Denken met je Hart

Beja Pingnet

Beja Pingnet2

Denken met je Hart

• Wat versta jij hieronder ?

Waar denk jij dan aan ?

Beja Pingnet3

Denken met je Hart

• Hoofd en Hart– bij elkaar brengen

• Denken en Voelen– Denken met aandacht voor je gevoelens;

met de wijsheid van je Hart– Voelen, omgaan met gevoelens

op een verstandige manier

• Gezond denken en Gezond voelen

Beja Pingnet4

Denken met je Hart

• Omgaan met gevoelens – Van jezelf en van anderen

• Emotionele Intelligente– Daniel Goleman, 1996– Emoties als sleutel tot succes

Beja Pingnet5

Emotionele IntelligenteDaniel Goleman

• Zelfbewustzijn• Zelfbeheer Jezelf• Zelfmotivatie

• Empathie• Sociale en Relationele Anderen

Vaardigheden

Beja Pingnet6

Basisconcept 1

• Denken, • Voelen, Lichaam

– veel aandacht voor het denkenin onze westerse wereld

– zoals een ijsberg

Denken

Voelen Lichaam

Beja Pingnet7

Basisconcept 2

• We leven in relatie, én in een contexten dus beïnvloeden we elkaar altijd

Beja Pingnet8

Basisconcept 3

• ik zie, ik denk, ik voel, ik doe

dikwijls onbekend bekendbekend

Gebeurtenis

Gedachte

GevoelNeiging

Gedrag

Denken VoelenLichaam

keuze

keuze

Beja Pingnet9

Emotionele IntelligenteDaniel Goleman

• Zelfbewustzijn

• Zelfbeheer Jezelf

• Zelfmotivatie

Beja Pingnet10

Zelfbewustzijn

• Wat is zelfbewustzijn

volgens jou ?

Beja Pingnet11

Zelfbewustzijn

• Lichaam– Lichamelijke gewaarwordingen– Luisteren naar je lichaam

• Gevoelens– Hoe voel jij je nu ?– Waar in je lichaam voel je dat ?

• Gedachten over– Je lichaam en je gevoelens– Veroordelingen en taboes

Voelen doe je in je lichaam

Beja Pingnet12

Zelfbewustzijn

• Gedachten over gevoelens– Welke gedachten heb jij van thuis uit

meegekregen over gevoelens ?– Welke gevoelens mochten er wel zijn ?

Welke niet ?

• Gedachten over je lichaam– Welke gedachten heb jij van thuis uit

meegekregen over lichamelijkheid ?

Beja Pingnet13

Zelfbewustzijn

• Daniel Golemaneen parallelle bewustzijnsstroom:

bewustzijn van gevoelens, lichamelijke signalen,

gedachten en oordelen over gevoelens,neigingen en gedragingen,

en het effect daarvan op anderen

• Zelfbewustzijn is geen Zelfgerichtheid

Beja Pingnet14

Zelfbewustzijn

• Hoofdgevoelens ?– Boos, bang, blij en bedroefd

• Aangename en vervelende gevoelens ?– Positieve en negatieve gevoelens

Beja Pingnet15

Zelfbewustzijn

• Gevoelens die je echt niet wil ?

• Gevoelens die je soms overspoelen ?

Beja Pingnet16

Zelfbewustzijn

• Wat is een gevoel ? – een gevoel is een gevoel, geen feit

– komt en gaat, zoals wolkentenzij we dat gevoel vasthouden

– is niet waar of niet onwaar, het is er

– een gevoel is als een boom, het is handig om er rekening mee te houden

– een gevoel is er om gevoeld te wordenniet om iets mee te doen

Beja Pingnet17

ZelfbewustzijnOmgaan met lastige gevoelens

• Hoe doen we dat gewoonlijk ?

• Waar komt dit vandaan ?• Bepaald door cultuur, opvoeding ?•

Vbn: Babel, kinderen, petekind

• Kan het ook anders ?

Ontkennen Overspoeld worden

Vechten Slachtoffer

Beja Pingnet18

Zelfbeheer

• Beheren ≠ Beheersen

• Goleman citeert Aristoteles

Het is gemakkelijk genoeg om kwaad te worden,

maar kwaad worden op de juiste persoon, in de juiste mate, op de juiste tijd,

om de juiste reden, en op de juiste manier; dat is niet gemakkelijk.

Beja Pingnet19

ZelfbeheerOmgaan met lastige gevoelens

• Kan het ook anders ?

Ontkennen Overspoeld worden

Vechten Slachtoffer

Waarnemer(zonder oordeel)

Keuze

• kijken van op afstand• in helicopter zitten• metapositie

Niet: ge moet niet bang zijn,ge moet relativeren

Wel: ik ben bang, en ik zie dat ik bang benen dat is relativerend

Beja Pingnet20

Zelfbeheer - Waarnemer zijn

• Hoe doe je dat ?– gevoel er laten zijn, gevoel toelaten

en jezelf er niet door laten overspoelen– jezelf observeren, jezelf bezig zien– eruit stappen = keuze, wilsbesluit– zelf het stuur in handen nemen,

zodat jij stuurman of stuurvrouw benten niet je gevoelens

Beja Pingnet21

Zelfbeheer - Waarnemer zijn• Hoe stap je uit gevoelens ?

– dagelijkse discipline• meditatie, relaxatie, joga, eutonie• wandeling in de natuur, op jouw manier,

zie je dat de zon schijnt ?– in bepaalde situaties

• actief iets anders doen, vb angst je aandacht op iets anders richten

• time-out nemen, vb. ruzie

• Oefening baart kunst – je leert met vallen en opstaan, – een leerproces, geduld en mildheid

Beja Pingnet22

Zelfbeheer

• Gevoelens dragen– Niet : beschuldigingen, verwijten,

lading naar de ander,jij moet voor mij zorgen,de ander willen veranderen

• Gevoelens verwoorden– Ik-boodschappen

• Gevoelens toe-eigenen– Dit is mijn verlangen, en

je hoeft het me niet te geven

Beja Pingnet23

Verlangen – Eisen - Dwingen

Uit: Liefde is het Antwoord, Dr. Gerald Jampolsky

Beja Pingnet24

Zelfbeheer

• Gevoelens en Gedachten– Gevoel is gevolg van gedachte– Ze horen bij elkaar, zoals

twee kanten van een muntstuk

• Verlangen– Onder kwaadheid, verdriet en angst

zit gewoonlijk een diep verlangen– Wat is je onderliggende verlangen ?

Wat wil je eigenlijk van de andere ?

Beja Pingnet25

Zelfbeheer

• Gezond voelen, kan ik …– mijn gevoelens dragen ?– mijn gevoelens, verlangens verwoorden ?– mijn gevoelens toe-eigenen ?

• Gezond denken, is dit …– mijn helder denken, mijn gezond verstand ?– nog steeds geldig voor mij, of eerder

een oud patroon, een norm of een gewoonte ?– ‘ok’ voor mijn lichaam ?

Beja Pingnet26

Zelfbeheer - Keuze

• Probleem of Uitdaging ?– crisis of kans ? keuze

• Houding belangrijker Inhoud– inhoud = wat er gebeurt, feiten

= mogelijk geen keuze– houding = hoe ga je ermee om ?

= hier heb je altijd een keuze

Beja Pingnet27

Keuze

Uit: Liefde is het Antwoord, Dr. Gerald Jampolsky

Beja Pingnet28

Kijken

Uit: Liefde is het Antwoord, Dr. Gerald Jampolsky

Beja Pingnet29

Zelfmotivatie

• Zelfmotivatie– Wat drijft jou ? Wat doe je graag ?– Waar zit jouw bezieling ?

• Zelfsabotage– Hoe saboteer jij jezelf ?– Drie grote categorieën:

• ik moet perfect zijn• ik moet altijd lief zijn• het zal wel weer mislukken

Beja Pingnet30

Empathie• Inlevingsvermogen

– in de schoenen van een ander gaan staan, kijken met de bril van de ander, meeleven met, aandacht voor gevoelens

– let op dat je daar niet te ver in gaat,mee in de put gaan zitten, werkt niet

• Actief Luisteren

afstand confluentieempathie

Beja Pingnet31

Sociale Vaardigheden

• Intentie– Wil je je gevoel of je mening dumpen ?

Of wil je de relatie bevestigen ?– Wil je dat de ander iets doet voor jou ?

Of kan jij jezelf dragen ?

• CommunicatieregelsOIGA O = observatie: ik zie, ik hoor

I = interpretatieG = gevoelA = appèl, de vraag, het verlangen

Beja Pingnet32

Relationele Vaardigheden

• RelatieWel: Een relatie bestaat uit 2 aparte

individuen met elk een eigen meningNiet: 2 mensen met dezelfde meningVergelijk: welke brug is de stevigste ?

Beja Pingnet33

Relationele Vaardigheden

• Relatie: halen of stralen ?Halen = je tekorten aanvullenStralen = je overvloed delen

Uitdaging:Kan ik, wat ik bewonder in een ander in mezelf ontwikkelen ?

Beja Pingnet34

Leven in het Nu

Uit: Liefde in het Antwoord, Dr. Gerald Jampolsky

Beja Pingnet35

Leven in het Nu

Uit: Liefde in het Antwoord, Dr. Gerald Jampolsky

Beja Pingnet36

Opdrachten

• Lichaam– Hoe voel jij je nu in je lichaam ?

En waar in je lichaam voel je dat ?– Welk is een bekend signaal van jouw

lichaam ?

• Gevoelens– Welke gevoelens mogen er niet zijn van jou ?– Welke gevoelens overspoelen jou ?

• Gedachten– Welke gedachten of voor-oordelen

heb jij over gevoelens ?

Beja Pingnet37

Opdrachten

• Gedachten en Gevoelens– Welke gedachte veroorzaakt dit gevoel ?

• Verlangens– Wat is het verlangen onder

kwaadheid, verdriet of angst ?– Wat wil je eigenlijk van de ander ?

• Waarnemer– Welke manieren ken jij om

afstand te nemen van je gevoelens ?

Beja Pingnet38

Lectuur• Daniel Goleman

– Emotionele Intelligentie

• Jeanne Segal– Werkboek Emotionele Intelligentie

• Dr. Gerald Jampolsky en Dr. Diane Cirincione– Liefde is het Antwoord, – Verander je denken, verander je leven

• Harriet Lerner– Dans van Woede

• Marc Buelens en Ann Vermeiren– Zelfzorg of Beter zorgen voor jezelf

• Paula van Lammeren en Rianne van Rijsewijk– Geïnspireerd leven en werken

• Hans Knibbe– Rusten in Zijn – Zijn en Worden

Denken met je Hart

DankjewelBeja