De zestien-eiken schuur Wamberg, Berlicum · 2018. 8. 22. · Hilberinkb oscH arcHitecten Wamberg 5...
Transcript of De zestien-eiken schuur Wamberg, Berlicum · 2018. 8. 22. · Hilberinkb oscH arcHitecten Wamberg 5...
HilberinkboscH arcHitectenWamberg 5 - 5258sM - berlicumt.073-6900136 - [email protected]
A4 volgvel liggend def 135 gram.indd 1 02-10-2008 12:12:06
100+ De zestien-eiken schuur Wamberg, Berlicum
De zestien-eiken schuur
‘de esthetiek van de toevalligheid’
Bij veel boerderijen in de Meierij van ’s-Hertogenbosch
is het bedrijfsgedeelte vast gebouwd aan het woonhuis.
Veelal was het geheel te klein voor stalling, opslag
en werkruimte en werd bij de boerderij een schuur
opgetrokken. De schuur werd gebouwd van materiaal
dat in de directe omgeving voorhanden was en met een
vergelijkbare constructieve opbouw als de boerderij.
In 2017 bleken zeven honderdjarige eiken op ons eigen
erf in slechte staat te zijn. Ze moesten worden gerooid
en ipv. dat de stammen naar de papierindustrie zouden
gaan, besloten we om een oude traditie nieuw leven in
te blazen. Met eigen materiaal en oude technieken is een
nieuwe schuur gebouwd op de plaats waar een collage
van versleten bouwsels aan vervanging toe was, passend
bij het monumentale karakter van de boerderij. Met
aanvulling van enkele eiken stammen van het landgoed
De Wamberg was voldoende hout beschikbaar voor het
nieuwe bouwwerk.
De dwarsdeelschuur is opgebouwd uit vier
ankerbalkgebinten verbonden door gebintplaten waarop
een sporenkap rust. Deze is asymmetrisch van opbouw
met een steil en een flauw dakvlak. De schuur bevat drie
ruimtes: een open stalling voor voertuigen, een berging
en een werkplaats c.q. vergaderruimte voor het kantoor.
Boven de berging bevindt zich een verdiepingsvloer die in
open verbinding met de werkplaats staat.
Privé
schuur
Wamberg 5, Berlicum
Opdrachtgever:
HILBERINKBOSCH architecten
mei 2017 - januari 2018
Architecten: Annemariken Hilberink, Geert Bosch
Medewerkers: Frenske Wijnen
Gebouwd door: Zandenbouw, Aarle-Rixtel
Fotografie: René de Wit, Hilberinkbosch (proces)
Op het erf zijn met een mobiele zagerij aan de hand
van de tekeningen de bomen ongedroogd verzaagd
tot het benodigde balkhout voor de draagconstructie,
de kap en het plankhout voor de gevels. Hiervoor zijn
de beste kernstukken uit de boom gebruikt. Voor de
andere helft van de boomstam zijn we op zoek gegaan
naar manieren om dit minder duurzame hout toch te
kunnen gebruiken. Balken met bastdelen zijn verwerkt
tot lamellen voor het glas van de werkplaats en in de
stalling. Schors is op de kopse kant van de schuur mee
gestort in het beton om het gebouw op te laten gaan
in de boomrijke omgeving. Om de afdruk van het verse
hout te bewaren zijn spintplanken als bekisting gebruikt.
Korte stukken eiken zijn gekloofd tot schaliën en als
dakspanen op het dak verwerkt. Door de ruwheid van
het gekloofde hout zal dit onbehandelde duurzame dak
jarenlang mee gaan. Tenslotte zijn de laatste resten als
brandhout opgestapeld in de terugliggende nissen aan de
noordzijde van de schuur.
