Dealing with setbacks (Dutch)

39
Afke van de Wouw Sportpsycholoog en Bewegingswetenschapper www.afkevandewouw.nl @afkevandewouw

description

Emora, 2013

Transcript of Dealing with setbacks (Dutch)

Page 1: Dealing with setbacks (Dutch)

Afke van de Wouw

Sportpsycholoog en Bewegingswetenschapper

www.afkevandewouw.nl

@afkevandewouw

Page 2: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Page 3: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Onbewust onbekwaam

• Bewust onbekwaam

• Bewust bekwaam

• Onbewust bekwaam

4-staps leerproces

Page 4: Dealing with setbacks (Dutch)

‘Een Atleet heeft begeleiding nodig. Ten aanzien van voeding, fysiek en ook geestelijk.’

Bart Veldkamp (Schaatser, Trainer

en commentator tijdens OS Peking

2008)

Page 5: Dealing with setbacks (Dutch)

‘Mentale training is niet anders dan tactische, technische en conditie training. Je traint gewoon een bepaald onderdeel van de prestatie’

Maurits Hendriks (Chef de Mission

Olympische Spelen Londen 2012)

Page 6: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Mentaal Sterk?

• Plezier

• Motivatie

• Zelfvertrouwen

• Concentratie

• Discipline

• Emotiecontrole

• Doorzettingsvermogen

• Omgaan met wedstrijddruk

• Omgaan met tegenslagen

Page 7: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Mental Toughness

‘Having the natural or developed psychological edge that enables you to:

generally, cope better than your opponents with the many demands

(competition, training, lifestyle) that sport places on a performer; specifically, be

more consistent and better than your opponents in remaining determined,

focused, confident, and in control under pressure’

‘A collection of values, attitudes, behaviors, and emotions that enable you to

persevere and overcome any obstacle, adversity, or pressure experienced, but

also to maintain concentration and motivation when things are going well to

consistently achieve your goals.’

Ashley Cole

Page 8: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Self-belief

• Desire/ Motivation/ Perseverence

• Dealing with pressure, anxiety and setbacks

• Focus (performane related)

• Focus (life-style related)

• Pain/ Hardship factors

Mental Toughness

Page 9: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Systematisch leren en oefenen

van psychologische vaardigheden

met als doel

het verbeteren van prestaties

Mentale Training

Page 10: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Stellen van doelen

• Spanningsregulatie

• Visualisatie

• Aandachtssturing

• Wedstrijdvoorbereiding

• Zelfvertrouwen

Mentale Vaardigheden

Page 12: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Reflecteren:

– Ik maak te weinig doelpunten. Hoe kan ik meer scoren?

• Plannen:

– Na elke training oefen ik 15 min vrije trappen

• Monitoren:

– Ik hou bij hoe vaak ik scoor uit 20 vrije trappen

• Evalueren:

– Scoor ik vaker met vanwege mijn extra training

Winaars hebben plan, verliezers excuus

Page 13: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Wat kunnen we leren van topsporters?

Page 14: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Team players

• Versterk je vrijheid in gedrag

• Beweeg

• Slaap lekker

• Juiste voeding

Leren van topsporters

Page 15: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Eenzaamheid stimuleert aanmaak van stresshormoon cortisol

• Gaat niet om hoeveelheid mensen, maar hoe diep je met hen verbonden voelt

• Werk samen

• Maak gebruik van elkaars kwaliteiten

• Streef een gemeenschappelijk doel na

Team player

Page 16: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Ga elke dag minimaal 15 min naar buiten

• Stel persoonlijke doelen (SMART)

• Werk hier elke dag aan

• Maak 1 dagdeel vrij om te doen wat je wil

• Herstel: – Neem elke dag minstens 2 pauzes van 10 min en

doe dan niets

– Ontspanningsoefeningen

– Ademhalingsoefeningen

Vrijheid van gedrag

Page 17: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Lichaamseigen drugs komen vrij (endorfines)

• Lichaamsbeweging bevordert levensduur zenuwcellen, indien:

– Vrijwillig

– Met plezier

• Zorgt voor gezond gewicht en gezondheiden daardoor minder stress

• Elke dag minimaal 30 minuten

Bewegen

Page 18: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Slaapdeprivatie heeft op de hersenen hetzelfde effect als langdurige angst en depressie.

• Vermijd ’s avonds koffie en alcohol of te veel eten vlak voor het slapen

• Op vaste tijden slapen op stille veilige plek

• Haal rommel en afleiding weg uit de slaapkamer

• Ga niet lang TV kijken of achter de computer ivm blauw licht

Slaap lekker

Page 19: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Effect van 6 wkn 10 uur slapen: – snellere sprints

– verbeterde het scoorvermogen

– verminderde de vermoeidheid

– een beter uithoudingsvermogen tijdens wedstrijden.

Onderzoek basketballers

Page 20: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Gestreste mensen neigen naar vet, zoet en calorierijk eten (endocannabinoïden)

• Calorieën jagen insulinepeil op, maken ontstekingsgevoeliger, en voeren richting stres gerelateerde gezondheidsklachten.

