DE WAPPER

KONINKLIJKE EN VADERLANDSLIEVENDE VERENIGING VAN

OPRUSTGESTELDE OFFICIEREN VZW

Zetel: Militair Kwartier West, 2930 Brasschaat Website: http://www.kvvoo-antwerpen.be/

E-mail: info@kvvoo-antwerpen.be Rek Nr: IBAN: BE47 9799 9716 7580 BIC: ARSPBE22

KVVOO Eeuwfeestlaan 96, 2500 Lier Tf Schatbewaarder: 03 4801986

Tf KVVOO Uitstappen (open 2 uur vóór vertrek): +32 484542037

Jaargang 17 Nr 2 April - Mei 2016

2

In dit nummer...

Agenda 2

Het woordje van de voorzitter 3

Mededelingen - Necrologie - Beknopt verslag Algemene Vergadering

4 4

Toekomstige activiteiten - Bezoek aan Brussel - Bezoek aan Dendermonde

6 8

Computerhoekje - Programma verdwenen!

10

Van onze lezers - Vlamingen in Napoleon’s Grande Armée - Verkeersweetjes

10 15

Toeristisch-Recreatieve informatie - Antwerpsche straatnamen (Afl. 58)

16

Agenda Schrijf tijdig in! Betalingen die na de Laatste Betalings Datum (LBD) toekomen worden niet in aanmerking genomen. Voor gewone activiteiten geldt de betaling aan de schatbewaarder als inschrijving. Voor gratis activiteiten inschrijven via info@kvvoo-antwerpen.be of bij de secretaris (Jan Vingerhoets).Tf 03 4806101.

When? Activiteit € pp LBD

dinsdag 5 apr

Maaltijd in het Hof van Reyen (12u) Org.: Jan Vingerhoets. Tf.: 03 4806101.

26 voorbij

dinsdag 19 apr

Lenteconcert Provinciecommando. zie vorige De Wapper Org.: Eddy De Bock, Tf. 0473 935602

30 voorbij

dinsdag 26 apr

Uitstap naar Brussel. Details Blz. 6 Org.: William Claeyssens Tf. 03 4499353

37 12 apr

dinsdag 24 mei

Uitstap naar Dendermonde. Details Blz. 8 Org.: Frans De Laet Tf. 03 4402891

47 17 mei

dinsdag 7 juni

Maaltijd in het Hof van Reyen (12u) Org.: Jan Vingerhoets. Tf.: 03 4806101 Vanaf 1 juni: Raymond Van Hoof Tf.: 03 4801986

26 26 mei

vrijdag 10 juni

Gala-diner-dansant Mars en Mercurius (19 Hr) Org.: Eddy De Bock, Tf. 0473 935602

13 tot 18 september

Reis 2016. Cruise op de Gironde. zie vorige edities Org.: Mil Leys Tf. 03 295 40 60

En verder

… juni: bezoek aan Geel 15 juli: Hello Schoten!

3

Het woordje van de voorzitter

Beste vrienden,

De drukke maand januari met de talrijke Nieuwjaarsrecepties en -diners is nog fris in het geheugen en wij zijn al drie maanden verder in 2016. Het hoeft geen betoog dat de tijd snel vliegt, onze vereniging heeft al drie activiteiten achter de rug en met succes. Een Nieuwjaarsdiner met meer dan honderd deelnemers beet de spits af, de Algemene vergadering in februari had een kleinere opkomst, maar verliep zeer gezellig in een aangename sfeer en met een lekkere maaltijd. De derde activiteit in maart, de uitstap in Antwerpen, is dermate goed meegevallen dat eens te meer de afwezigen ongelijk hadden.

Ons aantal leden is in 2015 niet gedaald dankzij enkele nieuwe effectieve le-den en sympathisanten. Het is onze betrachting dit ook zo te houden in 2016 en daarvoor zijn wij allen samen verantwoordelijk. Tracht zoveel mogelijk familieleden, vrienden of kennissen die Defensie verlaten aan te spreken, uit te nodigen om eens mee te komen naar één van onze activiteiten om zodoen-de onze vereniging te leren kennen en kandidaat-lid te worden.

Voor het lenteconcert op 19 april zijn er 46 inschrijvingen genoteerd wat een echt succes is in vergelijking met vorig jaar. Waarschijnlijk heeft het muzi-kaal programma dit jaar veel meer leden aangesproken. Wij zullen voor de eerste maal ook vermeld staan in het programmaboekje, dus beste vrienden, aarzel niet om tijdens de receptie collega’s aan te spreken en te verwijzen naar dit artikel.

De mondelinge en persoonlijke reclame voor onze vereniging is nog steeds de meest doeltreffende.

In juni worden wij opnieuw uitgenodigd door onze zustervereniging Mars en Mercurius Antwerpen om deel te nemen aan het gala-diner-dansant. Prachti-ge muziek aangepast aan onze gemiddelde leeftijd, een culinaire maaltijd en een optreden van zangeres Maria D staat ons te wachten. De stem van deze dame lijkt als twee druppels water op de stem van Edith Piaf. Een niet te mis-sen evenement. Het zou mooi zijn mocht KVVOO kunnen deelnemen met een uitgebreide delegatie.

