toegedeeld.

Figuur 11. Voorbeeld GBKN

Luchtfoto’s

Luchtfoto’s vormen een informatiebron waarmee snel een inschatting kan

gemaakt worden van een situatie. Deze kunnen gebruikt worden in combinatie

met de GBKN maar kunnen ook op zichzelf staan. Doorgaans worden luchtfo-

to’s verkregen via commerciële partijen. Brandweerregio’s kunnen luchtfoto’s

via gelieerde overheidsorganisaties (gemeenten of provincies) verkrijgen. In de

basisvoorziening GEO en de NGII wordt deze verkrijging nader geregeld.

Figuur 12. Voorbeeld luchtfoto

25

Stadsplattegronden

Met stadsplattegronden worden informatiebronnen bedoeld die de nadruk

leggen op wegenpatronen. Hierdoor kan snel een beeld worden ontwikkeld van

de samenhang van straten en wegen. Diverse commerciële partijen kunnen

stadsplattegronden aanleveren.

Figuur 13. Voorbeeld stadsplattegrond

TOP10NL

Tot slot maakt kleinschalige topografie onderdeel uit van de basiskaart. Deze

informatiebron is met name geschikt indien een groter gebied dan de directe

omgeving van een object bekeken moet worden. Het bestand dat hiervoor

gebruikt zal worden, is de TOP10NL. Per 1 januari 2008 is de objectgerichte

opgebouwde TOP10NL officieel de basisregistratie topografie.

Figuur 14. Voorbeeld TOP10NL

26

6.2 Objectkarakteristieken

De laag objectkarakteristieken bevat informatie over het object en zijn directe

omgeving. De gegevens uit deze laag zijn deels geografisch en daardoor terug

te vinden in het kaartbeeld van de DBK. Er zijn gegevens die administratief

van aard zijn. Een aantal gegevens zullen via een tabel naast het kaartbeeld

worden getoond als tekst, andere gegevens zullen via tekstlabels in het kaart-

beeld staan. Tevens zijn er voor de beeldvorming foto’s aan deze laag

toegevoegd.

Object-ID

Het object-ID is een uniek landelijk nummer uit de BAG. Dit is een tekstuele

aanduiding op de DBK.

Naam object, panden en secties

De naam bevat de formele naam van het object en de eventuele omliggende

panden. Dit is een tekstuele aanduiding op de DBK (in de tabel naast het

kaartbeeld of als tekstlabel in de kaart). Deze informatie is afkomstig uit

bouwvergunningen die door de gemeenten worden verstrekt. Mogelijk bestaat

het object ook met een informele naamgeving. Dit is een tekstuele aanduiding.

Deze informatie wordt verzameld door de brandweer. Een pand kan bestaan uit

meerdere secties, compartimenten of gebouwdelen of welke aanduiding

daartoe gehanteerd wordt. Deze secties worden via tekst aangegeven op de

DBK. De contour van het pand wordt middels een contourvlak op de DBK

aangeduid. Deze informatie wordt nu verzameld door de brandweer en vanaf

1 januari 2009 betrokken uit de BAG-registratie. Aanvullend benodigde

informatie wordt verzameld door de brandweer.

Adres

Het adres bevat de adresgegevens. Dit is een tekstuele aanduiding op de DBK

(in de tabel naast het kaartbeeld of als tekstlabel in de kaart). (Hierbij wordt er

vanuit gegaan dat er middels routenavigatie naar de locatie wordt genavigeerd).

Deze informatie is nu vaak afkomstig uit de bouwvergunningen die door de

gemeenten worden verstrekt. Vanaf 1 januari 2009 wordt de BAG als bron

gebruikt.

Gebruikstype

Het gebruikstype geeft de aard van het gebruik van het object en/of deelobject.

Dit is een tekstuele aanduiding op de DBK (in de tabel naast het kaartbeeld of

als tekstlabel in de kaart). Deze informatie is afkomstig uit de gebruiksvergun-

ningen die door de gemeenten worden verstrekt. Vanaf 1 januari 2009 wordt de

BAG als bron gebruikt en kan deze informatie tevens meer gedetailleerd uit de

risicokaartregistratie (PREVAP-code) respectievelijk uit de WOZ-registratie

gehaald worden. De PREVAP-code lijkt daarbij de meest geschikte code.