• Neem de tijd om te eten en te genieten

• Altijd ontbijten

• Volwaardige, gevarieerde voeding

• Supplementen

Juiste Voeding

Page 21: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Zorg voor je eigen kader

• Behoeftes zijn er om vervuld te worden

• Conditie heeft te maken met inspanning en ontspanning

• Onrust is geen duistere kracht

• Vrolijkheid

Tips voor energie

Page 22: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Wat vind jij belangrijk?

• Wat zijn je waarden?

• Wat is je doel?

Eigen kader

Page 23: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Basis behoeften van het lichaam zijn geen storing

• Negeer niet wat het lichaam aan geeft

Vervul Behoeftes

Page 24: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Balans geestelijk en lichamelijke inspanning en lichamelijke en geestelijk ontspanning

• Zonder inspanning kan je niet fit worden

• Zonder ontspanning kan geen enkele beweging je fit maken

Conditie

Page 25: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Onrust

• Hoe ontstaat mijn onrust?

• Wat zou er gebeuren als ik niet tegen die onrust vocht?

Page 26: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Vrolijkheid

• Hoe ontstaat mijn onrust?

• Wat zou er gebeuren als ik niet tegen die onrust vocht?

http://www.youtube.com/watch?v=XuBTJPAm9ys

http://www.youtube.com/watch?v=ALVtXE_evN4

Page 27: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Belasting & Belastbaarheid

De grootste valkuil in een stressvolle periode is dat je een niet fitte manager wordt. Mensen die roepen dat ze 80/90 uur per week werken, ik kan daar nooit zoveel mee. Je moet ook goed slapen, regelmatig eten. Want voor je het weet, sta je weer een broodje te eten bij de

benzinepop na een uitgelopen vergadering.

Ik had voor mezelf een schema waar ik me het hele jaar aan heb

gehouden. In mijn agenda stond dat ik drie keer per week moest

hardlopen. Eigenlijk heb ik daar een bloedhekel aan, want ik kom uit een

balsport. Maar het is de meest praktische vorm van bewegen, je kunt het

doen wanneer je wilt. Soms maakt ik om elf uur ´s avonds nog een rondje.

Toon Gerbrands in AD zaterdag 26 febr

2011

Page 28: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Belasting & Belastbaarheid

Dat je als leidinggevende fit moet zijn, heb ik geleerd van mijn teammanager

Gerard Verhalle, toen we naar de Olympische Spelen gingen met de

volleybalploeg. Gerard zei: Je bent de coach, jij moet de beslissingen nemen,

jij moet dus fris op die bank. De wedstrijdbespreking? Daar heb je assistenten

voor. Veel coaches raken helemaal opgebrand tijdens belangrijke toernooien.

Die kijken ook ´s nachts nog videobeelden. Voor je het weet, weet je alles van

de tegenstander maar kun je het beslissende moment geen goede wissel

uitvoeren. Ik kwam van de Spelen terug alsof ik terugkwam van vakantie.´

Toon Gerbrands in AD zaterdag 26 febr

2011

Page 29: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Belasting & Belastbaarheid

Page 30: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Duidelijkheid

• Reële taakeisen

• Sociale interactie

• Organisatie

• Vaardigheden

• Beloning

• Omgeving

Belasting

Page 31: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Leeftijd

• Geslacht

• Lichaamsbouw

• Gezondheid

• Fitheid (zowel fysiek als mentaal)

• Privé-omstandigheden

• Werkomstandigheden

• Omgeving

Belastbaarheid

Page 32: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Als we verschil

ervaren tussen eisen

en kunnen

• Jij ervaart dat zo

Ervaren van stress

Page 33: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Regelmatig oefenen

• Als gedachten opkomen, alleen opmerken

• Neem de tijd

• Blijf wakker

• Zoek eerst een rustige omgeving

Tips bij Ontspannings- en

Ademhalingsoefeningen

Page 34: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Jacobsen

• Bodyscan

• Visualiseren

• Yoga

• Lichaamsomtrek

Ontspanningsoefeningen

Page 35: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Door bewust te worden van je ademhaling,

kun je hem beter beheersen

• Rust in hele lichaam

• Ritueel

• Aandacht verplaatst,

geen tijd om te denken aan

afleidingen

• Lichaamszwaartepunt naar beneden

Ademhalingsoefeningen

Page 36: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

• Hoe verbruik je energie?

• Hoe vul je energie weer aan?

• Hoe effectiever

herstellen?

Herstel

Page 37: Dealing with setbacks (Dutch)

Familie Werk

Infecties Sport Sport

Werk

Infecties

Familie

Page 38: Dealing with setbacks (Dutch)

Mentale Sportbegeleiding

Hulpbronnen

Hulpbronnen

Dit helpt mij

• Dingen die ik kan doen en waar ik van

hou, die mij helpen:

• Mensen die mij kunnen helpen:

Page 39: Dealing with setbacks (Dutch)

Voor meer info:

afkevandewouw.nl

sportsimagery.nl

[email protected]

@afkevandewouw