Uitvoeringsagenda mobiliteit

49
Uitvoeringsagenda Mobiliteit definitieve versie

description

Uitvoeringsagenda mobiliteit van de Gemeente Amsterdam. Elke dag wordt het drukker in Amsterdam en dat heeft ook zijn keerzijde. Auto’s, fietsers en voetgangers zitten elkaar steeds vaker in de weg en de druk op de schaarse openbare ruimte in de (binnen-)stad is groot. Daarmee komen de bereikbaarheid én de openbare ruimte van Amsterdam onder druk te staan. Om de stad bereikbaar en veilig te houden en de openbare ruimte toegankelijk en aantrekkelijk moeten we keuzes durven te maken: én overal auto én overal fiets én overal voetganger en OV kan niet langer.

Transcript of Uitvoeringsagenda mobiliteit

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit

    definitieve versie

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit

    Vastgesteld door de gemeenteraad op 30 september 2015

  • Infographic 7

    Voorwoord 9

    1 Inleiding - Amsterdam groeit 11

    1.1 Nietsdoenisgeenoptie 12

    1.2 Keuzesvoorbereikbaarheidenopenbareruimte 14

    1.3 Deschopindegrond 16

    1.4 Totstandkoming 17

    2 Meer ruimte 21

    2.1 Crerenvanruimtevoorvoetgangersenfietsersindebinnenstad 22

    2.2 Meerruimtevoorvoetgangersenfietsersinstadsstraten 33

    2.3 Vervoermetgrootruimtebeslagzoveelmogelijkopvangenbuitenhetcentrumenhetstimulerenvanautodeelconcepten 36

    3 Doorstroming op de belangrijkste routes 45

    3.1 Gerichtvoorranggevenaanfiets,openbaarvervoerofauto 47

    3.2 Meerruimtevoordefiets 49 3.3 Investereninsnelleropenbaarvervoerstadinenstaduit 52

    3.4 Vlotteautoroutesomdestadinenuittekomen 54

    4 Verbinden van de stad 63

    4.1 Groeiindemetropoolregio 64

    4.2Verbeterenverbindingenvanennaardestad 65

    4.3Verbeterenverbindingenindestad 70

    5 De uitvoeringsagenda uitvoeren 77

    5.1 Investerenindestad 77

    5.2 Samenwerking 78

    5.3 Monitoringvanmaatregelenenevaluatievanresultaten 79

    Bijlage - overzicht maatregelen 81

    Inhoud

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 7

    GERICHT VOORRANG GEVEN

    AANTREKKELIJKE STADSSTRATEN

    MEER RUIMTE VOOR FIETSERSEN VOETGANGERS

    Uitvoeringsagenda Mobiliteit

    PARKERENONDERGRONDS

    OV SNEL STAD IN/UIT AUTOS SNEL STAD IN/UIT

    Verbinden van de stad

    14%

    8%18%* * * *

    *

    * in 5 jaar

    Meer r

    uimte in het centrum

    Doorstroming opbelangrijke routes

    VERVOER MET GROOT RUIMTE-BESLAG BUITEN HET CENTRUM

    BETERE VERBINDINGEN IN DE STAD

    BETERE VERBINDINGEN VAN/NAAR DE STAD

    METROPOOLREGIO LATEN GROEIEN

    VOORRANG VOOR FIETS

    174%18%

    Maar... het gaat wel knellenen wringen.

    Hoe blijft Amsterdam bereikbaar en aantrekkelijk?

    Dit zijn de prioriteiten:

    Nu aan de slag

    Amsterdam groeit

    + 10.000 INWONERS P.J.

    + 5.000 ARBEIDSPLAATSEN P.J.

    + 2.500 STUDENTEN P.J.

    + 11 MILJOEN IN-/UITSTAPPERS OP STATION P.J.

    AUTO RIJDT TE LANGZAAM

    TE KLEIN VOETGANGERSGEBIED IN CENTRUM

    OV KAN NIET ONGEHINDERD DOOR

    TE SMALLE STOEPEN

    FIETSER ONVOLDOENDE RUIMTE

    BETER ONTSLUITEN NIEUWE GEBIEDEN

    + 450.000 TOERISTEN P.J.

    met 54 maatregelen met pilots met onderzoek met de stadONAANTREKKELIJKE OPENBARE RUIMTE

    Straks nog meer groei

    BETERE VERBINDING MET REGIO NODIG

    MEER RUIMTE= VOETBALVELD7X

  • Amsterdam heeft door de eeuwen heen een bijzondere aantrekkings-kracht op mensen gehad. Die aantrekkingskracht heeft ons vele nieuwe Amsterdammers, een ongekende dynamiek en economische en culturele voorspoed gebracht. Het succes mag er zijn: elk jaar weer komen steeds

    meer mensen in Amsterdam wonen, werken en studeren. En zeker sinds de herope-ning van de grote stedelijke musea weten steeds meer toeristen hun weg naar onze hoofdstad te vinden.

    Elke dag wordt het drukker in Amsterdam en dat heeft ook zijn keerzijde. Autos, fietsers en voetgangers zitten elkaar steeds vaker in de weg en de druk op de schaarse openbare ruimte in de (binnen-)stad is groot. Daarmee komen de bereik-baarheid n de openbare ruimte van Amsterdam onder druk te staan.

    Dit probleem is actueel, maar niet geheel nieuw: fietsers dringen bij kruispunten, de tram gaat in het centrumgebied vaak niet harder dan 15 km/u. En ook de snelheid van de auto is daar laag, zeker gezien de tijd die het kost om een parkeer-plek te vinden. Op steeds meer plaatsen in de stad groeit de urgentie om in te grijpen met de dag.

    Om de stad bereikbaar en veilig te houden en de openbare ruimte toegankelijk en aantrekkelijk, moeten we keuzes durven te maken: n overal auto n overal fiets n overal voetganger en OV kan niet langer. De mobiliteitsgroei in een sterk verstede-lijkt gebied als Amsterdam moeten we primair opvangen door meer ruimte te geven aan voetganger, fiets en openbaar vervoer.

    Dit vraagt om een pragmatische aanpak, zonder dogmas of heilige huisjes. Echte bereikbaarheid, geen schijnbereikbaarheid. Een aanpak waar maatwerk centraal staat. Waar we erkennen dat verschillende situaties om verschillende oplossingen vragen. In de afgelopen jaren is al veel onderzocht en zijn veel stappen in de goede richting gezet. De Mobiliteitsaanpak en het Parkeerplan zijn hier voorbeelden van. Maar veel maatregelen zijn nog niet uitgevoerd, gaan niet ver genoeg of zijn nog te algemeen.

    De komende jaren moet dan ook de schop in de grond: deze uitvoeringsagenda bevat concrete keuzes en maatregelen die ruimte creren daar waar het knelt, die de doorstroming en de veiligheid verbeteren en die de stad verbinden. Op basis van al bestaande plannen en met behulp van een groot aantal gesprekken is een selectie gemaakt van 54 maatregelen waarmee we aan de slag gaan. Enkele bestaande plannen voeren we met voorrang uit, zoals de Investeringsagenda OV. Maatregelen die goed werken, breiden we uit, zoals het bouwen van ondergrondse parkeergarages om meer openbare ruimte in de binnenstad te maken. In totaal creren we met het uitvoeren van deze maatregelen ongeveer 20 voetbalvelden aan ruimte. En we gaan nieuwe initiatieven op straat testen met pilots.

    Na het vaststellen van de consultatieversie van de Uitvoeringsagenda Mobiliteit hebben we de stad actief gevraagd om reacties, verbeteringen en aanvullende ideen. En die kwamen ook: op twee drukbezochte bijeenkomsten in de Stadstim-mertuin en de Posthoornkerk, tijdens een aantal bezoeken aan de Bestuurscommis-sies en Algemene Besturen van verschillende stadsdelen en van bewoners, onder-nemers en belangengroepen via gesprekken, mails, opiniestukken en social media. Met deze bijdragen hebben we de Uitvoeringsagenda Mobiliteit verbeterd en aangevuld. Nog altijd helder is dat we keuzes moeten maken. En dat het onmoge-lijk is om het iedereen altijd, overal en volledig naar de zin te maken. Maar door duidelijk te zijn en goed te luisteren naar alle verschillende belangen legt het college hierbij een agenda neer die voor veel Amsterdammers herkenbaar is. Dit draagvlak is hard nodig voor waar het in deze agenda om draait: uitvoering.

    In een intensief proces van uitwerking n realisatie gaan we de komende jaren aan de slag. Er zullen altijd momenten blijven dat het druk is in de stad, zoals tijdens de spits. Maar samen met Amsterdammers, ondernemers en bestuurscommissies zorgen we ervoor dat we Amsterdam bereikbaar en leefbaar houden, dat we de drukte in goede banen leiden. Samen zorgen we ervoor dat het succes dat Amster-dam vandaag is ook voor de toekomst geborgd wordt.

    Pieter LitjensWethouder Verkeer, Vervoer en Organisatie

    Voorwoord

    Uitvoeringsagenda Mobiliteit 99

  • Inleiding: Amsterdam groeit

    Uitvoeringsagenda Mobiliteit 11

    DagelijkszijnerinAmsterdamruim1,1miljoenverplaatsingenperfietsoftevoet,komenengaanercirca350.000mensenoptreinstationsinAmsterdam(waarvande

    helftopAmsterdamCentraal)enzijnerruim780.000autobewegingenindestad.Steedsmeermensengebruikendestadsteedsintensiever.Endezegroeizetdekomendejarendoor,netalshetaantalverplaatsingennaardestad.

    Deverdelingoverdeverschillendevervoerswijzenverschuift.Amsterdammersgebruikendefietssteedsmeerendebusentramminder.Hetfietsgebruikishierdoorindeafgelopen20jaarmetmeerdan40%gegroeidtot628.000dagelijksefietsrittenin2012.VoordeforensendebezoekerishetOVnogsteedsbelangrijk.MetdekomstvandeNoord/ZuidlijnverwachtenwedathetaantalOV-gebruikersweergaatgroeien.Hetaandeelvandeautoissteedskleinergewordentengunstevandefietsendevoetganger.

    Degroeivandestadenhettoenemendeaantalbewonersengebruikers,zorgenvooreensteedsgroteredrukopdeschaarseopenbareruimteenhetverkeerssysteem.Dezedrukteisduidelijkzichtbaaropplekkenwaarveelfunctiesbijelkaarkomen,zoalsbijstations,groteonderwijs-enzorginstellingen,musea,theatersenwinkelstrateninhetcentrum.DedrukopdestadishetgrootstinhetgebiedbinnenenrondderingA10maarerzijnookenkelecentrabuitenderingzoalshetArenagebied,waardedrukhoogis.

    Amsterdam groeit en blijft groeien. De aantrekkings-kracht van Amsterdam zorgt voor een sterke toename van het aantal inwoners (75.000 extra inwoners sinds 2008), arbeidsplaatsen (ruim 50.000 extra werkzame personen sinds 2008), evenementen en bezoekers (ruim 4,2 miljoen extra hotelovernachtingen per jaar ten opzichte van 2008). In 2014 kwamen er 7,2 mil-joen bezoekers naar Amsterdam. Het aantal bezoe-kers is in de afgelopen zes jaar met 450.000 per jaar gestegen. Het aantal studenten in de stad groeit sinds 2008 jaarlijks met gemiddeld 2.500. Het zijn er nu meer dan 100.000.

    < Aantal verplaatsingen van/naar/binnen Amsterdam per werkdag (exclusief buitenlandse toeristen).

    1.

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 13

    Natuurlijkervarenmensenookbuitendezelocatiesproblemenmetdrukteofveiligheid.Metdezeuitvoeringsagendalossenwenietalleproblemenop.Metnameindespitsurenzalhetdrukzijnenblijven.Dathoortbijeenstadvandezeomvangendynamiek.Maarwepakkenweldegrootsteproblemenaan.

    IndezeuitvoeringsagendastaatcentraalhoewegroeiendAmsterdambereikbaarhoudenmeteenaantrekkelijkeopenbareruimte.Bereikbaarheidbetekentdatallesoortenentypenreizigers(inclusiefgoederenvervoer)goedemogelijkhedenhebbenomndestadtebereikennzichveiligensneldoordestadteverplaatsen.Tevoet,metdefiets,hetOVofdeauto,afhankelijkvanhetreisdoelendebestemming.Aantrekkelijkeopenbareruimtebetekentvoldoendeaantrekkelijkestratenenpleinenwaarbewonersenbezoekersgraagverblijven,waarondernemerszichwillenvestigen,waarweinighinderisvanverkeerslawaaienwaardeluchtgezondis.Stratenzijnernietalleenvoorverkeer.

    Niets doen is geen optie

    IndesmalleendrukkestratenvanAmsterdamkomenveelverschillendesoortenverkeersamen.Deruimteisvaaksimpelwegopgedeeldtussenvoetganger,fiets,tramenauto.Allevervoersmodaliteitenmoetenzichdandooreen(te)smalstraatprofielwringen.Ookbewonersenbezoekersindiezelfdeschaarseruimte.Doorhieringeenduidelijkekeuzetemaken,komendebereikbaarheidendeaantrekkelijkheidvandestadopsteedsmeerplekkenonderdruktestaan.Ookleidtdittotonveiligesituaties.Nietsdoenisdusgeenoptie.

    Kaart1ishetresultaatvaneeninventarisatievanknelpuntenmetbetrekkingtotdrukteenveiligheid.Ditzijndegrootsteknelpuntenindestad,opbasisvanonderzoeksgegevensoverondermeersnelhedenvanvervoermiddelen,aantallenreizigers,breedtevanfietspadenenongevallen.Hierzijnookdewegenzichtbaarmetmeerdan20ongevallenmetslachtoffersperkilometerperjaar(deredroutes).

    1. Inleiding

    Gecombineerde urgentiekaart Mobiliteit

    Red routes

    Krappe, drukke etsroutes

    Veel bezoekersfuncties en krap proel (< 25 m)

    Problemen doorstomring OV/Auto

    22-06-2015

    1.1

    1 Grootste knelpunten doorstroming en ruimte.

    12

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 15

    Keuzes voor bereikbaarheid en openbare ruimte

    Metdemaatregelenindeuitvoeringsagendamaaktditcollegehelderekeuzes.Keuzesdieinhetverledennooitechtzijngemaakt,omdatdenoodzaakervoorontbrak.Ofomdateronvoldoendepolitiekdraagvlakwas.Denoodzaakvoordezemaatregelenisnuonmiskenbaar.Omdestadtelatengroeienismaatwerknodig.Iederdeelvandestadvraagtimmersomeenandereoplossing.Dezekeuzeshebbenhunfundamentindevolgendedrieprioriteiten:

    Meer ruimte Meeropenbareruimteopplekkenwaarhetwringt,metnameinhetcentrumgebied.

