DE WAPPER

KONINKLIJKE EN VADERLANDSLIEVENDE VERENIGING VAN OPRUSTGESTELDE OFFICIEREN VZW

Zetel: Militair Kwartier West, Kapellei 65, 2930 Brasschaat

Website: http://www.kvvoo-antwerpen.be/

E-mail: info@kvvoo-antwerpen.be

Rek Nr: IBAN: BE47 9799 9716 7580 BIC: ARSPBE22 KVVOO Eeuwfeestlaan 96, 2500 Lier

Tf Schatbewaarder: 03 4801986

Tf KVVOO Uitstappen (open 2 uur vóór vertrek): +32 484542037

Jaargang 20 Nr 2

April - Mei 2019

2

In dit nummer... Agenda 2

Het woordje van de voorzitter 3

Mededelingen - Necrologie - Uitstap Atomium, bijkomende info - Verslag van de Algemene Vergadering

4 5 5

Toekomstige activiteiten - Uitstap naar museum Mayer van den Bergh - Lenteconcert Provinciecommando

8 10

Van onze lezers - Vervolg op “Een warme zomer in Congo”

12

Toeristisch-Recreatieve informatie - Antwerpsche straatnamen (Afl. 76)

16

Agenda Schrijf tijdig in! Betalingen die na de Laatste Betalings Datum (LBD) toekomen worden niet in aanmerking genomen. Voor gewone activiteiten geldt de betaling aan de schatbewaarder als inschrijving. Voor gratis activiteiten inschrijven via info@kvvoo-antwerpen.be of bij de secretaris (Jan Vingerhoets).Tf 03 4806101.

When? Activiteit € pp LBD

dinsdag 2 apr

Maaltijd in het Hof van Reyen (12u) Org.: Jan Vingerhoets. Tf.: 03 480 61 01

27 voorbij

dinsdag 23 apr

Uitstap naar het Atomium Details Blz. 5 Org.: Willy Van Geet , Tf. 03 828 21 15

55 voorbij

donderdag 16 mei

Uitstap naar museum Mayer van den Bergh Details Blz. 8 Org.: Luc Vervliet , Tf. 03 290 55 12

40 30/04

donderdag 23 mei

Lenteconcert Provinciecommando Details Blz. 10 Org: Eddy De Bock. GSM 0473 93 56 02

50 16/04

dinsdag 4 jun

Maaltijd in het Hof van Reyen (12u) Org.: Raymond Van Hoof. Tf.: 03 480 19 86

27 21/05

7 tot 14 september

Reis 2019. Istrië. Details in de vorige editie Org.: Luc Vervliet Tf. 03 290 55 12

En verder

9 aug: Fietstocht + Maaltijd in het Hof van Reyen 18 aug: Echt Antwaarps Teater 23 aug: Dagfietstocht (W. Celis)

3

Het woordje van de voorzitter Beste vrienden,

De kogel is door de kerk. Wij hebben voldoende deelnemers voor de reis naar Istrië. Wij vertrekken dus zonder twijfel in september naar deze prachtige streek en zullen ons laten verleiden door de schoonheid van de natuur, door de zon en de aantrekkelijke terrasjes, het culinair eten in een veelbelovend hotel en de gezelligheid van samen te zijn en te genieten van een welverdiende vakantie. Zij die nog willen inschrij-ven kunnen dit nog altijd doen, maar niet te lang meer wachten want anders loop je het risico dat er geen logement meer is in hetzelfde ho-tel.

Tijdens de Algemene Vergadering hebben wij het jaarprogramma 2019 voorgesteld dat door alle aanwezigen werd goedgekeurd. Het bestuur hoopt dan ook dat al deze activiteiten de nodige aandacht krijgen en dat wij mogen rekenen op een voldoende aantal inschrijvingen. Het is steeds heel frustrerend voor de organisator van een evenement om een uitstap te moeten schrappen door gebrek aan interesse.

