De Yoga-Sutra’s van Patanjali

Deze inleidende tekst is een bewer-

king uit “Meditatie, een bundel essays”,een uitgave van de Theosofische Ver-

eniging, Nederlandse Afdeling, Am-

sterdamDe Yoga-Sutra’s van Patanjali is hetstandaardwerk over de meditatieve

yoga volgens de hindoe-lijn. Als intro-

ductie wordt hier een overzicht van de

inhoud geboden, overgenomen uit de

onlangs heruitgegeven en vernieuwdeNederlandse vertaling van Dr. I.K.

Taimni’s commentaar en vertaling uit

het Sanskriet1.

De studie van De Yoga-Sutra’s vergtveel, maar men wordt rijk beloonddoor een dieper inzicht in de achter-gronden van het geestelijk leven.

In de fundamentele werken overyoga treden De Yoga-Sutra’s vanPatanjali naar voren als het meest ge-zaghebbende en bruikbare boek. Inzijn 196 sutra’s heeft de auteur de es-sentiële filosofie en techniek van yogadusdanig kort samengevat dat het eenwonderbaarlijk beknopte en systema-tische uiteenzetting is geworden. Wiedit boek voor het eerst, oppervlakkig,doorneemt, vindt misschien dat dematerie vreemd en onsystematisch isbehandeld, maar wanneer hij er zorg-vuldig en diep op ingaat, zal het ratio-nele standpunt van de benadering dui-delijk worden. De hieronder volgendekorte samenvatting zal bewijzen hoerationeel het geheel is behandeld.

Deel 1 houdt zich bezig met de alge-mene aard van Yoga en zijn techniek.De bedoeling van dit deel is eigenlijkantwoord te geven op de vraag: “Wat isYoga?”Aangezien Samadhi1 in essentiede techniek van Yoga is, neemt dit van-zelf de belangrijkste plaats in onder dediverse onderwerpen die er inbehandeld worden. Daarom heet ditdeel “Samadhi Pada”2.

Het eerste stuk van het tweede deelgaat over de filosofie van de Klesa’s(bezoeking, nood, ramp, smart) enbedoelt een antwoord te geven op devraag: “Waarom moet iemand eigenlijkYoga beoefenen?” Het geeft een mees-terlijke analyse van de toestanden van

Theosofia 112 / nr 1 - februari 2011 www.theosofie.nl 25

het menselijk leven en de misère enhet lijden, die aan deze toestanden in-herent zijn. Iemand die het pad vanYoga wil gaan met het onwrikbare be-sluit om leven na leven te volharden,totdat hij het doel bereikt heeft, moetde filosofie van de Klesa’s grondigdoorgrond hebben.

Het tweede stuk van deel II houdtzich bezig met de eerste vijf oefenin-gen van de Yoga-techniek, dieBahiranga (uiterlijk) genoemd worden.Dit zijn voorbereidende oefeningen ende bedoeling is, dat ze de Sadhaka3

geschikt maken voor de beoefeningvan Samadhi. Omdat dit deel bedoeldis de leerling fysiek, mentaal,emotioneel en moreel geschikt temaken voor de beoefening van dehogere Yoga wordt het Sadhana Padagenoemd.

Het eerste stuk van deel III houdtzich bezig met de overblijvende drieoefeningen van de Yoga-techniek, diemen Antaranga of innerlijk noemt. Metbehulp van deze oefeningen, die hunhoogtepunt bereiken in Samadhi, ont-wart men alle geheimen en verborgen-heden van let leven als yogi en verkrijgtmen de Siddhi’s4, de vermogens. In hettweede stuk van dit deel worden dezeverworvenheden in detail besprokenen dit heet daarom het Vibhuti5 pada.

In het vierde en laatste deel wordenal die essentiële filosofische problemenuiteengezet, die betrokken zijn bij destudie en beoefening van Yoga. Hetgaat over de aard van het denkvermo-gen, de mentale waarneming van debegeerte, van bindingen en gebonden-heid. Dit alles wordt beknopt maarsystematisch behandeld om de leerlingin staat te stellen een toereikendeachtergrond van theoretische kennis te

verkrijgen. Daar al deze onderwerpenop de een of andere wijze in verbandstaan met het verkrijgen van Kaivalya6,heet dit deel Kaivalya Pada.

Door zijn alomvattende en systema-tische behandeling van het onderwerpzijn de Yoga Sutra’s het meest geschiktvoor een diepgaande en systematischestudie van Yoga. In lang vervlogentijden liet men alle yoga- leerlingen hetboek uit het hoofd leren en geregelden diep mediteren op de Sutra’s om deverborgen zin ervan te onthullen. Demoderne leerling, die er eerst vanovertuigd moet worden dat de studievan de beoefening van Yoga de moeitewaard is, heeft echter een meergedetailleerde en uitvoerige be-handeling van het onderwerp nodig,wil hij in staat zijn de Yoga-Sutra’s alsgeheel te begrijpen. Zelfs hiertoe zijnde Yoga-Sutra’s (yoga-aforismen) demeest geschikte basis, niet alleenomdat ze op meesterlijke wijze allefundamentele toelichtingen over Yogageven, maar ook omdat ze erkend zijnals een meesterwerk in de Yoga-letter-kunde, en omdat ze de toets van de tijden de ervaring hebben doorstaan.

Het bestuur van de TheosofischeVereniging in Nederland en de redac-tie van Theosofia zijn zeer verheugddat van 18 tot 22 juni 2011 de theoso-fische schrijver Ravi Ravindra eenEngelstalige zomerschool zal geven(zie de bijgevoegde folder). De titelvan deze zomerschool is Transforma-tion of Consciousness, the Yoga Sutrasvan Patanjali. Over dit onderwerpverscheen een nieuw boek van RaviRavindra, getiteld The Wisdom of Pa-

tanjali´s Yoga Sutras, A New Translationand Guide, Canada, 2009, te bestellenbij de Theosofische boekhandel Adyarvan de TVN.

26 www.theosofie.nl Theosofia 112 / nr 1 - februari 2011

Voor wie nog dieper in het onder-werp wil duiken heeft Renger Dijkstra,de bibliothecaris van de TVN, eenoverzicht van literatuur (boeken enartikelen) over De Yoga Sutra’s samen-gesteld, uit de collectie die in onzebibliotheek, Tolstraat 154 te Amster-dam aanwezig is. Voor het aanschaffenvan boeken kunt u mailen naarbooks@theosofie.nl en voor het biblio-grafische overzicht naarbibliotheek@theosofie.nl.

Noten

1 Dr. I.K. Taimni: De Yoga-Sutra’s vanPatanjali, Amsterdam, 2010, zesde engeheel herziene druk door Richard vanDijk, uitgegeven bij de Uitgeverij derTheosofische Vereniging in Nederland.

2 Samadhi betekent: samenbrengen, ver-enigen van tegenstellingen; contemplatie.Volmaakte oplossing in het Ene, het hoog-ste stadium van Yoga.3 Padha betekent: voetstap, standpunt ofopvatting. Gebaseerd op de Sanskrietwor-tel “pad” dat gaan of verkrijgen betekent.4 Sadhaka is iemand die “Sadhana” be-oefent. Sadhana betekent geestelijke oefe-ning of deugd, vaak in de betekenis vanvoorstadia of vereisten die ergens aanvoorafgaan.5 Siddhi’s zijn de transcendente psychischevermogens6 Vibhu is aldoordringend, alomtegen-woordig. Vibhuti is bovennatuurlijke psy-chische of mentale kracht.7 Kaivalya is opgaan in éénheid, ‘geheel opzichzelf staan’, waarbij de eenheid, mokshaook kan worden betiteld als de uiteinde-lijke bevrijding van de menselijke geest.

Theosofia 112 / nr 1 - februari 2011 www.theosofie.nl 27

In onze zoektocht naar kennis wensen wede waarheid als een geheel, maar het intellectlaat ons de waarheid slechts in stukjes zien.

En dus is de kennis die door het intellectwordt verkregen nooit volmaakt;ze kan, juist vanwege haar aard,van nature nooit volmaakt zijn.

(De Yoga Sutra’s van Patanjali, UTVN,deel I, sutra 48, blz. 122- 123)