Meer details over deze activiteit zullen later nog verspreid worden.

Beste vrienden, last but not least wens ik iedereen te bedanken die voor mij gestemd heeft om opnieuw jullie voorzitter te mogen zijn voor één jaar. Het is voor mij een echt plezier en een grote eer voor jullie te mogen werken sa-men met een voortreffelijke ploeg die er alles aan doet om het jullie zo aan-genaam en gezellig mogelijk te maken. Elke bijeenkomst moet een feest zijn!

Leve de KVVOO

Eddy De Bock

4

Beste vrienden

Bij het drukken van deze editie werden we op de hoogte gebracht van het overlijden van Kol Vl SBH Pros PAESSENS (°1935) op 21 maart 2016.

Pros werd piloot in 1955 en had tijdens zijn loopbaan o.a. als majoor het bevel over het 1ste Smaldeel op Mirage in Bierset, hij was als luitenant-kolonel bevelhebber van de Vlieggroep in Klei-ne Brogel en nadien als kolonel Korpsoverste van de 3de Tacti-sche Wing in Bierset. Daarnaast heeft hij ook verschillende staf-functies bekleed. Pros en zijn echtgenote Ivonne zijn sedert 2009 lid van KVVOO en namen deel aan verschillende activiteiten.

Op de uitvaartdienst op 26 maart in Keerbergen was een delegatie van KVVOO aanwezig.

KVVOO biedt aan Ivonne en aan de families nogmaals haar op-rechte deelneming aan.

5

Mededelingen Necrologie

Wij vernamen het overlijden van: 17/04/2015 Cdt b.d. Gustave RAUS (°1935) 18/11/2015 LtCol BEM e.r. Roger WALLEGHEM (°1929) 22/12/2015 Cdt e.r. Georges NONHOFF (°1928) 24/12/2015 Col BEM e.r. Yves TROKAY (°1924) 10/01/2016 Messire Xavier COPPIETERS de GIBSON, Col Hre BEM (°1928) 17/01/2016 Cdt e.r. Jean SMAL (°1924) 25/01/2016 Cdt b.d. Gilbert MOONS (°1931) 06/02/2016: Col d’Avi e.r. Phillipe CAVILLOT (°1946) 07/02/2016: Cdt b.d. Jan DILLEN (°1932)

Beknopt verslag van de Algemene Vergadering van 23 februari 2016

De Algemene Vergadering van de KVVOO had plaats in de Ridderzaal in het Hof van Reyen te Boechout

Er waren 40 leden aanwezig en 6 leden hadden een volmacht gegeven.

De vergadering wordt door de Voorzitter geopend om 10u35 .

Na het gebruikelijke eerbetoon aan overleden leden worden 10 nieuwe leden (3 effectieve en 7 toegetreden) verwelkomd.

Daarna wordt de agenda afgehandeld :

inleiding door de voorzitter, waarin hij o.a. het ledenaantal van KVVOO ver-meldt : 197.

goedkeuring van de notulen van de vorige AV;

de resultaten van de begroting 2015 (positief saldo van € 4757,26 wegens af-schaffing van het Steunfonds dat opgenomen werd in de Spaarrekening) wor-den voorgesteld en goedgekeurd na voorlezing van het verslag van de contro-leur, waarbij ontheffing aan de penningmeester en de bestuursleden wordt ver-leend;

de planning van de begroting 2016 (negatief saldo van € 1375) wordt voorge-steld en aanvaard;

er wordt een overzicht gegeven van de geplande activiteiten voor 2017 De grote reis kan naar Kroatië of Normandië gaan, voorstellen zijn welkom;

KVVOO is dit jaar medesponsor van het Lenteconcert van het Provinciecom-mando; er wordt aan de leden gevraagd actief mee te werken aan het bekend-maken van KVVOO en aan de rekrutering van leden;

6

Herverkiezing van Kol SBH b.d. Eddy De Bock, en Kol Emiel Leys als be-stuursleden. De kandidatuur van Cdt b.d. Hugo Ooms wordt aanvaard. Allen worden met handgeklap (her)verkozen;

de voorzitter bedankt de leden voor hun aanwezigheid en nodigt hen uit voor aperitief en maaltijd.

De vergadering wordt beëindigd om 11u25 .

Buiten vergadering wordt gemeld dat het mogelijk gebruik van sociale media zal besproken worden in de raad van bestuur.

(get.)

Jan Vingerhoets Eddy De Bock

7

Toekomstige Activiteiten Bezoek aan Brussel op dinsdag 26 april 2016

Rondleiding met gids door verzamelingen van het legermuseum.

Een overzicht van meer dan 10 eeuwen militaire geschiedenis, dat is misschien de beste manier om het museum en zijn collecties te omschrijven. De verzame-ling gaat van harnassen en meesterlijk bewerkte degens over kostbare vuurwa-pens tot hedendaagse pantsers en vliegtuigen.