Ook heeft het bestuur op diezelfde vergadering een schriftelijke peiling gedaan over toekomstige activiteiten 2020 en dit in drie domeinen, de daguitstappen, de korte reizen van 3 à 5 dagen en de langere reizen van 7 à 9 dagen.

In de daguitstappen zien wij in de top drie in volgorde:

De amarylliskwekerij in Loenhout/Hoogstraten

Het NAVO hoofdkwartier in Evere

Het vernieuwde Afrikamuseum in Tervuren

Als korte reis vinden wij:

Een citytrip naar München of Jersey

Een eindejaarscruise op de Donau.

En als grote reis verkiest men:

Spanje met logement in een Spaanse Mess

Griekenland (Peloponnesos)

Al deze inputs zijn een extra hulp voor het bestuur om in de juiste rich-ting te werken en tegemoet te komen aan de wensen van onze leden. Ik dank iedereen voor de vele voorstellen die wij hebben ontvangen als-ook voor het invullen van de formulieren.

4

Als toekomstige activiteit wens ik vooral de uitstap naar het Atomium in de verf te zetten. Een mooie, rustige uitstap waar wij niet te vroeg vertrekken, van een prachtig panorama zullen genieten en lekker zul-len eten in de bovenste bol van het Atomium.

Vergeten wij ook niet in onze agenda’s te noteren de Bruegheluitstap in het museum Mayer van den Bergh op 16 mei 2019 en het Lentecon-cert van het Provinciecommando op 23 mei 2019 waarvan de uitnodi-ging al werd verstuurd en er dient ingeschreven te worden ten laatste op 15 april 2019.

Leve de KVVOO Eddy De Bock

Uw voorzitter ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖

Mededelingen Necrologie Op 27 februari 2019 overleed mevrouw Hilda VERHAEGEN (°1933), echt-genote van Frans KENNIS.

Op 25 maart 2019 overleed Cdt b.d. Leon RUYSSERS (°1931). Hij en Maria waren trouwe deelnemers aan onze activiteiten tot zijn gezondheid het niet meer toeliet.

KVVOO biedt aan Frans, Maria en aan de families nogmaals haar oprechte deelneming aan.

Wij vernamen verder het overlijden van:

23/01/2019: Cdt b.d. Paul LEMAITRE (°1927)

24/01/2019: Cdt e.r. Jacques MONTIGNIE (°1934)

26/01/2019: Cdt Avi e.r. Jean HENROTTE (°1939)

26/01/2019: Cdt b.d. Jos HERMANS (°1933)

31/01/2019: Maj Gn e.r. Michel HENROTTE (°1931)

01/02/2019: Cdt b.d. Ivan SKATCHKOFF (°1942)

05/02/2019: Cdt b.d. Hubertus HUYS (°1935)

06/02/2019: KTZ b.d. Gaston HINDRYCKX (°1934)

10/02/2019: Maj e.r. Albert DANZE (°1930)

17/02/2019: Cdt Vl b.d. Leo LAMBERMONT (°1933)

21/02/2019: LtGen b.d. Rik DEPOORTER (°1927)

23/02/2019: LtKol Vl b.d. Marcel SIAU (°1931)

01/03/2019: EreCdt Rodolpho VISMARA (°1929)

08/03/2019: LtCol BAM e.r. André KESTENS (°1942)

5

09-03-2019: Colonel Gd e.r. Henri LOCHY (°1932)

15/03/2019: Cdt b.d. Herman ZOETE (°1929)

❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖

Uitstap Atomium (bijkomende info) Timing: 10u30 - Vertrek P&R St Job 11u - VertrekVogelsang Antwerpen 12u - Kennismaking met Atomium 13u - Lunch 15u - Terugkeer naar opstaplaatsen

Menu: • Prei op zijn Vlaams (Eieren & Hoeveboter / Peterselie) of

Witloof soep (Croûtons / Lardons) • Vis van de dag (Boter Citroen / Stoemp van de dag) of

Vol au vent (Champignons / Balletjes) • Duo van sorbetijs (Smaak van de dag) of

Crème Brûlée (Vanille) ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖

Verslag van de Algemene Vergadering 2019 Datum : dinsdag 26 februari 2019

Plaats : Hof van Reyen, Ridderzaal, te Boechout

Aanwezigen : 33 + 4 volmachten.