    Doorstroming op de belangrijkste routesElkvervoermiddelkrijgtderuimteopeenaantalgeschikterouteszodatdedoorstromingvanallevervoerwijzenverbetert.

    Verbinden van de stadBinnenAmsterdameninderegioverbindenwedeverschillende(nieuweenbestaande)gebiedengoedmetelkaar.

    Vaakgeldt:hoehoogstedelijkerhetgebied,hoemeerdebereikbaarheidenopenbareruimteonderdrukstaan.Inhetstadshart,maarookindecentrumgebiedendaaromheenlegthetcollegedefocusopachtereenvolgenshetaccommoderenvandevoetgangerenfiets,hetOVendeauto.Indezegebiedenisderuimtehetkrapstenkandegroeialleenwordenopgevangendoormeerruimtevoordevoetganger,defietsenhetOVtecreren.Concreetbetekentditdaterinhetcentrumgebiedmeerruimtekomtvoordevoetgangerendefietser,bijvoorbeelddoorhetautoluwermakenvanstratenofdoorstrateninterichtenals30km/u-gebied.

    Ombovengrondsmeerverblijfsruimtetecreren,wordtindrukkegebieden,stratenenknooppuntenooksterkingezetophetverplaatsenvangeparkeerdefietsennaargebouwdevoorzieningen;ondergrondsenbovengronds.

    Daarwaarderuimtehetschaarstis,crerenweookmeerruimtedoorautosvanstraatnaarondergrondsegaragesteverplaatsen.Ditdoenwedoorbestaandeparkeergaragesbetertebenutten.Daarwaarditonvoldoendedeknelpuntenoplost,bouwenwenieuwegarages.Doorviergaragesaftebouwenenachtnieuwegaragesteontwikkelenkomenintotaalongeveer4.100extraparkeerplekkenbeschikbaar(tenopzichtevanhetParkeerplan).Zocreerthetcollegeruimtetergroottevanintotaalongeveerzevenvoetbalveldenindebinnenstad.Afhankelijkvandespecifiekelocatiezorgteengaragevoormeerenaantrekkelijkereopenbareruimte,betere

    1.2

    doorstroming,meerruimtevoorvoetgangersenfietsersenruimtevoorfietsparkeren.DitbouwtvoortopdegedachteachterhetsuccesvolleParkeerplan.

    Automobilistendieechtindestadwillenzijn,kunnendat.Maardoorgaandverkeerwerenwezoveelalsmogelijk.WerealiserenaantrekkelijkeP&R-mogelijkhedenaanderandvandestad(P&R-plus).Amsterdammersdieweinigvanhunautogebruikmaken,biedenwedemogelijkheidomvooreenaantrekkelijkertariefaanderandvandestadteparkeren.

    Eengrootdeelvandemaatregelenrichtzichopbeteredoorstromingvanhetverkeer,voorallemodaliteiten.

    Zokomenerbeterefietsroutes,fietsstratenenmeerfietsvriendelijkekruispunten.Indrukkewinkelstraten,opuitgaanspleinenenbijgrotepubliekstrekkerskomenmeerhoogwaardigevoetgangersgebieden.Omhetopenbaarvervoeropmeerplekkenongehinderddoortelatenrijden,voerthetcollegedeInvesteringsagendaOV(ruim300maatregelenomhetopenbaarvervoeropdebelangrijksteroutessnellerenbetrouwbaardertemaken)versnelduit.Ookkrijgtdestadmeteenaantalmaatregelenopzoweldekorte-alslangetermijnvlotteautoroutesinenuitdestad,ondermeerdoorhetaanpassenvanverkeerslichten,ruimtetemakenvoorladen-enlossen,betereactuelerouteverwijzingenenhetwerenvandoorgaandverkeer.Daarnaastinvesterenwe

    1. Inleiding

    MetdemaatregelenindeUitvoeringsagendaMobiliteitcrerenwedekomendejarenextraruimtevergelijkbaarmetongeveer20voetbalvelden.Ruimtetergroottevanongeveerzevenvoetbalveldenontstaatdoorplannendieopditmomentalinvoorbereidingzijn,

    zoalsbestaandeplannenvoorparkeergaragesenfietsenstallingen.MetnieuwemaatregelenindeUitvoeringsagendaMobiliteitcrerenweextraruimtevergelijkbaarmetongeveerdertienvoetbalvelden.Onderanderedoornieuwe(fiets)parkeergarages,doorstraten

    inhetcentrumautovrijofautoluwtemaken,doorfietsparkeerhandhavingendoordesnelheidinstadsstratenteverlagennaar30km/uwaardoorweautoentramofautoenfietskunnenmengen.

    inbetereverbindingenbinnendestadennaarbuiten.BijvoorbeelddoorontbrekendeschakelsinfietsroutesaanteleggenendoordeverbindingmetNoordteverbeteren.

    Verkeersveiligheidisbijallemaatregeleneenrandvoorwaarde.Veelvandeuitvoeringsmaatregelendragenookactiefbijaandeverkeersveiligheid.Bijvoorbeeldmaatregelengerichtophetcrerenvanmeerruimtevoorvoetgangersenfietsers,somsincombinatiemetverlagingvandesnelheidvoorautoverkeer.HetcollegewerktdaarnaastonverminderddooraanhetuitvoerenvanhetMeerjarenplanVerkeersveiligheid2012-2015.In2016komthetcollegemeteennieuwMeerjarenplanVerkeersveiligheid.Zievooreenuitgebreideretoelichtingopverkeersveiligheidhetkaderhieroverinhoofdstuk2.Doordefocusopdoorstroming,hetselectiefverplaatsenvanzwaarverkeernaarderandvandestadenhetverminderenvandoorgaandenzoekverkeervanautos,levertdeuitvoeringsagendaookeenbijdrageaanhetverbeterenvandeluchtkwaliteit.

    14

    20 voetbalvelden aan extra ruimte

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 17

    Totstandkoming

    Hetcollegeisovertuigddathetbelangvanbereikbaarheideneenaantrekkelijkeopenbareruimtebreedgedeeldwordtendathetvoorliggendepakketaanmaatregelenhiereenflinkeimpulsaangeeft.Dezeagendaisopgesteldnadatingesprekkenmetstadsdelenenbelangenorganisatiesinputisopgehaaldenideenzijnverzameld.Ookisdeuitvoeringsagendaindeperiodevan15apriltotenmet28mei

    2015terconsultatievoorgelegdaanbewonersenbelanghebbendenenzijndestadsdelenindezeperiodeomadviesgevraagd.

    Parallelaandeadvies-enconsultatieperiodezijnwebegonnenmethetvoorbereidenvaneenaantalmaatregelen:depilotmethetopzaterdagenvoetgangersvriendelijkermakenvandeNegenStraatjes(Meervoetgangerszones,hoofdstukMeerruimte)enhetverbeterenvandedoorstromingvoorfietsersop

    drukkekruispuntenzoalshetMr.Visserplein(Toolboxfietsvriendelijkekruispunten,hoofdstukDoorstromingopdebelangrijksteroutes).Zomer2015zijnwegestartmetdewerkzaamhedenomdeHaarlemmerdijknogbetertemaken(Haarlemmerdijk:deleukstewinkelstraatnogleuker,hoofdstukMeerruimte)enisdepilotcrowdmanagementuitgevoerd.

    De schop in de grond

    Deprioriteitenzijnnietnieuw.ZezijneenlogischevervolgstapopanalysesdietengrondslagliggenaandeMobiliteitsaanpak(2013),hetParkeerplanAmsterdam(2013)endeBereikbareBinnenstad(2013).ZeliggenookinhetverlengdevanhetcoalitieakkoordAmsterdamisvanIedereen(2014),deAgendaDuurzaamheid(2015),StadinBalans(2015)endeInvesteringsagendasvandeStadsregioAmsterdam.Hetuitvoeringsprogrammasluitbovendienaanopdeagendasenvisiesdiemomenteelinontwikkelingzijn,zoalsdeVisieOpenbareRuimte.

    Derichtingisduidelijk.Hetistijdomdezeplannenuittevoeren.Deafgelopenjareniseenaantaleerstestappengezet.Ookzijnerresultatenzichtbaar,zoalsvanhetParkeerplan.Hetplanwordtopditmomentuitgevoerdindestadwaardoordedoorstromingverbetert,ermeeropenbareruimteisenminderzoekverkeer.

    Veelmaatregelenzijnechternognietuitgevoerd,zijntealgemeenofgaannietvergenoeg.DezeUitvoeringsagendaMobiliteitbestaatuitconcretemaatregelengerichtophetoplossenvandebelangrijksteknelpuntenindestad.Maatregelenuitbestaandeplannendiewemetvoorrangwillenuitvoeren,bewezensuccesvollemaatregelendieweopgrotereschaalwilleninzetten,nieuweideendieweindepraktijkgaantoetsenofsnelverderwillenverkennen.Noodzakelijkisdatwedegemaaktekeuzesendaaraan

    verbondenmaatregelenookechtuitvoeren.Deschopdegrondinvooreenstaddienuenindetoekomstbereikbaarisenaantrekkelijkeopenbareruimteheeft.

    Deuitvoeringsagendabevat54concretemaatregelen,ingrepenindestadenpilots.Ditzienwealsdelijstvandebelangrijkstemaatregelenvoordekomendejaren.Wezienditalskansrijke,relevantemaatregelendiedejuistedosislefbevattenomnieuweideenuitteproberen.Dehoofdstukken2,3en4bevattenvoorelkvandedrieprioriteiteneenkorteanalyse,dekernvandeaanpakendeconcretemaatregelen.

    DeUitvoeringsagendaMobiliteitbevatnietallemaatregelenenactiviteitenvandegemeenteophetgebiedvanverkeerenvervoer.ParallelaanditprogrammawerkenwebijvoorbeeldaandeuitvoeringvanhetMeerjarenplanFiets2012-2016enhetMeerjarenplanVerkeersveiligheid20112015.Ookgaanweeenaanpakopstellenvoorhetbeterhandhavenenfaciliterenvanscooterparkeren(geplandvoor2016).Verderisernieuwvoetgangersbeleidinontwikkeling.Debasishiervoorishetinkaartbrengenvandebelangrijkstevoetgangersstromen(metnieuweonderzoeksmethoden)indestad.Metdezeinzichtenkunnenvervolgenseffectievemaatregelenwordenuitgewerkt,bijvoorbeeldophetgebiedvancrowdmanagement.Daarnaastiserookaleengrootaantalgroteenkleineprojecteninvoorbereidingofuitvoeringdiebijdragenaandedoelstellingenvandeze

    agendaennietapartzijnopgenomen.Ookgrijpenweregulierbeheerenonderhoudvanstratenaanomwaarnodigdeinrichtingvaneenstraatteverbeteren.ZiehetkaderDitprogrammastaatnietopzichzelf(pagina18)voordebelangrijksteproductenenprogrammasdiesamenhangenmetdeuitvoeringsagenda.

    1.

    1.3 1.4

    Technologischeontwikkelingengaanzeersnelenbiedenkansenvoordestedelijkemobiliteitsuitdagingen.Amsterdamspeelthieropindoorgerichtonderzoek,hetuitvoerenvanexperimentenenhetsamenwerkenmetpartnersdiedezelfdebelangenhebben.

    Onderwerpenwaarwemeerinzichtinwillenverkrijgen,zijnondermeer:langzameverkeersstromen(voetgangersenfietsers),stedelijkedistributieenlogistiek,elektrischemobiliteit,geautomatiseerdvervoerenmobiliteitsgedrag.Insamenwerkingenmetdevolgendekennisinstellingenwordtonderzoek

    gedaannaardezethemas:hetAmsterdamInstituteforAdvancedMetropolitanSolutions,deUniversiteitvanAmsterdam,deVrijeUniversiteitendeHogeschoolvanAmsterdam.

    Experimentenwaarwenuopinzettenzijnbijvoorbeelddezevenpilotsdiewedoenomfietsparkeerplekkenbetertebenutten,waaronderhetgebruikvanapps(ziemaatregel7).TijdensSail2015voerenweverdereenpilotuitmethetreal-timemetenvanvoetgangersstromenmetalsdoelomgrotevoetgangersstromenpermanentingoedebanenteleiden(ziemaatregel19).OokbijdeAmsterdamArena

    wordeninsamenwerkingmethetinnovatieplatformSmartCityexperimentengedaanrondcrowdmanagement.WehebbendaarnaastdeambitieomtijdenshetEUvoorzitterschapin2016inAmsterdameenproeftedoenmetzelfrijdendeautos.Ditiseeninnovatiedieoplangetermijneenbelangrijkerolkanspelenbijhetbereikbaarenaantrekkelijkhoudenvandestad.

    Kansen van innovatie benutten

    16

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 19

    1. InleidingWatervisie AmsterdamIn2015wordtdeWatervisieAmsterdamuitgewerktmetambitiesvoordelangetermijn(2040)eneen(uitvoerings)agendavoordekortetermijn(2020).DeWatervisieAmsterdamiseenstructuurvisie-uitwerking,hetiseenruimtelijk-economischperspectiefophetgebruikvanwaterindestad.Envandeambitiesuitdewatervisieishetstimulerenvangoederenvervoeroverwater,metnamedebevoorradingvanwinkels,bedrijvenenhorecainenomdebinnenstad.

    Nota bereikbare binnenstad (stadsdeel Centrum, 2013)StadsdeelCentrumpresenteerdein2013voorstellenvoorhetbereikbaarenaantrekkelijkhoudenvandeAmsterdamsebinnenstad.DezenotasluitgoedaanopdeUitvoeringsagendaMobiliteit.

    Gebiedsagendas stadsdelen (jaarlijks)Bestuurscommissieshoudenzichonderanderebezigmetdeinrichtingvanstratenenpleinen,groenenparken.Zezorgenervoordatwatzedoen,pastbijdebehoefteninhunstadsdeelenbijhetbeleidvoordehelestad.Debestuurscommissieszijndeogenenorenvandebuurtendeschakelnaarhetstadhuis.Indegebiedsagendabeschrijvendestadsdelendusondermeerwaterop

    buurtniveaunodigisophetgebiedvandoorstromingeneenprettigeopenbareruimte.Dituitvoeringsprogrammaisopgesteldinsamenspraakmetdestadsdelen,maarquamaatregelennietuitputtend.Demeesturgente,grootschaligeknelpuntenzijnbenoemdenvoorzienvanmaatregelen.Indegebiedsagendaszullennogveelaanvullendemaatregelenstaan.