Uniformen uit binnen- en buitenland illustreren dan weer de evolutie van de mi-litaire uitrusting of de invloed van de burgermode op de militaire kledij, de Bel-gische onafhankelijkheid en militaire politiek, het wel en wee van het vorsten-huis, de grote wereldconflicten... Dit wordt allemaal opnieuw tot leven geroepen door talloze schilderijen, beeldhouwwerken, eretekens en andere souvenirs.

Lunch in de club Prins Albert (All in)

Soep, dagschotel + water en wijn

Aperitief naar keuze en koffie na de lunch, beide in de bar.

De minimum dresscode die in de club geëist wordt is “Smart Casual”. Dit staat voor netjes, elegant en modieus. Voor man-nen betekent dit, dat een hemd of een polo gecombineerd met een katoenen broek of een mooie jeans toegelaten zijn. Bij iets kouder weer kan men ervoor kiezen om een trui met V-hals over het hemd te dragen. Een maatpak (Red: op maat gemaakt dus), hemd met das of vest mag zeker, maar is niet noodzakelijk. Voor de dames betekent deze dresscode dat een geklede jurk of een trui of blouse op een nette rok of pantalon toegelaten zijn. Platte schoenen, pumps of laarzen kunnen mits ze elegant zijn uiteraard. (Red: originele tekst van CPA!)

8

Parlamentarium

Het Bezoekerscentrum van het Europees Parlement

Leer het Europees Parlement op een heel nieuwe manier kennen. In ons Bezoe-kerscentrum in Brussel kan men meer te weten komen over de instelling die die ons allen politiek vertegenwoordigt.

De aanpak is nieuw en verfrissend. Onze be-zoekers krijgen een echt dynamische, interactie-ve multimediarondlei-ding over de geschiede-nis van de Europese integratie en de impact daarvan op ons dage-lijks leven. Het centrum ontvangt bezoekers in de 24 officiële talen van de Europese Unie. Het centrum is volledig toe-gankelijk voor bezoe-kers met speciale be-hoeften (Red: hopelijk bedoelen ze rolstoelen).

Bezoekers die wat rap-per willen doorgaan en met mekaar babbelen,

kunnen dit in de cafetaria, bij een koffie of drankje (op eigen kosten, uiteraard, want de kas van de organisator is dan leeg).

Programma:

08.30 uur stipt: vertrek Vogelzanglaan

10.00 à 11.30 uur: Legermuseum

12.00 à 14.30 uur: Lunch Club Prins Albert

15.00 à 16.30 uur: Parlamentarium

Rond 17.00 uur: terugkeer naar Antwerpen

Prijs alles inbegrepen: 37 €

LBD: 12 april 2016

Org: William Claeyssens. Tf 03 449 93 53.

9

Bezoek aan Dendermonde op dinsdag 24 mei 2016

Dendermonde , dynamische hoofdplaats van het gelijknamige arrondissement , is gelegen in de driehoek Gent-Brussel-Antwerpen op het grondgebied van Oost-Vlaanderen en aan de monding van de Dender in Schelde . Deze stad is nu zo'n 5.600 ha groot en telt ruim 44.000 inwoners. Ze ontdekken is een unieke erva-ring.

Uit de vele mogelijkheden werden drie bezienswaardigheden weerhouden.

De Onze-Lieve-Vrouwekerk.

Dit mooi voorbeeld van Scheldegotiek, herbergt een aantal belangrijke kunstvoorwerpen: schilderijen van o.a. Antoon Van Dyck en Gaspard de Craeyer, een prachtig gebeeldhouwde predikstoel, een stijl-vol marmeren hoofdaltaar en enkele fraaie en uiterst waardevolle muurschilderingen. Het pronkstuk van de kerk is een romaanse doopvont van Doornikse steen (12e eeuw).

De Onze-Lieve-Vrouwekerk kende een complexe bouwgeschiedenis. De oor-spronkelijke romaanse kerk werd vervangen door een gotisch heiligdom in de vorm van een Latijns kruis, waarvan de bouw in de 13e eeuw werd aangevat. In de daarop volgende eeuwen werden steeds nieuwe elementen aan de kerk toege-voegd. Nog in 1911 werd de toren van de kerk voorzien van een houten spits. In 1940 werd de spits echter door een stormwind afgerukt en niet meer vervangen.

Het Stadhuis met Belfort. (en ook met lift)

De voormalige Lakenhalle is een juweeltje van Vlaamse middeleeuwse bouwkunst dat in het gracieuze kader van de Grote Markt werd opge-trokken. Vooral tijdens de zomermaanden ziet het Stadhuis er prachtig uit , wanneer het ge-tooid is met de elf heraldische vlaggen en ver-sierd met kleurrijke bloemen.

Het Belfort, dat in 1999 door de UNESCO be-schermd werd als Werelderfgoed, herbergt se-

dert 1548 een beiaard. De gerestaureerde beiaard telt 49 klokken met een totaal gewicht van 6.800 kg. Daarmee bezit Dendermonde een zogenaamde volledige beiaard naar de Mechelse standaard. Elke zondag en maandag van 11.00 to 12.00 uur kan men genieten van een beiaardconcert.

Sint-Alexiusbegijnhof.