De voorzitter opent de vergadering te 10u40 en verwelkomt de aanwezigen.

Dagorde

1. Inleiding door de voorzitter.

Eerbetuiging aan de overleden leden.

De voorzitter brengt hulde aan 10 overleden leden. Enkele ogenblikken van ingetogenheid worden in acht genomen.

De voorzitter geeft een kort overzicht van de agendapunten. Daarna over-loopt hij de situatie van het ledenaantal : 168 leden KVVOO hebben voor dit jaar het lidgeld reeds betaald, dat zijn 130 effectieve, 26 aangesloten en 12 sympathiserende leden.

Hij merkt ook op dat niet alleen het ledenaantal vermindert, maar ook het deelnemersaantal aan de activiteiten. Daarom wordt aan de deelnemers van de vergadering en maaltijd van vandaag gevraagd hun voorkeur be-kend te maken op een lijst van voorstellen voor activiteiten en reizen.

Verwelkoming van de nieuwe leden.

Sinds de AV van 20 februari 2018 zijn 5 toegetreden leden aangesloten bij KVVOO.

6

2. Goedkeuring van de notulen van de SAV van 20 februari 2018.

De notulen worden goedgekeurd.

3. Verkiezing van leden van de Raad van Bestuur.

Uittredend en herkiesbaar : Kol b.d. Eddy De Bock, Kol b.d. Emiel Leys en Cdt b.d. Hugo Ooms. Er werden geen nieuwe kandidaturen ingediend.

Geen van de aanwezige leden vraagt een geheime stemming, de 3 kandida-ten worden unaniem met handgeklap herverkozen.

4. Begroting 2018.

A. Resultaten eind december 2018. De penningmeester geeft toelichting bij: - Staat van ontvangsten en uitgaven op 31/12/2018. - Balans op 31/12/2018. (negatief saldo van € 1.656,29)

B. Het bezit van KVVOO bedraagt op 31/12/2018: € 13.177,85

C. Nazicht van de rekeningen.

De rekeningen werden door de controleur nagezien en juist bevonden.

D. Verslag van de controleur.

De heer Maj Vl b.d. J. Vingerhoets leest het verslag voor.

E. Ontheffing van de penningmeester, de beheerders en de controleur.

Na nazicht en goedkeuring van de boekhouding van het jaar 2018 stelt de controleur voor dat de AV ontheffing zou verlenen aan de penning-meester, de beheerders en de controleur van de rekeningen.

Het verslag wordt door de AV met handgeklap goedgekeurd en onthef-fing wordt verleend.

F. Aanstelling controleur 2019.

Maj Vl b.d. J. Vingerhoets zal ook volgend jaar de controle uitvoeren.

5. Begroting 2019.

A. De “Budgettaire vooruitzichten 2019” worden door de penningmees-ter toegelicht (negatief saldo van € 1.980).

B. Het lidgeld voor 2020 blijft € 15.

6. Activiteiten van 2019.

Planning activiteiten 2019.

− Nieuwjaarssamenkomst met uitnodiging van KVEO, tweemaandelijkse maaltijden, AV, Korpsmaaltijd.

− Reis : September Istrië

7

− Deelname aan het Lenteconcert van het Provinciecommando − Sportieve activiteiten : fiets- (wandeltocht) in augustus. − Bezoeken of Quickies:

• Maart: PIVA • April: Atomium • Mei: Brueghel – museum Mayer van den Bergh • Augustus: Echt Antwaarps Teater • September: Yerseke

7. Toekomstperspectieven - 2020

A. 4 daguitstappen (mar-apr-mei-okt): er werden 14 keuzemogelijkheden voorgesteld.

B. Reismogelijkheden:

Korte reis (2 à 3 dagen) in juni: 3 keuzemogelijkheden.