27

Bouwlagen

De bouwlaag geeft zowel het aantal bouwlagen onder de grond (laagste) als het

aantal bouwlagen boven de grond (hoogste) aan. Dit is een tekstuele aandui-

ding op de DBK (in de tabel naast het kaartbeeld of als tekstlabel in de kaart).

Deze informatie is afkomstig uit bouwvergunningen die door de gemeenten

worden verstrekt. Dit maakt in 2009 deel uit van de WABO-vergunning.

Een gebouw die drie bouwlagen onder de grond heeft en vijf verdiepingen,

krijgt als aanduiding: -3, +5. Het totaal aan bouwlagen bedraagt dan dus 9.

Er bestaan gebouwen waarbij de vooringang (bijvoorbeeld de hoofdingang op

straatniveau) op een andere bouwlaag zit dan de achteringang (bijvoorbeeld

ingang voor een parkeerkelder). Daarom is het uitgangspunt dat de bouwlaag

waar zich de hoofdingang bevindt bouwlaag 0 is.

Controle datum

De controle datum is de datum waarop de laatste controle door de brandweer is

uitgevoerd. Dit is een optionele tekstuele aanduiding op de DBK (in de tabel

naast het kaartbeeld of als tekstlabel in de kaart). Deze informatie wordt

aangemaakt door de brandweer. Deze datum geeft zicht op de betrouwbaarheid

van de gegevens.

Verblijf aantal, tijdvakken en zelfredzaamheid

Het gegeven “Verblijf aantal” geeft het maximale aantal aanwezige personen

volgens de verbruiksvergunning, onderverdeeld in bewoners, bezoekers en

personeel per pand weer. Indien dit variabel is in de tijd, wordt dit middels

tijdvakken vermeld. Indien de zelfredzaamheid van bewoners, bezoekers en

personeel beperkt is, wordt dit eveneens via aantallen vermeld. Dit is een

tekstuele aanduiding op de DBK (in de tabel naast het kaartbeeld of als tekstla-

bel in de kaart). Deze informatie is afkomstig uit de gebruiksvergunningen die

door de gemeenten worden verstrekt.

Toegang terrein (inrit en obstakels)

De toegang naar het terrein wordt aangegeven middels een pijl (aanrijdroute).

Hierbij wordt rekening gehouden met de inrit en eventuele obstakels, zoals

toegangspoorten en slagbomen. Het eindpunt van de pijl leidt naar de ingang

waar het brandmeldpaneel te bereiken is. Deze informatie wordt verzameld

door de brandweer.

Gevel- en detailfoto’s

Foto’s worden toegepast om de situatie te verduidelijken middels beelden.

Dit beeld geeft een indruk van de aard van het gebouw. Afhankelijk van het

type gebouw kunnen detailfoto’s worden gebruikt om de aanwezigheid van het

brandweerpaneel of inzetbijzonderheden te duiden. Dit wordt middels een

symbool op de foto getoond. De detailfoto is informatie die verzameld wordt

door de brandweer of via het vergunningsproces of WOZ-registratie beschik-

baar komt. Doorgaans worden gevelfoto’s geleverd door commerciële partijen.

28

6.3 Preventieve voorzieningen

De laag preventieve voorzieningen bevat informatie die betrekking heeft op het

voorkomen en beperken van gevaar. De gegevens uit deze laag zijn deels

geografisch en daardoor terug te vinden in het kaartbeeld van de DBK. Tevens

zijn er gegevens die administratief van aard zijn en deze worden daarom als

tekst weergegeven op de DBK (in de tabel naast het kaartbeeld of als tekstlabel

in de kaart).

BHV

Op de DBK wordt aangegeven of er bij het betreffende object een BHV-

voorziening aanwezig is. Dit is een tekstuele aanduiding (in de tabel naast het

kaartbeeld of als tekstlabel in de kaart). De waarde die deze aanduiding kan

hebben is ja of nee. Deze informatie wordt verzameld door de brandweer.

Brandcompartimentering

De brandcompartimentering wordt door middel van een symbool (NEN 1414)

weergeven op het kaartbeeld van de DBK. Het symbool is een lijn die de

scheiding van brandcompartimenten in het object aanduidt. Deze informatie is

afkomstig uit bouwvergunningen die door gemeenten worden verstrekt.

Brandmeldpaneel

Voor het brandmeldpaneel is van belang om te weten waar het zich bevindt. Op

de DBK wordt de locatie hiervan door middel van een puntsymbool weergege-

ven in het kaartbeeld. Deze informatie is afkomstig uit bouwvergunningen die

door gemeenten worden verstrekt.