Het Sint-Alexiusbegijnhof is een pleinbegijnhof dat dateert van 1288. De 61 wo-ningen, gegroepeerd rond een grasplein met een kerkje, vormen een oase van rust in het hart van de stad. Net als het belfort werd ook het begijnhof door de UNES-CO geklasseerd als werelderfgoed en wel in 1998.

10

Om de herinnering aan de begijnhoven le-vendig te houden werd één kleine woning (nr.11-H.Bonifacius) ingericht als begijnen-woning. In 1975 is het laatste begijntje, Grootjuffrouw Ernestine De Bruyne, ge-storven. Haar voormalige woning (nr.25-H.Begga) werd ingericht als tweede luik van het Begijnhofmuseum.

Het begijnhof herbergt ook een museum voor Volkskunde. Verspreid over drie ver-

diepingen en talrijke kamers, maakt men hier kennis met het huishoudelijke, het arbeids- en het ontspanningsleven van vorige generaties.

In nr 20 zijn het Historisch Documentatiecentrum en de Dendermondse foto- en

diatheek ondergebracht.

Programma en timing

08.30u: vertrek Antwerpen Vogelzanglaan.

09.45u: aankomst te Dendermonde (Vlasmarkt).

er wordt in de autocar gewacht tot de gids aanwezig is.

09.45u - 10.30u: verwelkoming door gids met kopje koffie en koffiekoek.

10.30u - 11.30u: geleid bezoek aan Onze-Lieve-Vrouwekerk.

11.30u - 12.30u: geleid bezoek aan het Stadhuis met Belfort (en met lift !!).

12.30u - 14.30u: lunch.

14.30u - 15.30u: geleid bezoek aan Sint-Alexiusbegijnhof.

15.30u - 16.45u: vrije tijd (terrasje, winkelen in Oude Vest en Brusselsestraat)

16.45u: uur van vertrek naar Antwerpen.

18.00u: nagestreefd uur van aankomst in Antwerpen.

Beschikbare plaatsen in de autocar.

Voorzien 44.

Prijs.

47,00 €.

De consumpties bij het middagmaal en de persoonlijke uitgaven tijdens de vrije tijd zijn NIET inbegrepen.

LBD.

Dinsdag 17 mei 2016.

Organisatoren

Frans DE LAET Tf 03 440 28 91 en William Claeyssens Tf 03 449 93 53

11

Computerhoekje Programma verdwenen!

Ik gebruik het programma – tegenwoordig moet je eigenlijk “app” zeggen - CCleaner (www.piriform.com/ccleaner) om op geregelde tijdstippen tijdelijke en andere overbodige bestanden op de harde schijf te wissen.

Groot was mijn verwondering als op een dag de “cleaner” plots verdwenen was! Het kostte wat opzoekingswerk om te achterhalen dat Windows 10 de dader was…

Windows 10 heeft twee soorten updates: gewone en grote.

Gewone updates voorkomen mogelijke veiligheidsproblemen en verbeteren fout-jes (“bugs”) die werden opgemerkt.

Grote updates installeren eigenlijk een nieuwe versie van Windows 10, waarbij grote delen van het systeem (en dus van het register) worden vervangen. Hierbij kan het gebeuren dat sommige programma’s “meegenomen” worden in de upda-te en verdwijnen (In principe wordt dit door Windows gemeld, maar die melding heb ik waarschijnlijk gemist).

Dit wil niets zeggen over de kwaliteit of de betrouwbaarheid ervan en in mijn geval kon ik eenvoudig het programma zonder problemen terug installeren. Eind 2015 is de eerste grote update geweest naar versie 1511. In deze “november-update” werden o.a. het fotobewerkingsprogramma Foto’s en de browser Edge grondig aangepakt. De volgende grote update is gepland binnen enkele maanden. Misschien krijgen we dan wel een Nederlandstalige Cortana (spraakherken-ning)...?

Intussen is het ook duidelijk waar Microsoft naartoe wil: Windows 10 als enig besturingssysteem overhouden. Windows Vista en XP worden nu al niet meer ondersteund. Windows 7 en 8 zullen vanaf juli 2017 enkel nog veiligheidsupda-tes krijgen, wat betekent dat ook hier wat later alle ondersteuning zal wegvallen. Ondersteuning van meerdere systemen zal waarschijnlijk te veel problemen (lees: kosten) opleveren om de verschillende toepassingen compatibel te houden.

John.

VAN ONZE LEZERS VLAMINGEN in Napoleons Grande Armée

(via Jan Verhasselt)

De Napoleontische oorlogen hadden nood aan soldaten. In Vlaanderen werd de dienstplicht ingevoerd door een wet van 5 sep 1798 van het Franse regime… de

12

wet op de “conscriptie”. Elke stad en gemeente diende jaarlijks een lijst op te stellen van jonge mannen voor een inlijving in het Frans leger. Wie niet in aan-merking kwam voor een vrijstelling werd opgeroepen voor de loting. Wie een slecht lot trok werd opgeroepen voor de legerdienst. Men kon zich eventueel nog aan de legerdienst onttrekken door een plaatsvervanger te vinden en deze te beta-len. Deze wet op de conscriptie speelde ook een belangrijke rol bij het uitbreken van de “ Boerenkrijg”.