Lange reis in september: 5 keuzemogelijkheden.

8. Slotwoord.

De voorzitter bedankt de leden voor hun vertrouwen in de raad van bestuur en de herverkiezing van de bestuursleden en voor hun aanwezigheid, hij nodigt hen uit op de aperitief en de maaltijd.

De vergadering eindigt om 11u15.

9. Divers (buiten vergadering).

− Er wordt gevraagd de keuzefor-mulieren in te vullen.

− De leden reageren positief op een voorstel om delegaties van gelijkgestemde verenigingen uit te nodigen op sommige acti-viteiten teneinde ideeën en in-formatie voor b.v. reizen uit te wisselen.

− Er wordt ook positief gerea-geerd op het voorstel om op sommige maaltijden een spre-ker uit te nodigen.

❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖

8

Toekomstige Activiteiten Bruegheluitstap—Museum Mayer van den Bergh

Datum en uur: donderdag 16 mei 2019 om 10.00 u

RV: aan de ingang van het museum, Lange Gasthuisstraat Nr 19 in Antwer-pen.

Na het museum bezoek organiseren we ook nog een lunch.

Een woordje uitleg

Puntgave smaak.

Fritz Mayer van den Bergh en zijn collectie.

Wie was de man die rond 1900 verzamelde wat u in het museum ziet? Wat waren zijn voorkeuren? Hoe kwam hij aan al dat moois?

Fritz Mayer van den Bergh kwam de mooiste kunstwerken uit Europa op het spoor en slaag-de erin een aantal daarvan ook aan te kopen: Bruegels ‘Dulle Griet’, een koninklijk 16de-eeuws handschrift, een eeuwenoud kerstwieg-je, aandoenlijke middeleeuwse beelden, prach-tige kinderportretten…

Ontdek mee de opwinding van de echte collec-tioneur als hij weer eens een ontdekking doet!

Prijs: € 40 pp (gids + lunch), toegangsticket apart te kopen (€ 6 pp, gratis voor kaarthouders: Antwerpenaren met een A-kaart, A-kaarthouders met een kansentarief, Antwerpse stadsgidsen, ICOM, lerarenkaart, perskaart, Antwerp City Card, Vrienden van de Antwerpse Mu-sea).

Lunch in het Braziliaans restaurant Tropicos, Van Cuyckstraat 2, Antwer-pen. ( http://www.tropicos.be/index_nl.html )

• Voorgerecht een Mexicaanse tomatensoep.

• Hoofdgerecht - een Steak Ranchero (van de houtskool grill) of

- een heerlijke vis (Doradefilet) met palmito-saus.

Beiden geserveerd met rijst/frietjes en een verse groene salade.

• Dessert een Dame Blanche met verse aardbeien.

Koffie/Thee en water à volonté. LBD: 30 april 2019 (Keuze melden AUB !)

Organisator: Luc Vervliet, Tf. 03 290 55 12

9

❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖

Tropicos

Museum

10

Beste vrienden, leden van de KVVOO,

De Koninklijke en Vaderlandslievende Vereniging van Oprustgestelde Offi-cieren is opnieuw sponsor voor het Lenteconcert georganiseerd door het Militair Commando van

de Provincie Antwerpen.

De 35ste editie van dit evenement gaat door op donderdag 23 mei 2019 om 20 uur in de blauwe zaal van De Singel, Desguinlei, 25 te Antwerpen. Deze maal zullen de Konin-klijke Muziekkapel van de Luchtmacht onder leiding van Kapitein-commandant Kapelmeester

Matty Cilissen en de Grungblavers zorgen voor een fantastische concertavond.