Automatische blusinstallatie

Van automatische blusinstallaties wordt aangegeven of deze aanwezig zijn. Dit

is een tekstuele aanduiding op de DBK. Indien een automatische blusinstallatie

aanwezig is, dan zal deze in het kaartbeeld weergegeven worden. Deze infor-

matie is afkomstig uit bouwvergunningen die door gemeenten worden ver-

strekt.

Rook en warmteafvoerinstallatie

Van rook en warmteafvoerinstallaties wordt aangegeven of deze aanwezig zijn.

Dit is een tekstuele aanduiding op de DBK. Indien rook- en warmteafvooerin-

stallaties aanwezig zijn, dan zullen deze in het kaartbeeld weergegeven wor-

den. Deze informatie is afkomstig uit bouwvergunningen die door gemeenten

worden verstrekt.

Overdruk -, stuwinstallatie

Van overdruk- en stuwinstallaties wordt aangegeven of deze aanwezig zijn. Dit

is een tekstuele aanduiding op de DBK.

29

Indien overdruk- en stuwinstallaties aanwezig zijn, dan zullen deze in het

kaartbeeld weergegeven worden. Deze informatie is afkomstig uit bouwver-

gunningen die door gemeenten worden verstrekt.

6.4 Preparatieve voorbereidingen

De laag preparatieve voorbereidingen bevat informatie ter voorbereiding op

een mogelijke inzet bij het object. Richt zich vooral op de toegang van het

object en de vindbaarheid van sleutels en bluswatervoorzieningen. De gege-

vens uit deze laag zijn deels geografisch, deel middels symbolen NEN 1414 en

daardoor terug te vinden in het kaartbeeld van de DBK. Er zijn gegevens die

administratief van aard zijn en deze worden als tekst weergegeven op het DBK.

Ingang Brandweer en overige ingangen

De ingang Brandweer is de locatie waar de brandweer toegang tot het object

heeft. De locatie wordt door middel van een puntsymbool in het kaartbeeld van

de DBK weergegeven. Overige ingangen zijn de mogelijke alternatieve

toegangen tot het object. Hieronder vallen ook de specifiek voor brandweer

bedoelde liften die toegang geven tot verdiepingen. Deze locaties worden ook

door middel van een puntsymbool in het kaartbeeld van de DBK weergegeven.

Deze informatie wordt verzameld door de brandweer.

Sleutelbuis/-kluis

De aanwezigheid van een sleutelbuis/-kluis wordt middels een puntsymbool op

de DBK aangegeven. Deze informatie is afkomstig uit bouwvergunningen die

door de gemeenten worden verstrekt.

Brandkranen

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen waar de brandkranen zich

bevinden. Middels een tekstuele aanduiding wordt er een waarde toegevoegd

wat de capaciteit van de brandkraan aangeeft. Deze informatie komt van de

waterleidingmaatschappij. In enkele gevallen blijken er particuliere brandkra-

nen bij grote bedrijven aanwezig te zijn (zoals in bungalow parken). Deze

informatie wordt verzameld door de brandweer.

Open water

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen waar zich open water

bevindt. Middels een tekstuele aanduiding wordt er een waarde toegevoegd

hetgeen de capaciteit aangeeft. Deze informatie wordt verzameld door de

brandweer.

Geboorde put

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen waar zich geboorde putten

bevinden. Middels een tekstuele aanduiding wordt er een waarde toegevoegd

hetgeen de capaciteit aangeeft, tevens wordt vermeld of het hier een gesloten

dan wel open put betreft. Deze informatie wordt verzameld door de brandweer.

30

Bluswaterriool

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen waar zich een bluswaterriool

bevindt. Middels een tekstuele aanduiding wordt er een waarde toegevoegd

hetgeen de capaciteit van de waterbron aangeeft. Deze informatie wordt

verzameld door de brandweer.

Droge stijgleiding, blusleiding

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen waar de aansluitpunten voor

stijg- en blusleidingen zich bevinden. Deze informatie is afkomstig van de

bouwvergunning van de gemeente.

Hoofdafsluiter

Op de DBK wordt middels symbolen aangegeven, waar de hoofdafsluiters voor

gas en elektra zich bevinden. Deze informatie komt van de energiemaatschap-

pijen.