Ook in Mechelen was er op 22 oktober 1798 een boerenopstand tegen de Franse bezetter. Het werd een ongelijke strijd : de Fransen namen een 90-tal boerenkrij-gers gevangen en 41 mannen werden op 23 oktober door de krijgsraad ter dood veroordeeld. Nog de zelfde dag (23 oktober) werden deze ongelukkige gevange-nen aan de voet van de Sint-Romboutstoren gefusilleerd.

De 41 “Brigands”(zoals de Fransen hen noemden) werden in een gemeenschap-pelijk graf op het Sint-Romboutskerkhof begraven.

Door het Mechelse Davidsfonds werd op 23 okto-ber 1898(100 jaar later) aan de Sint-Romboutstoren een gedenkteken (een groot Kruis) voor deze 41 gefusilleerden opgericht. Op de sokkel van het kruis werd een plaat met de namen van de slachtof-fers opgehangen. Zes Hombekenaren behoorden tot de gedode boeren : Marcus Vandersijpen , Wil-lem Meuldermans, Pieter-Jozef Teugels , Jan-Baptist Selleslaghs, Phillipus Van Asch en Pieter Jacobs.

Een tijd geleden bij het archeologisch onderzoek op Sint-Romboutskerkhof werd het gemeenschap-pelijk graf van de 41 gefusilleerden gevonden.

Vlamingen met Napoleons Grande Armée naar Moskou

Twee eeuwen geleden maakten duizenden jonge Vlamingen deel uit van Napole-ons Grande Armée ( een leger van 600.000 soldaten). Als gevolg van het lotings-systeem werden zij in “la Grande Armée” ingelijfd. Bij de 30.000 die deze ver-schrikkelijke tocht naar Rusland overleefden waren er ook enkele Vlamingen.

Een tijd geleden verschenen bij het Davidsfonds twee boeken over de belevenis-sen van twee jonge Vlamingen in de Grande Armée. Hun militaire dienst bracht hen in bijna alle uithoeken van het Napoleontisch rijk. Zij namen deel aan de succesvolle veldslagen van Napoleon tegen Oostenrijk en Pruisen , maar werden ook geconfronteerd met de verschrikkingen van de oorlogen. Ze doorkruisten heel Europa en kwamen in contact met vreemde culturen en volkeren. Deze jon-ge mannen zouden in andere omstandigheden nooit hun geboortestreek verlaten hebben. Zij werden “Europeanen tegen wil en dank”. Zij waren in 1812 bij de weinig gelukkigen die de rampzalige veldtocht tegen Rusland overleefden.

De kennismaking met andere volkeren en culturen en talen heeft hen zeker sterk

13

beïnvloed.

Na hun terugkeer verwierven ze een onmiskenbaar prestige en konden ze func-ties met aanzien bekleden.

De boeken uitgegeven door het Davidsfonds :

-“Europeaan tegen Wil en Dank”, In de voorhoede van Napoleons Grande Ar-mée. - Auteur Emiel Lamberts , emeritus hoogleraar KU Leuven

-“Met Napoleon naar Moskou”, De ongelooflijke overlevingstocht van Joseph Abbeel. - Auteurs Joost Welten en Johan De Wilde

Europeaan tegen Wil en Dank

In dit boek beschrijft de hoogleraar Emiel Lamberts de belevenissen van “August Lamberts”in het napoleontisch leger. Emiel Lamberts is een afstammeling van de conscrit August Lamberts. August Lamberts is de betovergrootvader van de au-teur.

August Lamberts was een boerenzoon uit Londerzeel. Hij werd als gevolg van het lotingsysteem in 1805 in la grande Armée ingelijfd. Hij kwam terecht bij het derde regiment bereden jagers , een regiment met aanzien binnen het leger. Hij vatte het plan op om in een notitieboekje zijn tochten door Europa en zijn ver-blijfsplaatsen neer te schrijven en dit deed hij gedurende acht jaar.

Volgens de auteur legde zijn betovergrootvader tijdens zijn diensttijd meer dan 25.000 km te paard af.

Hij was een van de gelukkigen die in 1812 de rampzalige veldtocht van Napole-on naar Rusland overleefde omdat hij tijdens de mars naar Moskou ernstig werd gekwetst en gerepatrieerd werd.

In de zomer van 1813 kwam August eindelijk thuis en dit na acht jaar (werd in 1805 ingelijfd in het Franse leger).

Na zijn terugkeer bleef August zijn leven lang de ouderlijke hoeve uitbaten.…. maar zijn leven werd zeker getekend door de gruwelen van de napoleontische oorlogen. August overleed op de leeftijd van 83 jaar.