Naar jaarlijkse gewoonte wordt dit concert georganiseerd ten voordele van

diverse sociale projecten. Dit jaar zijn dit :

VZW het Gielsbos uit Gierle

Ritmica Thuishaven uit Mortsel

De Goudhaantjes uit Wilrijk

De Parcivalschool uit Antwerpen

De Koninklijke en Vaderlandslievende Vereniging van Oprustgestelde Offi-cieren heeft ook dit jaar gezorgd voor prachtige plaatsen in de zaal De Singel en wij hopen op uw

talrijke aanwezigheid, want zonder u is een avond als deze niet geslaagd.

Wij hopen, zoals steeds, op een groot aantal inschrijvingen van onze leden.

Het Lenteconcert kan u bijwonen aan 50€ per persoon receptie inbegrepen. Bedrag dat u met vermelding “Lenteconcert 2019” kan storten op het rekeningnummer van de KVVOO BE47 9799

9716 7580. De kledij is stadskledij of uniform.

Met het oog op de plaatsing van onze leden hadden wij graag uw overschrij-ving ontvangen voor 15 april 2019. Bij latere inschrijvingen kunnen wij u de gereserveerde plaat-

sen niet meer garanderen.

Begin mei worden u de toegangskaarten per post opgestuurd.

De Voorzitter en de Leden van de Raad van Bestuur verheugen zich om u te mogen begroeten op dit jaarlijks evenement, waarbij u steeds in uw achterhoofd mag houden, dat

verschillende sociale doelen een extra impuls krijgen door uw deelname.

Met vriendelijke groeten, Eddy De Bock Voorzitter KVVOO 0473/93 56 02

11

12

VAN ONZE LEZERS

Vervolg op “Een warme zomer in Congo” door Camiel Jacobs

Inleiding (verscheen in De Wapper van Aug-Sep 2012, Jg13 Nr4)

Naast de Landmacht en de Luchtmacht nam ook de Zeemacht deel aan de operaties in Congo in de periode juni-september 1960. De F 905 De Moor maakte deel uit van de zgn. TG 218.2 waarover de latere Commodoor Petitjean het bevel voer. De ZM-schepen evacueerden verschillende kolonialen uit Matadi, Boma, Banane en omstreken. Auto’s werden naar Loanda gebracht, privé wapens werden opgeslagen in het wapenmakersmagazijn aan boord en in de “safe” van de commandant. Zelfs een piano werd in een sloep aan boord geroeid en zorgde door een collega-pianist van tijd tot tijd voor de nodige ontspanning. 27 jaar na datum ontvingen de deelne-mers aan de “Operatie Camoëns”, zoals het maritiem gedeelte van de interventie heette, de herinneringsmedaille voor “gewapende humanitaire operaties”. De Ka-mina plus 3 andere Algerines keerden naar België terug begin augustus. De “De Moor”, waar ondergetekende a/b was als artillerieofficier bleef nog tot half-september in Congolese wateren, tot de UNO-troepen ter plaatse kwamen. Op 7 oktober meerden we af te Oostende.

(Hierna volgde een brief van Camiel aan het thuisfront)

- vervolg van het verhaal -

In november/december 1960 is onze Algerine de laatste sleepboot uit Banane tegemoet gevaren in Las Palmas om hem dan veilig te begeleiden naar het thuisland. Begin januari werd ik aangeduid als 1e Lt van de kustmijnenveger M927 SPA die in Temse op de Boelwerf werd gebouwd evenals 7 andere.

Ook werden er 18 kustmijnenvegers uit de USA overgebracht onder het MDAP programma. MDAP = Mutual Defence Aid Program.

De gebruikelijke opwerkperiodes in de Noordzee en omgeving werden in maart onderbroken door de cursus “Mijnenveegcommandant” waar men die-per inging op tactiek, formatie-vegen, akoestiek, magnetisme en dies meer.

M927– Spa

13

Geslaagd met meer dan de vereiste 70% was ik dus klaar om het jaar daarop CO te worden van de ondiepwater-mijnenveger (MSI) M475 Tongeren.