    Mobiliteitsaanpak Amsterdam (2013)DitprogrammageeftuitvoeringaandeambitiesuitdeMobiliteitsaanpak(MAA).MetdeMAAheeftdegemeenteraadvanAmsterdamin2013ondermeerdeplusnettenvastgesteldenzovoorelkvervoermiddel(inclusiefdevoetganger)aangegevenopwelkerouteditvervoermiddelderuimtekrijgt.Hetbevatookdehoofdlijnenommeerruimtetecrerenvoorverblijfsgebiedenenlangzaamverkeerenhetautoluwerinrichtenvandebinnenstad.

    Parkeerplan Amsterdam (2013)DeuitvoeringsagendazetdeuitvoeringvanhetParkeerplandoor.InhetParkeerplanstaatdeaanpakomdeautominderopstraatteparkeren,deopenbareruimteteverbeterenenhetverkeertelatendoorstromendoorhetverminderenvanzoekverkeer.Bovendienwordendewachtlijstenvoorparkeervergunningenaangepakt.

    Investeringsagendas OV, Weg en Fiets van de Stadsregio Amsterdam (lopend)DekomendejarenwordtdoordeStadsregioveelgenvesteerdinverbeteringvanhetopenbaarvervoer(inaansluitingopdeNoord/Zuidlijn),hetoplossenvanknelpunteninhetfietsnetwerkenhetverbeterenvanhetwegnetwerk.Dezeambitiessluitennaadloosaanbijdeuitvoeringsagenda.

    Stad in Balans (2015) HetuitgangspuntvoorStadinBalansisdatdestadgroeitendatwerekeningmoetenhoudenmetstijgendegroeivanbewoners,bezoekers,studentenenbedrijven.Datisvanuiteconomischoogpunteenwenkendperspectief,waariedereenvanprofiteert.Maardoorveranderingengroeiontstaanookknelpunten,zoalseenintensievergebruikvanstratenenparken,meerafvalopstraatpluswachtlijstenvoorwoningen,scholenensportverenigingen.StadinBalansiseenvisieenstrategieomdestadnuenindetoekomstaantrekkelijktehoudenenbevatmaatregelenomdedrukteteverminderen.DemaatregeleninStadinBalansophetgebiedvanverkeerzijnonderdeelvandeUitvoeringsagendaMobiliteit.

    Agenda Duurzaamheid (2015)DeAgendaDuurzaamheidrichtzichophetschonerkrijgenvanhetgemotoriseerdeverkeerinAmsterdam.Uiteindelijkdoelisomeenaantrekkelijkefietsstadteblijven,zoveelmogelijkgemotoriseerdverkeerinAmsterdamuitstootvrijtekrijgenenhetaanwezigeverkeerzoefficintmogelijkdoordestadteloodsen.Doorhetverbeterenvandedoorstroming,hetselectiefverplaatsenvanzwaarverkeer(touringcars,bussen)naarderandvandestadenhetverminderenvanzoekverkeervanautos,leverthetuitvoeringsprogrammaeengoedebijdrageaanhetverbeterenvandeluchtkwaliteit.

    Visie Openbare Ruimte (in voorbereiding)DegroeidieAmsterdamdoormaaktvraagtomeenhelderevisieopdeopenbareruimteenhetpubliekeleven.Destadmoetmeerruimtegevenaanhetstadsleven,aaneenveelzijdigerenintensievergebruikvandestad.Devoetgangervraagtmeerruimte,vooralindecentrumgebiedenenronddestations.Devisiegaatinophetveranderendgebruikvandeopenbareruimteendeontwikkelingvanhetpubliekeleven.HetuitvoeringsprogrammaVerkeersluithiergoedbijaandoordeactieveinzetophetcrerenvanmeerverblijfsruimteenhetbelangvandevoetganger.

    Ruimte voor de stad (in voorbereiding, Actieplan Woningbouw vastgesteld)Amsterdamgroeitenzoektwoningbouwlocatiesomtot2025meerdan5000woningenperjaartekunnenbouwen.Inzetisallereerstdelocatiesteontwikkelendiealgoedzijnaangeslotenopdestedelijkeverkeers-envervoersnetwerken.Hetmerendeelvanversnellings-entransitielocatiesligtglobaalinderingzoneaanweerszijdenvandeA10.VoordeverwachteaanhoudendegroeimoetaanvullendinzichtverschaftwordeninvereistesysteemsprongenvoorbijvoorbeeldhetmetronetwerkenverbindingentussendenoordelijkeenzuidelijkeIJoevers.HetuitvoeringsprogrammaVerkeerondersteuntdezegroeidoordeinzetopdoorstromingenhetversterkenvanbelangrijkeverbindingenindestad.

    Dit programma staat niet op zichzelf

    18

  • Meerruimte

    Uitvoeringsagenda Mobiliteit 21

    2.Aantrekkelijke openbare ruimte bete-kent dat straten meer zijn dan verkeer: er moet ook voldoende en aantrek-kelijke gebruiksruimte zijn. Straten en pleinen waar bewoners, toeristen en bezoekers graag verblijven, waar de stoep uitnodigt tot wandelen, waar ondernemers zich willen vestigen. Waar weinig hinder is van verkeers-lawaai en waar de lucht gezond is. De enorme aantrekkingskracht van de binnenstad zorgt voor veel verkeer. In het deel van de stad met de smalste straten en dus de minste ruimte lopen, fietsen en rijden de meeste mensen. Dit leidt tot een situatie waar het op veel plekken minder prettig is om te winkelen omdat de smalle stoepen niet uitnodigen om van de ene naar de andere winkel te lopen. Bovendien belemmeren slordig geparkeerde (bak)fietsen en scooters regelmatig de doorgang van voetgangers en in het bijzonder mindervaliden. De drukte leidt tot irritatie en onveiligheid op de smalle fietsstroken.

    Nieuwezijds als wandel- en fietsboulevard

    Pilot Goederenvervoer Noord-PijpPilot Goederenvervoer Noord-Pijp

    De Rode Loper als magneet voor winkelend publiek

    Binnenring wordt OV en fietscorridor

    Meer ruimte op en rondom de Nieuwmarkt

    Haarlemmerdijk: de leukste winkelstraat nog leuker

    Haarlemmerdijk: de leukste winkelstraat nog leuker

    Meer voetgangerszones Meer voetgangerszones

    Touringcars naar de rand van de stad

    Touringcars naar de rand van de stad

    Uitbreiding P+R

    Entree / Stationseiland

    Vernieuwing Leidseplein & Meer openbare ruimte rond grote publiekstrekkers

    Voorbeelden meer ruimte voor voetgangers en fietsers in stadsstraten

    Doorzetten Singelgrachtgarage voor een mooiere Jordaan

    Hoogwaardige wandelroutes richting Museumplein en Leidseplein

    Meer fietsstallingen bouwen: boven- en ondergronds

    Uitbreiding P+R

    Uitbreiding P+R

    Touringcars naar de rand van de stad

    Boulevard naar Artis

    Eenrichtingsverkeer op de Museumbrug

    Minder bussen in de stad en optimaliseren tramnetwerk op komst Noord-Zuidlijn

    Minder bussen in de stad en optimaliseren tramnetwerk op komst Noord-Zuidlijn

    Vergunninghouders stimuleren om weinig gebruikte auto aan de rand van de stad te

    parkeren

    Vergunninghouders stimuleren om weinig gebruikte auto aan de rand van de stad te parkeren

    Vergunninghouders stimuleren om weinig gebruikte auto aan de rand van de stad te parkeren

    Minder bussen in de stad en optimaliseren tramnetwerk op komst Noord-Zuidlijn Minder bussen in de stad en optimaliseren tramnetwerk op komst Noord-Zuidlijn

    Maatregelenkaart

    Meer ruimte

    2

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 23

    2. Meer ruimte

    WewillendatAmsterdameninhetbijzonderdebinnenstadaantrekkelijkblijft.Ditkunnenwealleenbereikenalsweslimgebruikmakenvandebeperkte

    ruimte.Demaatregelendiewegaannemenommeerruimtetecreren,vallenonderdevolgendeparagrafen:

    1. Creren van meer ruimte voor voetgangers en fietsers in de binnenstad

    2. Meer ruimte voor voetgangers en fietsers in stadsstraten

    3. Vervoersmiddelen met groot ruimtebeslag zoveel mogelijk opvangen buiten het centrum en het stimuleren van autodeelconcepten

    Creren van ruimte voor voetgangers en fietsers in de binnenstad

    Deprioriteitinhetcentrumgebiedligtbijhetbiedenvanvoldoendeenaantrekkelijkingerichteopenbareruimtevoorvoetgangers,fietsersenkleine,schonevoertuigen.Trein,metroenstreekbussenzorgenervoordatreizigerssnelencomfortabelvanuitderegioenrandvandestadnaarhetcentrumkunnenkomen.Voorautoverkeerinhetstadshartgeldt:wieermoetzijn,kanerkomen.Wieerniethoefttezijn(doorgaandverkeer),rijdteenandereroute.

    Hetselectiefweghalenvanparkeerplekkenopstraatiseenbelangrijkinstrumentomeenaantrekkelijkeopenbareruimtetecreren.Omtochruimtetebiedenvoorgeparkeerdeautos,zijnwecontinubezigmethetzoefficintmogelijkinzettenvanallebeschikbareparkeerplekken.Ineersteinstantiedoenweditdoorintezettenophetbeterbenuttenvanbestaandegaragesindestad.Inveelbuurtenisdeparkeerdrukzohoogdathetverminderenvanhetaantalplekkennietrealistischis.Insteedsmeergevallenkomtdebuurtinopstandbijhetopheffenvanparkeerplekkenopstraat.Datbetekentdaterindebuurteengaragezalmoetenwordenbenutofaangelegdtercompensatievanhetverminderenvanparkeerplekkenopstraat.Datisdusgeenluxe-maatregel,maareenharderandvoorwaardevooreenaantrekkelijkeopenbareruimte.

    MetdekomstvandeNoord/Zuidlijn,deaanlegvandeRodeLoperenhetverdwijnenvanautoverkeervoorAmsterdamCentraaldoordeknipvandePrinsHendrikkade,wordenalbelangrijkestappengezetnaareenprettigerebinnenstadenmeerruimtevoorfietsersenvoetgangers.Weversnellendezeontwikkelingenbreidenhetuitnaareengrotergebied. Meer voetgangerszones experiment

    Negen Straatjes voetgangersvriendelijk en uitbreiding voetgangersregime Reguliersdwarsstraat (m1)

    Wegaanmeerruimtevoorvoetgangerscrerendoorhetaantalvoetgangerszonesuittebreiden.WezijndezezomerbegonnenmeteenexperimentindeNegenStraatjes.Opzaterdagenalserveelwinkelendpubliekenanderepassantenzijn,hebbenweautosgeweerd.Tevensonderzoekenwewaterverdergedaankanwordenomruimtetebiedenaanvoetgangers.Daarbijwordtonderanderegekekennaareventueleconflictenmetdoorgaandefietsersenalternatievenvoorgeparkeerdefietsenenscootersophettrottoir.Alsditexperimentsuccesvolis,voerenwedemaatregeldefinitiefinenkomenookanderelocatiesinhetcentruminbeeldvoordergelijkeexperimenten.OokwordthetbestaandevoetgangersregimeindeReguliersdwarsstraatuitgebreid.WebekijkenookofweinaanvullinghieropeenpilotkunnenuitvoerenmethetwerenvanfietsverkeeropuitgaansavondenennachteninhetweekendophetThorbeckeplein

    endeHalvemaansteeg(alsonderdeelvandePilotGastvrijenVeiligRembrandtplein).OpdezemomentenisdevoetgangersdrukteophetRembrandtpleinzeergroot.Hetwerenvanfietsers,endaarmeeookmindergeparkeerdefietsenophetplein,draagtmogelijkbijaandeveiligheidenaantrekkelijkheidvanhetplein.

    Nieuwezijds als wandel- en fietsboulevard (m2)

    DoorhetverminderenvanhetautoverkeereneenautoluweinrichtingkanderouteCS,Martelaarsgracht,NieuwezijdsVoorburgwal,Spui,Singel,Amstel,Blauwbrugzichontwikkelentoteenwandel-enfietsboulevard.ZowordtdevoetgangersdrukinhetcentrumgespreidenontstaatbovendieneenfietsroutemeteendirecteaansluitingopdenieuwefietstunnelonderAmsterdamCentraal.

    Debereikbaarheidvanhetcentrumistebelangrijkomintegrijpenzondereengedegenanalyse.DaaromgaanweeerstonderzoekdoennaarmogelijkemaatregelenzoalshetwerenvangemotoriseerdverkeerophetSingeltussenSpuienMunt,eenrichtingsverkeeropdeAmstelenhetverminderenvanautoverkeerengeparkeerdeautosopdeNieuwezijdsVoorburgwal.Opdezelocatiezoekenweooknaardemogelijkheidvooreenparkeer-garageinprincipevooralvoorbewoners.HetonderzoeknaardezestratenbekijkenweuiteraardinsamenhangmethetinstellenvandeaangekondigdeknipindePrinsHendrikkade.Eenbelangrijkaandachtspuntisde

    2.1

    KansrijkPilotLopendwerk Onderzoek

    3 Locaties waar de voetganger prioriteit heeft. (PlusnetVoetganger,MobiliteitsaanpakAmsterdam,2013)

    22

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 25

    4.2. Meer ruimtedoorstromingvanhetOVaangeziendeNieuwezijds-routeeenbelangrijkeplusrouteinhetstadshartis.

    Hoogwaardige wandelroutes richting het Museumplein en Leidseplein (m3)

    VoorvoetgangersverbeterenwederoutestussendeNoord/ZuidlijnenhetMuseumpleinenhetLeidseplein.DeheropeningvanhetRijksmuseum,hetStedelijkenderenovatievanhetVanGoghMuseumhebbenvanhetMuseumpleinweereenpubliekstrekkervanformaatgemaakt.MetdekomstvandeNoord/Zuidlijnin2017krijgthetgebiedtussendemetrostationsVijzelgrachtenFerdinandBolenhetMuseumpleinnogmeereencentrumfunctie.DeWeteringschansendeEersteJacobvanCampenstraatzijnbelangrijkeroutesrichtingMu-seumpleinenLeidseplein.Omruimtetecrerenvoorgrotevoetgangersstromen,wordenindezestratenpar-keerplaatsenopgeheven.Geziendehogeparkeerdrukishetsimpelwegopheffenvandezeparkeerplekkengeenoptie:dezoektijdnaareenparkeerplaatszouhardoplopenenhetrondrijdenzorgtvoorhinderenonvei-ligheid.Deparkeerplekkenwordengecompenseerdintweegaragesindebuurt.DebouwvandeBoerenwete-ringgarage(600plekken)isinmiddelsgestart.Daarnaastgaanweopzoeknaareenlocatievoor500inpandigeparkeerplekkenindebuurt.

    Benutten bestaande fietsvoorzieningen en innovatieve concepten (m7)

    Webouwennietalleenextrafietsparkeervoorzieningen,maarcrerenookveelruimtedoordebestaandefietsrekkenbetertebenutten.Uittellingenwetenwedat15%vandefietseninderekkennietactiefgebruiktwordt,samengoedvoor40.000plekken.Westellendaaromvooromeenmaximalefietsparkeerduurvanzeswekenintevoeren,geldendvoorhetgebiedbinnenderingA10,tenzuidenvanhetIJ.BijOV-knooppuntenenanderedrukkegebiedenisdemaximaleparkeerduurtweeweken.Samenmetdeuitbreidingvanonder-grondsestallingenenextrafietsrekkenopstraat,zorgtditvooreenveelaantrekkelijkereopenbareruimte.Verdervoerenwenogditjaareenaantalpilotsuitmetinnovatievefietsparkeeroplossingenzoalswayfinding(digitaleverwijssystemen),flexparkeren(dubbelgebruikvanauto-enfietsparkeerplekken)enhetgebruikvanapps.Metdeappshebbenfietsersopelkmomentvandedaginzichtwaarvrijestallingsruimteiszodatzijdaarrechtstreeksheenkunnenfietsen.

    Haarlemmerdijk: de leukste winkelstraat nog leuker (m8)

    Indezomervan2015zijnHaarlemmerdijken-straatflinkaangepakt.BeidestratendoenaljarenmeeindetopvandeverkiezingvandeleukstewinkelstraatvanNeder-land.Tochishetindestraatwoekerenmetderuimte.Autosenfietsersbelemmerenelkaaropdesmallerijbaan,terwijlwinkelendpubliekoverdesmallestoepen

    DIVV Januari 2015

    FietsparkerenOpgave aantal te realiserenfietsparkeerplaatsen tot 2020

    -NS-stations-Metrohaltes-Busstations-Rode loper-Leidseplein

    2.000 1.000 500

    Schaal aantal fietsparkeerplaatsen:

    10.000

    Amstelstation2.900

    Station Muiderpoort634

    Rokin1.085

    Waterlooplein400

    Station Sloterdijk1.900

    Leidseplein3.260

    Station RAI2.116

    Vijzelgracht700

    Noorderpark325

    Weesperplein187

    Muntplein1.000

    Beursplein1.900

    Nieuwmarkt300

    Stationseiland19.400

    F.Bol/Ceintuurbaan1.000

    Station Bijlmer ArenA680

    Busstation Noord1.900

    Europaplein650

    Appeltjesmarkt240

    Station Zuid12.000

    Station Holendrecht152

    Station Sciencepark384

    Wibautstraat300

    4 Fietsparkeren: Opgave aantal te realiseren fietsparkeerplaatsen tot 2020.

    Eenrichtingsverkeer op de Museumbrug (m4)

    OmderouteviaWeteringschansnaarhetMuseumpleinaantrekkelijkertemakenwordtdeMuseumbrugheringericht:doorhetinstellenvaneenrichtingsverkeervoorautos(alleennogmaarvanWeteringschansrichtingStadhouderskade)komtermeerruimtevrijvoorvoetgangersenfietsersenwordtdeverkeerssituatieoverzichtelijkerenveiliger.VoordedoorstromingopdeStadhouderskadeisditookpositiefomdatereenafslaandebewegingminderis.DeherinrichtingstartnaafrondingvandebouwwerkzaamhedenaanmetrostationVijzelgracht.

    Binnenring wordt OV en fietscorridor (m5)

    DeBinnenringwordtstapvoorstapgetransformeerdnaareenhoogwaardigeenveiligeOV-enfietsroute.DeBinnenringisdeverbindingtussendeMarnixplantsoe-nen,hetLeidseplein,hetWeteringcircuit,hetFrederiks-plein,hetWeesperpleinenhetAlexanderplein.Hetiseenvandedrukstefietsroutesindestad.Hierkrijgendefietserendetramruimbaan.Deambitieisomhierdemaximumsnelheidteverlagennaar30km/u,doorgaandautoverkeertewerenendezerouteinterichtenalseenfietsboulevard.DeverzamelingvandezemaatregelenisonderdeelvanhetprojectDeGroeneLopersvanAmster-dam.Demaatregelenmoetenookbijdragenaaneenbe-teredoorstromingvandetramopdezebelangrijkeoost/westroute.Tegelijkertijdverbeterenwededoorstroming

    voorhetdoorgaandeautoverkeeropderoutediehierparallelaanloopt(deS100:Houtmankade,Nassaukade,Stadhouderskade,Mauritskade)zodathetautoverkeereengoedalternatiefheeft.ZiehiervoorhetHoofdstukDoorstromingopdebelangrijksteroutes.WestartenmeteenpilotopdeSarphatistraatofWeteringschansmeteenaantaleenvoudigemaatregelenzoalsingrepenindeverkeerscirculatieentijdelijkeingrepen,zoalsbebordingenmarkering.

    Meer fietsenstallingen bouwen: boven- en ondergronds (m6)

    Ombovengrondsmeerverblijfsruimtetecrerenwordtindehelestadindrukkegebieden,stratenenknooppuntensterkingezetophetverplaatsenvangeparkeerdefietsennaargebouwdevoorzieningen;ondergrondsenbovengronds.MethetvaststellenvanhetMeerjarenplanFietsin2012iseenstartgemaaktmeteenomvangrijkeinhaalslag.In2020zijner40.000extrastallingsplekken,6.500hiervanzijnersinds2012algerealiseerd.Meerdandehelftwordtondergrondsofinpandiggerealiseerd.Infiguur4zijndegrootsteinvesteringentezien.HetnieuweMeerjarenplanFietsgeefteenupdatewaarinnieuweinvesteringenwordenopgenomen.Ditzalinsamenwerkingmetdestadsdelenwordenopgesteld.VoorhetnieuweMeerjarenplanFietszalondermeerdewenselijkheidvaneenondergrondsefietsenstallingbijhetRembrandtplein,hetKoningspleinenhetWeesperpleinwordenbeoordeeld.

    24

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 27

    4.2. Meer ruimte

    vanwinkelnaarwinkelloopt.Hetaantalautoparkeer-plekkenindestraatisverminderd(overdagneemthetaantalmettweederdeaf),omruimtetescheppenvoorvoetgangers,winkelendpubliekenextrafietsvakken.DeparkeerplekkenzijngecompenseerdindeWillemspoortgarage.Ookvrachtwagenskregenderuimtedoorhetaantallaadlosplekkenteverdubbelen,waardoorzenietmeeropdestraathoeventestaan.Doordezemaatregelenhoevenvoetgangersminderuittewijkennaarderijbaan,waarmeedekansopongevallenwordtverkleind.

    Voordelangetermijnzettenweinophetverderauto-vrijmakenvandeHaarlemmerdijk,hetomleidenvandoorgaandefietsersviadeHaarlemmerhouttuinen,hetverminderenvandeparkeerdrukenhetscheppenvanmeerverblijfsruimteindeHaarlemmerbuurt.Defiets-routekangerealiseerdwordendooreenbrugoverhetWesterkanaal(zodateendirecteaansluitingophetWesterparkontstaat)endeKortePrinsengracht.Dooreengoedalternatieftebiedenvoordoorgaandefietsersneemtdedrukopdezewinkelstraataf(hetisnueenvandedrukstefietsroutesinhetcentrum)endeverblijfskwa-liteittoe.Deverkenningvandezemaatregelcombinerenwemethetonderzoeknaardeaanlegvaneentrambaan

    trambepalenstrakshetaanzienvandeRodeLoper.Amsterdampresenteertzichhiermetallureaanhaarbezoekers.Deruimtebovengrondsisvooralvoorvoetgangersenfietsers.InhetkadervandebouwvandeNoord/ZuidlijnislangsderoutevandeRodeLoperinhetverledeneenflinkaantalparkeerplaatsenopgeheven.DitheeftgeleidtoteenhogeparkeerdruklangsderoutevandeRodeLoper.Omdezeparkeerdrukweernaaracceptabelniveautekrijgen,wordendegeplandegaragesindestationsRokin(290plekken)enVijzelgracht(270plekken)ingezet.OokwordterindeomgevingvandeVijzelstraaten-grachtgezochtnaarmogelijkhedenvoordubbelgebruikvanbestaandeinpandigeparkeerplekkenomzodeverplaatsingvanparkeerplekkenvanstraatnaargaragemogelijktemaken.

    Boulevard naar Artis (m10)WevergrotenderuimtevoorvoetgangersopdePlantageMiddenlaan.MetArtisheeftdePlantagebuurteenattractievanformaat.DeroutevandebinnenstadnaardePlantagebuurtkanechternogweleenverbeteringgebruiken.IndePlantageMiddenlaanwringenfietsersenautoszichlangsgeparkeerdeautosenblijftopdestoepenweinigruimtevoorvoetgangersenterrassen.Doordeparkeerplekkenhieropteheffen,ontstaaterruimtevooreenmooieboulevarddiezoweldienstdoetalsaantrekkelijkeroutenaarArtisalseenprettigeverblijfsruimte.Ookindezebuurtgeldtdathetnietmogelijkisparkeerplekkenopteheffenzonder

    daterparkeerproblemenontstaan.Daaromgaanweopzoeknaareenlocatievooreengaragevanca.150plekkenzodatweparkeerplekkenvandestraatnaareengaragekunnenverplaatsen.

    Realiseren Singelgrachtgarage voor een betere Jordaan en Frederik Hendrikbuurt (m11)

    MethetrealiserenvandealgeplandeSingelgrachtgarageMarnix(800parkeerplekken)crerenwemeerruimteomprettigtekunnenlopen,winkelenenverblijvenindeWesterstraatenLindengrachtenbetereopenbareruimteindeFrederikHendrikbuurt.Dooropdezewijzeeenimpulstegevenaaneenspecifiekestraatofgebied,wordthethoogstemaatschappelijkrendementuitdebouwvandegaragebehaald.

    DenoordelijkeJordaanrondomdeWesterstraatendeLindengrachtisaleenlevendigebuurtmetbekendemarkten,veelwinkelsenhoreca.Doordetoenamevanbezoekerskomtdeopenbareruimtehiersteedsmeeronderdruktestaan.OpdeWesterstraatendeLindengrachtisechterelkhoekjeengaatjegevuldmetparkeerplekken.DeNegenStraatjes,Heren-enPrinsenstraatendeUtrechtsestraatlatenziendateenautoluwereinrichtingvandestraateenenormeimpulskangevenaanzoweldekwaliteitenvandeopenbareruimtealsdeeconomischekrachtvaneenstraat.DoordeWesterstraatendeLindengrachtandersinterichten

    < De Rode Loper. In de openbare ruimte boven de Noord/Zuidlijn is langzaam verkeer dominant.

    opdeHaarlemmerhouttuinen(InvesteringsagendaOV).OmruimtetemakenvoordezevolgendestapindeHaar-lemmerbuurtenomdeparkeerproblemenindebuurtoptelossen,wordtgezochtnaareenlocatievooreenparkeergaragevoorca.400plekken.

    De Rode Loper als magneet voor winkelend publiek (m9)

    DeuitrolvandeRodeLoperiseengroteverbeteringvandeverblijfsruimteinhetcentrum.Hetwordteenmagneetvoorwinkelendpubliek.Bredetrottoirs,mooieenoverzichtelijkingerichtepleinenenvoldoenderuimtevooroverstappendepassagiersvantrein,metroen

    < Geparkeerde autos in de Westerstraat.

    26

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 29

    4.2. Meer ruimteenbijnaalleparkeerplekkenteschrappen,crerenwemeerruimteomprettigtekunnenlopen,winkelenenverblijven.DenoordelijkeJordaanheeftooktemakenmetlangewachtlijstenengroteparkeerproblemen(dooreenhogeparkeerdruk).DaaromwordendeplekkennietopgehevenmaarverplaatstnaardeSingelgrachtgarage.Vande800parkeerplekkenindeSingelgrachtgarageworden400plekkeningezetvoorverbeteringvandeopenbareruimteinstadsdeelCentrumen400voorverbeteringvandeopenbareruimteinstadsdeelWest.

    Meer ruimte op en rondom de Nieuwmarkt (m12)

    WewillenmeerruimtecrerenopenrondomdeNieuwmarktdoorparkeerplaatsenvanstraatnaargaragesteverplaatsen.OpdeWallenmanifesteertdedruktevandestadzichmisschienwelhetmeest.Hierisdedrukopdeopenbareruimtefors.Deafgelopenjarenzijnmetdeherinrichtingeenflinkaantalparkeerplaatsenverdwenen.Tochstaanerookinditdrukstegebiedvandestadnogflinkwatautosopstraat.EengarageindeomgevingvandeNieuwmarkt(ca.200plekken)kandedrukopdeopenbareruimteendeontstaneparkeerproblemendooreerdereopheffingenverlichten.

    OokwordtopdeNieuwmarkteenaantalkortetermijnmaatregelengenomen.Erkomtmeerplekvoorfietsparkerenendetaxistandplaatsenwordenverplaatst.OokwordtonderzochtofdeNieuwmarktgedeeltelijkautovrijgemaaktkanwordenondermeer

    doorhiermeeeenexperimentuittevoeren.OmdeNieuwmarktenomgevingbereikbaartehoudenvoortaxi,maardeoverlastteverminderen,wordtereenpilotopdeNieuwmarktuitgevoerd.Proefmaatregelendieonderzochtwordenzijneenpop-upstandplaats,eentaxibufferbuitendebuurtenbeperktetoegangvooralleenbesteldetaxisindeomgeving.

    Meer ruimte in de Leidsebuurt (m13)DeLeidsebuurtisnvandegrootstepubliekstrekkersvandestad.Debuurtheeftaleenautoluwkarakterenerzijnalveelparkeerplekkenverwijderd.MetdevernieuwingvanhetLeidseplein,krijgtdebuurteengrotekwaliteitsimpuls,maarvoorallangsdegrachtenindebuurtzijnnogmogelijkhedenvooreenaanvullendeimpuls.Alsgevolgvandeeerderopgehevenplekkenisdeparkeerdrukindebuurtechteralhoog.Nogmeerplekkenopheffenisnietmogelijk.Daaromkiezenweervoorparkeerplaatsenvandestraatteverplaatsennaareengarageenhierextraplekkenterealiserenomde(tehoge)parkeerdrukteverlagen.Wegaanopzoeknaareenlocatievooreengaragevanca.300plekkenenzullendaarbijineersteinstantiekijkennaardereedsbestaandeplannenvoordeBellevuegarage.

    Vernieuwing Leidseplein (m14)HetLeidsepleinwordteenautovrijenruimtelijkplein.Erkomtmeerruimtevoordevoetganger,eenhoogwaardigingerichteopenbareruimteenmeereenheidophetplein.In2014ishetuitvoeringsbesluitgenomeninde

    raadenhetdefinitiefontwerpvastgesteld.Nuwordtallesopallesgezetvooreenspoedigeuitvoering.Ombovengrondsruimtevrijtemaken,komtonderhetpleineenfietsenstallingmeteengrotein-enuitgangvoorfietsersaandekantvandeZieseniskadeeneenvoetgangersin-enuitgangterhoogtevandeHeinekenhoek.VerderwordtdetaxistandplaatsverplaatstnaardeLeidsebrug,meteentaxi-opstelstrookbijdeStadhouderskade/Leidsebosje.

    Herinrichting Entree van de stad: het Stationseiland (m15)

    HetprojectdeEntreekenteenhogeambitie:hetStationspleinendePrinsHendrikkadewordenvernieuwdtoteenvolwaardigeentreevanAmsterdam.Hetgebiedwordthetdomeinvanlangzaamverkeer:voetgangersenfietsers.BussenentaxiswordennaardeIJ-zijdeverplaatstenhetgedeeltevandePrinsHendrikkadetussenMartelaarsgrachtenDamrakwordtautovrij(dezogenaamdeknip).Hierdoorkandedagelijksestroomvanongeveer200.000voetgangersveiliglopenvanstationAmsterdamCentraalnaardeDam.Deopgaveis,ominditgebiedin2030intotaal21.500plekkenvoorfietsparkerenterealiseren.AmsterdamishiersamenmetProrail,NSenStadsregioverantwoordelijkvoor.Envandestallingendiewordtaangelegd,heeftcirca7.000fietsparkeerplaatsenenkomtteliggenonderhetOpenHavenfrontterplaatsevanhetPrinsHendrikplantsoen.

    Autoluwe en verkeersveilige binnenstad: nader onderzoek naar doorgaand autoverkeer in binnenstad en verlaging van snelheid naar 30 km/u (m16)

    Omdeverblijfskwaliteitteverhogeninhetstadshartenmeerruimtetebiedenaanvoetgangersenfietsers,ishetnodigomautoverkeerzonderherkomstofbestemminginhetstadsharttoteenminimumtebeperkendoorditverkeerteverleidenomroutesbuitenhetstadsharttegebruiken.Omgoedzichttekrijgenophetautoverkeerinhetstadshartvoerenweindekomendemaandenuitgebreid(kenteken)onderzoekuitnaarderoutesdieverschillendegebruikersgroepen(bewoners,bezoekers,taxis,laad-enlosverkeer)indebinnenstadrijden.Opbasisvanhetonderzoekwordenaanvullendemaatregelenvoorgesteldomhetdoorgaandeautoverkeertebeperken,waardoorerminderoverlastisvooromwonendenenhetbestemmingsverkeerbeterkandoorstromen.

    Daarnaastonderzoekenweopwelkewegenindebinnenstad(binnendeS100)desnelheidnaar30km/uverlaagdkanwordenmetalsdoeldeverkeersveiligheidteverbeterenendaarwaarmogelijkmeerruimtevoorfietsenvoetgangertecreren.Opdezewegenkandesnorfietsbijvoorbeeldnaarderijbaanverplaatstworden,zodatermeerruimtevoorfietsersophetfietspadontstaat.Stratendieonderzochtwordenzijn(delenvan)deRodeLoperzoalsdeVijzelgrachtenstraat,dePlantageMiddenlaan,deRoetersstraat,deNieuwezijds

    < Leidseplein: ruimte maken door ondergronds fietsparkeren.

    28

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 31

    4.2. Meer ruimteVoorburgwal(zieookmaatregel2)endeBinnenring(zieookmaatregel5).Opbelangrijkeroutesvoordoorgaandautoverkeer(plusnetauto:Stadhouderskade,Nassaukade,DeRuyterkade,Valkenburgerstraat,WeesperstraatenKattenburgerstraat)blijftdesnelheid50km/u.Dezerouteszijnessentieelomtezorgendatdeautosneldestadinenuitkan.Effectenopdedoorstromingenbetrouwbaarheidvanhetopenbaarvervoerwordenmeegenomenindeafweging. Regulerende parkeermaatregelen:

    Elke auto op de beste plaats (m17)Wegaanslimmergebruikmakenvanbestaandeparkeerplekken.Doordehogeparkeerdrukstaanveelvergunninghoudersvoorelkaarsdeurennietvoorhuneigendeur.Veelbezoekersstaansavondsvoordedeurvanbewoners,juistophetmomentdatbewonersdaarwillenparkeren.Terwijleropdatmomentindegaragesvoldoenderuimteis.Parkeerdersmoetenvaaklangzoekennaareenplekomdatgoedeinformatieovervrijeparkeerplekkenontbreekt.Ditzoekgedragleidttotbijna50.000autokilometersperdagindestad.Maatregelenzoalshetbeterinrichtenvanvergunningsgebieden,hetintensiverenvandeparkeerhandhavingindeavonduren,hetstimulerenvangaragegebruikvoorbezoekersenhetbeterinformerenvandeparkeerderbiedenveelpotentieommetbeperkteingrepenslimmergebruiktemakenvandebestaandeparkeerplekken.Hetcollegekomtmetconcretevoorstellenomhierinvullingaantegeven.

    Verminderen zoekverkeer, sluipverkeer, parkeeroverlast stadshart - waaronder pilot buurtparkeren (m18)

    Inhetstadshart(gebiedbinnenDamrak,Rokin,Amstel,WaterloopleinenValkenburgerstraat)isoverlastvanzoek-ensluipverkeerenbestaateenhogeparkeerdruk(>95%indeavond,maarookdrukindemiddag).Inditgebiedisveelverkeer:metnameiseroverlastvanzoek-ensluipverkeervanautosentaxis(naastdevelevoetgangersenfietsers).Bewonersgevenaandatdedruktehoogwordt,metnameindemiddagenavond,metalsgevolggeluidsoverlast,verkeersonveiligheidenhetmoeilijkvindenvaneenparkeerplaats.

    Omdezeproblemenaantepakken,makenweeengoedeprobleemanalyse.Hiervoordoenweinmiddelskentekenonderzoek,zodatweeengoedbeeldkrijgenvandeverkeersstromen,hetparkeergedragvanbewonersenbezoekers,wiedeproblemenveroorzaaktenopwelkemomenten.Dezeanalyseisnodigvoorslimmeeneffectieveoplossingen.Wezijnmetditonderzoekgestartineenkleingebied(Groenburgwalenomgeving).Wegaanditonderzoekuitbreidennaarhetstadshart.

    Deconclusiesvanhetonderzoekzijnnazomer2015beschikbaar.Opbasisvandeeerstedataiseenaantalhypothesesgeformuleerd.Zolijkenveelbezoekers(laat)indeavondniettebetalenvoorparkeren.Ookfoutparkerenlijkteenprobleem.Stevigerehandhaving

    hieropkanopkortetermijnaleffectiefzijn.Daarnaastlijktde(parkeer)drukteindenachtna2uurnogtoetenemen.Opkortetermijnzouoverwogenkunnenwordendetijdenvanbetaaldparkerenopterekken.Ookzettenweinophetverminderenvandeoverlastvantaxis.Ditdoenwebijvoorbeelddooreenexperimentoptezettenwaarbijtaxisbufferenopeenanderelocatie.

    Inhetvierdekwartaalvan2015presenterenweverschillendevariantenvoorhetparkerenopbasisvanhetadviesbuurtparkerenvanstadsdeelCentrum.Hetdoelhiervanishetverminderenvanoverlastvanzoekverkeerenhetverbeterenvandeparkeermogelijkhedenvanbewoners,ondernemersenhunbezoek.Buurtparkereniseeninitiatiefvanbuurtbewonersenkomtovereenmeteenvormvanvergunninghoudersparkeren.Deprobleemanalyseendekortetermijnmaatregelenzoalsdiehierbovenzijnbeschreven,zijnvaninvloedopdemanierwaarophetbuurtparkerenwordtingevoerd.

    < Drukte bij Sail.

    Doorontwikkeling crowdmanagement (m19)

    TijdensSail2015dedenweeenpilotmetcrowdmanagementopbasisvanrealtimemetingvanhetvoetgangersverkeer.Viadezepilotkregenweliveinformatieoverhetaantalvoetgangers,waarmeewedirectkondenbepalenwelkeinterventiesopstraatnodigzijnomdedrukteingoedebanenteleiden.Crowdmanagementisnueenaanpakdiealleentijdensgroteevenementenwordtingezet.Indezecollegeperiodewordteenomslaggemaaktomopbasisvanvastemeetpuntenvoorhetvoetgangersverkeerdoorlopendteblijvensturenopverkeersstromenenhetspreidenvandrukte;voorvoetgangers,maarookvoordeanderevervoermiddelen.Doelisomdaarmeeallenetwerkenslimmertebenutten.

    30

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 33

    4.2. Meer ruimte2.2

    MensenmoetenzichveiligdoorAmsterdamkunnenbewegen.Destadwordtsteedsdrukker.Vooralvoorrelatiefkwetsbareverkeersdeelnemersalsfietsers(waaronderkinderenenooksteedsmeerouderen)envoetgangerszorgtdezetoenemendedrukteinhetverkeerookvooreentoenamevanonveiligesituaties.

    BijallemaatregelenindeUitvoeringsagendaMobiliteitisverkeersveiligheidhetuitgangspunt.Hetcollegepaktoptweemanierendeverkeersveiligheidaan.Indeeersteplaatsdragenveelvandemaatregelenindeuitvoeringsagendaactiefbijaandeverkeersveiligheid.Ditgeldtmetnamevoordemaatregelengerichtophetcrerenvanmeerruimtevoorvoetgangersenfietsersenhetverlagenvandesnelheidnaar30km/u.BijvoorbeeldHet experiment stadsstraten(m21),Het autoluwer maken van het stadshart(m16)enVerbeteren van het fietsnetwerk(m32).Maarookdemaatregelenophetgebiedvanvrachtverkeerentouringcardragenhieraanbij(m23,m45).DemaatregeleninhethoofdstukMeerruimtewaarmeeweondermeerruimtevoorvoetgangersrealiseren,makendestaddaarnaastookveiligerenbetertoegankelijkvoormindervaliden.

    Naastdeuitvoeringsagendaheefthetcollegeeenseparateaanpakdiespeciaalgerichtisophetveiligermaken

    vandeinfrastructuurenhetstimulerenvanveiliggedrag.DezemaatregelenzijnonderdeelvanhetMeerjarenplanVerkeersveiligheid20122015.Hetcollegewerktonverminderddooraanhetuitvoerenhiervan.InhetMeerjarenplanVerkeersveiligheidrichtenweonsophetveiligermakenvandegevaarlijkstekruispunten(blackspots)enwegen(redroutes).Daarnaastwordenpreventievemaatregelengenomenomveelvoorkomendeongevallenbijdegrootsteslachtoffergroepentevoorkomen.Zoalshetveiligermakenvanbasisschoolomgevingen,hetverwijderenvanobstakelslangsfietspadenomenkelvoudigeongevallentevoorkomenenhetuitvoerenvanfietsstrokeninroodasfalt.

    Begin2016komthetcollegemeteennieuwMeerjarenplanVerkeersveiligheid.Defocushierinligtophetaanpakkenvanfietsongevallen(ondermeerhetgroteaandeelenkelvoudigeongevallenonderfietsers),ernstigeongevallenop50km/uwegenenhetgroteaantalongevallenmetbrom-ensnorfietsen.Ookblijvenwewerkenaanhetveiligermakenvandegevaarlijkstekruispunten(blackspots)enwegvakken(redroutes).InhetMeerjarenplanVerkeersveiligheidwordtookeenvoorstelopgenomenomdeverkeersveiligheidendoorstromingvoorvoetgangersenfietsersteverbeteren.Onderdeelvanditvoorstel

    ishetaanpassenvandeontwerprichtlijnenvoorzebrasophetfietspadbijmetverkeerslichtengeregeldekruispuntenzoalsop17juni2015indecommissieIDisbesproken.Totslotisgedragsbenvloedingeenbelangrijkaandachtspunt.Eengrootdeel(meerdan90%)vandeverkeersongevallenwordtveroorzaaktdooronveiliggedrag.Eenbelangrijkemaatregelopditgebiedisverkeerseducatie.Allebasis-enmiddelbarescholenkrijgeneensamenhangendverkeerseducatieprogrammaaangeboden(deAmsterdamseVerkeerslijn).DeVerkeerslijnbestaatuitverschillendelessenenscholenmakenzelfhunkeusuithetaanbod.Hettheoretischenpraktischverkeersexamenhoortdaarookbij.IndelessenlerenkinderenhoezeveiligaanhetdrukkeAmsterdamseverkeerkunnendeelnemen.

    Naastverkeersveiligheidisookdetoegankelijkheidenveiligheidvandeopenbareruimtevoormensenmeteenfysiekeofvisuelebeperkingeenbelangrijkaandachtspunt.Opdeeersteplaatsdragendemaatregelendiegerichtzijnopmeerruimtevoorvoetgangersbijaaneenbeteretoegankelijkheidvandestad.Daarnaastwerkenwesindseenaantaljarenaanhetverhogenvanbushaltesindestadomdetoegankelijkheidvanhetopenbaarvervoerteverbeteren.

    Toegankelijkheidbegintalsoverdeinrichtingenhetbeheervandeopenbareruimtewordtnagedacht.Materiaalgebruik,voorzieningenomhoogteverschillenteoverbruggenenhetaanbrengenvanbijvoorbeeldgidslijnenzijnmogelijkemaatregelen.Hetplaatsenvanstraatmeubilairzoalsfietsenrekken,afvalbakkenenbankenkanhinderlijkzijn.Verderspeelttoegankelijkheideenrolbijdevergunningverleningvoorterrassenenuitstallingen.StadsdelentoetsendetoegankelijkheidvaneenontwerpaandehandvandeChecklistToegankelijkheidOpenbareRuimte.OntwerpenvoordehoofdinfrastructuurwordendoordeCentraleVerkeerscommissiebeoordeeld.Naastgemeentelijkeverkeerskundigenennood-enhulpdienstenisookClintenbelangeenbelangorganisatievooro.a.mensenmeteenlichamelijkebeperkingbetrokkenbijdeadviseringvandeCentraleVerkeerscommissie.Ookheeftdegemeenteeenstadsergonoomdieondermeeradviseertoverdetoegankelijkheidvandestadvoorkwetsbaregroepen.Daarnaastisderegulierehandhavingophetgebruikvandeopenbareruimteeenbelangrijkevoorwaardeomhindervoorkwetsbaregroepentevoorkomen.Totslotisereennieuwvoetgangersbeleidinontwikkelingwaarintoegankelijkheidvoormensenmeteenfysiekeofvisuelebeperkingeenspecifiekonderdeelis.

    Meer ruimte voor voetgangers en fietsers in stadsstraten

    Groteuitdagingenliggenopdedrukkeroutesinderelatiefsmallestratenmetveeleconomischeentoeristischefuncties.Debereikbaarheid,veiligheid,maarookdeaantrekkelijkheidvandezestadsstratenkomtsteedsmeeronderdruktestaan.VoorbeeldenvanditsoortstratenzijndeCeintuurbaan,VanWoustraat,BinnenringenKinkerstraat.Dedrukopdezelocatiesrechtvaardigteenstevigekeuze:willenwedezestratenaantrekkelijkhoudenenhuneconomischewaardevolledigbenutten,danmoetenwinkelendpubliek,voetgangersenfietsersderuimtekrijgen.Dezegroepenvertegenwoordigeneconomischvaakdegrootstewaarde,maarkrijgenindergelijkestratendeminsteruimte.

    Demeestevandezestratenzijntesmalomallevervoerswijzeneenvolwaardigeeigenplektegeven.Omechtruimtetecrerenzijnerdriemogelijkheden.Allereerstkunnenparkeerplaatsenverplaatstwordenvanstraatnaareenbestaandeofnieuwegarage.Indrukkestadsstratenmetveelwinkelsenhorecawordtvaakmeerdan40%vanderuimteingenomendoorinfrastructuurvoordeautoenautoparkeren.Doorautosteverplaatsenvanstraatnaargaragekomtopdrukkestadsstratenruimtevrijvoorvoetgangers,terrassen,groen,brederefietsvoorzieningenenvoorladen-enlossen.

    < De voetganger is de belangrijkste consument in winkelstraten maar krijgt weinig ruimte.

    trottoir trottoirgedeelde ruimte1.80 m 1.80 m13.30 m

    Een verkeersveilige en toegankelijke stad

    32

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 35

    Herprofileringen gekoppeld aan groot onderhoudswerkzaamheden (m20)

    Inverschillendestadsstratenvindenindekomendejarenonderhoudswerkzaamhedenplaats.Ditbiedtdemogelijkheidomdeindelingvandestraatteveranderenenmeerruimtetecrerenvoorvoetgangersenfietsers.VoordezestratenwordtinoverlegmetbelanghebbendeneenNotavanUitgangspuntenopgesteldwaarindebasiswordtgelegdvoordenieuweindeling.

    VooruitlopendgaanwevoordeVanWoustraatendeKinkerstraatopzoeknaardrienieuweparkeergaragesindebuurt(ArchiefterreinenWillibrordusstraatsamenca.140plekken)enAppeltjesmarkt(ca.300plekken).Doordeparkeerplaatsenvandezestratenteverplaatsennaargarageskandepotentievandezestratentenvollewordenbenut.Indevolgendestadsstratendoetzichindekomendejarendekansvoorommeerruimtetecreren,vanwegegeplandeonderhoudswerkzaamheden:VanWoustraat,Kinkerstraat-oost,1eOosterparkstraat,delenvandeBinnenring,Ceintuurbaan(HobbemakadeSarphatipark),Rijnstraat,Amstelveenseweg,Rozengracht,Raadhuistraat.

    Experiment stadsstraten: Meer ruimte voor voetgangers en fietsers door kleine infrastructurele aanpassingen (m21)

    Insommigestratenishetwegdeknogingoedestaat,maariswelbehoefteaaneenandereindeling.Indezestratengaanweexperimenterenmeteenandereverdelingvandeverkeersruimte:eenverdelingdiemeerruimtegeeftaanwinkelendpubliekenfietsersendiedekansopverkeersongevallenminimaliseert.Wanneerdezeexperimentensuccesvolzijn,isditeenrelatiefgoedkopemanierominmeerderestratenruimtetebiedenaanfietsersenvoetgangers.Oplangetermijnwordtdeinrichtingdefinitiefaangepast.Uiteraardsluitenwehierbijzoveelmogelijkaanopgeplandebeheer-enonderhoudsprojecten.Delenvandevolgendestratenkomeninelkgevalinaanmerkingvooreenexperiment:Binnenring(Marnixstraat,Weteringschans,Sarphatistraat),Kinkerstraat-west,Bilderdijkstraat,1eConstantijnHuygensstraat,VanWoustraat,DeClercqstraat,Ceintuurbaan(tussenSarphatiparkenAmstel)endeJanEvertsenstraat.

    Voorbeeldvantweemogelijkeexperimenten:

    WeteringschansHierkunnenfietsersgebruikmakenvandevolledigerijbaanalsdesnelheidverlaagdwordtnaar30km/umetbebordingentijdelijkedrempels.Alsditwerktkanindedefinitieveinrichtingdehuidigeruimtevoorfietsers(fietsstrook)gebruiktwordenomhettrottoirteverbreden.MeerruimtevoorvoetgangersopdebinnenringismetdekomstvanhetmetrostationbijdeVijzelgrachtnoodzakelijk.

    Kinkerstraat-westOpdezelocatiewillenweonderzoekenofderijbaangebruiktkanwordenalsfietspad.Hetideeisomautoverkeergebruiktelatenmakenvandetrambaan.Hierdoorkrijgenfietsersmeerruimte(fietspadisnuca.1,80m,rijbaanisca.3,50m).Derijbaanwordtdanfietspadwaargeenautoverkeeroptoegelatenwordt.Alsdituitvoerbaarblijkttezijn,danwordthethuidige(smalle)fietspadoverbodigenkunnenvoetgangershiervangebruikmaken.Momenteelzijnerveelklachtenoverdeonveiligheidlangsdearcadewaardevoetgangersnulopen.

    4.2. Meer ruimteDetweedeoptieisomautosenopenbaarvervoergebruiktelatenmakenvandezelfderijbaan.OproutesdiezijnaangemerktalsplusnetOVisditgeenoptie.DitisvooraleenmogelijkheidophetcomfortnetOVwaardehoeveelheidtramsenautosdittoelatenenditnietleidttotverminderdebetrouwbaarheidvandetram.

    Tenderdekunnenfietsersenautosgebruikmakenvandezelfderijbaan,indiendesnelheidverlaagdwordtnaar30km/u.Ditisvooraleenmogelijkheidinstratenwaarhetaantalfietsersdeoverhandheeft.Automobilistenzijndantegastendoorgaandverkeerzaldezeroutegaanvermijden.

    ConformdeuitgangspuntenenanalysevandeMobiliteitsaanpakAmsterdam,komthetcollegemeteenAgendaStadsstratenwaarbijdeplusnettensystematiekrichtinggeeftvoorderuimteverdeling.IneenstraatalsdeVanWoustraat,waarplusnettenvoetgangersenfietserssamenkomenenookeentramrijdt,maardatgeenplus-ofhoofdnetautois,moeterdusmeerruimtevoorfietsersenvoetgangerskomenindiennodigtenkostevanruimtevoorde(geparkeerde)auto.Omdatditvaakookdemeestverkeersonveiligestratenzijnenerveelbezoekerskomen,komthetcollegeindeAgendaStadsstratenmeteennadereprioriteitsstellingeninvesteringsagenda.

    < In veel smalle straten met trams, geparkeerde autos, rijdende autos, (bak)fietsen, fietsenrekken en winkelend publiek, komt iedereen er bekaaid van af. (hier:VanWoustraat)

    34

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 37

    4.2. Meer ruimteAutoskunnennogsteedsterechtinditsoortstratenendatgeldtuiteraardookvoorlaad/los-verkeer.BijdeuitvoeringzalsamenmetStadsregioAmsterdamenhetGVBwordengekekennaardeeffectenophetopenbaarvervoerendewijzewaaropeventuelenadelenvoordedoorstrominggeminimaliseerdkunnenworden.Hetvoordeelvaneenexperimentisenerzijdsdathetrelatiefsnelenmakkelijkkanwordenuitgevoerdenanderzijdsdathetookweersnelkanwordengestopt.

    Vervoer met groot ruimtebeslag zoveel mogelijk opvangen buiten het centrum en het stimuleren van autodeelconcepten

    Wekunnenmeerruimtevoorvoetgangersenfietsersindebinnenstadcrerenalsactiviteitenenvervoerswijzendieveelruimtegebruiken,meerdannubuitenhetcentrumwordenopgevangen.Deonderstaandemaatregelenzijndaaropgericht.

    Minder bussen in de stad en optimaliseren tramnetwerk op komst Noord/Zuidlijn (m22)

    DeStadsregioheeftop18februari2015delijnennetvisiegepresenteerd.MetdezevisiewordtingespeeldopdekomstvandeNoord/Zuidlijn.WijziensamenmetdeStadsregioenhetGVBtweebelangrijkeveranderingen:DewaardevandelijnenparallelaandeNoord/Zuidlijnneemtafomdatveelreizigershierstrakszullenkiezenvoordemetro.DewaardevanlijnendwarsopdeNoord/Zuidlijnneemtjuisttoe,omdatreizigersdezezullengebruikenalshandigeroutenaardeNoord/Zuidlijn.WeonderzoekensamenmetdeStadsregioenhetGVBhoeindeuitwerkingvandelijnennetvisieendelijnvoeringdegrootstebijdragegeleverdkanwordenaandedoelstellingvaneenaantrekkelijkeopenbareruimte.DituiteraardzonderafnamevandebereikbaarheidenverslechteringvandeOV-exploitatie.

    DeNoord/Zuidlijnbiedtookkansenvoorhetstreekbusverkeer.Demeestereizigersboekenreistijdwinstdooraanderandvandestadovertestappenvandestreekbusopdemetro.Demeestestreekbussenhoevendaaromniethelemaaldestadmeerinterijden.Inhetcentrumendedrukkegebiedendaaromheenblijfterdanmeerruimteovervooranderefuncties.

    Touringcars naar de rand van het stad (m23)

    Wezorgenvoormindertouringcarverkeerinhetcentrum.MetdebranchezijnafsprakengemaaktomeendeelvanhettouringcarverkeervoortoeristischeuitstapjesinderegiobuitenhetstadshartenbijdePassengersTerminalAmsterdamaftewikkelen.TerontlastingvanhetcentrumwordentouringcarhaltesaangelegdopondermeerdeDeRuijterkadeOost.OokhetbusplatformophetCentraalStationkan,bijafnamevanhetaantalstreekbussen,wellichtgebruiktwordendoortouringcars.VoorbuslijndienstenmetbestemmingeninhetbuitenlandwordteenterminalbijHolendrechtaangelegd.Verdergaanwemetdebrancheingesprekoverdemogelijkhedenomopdelangetermijneentransferiumvoortouringcarsenrondvaartbotenaanderandvanhetcentrumteontwikkeleninaanvullingopdesteigersinhetstadshart.Tevenswordtgestudeerdopeenmilieuzonevoortouringcarsvoorhetcentrumgebied,zodatalleenschonetouringcarshetcentruminkunnenrijden.

    2.3

    36

    VeeltouringcarstussenAmsterdamenSchipholpendelenheenenweer,metnamevanennaarPTA.Hetaantallijktverdertoetenemendekomendetijd.Schipholdenktnaovereenandersysteem,maarookovereenparkeerbufferopeenbepaaldeplek(diemogelijkookvoorAmsterdaminteressantkanzijn).Dezekanswordtkomendetijdgezamenlijkopgepakt.

    Tothetmomentdateengrootdeelvandetouringcarsnaarderandvandestadzijnverhuisd,werkenwesamenmetdebranchebijhetvoorkomenvanopstoppingenenoverlastronddrukkehaltesinhetstadshart.Hetexperimentmetelektronischehaltetijddetectiedat

    inmiddelseenjaarindeSpuistraatdraait,wordtuitgebreidnaardePrinsHendrikkade.Ditsysteemgeeftautomatischdemaximalehalteertijdvantouringcarsaanmeteengroenenroodlicht.Hetzorgtvooreenbeteredoorstromingvantouringcarsenvoorkomtdattouringcarstelanginhetstadshartblijvenstaan.

    Uitbreiding P+R (m24)HetaanbodvanParkandRideinAmsterdamwordtvergroot.Ombezoekersdiemetdeautonaardestadkomenteverleidenomnietdoorterijdennaarhetcentrum,kentAmsterdameengrootaantalP+R-plekkennabijdeRingA10.HetgebruikvanP+Risgemakkelijkergewordensindsonlinereal-timete

    bekijkenishoeveelvrijeplekkenelkterreinheeft.OmdathetgebruiknogsteedsgroeitenP+R-gebruikgunstigisvoorhetverlichtenvandedrukophetcentrum,wordthetaanboduitgebreid.VooruitbreidingwordtnugekekennaarterreinenofgaragesinhetgebiedaanhetwestelijkdeelvanderingA10.DaarnaastwordtophetZeeburgereilandonderzochtofhetP+R-terreinuitgebreidkanwordendoorhetteverplaatsennaareennieuwe,goedbereikbareplekdichtbijdeA10Oostendeextrahaltevantramlijn26.OokwordtinNoord,bijhettoekomstigeNoord/Zuidlijnstation,eenP+Rterreinaangelegdvan400plekken.WewillenP+RnogaantrekkelijkermakendoorPark&Bikemogelijktemakenmetbijvoorbeeldhuurfietsen,maarookmetde

    < Touringcars naar de rand van het stad.

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 39

    We voeren het Parkeerplan uit 2012 verder uit. Met de inzet van bestaande garages zijn inmiddels 500 parkeerplekken op straat vrijgespeeld. We gaan door met het beter benutten van bestaande garages. Uitgangspunt is wel dat dit financieel en praktisch mogelijk is. Ook is hierbij een harde voorwaarde dat de vrijgekomen ruimte op straat snel en in de juiste verhouding wordt gebruikt voor het opheffen van parkeerplaatsen of het verkorten van de wachtlijst. Gebeurt dat niet, dan worden de garages niet optimaal benut.

    Daar waar bestaande capaciteit geen soelaas biedt, onderzoeken we de mogelijkheid voor nieuwe parkeergarages. In totaal zijn er in de Uitvoeringsagenda twaalf nieuwe garages opgenomen, waarvan vier (Boerenwetering, Rokin, Vijzelgracht en Singelgracht Marnix) al in aanbouw zijn of in vergevorderd stadium van voorbereiding. Deze collegeperiode willen we deze vier garages, die al onderdeel zijn van het Parkeerplan, in gebruik nemen en de verbetering van de openbare ruimte doorvoeren.

    Op de overige locaties waar garages noodzakelijk zijn voor een mooiere openbare ruimte is nog nader onderzoek noodzakelijk. Hierbij kijken we nadrukkelijk ook naar alternatieve capaciteit in de omgeving, zodat de garages aansluiten op

    wat daadwerkelijk nodig is. We nemen voor het einde van deze collegeperiode besluiten voor de verdere impuls van de openbare ruimte in tenminste nog acht gebieden met de daarbij horende parkeergarages (rondom Haarlemmerstraat en dijk, in de buurt van Leidseplein, in de buurt van het Weteringcircuit of het Fredriksplein, bij het Archiefterrein/Sint Willibrordusstraat, bij de Appeltjesmarkt, in de buurt van de Nieuwezijds Voorburgwal, in de omgeving van de Nieuwmarkt en in de omgeving van Artis).

    Met de toevoeging van de garages die benoemd zijn in deze Uitvoeringsagenda komt het totaal aan te realiseren parkeerplekken uit op 6.800 (totaal van bestaande en nieuw toe te voegen parkeerplaatsen). De toevoeging betreft ca. 4.100 parkeerplekken, waarvan er op basis van de lokale behoefte ca. 2.100 ingezet worden voor een mooiere openbare ruimte en er ca. 2.000 ingezet worden voor het verminderen van parkeerproblemen. Ten opzichte van het Parkeerplan worden (naar de inzichten van nu specifiek per garage uit te werken) relatief meer plekken ingezet om ruimte op straat te creren en minder om de parkeerdruk te verminderen. Het aantal plekken dat op straat kan worden opgeheven is substantieel groter dan bij het Parkeerplan afgesproken (en daar komen er nu ca. 1.300 bij). En er is een kleine toename (circa 350) in het aantal plekken dat ingezet wordt voor extra vergunninghouders. Dat

    maakt het mogelijk 500 extra vergunningen uit te geven. Op de wachtlijst staan momenteel ca. 2.419 wachtlijsters.

    De precieze verdeling inzet voor ruimte of parkeerproblemen per garage is maatwerk. Voor elke garage is een apart besluitvormingstraject nodig, waarbij zorgvuldig gekeken wordt naar nut en noodzaak, de verdeling van parkeerplaatsen en de precieze (verkeers)effecten voor de omgeving.

    Fasering is belangrijk: uitgangspunt is dat we parkeerplaatsen opheffen als het alternatief beschikbaar is. Hierbij geldt eveneens als uitgangspunt dat de verhoging van het vergunningplafond en het opheffen van parkeerplaatsen pas is toegestaan als de parkeerdruk niet hoger is dan 90%.

    Per locatie zal verschillen hoe we de vrijgekomen ruimte precies gebruiken. Op sommige locaties ontstaat de grootste meerwaarde door het creren van verblijfsruimte, op andere plekken zal juist ingezet worden op extra ruimte voor fietsers en voetgangersstromen.

    De garages zijn grotendeels gesitueerd in het centrum. Uitgangspunt is namelijk dat nabijheid van (schaarse) parkeergelegenheid nodig is om de garage goed te gebruiken. De ervaring leert dat garages op te grote afstand niet effectief zijn.

    Uit indicatieve berekeningen blijkt dat de bouw van deze extra parkeerplaatsen nauwelijks leidt tot extra autoverkeer in de stad. Het netto effect, in combinatie met extra vergunningen, laat zelfs een kleine daling van het autoverkeer zien. De verlaging van de parkeerdruk leidt ertoe dat het aantal zoekkilometers in de stad minder wordt (momenteel ca. 50.000 zoekkilometers per dag). Daarnaast gebruiken vergunninghouders hun auto relatief weinig (gemiddeld ca. 1,3 ritten per dag) en zal er veel vaker buiten de wijk in garages in de buurt van ontsluitingswegen worden geparkeerd.

    In de Uitvoeringsagenda is een aantal andere maatregelen opgenomen (bijvoorbeeld m2, 16 en 18). Deze maatregelen richten zich direct op rijdend verkeer (en niet op geparkeerde autos) en hebben een flink reducerend effect op autoverkeer in de stad. Denk hierbij aan maatregelen om doorgaand verkeer door de binnenstad te verminderen.

    Om schoon vervoer voor een betere luchtkwaliteit verder te stimuleren worden alle garages voorzien van voldoende oplaadinfrastructuur voor elektrische autos.

    Ruimte maken

    4.2. Meer ruimteeigenfietsofeenandervervoermiddel.EenandereonderzoeksopgaveisP+R-plus;hetinrandgemeenteninrichtenvanterreinenmeteensoepeleoverstapophetopenbaarvervoer(trein,metro,tram).AmsterdamgaatingesprekmetbuurgemeentenomdemogelijkhedenteonderzoekenvannieuweP+R-terreinenbijSchipholenNSStationsWeespenZaandam.

    Stimulans om weinig gebruikte autos aan de rand van de stad te parkeren (m25)

    Amsterdammersmeteenparkeervergunningwordenverleidhunautoaanderandvandestadteparkeren,zodatindestadmeerruimtevrijkomt.Amsterdammershebbendeautosteedsmindervaaknodigengebruikendievooralalsaanvullingopdefiets,voorfamiliebezoek,vakantieenuitstapjes.Bijna30%vandevergunninghoudersinhetCentrumgebruiktdeautominderdaneenkeerperweek.Dezeautosstaanvooralstilenhoudendaarmeekostbareenschaarseruimtebezet.Hoewelvoordezegroepdenabijheidvandeautominderbelangrijkis,biedtdegemeentenoggeengoedalternatiefaanomdeautoeldersteparkeren.ZoalsbesloteninhetParkeerplangaatdegemeentedezevergunninghoudersfaciliterendoorparkeerplaatsenaanderandvandestadbeschikbaartestellen.Hetgebruikdaarvanwordtgestimuleerddooreenfinanciletegemoetkomingtotmaximaaldehelftvanhetvergunningtarief.Wezijnmetditinitiatiefinjuli2015gestartenpakkendooralsditduidelijkin

    eenbehoeftevoorziet.Tegelijkertijdzoekenwenaaranderemaatregelendiehetlangbezethoudenvanparkeerplaatsenindestadkunnenverminderen.

    Van bezit naar gebruik: ruimte creren door autodelen (m26)

    Dedeeleconomieisinopkomst.Naastautodelenindeklassiekevorm(bijvoorbeeldmetautodeelorganisatiesalsGreenwheelsenConnectcar)delenooksteedsmeerparticulierenhunauto(bijvoorbeeldviaeenplatformalsSnappcar).Autodelenzorgtvooreenverminderingvanhetaantalautokilometers,eenverminderingvanhetautobezitendraagtdaarnaastbijaandeverbeteringvandeluchtkwaliteit(deelsdoordaterminderkilometersgeredenwordenendeelsdoordatdeelautosgemiddeldgenomenmilieuvriendelijkerzijn).Autodelenisdaaromeenbelangrijkekansvoorhetefficintgebruikenvandeschaarseruimteindedrukstegebiedenvandestad.Degemeentefaciliteertautodelenopditmomentdoordatcirca1.000parkeerplaatsengereserveerdzijnvoordeelautos.Daarnaastwordtopditmomenteenpilotuitgevoerdmetelektrischedeelautos(Car2Go).Hetcollegeneemtditjaareenbesluitoverhetverlengenvandepilot.

    Hetvolledigpotentieelvanautodelenwordt(landelijk,maarookinAmsterdam)echternognietbenut.OmdezeredenparticipeertAmsterdamindeGreenDealAutodelen.DeGreenDealheeftalsdoelombedrijven,overhedenenparticulierentestimuleren

    maximaalgebruiktemakenvandemogelijkhedenvanautodelen(bijvoorbeelddoorhetoplossenvanverzekeringsvraagstukken,hetverlagenvandedrempelsvooreindgebruikersenhetopstellenvanconsistentenuniformgemeentelijkbeleid).DoelvanAmsterdamisautodeelconceptenteblijvenfaciliterenenspecifiekprivilegesteontwikkelenvoorschoneautodeelconcepten.Daarbijwordtnadrukkelijkeenrelatiegelegdmetdedeeleconomieentechnologischeontwikkelingen.Maatregelenzijnbijvoorbeeldhetloslatenvandevastestandplaatsenvoorautodeelorganisaties,privilegesontwikkelenvoor100%elektrischeautodeelconceptenenhetbepalenvanheteffectvannderolvandeoverheidinpeer2peerautodeelconcepten.

    38

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 41

    4.2. Meer ruimte

    65

    40

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 43

    4.

    7

    2. Meer ruimte

    8

    42

  • Doorstroming op de belangrijkste routes

    Uitvoeringsagenda Mobiliteit 45

    3.Goede doorstroming van fiets, openbaar vervoer en auto is essentieel voor de bereikbaarheid van de stad. Deze vervoerswijzen hebben elk hun eigen onmisbare rol en vullen elkaar aan. De fiets is niet weg te denken uit de stad voor verplaatsingen op de korte afstand en draagt bovendien in hoge mate bij aan de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van Amsterdam. Het stedelijk openbaar vervoer en de auto zijn onontbeerlijk voor verplaatsingen op de middellange en lange afstand.

    Doorstromings- aanpak auto korte-/ lange termijn

    Snelle routes door betere afstelling van verkeerslichten

    Snelle routes door betere afstelling van verkeerslichten

    Aanpassen openingstijden bruggen

    Meer groene golven instellen

    Investeringsagenda Openbaar Vervoer versneld uitvoeren

    Verhogen snelheid op uitvalswegen (van 50 naar 70)

    Verhogen snelheid op uitvalswegen (van 50 naar 70)

    Verhogen snelheid op uitvalswegen (van 50 naar 70)

    Meer groene golven instellen

    Meer groene golven instellen

    Verhogen snelheid op uitvalswegen (van 50 naar 70)

    Verbeteren doorstroming auto Valkenburgerstraat

    Aanpassen openingstijden

    bruggen

    Maatregelenkaart

    Doorstroming op de belangrijkste routes

    Fiets, openbaar vervoer en auto

    Auto

    Fiets

    Openbaar vervoer

    Toolbox fietsvriendelijke kruispunten

    Knooppunt

    9

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 47

    Zoalsinhoofdstuk1beschrevenis,zorgtdegroeivandestadenhettoenemendeaantalbewonersengebruikers,vooreentoenemendedrukophetverkeerssysteem.Opeenaantal

    belangrijkeroutesontstaanknelpuntenindedoorstroming.NuisdegemiddeldesnelheidindeavondspitsopdeOvertoombijvoorbeeld13km/u.Enalswenietsdoen,neemthetaantalknelpuntentoe.Ditzorgtvoorergernisenonveiligheidvoorfietsers.NaastvertragingvoordeOV-gebruiker,leidthetooktothogereexploitatiekostenvanhetopenbaarvervoer.Enautogebruikersmerkenhetdoorvertragingenonbetrouwbaarheidvanhunritten(ziekaartvoordefinities).Degrootsteuitdagingenliggenopdedrukkeroutesinderelatiefsmalle(winkel)stratenbinnendeRingA10,waarhetverkeerelkaarindewegzit.Maarookin

    drukkegebiedenzoalshetArenagebied(metnamevoordeautobijevenementen)endeZuidas.

    Omdedoorstromingvoorelkevervoerswijzetewaarborgenzijnkeuzesnodig:hetissimpelwegonmogelijkomiedereenoveralvoorrangtegeven.Inhetverledenisderuimteinstratenvaaksimpelwegverdeeldtussenvoetganger,fiets,tramenauto,waarbijeigenlijkiedereenerbekaaidvanafkwam.Wijkiezenerdaaromvooromfiets,openbaarvervoerenautoelkopeenaantalhoofdroutesprioriteittegeven.Ineenaantalstratenwordtruimtegemaaktomdefietsofhetopenbaarvervoerongehinderdtelatendoorrijden.Opandereroutesishetbelangrijkdatdeautosneldestadinenuitkankomen.Dezehoofd-routes(dezogenaamdeplusnetten)zijnvastgelegdin

    deMobiliteitsaanpakAmsterdam(gemeenteraadjuni2013).

    Wevoerendezekeuzesnuuit:

    1. Gericht voorrang geven aan fiets, openbaar vervoer of auto

    2. Meer ruimte voor de fiets3. Doorstroming OV: investeren in sneller openbaar

    vervoer stad in en stad uit4. Doorstroming autos: vlotte routes om de stad in

    en uit te komen

    3.

    Gericht voorrang geven aan fiets, openbaar vervoer of auto

    Belangrijkeinstrumentenomdedoorstromingteverbeterenzijngebruiksmaatregelen.Ditzijnbijvoorbeeldaanpassingenvanverkeerslichtenofhetinformerenvanweggebruikersopbasisvanactueledoorstromingscijfers.Zozorgenweervoordatdeinfrastructuurvoorelkevervoerswijzeoptimaalwordtbenut.Enkrijgendejuistevervoerswijzenvoorrangopdebelangrijksteroutesvoorfiets,openbaarvervoerenauto.

    Doorontwikkeling Verkeersmanagement en inzet van ICT (m27)

    DedoorstromingvanverschillendevervoerswijzenwordtverbeterddoormeergebruiktemakenvanverkeersmanagementenICToplossingen.Debasisvooreenbetrouwbaredoorstromingvanhetautoverkeerbestaatuithetvoortdurendmonitorenvandeverkeersstromenopdehoofdroutesinenronddestad.Metdezeactueleinformatiewordtvanuitdeverkeerscentraleingegrepenopdeverkeersregelingenopkruispunten.Ditgebeurtnuvooralvoordeauto.Wezettendezeaanpakvoortenbreidendituitnaaranderemodaliteiten.Verderoptimaliserenwedeaanpakdoormeergebruiktemakenvannieuwebrongegevenszoalsbijvoorbeelddereispatronenvanuitapps.Met

    Afbeelding: plusnet fiets, auto en ov

    Doorstroming op de belangrijkste routes

    3.1

    Kansrijk Pilot Lopendwerk Onderzoek

    10 Plusnet fiets. 12 Plusnet auto. 11 Plusnet ov.

    13 Belangrijkste doorstromingsknelpunten fiets, ov en auto.

    46

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 49

    Meer ruimte voor de fiets

    Destadheeftjarenlangflinkgenvesteerdinhetfietsnetwerkmetnvandemeestuitgebreideenfijnmazigenetwerkenterwereldalsresultaat.Amsterdamishierdoorfietsstadnummer1.Doordeaanhoudendegroeivanhetfietsgebruik,steedsgrotere/bredere(bak)fietsen,hettoenemendegebruikvansnellee-bikesendespectaculairegroeivanhetaantalsnorfietsenishetnodigomdedoorstromingopeenaantaldrukkefietsroutesteverbeteren.Eenspecifiekprobleemisdathetaantalsnorfietsensinds2007met275%istoegenomentoteentotaalvancirca30.000.Snorfietsennemenveelruimteophetfietspadinbeslagenzorgenvoorveel(geluids-)hinderenonveiligheid.Daarnaastnemenzeookparkerendeenhoopplaatsin.Circa80%vandesnorfietsersovertreedtdemaximumsnelheidvan25km/uondanksdeforsehandhavingsinzetvandeafgelopenjaren.

    Hetplusnetfiets,hetnetwerkmetdebelangrijkstefietsroutes,isintotaalzon320kilometerlang.Opcirca40kilometervanhetnetwerkzijndefietspadennietbreedgenoegvoorhetgroteaantalfietsers.Ofontbreektzelfseenfietspadwaareenfietspadquaveiligheidwelgewenstis.Erzijnweinigbetrouwbaregegevensbekendoverdefietsrijsnelheden.Maaropdelenvanhetnetwerkmagwordenaangenomendattesmalleofontbrekendefietspadeninvloedhebbenopdekwaliteitvandedoorstromingendeverkeersveiligheid

    deanderewegbeheerdersinderegiowordtgewerktaaninnovatievevormenvanverkeersmanagementenhetgevenvanactuelein-car-reisinformatie.DeAmsterdamseregioiseennationaleproeftuinvoornieuweICT-toepassingen.InsamenwerkingmetAmsterdamMetropolitanSolutionswillenweindenabijetoekomstnogveelmeergebruikgaanmakenvanICT-mogelijkheden(parkeren,fietsenstallingen,laad-enlosplaatsen).

    Snelle routes door betere afstelling van verkeerslichten (m28)

    InlijnmetdeMobiliteitsaanpakAmsterdamkiezenweervooromfiets,openbaarvervoerenautoelkopeenaantalhoofdroutesprioriteittegeven(plusnetten).Ditonderscheidvoerenweookindeafstellingvanverkeerslichtendoor.Ditzalvoorongeveer40%vandekruispunteneeneffectindoorstromingopleveren.Webeginnenbijtiendrukkekruispuntenwaarallehoofdroutessamenkomenenhetmeesteeffectbehaaldkanworden.DitzijnkruispuntenzoalsdeOvertoomConstantijnHuygensstraat,BuitenveldertselaanDeBoelelaanenverkeersknooppuntdeMunt.

    Kruispunt van de week: optimale afstelling van verkeerslichten garanderen (m29)

    Kruispuntenwordenaangepaktomfietsersmakkelijkerdoortekunnenlatenfietsen.Omverschillenderedenen(bijvoorbeeldstoringenofveranderendeverkeersstromen)kandedoorstromingop

    kruispuntennietverlopenzoalsinhetontwerpvandeverkeersregelingwasbedacht.Daarommoetenverkeerslichtencontinuactiefwordengemonitordenbijgesteldomgoedtefunctioneren.Momenteelwordtelkeweekdewerkingvannverkeersregelinggeanalyseerd.Wenoemendithetkruispuntvandeweek.Opbasisvandeanalysewordtderegelinggeoptimaliseerd,zodathetverkeerweerbeterdoorstroomt.Wegaandefrequentievandezeanalysesverhogenengevendaarbijprioriteitaandekruispuntenmetdegrootstedoorstromingsproblemen.

    Meer groene golven instellen (m30)Opeenaantalroutesindestadzijnmetsuccesgroenegolveningesteld.Wevoerendezemaatregelopnogmeerlocatiesin.Ditbetekentnatuurlijkweldatwekeuzesmoetenmaken.Eengroenegolfopdeeneroute,betekentminderdoorstromingopkruisenderoutes.Deomvangvandeverschillendeverkeersstromenisleidendbijdezekeuzes.Perwegdeelisnaderonderzoeknodigomdemogelijkhedenengevolgeninkaarttebrengen.Naeenproefperiodekunnenwebesluitenofwederegelinginstandkunnenhoudenofdatdezemoetwordenaangepast.Devolgendelocatieszijnkansrijk:deVijzelstraattussenhetMuntpleinenhetWeteringcircuit(voorfiets),hetkruispuntNassauplein/Haarlemmerplein(voorfiets),deHaarlemmerweg(voorauto),deStadhouderskadetussendeVanWoustraatendeAmsteldijk(voorauto),deEuropaboulevardbijdeaansluitingmetdeA10(voor

    auto),deWester-enOostertoegang(voorauto),deJanvanGalenstraatbijhetErasmuspark(voorauto)endePrinsHendrikkadeterhoogtevandeIJtunnel(voorauto).

    Aanpassen openingstijden bruggen (m31)Wezijningesprekmetdebranches(beroepsvaartenrecreatievaart)overdemogelijkhedenomdeopeningstijdenvanbruggenaantepassenomzodedoorstromingvoordefiets,hetopenbaarvervoerendeautoteverbeteren.DebelangrijkstevaarroutesdoordestadzijndeKostverlorenvaartendeAmstel.MetnamedebrugopeningenvandebruggenoverdeKostverlorenvaart(zoalsdeOvertoomsesluis)veroorzakenoverlastvoorzoweldeauto,detramalshetfietsverkeer.DeProvincieNoord-HollandwerktaandeontwikkelingvaneenBrugManagementSysteem(alsonderdeelvanhetprovincialeprojectBlauweGolf).Hiermeekanmetrealtime-informatiehetbestemomentvooreenbrugopeningwordenbepaald.Deopeningvanverschillendebruggenwordtzobeteropelkaarafgestemd.WegaaninoverlegmetdebrancheomtekijkenofditsysteemooktoepasbaarisinAmsterdam.

    3. Doorstroming op de belangrijkste routes3.2

    14 Fiets: knelpunten ruimte en drukte.

    48

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 51

    Desnorfietsisindeloopderjarensteedsmeeropeenbromfietsgaanlijken.Nadeverplaatsingvandebromfietsnaarderijbaanin2000zijnwehierdoorweerterugbijaf.AmsterdamheefthetRijkdaaromgevraagdomruimtevoorlokalemaatregelenzoalseenhelmplichtzodatwealsgemeentedesnorfietsveiligvanhetfietspadnaarderijbaankunnenverplaatsen.DitvergrootdeveiligheidvandeAmsterdamsefietserensnorfietserenisooknogeensgunstigvoordeluchtkwaliteitvoorfietsers.Inhetkadervandezeuitvoeringsagendakijkenweinwelkestratendesnelheidkanwordenverlaagdnaar30km/u.Opdezestratenisookhetstrevenomdesnorfietsnaarderijbaanteverplaatsen.Bijeensnelheidvan30km/ukunnenwedesnorfietsimmersveiligzonderhelm(enduszonderdatwehetRijknodighebben)naarderijbaanverplaatsen.Omonduidelijkheid(endusonveiligheid)tevoorkomenishetwelzaakomtezorgendatderouteswaardesnorfietsnaarderijbaangaat,logischzijneneensubstantilelengtehebben.Ditbiedtnoggeenstructureleoplossingmaarisweleeneerstestap.DaarnaastonderzoekenwedemogelijkhedenvaneensnorfietsverbodinbepaaldestratenenpleinenenkijkenwevanuitdeDuurzaamheidsagendanaarhetdoorvoerenvaneenmilieuzonevoor2-taktbrom-ensnorfietsen.Ookzettenweinopslimmerhandhavenen

    voordefietserindespitsperioden.Wenemendevolgendemaatregelenterverbeteringvandedoorstromingendeveiligheidvanfietsers.

    Verbeteren van het bestaande fietsnetwerk (m32)

    Momenteelnemenweallerleimaatregelenomdedoorstromingenveiligheidvanfietsroutesteverbeteren.HiermeewordthetMeerjarenplanFiets2012-2016uitgevoerd.Voorbeeldenzijnhetverbredenvanbelangrijkefietspadenendeaanlegvanvijftienkilometerextraroodasfalt.Erzijnverschillendeprojecteninvoorbereidingofuitvoeringwaarfietsrouteswordenverbeterd.ZowordenervrijliggendefietspadenaangelegdinDeLairessestraat,CornelisKrusemanstraat,Diepenbrockstraat,Wielingenstraat,HobbemakadeenRijnstraat.VerdergaanwedefietsrouteoverdebinnenringendeNieuwezijdsVoorburgwalverbeteren(zieHoofdstuk2:Meerruimte).Voordeoverigeknelpunten,zoalsdeLinnaeusstraat,presenterenweplanneninhetnieuweMeerjarenplanFiets.Somskanmetkleinefysiekemaatregelenaleenforsestapgezetwordenindeverbeteringvaneenroute,anderemaatregelenzijnduurencomplex.Naasthetverbeterenvanbestaandefietsroutesishetooknodigomteinvestereninnieuweverbindingenvoorfietsers(ziehethoofdstukVerbindenvandestad).

    Weesperzijde: een groene fiets- en wandelboulevard (m33)DeWeesperzijdewordteengroenefiets-enwandelboulevard.Destraatisopveelpuntenalaantrekkelijk:eriseenbreedtrottoir,fietserskunnendevollebreedtevandestraatgebruikenendestraatheefteengroenenrecreatiefkarakter.WewillendezekwaliteitenversterkenenwaarborgenvoordelangetermijndoorvandeWeesperzijdeversneldeengroenefiets-enwandelboulevardtemaken.OnlangsheeftStadsdeelOosteenprincipeprofielvoordeWeesperzijdevastgesteld.OnderdeelvandekwaliteitsverbeteringiseenherinrichtingvanhetkruispuntmetdeRuyschstraat.Omdegewenstekwaliteitterealiseren,wordtgefaseerdhetaantalautoparkeerplaatsenverminderd.Ditkanalleenalseradequatealternatieveparkeervoorzieningenzijngevondenindeomgeving.Hiervoorwordto.a.gekekennaardeparkeergarageKohnstamhofenhetbenuttenvanderuimteonderdeTorontobrug.

    Toolbox fietsvriendelijke kruispunten (m34) Dewachtrijenvanoverstekendefietsersbijkruispuntenwordenaangepakt.Doorhettoegenomenfietsgebruikgebeurthetsteedsvakerdatnietallefietsersinnkeerhetkruispuntkunnenoverstekenbijgroenlicht.Dewachtrijblokkeertinveelgevallendekruisendestroomfietsers.Aanpassingenaandeverkeersregelingenaandekruispuntinrichtingmoetendeveiligheidendoorstromingverbeteren.Onlangszijnde

    verkeerslichtenbijhetWeteringcircuitaangepastwaardoordefietserssnellerkunnendoorfietsen.AnderekruispuntendiebinnenkortwordenaangepastzijnWeesperzijdeTreublaan,Mr.VisserpleinJodenbreestraat,CzaarPeterstraatCruquiuskade(Dageraadsbrugnoordzijde)enSarphatistraatZeeburgerstraat(Dageraadsbrugzuidzijde).Bijnogeensvijftienkruispuntenonderzoekenweverschillendemogelijkhedenomdewachttijdenvoorfietsersteminimaliseren.Naeenevaluatievandeeffectenkunnenwedergelijkemaatregelenookinderestvandestaduitvoeren.

    Snorfiets naar de rijbaan (m35)EriseenstructureleoplossingnodigvoordeoverlastenonveiligheiddiedesnorfietsveroorzaaktopdeAmsterdamsefietspaden.Wewillendaaromdatdesnorfietsgeengebruikmeermaaktvanhetfietspadmaarvanderijbaan.Opdebelangrijkstefietspadenisindespits5tot10%vanhetverkeereensnorfiets.Eenforspercentagewanteensnorfietsneemttweekeerzoveelruimteinbeslagalseenfietsenrijdtveelharder(c.a.80%vandeAmsterdamsesnorfietsenhoudtzichnietaandemaximumsnelheidvan25km/u).UitonderzoekvandeStichtingWetenschappelijkOnderzoekVerkeersveiligheid(SWOV)blijktverderdatverkeersongevallenmetsnorfietsersinAmsterdamsterkzijntoegenomen:van275in2007tot689in2012(bijnatweeperdag).Bovendienblijfthetsnorfietsgebruiknogsteedstoenemen.

    50

    3. Doorstroming op de belangrijkste routes

  • Uitvoeringsagenda Mobiliteit 53

    komenwemeteenaanpakvoorhetbeterhandhavenenfaciliterenvanscooterparkeren(geplandvoor2016)vanwegedeoverlastenhinderdiegeparkeerdescootersopveelplekkenveroorzaakt.

    Investeren in sneller openbaar vervoer stad in en stad uit

    In2017zaldeeerstemetrooverdeNoord/Zuidlijnrijden.Hiermeewordtdemetronogmeerderuggengraatvanhetlokaleenregionaleopenbaarvervoernetwerk.DeNoord/Zuidlijnzorgtnietalleenvooreenbelangrijkeensnellenieuweverbindingindestad,hetbiedtookkansenomderestvanhet(bovengrondse)netwerkteoptimaliseren.ZiehethoofdstukMeerRuimte.Zoverbetertdedoorstromingindestadenkomterruimtevrijvooranderefuncties.Totslotmakenaanpassingeninroutesenintensiteitenvantramsen(streek-)bussenhetookmogelijkomdeaantrekkelijkheidvandeopenbareruimteteverbeterenopdelocatieswaarditprioriteitheeft(ziehethoofdstukMeerRuimte).

    HetzwaartepuntinhetgebruikvanhetopenbaarvervoerinAmsterdam