Met Napoleon naar Moskou

Dit is de ongelooflijke overlevingstocht van de jonge man Joseph Abbeel uit Vrasene. In 1806 op twintigjarige leeftijd wordt hij ingelijfd in het leger van Napoleon en hij is 28 wanneer hij de legerdienst verlaat. Hij werd soldaat in de elite-eenheid “het tweede regiment karabiniers”. Hij hield in 1812 tijdens Napo-leons desastreuze veldtocht naar Moskou een dagboek bij. Hij raakt gewond, lijdt honger en dorst .Van de 600.000 soldaten is Joseph Abbeel een van de weinigen die de campagne heeft overleefd. We kunnen ons niet voorstellen de eenzaam-heid, de honger ,het verdriet en de pijn die de soldaten van Napoleon meemaak-ten. Het was een massale veldtocht met duizenden soldaten in ruwe en bizarre omstandigheden. De dood is nooit ver weg.

Joseph Abbeel maakte de hele campagne mee , tot hij op de terugtocht door de

14

Russen krijgsgevangen wordt gemaakt. Hij wordt weer als krijgsgevangene Rus-land ingesleept.

En pas in maart 1815 zag hij Vlaanderen en zijn Vrasene terug.

Na zijn thuiskomst in de jaren 1815-1817 stelt Abbeel zijn ervaringen en herin-neringen op schrift. Feitelijk is dit het enige bekende ooggetuigenverslag van een soldaat van de Grande Armée over de Napoleons veldtocht naar Moskou.

Na zijn terugkeer was Joseph Abbeel een tijdlang gemeentesecretaris en later onderwijzer. Hij overleed in 1866 op 80-jarige leeftijd.

De Eremedaille van Sint-Helena

De oudgedienden van de Napoleontische oorlogen bekloegen zich dat zij van de Franse Staat geen enkele vergoeding voor hun dienstjaren hadden gekregen. In

1857 krijgen de vetera-nen van de Napoleonti-sche oorlogen van de Franse keizer Napoleon III (neef van Napoleon en zoon van een broer van Napoleon) de Ere-medaille van Sint-Helena. Dit had keizer Napoleon I (zijn oom) in zijn testament opge-nomen. Ongeveer 13.500 veteranen in België (nog in leven) hebben toen deze “troostprijs” ontvan-gen.

August Lamberts en Joseph Abbeel hebben deze Eremedaille van Sint-Helena ontvangen.

Op de voorzijde van de medaille: binnen een lauwerkrans het portret van de kei-zer, tekst:

NAPOLEON I EMPEREUR.

Op de keerzijde:

CAMPAGNES DE 1792 À 1815

A SES COMPAGNONS DE GLOIRE SA DERNIÈRE PENSÉE

STE HÉLÈNE

5 MAI 1821.

Boven op de medaille: de keizerlijke kroon.

15

Deserteur onder Napoleon

In 1978 verscheen bij de uitgeverij De Sikkel het boek “Deserteur onder Napole-on”.

Het is het verhaal van Pieter Jan Diddens , “de deserteur van Leest”. De auteur Hendrik Diddens heeft de belevenissen van de desertie van Pieter Jan Diddens (zijn betover-grootvader) in het boek beschreven.

Pieter Jan Diddens werd in 1794 geboren in Leest. Hij werd in 1812 op 18-jarige leeftijd in-gelijfd in La grande Armée van Napoleon. Hij deserteerde op weg naar Rusland tijdens de veld-tocht in Polen. Omdat hij een dagboek bijhield is één en ander van zijn terugkeer naar Leest be-waard. Hij deed er ongeveer een jaar over om met kerstmis 1813 Leest te bereiken. Na zijn aan-komst in Leest leefde hij ondergedoken. Hij ver-bleef ook een tijdje ondergedoken in Hombeek bij de familie Goossens en daar kreeg hij verke-ring met de dochter Liesbeth.

Op 11 april 1814 was er de troonsafstand van keizer Napoleon en moest Pieter Jan Diddens niet langer ondergedoken leven. In 1817 huwde hij Elisabeth Goossens. Hij overleed in 1863 te Leest op 67-jarige leeftijd.

In Leest kreeg hij de bijnaam “de deserteur”.

In “ De Kerjeuze Mecheleir Oud-Mechelen nr 54” staat een tekst in dichterlijke stijl opgesteld “Gij zijt een Diddens”, auteur Hendrik Diddens.

De vierde en vijfde strofe :

“Wij hebben in ons voorgeslacht

een deserteur uit de jaren achttienhonderd;

het heeft daarna geen mens verwonderd

dat die elf kinderen heeft grootgebracht,”

“Hij rust in vrede op ’t kerkhof van Leest

met onze stammoeders en zoveel naamgenoten;

wij werden allen min of meer naar hun model gegoten

en naar karakter wellicht nog het meest.”

Hoembeka : Hombekenaren en Napoleons Grande Armée

Hoembeka : op 2 juni 1989 een lezing gehouden door de heer Eugeen De Leys “ Onze voorouders in de legers van Napoleon”. Hoembeka met de toelating van de heer Leys publiceerde in het ’t Ridderke de namen van Hombeekse conscrits van de lichtingen 1809 en 1811.

een infanterist van het Grande Armée

16

VERKEERSWEETJES – RECENTE WIJZIGINGEN.

Bron: vzw wegcode met zetel in Gent – bewerkt door Willy Baeke.