Maar eerst de klassieke opwerkperiodes en de traditionele Navo-maneuvers doormaken in mei en in september met de SPA. Tijdens een van deze maneu-vers legden we aan in Bergen (Noorwegen) waar mijn briefwisseling niet doorkwam. Het thuisfront moest toen schrijven via Brussel X en daar had iemand de brief doorgestuurd naar de stad SPA. Dat was wel onze peterstad maar ze stuurden die brief dan maar naar FBA (Forces Belges en Allemag-ne), denkende allicht dat er een fout in het adres stond. Een en ander leidde tot een (duur) telefoontje naar België om te horen of alles OK was met mijn jong gezin, dat te gast was bij mijn schoonfamilie.

Half december werd ik dan aangeduid als CO van de “Tongeren” met als staf een marine-aspirant, een KRO en een o/off gebreveteerde in navigatie. We waren met 4 MSI in een squadron en op zeker ogenblik waren er zo 12 tege-lijk in de vaart. Onze squadroncommandant was een praktische kerel die naast het mijnenvegen ook de vogelvangst beoefende aan boord met een net op het achterdek. Maar er werd goed gewerkt, de cursus wierp zijn vruchten af alhoewel er van tijd tot tijd wel eens een collega rond een boei bleef han-gen met de uitgezette veegtuigen. Om die gemaakte “spaghetti” dan uiteen te halen was altijd een hele klus.

Soms was er een plezante opdracht zoals het “Palingfestival” gaan opluiste-ren in Temse. De MSI’s die naam waardig konden daar dus wel de Schelde op. Minder gezellig was het periodiek piket spelen op de Noordzee ten be-hoeve van de Luchtmacht die met hun “Flying Fish”- oefening rakelings over het water scheerden. Zij hadden geen last van hoge golven, wij meestal wel! Ooit zag ik bij het binnenvaren van “le Goulet de Brest” de schroeven van mijn voorganger die boven water kwamen. Van Brest gesproken dat was zo wat onze tweede thuishaven daar alle mijnenvegers er jaarlijks naar toe moesten om hun magnetisme te meten en daarna bepaalde toestellen aan boord bij te stellen. Ook bevoorraadden wij ons daar steeds bij de SAM (Service d’Approvisionnement de la Marine) met de heerlijkste kazen, patés, zeevruchten, wijnen en andere delicatessen…

M475 - Tongeren

14

Het eerste commando op 27-jarige leeftijd geeft je een enorme voldoening maar ook een sterk verantwoordelijkheidsbesef, ook al is er dan maar 15 man aan boord. Er zijn omstandigheden waarin je inderdaad “meester na God” bent. Bij slecht weer stonden er velen op of rond de brug, want ja daar vielen de beslissingen. Later hoorde ik van Adm Poullet het adagio: “De comman-dant op zee heeft altijd gelijk, ook al heeft hij ongelijk!” De wal kan in jouw plaats niet beslissen wanneer je te maken krijgt met “de wisselvalligheden van de zee” zoals dat in maritieme kringen heet.

Na 13 maanden commando van de Tongeren werd ik half januari tweede in bevel (2IB) van het fregat F901 Lecointe - oorspronkelijk het Canadese HMCS Wallaceburg - dat sinds 1959 de van de RN afkomstige versleten voorganger had vervangen. Het was al aanwezig in Congo in 1960. De CO was naast zijn hoofdtaak vooral geïnteresseerd in zeilen en in lekkere vis.

Dit laatste had te maken met de aanduiding van de Lecointe als visserij-wachtschip voor het jaar 1963. Ook voor staf en bemanning was visserij-wacht wel eens leuker dan mijnenvegen. Om beurt werden alle dekofficieren aangeduid om de vissers te gaan controleren, vooral de mazen van de netten werden gemeten en het logboek moest nagekeken worden. Nabij IJsland za-gen de vissers ons graag komen met vers brood en een bak bier. In ruil kre-gen wij een “ben” verse vis en een kreeftje voor de commandant. Ooit landde ik bovenop een hoop vis bij het overstappen - het was meer springen dan stappen - van de walvissloep aan boord van zo’n vissersboot. De walvissloep werd geroeid door 5 gespierde matrozen maar die konden niet beletten dat deze soms geweldig tekeer ging bij het aanleggen langszij. Later kreeg het visserijwachtschip een Zodiac aan boord.

Het programma van de visserijwacht was een afwisseling van 2 à 3 weken op zee en 2 à 3 weken in de toenmalige thuisbasis Oostende. Met de Lecointe bezochten we onder meer Belfast, Grimsby, Esjber, 2x Reykjavik. Langs de Westkust van IJsland voeren we boven de Noordpoolcirkel waar dan een lu-

F901 - Lecointe

15

dieke doop werd gehouden; daarna had het schip het recht om zijn neus (het voorste kluisgat) blauw te schilderen. Toen begin mei een aanleggen in Ham-burg gepland was heb ik een ontscheping aangevraagd om de geboorte van ons tweede zoontje bij te wonen. Een collega verving mij met alle plezier. Of de Reeperbahn er mee te maken had vertelt het verhaal niet…..

Hoe dan ook dat jaar verliep dus met thuis zijn en niet thuis zijn en begin november kreeg ik het commando over de MSC Knokke daar ik nog 3 maan-den commandotijd moest halen om te mogen deelnemen aan het ingangsexa-men van de Krijgsschool.

De voorziene 6 maanden aan de wal daarna moest ik ook met een korreltje zeezout nemen daar ik nog een zieke boordofficier mocht vervangen aan boord van de Kamina voor enkele maanden. Ja, de letter en de geest van het reglement werden in die dagen nogal breed geïnterpreteerd door de chefs van toen …

Maar alles bij mekaar: het was een boeiende tijd!

Camiel

❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖ ❖

M931 - Knokke

A957 - Kamina

16

Toeristisch-recreatieve Informatie HET ANTWERPSCH STRAATNAMENBOEK (Afl. 76)

*KORTE & Lge ELZENSTRAAT (9-8-10), rue des Aulnes.

Deze straatbenamingen werden officiëel aangenomen in 1846: de Lange El-zenstraat: «allant de Quatre-Bras à l'ancienne chaussée» en de Korte Elzen-straat «allant de la longue rue des Aulnes à la chaussée de Boom par la terre du Sr Antonissens, notaire». —

In 1302 was de lange Els een wildert die de stad verkocht ten bate van den bouw harer groote vestingmuren langs den Scheldekant. Mogelijk was hier ook de Curtis dicta Elste vermeld in keu-re van 1148 (Oorkondenboek van St. Michiels, bl. 17). Het blijft toch twijfelachtig. Maar de plaatsaanduidingen naar den houtnaam Els: Alnetum, Elstene, Elste, enz., zijn voor Antwerpen en omgeving in de XIIe eeuw menigvuldig. Ten onzent kan dit Lange Elst in samenhang geweest zijn met de gekende bosschen van Wilryck. (In 1347 is vermeld «den grooten Elst» op den weg van Antwerpen naar Wilryck).

17

SNIJDERSSTRAAT (8).

Geopend in 1884 met de Jozef Lies-, Gelijkheid-, en Du-quesnoystraten. Genaamd naar een kunstenaar wegens de nabijheid van het Museum.

Herinnert aan Frans Snijders, den vermaarden dierenschil-der onzer Antwerpsche school; gedoopt op 11 Nov. 1579 te Antwerpen, aldaar overleden op 19 Aug. 1657. Mede-werker van Rubens en Jordaens; hij maalde de dieren en de vruchten in hunne tafereelen. Frans Snijders schilderde de dieren naar het leven en was daarbij een groot colorist.

JONGHELINCKSTRAAT (8).

