12,50

Alfred Jarry (Laval, 8 september 1873 - Parijs, 1 november 1907) vond

de Patafysica uit als een wetenschap die de metafysica wenst te

overstijgen en niet langer gelooft in de veralgemeningen binnen

ons denken: alles is een uitzondering en achter niets hoeft een regel

of wetmatiheid gezocht te worden. De Patafysicus gelooft dan ook niet

in de vooruitgang, zoekt evenmin naar oplossingen, tenzij denkbeeldige,

en zal nooit waarheden claimen. ...MDd [Museum Doordacht 9- 2010, p. 71.]

d

s

in de war

Een schaamteloze zucht naar War

Het warkruid kruipt door de bloedbaan van breinen,terwijl de warmoezenier zijn groenten kweekt.De warteltalie zwemt in de war,waar een oogbout door een schalm steekt.Ik schrijf onze namen in een oude kwar,wijl in de warbak het aas nog het leven viert,lees Hans Warren tussen warrelend stofen erken mijn warhoofd met warkruid versierd.

Wars van alles huil ik zeven dag onweeren zoek verward naar houvast in een glas.Het vocht stuurt dwars mijn brein naar allesen nog wat, zwart is niet mijn sas.Kwark herbergt verwarringen dwarrelend gaan mijn hersenswarrelen tussen warbak en warmoezerij.Zware tijden wachten vriendenhet warmoeskruid rukt op in rij.

Ontwar mijn blinde vlekkenoh meester van de heilige Kwaren strijd met mij tegen de verwarringvan mijn schaamteloze zucht naar War.

onder auspiciën

van st. oog 4]

Veel van de woorden uitdrukking die wij gebruiken gaan terug op zeeroude gebruiken, volken en namen van mensen. Vooral uit de periodevan de klassieke oudheid stammen veel van dergelijke uitdrukkingen.Een aantal is rechtstreeks ontleend aan de Bijbel, maar andere hebbenkennelijk de tand des tijds overwonnen. Sommige woorden wordensamenlevingsbreed gebruikt, andere lijken voorbehouden aan mensendie er hun status mee willen beklemtonen. Mensen die zeggen dat zezich tussen Scylla en Charybdis bevinden, gaan er doorgaans niet vanuit dat hun toehoorders dit begrijpen en daarmee voelen zij zichboven hen verheven. Laconiek, van Laconiërs, die zich net als de Spartanen in de omgang

kort en bondig uitdrukten; in ons taalgebruik staat laconiek vooral voor gemakzuchtig

Kolossale afmetingen, van de Kolos van RhodosSardonische grijns, van de koning van Sardos (Herakles), die zijn

naam gaf aan het eiland Sardinië; waarschijnlijk had hij een ziekte waarbij de mimiekspieren van het gezicht vetrekken en verstijven tot er een grijns overblijft; kan voorkomen bij tetanus; eenzelfde effect kan ontstaan wanneer men de Sardonische boterbloem eet

We gaan naar de Filistijnen, van het zeevarende volk dat in de Bijbel vaak als de vijand van Israël wordt beschreven

Een marathonzitting, van Marathon, het plaatsje waar vandaan een soldaat het nieuws in Athene kwam brengen dat de Perzen waren verslagen

Draconische maatregelen, van een Atheense wedgever die zware maatregelen verordonneerde

Het zwaard van Damocles hangt boven ons, Damocles was de gunsteling van Dionysius I, tiran van Syracuse, 4e eeuw v. Chr., die hem een dag koning liet zijn, maar een zwaard aan een paardenhaar boven zijn hoofd deed hangen.

Sta je weer te orakelen, van het orakel van o.a. DelphiEen tantaluskwelling, Tantalus, de zoon van de god Zeus, werd

gestraft door de goden voor zijn wangedrag. Hij werd vast-gebonden aan een boom met heerlijke vruchten, waar hij net niet bij kon komen. Ook stond hij in het water, maar kon er net niet van drinken. Zo leed hij eeuwig honger en dorst.

Een pyrrusoverwinning, Naar Pyrrhus, koning van Epirus (319-272 voor chr.) Hij versloeg de Romeinen bij Heraclea en Asculum. Hij had weliswaar gewonnen, maar het verlies aan manschap-pen was zeer groot.

Karel reageerde tamelijk laconiek toen hij, tijdens eenmarathonzitting voor het personeel, waarbij de voorzitter met eensardonische grijns op zijn gezicht orakelde dat de firma naar de filistijnen zou gaan en enkel draconische maatregelen nog enigsoelaas zouden bieden, hoorde dat het zwaard van Damocles metkolossale afmetingen boven zijn hoofd en dat van zijn collega’s hing,de komende onderhandelingen met de ondernemingsraad een tantaluskwelling zouden worden en slechts een pyrrusoverwinninghet hoogst haalbare zou blijken te zijn voor beide partijen.

13

WindenergiekathedraalMarinus Boezem © 2008

Phons Bakx (1956), dit jaar 25 jaar actief als artistiek-antropologischpublicist, geeft eind oktober 2010 een monografie uit over het zoemhout(snorrebot) onder de titel "Boek Zoemhout - de WereldomvattendeCultuurhistorie van een Zoemtoon".

SpitA spectator observes the mystic unity between a cloud and the painter’s eye.

“On the modification of clouds”

Who is the messenger riding on a horseback

in the clouds on Andrea Mantegna’s

Painting,

Holy Sebastian,

1455?

Tradition

is bu

t

a

cu

rr

en

t

cl

ou

d

re

al

it

y.

reizen te voet 5

Van Dishoekhuis, Vlissingen (Voormalig rijksmonument37679). In 1986 is het Van Dishoeckhuis, gebouwd in 1733 naar ontwerp van J.P. van Baurscheid jr., gesloopt om plaats te maken voor de – in 2000 gesloten – marinewerf De Schelde.Interieurelementen uit dit pand – stucwerkplafonds, schouwpartijen, betimmeringen – zijn over heel Nederlandverspreid geraakt (huis Bonenburg te Heerde, villa Eikenhorst te Wassenaar, huis Huguetan te ’s-Gravenhage).Bron: Rapport van de werkgroep Onroerend/roerend, opgesteld in opdracht van het Directeurenoverleg Cultuurdiensten, juni 2004.

Bron historische informatie:Slopen of niet: De stadhuizen van Vlissingen. Red. Adri Meerman et al. (Vlissingen 2005)

Het Van Dishoeckhuis in Vlissingen wordt herbouwd op precies dezelfde plek waar het van circa 1700 tot 1986 heeftgestaan. Dat maakte wethouder T. Verhage van de gemeenteVlissingen zaterdag bij de nationale Heemschutdag inVlissingen bekend. (…) Verhage: “Het is goed mogelijk om de voorgevel waarheidsgetrouw na te bootsen. We willen datde buitengevel herbouwd wordt. Wat er met het gebouw zelfgedaan wordt en hoe de invulling achter de gevel zal worden,laten we aan de ontwikkelaar over”.Bron: PZC 18-09-2006

Het hele huis zal bij avond een stralende verschijning blijkente zijn: het symbool van de totale vernieuwing van dit gebied.Bron:Studie 15 : Dokkershaven - van Dishoeckhuis Vlissingen 2007 door Lab4architectuur, Johan de Koning, april 2007

Plaats Houtkade, VlissingenNaam Van Dishoeckhuis

Bouwjaar 1733 (verbouwing van een bestaand pand)

Stijl barokArchitect Jan Peter van Baurscheit de jonge

Eerste bewoner Anthonie Pieter van Dishoeck, burgermeester van Vlissingen

Functie woonhuis 1733-1812, stadhuis 1818-1965, afgebroken 1986.

Van Dishoeckhuis te Vlissingen, begin 20e eeuw.

Zeeuws Archief | KZGW: Zelandia Illustrata, cat.nr. ZI-P-04559

&Het Van Dishoeckhuis

weemoed verlangen

Hij posteerde zich pontificaal voor het doek waaruit hijzojuist was geëmaneerd.‘U kunt dit schilderij niet kopen, heb ik zojuist aan debinnenzijde besloten,’ zei hij tegen Romer Solowoyow.‘Er bevinden zich schaduwbeelden achter het voorhang,met namen die te denken geven. Ik herinner mij ook eenpuntmutsje – of was het een horrelvoet?’

‘Ik wilde het helemaal niet meer kopen,’ antwoorddeSolowoyow, nauwelijks opkijkend van het grammofoon-platenspelertje waaraan hij zat te prutsen, temidden van deknusse chaos van zijn uitdragerij. ‘Het is mij te besmet, De Smetmaker.’De ongure middenstander gebruikte een roestige bajonet alsschroevendraaier, draaide en rommelde nog wat, nam eenzwart schijfje van een bergje naast de platenspeler, legde hetop het apparaat…‘Brrrrr!’ klonk het luid en duidelijk uit het luidsprekertje. Erwas geen twijfel mogelijk: Black Slacks, door Joe Bennett & TheSparkletones, het type vintage proletenmuziek dat je in eenzaak als deze kon verwachten.‘Nee, hou niet aan, ik verkoop niet!’ schreeuwde AbrahamArchibald boven de schelle rock ‘n’ roll uit. ‘Liever nog doe ikmijn moeder van de hand, die het Licht was van mijn jeugd,het enige Licht!’ Tot zijn eigen verbazing snikte hij bijna.‘Ze was het licht van velen. De hele buurt eigenlijk,’ sneerdeSolowoyow, genietend meeknikkend op de maat van de blikkerige muziek. ‘Nou ja, de buurmannen dan.’‘Want er is iets met uitzicht, zo is mij onthuld daarbinnen,’vervolgde Abraham Archibald de Smetmaker dapper. ‘Naarbuiten kijkend van binnenuit leidde dat uitzicht tot inzichtherinner ik mij, zoals elke mysterieschool zal bevestigen,zodat ik nu nóg majestueuzer de wijsheid in pacht heb danvóór ik het canvas binnendrong. Excelsior! Nooit zal iemandmij nog kunnen scheiden van mijn schilderij. Ik bezit het enhet bezit mij. Het is een motief van bijna archetypische pregnantie. Was het niet Oscar Wilde die er al eens overschreef ? The Picture of Dorian Gray? U vermoedelijk onbekend?’Abraham A. hield abrupt zijn mond. Dorian Gray had tenslotte nog Sibyl Vane gehad, een actrice met rondingen diehet leven zin gaven. Terwijl zijn enige Muze altijd maar zijnmoeder was geweest, een lichtekooi die al decennia dood was,en die deze hoedanigheid had weten aan te grijpen om zich inschilderijen te verbergen teneinde zich daar voor te doen alsLicht.Een absoluut dieptepunt van postume liederlijkheid?Of de werking der genade?

Solowoyow deed geen moeite om te antwoorden. Om zijn lippen speelde alleen de laatdunkende, flauwe glimlach dieAbrahams kostbare en tedere genialiteit altijd en overal hadontmoet op de foeilelijke tronies van de medemens.Het schilderij had hem onherroepelijk veranderd, wist De Smetmaker plots met verpletterende zekerheid. Het winst-

bejag dat hem mogelijk – nou ja, zeker weten - tot de diefstalvan het kunstwerk had gedreven, was door zijn letterlijk intro-spectieve trip naar het hart van zijn project gesublimeerd toteen vurig verlangen naar spirituele groei, naar etherische verschieten waar hij eindelijk veilig zou zijn, naar de boven-zinnelijke status die hij als geen ander verdiende en die hemlichtjaren verder van en hoger dan de smadelijke soortgenotenzou voeren, dan materiële rijkdom, hoe onvoorstelbaar ook,ooit zou kunnen.‘Sleetswans, o engel, o psychopompos, o verdraaid kereltje!’prevelde Archibald Abraham de Smetmaker vertederd engelukkig. ‘Hoe kon ik zo twijfelen, zo blind zijn, al was hetmaar enkele seconden, ik, de man die weet wat een schilderijbetekent!’En: ‘Moeder! Je krijgt toch gelijk! Mijn baan zal allen paf doenstaan, zal als van een vuurpijl zijn, een komeet, een bliksemdie de kanselarijen tot as verteert!’Het enige wat Abraham moest doen om zijn bestemming tebereiken was het in- met het uitzicht verenigen nu beide perfect overeenkwamen, het Licht met de nacht van zijn lijdende ziel, het boven met het beneden, de AbrahamArchibald van vlees en bloed met de nobele uitstraling vanhemzelf binnen het schilderij, die tijdeloze wereld der ideeënwaar Black Slacks, schuldeisers, kanselarijkevers en kunst-handelaars geen toegang hadden.Een peulenschil.

Solowoyow legde een ander inktzwart schijfje op zijn apparaat. Loeihard tetterde Flip, Flop And Fly, I Don’t Care If I Dieuit de speakers. A.A. de Smetmaker draaide zich plechtig af van het lawaai vande wereld en aanschouwde opnieuw zijn schilderij.Zoals hij al had verwacht had zijn inbraak in de voorstellingdie voorstelling danig veranderd.- Maar er was niets veranderd. Het canvas was, afgezien van deoude smetten, nog altijd leeg en vaal.- Maar alles was veranderd. Uit de leegte zag Abrahams geestesoog onmiskenbaar zijn eigen gezicht opdoemen, compleet met de niet weg te branden zure, arrogante grijns ende stekende, beschuldigende blik. Het was een Zelfportret!‘De voorstelling is niet los te zien van het voorgestelde, enevenmin van degene of datgene aan wie zij zich voorstelt,’mompelde hij. Welke wijsgeer had het ook weer gezegd,onlangs nog? Hij kon er even niet op komen, maar het deed erook niet toe.En terwijl Romer Solowoyow behulpzaam de luchtgitaar hanteerde nam Abraham Archibald de Smetmaker eerbiedighet schilderij op, hief het hoog, hoog in de lucht, vér bovenzich, en trok vervolgens het canvas met alle kracht die in hemwas over zijn hoofd.

Het effect viel toch een beetje tegen. | Sturm | EINDE |

Milles Feuilles IVO psychopompos, o verdraaid kereltje!

Door: Sturm

& Drang

DE TWIJGEN

Onder de bladeren vinden we wat van u over is. Nu we u niet meer herkennen, krijg ik de leiding. Uw restanten stop ik in mijn borstzak. Ik geef het bevel om af te dalen. We moeten dieper de bossen in, een schuilplaats bouwen, ons voorbereiden. Maar tijdens de afdaling beginnen om ons heen de bomen te vallen. Ze worden neergehaald door de anderen die er ijlings muren van bouwen. Er is geen bos meer. We zijn omsingeld door een metershoge vesting van boomstammen en ons rest niets dan afgerukte twijgen. Mijn mannen verliezen de moed. Hoe kunnen we van die dunne tenen ooit een onderkomen bouwen? Het lijken wel zwepen! Mokkend gaan ze zitten. Ik kan niets anders doen dan zelf maar beginnen. Met mijn rug naar hen toe begin ik te vlechten en te knopen. Een sidderend, veerkrachtig bouwsel verrijst boven me uit. De ogen van mijn mannen gaan weer schitteren. Ze verzamelen meer twijgen, steeds dunnere, zodat ons bouwwerk naar de top toe in de lucht lijkt te verdwijnen. Het is van een pijnlijke schoonheid; ons diepe web van scheuten. Het huivert in het ijle licht. De takken zweven van het diepste naar de rand en terug, alsof het zichzelf voortdurend binnenstebuiten vouwt. Met open mond staat de vijand op de muren. Ze wenden de blik af; de twijgen snijden in hun ogen. Wij stappen door de mazen alsof we verdwijnen.

In het dunne licht klit alles aan elkaar: de heuvel, de bomen, de deken van gevallen bladeren. De leegte tussen de stammen is zwart als aarde. In de kruinen verbergt zich het ruisen; de diepste droom van het slapende hout. De takken met hun scherpe nagels krassen niet tegen de leigrijze lucht. Onbeschut zit ik op de flank van de heuvel, mijn hoofd hoger dan de top, hoger dan de toppen van de bomen. Mijn benen verdwijnen half onder het rottende loof. Ik ben de enige zichtbare mens in deze omgeving, bijna doorschijnend in het trillende, bleke licht. Een kwetsbaar doelwit, maar voor mijn mannen een aansporing en een herinnering. Zij liggen onder de bladeren en luisteren naar het ademen van de tegenstander, die even verderop onder het gebladerte luistert naar hun ademhaling. Ze houden de adem in om elkaar te horen en de bladeren boven hen klinken in. Ze moeten uitademen en het opent zich. Ze blijven inademen, uitademen en aan de oppervlakte begint het te rimpelen als water dat inwendig door de wind in beroering wordt gebracht. Steeds gejaagder wordt hun ademhaling; golven ontstaan, een branding. Het raakt opgezweept, hoger en hoger groeit het aan. Twee brandingen zijn het. Een branding die zich spiegelt. Uit tegenovergestelde richting storten ze zich op elkaar, schuiven ineen en lossen op; trekken zich terug, buiten adem. Steeds begint het luisteren weer, aandachtig; het ademen, het antwoorden. Iedere golf stuwt de bladeren hoger de heuvel op, legt lichamen bloot, laat geheimen los. Op de top ga ik kopje onder.

DE BLADEREN

MeggieMargriet

van IJsseldijk

Yerseke 1983 | woont en werkt in Rotterdam

www.meggie.nl

Als ik aan Middelburg denk, dan denk ik als eerste aan de mooie huizen. En (zeker in de zomer)gezellige sfeer. Ieder huis heeft een eigen verhaal

en karakter. Daarom heb ik in mijn illustratie Middelburg

opgebouwd uit kleine karakters met de Lange Jan als centraal punt.

In opdracht van CBK Zeeland in Middelburg maken de acht hiernavolgende illustratoren – geboren en/of woonachtig in Zeeland – in het kader van de Kinderboekenweek 2010 een poster met als thema Middelburg.De posters worden als grote pigmentdrukken bij Zeeland tentoongesteld van zondag 3 oktober t/m vrijdag 12 november 2010.

44

Fem

ke G

eres

tein

Mid

delb

urg 1

982 |

woont

in

Mid

debur

g,

werk

t in

Vlis

sing

en

| w

ww

.fem

kegere

stein

.nl

Ik w

oon

in e

en

bove

nwoni

ng in

het ce

ntru

m v

an

Mid

delb

urg.

Ach

ter

mijn

hui

sje lig

t een

gro

te tui

n w

aar

nooit

iem

and

in

zit. I

n de tui

n st

aan

veel

bom

en.

Daar

kijk

ik

vaak

naar

vanu

it m

ijn h

uis.

Het is

dan

net als

of

ik in

een

boom

hut w

oon.

Ik

zie n

iem

and

en

niem

and

zie

t m

ij.

Mid

delb

urg,

30

juni

201

0, 0

7:01

In 2009 is er een opossum naar Middelburg gebracht die op een schip uit Brazilië mee was gevaren. Het dier wist teontsnappen. Voor het project ‘Voorbeeldig Verbeeld’ ben ik na gaan denken, samen met Maranke Rinck die de tekstgeschreven heeft, over waarom deze opossum zo graag naar Middelburg wilde en waar hij precies naar toe moest.We kwamen erachter dat de Vlasmarkt ook ‘Het straatje van verlangen’ wordt genoemd. Toen daar op het gebouwmet de naam ’s-Hertogenbosch, een prachtige belvedère bleek te staan met een mooie windwijzer wisten we dat deopossum daar moest zijn. Maar met wie heeft hij daar afgesproken?

Oostburg 1979 | woont en werkt in Rotterdamwww.martijnvanderlinden.comwww.martijnvanderlindenillustrator.blogspot.com

Jacob Roggeveen als onderwerp laat ruimte voor verbeelding, omdat er weinig over hem is geschreven. Het door hem ontdekte Paaseiland spreekt tot de verbeelding vanwege de mystiek, de beelden en zijn geschiedenis. Jacob Roggeveen zelf was erg teleurgesteld in het eiland. Het was niet het onbekende Zuidland (Terra Australis) zoals het door zijn vader op papier was gezet.

Door weg te blijven van exacte feiten en gebruik te maken van sfeer, wil ik zo dicht mogelijk blijven bij het verbeelden van de verbeelding; om zo nieuwsgierigheid op te wekken voor het meer dan interessante leven van deze man.