Wijziging wegverkeerswet: lagere alcohollimiet voor professionele bestuurders en zwaardere bestraffing voor recidivisten

Een resolutie van het Europees Parlement uit 2011 stelt dat een lagere alco-hollimiet is gerechtvaardigd voor de bestuurders van voertuigen bestemd voor het vervoer van goederen en passagiers. Daarom wordt vanaf 1 januari 2015 het strafbare alcoholgehalte teruggebracht tot 0,2 promille voor wie:

a) een voer tuig bestuur t waarvoor een r ijbewijs, of een als zodanig gel-dend bewijs van de categorie C1, C, C1+E, C+E, D1, D, D1+E of D+E ver-eist is;

b) personen vervoer t met een voer tuig van een andere r ijbewijscatego-rie waarvoor dezelfde medische voorschriften gelden als voor de bestuur-ders bedoeld in a) hierboven.

Een andere belangrijke wijziging is de zwaardere bestraffing van recidive van de zwaarste verkeersovertredingen.

Sinds december 2011 is er reeds sprake van recidive voor de combinatie rijden onder invloed van alcohol, dronkenschap en rijden onder invloed van drugs.

Nu komt daar vluchtmisdrijf, rijden zonder rijbewijs, overtredingen van de vierde graad, snelheidsovertredingen van meer dan 40 km/u (30 km/u bin-nen bebouwde kom) en het gebruik van de radardetector bij.

Wanneer men in een periode van drie jaar veroordeeld wordt voor twee van deze overtredingen, moet de rechter een verplicht verval van het recht tot het sturen uitspreken, het theoretisch en praktisch examen opleggen en het geneeskundig en psychologisch onderzoek opleggen. Het verval van het recht tot het sturen kan vervangen worden door het opleggen van een alco-holslot.

Deze wijzigingen treden in werking op 1 januari 2015.

Bron: wet van 9 maart 2014 (B.S. 30.04.2014)

17

Toeristisch-recreatieve Informatie HET ANTWERPSCH STRAATNAMENBOEK (Afl. 58)

KORTE en LANGE HERENTHALSSTRAAT (6).

Herenthals kreeg in 1462 een octrooi om ter redding der vervallende draperij, een vaart te graven van Herenthals op Moll-ter-Nethe (Nylen), gevende daar ver-binding langs de bevlotbare Nethe met Lier, en een verdere vaart van gezegde plaats naar het Schijn, waar een Antwerpsche vaart hen zou vervoegen. Maar er kwam niets van. Te Antwerpen echter had men drinkwater noodig, zoo voor de brouwers als voor de paardenkooplieden, die bij gebrek dezes begonnen weg te blij-ven. Antwerpen kreeg dan octrooi in 1473 om een vaart te graven naar het Schijn op de hoogte van den molen van Immerseel, tusschen Deurne en Wom-melghem. Die «nieuwe vaart» (1490) wordt in het begin der XVIe eeuw Herent-halsche vaart geheeten, wegens het eerste plan.

Bij de stadswallen, juist ten Noorden van die vaart werd in 1817 een schans (lunette) gebouwd die fort Herenthals werd geheeten.

De straat geopend op de gronden Buelens, Kistemaeckers e.a., uitloopende op dit fort, werd op 20 Juni 1851 Heren-thalsstraat geheeten.

De naam Herenthals duidt op de «herenteer» de hagebeuk. (Vgl. Herenthout). De uitgang van den naam beteekent horst (Vgl. Aalst, Reninghelst).

18

QUINTEN MATSYSLEI (6).

De Quinten Matsyslei (in den beginne Avenue Long-champ) werd geopend door den Hr Augustin Dellafaille bij Koninklijk besluit van 27 Maart 1860. Daar de ge-dachte bestond op de gronden van het oud fort Herenthals (nu Stadspark) een Museum van Schoone Kunsten op te richten, gaf men bij Raadsbesluit van 28 Nov. 1868 de benamingen: Rubenslei, Quinten Matsyslei en Van Eycklei aan de dreven rond het park, naar de drie groote meesters der Vlaamsche schilder-school.

Quinten Matsys, geboren (te Antwerpen?) rond 1460, is de glansrijkste meester der Oude Antwerpsche schilder-

school. Begonnen als kunstsmid, legde hij zich weldra toe op de schilderkunst. Hij onderscheidt zich van de primi-tieven door meer eenheid van groepeering, beweging en

uitdrukking zijner figuren en samenstellingen, alsook door een rijker coloriet. Zijne beelden zijn ontleend aan het werkelijke leven. Hij

schilderde voornamelijk godsdienstige onderwerpen, zeden-schilderingen enz.

Zijn meesterstuk is de «Graflegging Christi», nu in het Antwerpsch Museum (nvdr: tot 2017 in bruikleen aan OLV Kathedraal Antwerpen). Hij is de laatste vertegenwoordiger der Gothische school en overleed te Antwerpen rond 1530.

FABRIEKSTRAATJE (16).

Steeg waarop de stoomzagerij Bollekens en de stoomwasscherij Van Schooten uitgeven. Naar deze Fabriekstraatje geheeten. Een gedeelte ervan werd afge-schaft bij K. B. Van 26 Juni 1924.