C2000 binnendekking

Op de DBK wordt aangegeven middels symbolen of er speciale voorzieningen

zijn voor C2000 binnendekking en/of rekening gehouden moet worden met

geen dekking in bijvoorbeeld ondergrondse parkeergarages, danwel alternatie-

ve communicatie-infrastructuur die ter plekke in gebruik is. Deze informatie

wordt verzameld door de brandweer.

6.5 Onderkende gevaren en bijzonderheden bij inzet

De kaartlaag “gevaren en inzetbijzonderheden” bevat informatie over eigen-

schappen van het betreffende object die in potentie gevaar op leveren ten tijde

van een incident of die een specifieke inzetprocedure vereisen die afwijkt van

de standaardprocedure.

Gebouwconstructie

De gebouwconstructie is informatie die tekstueel op de DBK wordt weergege-

ven. Deze informatie wordt alleen weergegeven indien de constructie potenti-

eel gevaar bij inzet oplevert. Deze informatie wordt verzameld door de brand-

weer.

Gevaarlijke stoffen

Gevaarlijke stoffen worden zowel geografisch als tekstueel weergegeven op de

DBK. De locatie van de gevaarlijke stoffen wordt door middel van een punt-

symbool op het betreffende object weergegeven. Daarnaast wordt in een

tekstuele toelichting aangegeven om welke gevaarlijke stof het gaat en wat de

gevaarsindicatienummer (GEVI code) is. Deze informatie is afkomstig uit

milieuvergunningen die door gemeenten respectievelijk provincie of in een

enkel geval het rijk worden verstrekt.

31

Kabels en leidingen(groot)

Kabels en leidingen worden op het kaartbeeld van de DBK aangeduid indien ze

een potentieel gevaar kunnen opleveren en als het gaat om hoofdtransportlei-

dingen. Tevens wordt tekstueel toegelicht om wat voor soort kabels en leidin-

gen het gaat. Informatie met betrekking tot kabels en leidingen kan worden

opgevraagd bij het Kadaster.

Inzetprocedure

De inzetprocedure is een tekstuele toelichting die alleen op de DBK wordt

aangegeven indien deze afwijkt van de standaardprocedure. Deze informatie

wordt verzameld door de brandweer.

Bijzonderheden(overig)

Een tekstuele toelichting die diverse omschrijvingen kan bevatten. Het betref-

fende brandweerkorps bepaald in hoeverre er bijzonderheden van toepassing

zijn op object dat onderwerp van de DBK is. Ook kan in deze categorie

opgenomen worden wanneer de laatste wijziging is doorgevoerd en wanneer de

laatste controle is uitgevoerd. Deze informatie wordt verzameld door de

brandweer.

Opstelpunt

Het opstelpunt is een voorstel van de locatie waar brandweervoertuigen zich op

kunnen stellen. De locatie wordt door middel van een puntsymbool in het

kaartbeeld van de DBK weergegeven. Deze informatie wordt verzameld door

de brandweer.

6.6 Symbolen

Om de informatie op de bereikbaarheidskaart door iedereen op dezelfde wijze

te kunnen laten interpreteren is het van belang dat de gekozen symbolenset

gestandaardiseerd is, dat er eenduidigheid is in het gebruik van de symbolen en

de betekenis van de symbolen ondubbelzinnig bij iedereen bekend is. Daarom

wordt voor de DBK de standaarden van het Nederlands Normalisatie Instituut

NEN gebruikt. De standaard NEN1414:2007 geeft symbolen voor het weerge-

ven van veiligheidsvoorzieningen op ontruimings- en aanvalsplattegronden.

Aanvullingen of mogelijke wijzigingen in deze symboliek worden door het

NVBR Netwerk Preventie (LNB) aan de NEN doorgegeven.

Bijlage 1

Bijlagen

1. Deelinformatiemodel DBK

2. Opbouw van de bereikbaarheidskaart

3. Lijst deelnemers denktanksessie Almen

4. Lijst betrokkenen verificatie

5. Versiegeschiedenis

Bijlage 1 blad 2

Deelinformatiemodel DBK

Hieronder volgt de beschrijving van het deelinformatiemodel DBK. Een

deelmodel dat past in het ontwikkelde (geo)informatiemodel OOV (Geonovum

in opdracht van de Raad MIV).

Bijlage 1 blad 3

Bijlage 2

Opbouw van de bereikbaarheidskaart

De onderstaande tekeningen tonen een voorbeeld van een bereikbaarheidskaart,

opgebouwd op een luchtfoto als ondergrond. De rood gekleurde tekst is als

onderdeel op de kaart aangegeven. De laatste tekening toont een totaalbeeld op

een andere ondergrond. De getoonde beelden zijn ter illustratie en niet waar-

heidsgetrouw.

Bijlage 2 blad 2

Bijlage 2 blad 3

Bijlage 3

Lijst deelnemers denktanksessie Almen

De volgende lijst bevat de deelnemers aan de projectgroep. Deze personen zijn

allen bij de startsessie in Almen (30 en 31 januari 2008) aanwezig geweest.

Een deel van deze personen heeft daarna in de kerngroep van het project een

inhoudelijke bijdrage geleverd aan het samenstellen van dit document.

Almen, 30 en 31 januari 2008

Naam Organisatie

Guus Zijlstra Brandweer Noord- en Oost-Gelderland

Mario van Wanrooy Brandweer Noord- en Midden-Limburg

Sjoerd van der Schuit Brandweerregio Noord- en Midden-

Limburg

Hans Baardscheer Brandweerregio Hollands-Midden

Bob Heukels Gemeente Venlo

Jaap Smit Brandweer Veiligheidsregio IJsselland

Cor Blankendaal Brandweer Veiligheidsregio Utrecht

Ben van Garderen Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

Jan Nieuwenhuis Brandweer Hardenberg

Gerke Spaling Veiligheidsregio Twente

Miquel Hassink Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

Robert Lievers Brandweerregio Friesland

Alex Janssen Gemeente Roermond

Herman Koopman Brandweer Apeldoorn

Sandra Mc Ewan Brandweer Apeldoorn

Constantijn Kok Brandweer Noord- en Oost-Gelderland

Jos Janssen Brandweer Noord- en Oost-Gelderland

Marcel Broekhaar Gemeente Zwolle

Paul Geurts Brandweer Nijmegen

Herman Eikholt Brandweer Nijmegen

Didier Claessen Brandweer Deventer

Flinn Deen Brandweer Deventer

Rolf van Gerven Brandweer Lingewaard/Gelderland

Midden

Eric van Capelleveen NVBR/Twynstra Gudde

Albert van Duijn NVBR/Twynstra Gudde

Bijlage 4

Lijst betrokkenen verificatie

Zwolle, 25 maart 2008

Naam Organisatie

M.A. van der Meer Brandweer Emmen

J. Smit Regio IJsselvecht

G. Sjoerdstra Provincie Fryslân

H. van der Schaaf Provincie Fryslân

H. Edens Provincie Fryslân

J. Stooker Brandweer Wijk bij Duurstede

B. Weijs Brandweer Zwartewaterland

B. Heite Brandweer Zwartewaterland

B. Postma Brandweer Zwartewaterland

A. de Vries Brandweer Nijkerk

W. Mulder Brandweer Nijkerk

E. Simon Brandweer Nijkerk

H. Tates Brandweer Amersfoort

G. van de Brug Brandweer Amersfoort

E. Pluim Brandweer Ommen

M. Kluin Brandweer Olst-Wijhe

F. Vogtschmidt Brandweer Olst-Wijhe

J.H. Nieuwenhuis Brandweer Hardenberg

M. Klok Brandweer Ede

J. Unitli Brandweer Hoogeveen

H. Koopman Brandweer Apeldoorn

K. Wit Brandweer Zwolle

J. Wittenberg Brandweer Raalte

A. Koedam Brandweer Ede/HGM

Eindhoven, 26 maart 2008

Naam Organisatie

Anko Lammers Brandweer Twenterand

Marco Valstar Brandweer Almelo

Herman Reijnders Brandweer Oss

Niek van Baven Brandweer Oss

Juan van Helden Brandweer Venray

Philippe v.d. Heuvel Brandweer Geldrop-Mierlo

Geert van Pol Brandweer Echt-Susteren

Mark Wolters Brandweer Roermond

Alex Janssen Gemeente Roermond

Frank Timmermans Gemeente Helden

Harrie van Woerkum Brandweer Eersel

Hans Vermeulen Brandweer Bladel

Bijlage 4 blad 2

Penny van Dijk TBTA

Sander Hesseling TBTA

Gertjan van Heel TBTA

Berend Bentlage TBTA

Arno Mantel Regionale Brandweer Hollands-Midden

Jan Leijendeckers Brandweer Weert

Kim Adams Brandweer Maastricht

Reni Bruinen Brandweer Westelijke Mijnstreek

Ruud Lemmens Regionale Brandweer Zuid-Limburg

Paul Ebskamp Brandweer Montfoort

Jan Pieters Brandweer Eindhoven

Ruud Schifferling Regionale Brandweer Zuid-Oost Brabant

Jack van Gerwen Brandweer Eindhoven

Gerben van Engelen Brandweer 's Hertogenbosch

Theo de Groot Brandweer 's Hertogenbosch

Jan van Velsen Concreet Organisatie en Advies

Rene Vergouwen Brandweer Oudewater

Sander van Bilsen Brandweer De Ronde Venen

Piet Troost Brandweer Strijen

John de Rooij Brandweer Binnenmaas

Mario van Wanrooij Brandweerregio Noord- en Midden-

Limburg

Haarlem, 27 maart 2008

Naam Organisatie

M. Huijpen Brandweer Zaanstad

B. Kleijn Brandweer Zaanstad

M. Aten Brandweer Zaanstad

Toon van der Zalm Brandweer Noordwijk

Rob Zwart Brandweer Alkmaar

Martin Vijzelaar Brandweer Hilversum

Marlou Boot Brandweer Lelystad

Peter van Dord Brandweer Lelystad

Robin van de Velde Brandweer Velsen

Marco de Looze Brandweer Haarlem

Jeroen Lubbers Brandweer Beverwijk

Maurice Kauffman Brandweer Haarlemmermeer

Raymond Bouwer Brandweer Hoorn

Michael Verhoef Brandweer Hoorn

Michiel Kasteleijn Regionale Brandweer Groningen

Breda, 3 april 2008

Naam Organisatie

R.J.M. Pennock Brandweer Katwijk

A. de Vlaming Brandweer Zwijndrecht

R. Verhagen Regionale Brandweer Hollands-Midden

Bijlage 4 blad 3

C. Thissen Regionale Brandweer Midden en West

Brabant

H. Toonen Brandweer Stadsgewest Vlissingen-

Middelburg

R. Jacobs Brandweer Stadsgewest Vlissingen-

Middelburg

J. Heijkoop Brandweer Bergen op Zoom/Roosendaal

N. Brusselaars Brandweer Bergen op Zoom/Roosendaal

M. Heemskerk Brandweer Papendrecht

J. de Bloeme Brandweer H.I.Ambacht

H. Eikholt Brandweer Nijmegen

R. Horsch Brandweer Beuningen

A. de Jong Gemeente Tiel

Y. Blom Brandweer Druten

L. Remmerde Brandweer Buren Culemborg

S.F.H. Hazenberg Brandweer Breda

M. Robesin Brandweer Goes

M.K. Joosse Brandweer Goes

W. Witte Brandweer Borsele

Amersfoort, 15 april 2008

Naam Organisatie

J.G. Boshuizen Brandweer Weesp

H. van Essen Brandweer Baarn

J. Krol Brandweer Baarn

A. van Donselaar Brandweer Veenendaal

W. Kaptein Brandweer Delft-Rijswijk

R. van den Berg Brandweer Delft-Rijswijk

A. Haasbroek Regionale brandweer Hollands-Midden

H. Maessen Brandweer Valkenswaard

J. Sander Brandweer Noord Oost Twente

B. Sudmeijer Brandweer gemeente Montferland

C.J. Blankendaal Brandweer Utrechts Land

H. Hoftiezer Brandweer Bronckhorst

Bijlage 5

Versiegeschiedenis

Versie Verspreiding Wijzigingen

0.2 Projectgroep Diverse inhoudelijke toevoegingen

0.3 Deelnemers reflectie-

sessies en andere

geïnteresseerden

Diverse inhoudelijke toevoegingen, n.a.v. de reflectieses-

sies

Diverse kleine tekstuele en grammaticale aanpassingen

Paragraaf 2.6 toegevoegd over de criteria voor de keuze

wanneer er een bbk gemaakt moet worden. Aangegeven

dat dit buiten de scope van het project valt.

Paragraaf 4.3 uitgebreid met voorbeelden van andere

informatieproducten uit de preparatie, zoals duikkaarten.

Paragraaf 5.2 toegevoegd over uitwijkvoorzieningen en

on-line gegevens ophalen

Paragraaf 5.3 toegevoegd over de wettelijke context voor

het actualiseren van gegevens

Paragraaf 5.4 toegevoegd over identificatie van objecten

0.4 NVBR programma-

raden en netwerken

Paragraaf 6.2 is onder het kopje “bouwlagen” beter

toegelicht en uitgebreid met een voorbeeld