Buren 1967 | woont en werkt in Poortvliet | www.iceredkid.com

51 51

Bommeljé - atelier - MAS, Middelburg

Overvliet - plaza met acer - CAESUUR, Middelburgfleu

r va

n de

r we

elM

iddelb

urg 1

970 |

woont

en

werk

t in

Am

sterd

am

w

ww

.fle

urva

nderw

eel.co

mH

ier

slapen

de e

euw

en.

Wek

ze!

Leg je o

or

tegen

oud

e g

evels

van

flui

stere

nde h

uize

n.

Ren

naar

de r

oepend

e k

aaie

n

en

zwaai na

ar

de o

ude s

chepen.

Loop o

p je t

ene

n in

de s

tille

abdij

en

kijk

naar

de b

iddend

e h

and

en

van

tore

ns.

Ga lig

gen

op d

e k

eie

n,

hoor

het gera

tel va

n ka

rren

en

hoev

en

van

paard

en.

Het st

adhu

is is

een

koni

ng

met een

mant

el va

n st

een.

Dans

met de g

roene

rokk

en

van

het bolw

erk

,

dans

de d

ans

van

het le

ven

en

hoor

de Z

eeuw

se leeuw

bru

llen

om

hoog w

ors

tele

nd

uit de s

chui

mbekk

end

e z

ee.

Lach

met de L

ang

e J

an,

lach

om

de tijd

in w

iens

mond

alle

s ve

rdw

ijnt.

Toch

, he

t is

nie

t w

aar,

niets

verd

wijn

t

want

in

het dagboek

van

de w

ere

ld

staat alle

s gesc

hrev

en.

Voor

alti

jd.

Mari

jke v

an

der

Weel

Wim HofmanOostkapelle 1941 I woont en werktin Vlissingen I blog.wimhofman.net

Wim Hofman maakte, geïnspireerd doorde vroegere centsprenten, een nieuw alfa-bet in kleur. Het is een dierenalfabet metals uitgangspunt kleine kriebelende beest-jes. De prent verwijst naar  de Middel-burgse tekenaar en verzamelaar JanGoedaert (1617-1665) destijds een min-der bekende collega van de wereldbe-roemde Jan Swammerdam.  Hij volgt hetalfabet; begint met Aardworm en eindigtmet Zweefvlieg. Zelfs voor de X en de Yheeft hij wat gevonden. Op deze educa-tieve prent staan 26 afbeeldingen metbegeleidende teksten, een aankondiging

en een afsluiting.

ben vrankenVlissingen 1962 | woont en werkt in Oost-Souburg

www.happybeet.com

In veel van de beeldverhalen van Ben Vranken speelt het Zeeuwse

platteland een belangrijke rol. Zijn werk heeft een uniek handschrift

en is moeilijk ' in een hokje te stoppen'.

Deze eigenwijze manier van werken heeft hem inmiddels een

eigen plek binnen het Nederlandse striplandschap bezorgd.

Raimond van SoestUtrecht 1970 | woont en werkt in Goes

www.cartoonunlimited.nl

De Zeeuwse illustrator Raimond van Soest tekent in diverse stijlen van cartoon tot realistisch, maar geniet eveneens bekendheid als storyboardtekenaar van Nederlandse Speelfilms. Hierbij gaat hij samen met de regisseur brainstormen over de cameravoering en hoe de film er op het grote doek uit

moet komen te zien, en verwerkt dit tot een getekend draaiboek voor alle crewleden.

Van Soest heeft oa. meegewerkt aan: Oorlogswinter, Alles is Liefde, De Kameleon, Zomerhitte,

Phileine Zegt Sorry, Iep en de nieuwe film Tony Tien. Ook in zijn bijdrage voor Voorbeeldig Verbeeld is zijn filmische kijk op de geschiedenis van Middelburg duidelijk te herkennen.

giovanni’s gedachten

58 59

Inhoud met Credits & Noten| Voor- + keerzijde | Momentopname van ‘Laten we hem schoentjes

geven en een lange weg te gaan’, Performance Kees Wijker, 25 juli 2010.

Zie ook dvd. Mon Capitaine Kinderdijk 56 te Middelburg, iedere zondag

geopend van 13u00-17u00. Foto Ramon de Nennie | www.keeswijker.nl

| Schutbladen | zie www.censart.be

p3 | Beeld decreet TekstMDd [Museum Doordacht 9- 2010, p. 71.]

Uitgegeven door Museum Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, B-9831 Deurle,

België | www.museumdd.be | Zie ook ‘De Encyclopedie van de Domheid,

Deskundologie, Domheid als levenskunst’, Matthijs van Boxsel, Amsterdam:

Querido 2006, pp. 160-166.

p4 | Hein Verwer - o.t.f.a.m. [On the floor around me]

Postbus 365, 4330 AJ Middelburg, 0031(0)6 183 53 182,

heinverwer@hotmail.com | Zie ook extra katern Nature’s calling.

p5 | Thema : War - Ramon de Nennie

p6 | Thema : War - Hans Bommeljé

P8 | Thema : War - Een schaamteloze zucht naar war

Tekst Robbert Jan Swiers - Snapshot in Veere Machteld van der Wijst

p9 | De Stichting tot Instandhouding en Verspreiding van Onterecht

in Onbruik Geraakte Woorden (OOG) 04 door Robbert Jan Swiers.

p10 | Circádâ : momentopnamen tijdens the making of Ramon de Nennie.

Cast Faya . . . Sinedu de Graaf | Boas . . . Rob Maaskant | Inga . . . Ingeborg

Cneut | Anoes . . . Anoeshka Maaskant | Marco . . . Marc Geraads | Onno . . .

Onno van Tongeren | Corney . . . Cor de Lange | Paco . . . Paco Maaskant

Remi . . . Remi de Lange | Andor . . . Andor van der Ploeg

Scenario, productie en regie . . . Rob Maaskant | Camera . . . Melvin Rijk

Opnameleiding . . . Rieks Soepenberg | Geluid . . . Quintin Vermeulen

Montage . . . Paco Maaskant | Muziek . . . Ingeborg Cneut, Onno van Tongeren

Art-direction, decor, objecten, grafiek . . . Rob Maaskant | Special effects: Erik

van Helvoirt | Circádâ komt mede tot stand dankzij de financiële steun van de

Provincie Zeeland, VSBfonds en het Delta Zeelandfonds. | ‘Alle ratio is absurde

nonsens, en dient als zodanig serieus genomen te worden’.

Rob Maaskant / Het Bedrijf v/h © 2010

p12 | Windenergiekathedraal - idee/conceptMarinus Boezem © 2008

Het idee/voorstel behelst, naar de typologie, de structuur van de Gotiek,

kathedralen van windenergieturbines te bouwen, voor duurzame

energievoorziening. Zij zouden tevens kunnen leiden tot nieuwe parkland-

schappen, voor recreatie, wetenschap en educatie, waarbij de hoofdstructuur

van het Gotische grondplan maatgevend is. B.v. een Beaufortmuseum (over de

wind), een paviljoen voor landschapskunst en een observatorium behoren tot

de mogelijkheden. Zie ook dvd | 3D tekeningen - Hans Bommeljé

p14 | Fotografie Yvette Veurink, 20 jaar, derdejaarsstudente aan de

Universiteit van Amsterdam, fotografeert daarnaast. Afgelopen zomer heeft

zij in Sri Lanka doorgebracht en op die reis hebben een aantal dingen haar

geïntrigeerd, waarvan zij er één hier heeft weergegeven in haar foto's.

p16 | Phons Bakx Beeld Ramon de Nennie

Foto’s losse zoemhouten Izz van Elk| Zie ook tekstkatern + dvd.

p18 | Collages Sanne Bosteels, geboren 1986, Academie voor Beeldende

Vorming 2004-2008 | sannebosteels@gmail.com.

p20 | Diverse werken op doek Sebastiaan Spit | Zie ook tekstkatern + dvd.

p26 | Reizen te voet met Aagje Feldbrugge - FotoHans Bommeljé

Tafel II Walcheren Zeeuws Documentatiecentrum | Zie ook dvd.

p27 | wandeling.xx Lab4Arch | Johan de Koning | Vormgeving artikel Martien

Luteijn - www.martienluteijn.nl | Zie ook dvd.

p35 | Een bijdrage van het Zeeuws Archief in verband met de studie naar

een reconstructie van het Van Dishoeckhuis. Tijdens wandeling.xx van

Lab4Arch / Johan de Koning zullen onder meer een maquette en tekeningen

van die studie te zien zijn in het archiefcafé.

p36 | Milles feuilles: Sturm [Jan J.B. Kuipers] & Drang [Robbert Jan Swiers]

Illustratie Ramon de Nennie

p38 | Mark van der Graaff, ‘ De bladeren | De twijgen’

p40 | Voorbeeldig Verbeeld: 8 illustratoren in het CBK Zeeland

p56 | Inhoud met credits & noten

| giovanni’s gedachten, middelburg 2008

p57 | Colofon + inhoud dvd

p58 | Verantwoording, zie aldaar

| Keerzijde - zie voorzijde

| Bijsluiter Beeld Kopie van pp.18-19 uit Barbarber, nr. 76 van dit

tijdschrift van september 1969, onder redactie van J. Bernlef, G. Brands en

K. Schippers. Titel: Dingen die uit boeken vallen, door Pier Rienks.

| Tekstkatern, zie aldaar

‘decreet, 04 is een uitgave van decreet

ISSN 1878-982X | © Middelburg, oktober 2010

Redactie en vormgeving: Machteld van der Wijst, Hans Bommeljé,

Ramon de Nennie, Robbert Jan Swiers

Druk: drukkerij Verhage & Zn., Middelburg

Oplage: 1.000

Niets uit dit tijdschrift mag zomaar worden overgenomen, in

welke vorm dan ook zonder de nadrukkelijke toestemming van

de uitgever of rechthebbende, behalve wanneer u daar in het

tijdschrift nadrukkelijk voor wordt uitgenodigd.

Verschenen nummers kunt u bestellen via info@decreet.nl.

Abonnementen zijn niet mogelijk; u dient zelf het verschijnen van

een volgend nummer in de gaten te houden via aankondigingen of

door regelmatig op de website te kijken www.decreet.nl

‘decreet, 05’ verschijnt begin 2011.

Terras

Ik loop in de stad en ga zitten op een zonovergoten terras.

Aan het tafeltje naast mij zit een beeldschoon meisje, alleen.

Ze kijkt me aan, vriendelijk en afwachtend.

Ik zeg niks. Dan zegt zij: “Zou je iets met mij willen drinken?”

Ik sta plotseling op en zeg: “Nee, sorry, ik heb haast,

ik heb nog zoveel dingen te doen en het leven is zo kort”

en ik loop snel weg.

Ik haat mezelf om zoveel botheid en om alles wat ik laat liggen.

DVD:sebastiaan spit & koos dalstra

on the modification of clouds [04:34]

film/montage - decreet | zie ook pp. 20-25 + tekstkatern

marinus boezem

windenergiekathedraal [01:17]

idee/concept - Marinus Boezem © 2008

animatie - Hans Bommeljé | zie ook pp.12-13.

kees wijker laten we hem schoentjes geven

en een lange weg te gaan [15:52]

tekst en performance - Kees Wijker © 2010

registratie - decreet | zie ook voor- en keerzijde

reizen te voet 6 - onderweg [11:14]

film/montage - decreet

musici - Edouard & Annabel, Emiel & Ramon,

Hans & Petra, Aagje en Robbert Jan.

zomer atelier 2010 | cbk zeeland

vlammenstad [03:19]

muziek - Robbert Jan Swiers

film/montage - decreet | zie ook tekstkatern

denz de kroon fragmentarische tijdmachine ontvanger[19:19]

geluidskunst - Denz de Kroon | www.denzdekroon.nl

beeld - Denz de Kroon & Bianca Runge

kubusdoom[07:28]

geluidskunst - Denz de Kroon

Live te zien/horen op 3 oktober 2010 in Mon Capitaine

aan de Kinderdijk 56 te Middelburg.

Lab4Arch | johan de koningcompilatie [14:31]

Samenstelling - Lab4Arch, Onno van Wensen - www.onno-van-wensen.nl muziek - Robbert Jan Swiers | zie ook pp. 27-34.

mondharptrio aubergine

de blauwe bloem [19 juli 2010] [02:56]

mondharpspelers - Janus Filius, Phons Bakx, Enno Meijers

film/montage - Ramon de Nennie

UNDERTOWs [2 x 0:30]

muziek - Robbert Jan Swiers

Verantwoording

dalstar foundation

decreet 03 | juni 2010 | 24 |

decreet 04 | oktober 2010 | 03 |cover: machteld van der wijst - deel van een werk zonder titel op linnen 2008

THE NEIGHBOR | Spit -DalstarBy: Dalstar (r)

SEBASTIAN SPIT IS 53 YEARS OLD. HE WANTS TO PULL OUT ALL THE STOPS. FOR THIRTY YEARS SPIT HAS BEEN PAINTING ORNAMENTS, CLOUDS, LANDSCAPES AND

NUDES. “ IT’S TIME FOR THE CREAM ON THE APPLE PIE”, SAYS SPIT, “ EVERYTHING IS POSSIBLE”. SEBASTIAN SEEMS DETERMINED TO BECOME RICH AND FAMOUS.

MANY PEOPLE , INCLUDING ARTISTS, HAVE THE SAME DESIRE AND SUCCEED. BUT MOST OF THEM FAIL, DUE TO LACK OF TALENT, ENDEAVOR OR A MULTITUDE

CIRCUMSTANCES IN THE OUTSIDE WORLD, LIKE FOR EXAMPLE SIMPLE DOWN TO EARTH LUCK. ALTHOUGH HOPE FOR A BETTER FUTURE IS A MENTAL

CONDITION SINE QUA NON AND THE CAREER OF AN ARTIST CAN TAKE UNEXPECTED TURNS, HE MUST HAVE A PLAN. FOR MOST THINGS NEVER HAPPEN.

WHAT IS SEBASTIAN’S PLAN? REASON? HARD WORK? INTELLIGENCE? INTUITION?

“MAYBE ALL OF THAT. BUT THE MAIN THING NOW IS SENSIBILITY. TWO YEARS AGO I REMEMBERED SOMETHING FROM WAY BACK, WHEN I WAS A BOY, GOING TO

SCHOOL IN ALMELO. I VISITED A GUY CALLED JEROEN BEKKER, FROM NEEDE, A HAMLET NEAR THE GERMAN BORDER. HE WAS A FARMER. BUT ALSO A DEVINER.

HE COULD FIND WATER. JUST BY WALKING THROUGH THE VILLAGE AND CARRYING HIS DEVINING ROD, HE DETECTED SUBTERRANEAN WATER COURSES. HE

STARTED DIGGING AND FOUND A WELL. SO I ASKED FOR A WILLOW ROD AND TRIED IT MYSELF. BELIEVE IT OR NOT, I FOUND WATER TOO! SO I WAS A RADIATION

EXPERT OVERNIGHT. I COULD SENSE NEGATIVE RADIATION JUST BY A POSITIVE ATTITUDE. A FEW YEARS LATER, IN THE SUMMER OF 1985, I SPEND A SIX WEEK

HOLIDAY WITH MY PARENTS IN DENIA, SPAIN, BETWEEN VALENCIA AND ALICANTE ON THE MEDITERRANEAN COAST. PRACTICALLY NO RAIN. THE WATER WAS

UNDRINKABLE. TOO SALTY. SO THERE WAS THE TEST. COULD I FIND A WELL? I WALKED THE ROD. YES! I COULD.”

I HAD HEARD THESE STORIES BEFORE. A DEVINER THAT COULD HELP PEOPLE TO FIND WATER. DEVINERS MUST HAVE AN ENERGETIC BODY, WHOSE CRITICAL MASS

CAN DETECT WATER ENERGY FIELDS BELOW THE SURFACE OF THE EARTH, THEIR COURSE, BOUNDARIES AND STRENGH. GEOPATHIC RADIATION HAS A NEGATIVE

EFFECT ON HUMAN ORGANS AND ITS MINERAL HOUSEHOLD ECONOMY. A SHORTWAVE LOW FREQUENCY RADIATION CAUSES IDIOMOTORIC TREMBLING IN

WEAK PARTS OF THE BODY, A QUIVERING IN THE BRAIN, A SLIGHT VIBRATION IN THE HEART. THE OSCILLATION BETWEEN PLUS AND MINUS IN THE BODY ELECTRIC

THEN CAUSES THE DIVINING ROD TO POP UP AND DOWN. SUPPOSEDLY JEZUS COULD PULL THE TRICK TOO. BEATING WATER FROM THE ROCK. ALTHOUGH IT

SEEMES EASY, IT IS A HELL OF A JOB. TO CONCENTRATE ON THE RIGHT COORDINATION OF BRAINS, HEART AND HANDS. IT TAKES A LOT OF CONCENTRATION TO

FOCUS ON A SIMPLE NATURAL PHENOMENON LIKE THE HUMAN BODY, A BIG SACK OF WATER ITSELF. MEDITATION ON THE OLD ESOTERIC LAW OF ALCHEMISTS,-

AS ABOVE, SO BELOW-, HELPS A LOT. LEONARDO DAVINCI CONCLUDED FROM HIS EXPERIMENTS WITH MATTER, LIQUIDS AND GASSES, THAT ONLY EARTH ONLY

WATER CAN TAKE ALL FORMS. PLANTS, ANIMALS, HUMAN LIFE ON THE PLANET LIVE BY VIRTUE OF A HUGE WATERTRADE. WE ARE , -AS LAWRENCE WEINER PUT

IT-, WATER SPILT FROM SOURCE TO USE.

I REMEMBERED AN EPISODE FROM THE FALL OF 1986. I WAS A POET IN RESIDENCE AT A GUEST HOUSE OF PAUL MAENZ GALLERY IN COLOGNE, GERMANY.

OVERLOOKING THE RHINE RIVER FROM AN APPARTMENT IN DEUTZ, OPPOSITE OF THE KÖLNER DOM, THE LUDWIG AND RICHARD-WALRAFF MUSEUM, I WAS

“In nature everything is directed towards procreation”(Dena Sapiro, 20-07-2006)

THE ARRIVAL , EARLY FIFITIES-, OF SHELL GASOLINE COMPANY IN THE CAPITAL ORANGE-CITY, WHERE IT BEGAN REFINING OIL FROM VENEZUELA. THE GASOLINE

PRODUCTION NOT ONLY STARTED THE MIGRATION OF CHEAP BLACK LABOR FROM SURINAM AND THE BRITISH WESTINDIES, THAT LED TO AN ETHNIC MIX WITH

THE ORIGINAL INDIAN POPULATION. ALSO DRUGTRAFFICING ,–COCAINE AND MARIJUNA-, FROM SOUTH AMERICA TO THE U.S. EMERGED AS A LUCRATIVE

BUSINESS, LEADING TO CORRUPTION IN LOCAL ADMINISTRATION AND INSTITUTIONALIZED GAMBLING TO LAUNDER THE DRUGSMONEY.