Fabriek (Lat. fabrica) heeft oorspronkelijk de beteekenis van maaksel. Eerst in de XVIIe eeuw komt het in onze taal voor, geschreven fabrique, als plaats waar men fabrikeert.

19

KORTE en Lge KIEVITSTRAAT (6), rue du vanneau.

Minstens van af de XVe eeuw heet het de Nonnenstrate, wegende van de vesten (Blauwe Toren. Zie St. Jorisvest) langs het klooster van Ter Nonnen of der Vic-torinnen naar Borgerhout.

Die zusters kwamen hier in 1279 en kregen grond « ad campum Philippi».

Het klooster werd vernield in 1542 (Van Rossum) en de straatnaam kon verande-ren.

In 1567 vernemen we van de Kievit, zijnde een hof van plaisansi met huysinghe. De eigendom meer dan 2 en hal bunder groot reikte tot aan de Herenthalsche vaart.

Op 29 Mei 1846 wordt de naam officieel voor den weg “van het fort Herenthals naar Borgerhout langs den Rolwagen”.

SIMONSSTRAAT (6).

Op Terlist. Deze straat werd ontworpen door den Heer A. Moretus rond het jaar 1850 en aldus genaamd naar Pieter Simons, ingenieur der Staatsspoorwegen, onder wien leiding de lijn Mechelen-Antwerpen is gelegd geworden in 1836. Hij overleed op 14 Mei 1843.

TERLISTSTRAAT (6).

Het College van 8 Jan. 1866 besluit : «La rue faisant face a la ci-devant blanchis-serie s'appellera rue Terlist».

Ter List was een leenhof dat in de XIVe eeuw vermeld wordt als hof ter List, leen ….. van het markgraafschap van Antwerpen en te leen gehouden door Ar-nold van der List, die het zou gebouwd hebben (Leroy, Notitia).

Bij zijn inschrijving als leenhof, rond 1400, op naam van Wouter van der List van Ranst, heet het gelegen tusschen der Godshuys erve van Sint Michiels en strekkende tot 's Heerenstrate. Deze is onze Lange Kievitstraat.

Uit: Geschiedenis van Antwerpen sedert de stichting der stad tot onze tyden, Volume 1 Door Karel Lodewijk Torfs

Mogelijk is deze familie Van der List in verband te brengen met den amman Gy-sbert van der List, wiens weduwe in 1305 het Sint-Julianusgodshuis instelt.

20

Het goed Ter List werd rond 1490 doorsneden door de Herenthalsche vaart.

De van der Listen verkregen ook een «hof ter List» in de Lange Nieuwstraat. Met de dood van Joanna van der List ging het op de Van Immerseels over terwijl het leengoed Ter List in proces hangende bleef. In 1535 ging dit over aan ridder Cornelis, heer van Spangen en Nachtegael.

In de XVIe eeuw was het een tijd lang bewoond door Ludovico Guicciardini, den Florentijnschen geschiedschrijver van Antwerpen. Het hof werd geheel ver-nield op bevel van het Antwerpsch magistraat tijdens het beleg van Farnese. In 1806 ging het erf van den laatsten van Spangen over in de familie Moretus. (Zie Van Spangen- en Van Immerseelstraten).

VAN LERIUSSTRAAT (6).

Het College beslist op 8 Jan. 1866: Les voies que Mr Moretus a tracés sur les terrains voisins de l'avenue De Keyser et qu'il avait nommés avenue Jacobs et

avenue Van Lerius s'appelleront rue Jacobs et rue Van Lerius.

Deze benaming is gegeven ter herinnering aan Jozef van Lerius, historie- en genreschilder, ook portret-schilder. Geboren te Boom op 23 November 1823. Van Lerius was vooral de schilder der vrouw. Hij be-hoorde tot de romantieke school. Overleed te Meche-len op 29 Feb. 1876. Van Lerius schilderde o.a. in een landschap van Jacob Jacobs, de portretten van drie leden der familie Moretus. Deze lieten de namen ge-ven der twee kunstenaars aan de twee straten welke zij openden.

JACOBSSTRAAT.

Geopend door M. Moretus op de gronden van Terlist.

College van 8 Jan. 1866: «De wegen welke de Heer Moretus had getrokken in de omgeving van het park en dewelke hij Jacobslei en Van Leriuslei had gedoopt zullen genaamd wor-den Jacobsstraat en Van Leriusstraat».

De schilder Jacob Jacobs, naar wien deze straat genaamd is, werd geboren te Antwerpen op 19-5-1812. Hij genoot zijn gansche opleiding aan de Academie en werd aldaar leeraar in 1843. Hij deed verscheidene reizen naar het buitenland, schil-derde voornamelijk zeegezichten en overleed te Antwerpen, op 9 Dec. 1879.

Het is een der moderne kunstenaarsnamen ingelascht in het kunstenaarslexicon rond het Park.

(wordt vervolgd)

21

Belgische Krijgsmacht UV

DE WAPPER TWEEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT

April - Mei 2016

Jan VINGERHOETS

Planeetstraat 34 Bus 3

2500 Lier

Tel.: 03/4806101

E-mail: jan.vingerhoets@gmail.com

Redactie, verantwoordelijke uitgever en afzender: