DHV magazine Raadwerk juni 2009

Juni 2009

UitgaveDHV BV

RedactieMariken Broekhoven

Maurice HermensMaurits Malherbe Sandra van Pernis

E [email protected] 040 - 2509282

Tekstir. Remco de Boer

Marketing Communicatie

VormgevingT2 Ontwerp, Den Haag

www.dhv.nl/bouw

Duurzaam bouwen DHV centraal op PROVADAOok dit jaar is DHV aanwezig op de PROVADA,de grootste vastgoedmanifestatie van Neder-land. Van 16 tot en met 18 juni is deAmsterdamse RAI weer hét ontmoetingspuntvoor iedereen die zich professioneel met vast-goed bezighoudt. Het thema van de DHV-standis ‘Balanceren in de stad’. DHV toont integraleoplossingen die de behoefte aan woningen enkantoren, en de roep om meer groen enleefbaarheid, met elkaar verbinden. Diverseexperts geven tijdens de beurs in de DHV-standhun visie op dit thema. Externe sprekers zijnonder meer Hamit Karakus (wethoudergemeente Rotterdam), Marco Huibrechtse(directeur PARK4ALL), Marten Wassmann (part-ner Benthem Crouwel Architekten) en SybillaDekker (oud-minister VROM). Kijk ook opwww.dhv.nl/agenda.Informatie: [email protected]

Akoestisch ontwerp voor Taiwanese theatersOffice for Metropolitan Architecture (OMA)heeft eerder dit jaar het ontwerp voor het TaipeiPerforming Arts Centre gepresenteerd. DHVverzorgt het akoestisch ontwerp van dit nieuw-ste Taiwanese cultuurcomplex, met in totaaldrie theaters. Beweegbare plafondelementenzorgen voor een variabele akoestiek: hetgeluidsvolume en de nagalmtijd kunnen een-voudig worden aangepast. Daardoor is hetGrand Theatre (1500 zitplaatsen) straks zowelgeschikt voor drama als voor opera. Dat is bij-zonder, beide vragen namelijk om een heelandere akoestiek. De drie theaters zullen zowelafzonderlijk als samen gebruikt kunnen wor-den. DHV maakt dit mogelijk met optimalegeluidsisolatie tussen de zalen: flexibelewanden zorgen ervoor dat voor verschillendeindelingen de benodigde isolatiewaardenworden gehaald én de circulatie binnen hetgebouw gewaarborgd blijft.Informatie: [email protected]

Energiescan: provinciehuis Zeeland kan CO2-neutraalHet provinciehuis van Zeeland (Middelburg) is metrelatief kleine aanpassingen CO2-neutraal temaken. Dat is de belangrijkste conclusie van eenuitgebreid energieonderzoek door DHV. De ener-giehuishouding in de achttien gebouwen kan zoworden aangepast dat er geen CO2 meer in deatmosfeer komt, of dat deze wordt gecompen-seerd. Voor dat laatste is een windturbine aan dekust voldoende. Vijftien van de onderzochte pan-den zijn onderdeel van het zogenoemdeAbdijcomplex. Ook de twaalf monumenten binnenhet Abdijcomplex zijn eenvoudig te upgraden,onder meer met behulp van betere isolatie, ener-giezuinige verlichting en betere inregeling van kli-maatinstallaties. Nieuwe, schone energie kan in debodem worden gewonnen. Voor deze geothermiewordt warmte op 2 tot 4 kilometer diepte ‘geoogst’en gebruikt voor de bestaande energievoorziening.Aanleiding voor de DHV-energiescan is het strevenvan de provincie Zeeland om in 2012 volledig CO2-neutraal te zijn. Provinciale Staten bespreken hetonderzoek begin juni.Informatie: [email protected]

Campus Eindhoven bespaart15% op bedrijfsmiddelenDe High Tech Campus Eindhoven (HTC) is eentechnologiecentrum van ca. 390.000 m2 op hetterrein van het voormalige Philips Natuur-kundig Laboratorium. Het complex huisvest eengrote verscheidenheid aan high tech-bedrijvendie samenwerken bij de ontwikkeling vannieuwe technologieën. DHV is preferred sup-plier voor het assetmanagement. De adviseursen ingenieurs van DHV kennen de kern-activiteiten van HTC door-en-door en leverendiensten op het gebied van gebouwen,techniek, infrastructuur en vergunningen. DHVheeft onlangs haar projectaanpak in de supplychain herontwikkeld. Dankzij de nieuwe aanpakbespaart HTC nu 15% op haar bedrijfsmiddelen.De projectaanpak wordt ondertussen ook bijandere DHV-projecten toegepast.Informatie: [email protected]

OpdrachtgeverOntwikkelingsbedrijf [email protected]

Altijd een oplossing verder

Advies- en ingenieursbureau

dhv.nl/bouw

Transformatie voor technologiebedrijf AvantiumHaagse Hogeschool Delft in uitvoeringOnderzoek kantoortrends voor JuBiDuurzaamheidslabel G naar A Hoofdkantoor DHV

RRaaaaddwweerrkkDHV is een internationaal advies- en ingenieurs-

bureau dat diensten verleent en duurzame

oplossingen aanbiedt in de markten Bouw en

Industrie, Mobiliteit, Luchthavens, Ruimtelijke

Inrichting en Milieu, en Water. Raadwerk gaat

over de aantoonbaar betere gebouwen van DHV.

Het werk wordt gekenmerkt door conceptuele

eenvoud, efficiënt materiaalgebruik en de toe-

passing van innovatieve technieken. Iedereen

kijkt over de grenzen van het eigen vakgebied en

werkt in teamverband aan solide, duurzame

oplossingen.

Op 14 april was het zover: de eerste voorstelling in de nieuwe zaal vande Amsterdamse Stadsschouwburg. De uitbreiding balanceert op eenheel klein grondvlak. Een zeer complexe opgave, waarvoor een uiterstdoeltreffende constructie is ontworpen.

De uitbreiding is groter dan alleen de nieuwe schouwburgzaal.

Zo is het aangrenzende poppodium De Melkweg uitgebreid en zijn er

twee repetitieruimten, een foyer en kantoren gemaakt, in totaal

7200 m2 bvo.

Het beschikbare grondvlak was slechts 870 m2. Ondanks de totaal-

hoogte van 38 meter waren er daarom naar drie kanten forse uit-

kragingen nodig. Zo hangt de 4,2 meter hoge foyer op de vierde

verdieping maar liefst 10 meter over de Lijnbaansgracht.

Een relatief lichte constructie houdt alles in de lucht. Tot 13 meter

boven het maaiveld is dat een combinatie van staal en beton, daar-

boven is alles staal. Twee stalen wanden vormen de ruggengraat.

De constructie heeft een volledig driedimensionale krachtswerking.

Ook onder de grond was er nauwelijks ruimte. De palen van de panden

die er stonden, zitten in een waterafsluitende kleilaag en mogen

daarom niet worden verwijderd. DHV maakte daarop een fundering

waarvan de palen precies tussen de restanten door laveerden.

De officiële opening van de uitbreiding is op 1 juni.

Uitbreiding Stadsschouwburg Amsterdam opgeleverd

SSttaaddsssscchhoouuwwbbuurrgg bboouuwwtt ‘‘vveeeell’’ oopp ‘‘wweeiinniigg’’

OpdrachtgeverStadsschouwburg Amsterdam ArchitectJonkman en [email protected]

OpdrachtgeverOntwikkelingsmaatschappij

Spuimarkt CVArchitect

Bolles + Wilson, MünsterInformatie

[email protected]

DDHHVV oonnttwwiikkkkeelltt mmeeeettmmeetthhooddee vvoooorr vvaassttggooeedd ggeemmeeeennttee RRootttteerrddaammRotterdam brengt al zijn vastgoed bij één partij onder – het OBR. Daarmee wordt dit gemeen-telijke ontwikkelingsbedrijf een van de grootste vastgoedbeheerders van Nederland.Onderhoudsspecialist DHV helpt om de 4000 objecten eenduidig in kaart te brengen.

Efficiënter en klantgerichter beheer van het

eigen vastgoed, dat is de drijfveer achter

de Rotterdamse mega-operatie. Met OBR

als centrale spil kunnen de vele diensten

en deelgemeenten

zich voortaan weer

met hun kerntaak

bezighouden.

Reinigingsdienst

Roteb was begin

vorig jaar de eerste

die zijn vastgoed

– 60 objecten –

overdroeg. In twee

jaar tijd zullen in

totaal 2000 gebou-

wen en objecten volgen; van kantoren en

woningen tot sportaccommodaties, wijk-

centra en musea.

Maar hoe beoordeel je al die zeer uiteenlopen-

de objecten? En hoe kijk je objectief naar de

staat van onderhoud? Precies dát is een

specialiteit van DHV. Reden voor OBR om DHV

opdracht te geven voor de uitwerking van

Conditiemeting als objectieve onderhouds-

methode.

Daarvoor combineert DHV kennis op het

gebied van renovatie en onderhoud, maar ook

van nieuwbouw. Dat daar steeds meer vraag

naar is, bleek vorig jaar toen de gemeente

Nijmegen het onderhoud van al haar vastgoed

aan DHV uitbesteedde.

Winnaar Nederlandse Raad voor Winkelcentra (NRW) Jaarprijs 2009:

SSppuuiimmaarrkkttDDeenn HHaaaagg

DHV renoveert zijn hoofdkantoor in Amers-foort. Daardoor gaat het duurzaamheids-label van G nú naar A stráks. Die hoogsteclassificering wordt gehaald door een combinatie van innovatie, inspiratie en...integratie.

Duurzaamheid was nauwelijks een punt toenhet kantoor werd gebouwd. Nu, bijna veertigjaar later, wél. Toch is duurzaamheid geendoel op zich. Maximale prestaties binnen derandvoorwaarden, daar gaat het om.Integratie is daarvoor een eerste vereiste –van architectuur, techniek en comfort.Zo ontwikkelde DHV speciaal voor dit projecteen ‘dynamische brandcompartimentering’.

Daarvoor komen alleen aan de rand van dekantoortuinen en de centrale hal in hetplafond nozzles die bij brand onder druk eenwaterscherm spuiten. Dit houdt vuur en rookvolledig tegen. Fysieke brandscheidingen inde kantoortuinen zijn daardoor niet nodig.Hetzelfde geldt voor een kostbare en ‘lelijke’sprinklerinstallatie. En omdat de vele sprinklerleidingen achterwege blijven, blijfter tussen vloer en plafond precies voldoenderuimte over voor de nieuwe klimaatinstalla-ties. De bestaande, gebaseerd op ‘lucht’,worden vervangen door een systeem datkoelt en verwarmt met water.Ook de huidige houten gevel – met daarinenkel glas – wordt vervangen. De nieuwe

gevel met dubbel glas maakt de huidige fancoil-units overbodig; deze komen dus tevervallen. De uitvoering start nog dit jaar.Tijdens die operatie blijft het gebouw gewoonin gebruik. Eind 2010 is de oplevering.

DDuuuurrzzaaaamm rreennoovveerreenn

HHooooffddkkaannttoooorr DDHHVV hhaaaalltt hhooooggssttee dduuuurrzzaaaammhheeiidd

WINNAARNRW-JAARPRIJS 2009

OpdrachtgeverDHV

[email protected]

Foto: digidaan.nl

De bovengrondse garage is een van de

eyecatchers van de 500.000 m2 grote uit-

breiding van het vliegveld. NACO, onderdeel

van DHV, helpt het Amerikaanse architecten-

bureau KPF Londen bij hun ontwerp;

constructeurs van DHV engineeren de

garage. Eigenlijk doet het woord ‘garage’ geen

recht aan de 300 x 500 meter grote ovale

constructie. Een golvende overkapping lijkt er

losjes overheen gedrapeerd, hier en daar

‘waait’ hij aan de randen wat op door de

woestijnwind. Vooral die 40 meter brede

buitenring trekt de aandacht. Het binnen-

gebied daarentegen is net zo efficiënt, repete-

rend en logisch als een Nederlandse garage:

betonkolommen (stramien: 18,1 x 9 meter),

betonbalken en kanaalplaatvloeren. Dankzij

die eenvoud is er extra budget voor de op-

merkelijke buitenring. Hier geen orthogonale

kolomstructuur maar een radiaal stelsel,

terugspringende vloeren en schuine kolom-

men onder verschillende hoeken. DHV heeft

de volledige constructie in 3D getekend.

Alleen zo was de complexe architectonische

structuur te begrijpen én de constructie goed

in beeld te brengen. Aan het ontwerp van de

parkeergarage wordt momenteel de laatste

hand gelegd.

De ministeries van Justitie en van Binnenlandse Zaken enKoninkrijksrelaties verhuizen naar één gezamenlijk nieuw gebouw.Onlangs is de bouw daarvan gestart. DHV deed onderzoek naar eencruciaal – maar op het eerste gezicht onzichtbaar – onderdeel van hetcomplex.

De kern van huisvesting is niet het gebouw, maar de mensen die er

werken. Of beter gezegd: de manier waaróp ze met elkaar werken. Een

goed gebouw faciliteert die processen optimaal en zorgt zo voor een effi-

ciënte organisatie en tevreden medewerkers. Maar wat is ‘optimaal’,

vroeg de projectdirectie van de ministeriële nieuwbouw (PNJB) aan DHV.

Wat is de mening van experts over kantoorhuisvesting? Wat doet de

markt, welke werkplekconcepten zijn er? En hoe veranderen die in de

tijd? De antwoorden gaf DHV in slechts vier weken. In die periode zijn

twintig recente gebouwen en concepten gebenchmarkt. Ook zijn

experts geïnterviewd over ontwikkelingen op het gebied van onder

andere duurzaamheid, communicatie en maatschappelijke veranderin-

gen. Op basis van onder meer dit onderzoek kunnen de ministeries nu

een gefundeerd besluit nemen over het toe te passen kantoorconcept.

Welke dat wordt is in 2012 te zien, als het gebouw klaar is.

Vestiging Haagse Hogeschool (Delft) in uitvoering

‘‘OOnnzziicchhttbbaarree’’ bbaallkkeenn ddrraaggeenn DDeellffttssee hhooggeesscchhooooll

Transformatie bedrijfsgebouw (Amsterdam) opgeleverd

MMaakkee--oovveerr mmaaaakkttbbeeddrriijjffssppaanndd ttoott hhiigghhtteecchh--llaabb

OpdrachtgeverSchiphol Real EstateArchitectarchitectenbureau [email protected]

Natuurlijk krijgt de school een scala aan

duurzame voorzieningen, zoals zonnecellen

en windturbines. Maar minstens zo duur-

zaam is het gebruik van een bestaande

constructie. De 12.000 m2 grote nieuwbouw

komt namelijk op de kelder van een voor-

malig gebouw van de TU Delft te staan.

De 20 x 130 meter grote betonconstructie

wordt zowel functioneel als constructief

hergebruikt. Dat laatste is lastiger dan het

lijkt. Na de sloop van de bovenbouw wil zo’n

kelder door de waterdruk namelijk omhoog.

Tijdelijk verzwaren is mogelijk, maar duur.

Constructeurs van DHV losten het op door

de nieuwe en de oude constructie te laten

samensmelten – letterlijk.

Een nieuwe 80 tot 100 cm dikke laag beton

houdt de kelder op zijn plaats. Een aantal

stroken in deze ‘plak’ zijn voorzien van wape-

ning. Feitelijk zijn zo onzichtbare balken

gemaakt. Deze dragen een aantal nieuwe

kolommen die dwars door de oude kelder

prikken en die niet precies boven een

bestaande funderingspoer staan.

Ook bovengronds kent het gebouw het

nodige vuurwerk. Zo veroorzaken de schui-

ne, mikado-achtige kolommen bij de entree

flinke spatkrachten. Het in bedwang houden

daarvan is geen sinecure. Die taak wordt

verzorgd door de begane grondvloer, de

vloer van de tweede verdieping en de

schuine tribunewand die beide met elkaar

verbindt. DHV ontwikkelde niet alleen dit

subtiele constructieve evenwicht, maar

berekende ook de technische en financiële

haalbaarheid van de windturbines en gaf

trillingsadviezen tijdens de uitvoering. Het

eindresultaat is vanaf dit najaar te zien.

Alles aan het Nederlandse technologiebedrijf Avantium is hightech.Het bedrijfspand dat deze Shell-spin-off er sinds 2007 bij huurt, wasdat zeker niet. Onder het motto ‘het dak op’ is het gewone gebouwgetransformeerd tot buitengewoon laboratorium.

De 140 medewerkers van Avantium ontwikkelen onder meer nieuwe

biobrandstoffen en geneesmiddelen. Dat doet het bedrijf zo goed dat

twee jaar geleden meer vierkante meters nodig waren. En waar kan dat

eenvoudiger dan bij de ‘buren’?

De twee verdiepingen van het aangrenzende pand in Amsterdam

hádden een kantoorfunctie en hebben dat nu weer. Maar de begane

grond (1200 m2) was alleen geschikt voor lichte industrie. Toch huizen

daar nu negen laboratoria: twee grote, twee middelgrote en vijf kleine.

Behalve een grondige bouwkundige ingreep waren er vooral veel

technische installaties nodig om aan de ruimtecondities en voorzienin-

gen te voldoen. Opstellingsruimte daarvoor was er niet, althans niet

in het gebouw. Die is schaars en dus duur. DHV zette ze daarom op

het dak.

De labs en de broodnodige installaties zijn nu verbonden door verticale

kanalen. Bestaande schachten zijn daarvoor vergroot, een nieuwe is

extra gemaakt. Twee hórizontale doorbraken verbinden het bestaande

en het vernieuwde pand.

De installaties van beide zijn weliswaar gescheiden, maar een gebouw-

beheerssysteem zorgt er straks voor dat de klimaatsystemen toch als

één geheel functioneren – net als de gebouwen zelf.

De nieuwe vestiging van de Haagse Hogeschool in Delft heeft een brandende ambitie: hetduurzaamste onderwijsgebouw van Nederland worden. Constructief zal dat zeker lukken.DHV gebruikt als fundament namelijk een oude kelder.

DHV adviseert ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

‘‘HHuuiissvveessttiinnggssaaddvviieess oopp mmaaaatt’’bbaassiiss vvoooorr eeffffiicciiëënnttee oorrggaanniissaattiiee

Ruimtelijkheid is in P22 de hoofdrolspeler;

cepezed wilde zo min mogelijk kolommen,

zo veel mogelijk glas en zo hoog mogelijke

ruimten. Dat laatste viel niet mee: de ver-

diepingshoogte kon maar 3,9 meter zijn, in

verband met de maximale bouwhoogte op

het vliegveld.

Toch is de vrije hoogte nu 2,9 meter. Het

volledige pakket aan constructie, installatie,

leidingen, klimaatplafond en vloerafwerking

‘perste’ DHV namelijk in precies 1 meter – heel

weinig gezien de opvallend grote stramien-

maat van de prefab betonkolommen: 16,2 x 7,2

meter. Geïntegreerde stalen liggers maken

van de 40 cm dikke kanaalplaatvloeren een

vlakke vloer. Voor de klimaatplafonds en

leidingen daaronder is slechts 48 cm beschik-

baar – dat past precies. Maar bij de centrale

ruggengraat van het gebouw is dat te weinig.

In deze drukke zone met onder meer de verti-

cale schachten is meer ruimte nodig. Door de

overspanning hier niet 16,2 maar 10,8 meter te

maken, kan de kanaalplaat hier 26 cm zijn.

De 14 cm die zo wordt gewonnen, is precies

genoeg om leidingen elkaar te laten kruisen.

P22 telt zeven bouwdelen met in totaal

37.000 m2 kantoor op een tweelaagse onder-

grondse parkeergarage (25.000 m2). Microsoft

heeft de helft van het gebouw in gebruik als

hoofdkantoor in Nederland.

Het nieuwe kantoorverzamelgebouw P22 op Schiphol heeft heel gróte overspanningen en tocheen heel bepérkte constructie. Dankzij het integrale ontwerp wordt iedere constructie- eninstallatiecentimeter namelijk maximaal benut.

OpdrachtgeverProjectdirectie NieuwbouwJustitie en BZK (PNJB) [email protected]

De trendsettende werkplekkenbij kantoor van Microsoft(Schiphol) waren onderdeel van de benchmark.

Nieuwbouw parkeergarage Abu Dhabi in voorbereiding

PPaarrkkeeeerrggaarraaggee ‘‘wwaappppeerrtt’’iinn wwaarrmmee wwooeessttiijjnnwwiinnddOpdrachtgever

Haagse HogeschoolArchitect

Royal Haskoning ArchitectenInformatie

[email protected]

OpdrachtgeverSCADIAArchitectKPF [email protected]

Gebogen glas is in de bouw een uit-zondering; ronde gevels zijn meestalgewoon opgebouwd uit rechte ruiten.Maar in Amsterdam staat nu een pavil-joen waarin het glas niet alleen échtrond is, maar ook een verrassendeextra functie heeft.

Het paviljoen dat Cepezed ontwierpvoor restaurant & bar JinSo is dénieuwe blikvanger van de ArenaBoulevard: een ovaal van 30 bij 43 meter en 12 meter hoog. De con-structie bestaat uit stalen kolommenen een betonnen ovale omloop.De eveneens ovale deltaligger steunthet tweeënhalve meter hoge ETFE-luchtkussendak. En dan is er nog het

glas: isolatieglas, geleverd door BRS,dat veel meer is dan alleen maarmooi. Tijdens de bouw zijn de platennamelijk met sterke zuigers ‘koud’ inde vorm van het ovaal gebogen.Stalen profielen op de gevelstijlenzorgen dat ze op hun plek blijven. Dekracht die het glas daardoor op degevel uitoefent, maakt dat deze per-manent ‘onder spanning’ staat. Door

die spanning kan het gebouw nietvervormen en is daarmee stabiel, zoberekende DHV, de constructeur vanhet paviljoen. De drie aangebrachtestabiliteitskruizen zijn nu alleen nognodig voor bijzondere situaties. Het isdan ook slechts een kwestie van tijdvoordat deze achterwege kunnen blijven en het glas de stabiliteit hele-maal alleen verzorgt.

OpdrachtgeverAvantium Technologies

[email protected]

Kantoorverzamelgebouw P22 (Schiphol) opgeleverd

RRuuiimmtteelliijjkkhheeiidd iinn ddee hhooooffddrrooll ddoooorr iinntteeggrraaaall oonnttwweerrpp

JinSo-paviljoen (Amsterdam) opgeleverd

GGllaass hhoouuddtt rroonnddssttee ggeebboouuww vvaann NNeeddeerrllaanndd ‘‘oonnddeerr ssppaannnniinngg’’

OpdrachtgeverSojin HoldingArchitectarchitectenbureau [email protected]

Parkeergarages zijn meestal sober en praktisch, zeker in Nederland. Zo niet in Abu Dhabi. Daarmag – nee móét – de nieuwe garage van het International Airport ook mooi zijn. DHV zorgt dathet nieuwste visitekaartje van het emiraat lijkt te wapperen in de woestijnwind.

Foto: kantoor Microsoft

DHV magazine Raadwerk juni 2009

Documents

Transcript of DHV magazine Raadwerk juni 2009