SO I ASKED SEBASTIAN FOR HIS BOYHOOD IMPRESSIONS OF ARUBA. “ TO ME ARUBA IS THE ISLAND OF ORNAMENTS. THE WORD SHELL IS JUST AN ORNAMENT

I CAN USE IN MY WORK. LIKE BOTTICELLI USED A SHELL IN HIS PAINTING BIRTH OF VENUS, SITUATED ON THE SHORE OF THE ISLE OF CYPRUS, I USED EGYPTIAN

ORNAMENTS IN MY OLDER WORK. BELIEVE IT OR NOT, BUT THERE IS A STRUCTURAL SIMILARITY BETWEEN THE INDIAN ORNAMENTS OF ARUBA AND THE OLD

PHARAOIC ORNAMENTS IN EGYPT. I CLEARLY REMEMBER THOSE PRECOLUMBIAN INDIAN CAVES IN THE SOUTH EAST OF ARUBA COVERED WITH PRIMITIVE

WALL PAINTINGS. RESEARCH SHOWS THAT THE SUBSTANCE OF THESE PRIMITIVE FRESCO’S CONTAINED MINERALS LIKE QUARTZ AND GOLD, THAT ARE FOUND

ON THE ISLAND ITSELF. JUST LIKE THE WALLPAINTINGS IN LASCAUX AND ALTAMIRA WERE DONE WITH PIGMENTS FROM THE NEIGHBORHOOD. ANYWAY, THESE

OLD MEMORIES LED TO MY FIRST ORNAMENTAL PAINTINGS. I GLUED WALLPAPER AND DRAWINGS ONTO THE CANVAS AND STARTED SCRIBLING GRAFITTI OVER

THE PASTED FRAGMENTS. THEN I GLAZED TRANSPARENT LAYERS OF LACQUER ONTO THE SURFACE OF THE CANVAS. ONE OF THESE PAINTINGS: BOCA PRINS,

WILL BE IN MY NEXT SHOW AT THE W3 COMPLEX IN FLUSHING, OPENING IN NOVEMBER 2010. BOCA IN PAPPIAMENTO MEANS MOUTH. PAPPIAMENTO, - A MIX OF

INDIAN, SPANISH AND ENGLISH VERNACULAR- , WAS MY FIRST LANGUAGE. ALSO I DO REMEMBER THE NORTH COAST OF ARUBA. STEEP SLOPES WITH

PRACTICALLY NO CURVES, WHERE THE NORTH EAST TRADE WINDS BEAT THE WAVES CONSTANTLY FROM THE SAME DIRECTION. THE WAVES BEAT THE ROCK.

AND THE ROCKS SUCCUMB TO EROSION, MAKING ARUBA SHRINK ONE MILLIMETER A YEAR. I PAINTED THESE ROCKS BEATEN BY THE WINDS IN THE 60S STYLE OF

DE WILLEM DE KOONING, WHEN HE WORKED AT THE EASTERN TIP OF LONG ISLAND. THESE ABSTRACT EXPRESSIONIST MEMORIES ARE MY BASIC INGREDIENTS

FOR A THEORY OF THE PAINTED LANDSCAPE. ARUBA IS A WALKING ISLAND. WHAT IS LOST IN THE NORTH EAST, IS RECOVERED IN THE SOUTH WEST. IN SOME

MIRACULOUS WAY, IN THE SOUTHWEST THE ISLAND IS GROWING ONE MILLIMETER A YEAR BY THE FORMATION OF NEW DUNES ADJACENT TO THE CORAL

REEFS. BY THE WAY, THERE IS PRACTICALLY NO RAIN ON ARUBA. NO CLOUDS WHATSOEVER. ARUBA HAS A VERY DRY CLIMATE. “

SEBASTIAN SPIT WAS BORN ON ARUBA AS THE YOUNGEST SON OF A FIRST GRADE HIGHSCHOOL TEACHER. HIS FATHER WAS A TEACHER. IN 2006 SPIT HIMSELF

BECAME A SECONDARY LEVEL SCHOOL TEACHER OF ART IN MIDDELBURG. COINCIDENCE? “ MAYBE NOT. WHEN I WAS 7 YEARS OLD, I WON A DRAWING &

COLOR CONTEST ON ARUBA. I COULD PICK ANY PRESENT AS A REWARD. SO I CHOSE A WOODEN SPEEDBOAT. HOWEVER, MY PARENTS DID NOT ALLOW ME TO

KEEP THIS PRESENT. THEY DID NOT WANT ME TO PLAY AT THE COASTLINE. TO PLAY WITH MY SPEEDBOAT, I WAS COULD NOT GO TO THE DANGEROUS BEACH.

PARENTIAL LAW ORDERED THAT I EXCHANGED MY SPEEDBOAT FOR A BULLDOZER, THAT COULD MOVE AROUND EARTH IN THE GARDEN OF OUR HOUSE. I

THOUGHT IT WASN’T FAIR, BUT WHAT COULD I DO? A BIT LATER WE MOVED BACK TO THE NETHERLANDS AND LANDED IN ALMELO, FARMING COUNTRY. THAT’S

WHERE I STARTED TO PAINT MY MEMORIES OF ARUBA IN MY LITTLE BEDROOM. I WAS A TEENAGER THEN, 16 YEARS OLD, AND A PUPIL AT THE LOCAL MAVO

HIGHSCHOOL. IN THE WEEKEND I WENT TO THE LOCAL HANGOUT (HOOKHUUS), WHERE I MET WITH MY PEERS, LIKE THE LATER COMIC HERMAN FINKERS.

I REMEMBER LISTENING TO SYMPHONIC ROCKMUSIC. AMERICA, YES, FOCUS, JAN AKKERMAN. ALTHOUGH IT TURNED OUT TO BE A DEAD END STREET IN THE

HISTORY OF ROCKMUSIC, I LIKED IT AT THE TIME. IT HAD THIS CLASSICAL BACH KIND OF RESONANCE. IN 1978 I WAS SENT TO THE AKI ART ACADEMY AT NEARBY

ENSCHEDE. I DID NOT LIKE IT AT ALL. THERE WAS NO PROGRAM. NOTHING EVER HAPPENED. TEACHERS NEVER SHOWED UP. SO I APPLIED FOR ADMISSION TO

THE ARNHEIM ART ACADEMY IN THE SECOND YEAR. I WAS ACCEPTED. BUT IT WAS THE SAME THING. TEACHING WAS BAD. SO I APPLIED FOR THE NEW ART

TEACHING PROGRAM AT THE ACADEMY OF NIJMEGEN. AGAIN I WAS ACCEPTED, FOUND A PLACE TO LIVE AND STUDIED ART FOR FOUR YEARS. THAT’S WHERE

I DID MY FIRST DRAWINGS, LANDSCAPES IN INK AT THE OOIPOLDER. AFTER THAT I WENT BACK TO ARNHEIM, WHERE I GRADUATED IN 1986 AND GOT A FIRST

DEGREE TEACHING IN DRAWING AND GRAPHICS.”

SO SEBASTIAN SPIT WAS A TEACHER ALL RIGHT, BUT HOW AND WHEN DID HE RETURN TO THE COAST? “THAT’S A RATHER LONG STORY. FIRST I WANTED TO FIND

OUT WHAT THE ART WORLD WAS ALL ABOUT. SO I MOVED TO AMSTERDAM, JUNE 1986. AMSTERDAM WAS THE PLACE WHERE IT ALL HAPPENED. THE DUTCH ART-

SCENE AT THE TIME WAS IN AMSTERDAM. I LANDED IN THE STATESMEN NEIGHBORHOOD (STAATSLIEDENBUURT) OPPOSITE OF THE GASFACTORY ON THE OUT-

GOING HIGHWAY TO HAARLEM. AS LOT OF ARTISTS HAD SQUATTED APPARTMENTS THERE. JUST A FEW HOUSES AWAY WAS THE STUDIO OF ROB SCHOLTE, WHOSE

NAME WAS BUZZING ALL OVER THE NEIGHBORHOOD BY THEN. I FELT LIKE I HAD LANDED IN A BEEHIVE, WHERE SCHOLTE WAS THE ABSOLUTE QUEEN.”

TRUE. SCHOLTE BY THEN WAS THE ROLE MODEL OF A LOT AMBITIOUS DUTCH ARTISTS, WHO WERE TRYING TO MAKE IT AT HOME AND ABROAD. SCHOLTE HAD

BEEN ELECTED FOR THE SAO PAOLO BIENNALE IN 1985. HE WAS THE BESTSELLING ARTIST OF THE LIVING ROOM GALLERY IN THE JORDAN NEIGHBORHOOD.

THROUGH HIS CONTACT WITH JIRI DOKOUPIL, WHO HAD BOUGHT FOUR PAINTINGS FROM THE KLAPPERHOF STUDIO SHOW ( STUFEN DER ANREGUNG/STAGES

OF INSPIRATION, JUNE 1984) IN COLOGNE, SCHOLTE WAS INTRODUCED TO THE MAENZ GALLERY, THAT DID A SELL OUT SHOW OF HIS PAINTINGS IN JUNE 1986.

SCHOLTE’S PIECE DE RÉSISTANCE WAS A CANVAS CALLED UTOPIA, A PARAPHRASE OF THE FAMOUS IMPRESSIONIST PAINTING IN THE TRADITION OF THE

RECLINING NUDE BY EDUOUARD MANET, CALLED OLYMPIA (1863). DUE TO A MASSIVE SCANDAL PUBLICITY IN DUTCH QUALITY NEWSPAPERS ON COPYRIGHT IN

THE MASS MEDIA, SCHOLTE’S PROVOCATIVE COVER ART IN A DRY, EXACT STYLE OF PAINTING, ACQUIRED A NEW MEANING. IT WAS DUBBED “APPROPRIATION ART”

AND REFFERED TO ASSOCIATIVE BORROWING ON THE FLOW OF MEDIA INFORMATION AS A MIRROR OF ARTISTIC REALITY. SCHOLTE HIMSELF CALLED IT “CUBISM

OF MEANING”, AS A TAKE OFF ON PICASSO’S EARLY STYLE. JUST LIKE MANET HAD DONE A CENTURY BEFORE, SCHOLTE CHANGED THE FASHION OF HIS ART

FROM A HIGHBROW CLASSICAL ACADEMISM TO A POSTMODERN VERSION OF DIRTY REALISM. APT MEDIA COMMENTS ON THE PARADE OF BEGGARS MARCHING

IN THE OFFICIAL ARTWORLD DID THE JOB. SCHOLTE WAS BOUGHT BY A HIGH BROW INTERNATIONAL GALLERY IN THE CENTER OF THE GLOBAL ART.

THE COLLECTORS, ALWAYS LOOKING FOR SOMETHING NEW, JUST LOVED IT. AS SCHOLTE WENT ON TO HIS NEXT PROJECT OVER THE SUMMER OF 1986 IN GHENT,

BELGIUM ( CHAMBRES D’AMIS /ROOMS OF FRIENDS, CURATED BY THE LEGENDARY JAN HOET) , THE ROTTERDAM MUSEUM BOYMANS VAN BEUNINGEN BOUGHT

WRITING A PIECE ON THE NEW YORK BASED NEO-GEO TREND IN ART, THAT WAS

HITTING EUROPE BY THEN. PROCLAIMED AS AN ANSWER TO THE DECLINING

PROMINENCE OF THE WILD PAINTING SCHOOL FROM COLOGNE, HAMBURG

AND BERLIN, MAENZ AND HIS PARTNER IN CRIME GERD DE VRIES HAD DECIDED

TO INTRODUCE THE WORK OF PHILLIP TAAFE, MAYER VAISMAN, ASHLEY

BICKERTON, PETER HALLEY, JEFF KOONS AND MATT MULLICAN BY STAGING

A GROUP SHOW AT THE GALLERY, BISMARCKSTRASSE 50 IN THE BELGIAN

NEIGHBORHOOD ( BELGISCHES VIERTEL), AT THAT TIME THE MOST POWERFUL

EUROPEAN ART CENTER, THAT DEALT DIRECTLY WITH NEW ART DEVELOPMENTS

FROM SOHO AND CHELSEA IN THE BIG APPLE ON THE OTHER SIDE OF THE LARGE

POND. THE EVENT WAS TIMED WELL. COINCIDING WITH THIS IMPORTANT SHOW

AT THE MAENZ GALLERY, THE ART COLOGNE FAIR TOOK PLACE, THE BIGGEST

EVENT ON THE EUROPEAN SUBCONTINENT FOR WHEELING AND DEALING IN THE

EMERGING ARTWORLD OF THE 80S. CONCEPTUAL AND MINIMAL ART HAD BEEN

FADING IN COLOGNE SINCE 1980, WHEN MAENZ & DE VRIES PUBLISHED A SMALL

BOOK, DELLA PINTURA/ON PAINTING/ÜBER DIE MALEREI, WRITTEN BY THE

ITALIAN PAINTER SALVO. SALVO’S TREATISE ON PAINTING WAS A CALL FOR A MORE SESITIVE, THOUGHTFUL JUDGMENT OF ART. ALTHOUGH SALVO HIMSELF WAS

A MEMBER OF THE INTERNATIONAL AVANTGARDE, HE RECOMMENDED A CERTAIN SCEPTICISM TOWARDS THE DOMINANT ARTSCENE OF THE TIME WITH ITS

READYMADE THEORIES, BASED ON MARCEL DUCHAMPS, THE GAME OF CHESS, GEOMETRY OR ALGEBRA. SALVO HAD CALLED ATTENTION TO THE QUALIFYING

VIRTUE OF TIME, THE IMMEDIACY OF THE HUMAN SPIRIT AND THE OPPOSITION OF WAYS OF SEEING VERSUS BLINDNESS IN PERCEPTION. SALVO’S GIFT FOR CLEAR

ARTICULATION, -SPECIALLY FOR A PAINTER-, WAS ASTONISHING. HIS LITTLE BOOK WITH ITS 238 STATEMENTS ON THE ART OF PAINTING TOOK A FITTING FORM

IN THE STYLE OF WITTGENSTEIN’S TRACTATUS LOGICO PHILOSOPHICUS. SALVO ( 1947, SICILY) HAD BEEN A MEMBER OF THE TURIN CIRCLE OF ARTE POVERA IN

THE LATE 60S. OVER THE 70S HE FOCUSSED ON THE GENESIS OF THE MEDIUM OF PAINTING IN THE WEST. SALVO’S BOOK ON PAINTING RAPIDLY BECAME THE BIBLE

OF A NEW GENERATION OF 80S ARTISTS IN ITALY, GERMANY AND THE U.S.A. , THAT WANTED BE DIFFERENT IN OUTLOOK FROM PRECEDING GENERATIONS. SO THEY

LOOKED AT THE PHENOMENON OF FASHION.

THE FUSION OF ART AND FASHION WAS ABOUT TO BE ESTABLISHED, NOT ONLY IDEOLOGICALLY, BUT ALSO ON A SOCIAL LEVEL. THE OLD BOYS COMMERCIAL

NETWORK OF THE 60S AND 70S WAS FINALLY GIVING WAY TO THE NEW COHORTS OF MOSTLY YOUNG FEMALE ENTREPRENEURS WITH DEGREES IN ART HISTORY,

EDUCATION, MANAGEMENT AND MASS COMMUNICATION. BLACK SKIRTS ABOVE THE KNEE, A CHAIN OF PEARLS, HIGH HEELS, SHOWY MAKE-UP AND GLOSSY

MAGASINES BECAME A CURRENT COMMODITY ON FAIRS, MUSEUMSHOWS AND GALLERY OPENINGS. WHAT YOU GET IS WHAT YOU SEE, WAS THE PHRASE OF THE

DAY AND THERE WAS NO WAY BACK. SO MAENZ DECIDED IT WAS TIME TO MOVE THE FURNITURE. BUSINESS FROM THE GALLERY HAD BEEN GOOD UP TILL NOW, BUT

WOULD IT HOLD IN THE FUTURE? MAYBE IT WAS TIME TO MOVE THE GALLERY OFFICE. SO A DIVINER WAS INVITED TO SHOW HIS ART. AFTER A SESSION WITH THE

ROD, HE DISCOVERED THE SALES OFFICE HAD BEEN OVER AN SUBTERRANEAN WELL ALL THE TIME. HE PREDICTED A SWITCH IN ELECTROMAGNETIC ENERGY

FIELDS, IN CASE NOTHING WAS DONE. DECISIONS HAD TO BE MADE THAT WERE FAVORABLE TO NEAR FUTURE BUSINESS OF THE GALLERY ! SO THE OFFICE WAS

MOVED TO A SOCALLED DRY OR MORE NEUTRAL SPOT IN THE GALLERY SPACE . FURTHERMORE THE DIVINER SUGGESTED THE OPENING OF THE NEW SHOW

SHOULD BE ON 11.11 AT 23.00 HOURS, WHICH WAS FOOLS DAY AND THE BEGINNING OF THE COLOGNE CARNAVAL. SO A MARCHING BAND WAS ENGAGED,

ACCOMPANIED BY A REGIMENT OF GOOD LOOKING BOOTED DANCING GIRLS, THAT COULD SWEEP UP THEIR LEGS IN IMPECCABLE UNIFORM FASHION. THE OPENING

OF THE NEO GEO SHOW BECAME A NIGHT TO REMEMBER, THE SHOW SOLD OUT, AND EVERYBODY WAS HAPPY.

SEBASTIAN SPIT, THE DIVINER. WHO IS THIS ARTIST?, I WONDERED. TIME FOR SOME INITIAL LINGUISTIC ANALYSIS. WHAT’S IN A NAME? THE NAME SEBASTIAN

CLEARLY SUGGESTS A CATHOLIC BACKGROUND. THE STORY WENT THAT THE CHRISTIAN MARTYR SAINT SEBASTIAN, -AS A SPECIAL PUNISHMENT-, HAD BEEN

RIDDLED WITH A MULTITUDE OF SHARP ARROWS FROM THE BOWS OF HIS OWN FORMER ROMAN REGIMENT. IN RENAISSANCE PAINTING BY MANTEGNA AND

BOTTICELLI, UP TILL THE BAROQUE SCHOOL OF EL GRECO, THE ICON OF A CONVERTED PAGAN OFFICER DEVELOPED INTO A STRAIGHT HOMOSEXUAL IDOL.

COMPARATIVE MYTHOLOGY LEARNED THAT THE ROMAN SEBASTIAN HAD MODELLED AFTER THE CLASSICAL GREEK HERO ACTAION, A LOCAL LEADER OF

A GROUP OF HUNTERS, WHO, -FOLLOWING A FLEEING DEER DEEP INTO THE FOREST-, HIT UPON A BATHING SCENE. DIANE, HUNTING GODDESS, SURROUNDED

BY HER NYMPHS, WAS ABOUT TO STEP INTO A WELL. AS SOON AS LADY DIANE FELT THE SPYING EYES ON HER NAKED BODY, HER NYMPHS COVERED HER

NUDESNESS BY THEIR OWN. WHEN APOLLO, GOD OF THE ARTS, GOT NEWS OF THE LONELY SHAMEFUL TRESSPASSER, WHO HAD SET EYES ON HIS VIRGIN

SISTER, HE TRANSFORMED ACTAION INTO A RUNNING DEER, THAT WAS SHOT AND EATEN BY HIS OWN MEN. SO MUCH FOR KILLING YOUR DARLINGS!

FURTHERMORE OUR ARTIST SEBASTIAN’S LAST NAME WAS SPIT. WHAT WAS THE DICTIONARY MEANING OF SPIT? SPIT REFERS TO THE IRON ROD FOR ROASTING

BEEF. A ROD! ANOTHER MEANING SPEAKS OF A STRETCH OF LAND SURROUNDED BY WATER. MOREOVER THERE IS THE CONNOTATION OF A BLURP OF ANIMAL

LIQUID FROM A MOUTH, LIKE IN THE EXPRESSION: A SPITTING IMAGE. IN DUTCH THE WORD SPIT REFERS TO A CERTAIN PAIN, FELT IN THE SPINE (LUMBAGO).

FINALLY SPIT IS THE WOODEN OR METAL ROD, USED FOR TYING A BOAT TO THE SHORE. SEBASTIAN ROD ALLRIGHT! THE NAME RANG LIKE A BELL. TIME FOR

SOME DECENT BIOGRAPHY.

SEBASTIAN SPIT WAS BORN IN 1958 ON THE WEST INDIAN ISLAND OF ARUBA, 25 KILOMETERS OFF THE NORHTCOAST OF VENEZUELA, ABOUT THE SIZE OF

THE DUTCH NORTHSEA ISLAND OF TESSEL. THE ORIGINAL INHABITANTS CALLED ARUBA: ORA-OUABO OR SHELL-ISLAND. THE IRONY OF THE ISLAND NO DOUBT IS

decreet 04 | oktober 2010 | 05 |decreet 04 | oktober 2010 | 04 |

THE CANVAS UTOPIA FOR ITS COLLECTION. THE SCANDAL STRATEGY OF

SEDUCTION WORKED LIKE A SNOWBALL . SCHOLTE STARTED A WHOLE NEW

SERIES OF DECLINATIONS OF CLASSICAL PAINTINGS, PRODUCING NEW

SURREALISTIC APPLICATIONS OF THE RECLINING VENUS OF URBINO BY TITIAN

CALLED KENIA, CHLAMYDIA, NOSTALGIA AND MELANCHOLIA. ALL DONE IN A

DIFFERENT STYLE OF PAINTING, BUT WITH A CLEAR RESONANCE OF PICASSO,

CÉZANNE, DE CHIRICO, DUBUFFET, KAREL WILLINK AND A CONTEMPORARY

COMMERCIAL ILLUSTRATOR CALLED PAUL SPOONER, WHO DID A DUMMY OF

THE ORIGINAL RECLINING MANET NUDE ON PERMANENT EXHIBITION AT SOME

MECHANICAL THEATRE IN COVENT GARDEN, LONDON.

