Advies- en ingenieursbureau

dhv.nl/mobiliteit

Juni 2009 > Inhuren van zelfsturende teams | Elektrisch vervoer niet meer weg te denken | Samenwerking DHV en NPC werpt eerste vruchten af in Heerlen | Grotere projecten vragen meer onderling vertrouwen

We zijn mobieler dan ooit en dat is onder andere op

de wegen dagelijks te merken. Vrachtverkeer, woon/

werkverkeer, vakantieverkeer, alles en iedereen strijdt

letterlijk en figuurlijk om de voorrang. Eenvoudige op-

lossingen zijn er niet meer. Of het nu gaat om een

wegverbreding, een nieuwe brug of een railverbin-

ding, elk nieuw project omvat inmiddels veel meer

dan dat. De visie van DHV kan worden samengevat

als 'meer met minder'. Wij zoeken naar innovatieve

concepten en technologieën die leiden tot meer capa-

citeit, veiligheid en comfort, maar ook minder ruim-

tebeslag, energieverbruik, doorlooptijd en kosten.

Mobiliteit van morgen

Altijd een oplossing verder

Automobilisten rijden steeds vaker met behulp van rou-tenavigatie naar hun bestemming. Helaas moeten ze in veel stadscentra lang zoeken naar een parkeerplaats. Dit zoekverkeer zorgt voor veel tijdverlies, extra luchtvervui-ling en hogere verkeersonveiligheid. Technisch is het ech-ter goed mogelijk om met routenavigatie automobilisten rechtstreeks naar beschikbare parkeerplaatsen te leiden, zodat deze problemen minder worden. DHV onderzocht in opdracht van de Ministeries van Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat hoe een dergelijk systeem op korte termijn is in te voeren.

De samenwerking tussen private partijen en overheden, die voor de invoering van een routenavigatie-parkeersysteem nodig is, is nog onvoldoende aanwezig, blijkt uit het on-derzoek. “Overheden en private partijen wachten teveel op elkaars initiatief”, meent DHV-adviseur en onderzoekslei-

der Pierre Leenaerts. “Er spelen tegengestelde belangen. De basisinformatie die de gemeente nodig heeft, is vaak eigendom van private partijen. Zij willen die vooralsnog niet zonder voorwaarden aan iedereen beschikbaar stellen. Daarnaast willen alle partijen graag vooraf weten of de te nemen investeringen geen desinvesteringen worden door gewijzigd beleid of doordat ze aan andere standaarden moeten voldoen.”

In de gemeenten Eindhoven en ’s-Hertogenbosch wordt momenteel een proef van twee jaar voorbereid waarbij de juiste partijen met elkaar zullen moeten samenwerken. Doel ervan is om actuele parkeerinformatie in auto’s be-schikbaar te krijgen. Voor deze proef schreef DHV het draai-boek. info: pierre.leenaerts@dhv.com

Routenavigatie loodst stadsverkeer naar beschikbare parkeerplaatsen

De Trajectnota/MER A4 Delft-Schiedam ligt sinds begin mei ter inzage. De nota is een huzarenstukje dat onder leiding van DHV tot stand is gebracht en waarmee het voorbereidingstra-ject voor de aanleg van het ontbrekende stuk A4 tussen Delft en Schiedam is versneld. “Vooral de inhoudelijke onderzoeken en de samenwerking met de provincie, V&W en VROM is ver-sneld”, zegt projectmanager Raymond Schuurkes van DHV.

De eerste plannen om de verkeersproblemen tussen Den Haag en Rotterdam op te lossen, dateren al uit de jaren vijftig. DHV heeft het opstellen van de Trajectnota/MER begeleid. De twee volgende oplossingen zijn uitgewerkt: de aanleg van de A4 tussen Schiedam en Delft en een verbreding en verbinding tussen de A13 en A16. Daarbij zijn de effecten op het verkeer, woon- en leefomgeving, lucht en geluid en natuur en milieu uitvoerig op een rij gezet.

TijdsdrukEr staat een uitzonderlijke tijdsdruk op het project. De aanleg moet namelijk in 2011 starten. Om tijdwinst te boeken, was het nodig om diverse werkzaamheden die normaliter na el-kaar plaatsvinden, meer parallel met elkaar schakelen. Dit gaat met name om de eerder genoemde Trajectnota/MER, het opstellen van OTB/TB, en het vroegtijdig starten met de marktbenadering. Daarnaast begeleidde DHV andere betrokken onderzoeks-bureaus met Systeemgerichte Contractbeheersing. Daarmee kon op tijd de juiste kwaliteit van die onderzoeken worden gewaarborgd. Ook werden de toetsende beleids- en kennisin-stituten van V&W vroegtijdig betrokken bij het project.Schuurkes: “Ook zijn we betrokken bij andere werkzaamhe-den voor de planstudie en de aanleg van de A4, onder meer voor het Tracébesluit en de marktbenadering.”info: raymond.schuurkes@dhv.com

Voorbereidingstraject A4 Delft-Schiedam versneld

FOTO

: RWS

Bij Rijkswaterstaat werken DHV’ers aan de voorbereidingen van drie spoedprojecten op de A27 en A28. Het betreft de contractvoorbereiding van het Groot Onderhoud en de wegverbreding A27/A28 en de benodigde planstudies op de A27. Voordeel voor Rijkswaterstaat bij detachering is flexibele inzet van kwalitatief goede mensen. Frans de Kock, projectmanager bij RWS: “De spoedaanpak gaat om tijd; ingehuurde mensen vullen binnen organisaties een personeelste-kort aan. Ze moeten snel hun weg vinden in de RWS-organisatie, zodat er snel kwalitatief goed werk geleverd wordt.”

Om wat voor projecten gaat het bij de spoedaanpak A27/A28?“Het zijn projecten waardoor in 2010 al een betere doorstroming ontstaat op de snelwegen rond Utrecht. Door externe deskundigen in te huren, kunnen we de voorbereiding ervan op tijd rond krijgen.”

Hoe is DHV bij dit project betrokken?“Een aantal DHV’ers werkte op urenbasis aan de voorbereiding van het DC-contract A27/A28. Het project is met de spoedaanpak in de versnelling geraakt. Daardoor moeten in korte tijd de contractvoorbereiding en planstudie plaatsvinden.”

Het gaat om circa dertig DHV’ers. Waarom neemt Rijkswaterstaat die mensen zelf niet in dienst?“Omdat we in verschillende projectfases mensen met verschillende expertise nodig hebben. Deze fasen lopen nu vanwege de spoedaanpak parallel, waardoor in korte tijd veel disciplines noodzakelijk zijn. Via onder andere deze constructie is het mogelijk hier tijdelijk over te be-schikken.”

Brengt zo’n grote groep gedetacheerden van één enkel bureau Rijkswaterstaat in een afhankelijke positie?“Als er al afhankelijkheid zou bestaan, is die wederzijds. DHV verbindt haar naam en faam aan deze projecten; voor DHV is er veel aan gelegen dit tot een goed einde te brengen en dus goede kwaliteit te leveren.”

DHV stelt dat het detacheren van een volledig team voordelen heeft voor de klant. Mee eens?“Ja, mee eens als het een op elkaar ingespeeld team is dat de organisatie goed kent. Daarbij rijst altijd de vraag hoe je optimale samenwerking tussen gedetacheerden en ‘eigen’ mensen bereikt. Uiteindelijk blijft dat afhankelijk van de mensen zelf, of ze gemotiveerd zijn en er echt voor willen gaan. Een ‘best practice’ voor ‘goede’ samenwerking hebben we nog niet, maar onderling respect en vertrouwen zijn hierbij in ieder geval cruciaal.”

Frans de Kock, Rijkswaterstaat, over gedetacheerde DHV’ers:

“Inhuren van zelfsturende teams levert mij op tijd kwalitatief goede producten”

Sinds voormalig NS-onderdeel NPC per 1 maart 2009 onderdeel uitmaakt van de DHV Groep, profiteren beide bedrijven van elkaars expertise. In een goed samenspel is opdracht verkregen voor het procesma-nagement van de ontwikkeling van het Maankwartier in Heerlen. Het ‘Maankwartier’ is een herstructurering

van een deel van de stad, waarbij ook de verbouwing van het station aan de orde is.

Het project omvat onder meer een over-kluizing van het spoor door middel van een plaat met hierop kantoren, winkels en woningen. In opdracht van NS Poort, pro-jectontwikkelaar Weller en de gemeente Heerlen verzorgt DHV het procesmanage-ment. “De uitdaging is om binnen ander-half jaar alle ontbindende voorwaarden van tafel te krijgen. En om directie en be-

sturen de benodigde besluiten te laten nemen om in oktober 2010 met de bouw te kunnen starten”, zegt procesmanager Jelle Rijpma.

DHV en NPCHet samengaan van DHV en NPC is ingegeven door de toenemende drukte op de weg en de vraag naar duurzame oplossingen. Het openbaar vervoer wordt daardoor zowel nationaal als internationaal steeds be-langrijker . Daarmee groeit ook de vraag naar specifieke kennis over transferpunten zoals stations. De bunde-ling van stationsexpertise van NPC met de kennis van DHV van andere locaties met complexe logistiek en voetgangersstromen, levert bredere toepassingsmo-gelijkheden op voor bijvoorbeeld zorginstellingen en andere publieke locaties waar veel mensen komen en gaan. info: jelle.rijpma@dhv.com

Samenwerking DHV en NPC werpt eerste vruchten af in Heerlen

FOTO

: NPC

Altijd een oplossing verder

Marco Mijnders, directeur Mobiliteit:

“Grotere projecten vragen meer onderling vertrouwen”

Infrastructurele projecten zullen steeds vaker integraal worden aanbesteed inclusief plan-studies en zelfs inclusief gebiedsontwikkeling. “De bijbehorende contractvormen worden ook steeds complexer”, voorspelt Marco Mijnders, directeur Mobiliteit bij DHV.

Tien jaar geleden was Mijnders betrokken bij het opstellen van de eerste Nederlandse D&C-contracten bij de HSL-Zuid. “Heel bouwend Nederland keek over onze schouders mee hoe we aan de aanbesteding van toen nog 1 miljard gulden vorm gaven”, weet Mijnders nog goed. “De contractvorm was een trendbreuk met de traditionele wijze van aanbesteding. Voor ons was het echt pionieren.”Pionierswerk deed hij vijf jaar later ook bij het opstellen van de eerste DBFM-contracten. Dat betrof de contractvoorbereidingen en het opstellen van de Programma’s van Eisen voor de Tweede Coentunnel en later de verbreding van de A15 tussen de Maasvlakte en het Vaanplein (MaVa) onder Rotterdam. Aannemers worden daarbij voor zo’n 25 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud van de infrastructuur die ze zelf aanleggen.

Stap verderInmiddels is Mijnders met DHV al weer een stap verder. “Voor Rijkswaterstaat hebben we een integrale aanbesteding begeleid van de trajectnota MER voor de aanleg van de A4 Midden-Delfland”, vertelt Mijnders. “Vervolgens begeleiden we ook het opstellen van het (ontwerp) Tracébesluit en de marktbenadering. Bij de A4 zijn de planstudies en contracten nog geschei-den trajecten, maar in de toekomst kunnen die goed als geheel worden aanbesteed.”

DHV wil de voortrekkersrol vasthouden die zij bij al deze projecten vervulde. “Wij blijven complexe multidisciplinaire projecten met integrale teams begeleiden”, zegt Mijnders. “In dat plaatje past het MaVa-project, waar inmiddels 25 DHV-specialisten werken.”

Risico vraagt vertrouwenDe snelle opkomst van steeds complexere integrale aanbestedingscontracten bren-gen ook grotere risico’s met zich mee. “Om toch zekerheden in te bouwen, willen veel opdrachtgevers daarom aannemers kunnen controleren. Daarvoor zetten ze steeds ingewikkelder beheersinstrumenten in. Het is echter hoog tijd dat opdrachtgevers, ad-viesbureaus en aannemers zich in elkaars posities verplaatsen en gaan samenwerken aan één gedeelde, simpele werkwijze. Dat lukt alleen als partijen niet alle details zelf wil-len beheersen en elkaar vertrouwen schenken. Alleen dán kunnen we steeds complexere projecten goed uitvoeren.”Vertrouwen speelt ook in de relatie tussen adviesbureaus en opdrachtgevers. Mijnders: "De overheid stelt hoge eisen aan de bureaus, maar kiest bij aanbestedingstrajecten toch vaak voor de laagste uurprijs. Onze verwachting is dat Rijkswaterstaat bij de binnenkort af te sluiten raamcontracten kwaliteit en ervaring veel zwaarder zal meewegen in de se-lectie van de adviesbureaus. Alleen al omdat in de spoedwet-projecten fouten die tot vertraging leiden door Minister Eurlings niet worden geaccepteerd.” info: marco.mijnders@dhv.com

Raamcontracten gunnen op laagste prijs leidt tot ergernisOm de voors en tegens van raamcontracten voor ingeni-eursdiensten te verhelderen, organiseert DHV regelma-tig bijeenkomsten rondom dit thema met publieke en private partijen. In de praktijk ontstaat er namelijk vaak wrevel tussen opdrachtgever en –nemer.

Tijmen de Bree, marketing West-Nederland: "Onlangs stonden raamcontracten centraal tijdens een bijeen-komst in Groningen met vragen als: Wat is het doel van een raamovereenkomst en Hoe wordt er gedacht over samenwerking?Het gebeurt vaak, zo bleek tijdens de bijeenkomst, dat na een povere selectie op kwaliteit tijdens de prekwalifica-tie, de gunning geschiedt op basis van een lage prijs. Een gemiddeld tarief voor een projectmanager, projectleider of tekenaar onder de € 50,- per uur is geen uitzonde-ring. Bij het samen uitvoeren van projecten gedurende de looptijd van de overeenkomst geeft dat veel gedoe. De kwaliteit wordt vaak als onvoldoende beoordeeld en het aantal opgegeven uren bij een lumpsumaanbieding als te hoog. Het gevolg is dat er wantrouwen ontstaat.

Alle partijen weten dat het zo werkt. Toch kan het an-ders, laat de gemeente Haarlemmermeer zien. Bij een offerte voor een raamovereenkomst werden bureaus met minder dan marktconforme tarieven uitgesloten van deelname. De overige bureaus werden verplicht hun kwaliteit duidelijk te laten zien, zoals met een Plan van Aanpak volgens een voorgeschreven format over een casus en de borging van de kwaliteit van het perso-neel en CV’s". info: tijmen.debree@dhv.com

Het is een goede zaak dat de Noorse TH!NK City sinds begin mei als eerste volledig elektrische auto de weg op mag. Elektrisch vervoer levert namelijk een belangrijke bijdrage aan toekomstige duurzame mobiliteit. Het omvat echter meer dan auto’s. Zo maakt de elektrische fiets in Nederland al enige tijd flinke opgang. Over tien jaar zal die fiets gemeengoed zijn onder ouderen én jongeren. Ook elektrische scooters beginnen trendy te worden. In grote steden zullen die de luchtvervuiling door scooters en brommers – nu nog verantwoordelijk voor ruim 20 procent van de lokale uitstoot – sterk terugdringen.

Om elektrische mobiliteit echt vleugels te geven zijn echter meer veranderingen én nieuwe businessmodellen nodig. Niet alleen batterijen moeten nog beter en duurzamer worden, maar ook de elektriciteitsvoorziening. Partijen die elkaar nu nog nauwelijks kennen, zullen de handen ineen moeten slaan. Dat

gebeurt ook. Een sprekend voorbeeld is de samenwerking tussen Athlon Carlease, Essent en Rabobank. Zij willen het gebruik van elektrische leaseauto’s met stroomabonnementen stimuleren.Ook ProRail, een van de grootste netwerkbedrijven van Nederland met spoor én elektriciteit, wil elektrisch rijden breder faciliteren. Zij onderzoekt of het mogelijk is elektrische auto’s – in samenwerking met andere partijen - gebruiksklaar neer te zetten bij oplaadpunten op stations. Dan ontstaat de OV-auto, in navolging van de al bestaande OV-fiets.

Ondertussen geldt: begin gewoon. Daarom is het zo goed dat de elektrische fiets, de elektrische scooter, de TH!NK City en inmiddels talloze andere initiatieven bestaan en dat gebruikers daar ervaring mee opdoen! job.vandenberg@dhv.com

Elektrisch vervoer niet meer weg te denken!

Vanuit overheid en samenwerkend be-drijfsleven wordt actief gestuurd op flexi-bel werken als een van de oplossingen in de strijd tegen files. Een verkennend onder-

zoek van DHV laat zien dat daarbij in de be-leving van werknemers het vermijden van files een beperkte rol speelt. Meer bepa-lend voor al dan niet flexibel werken, is de gewenste mix tussen werk en privé. Bij het stimuleren van flexibel werken, zal de aan-dacht voor de houding van werknemers te-genover zijn werk en privéleven dan ook voorop moeten staan. Het effect op de mo-biliteit is daarvan hooguit een afgeleide. Opvallend is dat ook bij bedrijven die flexi-bel werken stimuleren, niet alle werkne-mers daar volop gebruik van maken.info: manus.barten@dhv.com

Contact: DHV B.V. | Postbus 1132 | 3800 BC Amersfoort | 033 468 20 17 | marieke.vanboven@dhv.com | www.dhv.nl/mobiliteitPortretfotografie: Frank Boots | Tekst: van Renssen Journalistiek | Ontwerp: Maurits Malherbe | Opmaak en productie: DHV Communications | Drukwerk: Service Point

kort

Om een brug met de gewenste beeldkwaliteit te krijgen, liet de provincie Zuid-Holland de nieuwe brug over de Hollandse IJssel bij Gouda ontwerpen door ipv Delft. DHV werd gevraagd samen met dit bureau de kwaliteit van het ontwerp te waarborgen. Tegelijk wilde de provincie geen financieel risico lopen. Ipv Delft en DHV werkten daarom met een vaste prijsafspraak voor het opstellen van het voorlopig en definitief ontwerp en het beeldkwaliteitplan. Daarnaast stelde DHV het uiteindelijke EC&M-contract op – inclusief de diensten van de ontwerpers – waar aannemers op mogen inschrijven. Ivo Mulders van ontwerpbureau ipv Delft is te

spreken over de aanpak, maar moest wennen aan de rolverdeling. “Eerst werkten we rechtstreeks voor de provincie, maar nu werden we een soort onderaannemer van DHV”, vertelt hij. “Daardoor hadden we minder invloed op het proces dan we gewend zijn. Wel kunnen we er op blijven toezien dat ons ontwerp volgens de plannen wordt uitgevoerd.” Dankzij deze aanpak is de provincie er van verzekerd dat de brug volgens het gewenste ontwerp wordt gebouwd, tegen de vooraf vastgestelde bouwkosten en binnen een vastgestelde termijn. info: andre.fase@dhv.com

Provincie besteedt aansturing architect uit aan DHV

Job van den Berg

FOTO

: IPV

DEL

FT

Ivo Mulders

Station Mook-Molenhoek geopend Flexibele werktijden gaat over meer dan filedruk

Op woensdag 6 mei werd tien kilometer ten zuiden van Nijmegen het nieuwe treinsta-tion Mook-Molenhoek geopend. DHV assis-teerde initiatiefnemer Stadsregio Arnhem

Nijmegen bij de coördinatie van de werk-zaamheden, legde contacten met verschil-lende partijen en bereidde de opdrachten voor richting ProRail. De meerwaarde van DHV lag vooral in de kennis en ervaring die zij inbracht in de initiatief- en verkennin-genfase. Daarmee werd de stadsregio een goede gesprekspartner voor zowel spoor-beheerder ProRail als de vervoersbedrijven. Op diverse wensenlijstjes van gemeenten en regionale overheden staan nog zo'n vijf-tig tot honderd stations voor de komende vijftien jaar. info: pieter.onderwater@dhv.com

FOTO

: NPC