Op verschillende manieren zijn onbehandeld hout,
beton en glas met elkaar vermengd geraakt. Door de
verschillende maten van de planken en schorsdelen
was de bekisting verre van ideaal. In het beton zijn
resten van de zachte spintplanken achtergebleven
en heeft het looizuur uit het verse hout verkleuringen
veroorzaakt. Ook de in de bomen vergroeide ijzerdelen
van prikkeldraad en granaatscherven hebben voor
onvolkomenheden in het hout gezorgd. Het zijn deze
additionele omstandigheden die onverwachte sporen in
het hout en het beton hebben achter gelaten.
beeld van de oude situatie, een aaneenschakeling van vervallen schuren
situatie met nieuwe dwarsdeelschuur tussen de bomen
Toevalligheid is hiermee een belangrijk onderdeel van
de esthetiek van het gebouw geworden. Het geeft de
hedendaagse schuur een levendig uiterlijk waardoor oud
en nieuw wonderbaarlijk goed samenkomen.
met precisie worden de bomen gerooid
de houtoogst
locatie van zeven te rooien eiken op het erf
op de mobiele zagerij van Brabant Hout worden op eigen erf de bomen verzaagd
boven: bouwpakket met onderdelen voor het gebint - onder: dakspanenboven: gezaagde stammen - onder: constructie van het gebint
1
6
3
7
4
5
11
9
8
210
12
10 bekisting
7 glaslatten
4 korbelen12 brandhout
5 traptreden
9 gevelbekleding
8 dakbeschot
11 dakspanen
1 kolommen 2 balken
3 lamellen
6 sporen
317 28-02-2018HILBERINKBOSCH architecten SchuurVO-01 ...het zaagschema van de bouwonderdelen
de ruimtelijke relatie van de nieuwe schuur tot de oude boerderij
oude notenboom voor de kopgevel met schorsbeton
aanzicht naar weiland
aanzicht naar boerderij
aanzicht werkplaats doorsnede werkplaats
0 1 5 10
0 1 3 5 section
0 1 3 5 facade south - west
1
0 1 5 10
plattegrond begane grond
plattegrond verdiepingsvloer
5
8
9
32
45
77
0 1 3 5
1
5
4
32
6 6
1 workshop - meeting room2 storage 3 carport4 concrete worktop
0 1 3 5
7
7 loft floor top floor
54
1
7 7
2 3
9
8
6
zicht naar de boerderij vanuit de carport
aanzicht boerderij-zijde
LEGENDA
1 werkplaats2 opslagruimte3 carport4 werkblad5 kast6 trap naar de zolder7 brandhout in nissen8 verdiepingsvloer9 om bestaande eik gebouwd
vertikale lamellen beïndigen op subtiele wijze de open stalling
gevel aan de zijde van het weiland met rechts de werkplaats en links nissen voor stapeling van het haardhout, het looizuur uit het eiken geeft mooie druipsporen op het beton
zijgevel van de werkplaats annex vergaderruimte met eiken, beton en glas
betonnen werkblad met uitzicht op het landgoed De Wamberg
een betonnen houtkachel verwarmt de werkplaats c.q. vergaderruimte
achter de wand met de kachel bevindt zich de trap naar de verdieping, het eikenhouten interieur geeft een totaalbeleving van de onvolmaaktheid van het eiken
zicht op de werkplaats vanaf de verdiepingsvloer met het smalle trapgat, de vorm en het ritme van de sporenkap (zonder hanenbalk) zorgen voor een prachtige ruimtelijke beleving
van binnenuit naar buiten zorgen de transparante wanden voor optimale beleving van het landschap
een glasstrook op de verdiepingsvloer geeft licht in de ondergelegen berging
eiken delen in gordingen, sporen, gebinten, trap en wand
eiken onderdelen als buitenwand en dakbedekking, ijzersporen in het hout, houtafdruk in het beton en meegestorte boomschors
aan de zijde van het weiland loopt een uitsparing in de fundering en het dak rond een van de eiken, een subtiel accent in het ontwerp
door de transparante gevels blijft het landschap zichtbaar
de werkplaats is als een tijdmachine, de loop van de zon kan de gehele dag worden gevolgd, de ruimte staat in sterke relatie met het omringende landschap
HilberinkboscH arcHitectenWamberg 5 - 5258sM - berlicumt.073-6900136 - [email protected]
A4 volgvel liggend def 135 gram.indd 1 02-10-2008 12:12:06