WHEN ASKED BY JOURNALIST WHETHER SCHOLTE HAD STOLEN THE IDEA FROM

SPOONER, SCHOLTE ANSWERED THAT HE HAD JUST OUT A PICTURE FROM AN

ADVERTISEMENT IN MAGASINE. HE DID NOT KNOW THAT THE RECLINING NUDE

DUMMY WAS SPOONER’S IDEA. MOREOVER SCHOLTE DID NOT CARE. IN THE ART

OF PAINTING EVERBODY BORROWS FROM THE TRADITION. MANET BORROWED

FROM TITIAN AND GIORGIONE TO MAKE HIS POINT. END OF DISCUSSION. AS IT TURNED OUT, APPROPRIATORY SAMPLING HAD ITS OWN STANDARDS OF REALITY.

IN THE THEORY OF PAINTING EVERYTHING WAS POSSIBLE. IN SCHOLTE VIEW, WHAT MATTERED IN DEPICTING THE RECLINING NUDE WAS ONLY THE LEFT HAND

OF THE MODEL COVERING HER PUBIC HAIR, SUGGESTING THE POSSIBILITY OF MASTURBATION. SCHOLTE SIMPLY DEMONSTRATED THE DISCOVERY OF EARTHLY

HEAVEN. WHY DID PEOPLE BUY SCHOLTE’S PAINTINGS? A POSSIBLE ANSWER IS THAT A GROUP OF COLLECTORS LIKED THE IDEOLOGY BEHIND IT. THEY BOUGHT

THE MENTAL COMPLEX, THAT THE PIECES EXPRESSED. PAINTING HAD BECOME A FETISJ, LIKE GOLD, JEWELS, MONEY, EXPENSIVE CARS, WOMEN, FASHION, MOVIES,

PARTIES OR WHATEVER THINGS THAT MADE THE WORLD GO AROUND. DURING THE MIDDLE OF THE 80S THE YOUNG WILD PAINTING FASHION TRULY HAD

REVERSED, GIVING RISE TO VARIOUS BRANDS OF ABSTRACTION, OF WHICH SCHOLTE’S VE RSION JUST HAPPENED TO BE A VERY SUCCESFULL ONE.

MEANWHILE WHAT WAS SEBASTIAN SPIT DOING IN AMSTERDAM? “ I RENTED A STUDIO SPACE AT HELMERSTREET, NEAR LEIDEN SQUARE, AND STARTED

FREQUENTING A PLACE CALLED CAPTAIN ZEPPOS, NEAR THE RED LIGHT DISTRICT, WHERE ARTISTS RUSHED TO DRINK FREE BEERS. THERE I MET A GUY CALLED

RUFUS COLLINS, DIRECTOR OF THE DNA PERFORMANCE GROUP. HE HAD BEEN THE FRONTMAN OF THE LEGENDARY LIVING THEATRE FROM NEW YORK. I HUNG OUT

AT CAFÉ OBLOMOV IN REGULIERSDWARS STREET, WHERE ALL THE CLUBS WERE, GAY AND OTHERWISE. THERE I MET SOMEBODY FROM ANOTHER PERFORMANCE

JOINT: COSMIC ILLUSION. THEY STAGED A BIG MUSICAL: THE MERCHANT OF AMSTERDAM, BASED ON SHAKESPEARE’S MERCHANT OF VENICE. IT WAS ALL ABOUT

SELLING YOUR SOUL TO THE DEVIL. I DID THE DECORATION AND STAGE PROPS . A FRIEND OF MINE, ROB DE VRIJ, WAS ACQUAINTED WITH JULIA STANZAK,

A LEADING DANCER OF THE DUTCH NATIONAL BALLET. IN 1988 SHE WAS TEMPORARELY ENGAGED BY PINA BAUSCH’S DANCE THEATRE COMPANY IN WUPPERTAL,

GERMANY. PINA BAUSCH HAD BEEN A DANCE HIT FOR A DECADE. PROBABLY HER MOST FAMOUS PIECE IS CAFÉ MÜLLER (1980), PERFORMED BY AN INTERNATIONAL

EXPERIMENTAL CAST. SO I HOPPED ALONG IN A CAR TO WUPPERTAL AND MET DENA SAPIRO, WHO WAS A PERFORMER IN THE BAUSCH CAST BORN AT FLUSHING,

NEW YORK. WE FELL IN LOVE. BY THAT TIME IT WAS CLEAR TO ME, I MUST LEAVE AMSTERDAM. THE GERMAN ART CLIMATE IN THE RUHR AREA WAS MUCH MORE

CONGENIAL TO ARTISTS LIKE ME, THAT DID NOT WANT TO DEPEND ON DUTCH STATE SUBSIDIES ONLY. I WANTED TO MAKE MONEY ON THE FREE ART MARKET.

I GOT MY FIRST SHOW AT CHESSNI GALLERY IN ALTOONA, A SUBURB OF HAMBURG ON THE ELBE RIVER. I SOLD SOME ARUBA LANDSCAPES MIDDLE SIZE FORMAT,

-DONE IN NIJMEGEN AND AMSTERDAM-, FOR ABOUT 1000 DEUTSCHMARK A PIECE. MY FRIEND ROB DE VRIJ WAS DATING A JAPANESE DANCER THEN , CALLED

MARIKO AYOYAMA. AYOYAMA IS A JAPANESE WORD FOR MOUNTAIN. ANOTHER DANCER, MAURICE BEJAR, WAS A SPANISH GUY OF BASQUE ORIGIN. DE VRIJ, BEJAR

AND ME STARTED A PAINTING GROUP, CALLED AYOYAMA. WE GOT SOME GOOD PUBLICITY AND SOLD OUR WORK. I STARTED LIVING WITH DENA SAPIRO IN AN

APPARTMENT DOWNTOWN WUPPERTAL ON THE THIRD FLOOR OF A BIG HOUSE AND COULD WORK IN AN ENORMOUS STUDIO. THE BAUSCH COMPANY WAS

FAMOUS BY THEN AND I TRAVELLED IN IT’S WAKE TO PARIS TO SEE NEW SHOWS AND VISIT GALLERIES.”

NOVEMBER 1988, DURING ART COLOGNE FAIR, SEBASTIAN, FROM NEARBY WUPPERTAL, VISITED THE BELGIAN NEIGHBORHOOD ON THE WESTSIDE OF THE OLD CITY.

BY THAT TIME SOME FIFTY ART GALLERIES HAD OPENED A SHOP ON AN AREA OF ABOUT ONE SQUARE KILOMETER BETWEEN THE NOTHERN RAILROAD TRACKS

AT GLADBACHER STREET, FERNSEHTURM, AND SOUTHERN HANSARING UP TILL LINDEN STREET IN THE WEST. THE FEW STREETS IN BETWEEN WERE JUST

PACKED WITH GALLERIES. AT THE TIME GISELA CAPITAINE GALLERY SHOWED CHRISTOPHER WOOL, DANIEL BUCHHOLZ CARRIED JOHN ARMLEDER AND IMI

KNÖBEL. THE GALLERIES OF MAX HETZLER, TANJA GRÜNERT, JABLONSKI, ALL BASED AT VENLOERSTRASSE 19, SHOWED JEFF AND THOMAS STRUTH, OPIE AND

PETER HALLEY. A BIT FURTHER GALERIE JOHNSEN + SCHÖTTLE HAD EXPOSITIONS OF NEW WORK BY JAN KNAP, PHILLIP TAAFFE AND MAIER VAISMANN.

THE AMSTERDAM BASED GALLERIES TORCH (ADRIAAN TEN HAVE) AND ONRUST (MILCO ONRUST) OPENED UP A COLOGNE BRANCHE ON THE OTHER SIDE OF

THE RAILOADTRACKS AT NEUSS STREET. ART LIFE WAS BUZZING IN A MULTITUDE OF CAFÉS, RESTAURANTS AND CLUBS AROUND FRIEZENPLATZ AT PFÄFFGEN,

DOS ECKIES, HAMMERSTEIN, KÖNIGSWASSER, CAFÉ ZENTRAL AND PINK FLAMINGO. MOST VISITING ARTISTS STAYED AT THE HOTEL CHELSEA OVER THE CAFÉ

ZENTRAL AT LINDENALLEE, WHERE THE NOTORIOUS DADAIST MARTIN KIPPENBERGER (KIPPI) WAS A PERMANENT ARTIST IN RESIDENCE. THE DEAL WITH

DIRECTOR PROFESSOR DOCTOR WERNER PETERS WAS TO SIMPLY LEAVE AN ART WORK BEHIND IN THE HOTEL ROOM, TAKING CARE OF A WEEK RESIDENCE,

BREAKFAST, LUNCH AND DINNER INCLUDED. AT NIGHT THE ART CROWD COULD LISTEN IN ON A TALK BY PHILOSOPHER PETER SLOTERDIJK ON THE PHENOMENON

OF EURO TAOISM, BEFORE HITTING THE DANCEFLOORS OF ALTE WARTESAAL AND NEUSCHWANSTEIN. THE CRÈME DE LA CRÈME OF THE ART SCENE USED TO MEET

ON A LAZY SUNDAY AFTERNOON IN THE EASTASIAC MUSEUM FOR GREEN TEA AND CHINESE CANDY, AFTER A LEISURE STROLL THROUGH A WELL KEPT JAPANESE

decreet 04 | oktober 2010 | 06 | decreet 04 | oktober 2010 | 07 |

GARDEN. I WAS IN TOWN FOR PREPARING A PERFORMANCE AT GALLERY SOPHIA UNGERS ON AACHENER STREET, CALLED: ON SUBVERSION. SOPHIA UNGERS

CARRIED ARTISTS LIKE REBECCA HORN AND ROSEMARIE TRÖCKEL. ALTHOUGH SEBASTIAN SPIT AND I WERE PRESENT AT THE SAME TIME, OUR PATHS NEVER

CROSSED. “ I JUST KNEW THE NAME PAUL MAENZ, BECAUSE OF A SUCCESFULL SECOND PORTRAITS SHOW BY ROB SCHOLTE EARLIER THAT YEAR. MAENZ WAS THE

ART GURU OF GERMANY. THE MAN HAD MADE ARTISTS LIKE WALTHER DAHN AND DOKOUPIL FAMOUS. GALERIES FROM COLOGNE OPENED UP BRANCHES IN NEW

YORK. YOU ENTERED THE GALLERY FROM BISMARCK STREET THROUGH A BIG WHITE GATE. THEN THERE WAS A COURT WITH TREES AND FLOWERS. IT WAS A HUGE

GALLERY, COMPLETELY PAINTED WHITE AND THERE WERE WHITE COLUMNS, LIKE IN A ROMAN TEMPLE. ONE FLOOR UP WAS THE STUDIO OF GERHARD RICHTER.

I DO REMEMER A SHOW WITH MAJOR NEW WORKS BY FRANCESCO CLEMENTE. ON THE INVITATION CARD THERE WAS PORTRAIT OF CLEMENTE, HOLDING A

SCULPTURED LITTLE WHITE HAND IN HIS OWN HAND.”

SPIT WENT BACK TO WUPPERTAL, -THE OLD TEXTILE CITY-, TO HIS STUDIO AT KOLKMAN HOUSE. IT HAD BEEN A TEXTILE EXCHANGE IN JEWISH HANDS WITH A TILED

GATE RIGHT ON THE WUPPER RIVER. AT THE GROUNDFLOOR WAS A SPANISH SUPERMARKET. WHEN I MOVED IN THE BUILDING WAS COMPLETELY EMPTY. LITTLE BY

LITTLE ARTISTS STARTED TO OCCUPY STUDIOS. THEN THE COMMUNITY OF WUPPERTAL BOUGHT THE BUILDING. JOHANNUS RAU, THE BUNDESPRESIDENT OF

NORDRHEIN-WESTPHALEN, WAS THE CHAIRMAN OF THE HOFAUE STUDIO COMMITTEE. SPIT WORKED AT THE HOFAUE SPACE UNTILL 1997. ELEVEN YEARS LATER

ON A COLD JANUARY DAY IN 2008, ON MY WAY FROM BERLIN TO FLUSHING, I VISITED THE BUILDING. I WAS CURIOUS WHAT WUPPERTAL LOOKED LIKE BY NOW.

I HAD KNOWN THE CITY SINCE THE LATE SEVENTIES. AS AN AMSTERDAM BASED MEMBER OF THE EUROPEAN GROUP OF YOUNG CRIMINOLOGISTS, I VISITED

PROFESSOR MANFRED BRUSTEN AT WUPPERTAL UNIVERSITY. BY THEN HIS WIFE RAN AN ART GALLERY DOWNTOWN. BRUSTEN WAS THE LEADING GERMAN

SCIENTIST ON THE THEORY OF STATE CONTROL OF SOCIAL DEVIANCE BY MINISTRIES OF JUSTICE, THE HOME OFFICE, POLICE DEPARTMENTS, PRISONS AND

THE EMERGING PRIVATE SECURITY BUSINESS. HE WAS THE BIG AUTHORITY ORGANIZING AN INTERNATIONAL UNIVERSITY COMPARATIVE RESEARCH PROJECT ON

STATE SECURITY, LAW & ORDER, TERRORISM AND DEMOCRATIC CONTROL CARRIED OUT IN ALL THE COUNTRIES OF THE EUROPEAN COMMUNITY. THE RESULTS

OF THIS GIGANTIC RESEARCH PROJECT WERE PUBLISHED IN A BOOK, THAT WAS PRESENTED IN LONDONDERRY, NORTHERN IRELAND IN SEPTEMBER 1981. ALL OF US

CRIMINOLOGISTS GATHERED AT THE BELFAST RAILWAY STATION, WHERE WE WAITED FOR OUR TRAIN TO LONDONDERRY. WE HAD BEEN WAITING FOR AN HOUR

DUE THE AN ELABORATE SECURITY CHECK BY THE POLICE. WHEN THE TRAIN FINALLY ARRIVED AND WAS SLOWLY APPROACHING OUR PLATFORM, IT SUDDENLY

RAN OF THE TRACK AND WENT DOWN THE HILL INTO THE BUSHES BELOW. SABOTAGE? SO MUCH FOR STATE SECURITY. WE WERE NOT SURPRIZED AT ALL. THE DAY

BEFORE, DURING A VISIT OF THE FAMOUS JAMESON WHISKY FACTORY, SOME ANONYMOUS MYSTERY GUEST HAD TURNED THE WRONG WHISKY TAP. HUNDREDS

OF GALLONS OF PRECIOUS OLD BUSHMILL WERE FLOWING IN A NEARBY RIVER, CAUSING THE FISH TO FLOAT DOWNSTREAM BELLY UP. SHIT HAPPENS, WE SAID

TO EACHOTHER. SO BUSSES WERE CHARTERED AND WE REACHED LONDONDERRY IN THE MIDDLE OF THE NIGHT. BUT BRUSTEN, WHO FELT RESPONSIBLE FOR THE

INCOVENIENCE, EXHAUSTED HIMSELF THE NEXT MORNING AT THE OPENING OF THE CRIMINOLOGY CONFERENCE IN A LONG SPEECH ON THE TACIT RESISTENCE

TACTICS OF THE PEOPLE OF NORTHERN IRELAND. AS HE STRESSED THE NECESSITY OF ACADEMIC NEUTRALITY, MODESTY, RESPECT AND AN OPTIMISTIC ATTITUDE

TOWARDS SUBVERSION, HIS VOICE BECAME LOUDER AND LOUDER. FINALLY HE DESPARATELY SHOUTED THAT IT WAS ALL A MISUNDERSTANDING IN COMMUNI-

CATION, THAT WE HAD BEEN THE VICTIM OF. THE AUDIENCE ROSE AS ONE MAN AND BRUSTEN GOT A STANDING OVATION. OUR HERO FROM WUPPERTAL STOLE

THE SHOW. I WENT BACK TO WUPPERTAL SHORTLY AFTER. LEAVING THE FIELD OF ACADEMIC CRIMINOLOGY, I HAD TURNED INTO A SCRIPTWRITER FOR THE

AMSTERDAM BASED DANCE COMPANY: FALSE BLOOD, THAT WAS, -MAINLY FOR IT’S BRAND OF DRAMATIC IMPROVISATION-, LARGELY INFLUENCED BY PINA

BAUSCH. I VISITED THE SCHAUSPIELHAUS AND SAW A PERFORMANCE OF CAFÉ MÜLLER. IT WAS AN EYE OPENER.

THIRTY YEARS LATER I WAS BACK IN TOWN AND WALKED THE OLD CENTER, ACCOMPANIED BY SPIT. DENA SAPIRO, IN A DASHING OUTFIT, HAD GONE SHOPPING

WITH HER DAUGHTER PIA PALOZZO. SPIT AND I PASSED THE TANZTHEATER ON THE BORDER OF THE RUSHING WUPPER, ABOVE WHICH AN 18 KILOMETER LONG

INGENIOUS METAL CONSTRUCTION HAD BEEN ERECTED, THAT CARRIED A CABLE TRAIN, THE SOCALLED SCHWEBEBAHN. FROM ABOVE THE CITY LOOKS LIKE AN

EXTENDED RIBBON, DOTTED WITH THE VILLA’S OF THE RICH AND SUPER RICH TEXTILE BARONS. ON THE SLOPES OF A BASIN, SURROUNDED BY A CIRCUS OF

MOUNTAINS, THAT PRACTICALLY CLOSED OFF THE LONG NARROW VALLEY FROM THE SURROUNDING REGION, HUNG A THICK GREY MIST. ALL THE WAY TO THE

NORTHEASTERN OUTSKIRTS OF THE RUHR AREA THE HEAVEN ABOVE WAS INVISIBLE . AS A CONSEQUENCE THE AIR OVER WUPPERTAL IS OF A BAD QUALITY.

MOSTLY CLOUDY, POLLUTED BY FACTORY SMOG, WUPPERTAL IS A VERY UNHEALTHY PLACE. EVERYWHERE YOU GO, YOU HEAR THE POUNDING SOUND OF

AUTOBAHN TRAFFIC. ESPECIALLY FOR DENA SHAPIRO, BORN AT THE WINDY SEASIDE OF FLUSHING MEADOWS AT THE UPPER WESTERN TIP OF LONG ISLAND,

NEW YORK, THE GENERAL CLIMATE BECAME UNBEARABLE. NEVERTHELESS, WUPPERTAL WAS SEBASTIAN AND DENA’S TIME OF GLORY.

SEBASTIAN SHOWS ME HIS OLD STUDIO AT THE RENOVATED HOFAUE, WHICH IS A MUSIC SCHOOL NOW, SURROUNDED BY A NUMBER OF SHABBY BROTHELS.

WE HEAD FOR A BEER IN A WORKER’S BAR OPPOSITE OF THE MAX VAUDEVILLE THEATRE. LIKE FLUSHING WUPPERTAL IS A PROLETARIAN TOWN. NO EXPENSIVE

SHOPS. INSTEAD YOU FIND LOTS OF POOR RAMBLERS AND TROLLOPS ROAMING THE STREETS. SEBASTIAN, ALWAYS ON OPTIMIST, MENTIONS THE DONATION BY

THE TEXTILE MILLIONAIRE ROSENCRANTZ TO THE JEWISH MUSEUM IN BERLIN. THE ARTPIECE, CONSISTS OF THOUSANDS OF METAL FACES ON WHICH VISITOR

CAN TREAD. WAS IT A FAR CRY FROM THE HISTORICAL GERMAN MENTAL POLLUTION OF THE HOLOCAUST? ROSENCRANTZ HAS SIX CHILDREN. ALL CHILDREN

RECEIVED A LIFE LONG TUITION OF 6000 EURO’S A MONTH. SPIT KNEW THE COLLECTOR AND MECENAS ROSENCRANTZ PERSONALLY. ALSO HE KNEW ONE OF HIS

DAUGHTERS, “ A VERY BAD ACTRESS”, THAT PLAYS LEADING PARTS IN THE LOCAL THEATRE. IN 1997 SPIT MOVED TO ANOTHER STUDIO IN THE OLD HAPPICH

FACTORY IN ELBEFELD AT THE BORDER OF TOWN, CLOSE TO THE INDUSTRIAL SETTLEMENT OF WICHLINGHAUSEN. WITH A VIEW OVER THE CLOUDED CITY HE

STARTED TO WORK. THE PLACE WAS A RIBBON FACTORY. IT PRODUCED PLAITED MATERIALS, STRINGS, BELTS FOR CLOSING OF TRUCK HOODS. ALL DAY LONG

THERE WAS A TERRIBLE INDUSTRIAL NOISE. ACCES TO THE STUDIO WAS NEARLY IMPOSSIBLE. CANVASSES HAD TO BE MOVED THROUGH A SMALL TUNNEL.

IN THIS NEW SETTING A SECOND ART COLLECTIVE WAS BORN: NATUR LABOR. AGAIN WITH TWO OTHER LOCAL PAINTERS, HELGE HOMMES AND CHRISTIAN VON

GRUMBKOW, SPIT WAS ORGANIZING HIS FUTURE. T ALL PAINTERS SHOWED AT THE LOCAL EPIKUR GALERIE. NATUR LABOR COLLECTIVE VISITED THE KASSEL

decreet 04 | oktober 2010 | 09 |

DOCUMENTA 1997, CURATED BY CATHERINE DAVID, A PARIS ART THEORETI-

CIAN, WHO PROCLAIMED ANOTHER VERSION OF THE DEATH OF THE ART OF

PAINTING. ON THEIR WAY DURING THE FIVE HOUR DRIVE TO KASSEL THROUGH

THE ROTHAAN MOUNTAINS, NATUR LABOR FORMULATED THEIR NEW LANDS-

CAPE PROJECT. SPIT DECIDED TO ONLY PAINT CLOUDS. THE ORNAMENTS HE

PAINTED UP TILL THEN, HAD GRADUALLY STARTED TO LOOK LIKE CLOUD

FORMATIONS ANYWAY. HOMMES DID MAINLY PLOUGHED LANDSCAPES,

WHEREAS GRUMBKOW LET HIS PAINT FLOW. KASSEL WAS,- EXPECTEDLY-,

A COMPLETE DISSAPOINTMENT TO THE BOYS. LOTS OF TACKY INSTALLATIONS

MADE UP OF RUBBISH, MANY BORING SOCIO-POLITICAL VIDEOOS, A MULTITUDE

UNREADABLE MANIFESTOS ON PERSONAL OBSESSIONS. WELCOME TO THE

INFANTILE HOBBY ART OF THE NINETIES! THE ONLY ART SEBASTIAN REMEMBERS

FROM THE 1997 DOCUMENTA WAS A HOLE, DUG BY ANISH KAPOOR AND A BIG

WALL WITH THOUSANDS OF PHOTOGRAPHS, THAT HAD BEEN GERHARD

RICHTER’S INSPIRATION FOR HIS PAINTINGS. I WAS AT KASSEL TOO. I HAD

TO AGREE WITH SPIT’S OBSERVATIONS. IT TOOK ME THREE HOURS TO WALK

THE WHOLE SHOW. TOO MANY BORING PHOTOGRAPHS. ACCOMPANIED BY TOO MANY STATEMENTS ON TOO MANY UNIMPORTANT THINGS, THAT DID NOT

CONCERN ART AT ALL.

BACK IN HIS WUPPERTAL STUDIO SPIT STARTS TO WORK ON A BOOK CALLED: MALEREI OHNE MALEREI ( PAINTING WITHOUT PAINTING). IT WAS ALL ABOUT THE

TECHNIQUE OF COLLAGE. HOW TO MAKE COMPOSTIONS ON WALL PAPER. THEN IT HAPPENED. HOMMES INVITED A GERMAN GALLERIST FROM TRIER, CRISTOFF

MEISSENBACHER. MEISSENBACHER CAME UP TO WUPPERTAL TO REPRESENT NATURLABOR ON THE ARTFAIR OF STRASSBOURG, THE GERMAN-FRENCH BORDER-

TOWN CLOSE TO THE RHINE RIVER. THE GALLERIST DIDN’T REALLY WANT TO REPRESENT NATURLABOR, BUT HE WOULD LIKE TO SHOW SPIT. WHAT MAENZ

HAD BEEN TO SCHOLTE, TEN YEARS LATER MEISSENBACHER WAS TO SPIT. “ WE EMBARKED ON A NEW DIRECTION: THE SNOWBALL PROJECT. EXHIBITIONS IN ART

ASSOCIATIONS EN MUSEUMS. I STARTED TO SHOW MY FIRST CLOUD PAINTINGS AT OBERHAUSEN, THE BADEN MUSEUM AT SOLINGEN, AND SOME TOWN IN

HOLSTEIN NORTH OF HAMBURG . ALSO I EXHIBITED NEW WORK IN THE TOWN OF TILBURG AT THE MUSEUM OF NATURE AND GALERY KOKON.” THE SNOWBALL

STRATEGY WORKED AGAIN. I WAS’NT SURPRIZED. GERMANY HAS KNOWN A SYSTEM OF ART ASSOCIATIONS FOR OVER 150 YEARS. ORIGINALLY THE WERE

PROGRESSIVE CIVIL AND LOCAL INITIATIVES, DATING BACK TO THE BIEDERMEIER EPOCH OF THE 1830S. KUNSTVEREINE AS THEY WERE CALLED, WERE THE FIRST

CULTURAL INSTITUTIONS OF THE GERMAN LIBERAL BOURGEOISIE STRIVING FOR NATIONAL UNITY. THE GRASS ROOT MOVEMENT WAS A NOVELTY IN A COMPLETE

POLITICALLY SHATTERED GERMAN LANDSCAPE OF THE TIME. IN 1830 GERMANY STILL WAS NOT A NATION. TOGETHER WITH SCHOLTE , I HAD VISITED

THE FIRST KUNSTVEREIN AT KASSEL IN 1988, WHERE HE DID A BIG PORTRAIT SHOW. DOCUMENTA WAS A LOCAL POSTWAR OFFSPRING OF THE KASSEL KUNST-

VEREIN. LATER WE WENT TO KUNSTVEREIN HANNOVER (1991), WHERE SCHOLTE OPENED HIS HUGE SILK CREEN MONEY SHOW. COLLABORATION BETWEEN ART

ASSOCIATIONS AND MUSEUMS IN GERMANY HAD BEEN THE NORMAL PROCEDURE FOR A CENTURY. THE CASE OF DÜSSELDORF KUNSTVEREIN IN THE 70S WAS

LEGENDARY. NEXT TO THE OFFICAL MUSEUM, A SOCALLED KUNSTHALLE WAS ESTABLISHED. A PURE EXHIBITION SPACE. IT HAD NO COLLECTION OF ITS OWN,

BUT THERE WAS A WELL CONNECTED NETWORK OF COLLECTORS, THAT BOUGHT THE WORKS.

MEANWHILE IN WUPPERTAL, THE BAD AIR CAUSES DENA SAPIRO TO STOP DANCING AT THE PINA BAUSCH COMPANY. THE SMOG JUST BECAME TOO MUCH. IT WAS

IN HER LIFE INTEREST, THAT SHE STATED TO MOVE BACK TO THE COAST. LEAVING THE UNHEALTHY ATMOSPHERE OF OPPRESSING CLOUDS WAS NECESSARY

FOR HER HEALTH. TO ESCAPE FROM THE STIFLING CLIMATE, THAT CAUSED ALLERGIC REACTIONS, BECAME A FIRST PRIORITY. THE WUPPERTAL CIRCUS HAD

BECOME A PRISON, DESPITE THE SUCCESSTORY OF DE DANCE COMPANY ALL OVER THE WORLD. DURING THE SPRING OF 1999 SAPIO HAD BEEN RELAXING IN

THE HOUSE OF A FRIEND AT BRUINISSE, ON THE ISLE OF SCHOUWEN-DUIVELAND, PROVINCE OF SEALAND, NETHERLANDS. FIRST DENA CONSIDERED MOVING

TO BRETAGNE, BUT THAT WAS A BRIDGE TOO FAR. IN SEALAND, ONE DAY DRIVE FROM WUPPERTAL, PROPERTY AT THE TIME WAS RATHER CHEAP. SO THE COUPLE

BOUGHT A HOUSE IN FAROUT FLUSHING. IT TOOK THEM TWO YEARS TO RENOVATE THE HOUSE. UPTILL 2001 THEY DROVE BACK AND FORTH BETWEEN WUPPER-

TAL AND FLUSHING.

ONE YEAR INTO THE NEW MILLENIUM THE COUPLE CUT A DEAL. DENA WOULD LIVE IN FAROUT FLUSHING, WHEREAS SEBASTIAN WOULD REMAIN IN WUPPERTAL.

SO SPIT AGAIN CONSIDERED HIS CHANCES. THEN ON 9/11 2001, DURING THE FESTIVAL: FILM BY THE SEA AT FAROUT FLUSHING, SPIT CUT THE GORDIAN KNOT. HE

APPLIED FOR A JOB AS A DIRECTOR OF THE ART EDUCATIONAL INSTITUTE (MIKV) AT MIDDELBURG, CAPITAL CITY OF THE SEALAND. BACK TO THE COAST AT LAST!

MIGRATING FROM THE CITY OF ZWOLLE, I HAD BEEN RENTING A STUDIO AT W3 COMPLEX, ORANGE STREET, IN FLUSHING MYSELF. SEPTEMBER 2001, THE FLOOR

OF THE LEFT WING OF THE W3 BUILDING WAS RECONSTRUCTED FOR SOUND ISOLATION FROM THE THEATRE BELOW. NO PLACE TO WORK, I HAD GONE TO BERLIN

WHERE DOKOUPIL HAD INVITED ME TO DO ANOTHER COLLABORATION IN THE FIELD OF PAINTING. BELIEVE IT OR NOT, BUT THE TOPIC WAS CLOUDS. WHAT

EXACTLY IS A CLOUD? A VISIBLE BODY OF VERY FINE DROPLETS OF WATER OR PARTICLES OF ICE DISPERSED IN THE ATMOSPHERE ABOVE THE EARTH’S SURFACE AT

VARIOUS ALTITUDES RANGING UP TO SEVERAL MILES. CLOUDS INCLUDE STEAM, SMOKE OR DUST. CLOUDS CAN SMALL OR BIG. THEY CAN BE IMMOBILE OR MOVE

WITH RAPID SPEED LIKE A SWARM. THEY CAN BRIGHT WHITE OR DARKEN INTO ALL OF SHADES OF GREY.

BY THE SPRING OF THE YEAR 2002 I HAD STARTED AN INTENSIVE COLLABORATION WITH DOKOUPIL, BASED ON A SINGLE POEM BY THE BRITISH ROMANTIC

decreet 04 | oktober 2010 | 08 |

POET PERCY BYSSHE SHELLEY (1792-1822), WHO DROWNED OFF THE LIGURIAN COAST IN ITALY, WHEN HIS BOAT “ DON JUAN” (NAMED AFTER THE FAMOUS POEM

BY LORD BYRON) WENT DOWN IN A STORM DURING A CROSSING IN THE GULF OF SPEZIA FROM SAN TERENZO TO LERICI. THE BASIC ODE WAS TO BE SHELLEY’S

“THE CLOUD”, WRITTEN IN PISA 1820. THIS CLOUD POEM HAD BECOME AN INTERNATIONAL EUROPEAN SYMBOOL OF UNRESOLVED DESIRE, THAT HAD

INFLUENCED,- AMONG OTHER THINGS-, A WHOLE GENERATION OF DUTCH POETS IN THE 1880’S ( DE TACHTIGERS) AS WELL AS A SCHOOL OF PLEIN PAINTERS

FROM THE HAGUE. ITS OPENING LINE: “I BRING FRESH SHOWERS FOR THE THIRSTING FLOWERS, /FROM THE SEAS AND THE STREAMS; /I BRING LIGHT SHADE FOR

THE LEAVES WHEN LAID/IN THEIR NOON-DAY DREAMS” SEEMED TO WORK LIKE AN INDIVIDUAL EXPRESSION OF THE MOST INDIVIDUAL EMOTION. ITS CLOSING

LINE: “LIKE A CHILD FROM THE WOMB, LIKE A GHOST FROM THE TOMB,/ I ARISE AND UNBUILT IT AGAIN” REMINDED THE READER OF THE RHYTM, ALLITERATION

AND ASSONANCE OF RENAISSANCE POETS LIKE PETRARCA AND DANTE ALEGHIERI FROM FLORENCE, WHO IN TURN HAD INSPIRED CONTEMPORARY PAINTERS

LIKE GIOTTO, BOTTICELLI, GIORGIONE, AND TITIAN TO PRODUCE MASTERWORKS LIKE PRIMAVERA, VENUS OF URBINO, JUPITER AND IO, BACCHUS AND

ARIADNE, JUST TO MENTION A FEW.

THE ROMANTIC QUEST FOR TRUTH AND BEAUTY BECAME THE GUIDING SPIRIT FOR OUR FUTURE COLLABORATION, AFTER DOKOUPIL AND I HAD DISCUSSED

THE DEVASTATING IMPACT OF THE FUNDAMENTALIST ATTACK ON 9/11 AT GROUND ZERO IN NEW YORK. AS A CONSEQUENCE RIGHT-WING POPULISM WAS

RISING INTERNATIONALLY, RESULTING IN A WAR ON TERROR IN IRAK AND AFGHANISTAN. ON A LOCAL DUTCH LEVEL THIS MILITARY DEVELOPMENT LED TO

THE BRUTAL MURDER OF THE OVERNIGHT POLITICIAN PIM FORTUYN IN THE MEDIAPARK OF DUTCH TOWN OF HILVERSUM, SOMEWHERE BETWEEN THE CITIES

AMSTERDAM AND UTRECHT.

I HAD KNOWN PIM FORTUYN SINCE 1972 AS THE SPOKESMAN OF THE STUDENT PROTEST POPULATION AT THE CALVINIST FREE UNIVERSITY OF AMSTERDAM,

WHERE HE ORGANIZED A SUCCESFULL SIT-IN OCCUPATION OF THE CHIEF EXECUTIVE BUILDING. FORTUYN AND HIS STUDENTS DEMANDED THE RIGHT TO

PARTICIPATE IN THE DECISION MAKING PROCESS ON SCIENTIFIC RESEARCH AND EDUCATION. AS A DEMOCRATIC STUDENT ACTIVIST FROM THE SOCIOLOGY

DEPARTMENT OF GRONINGEN UNIVERSITY, I WAS SENT TO AMSTERDAM TO CONTRACT FORTUYN FOR A COURSE IN APPLIED MAOISM FOR A LIBERAL AND

PLURALISTIC MASTER PROGRAM OF THEORY-CONSTRUCTION. TO DISCUSS THE MATTER WE HAD A SESSION IN FORTUYN’S APPARTMENT AT ON OLD SHIPMENT

BUILDING NEAR SHIPHOL AIRPORT, WHERE THE CHILDREN OF SKIPPER FAMILIES WERE LODGING TO FULLFILL THEIR OBLIGATORY SECONDARY EDUCATION.

ON BARE FEET, LONG HAIR OVER MY SHOULDES, DRESSED IN STONE WASHED JEANS AND A WHITE TEESHIRT, FORTUYN LOOKED AT ME WITH AMUSED DISDAIN.

“YOU LOOK LIKE A MOTHERLESS CHILD”, HE SAID. I AGREED. IT WAS EXACTLY THE WAY I FELT. I LOOKED AT HIM. HIS HAIR WAS SHORT AND WELL DONE. HIS FACE

WAS SHAVEN CLEAN. HIS GARMENT, A LEVY’S JEANS SUIT OVER A WHITE BUTTON DOWN SHIRT WITH A TRADITIONAL FURTURNITY TENNIS TIE, WAS PERFECTLY

IRONED. OVER HIS WHITE SOCKS HE WORE BLACK DR. JOHNSON SHOES, WITH PATTERNED HOLES AND STRINGS. ALWAYS A GENTLEMAN, I THOUGHT. NEVER A

DULL MOMENT. “WELL, HOW ABOUT IT?,” I ASKED. FORTUYN RHYTMICALLY TRIPPED HIS FINGERS ON THE TABLE. “I WILL DO IT,’’ HE SAID. “ YOU WILL BECOME

MY FIRST ASSISTANT. I WILL TEACH AN APPLIED MAOIST COURSE ON SOCIAL IDEA & ACTION. BUT YOU WILL HAVE TO DROP YOU HIPPIE IMAGE. START

LOOKING LIKE A NORMAL SOCIALIST. CUT YOUR HAIR. BUY A CORDUROY GREEN SUIT AND PUT ON BROWN PENNY SHOES. BUY WHITE SOCKS. YOU WILL START

SELLING A HUNDRED COPIES OF THE MAOIST ROTTERDAM HARBOR NEWSPAPER “SERVE THE PEOPLE” (DIEN HET VOLK) EVERY SATURDAY AT THE MAIN

SHOPPING STREET OF GRONINGEN. WHEN YOU SURVIVE THIS TEST, YOU WILL WORK FOR THREE MONTHS AT THE CARDBOARD-INDUSTRY AT OUDE PEKEA NEAR

THE GERMAN BORDER. YOUR MISSION WILL BE TO TURN ALL THE MOSCOW DISORIENTED WORKERS INTO CHINESE FARMERS OR FISHERMEN. I WILL GIVE A

COURSE ON THE PRIMARY DIVISION OF LABOR IN THE DUTCH WORKING CLASS. LAND VERSUS WATER. THE BRIDGE TRAFFIC SITUATION. THE FARMER HAS TO

WAIT FO THE FISHERMAN, WHEN THE BRIDGE IS UP. IN TURN THE FISHERMAN AS TO WAIT FOR THE FARMER WHEN THE BRIDGE IS DOWN. OTHER THINGS BEING

EQUAL, THIS SYSTEM OF TURNTAKING IS THE SOCIAL ECONOMIC BASE OF SOCIETY. “ I WAS FLABBERGASTED. THEN I SAID: “ WHY WAIT UPON EACHOTHER? WHY

NOT MAKE A HIGHER BRIDGE OR EVEN BUILD THE TUNNEL. THEN NOBODY HAS TO WAIT. “

BACK TO DOKOUPIL AND THE CLOUD PROJECT. AFTER HIS SHOW: EVERY WAY IS A CLOUD, IN THE CENTRAL MUSEUM OF UTRECHT, GEORG SUGGESTED WE WOULD

EMBARK ON A TOUR OF EXHIBITIONS, TAKING US TO MILTON KEYNES ( UK), PRAGUE ( CZ), LAS PALMAS ( GRAN CANARIA) AND RIO DE JANEIRO ( BRAZIL).

ALTHOUGH THE UTRECHT SHOW HAD BEEN A SUCCES, PRACTICALLY NO DUTCH ARTISTS SHOWED UP AT THE OPENING AND THE EVENT WAS IGNORED BY

THE DUTCH MEDIA. INSTEAD, DURING THE ARTIST DINNER AT THE ESTATE OF AMELISWEERD, THE CARWINDOWS OF MOST VISITING GUESTS FROM COLOGNE,

PRAGUE AND ZÜRICH WERE SMASHED AND VALUABLE BELONGINGS WERE STOLEN. WHY? ALTHOUGH THE POLICE INVESTIGATED THE CASE, NO CLUES WERE

FOLLOWED. THE VIOLENT ROBBERY WAS EXPLAINED AWAY BY REFERENCE TO “CUNT MAROCCANS” ( KUTMAROKKAANTJES) AND THAT WAS IT. DOKOUPIL AND

I COULD NOT BELIEVE IT. WE WANTED TO HEAR AN EXPLANATION OR AT LEAST JUSTIFICTION. IF NOTHING ELSE MAYBE AN APOLOGY. IT NEVER HAPPENED.

SO WE CONSTRUCTED AN EXPLANATION OF OUR OWN, BASED ON COMMON SENSE.

THE CLOUD WAS A STRONG CONCEPT. IT MARKED A SPOT IN THE SKY, ACCORDING TO GIOTTO. ALTHOUGH PAINTED IN A NAÏVE WAY, GIOTTO DEMONSTRATED

A SIMPLE COMPACT CLOUD IN OPPOSTION TO A GRAND BLUE SKY. IN UTRECHT I HAD PERFORMED AT THE OPENING OF THE CLOUD SHOW IN A BLACK AND

WHITE PICASSO-SHIRT. PERFORMING THE POEM “MISS CLOUD’’, I HIT A TENNISBALL WITH AN EMPTY RACKET, SO THE BALL HAD TO BE CATCHED BY THE OTHER

HAND. IN MILTON KEYNES, HALF WAY BETWEEN LONDON AND BIRMINGHAM, I HAD PERFORMED THE POEM “A CLOUDLESS WAY” IN A JAPANESE BLACK

SCHOOL UNIFORM. THE POEM DESCRIBED A COMPOSED LANDSCAPE, ACCORDING TO SHELLEY’S LINE: “ FROM CAPE TO CAPE, WITH A BRIDGE-LIKE SHAPE,/ OVER

A TORRENT SEA.” ACCORDING TO A REPRENTATIVE OF THE BRITISH COUNCEL, I SHOULD APPLY FOR A GRANT IN CLOUD-POETRY, STRESSING THE ROLE OF BOTH

LORD BYRON AND JOHN KEATES, WHOM SHELLEY HAD MET IN VENICE, NAPLES AND ROME. I STARTED TO READ KEATS. EVERBODY SEEMED FAMILIAR WITH HIS

LINE: EVERY CLOUD HAD A SILVER LINING. I PREPARED FOR PRAGUE AND GRAN CANARIA. BUT THE “CLOUDY CASTLE “ (WOLKENSCHLOSS) WAS WRITTEN IN

GERMAN. TO DOKOUPIL IT WAS IMPOSSIBLE TO PERFORM A GERMAN POEM IN PRAGUE. SO THE PERFORMANCE HAD TO BE CANCELLED. THEN I WROTE THE GRAN

CANARIA POEM: “CLOUDY KINGS”. AGAIN DOKOUPIL OBJECTED. THE POEM

SHOULD HAVE WRITTEN IN SPANISH. SO WE CALLED IT A DAY. THE PROBLEM

WITH POETRY PERFORMANCE OBVIOUSLY WAS THAT THE LOCAL ART WORLD

WILL ONLY PAY ATTENTION IN THEIR OWN NATIVE LANGUAGE. RATHER

DISSAPOINTED I CALLED MY WIFE TO INQUIRE ABOUT THE STUDIO FLOOR AT

THE W3 COMPLEX IN FLUSHING. “IT ‘S READY SHE SAID. IT TOOK THREE MONTHS.

EXPENSES HAD BEEN ABOUT 150.000 EURO’S.” “ CAN YOU STILL HEAR THE

THEATRE DOWN BELOW?”, I ASKED. “SURE, NOTHING CHANGED,”SHE SAID, “BUT

AT LEAST THE THEATRE PEOPLE DOWN BELOW CANNOT HEAR YOU ANYMORE.”

ON A HOT SUNDAY AFTERNOON IN THE BEGINNING OF AUGUST 2002,

I HIT MY HOME BASE IN FAROUT FLUSHING. IT WAS 17.00 HOURS P.M. IN THE

AFTERNOON. AFTER MONTHS OF CROSSING EUROPE IN A WHITE PEUGEOT

PARTNER, I WAS FED UP WITH NOMADIC LIFE. BURNING RUBBER FROM BERLIN

TO BOLZANO TO BUILD UP THE BODY BY PICKING APPLES , PERFORMING

FRISIAN VIDEOPOETRY IN NICE AND TOULOUSE, VISITING SYMPATHETIC

ARTGALLERIES IN ZÜRICH, STRASSBOURG AND COLOGNE, I DEFINITIVELY NEEDED A BREAK IN MY STUDIO AT THE WATERFRONT. BASICALLY DO NOTHING

FOR A COUPLE OF WEEKS. CALL IT HOLIDAY. A MOMENT OF PEACE . MEDITATION. WHATEVER! I DESPARATELY WANTED TO GET AWAY FROM THE NOISY WORLD

OF TOURIST SEASON POLLUTION, THAT FLOODS OLD EUROPE LIKE A SWARM OF GRASS-HOPPERS. EACH SUMMER, WHEN THE KIDS ARE FREE FROM SCHOOL,

IT’S THE SAME STORY. MILLIONS OF DADDIES JUST HAVE TO FLOOD THE FREEWAY ALL AT THE SAME TIME. IT’S NOT THE INDIVIDUAL, I HATE. IT’S THE MASS

PHENOMENON. EVERYBODY DOING THE SAME THING AT THE SAME TIME.

I WAS LOOKING FORWARD TO SOME QUITE HOURS ON A SEASHORE STROLL , TAKE A QUICK SWIM IN THE SURF, LAYING ON THE NORTSEA BEACH AT DISHOECK,

WATCHING THE BODY TRAFFIC PASS BY AT ZOUTELANDE AND MAYBE TAKE A FISH & CHIPS DINNER AT PANTHA REI’S WIND ORGAN, AT THE END OF THE

BOULEVARD AT SUNSET CITY. WITHIN TWO YEARS, FAROUT FLUSHING HAD BECOME MY MENTAL GRAVITATIONAL CENTER. REALIZING SOME PERFORMANCES

AND INSTALLATIONS, CURATED BY LOCAL ART BOSS LEON RIEKWELL, I FELT A SENSATION OF ARTISTIC SATISFACTION, THAT HAD BEEN ABSENT FROM LIFE FOR

HALF A DECADE. NOT UNIMPORTANT ALSO , I WAS REALLY LOOKING FORWARD TO SEE MY WIFE MARION VAN WIJK, AFTER A LONG SEPARATION. WE ‘D BEEN

MARRIED FOR THREE YEARS, BUT DIDN’T LIVE TOGETHER.

DRIVING HOME, I PONDERED OVER OUR TWO FRISIAN DOGS JORRIT & JISPE, WHO HAD WITH US FOR SEVEN YEARS. TO ME, OF COURSE, THEY WERE THE MOST

BEAUTIFUL DOGS ROAMING THE FACE OF THE EARTH. PARTLY BECAUSE THEY WERE FRISIAN DOGS, WITH A CLEAR, INQUISITVE OPEN CHARACTER, ALWAYS

FRIENDLY TO CHILDREN AND ONLY SUSPICIOUS OF THE RACE OF ROTHWEILER’S FROM BADEN-WÜRTENBERG, THAT SEEMED TO BE THEIR NATURAL ENNEMIES.

OFTEN IN FLUSHING, WHEN WALKING THE DOGS, JISPE HAD PUT HIS NOSE IN THE FRESH SEA AIR, SNIFFED AND PUT HIS EARS STRAIGHT UP. RABBITS! FAR AWAY

THE LIVED IN THE DUNES NEAR DISHOECK OR EVEN FURTHER AT ZOUTELANDE OR WESTKAPELLE. WITHOUT DELAY JISPE WOULD SET OFF EN ROUTE WITH THE

SPEED OF LIGHT, FOLLOWING THE FLUSHING COASTLINE FROM THE EMPEROR’S BASTION ALONG THE BULWARK, ONTO THE BEACH, FURTHER AND FURTHER,

UNTILL HIS DOG MIND WAS DISTRACTED BY SOMETHING ELSE. JORRIT, THE BOSS OF THE GANG, WOULD RAISE HIS TAIL TO SIGNAL ATTENTION, THEN LOOK BACK

AT ME AS IF TO SAY: SORRY, BUT I HAVE TO GO TOO! PLEASE EXCUSE ME, BUT I MUST GO LOOK FOR MY BROTHER, SO HE WILL NOT GET INTO ANY TROUBLE!, AND

HIT THE ROAD LIKE A BULLET . NOT AS QUICK AS HIS BROTHER THOUGH, FOR HIS LEGS WERE SHORTER AND HIS BODY NOT AS SLIM. MANY HOURS LATER,

WALKING, BICYCLING OR TAKING THE CAR, I WOULD FIND THEM BACK. AFTER QUESTIONING MANY TOURISTS WHO HAD SEEN TWO BLACK & WHITE SHADOWS

FLASH BY, I WOULD DISCOVER MY STURDY HUNTERS, JORRIT DIGGING FEROCIOUSLY INTO A RABBITHOLE ON THE SLOPE OF STEEP DUNE, JISPE WHINING,

YELLING, CRYING AND BARKING INTO ANOTHER CLOSE BY HOLE. NEVER EVER HAD I WITNESSED THE KILL OF A RABBIT. THE FUN OF HUNTING AND THE BREATH

OF DEATH WERE ALL I EXPERIENCED. APART, OF COURSE, FROM THE STINKING, MUDDY DIRT IN THEIR COATS, THE THORNS THAT STUCK IN THEIR SKINS, A

BRUIZED EYELID NOW AND THEN, OCCASIONALE LAMENESS FROM PENETRATING THE THICKET AND A GENERAL FATIGUE, WHICH LASTED SEVERAL DAYS TO

SUBDUE.

THE ABSOLUTE RECORD IN RABBIT HUNTING HAD BEEN IN BERLIN, FEBRUARY 5 TO 7, 2002. TALKING A WALK IN THE EAST BERLIN FRIEDRICHAIN PARK AT DUSK,

THE DOGS HAD ESCAPED ON A SNOWY SLEDGE SLOPE INTO THE DARK CITY, CROSSED THE SPREE RIVER TO KREUZBERG WESTBERLIN, AND TRAVELLED TO THE

FORMER AIRPORT OF TEMPELHOF, WHERE THEY MADE IT OVER TWO AUTOBAHNS. AFTER 48 HOURS MY GERMAN PUBLISHER STEFAN REET (BASIS DRUCK) FINALLY

CALLED ME. THE POLICE HAD FOUND THE DOGS NEARBY THE ASTRONOMICAL INSTITUTE OF SCHÖNEBERG, AFTER A CALL FROM A VISITOR, WHO WAS

ATTENDING A LECTURE ON THE GERMAN POET RAINER MARIA RILKE. POLICE TOOK THEM TO A TIERHEIM AT THE UTTERMOST BORDER OF NORTH EAST BERLIN,

WHERE THEY TRACED THE PUBLISHER, WHO HAD LEFT HIS PHONE NUMBER IN CASE ANYTHING TURNED UP. WHEN I DROVE OVER TO FETCH THEM, THE DOGS

LOOKED AT ME WITH A SLIGHT TOUCH OF DISDAIN. WHAT HAD I DONE, WHEN THEY TOOK THE HEAVY LOAD OF EXPLORING THE UNKNOWN CORNERS OF

BERLIN?

AS I WALKED PAST THE WHITE W3 BUILDING , I NOTICED SOME NEW CRACKS IN THE OUTSIDE WALL. I DIDN’T PAY ATTENTION. CALL IT NEGLIGENCE.

CARELESSNESS. A RISING HOPE OF THE JOY OF SIMPLE FAMILY REUNION. ONLY THE NEXT MOMENT, WHEN I CLIMBED THE STAIRS TO THE FIRST FLOOR,

I WAS ALARMED BY LOUD MUSIC FROM THE PAST. SYMPHONIC ROCK FROM THE LATE SEVENTIES. A LONG FORGOTTEN DUTCH ROCKBAND JUMPED TO MIND:

decreet 03 | juni 2010 | 11 |decreet 04 | oktober 2010 | 10 |

FOCUS! THE NAME OF AN ALBUM: HAMBURGER CONCERTO! THE NAME OF THE FRONT MAN: JAN AKKERMAN! WHO WAS JAN AKKERMAN? A NEGLECTED

GUITAR GENIUS, WHO HAD LISTENED TO BACH’S FUGAS TOO MUCH.

I HAPPENED TO WALK BY WHEN THE YODELING STARTED. AND THEN IT HAPPENED. TACKTACKTACKTACKTACKTACKTACKTACK. THE BITING SOUND OF A SUPER

INDUSTRIAL TACKER. SOME CRAZY ARTIST WAS WORKING HIS ASS OFF. THE COMBINED NOISE OF YODELING AND TACKING WAS OVERWHELMING. LIKE A

MACHINE GUN FIXING NEW CANVASES WITH THE SPEED OF LIGHT. THE INTENSIVE SOUND CAME FROM THE ADJACENT STUDIO IN THE LEFT WING OF THE

BUILDING, THAT HAD RENTED BY THE CONCEPTUAL ARTIST LOEK GROOTJANS, WHO HAD MADE A BIG POINT OF SWEARING OFF ALL PAINTING. THE DOOR WAS

CLOSED. HAD GROOTJANS TURNED INTO A CRAZY PAINTER, A MODERN VERSION OF VAN GOGH?

MY WIFE MARION WAITED AT THE STUDIO DOOR. WELCOME HOME! SHE NOTICED MY PUZZLED FACE. “DON’T WORRY,” MARION SAID, “IT’S YOUR NEW NEIGHBOR,

SEBASTIAN SPIT. HE IS PREPARING HIS NEW CLOUD SHOW FOR A FAIR AT LAKE KONSTANZ IN SWITSERLAND. TOMORROW HIS DEALER MAISENBACHER FROM

TRIER WILL SHOW UP TO PICK UP THE PAINTINGS FOR THE FAIR.”

AS IT TURNED OUT, MY PROJECTED ROMANTIC HOLIDAY AT HOME CAME TO NOTHING. THAT NIGHT IT SUDDENLY STARTED TO RAIN. ALL NIGHT THE WATER

POURED DOWN. NEXT MONING IT WAS STILL RAINING. I WENT OUTSIDE TO WALK THE DOGS. A LARGE SIZE RED MERCEDES TRANSPORTER WAS PARKED IN FRONT

OF THE DOOR. SEBASTIAN SPIT AND HIS ARTDEALER WERE CARRYING SOME THIRTY PAINTINGS TO THE TRUCK, WELL WRAPPED IN AIR CUP PLASTIC. I SAID

HELLO. WE INTRODUCED OURSELVES. THEN SPIT SAID: “YOU KNOW IT’S REALLY STRANGE. EVERY TIME MY DEALER ARRIVES TO PICK UP A NEW LOAD OF CLOUD

PAINTINGS, IT’S RAINING.” WE LAUGHED. IT LOOKED LIKE A FUNNY COINCIDENCE AT THE TIME. BUT IT TURNED OUT TO BE A RECURRENT FACT EVERY THREE

MONTHS FOR THE NEXT FOUR YEARS. SPIT WAS A RAINMAKER. AS I GOT TO KNOW MY NEIGHBOR STEP BY STEP, I DISCOVERED HIS SECRET TECHNIQUE FOR

STIMULATING RAINFALL BY PAINTING NEW SERIES OF CLOUDS ON CANVAS IN DIMINISHING SEQUENCES OF TIME. IT HAD TO WITH THE ARTIST’S REFINED

SENSITIVITY TO WATER.

THAT FIRST WEEK IN AUGUST 2002 THE NIGHTMARE OF TACKING, HAMMERING, TACKING, HAMMERING, TACKING, HAMMERING CONTINUED. CAREFULLY I

INQUIRED INTO THE REASON FOR THIS OVERDRIVE ACTIVITY. SAID SEBASTIAN: “ NEXT YEAR I HAVE FOUR FAIRS COMING UP AND BIG SHOWS AT THREE MUSEUMS

AND FIVE GALLERIES IN FRANCE, GERMANY, AUSTRIA AND THE NETHERLANDS. MAISENBACHER WANTS NEW CLOUD PAINTINGS ALL THE TIME. WE ARE SERVING

A CLOUD MARKET. ALSO I WORK A REGULAR JOB AS THE DIRECTOR OF THE WALCHEREN ARTEDUCATIONAL INSTITUTE.” “BUT DON’T YOU EVER TAKE A BREAK?”,

I ASKED. I NEEDED A BUDDY FOR CROSSING THE SCHELDT RIVER IN A RED CANADIAN CANOO. “HOW ABOUT ONE DAY OFF AND WE CROSS THE RIVER

TOGETHER?”, I SUGGESTED. SEBASTIAN GAVE ME A LONG INQUISTIVE LOOK. THEN HE SAID: ‘’ NICE OFFER. BUT REALLY, I DON’T HAVE THE TIME NOW. MAYBE

NEXT SUMMER.”

AT THAT MOMENT SEBASTIAN SPIT HAD HIS MOST SUCCESFULL YEARS. “THE TOP OF MY CLOUD WAVE WAS 2002-2004. I SOLD WELL. CLOUD PAINTINGS WENT FOR

5000 EUROS A PIECE. THE IDEAL FORMAT WAS 145 X 110. I HAD WORKED WITH MEISENBACHER FOR 5 YEARS. THE SNOWBALL SYSTEM DID THE JOB . I GOT THIS

DIRECTOR JOB IN MIDDELBURG. SO I COULD PAY OFF THE MORTGAGE OF MY FLUSHING HOUSE. I QUIT MY STUDIO IN WUPPERTAL APRIL 2002. THEN I RENTED

HALF OF THE OLD STUDIO OF LOEK GROOTJANS. THE OTHER HALF WAS OCCUPIED BY THE ARTIST WILMA VAN AKEN. SHE STARTED TO PAINT IN HER APPATMENT,

WHEN GROOTJANS LEFT HIS STUDIO. ” FEBRUARY 2002 SEBASTIAN SPIT BECAME THE LEADING MANAGER OF THE ART EDUCATIONAL INSTITUTE IN THE CENTER

OF MIDDELBURG. AT THE COSY ALLEY OF KUIPERSPOORT, HE STARTED TO RUN AN INSTITION OF VISUAL EDUCATION. BACKED BY A FOUNDATION, WHOSE

CHAIRMAN WAS HANS OVERVLIET,SPIT WITNESSED A FUSION BETWEEN THE MIDDELBURG AND FLUSHING BRANCHES OF MIKV. HE WAS HIRED TO RUN THE

SHOP. BUSINESS AS USUAL. MEANWHILE THE INSTITUTION COULD BE ORGANIZED ON A MORE EFFECTIVE LEVEL. CORE BUSINESS WAS ART EDUCATION. PEOPLE

COULD PICK DIFFERENT COURSES. CHILDREN WOULD BE ABLE TO DANCE AND DRAW, MODEL IN CLAY OR DRAW CARTOONS. ADULTS COULD PAINT OR MAKE

SCULPTURE. IN 2002 FOUR HUNDRED APPLICATIONS WERE BE ACCEPTED. JANUARY 2005 THE FUSION WAS A FACT. 2006, WHEN SPIT LEFT THE INSTITUTE, 650

APPLICATIONS WERE ACCEPTED. “ I WORKED LIKE A DOG. EIGHT DAYS A WEEK. I HAD 25 PEOPLE AT MY DISPOSAL. PUT IN A LOT OF NEW IDEAS. I TOOK OF EVERY-

THING. FIND REPLACEMENTS FOR TEACHERS, THAT ILL, COORDINATION OF DIFFERENT COURSES, LOTS OF BUSINESS MEETINGS, COMPUTER WORK, TELEPHONES

RINGING ALL THE TIME. IN THE BEGINNING IT WAS A CHALLENGE. THEN IT BECAME A BORING ROUTINE. AS WE GREW BIGGER AND BIGGER, WITH MORE

APPLICATIONS EVERY YEAR AND MONEY REALLY STARTED TO COME IN, I LOST INTEREST. THE OLD FAMILIAR ATMOSPHERE HAD GONE. I BECAME A LOCATION

MANAGER AND DANI LE DUC BECAME DIRECTOR OF BOTH BRANCES. SHE WANTED TO GROW BIGGER AND BIGGER. I TRIED TO TELL THAT GROWTH IS GOOD FOR

THE MONEY, BUT BAD FOR THE ARTS. I TRIED TO HELP THE BEST I COULD THE MAKE THE FUSION A SUCCES, BUT SLOWLY DEVELOPED AN AVERSION AGAINT IT.

I FELT MY WORK WAS DONE. WHEN I WAS TRYING CONSOUL CRYING BALLET TEACHERS, WHO HAD TO WORK AT TWO DIFFERENT PLACES AT THE SAME TIME, I

BROKE DOWN. ON MARCH 13, A MONDAY MORNING, AT 9.00 A.M I WAS BEHIND MY DESK. I TURNED ON THE COMPUTER. LOOKED AT SCREEN. STARED AT THE ICONS.

COMPLETELY APATHIC. TWENTY MINUTES I WAS SLEEPING BEHIND THE COMPUTER. A COLLEGUE WALKED IN. ASKED HOW I FELT. I FELT NOTHING. I WENT HOME

AND MADE AN APPOINTMENT WITH A DOCTOR. HE LOOKED AT ME AND SAID: YOU HAVE A BURNOUT.”

MEANWHILE SPIT’S WORK WAS BOOMING. AT THE AMSTERDAM ART FAIR 2004, HE HAD SOLD OUT HIS CLOUD PAINTINGS COMPLETELY. LIKE THE YEAR BEFORE.

2005 MAISENBACHER WAS DOING SEVEN TO NINE ART FAIRS. NOT ONLY STRASSBOURG, COLOGNE AND AMSTERDAM, BUT ALSO PARIS, BODENSEE, FRANKFURT,

DÜSSELDORF, THE HAGUE. THE GALLERY BROUGHT ART TO THE PEOPLE. MOSES CAME TO THE MOUNTAIN AND INVESTED 50.000 A YEAR IN ALL THE FAIRS.

MAINLY PRIVATE COLLECTORS, ESPECIALLY ARCHITECTS. A LOT OF CLOUDS WERE IN THE HAGUE, SPIT RECALLS. THEY DID’NT BUY AT THE FAIR IN THE HAGUE,

BUT SAW THE NEW WORK. THEN THEY CAME TO AMSTERDAM AND THE CLOUDS, THEY HAD SEEN IN THE HAGUE. IT WAS LIKE A WELL OILED MACHINE, THAT RAN

SMOOTHLY. THEN SOMETHING WENT WRONG WITH A BIG CLOUD SHOW IN THE SOLINGEN

BADEN MUSEUM. EPIKUR GALLERY FROM WUPPERTAL WANTED TO OPEN A SMALL CLOUD

SHOW THE SAME DAY THE SOLINGEN MUSEUM. EPIKUR STARTED TO CHANGE DE DATES.

THAT WAS IMPOSSIBLE. SPIT DUMPED EPIKUR AND SOLD FOUR LARGE CLOUD PAINTINGS TO

MERCEDES BENZ. SPIT SPENT SOME QUIET MONTHS AT HOME, WORKING OFF HIS BURNOUT. HE

STARTED WRITING ON THE ARTHISTORICAL RELEVANCE OF THE CLOUD CHAMBER, THAT HIS

STUDIO HAD BECOME. HE DID AN OPENINGSPEECH AT THE MIDDELBURG DRAWING ACADEMY

IN 2006. IT LASTED ONLY FIVE MINUTES. THEN HE REWORKED TO ORIGINAL PIECE INTO A

TREATISE ON THE GERMAN/DUTCH WORD FOR ART: KUNST. I WITNESSED THE PERFORMANCE

OF THIS EXTENDED CLOUD PIECE IN A MIDDELBURG BOOKSHOP, WHICH LASTED FOR TWO

HOURS. ALTHOUGH IT WAS INTERESTING, AFTER HALF AN HOUR I STARTED TO LOOK AROUND

AND NOTICED PEOPLE WERE FALLING ASLEEP. AFTER A BREAK, HALF OF THE CROWD HAD

LEFT. BUT SPIT FELT THE DUTCH AUDIENCE JUST WASN’T READY FOR HIM. SO TWO TRANS-

LATORS PRODUCED A GERMAN VERSION, THAT WAS SENT TO MEISENBACHER FOR

PUBLICATION. BUT MEISENBACHER, WHO HAD SOLD ALL THE CLOUD PAINTINGS, DID NOT

UNDERSTAND THE TREATISE. SO THE PROJECT WAS ABANDONED.

SLOWLY SPIT RECOVERED FROM HIS BURNOUT. HE APPLIED FOR A NEW JOB AS AN ART

TEACHER ON A HIGHSCHOOL IN MIDDELBURG AND WAS ACCEPTED. IN HALL OF THE SCHOOL

HE OPENED A SMALL GALLERY, WHERE LOCAL ARTISTS COULD SHOW SMALLER WORK SIX OR

SEVEN TIMES A YEAR. THEN ONE DAY, IN THE FALL OF 2007 SPIT SUDDENLY WAS BACK IN THE

STUDIO. THE REARANGED THE FURNITURE. THEN HE STARTED FILL ONE WHOLE WALL WITH

SOME HUNDRED PICTURES OF FAMOUS PAINTINGS. FROM THE EARLY RENAISSANCE UP TO THE

ABSTRACT EXPRESSIONISTS. I WAS SURPRIZED. WHAT HAPPENED? “ I WILL CHANGE MY STYLE

OF PAINTING AGAIN’, SPIT SAID, “ I DID MY LAST SERIES OF HARD EDGE CLOUD PAINTINGS.

NOW THE HOLY MOMENT OF IMMOBILITY HAS ARRIVED. DOING NOTHING AND JUST LOOKING.

THAT IS THE FUNCTION OF VISUAL ART. WHAT HAVE I DONE, WORKING LIKE HELL? PRETTY

SOON THE PAINTINGS MEISENBACHER DID NOT SELL, WILL BE COMING BACK TO THE STUDIO.

ANOTHER CRISIS ON THE ART MARKET IS RAPIDLY CLOSING IN. IT’S NOT LIKE INFLATIONAL

CRISIS BACK IN THE EARLY 90S. WE WILL HAVE ANOTHER RECESSION AND MAYBE EVEN A DEPRESSION, GOD ONLY KNOWS. SO I WILL GO BACK TO THE ITALIAN

RENAISSANCE THEORY ON PAINTING. I WILL START PAINTING NUDES IN A LANDSCAPE OF CLOUDS. THE LANDSCAPE IS AN IMAGE OF DIVINE CREATION. EVEN

RELEVATION.

REPRESENTATION OF THE LANDSCAPE BRINGS THE PAINTER CLOSER TO GOD. THAT TO ME IS FAME. SO I STARTED TO SCAN IMAGES OF PAINTINGS THAT I HAVE

COLLEING FOR YEARS. STARTING WITH GIOTTO, BEGINNING OF THE 14TH CENTURY. ONLY THE LANDSCAPE AND THE HEAVENS ABOVE. FORGET THE CLOUDS FOR A

MOMENT. ONLY THESE SMALL COLYFLOWER KIND OF FORMS, LITTLE BONZAI LIKE TREES. THE BYZANTINE STYLE WITH LOTS OF LITTLE ANGELS. I WILL START TO

TAKE THE FLYING LITTLE ANGELS OF GIOTTO AND PUT THEM ON CLOUD OF MY OWN, WHERE THEY BELONG. THEN I WILL TAKE THE VENUS OF URBINO (1534) BY

TITIAN AND PUT HER OUTSIDE IN PLEIN AIR IN THE LANDSCAPE AT WIJK BIJ DUURSTEDE, PAINTED BY RUYSDAEL.V WHO IS THIS VENUS OF URBINO ANYWAY?

I GOOGLED HER NAME. IT IS LADY BATTISTA SFORZA, DUCHESS OF URBINO. THE RECLINUNG NUDE WAS A COMMISION FROM HER HUSBAND, THE DUKE OF URBINO,

WHO WANTED AN INCORPORATION OF THE IDEAL WOMAN. THE BEST PAINTED NUDE OF THE TIME. WITH CLEAR FLESH. NOW COMPARE THE RECLINING VENUS BY

TITIAN TO THAT OF HIS TEACHER GIORGIONE, WHO WAS THE SAME GENERATION OF DA VINCI, MICHEL ANGELO, RAFAEL AND TITIA HIMSELF. THE LANDSCAPE IN

THE BACKGROUND OF GIORGIONE’S RECLINING VENUS WAS DONE BY TITIAN, BECAUSE HIS TEACHER DIED, BEFORE HE COULD FINISH TE PAINTING. BUT TITIAN

USED THE SAME BACKGROUND IN OTHER PAINTINGS. I AM GOING TO DO THE SAME THING. PAINT THE SAME RECLINING NUDE THREE DIFFERENT TIMES. WHY?

BECAUSE OF THE MODE. THE ATMOSPHERE. THE NUDES TITIAN AND GIORGIONE LOOK VERY ALIKE. LOOK AT THE POSITIONS OF THE HANDS. IT IS LIKE A SLEEPING

BEAUTY, SILENTLY WAITING. PURE SOUL WITH HER EYES CLOSED. THAT IS GIORGIONE. BUT NOW LOOK AGAIN AT THE A NUDE BY TITIAN. SHE IS NAKED TOO, BUT

HER EYES ARE WIDE OPEN. I WILL YET TAKE ANOTHER VENUS, THE VENUS OF MILO, SEEN ON HER BACK, AND PUT THAT IN ANOTHER PAINTING BY RUYSDAEL,

THE VIEW ON THE BLEACHING FIELDS NEAR HAARLEM. IT’S ALL JUST TO DEVELOPMENT THE TECHNIQUE OF THE OILPAINTING. RETOUCHE, DUST. LIQUID FOR

PRODUING FLOWING, TRANSPARENT MATERIAL SENSATION.”

I LOOK AT SPIT WITH AMAZEMENT. HE HAD RECOVERED WELL. BACK IN SHAPE. BACK IN BUSINESS. AS I GLANCEED OVER THE PICTURES OF PAINTING BY BOTTICELLI

( LA PRIMAVERA, BIRTH OF VENUS), DUVAL ( BIRTH OF VENUS), COURBET ( ORIGINE DU MONDE, WOMEN IN WAVES), INGRES ( RISING VENUS, THE WELL), MANTEGNA

( SEBASTIAN) AND CORREGIO ( JUPITER AND IO), I REALIZED SPIT WAS SERIOUS. AND HAD A LONG WAY TO GO YET. THE NEW SPIRIT IN RENAISSANCE PAINTING

HAD BEEN REVIVED AS A ROMANTIC REVOLT IN THE EARLY NINETEENTH CENTURY AGAINST RATIONALISM, THAT HAD DOMINATED EUROPEAN ELITE CULTURE

DURING THE NAPOLEONTIC WARS. RATIONALISM WAS ESPONSABLE FOR THE A MASSIVE EXPLOITATION, EXECUTION AND SLAUGHTER OF RELIGIOUS, SEXUAL

AND ETHNIC MINORITIES ALL IN THE NAME OF POLITICAL PROGRESS AND ECONOMIC NECESSITY. THE REVOLUTINARY POTENTIAL OF THE ROMANTIC REVOLT,

THAT SEBASTIAN SPIT SEEMED TO EMBRACE, RESIDED IN THE REJECTION OF ALL PREVIOUS ART THAT HAD COLLABORATED IN THE DESTRUCTION OF

decreet 03 | juni 2010 | 13 |decreet 03 | juni 2010 | 12 |

HUMANITY AND ITS ECOLOGICAL RESOURCES. INSTEAD PAINTING SHOULD HAVE NO

OTHER FORMAL MEANING THEN THE REPRESENTATION OFPURE BEAUTY. THIS PRINCIPLE,

DUBBED “L’ART POUR L’ART” BY THE FRENCH ARTCRITICAL POET BAUDELAIRE IN LES

FLEURS DU MAL/ FLOWERS OF EVIL IN THE 1840’S, WAS EXACTLY THE MANIFESTO THAT GAVE

RISE TO THE INNOVATIVE TREND OF IMPRESSIONISM TWENTY YEARS LATER, OF WHICH

EDOUARD MANET’S RECLINING NUDE “OLYMPIA” (1865) WAS THE FIRST PROVOCATIVE

EXPRESSION. DID SEBASTIAN WANT TO GO THE SAME WAY SCHOLTE DID IN THE 80S? SPIT

LAUGHED. “LETS HAVE A DRINK, ‘’ HE SAID AND PULLED OUT A BOTTLE OF RED WHINE FROM

A DRAWER. HE OPENED IT AND HELD UP THE CORK. “LOOK AT THE CORK. ART IS THE CORK

ON WHICH WE ALL FLOAT. WITHOUT ART, LIFE IS MEANINGLESS. NOW TO ANSWER YOUR

QUESTION, AS TO ME GOING THE SAME SCHOLTE DID. I DON’T THINK SO. LAST SUMMER AT

ART BODENSEE, MAISENBACHER PUT THE THREE ARTISTS FROM HIS STABLE IN A HOTEL. I

WAS THERE, TOGETHER WITH OTMAR HOERL AND SVEN HOFFMAN. WE WERE FORM A NEW

ARTIST GROUP. OUR TOPIC WAS LANDMINES. I WOULD PAINT INNOCENT LANDSCAPE IN THE

STYLE OF WATTEAU.

HOFFMANN WOULD MAKE PHOTOGRAPHS OF PARTS OF WEAPONS. HOERL WOULD HIS

LANDMINE MULTIPLE. WHY? BECAUSE ONE MORE TIME WILL SHOW WITH THE GALLERY ON

THE AMSTERDAM ART FAIR. WE’LL DO A BOOK ON LANDMINES, THE BLACK ANGELS OF

DEATH. THE WHOLE GALLERY INSTALLATION IS FOR SALE FOR 30.000 EURO’S. THEN THERE

WILL BE 207 LANDMINES TO BE SOLD INDIVIDUALLY. UNSIGNED 20 EURO. SIGNED 50 EURO.

THE MONEY WE GET FROM THE SALES GOES TO WAR CHILD. LIFE ON THIS EARTH IS LIMITED

BY 106.000.000 LANDMINES. I HOPE YOU WILL BE THERE.

I ‘M SURE ROB SCHOLTE WILL COME WHEN HE HEARS ABOUT THIS PROJECT. IT’S TIME FOR

YOU TO BE FRIENDS AGAIN. CHEERS, AMIGO.” AND WE LIFTED OUR GLASSES.

LIST OF REPRODUCTIONS

• ORIGIN OF THE WORLD, OIL ON CANVAS, 60 X 80 CM, 2008

• BOCA PRINS, OIL ON CANVAS, 100 X 80 CM, 1985

• CLOUD, OIL ON CANVAS, 80 X 80 CM, 2008

• CLOUDHOLE, OIL ON CANVAS, 60 X 40 CM, 2008

• JUPITER & IO, OIL ON CANVAS, 170 X 90 CM, 2008

• BAUHAUS WALLPAPER SAMPLE, OIL ON CANVAS, 60 X 90 CM, 2008

• VENUS IN CLOUDS, OIL ON CANVAS, 90 X 90 CM, 2008

• VENUS FROM URBINO AT WIJK BIJ DUURSTEDE’S MILL, OIL ON Canvas, 130 x 130 CM, 2010

• GIOTTO’S ANGELS IN THE CLOUDS, OIL ON CANVAS, 35 X 170 CM, 2009

• CLOUDS OVER SANTA MARIA MAGGIORE FOUNDATION BY MASSOLINO, OIL ON CANVAS, 35 X 170 CM, 2009

• MILO’S VENUS LOOKING OVER HAARLEM’S BLEACH FIELDS, OIL ON CANVAS, 130 X 130 CM, 2010

• ORNAMENT ONE, OIL ON CANVAS, 30 X 80 CM, 2009

• ORNAMENT TWO, OIL ON CANVAS, 60 X 80 CM, 2009

• ONAMENT THREE, OIL ON CANVAS, 60 X 80 CM, 2009

• ORNAMENT FOUR, OIL ON CANVAS, 60 X 80 CM, 2009

• BOTTICELLI’S VENUS AT FLUSHING, OIL ON CANVAS, 170 X 90 CM, 2010

• INGRES’ SPRING OVER TRANSPARENT CLOUD, OIL ON CANVAS, 170 X 60 CM, 2010

• FRAGMENT CLOUD MANIFESTO OVER GRECO’S SEBASTIAN, OIL ON CANVAS, 200 X 12 , 2010

• INNOCENT LANDSCAPE ONE, OIL ON CANVAS, 30 X 100, 2007

• INNOCENT LANDSCAPE TWO, OIL ON CANVAS, 30 X 100, 2007

• INNOCENT LANDSCAPE THREE, OIL ON CANVAS, 30 X 100, 2007

• INGRES’ ANADYOMENIAN VENUS AT FLUSHING, OIL ON CANVAS, 130 X 50 CM, 2010

• DEUVAL’S NEHALENNIAN VENUS, OIL ON CANVAS, 130 X 50 CM, 2010

decreet 03 | juni 2010 | 14 |

Tom van den Berge:

“Ik ben geen schilderijenverkoper”Door: Tjeu Strous

Hoe kan een galerie voor hedendaagse beeldende kunst twintig jaar lang in Zeeland overleven? En hoe kan dat met een aanbod dat zo op het eerste gezicht niet beantwoordt aan wat het grote publiek de moeite waard vindt? Reden genoeg voor Decreet om naar een van de mooiste plekjes van Goes te gaan; naar de Westwal alwaar in het markante gebouw van de uit 1928 stammende Goese Ambachtsschool, nu de achterkant van Theater De Mythe, Galerie van den Bergehuist. In dat mooie gebouw op die mooie plek, zo bedacht wethouder Charles Linssen een tientaljaar geleden, zouden kunstuitleen en Galerie van den Berge aardig samen ondergebracht kunnen worden. En zo geschiedde. Maar een nieuwe verhuizing is alweer nakende.

Op dit moment ben ik in afwachting van het besluit van de gemeenteraad of we hier mogen blijven zitten of dat we naar een nieuw gebouw naast de voorkant van De Mythe gaan verhuizen. Voor mij hoeft het niet, ik zit hier prima zo.

Tom werpt een blik rond in de ruimte met zijdelings uitzicht op de groene Westwal; een perfecte ruimte: leeg, kaal en wit.

Twintig jaar geleden, na het volgen van een kunstopleiding, kwam ik al snel tot de ontdekking dat ik als uitvoerend kunstenaar eenvoudigweg niks bijzonders te vertellen had. Terwijl ik tijdens mijn opleiding de opdrachten zonder problemen uitvoerde ontbrak het me aan inspiratie of motivatie toen ik er zelf voor kwam te staan. Maar de kunstwereldboeide me wel mateloos. In het begin maakten we op wisselende locaties tentoonstellingen in Zeeland. Al snel kreeg ikbehoefte aan een vaste stek waar ik werk van anderen zou kunnen verkopen en door zou kunnen gaan met het maken van exposities. Omdat Joyce, mijn partner, met wie ik deze galerie van meet af aan samen heb ‘gerund’, een baan in Goeshad zijn we hier terecht gekomen, nergens anders om. Middelburg of Vlissingen had misschien meer voor de hand gele-gen maar zijn nooit serieus in overweging genomen. Misschien waren we naïef, koppig of dom. Hoe dan ook; het was enhet bleef Goes. In 1990 zeiden we tegen elkaar: we gaan gewoon 5 jaar tentoonstellingen maken en dan zien we wel ver-der. Het was niet makkelijk in het begin. We begonnen met 150 bezoekers op de eerste openingen en dat werden er steeds minder; het duurde dus een tijd voordat we het juiste publiek bereikten. We konden het volhouden omdat weonze activiteiten vanaf het begin beiden combineerden met een betaalde baan. Het was, als je erop terugkijkt, eigenlijkgewoon een sprong in het diepe. De gemeente vond het wel leuk dat er een galerie was neergestreken. In die tijd begonde provincie zich steeds meer op te maken als groenblauwe long voor mensen uit randstad en Brabant/Limburg die hiervan hun pensioen zouden gaan genieten. Bij die ambitie paste meer aandacht voor kunst. Daar hoorde een mooieschouwburg bij, een bioscoopcomplex, een viswinkel én een tentoonstellingsruimte, want op die titel konden we eenbescheiden subsidie van 600 gulden per jaar toucheren. De situatie in Goes is wel heel anders dan in Middelburg en Vlis-singen. Daar hebben gemeentebesturen vanoudsher heel wat geld over voor cultuur. Wethouder Charles Linssen was indat opzicht in Goes een verlicht bestuurder; hij heeft de kunstuitleen en onze galerie hier op deze aansprekende plek ge-huisvest.

Het leven als galeriehouder is niet makkelijk, zeker de eerste jaren niet. Kijk naar Nanky de Vreeze, die hield het na tweejaar alweer voor gezien in Middelburg. Als wij het alleen van Goes en omgeving zouden moeten hebben hielden we hetook niet vol. Van meet af aan hebben wij vrij intensief aan kunstbeurzen deelgenomen. Daar kom je overigens niet zomaar binnen. We sloten ons aan bij de Galeriebond en hadden goede connecties, met een aantal vooraanstaande galeriesin de randstad, onder andere met Wim van Krimpen, de voormalige directeur van de Kunsthal. Op kunstbeurzen maakje connecties en leer je kunstenaars kennen die je wellicht aan je “stal” kunt toevoegen. En je komt er natuurlijk koperstegen. Op de Art Amsterdam van 2009 draaiden we in enkele dagen een omzet van € 45.000. En dat op een moment datde kranten vol stonden van de financiële crisis. Ik heb daar op die beurs niks van gemerkt. Mensen die niet kopen maar

decreet 04 | oktober 2010 | 15 |

“On the modification of clouds”The cloud paints the sky and determines its color & light.

Reflection is all I see.

The cloudpainter paints a canvas in the colors determined by the cloud of light.Reflection of the mind is all

My eyes get.

Clouds appear & disappear, messenger of a state of being.Painters paint their pictures, messengers of the future & the past.

Not a thing can be grasped, every thing is but a volatileIdea.

A spectator observes the mystic unity between a cloud and the painter’s eyeFragments of a puzzleWithin a frame of time

Who is the messenger riding on a horseback in the clouds on Andrea Mantegna’sPainting,

Holy Sebastian, 1455?

Who predicts better times to come, leaving the city Destroyed?

Mercury is stirring away Botticelli’s winter fog, clearing

Venus’ course.

Part of the landscape nourishes

a painter’s desire for future history.

A transparent Venus dissolves a glazed layer oil on canvas

Misty!

Depth is but an illusion of The artistic mind.

The volume of a cloud is giga Like a swimming pool

Full of electromagnetic energyfloating in the sky.

Tradition is but

a current cloud

reality.

telkens een ander licht uitstralen. Je snapt aanvankelijk niet hoe het komt dat haar werk er ‘s nachts heel anders uit ziet dan overdag, of bij een bepaald licht weer heel anders is en waar dat licht vandaan komt.

Al het werk hier gaat over kijken. Het grote verschil met decoratief werk is dat dat laatste onmiddellijk aan een bepaalde smaak tegemoet komt. Zulk werk vind ik verdacht; dat is werk dat uit puur commerciële motievengemaakt is. De kijker moet vooral niet vermoeid worden maar tevredengesteld. Het werk moet herkenbaarzijn. Daar ga ik dus niet voor. Werk dat zich pas langzaam ontvouwt is het meest interessant.

Maar Tom wil even een misverstand wegwerken.

Voor alle duidelijkheid. Ik wil niet museumpje spelen met vreemde, moeilijke kunstwerken. Ik wil wel degelijkwerk verkopen. Het werk moet hier echt wel de deur uit. Maar ik wil het ook jammer vinden als het eenmaal zo ver is. Ik zou het zelf eigenlijk ook hebben willen houden. Als die spanning zich voordoet heb ik op eengoeie manier goed werk verkocht. Maar ik ben natuurlijk ook weer niet roomser dan de paus. Als een kunste-naar met heel groot werk komt aanzetten probeer ik hem of haar er altijd van te overtuigen dat het toch ookwel handig is wat kleiner werk mee te nemen, dat verkoopt vanwege de prijs -het formaat- nu eenmaal makkelijker. Maar verder ga ik niet met mijn commerciële instelling. Ik probeer altijd “netjes” te verkopen. Als een potentiële koper mij suggesties voor een aankoop vraagt ga ik hem niet verleiden om het duurste werkte kopen; ik attendeer hem of haar dan echt op het werk dat ik zelf het mooist vind.

Tom en Joyce werken nu al twintig jaar vanuit deze galerie. Is Zeeland helemaal ‘ top’ voor het kunstleven?

Ik heb al uitgelegd dat het er voor onze galerie er helemaal niet zo veel toe doet, waar we zitten. De contacten leggenwe op de beurzen. Als de weg daar gevonden is komen de mensen zonder bezwaar deze kant op. Dat wil nietzeggen dat ik tevreden ben met de situatie rondom beeldende kunst in Zeeland. Er gebeurt in dat opzicht toch te weinig. Het Centrum voor beeldende kunst zeeland [CBK] zou voor Zeeuwse kunstenaars veel meermoeten betekenen, veel meer moeten organiseren. Al is de samenwerking die nu is gemaakt met het Rotter-damse CBK, alwaar Zeeuwse kunstenaars zo nu en dan kunnen exposeren, een stap in de goede richting, maarer zou veel meer moeten gebeuren. Voor mij als galeriehouder maakt het overigens weinig uit, we moeten hetgewoon zelf doen.

Een slotvraag: als beurzen zo belangrijk zijn in galerieland, is het dan eigenlijk niet beter om de galerie dan maar op te doekenen je helemaal te concentreren op beurzen?

Dat is wel het laatste wat ik zou willen. Ik wil absoluut geen rondreizende vertegenwoordiger op beurzen zijn. Ik ben geen schilderijverkoper; ik wil tentoonstellingen maken. Voor dat laatste worden ons trouwens overheidssubsidies toegekend, niet voor onze commerciële activiteiten. Uiteindelijk geniet ik toch het meest van de mensen die speciaal hier naar toe komen en hier hun definitieve keuze bepalen. Onlangs kwamhier een echtpaar dat twijfelde over hun keuze uit een van de werken van Dave Meijer. De man liep langs allewerken en liep steeds terug naar één klein doek. Waarom loopt u telkens naar de ene werk, vroeg ik. Ik denkdat ik dat neem omdat dat werk het meest precies is, zei de man. Ik toonde hem een ander werk, veel meerdoorwerkt, minder ‘clean’ en vertelde hem dat in dit specifieke werk, het zoeken en worstelen van de kunstenaar om een goed en vanzelfsprekend beeld te maken, veel duidelijker te zien was. We gaan een wandelingetje van een half uur maken, zei de man en ging met zijn vrouw weg. Na een half uur kwamen ze terug. We hebben besloten dat minder keurige werk te kopen. Kijk, dat zijn van die prachtige momenten,daar doe ik het nou voor!

wel belangstelling hebben kunnen we er vaak toe bewegen om eens naar Goes toe te komen. Die maken er een dagje uit van en besluiten dan iets te kopen. Wat dat betreft is onze perifere ligging dus helemaal geen nadeel. Het gaat er hier wel anders aan toe dan in een galerie in Amsterdam waar gewoon re-gelmatiger mensen binnen komen lopen. We hebben hier veel bezoekers die heel doelgericht komen, maar hetmeeste verkopen we op de beurzen.

Als ik mijn kopers moet duiden stel ik vast dat het een zeer gemêleerd gezelschap is. Het beeld van de rijkaards diemet de Maserati komen voorrijden, gaat niet meer op, hoewel er natuurlijk ook wel meer vermogende mensen tussen zitten. Maar het loopt tegenwoordig van onderwijzer tot specialist. Ik schat dat ik niet meer dan 15 procent van mijn omzet haal bij Zeeuwse kopers; daaronder zijn er ook die inmiddels aan het verzamelen zijn geslagen. Als ik een algemeen beeld moet schetsen: de kunstkoper van nu is veel internationaler ingestelddan voorheen. Hij oriënteert zich nu ook op Berlijn, Milaan, Basel. De nieuwe verzamelaar ziet kunst-kopenveel meer als onderdeel van een lifestyle. Hij is minder geïnteresseerd in een oeuvre, maar wil dat specifieke éne schilderij. Als ik een koper die al eens iets kocht attendeer op nieuw werk van dezelfde kunstenaar kan de reactie zijn: ‘ ik heb al een werk van die kunstenaar’, terwijl de vroegere collectioneur altijdmeerdere werken van één kunstenaar wilde hebben. Het kopende publiek concentreert zich tegenwoordig opde beurzen; die geven de trend aan. Die beurzen zijn de laatste jaren steeds groter en belangrijker geworden,dwars tegen de financiële crisis in. Het beurzenbezoek past ook beter in de overbezette agenda’s van de nieuwe potentiële kopers. Op een beurs zie je in één middag honderd galeries naast elkaar. Het is logisch dat een bezoek aan een individuele presentatie van een kunstenaar steeds minder voor komt.

Het is niet eenvoudig om het fonds van kunstenaars (twintig in getal) die bij Galerie van den Berge worden verkocht te duiden.Maar als ik toch een poging waag en opper dat het merendeel van de kunstenaars de weg naar het grote publiek niet makkelijkzal vinden en dat veel werk (Paul Gees (B), Jus Juchtmans (B), Ton van Kints (NL), Dave Meijer (NL), Marc Nagtzaam (NL) getypeerd kan worden als abstract, formalistisch en ontdaan van maatschappelijke connotaties; dus echt “l’art pour l’art”,reageert Tom fel.

Fout!. Het gemeenschappelijke van de kunstenaars die je bij ons tegenkomt is nu juist dat het zulke obsessieve, ik zou bijna zeggen, romántische kunstenaars zijn. Laten we het werk van Jus Juchtmans als voorbeeld nemen.Zo op het oog schildert hij egale kleurvlakken, ‘monochromen’. Maar als je echt goed naar zijn werk kijkt zie jeal meteen dat er heel veel aan de hand is. Door die ene overheersende kleur schemeren allerlei andere kleurenheen. Afhankelijk van de lichtinval wordt de beleving van zo’n schilderij telkens anders. Dat wordt nog ver-sterkt door het sterk spiegelende oppervlak van de schilderijen waarbij je ook jezelf soms in het werk terug-vindt. Hoe gaat hij te werk? Jus legt over twee latten een doek en laat daar acrylverf op uit vloeien met eenrakel, dus zonder kwast of roller. Dat laat hij enkele dagen drogen. Vervolgens heeft hij tot wel twintig lagen aan tothet doek zich sluit en de structuur van het linnen verdwijnt. Naarmate meer kleuren over elkaar heen komenwordt het resultaat steeds minder voorspelbaar. Dat blauw en geel groen oplevert weten we allemaal, maar wat er gebeurt na de tiende laag weet niemand meer. Het wordingsproces dat soms weken kan duren wordtgaandeweg steeds avontuurlijker. Omdat het eindresultaat niet te voorspellen is heeft het werk van Juchtmansdus helemaal niet zo’n formeel, maar juist een heel avontuurlijk, onvoorspelbaar karakter. Ik zou het eerderobsessief, gepassioneerd, kortom romantisch willen noemen.Dave Meijer maakt al zijn werk, vaak hele kleine doeken, op de grond en hangt het daarna in zijn atelier op. Alleen dat wat hij echt de moeite waard vindt mag zijn atelier uit. Het proces van corrigeren, veranderen,overschilderen kan maanden duren. Die bijna obsessieve gedrevenheid is het gemeenschappelijke element bij alle kunstenaars hier. Kijk naar het ruimtelijke werk van Frank Halmans (NL). Die maakte - een kompleet huis - op eenderde van deware breedte. Hij werkt ook al meer dan 12 jaar regelmatig aan “De slaapkamers waarin ik nog steeds wakkerword”; in totaal 5 kamers, schaal 1 op 10, kamers vanaf zijn kindertijd in Limburg tot zijn eerste jaren inUtrecht; boven op elkaar gestapeld, tot in het detail nauwkeurig, raamkozijn, behangpapier, alles op ééntiende van de ware grootte. Hij verzamelt al sinds zijn jeugd insecten. Prepareert ze, voorziet ze van een naamplaatje met datum en vindplaats en bergt ze op in een door hem ontworpen ladekast. Een zo op het eerste gezicht strakke kast bevatbij nader onderzoek een heel bizarre, met uiterste precisie samengesteld overzicht van zijn leven. Een soortdagboek, obsessieve gedrevenheid; romantiek! Werk dat je voor steeds meer vragen stelt vind ik het beste werk. Regine Schuman maakt plastieken die

decreet 04 | oktober 2010 | 17 |decreet 04 | oktober 2010 | 16 |

decreet 04 | oktober 2010 | 19 | decreet 04 | oktober 2010 | 18 |

Het onzichtbare bombardementLeed moet je niet verbeelden. Het is ongepast en bovendien pathetisch, het staat niet. Dit was een gedachte

waar de hele kunstwereld het twee eeuwen geleden over eens was. Die consensus werd verstoord door de

ontdekking van de Laocoöngroep: een Oudgrieks dramatisch beeld van een mythische zeeslang die drie mannen

wurgt. Alles uit de Oudheid gold als goed, dus dat was een grote schok. Het leverde veel discussie op, waarna

de meeste kunstenaars toch weer kozen voor de harmonie. Ze dekten de gezichten van rouwenden af, vervingen

lijden door heroïek. En dat bleef zo, tot vorige eeuw Picasso zijn Guernica schilderde en de televisie oorlogs-

beelden ging uitzenden. Met als gevolg dat we niet alleen wenden aan oorlogsleed, maar er zelfs compleet murw

voor werden.

Dus wat nu? Moet en kun je een oorlog nog verbeelden? Daarover ging de expositie ‘Vlammenstad’ afgelopen

zomer. Het CBK Zeeland had zes kunstenaars gevraagd om een werk te maken naar aanleiding van het vergeten

bombardement op Middelburg van 17 mei 1940. De burgemeester had het merendeel van de bevolking al laten

evacueren toen een Duitse aanval dreigde. Na het bombardement had de brandweer onvoldoende mankracht

en materieel om de branden goed te blussen. Zeshonderd panden gingen in vlammen op. Het verwoeste stads-

centrum is later zo grondig herbouwd dat je er het verleden door zou vergeten. Vlammenstad ging tegen die

vergetelheid in. Zes kunstenaars, onder wie twee Zeeuwen, werkten er om beurt elk een week. Bij de onthulling

in september bleken ze de ruimte van het CBK te hebben gevuld met schilderingen van lichtflitsen, rookpluimen

en donkere leegtes - onvoorstelbare drama’s zijn nog steeds het beste te verbeelden door de gruwelen weg te

laten. De achttiende eeuw is nog dichtbij.

Dit was het achtste jaar dat het CBK in de zomer zijn expositieruimte tot atelier omtoverde, voor kunstenaars

die het niet erg moeten vinden als passanten ineens binnen lopen – het blijft een publieke ruimte. Dit jaar stond

Petra van Noort het meest prominent in het zicht. Pal achter de voordeur maakte zij een muurschildering over

kindsoldaten, gebaseerd op recente krantenfoto’s, aangevuld met echt speelgoed. Hiermee reageerde ze op een

van de verhaallijnen van de theaterproductie Vlammenstad, waar de gelijknamige expositie mede op gebaseerd

was. Ja, oorlog moet je verbeelden, lijkt Van Noort te zeggen. Al is het maar om kindsoldaten niet te vergeten.

Ook de andere exposanten kozen geen historisch relaas. Trinette Ledelay schilderde meterslange lichtflitsen,

sommige in dubbele lijnen als door vreemde lichten beschenen. Dat kan verwijzen naar de brandende stad, of

naar onze waarneming die bij hoge stress niet meer functioneert. In rampsituaties loopt bij mensen de hartslag

op tot 200. Ze horen niets meer, zien beelden fragmentarisch, registreren kleuren niet langer. Ook psycholoog

en schilder Maarten Overdijk vertaalde die onmacht in abstracties. Hij maakte een collagewand vol schaduwen

en rasters – een stratenplan of een haperende herinnering vol flarden? Dat schimmige beeld, van een niet te

bevatten werkelijkheid, verbeeldde de Italiaan Morcky in een schaduwspel van soldatenhelmen, geweren, rook-

wolken. De Zeeuwse kunstenaar Sela© deed hetzelfde door uit een zwarte hemel geen bommen te laten neerdalen

maar druppels die overgaan in Zeeuwse knopjes. Misschien is dat wel de essentie van een niet te bevatten ca-

tastrofe: dat je ogen je iets anders laten zien, om je te beschermen tegen de werkelijkheid.

Voor ze het zomeratelier betrokken, bezochten de zes kunstenaars de voorstelling Vlammenstad. Na de zomer

gebeurde het omgekeerde: de theaterbezoekers gingen eerst langs de expositie. Ze wandelden door de schim-

mige abstracties en eindigden achterin het pand bij een sculptuur van Coen Vunderink. Hij had half juli als

eerste het toen nog kale atelier betrokken. Na veel denken had hij een symbool van hoop gekozen: de feniks. Zo

groot en troostrijk mogelijk bouwde hij van houten latjes deze mythische vogel. Zó hoog – vier meter – dat het

buiten opgesteld moest worden, met uitzicht op de Lange Jan die na de oorlog volledig heropgebouwd is. Toe-

passelijker kon niet. Net als de rest van de stad is het als een feniks uit de as herrezen. Leed verbeelden kan nog

steeds niet, lijkt de expositie Vlammenstad te zeggen. Maar troost en denkvoer bieden, dat kan en moet.

Sandra Smets (kunsthistoricus en recensent NRC Handelsblad) Zie voor een uitgebreider verslag [inkleur] ook Vlammenstad op de dvd.

decreet 04 | oktober 2010 | 20 |

Het Wonderlijck Wanschepsel van de ElderschansEven buiten Aardenburg ligt De Elderschans, een voormalig verdedigingswerk uit de zeventiende eeuw. Het was een fort dat de weg tussen die stad en Sluis beschermde tegen vijandelijke, Spaanse invallers. In het fort was een aantal soldaten gelegerd,voor wie onder andere een barak en een kruithuis waren gebouwd. Op 27 november 1657 werd in het huis een ‘WonderlijckWanschepsel’, een Siamese tweeling, geboren.

De tweeling heeft waarschijnlijk niet lang geleefd. Of ze (het was een meisje) direct bij de geboorte stierf of kort daarna weten we niet. De vader was een soldaat, Lieven Wesselinck. Hij behoorde tot het garnizoen van (nogal ruwe) Staatse soldaten, die toen in Aardenburg gelegerd waren. De moeder heette Jacquemijntje Al-de-werelt. Het lichaampje werd na het overlijden van het kindje onderzocht door Louis de Bils, de stedelijke baljuw en deskundige in de menselijke anatomie. In het bijzijn van collega-artsen voerde hij een autopsie op het lijkje uit.

De misgeboorte bezat twee hoofden. Aan het ene mankeerde niets, men vond het zelfs uitgesproken mooi. Het andere daarentegen was lelijk, had geen oogleden, maar wel harige wenkbrauwen en op de plaats van de neus bevond zich een mannelijk lid. Onder de kin zat een kleine opening. Verder had het kind vier armen en vier handen. Na openlegging door de Bils bleek één helft van het lichaam van het mannelijke, de andere van het vrouwelijke geslacht te zijn. Beiden waren gescheiden door een dik vlies. Opvallend was verder nog een derde ribbenkast, een dubbele ruggengraat en de vreemde ligging van de endeldarm. De chirurgen vonden het schepsel (en hun autopsie) zo bijzonder dat ze er een boekje over maakten. Het is getiteld Anatomishe Beschrijvinghe van een Wanschepsel geboren op de Elderschans buyten Aerdenburgh. Ontleet door Jonck-Hr. Louis de Bils. Een exemplaar ligt in de kluis van de Zeeuwse Bibliotheek. Het bevat drie afbeeldingen van het ongelukkige kindje – fraai getekend, gedetailleerd weergegeven en daardoor extra pijnlijk en zelfs uitgesproken wrang.

Arco Willeboordse

decreet 04 | oktober 2010 | 21 |

decreet 04 | oktober 2010 | 23 | decreet 04 | oktober 2010 | 22 |

25 jaar verdreven gedachten