Getrokken over het oude Jongelinckshof van Mevr. Schul. Het goed behoor-de eerst tot den grooten eigendom die van Schoonbeke gekocht had in de Lei en dien hij per loten verkocht. In 1547 werd dit lot verkocht aan Thomas Jonghelinck, muntmeester te Antwerpen, die het hof bouwde en het over-maakte, in 1554, aan zijn broeder Niklaas. Deze versierde het rijkelijk en Van Mander weet te vertellen van het salon op Jonghelinckshof dat, sinds de tien groote muurschilderingen van Frans Floris, de Kamer van Hercules hiet.

Het oude Jonghelinckshof werd vernield in 1584 bij het beleg der stad. Onze straatnaam alleen herinnert nog aan de plaats waar het eenmaal prijkte.

De Jonghelinckstraat werd geopend op de erven der familie Van den Broeck bij K. B. van 14 Mei 1872, en door het College genaamd naar het hof van Mevr. Schul, in Augusti.

*HOF TER BEKE STRAAT (8), rue Hof ter Beke.

De Hof ter Beke- en St. Laureysstraten hieten vroeger Hinnekensley. Het College beslist op 6 Jan. 1911, om verwarring te vermijden, het gedeelte van de St. Laureysstraat gelegen tusschen de Moonsstraat en de Franschen-plaats, de naam te geven van Hof ter Bekestraat, naar den naam van het Hof dat zich destijds aldaar bevond.

In 1546 kocht Gillebert van Schoonbeke van Willem van den Werve, heer van Schilde, Markgraaf van het land van Ryen, een uitgestrekt landgoed ge-naamd tgoet ter beke, bestaande uit een kasteel met park en omliggende gronden, gelegen buiten de St. Jorispoort in de streek genaamd de Loesane. Ter beke duidde op de «Leybeeck», die de lage gronden van de Lozane afwa-terde langs het Laag Kiel in de Schelde. Het goed Ter Beke is reeds vermeld in 1309.

DE BRAEKELEERSTRAAT (8).

College van 5-1-1885: Bij toepassing der collegiale besluiten van 19-9-1884 genomen naar aanleiding van het verzoek der Frison-club, wordt voorgeno-men, ter eere van den kunstschilder Ferd. De Braekeleer, de nieuwe straat

18

aangelegd op gronden van den heer K. Van der Linden, tusschen de Lange Elzen en de Balans-straat, den naam te geven van De Braekeleerstraat. (De straat was reeds vroeger geopend).

Ferdinand de Braekeleer (de jongere), kunstschil-der, geb. te Antwerpen in 1828, overleden in 1857, broeder van den meer gekenden Hendrik de Brae-keleer.

VICTOR DRIESSENSSTRAAT (8).

Van de Lange Elzenstraat naar 't Leegh Kiel op.

Het College, gezien het schrijven van den Zuid-Nederlandschen Tooneel-bond, dd. 5 Aug. 11., vragende dat de naam van de beroemde tooneelspeel-ster Catharina Beersmans en van den stichter van ons Nationaal tooneel, Vic-tor Driessens, zou gegeven worden aan twee Antwerpsche straten, beslist (8 Okt. 1901) de twee eerlang te openen straten tusschen de Balans- en de Lan-ge Elzenstraat te doopen: Catharina Beersmansstraat en Victor Driessens-straat.

Victor Driessens werd geboren op 6 Mei 1820 te Rijsel, uit Antwerpsche ouders. In onze stad was hij eerst als tooneelspeler gehecht aan den Schouwburg der «Variétés». In 1853 is het, dank zijne onvermoeibare pogingen, dat het nationaal tooneel van Antwerpen in het leven werd geroe-pen en al de standen er belang begonnen in te stellen. Van 1858 tot 1862 deed hij eene omreis in Holland. In 1872 werd de nieuwe Vlaamsche Schouwburg van Antwerpen ingehuldigd en in 1874 plechtig geopend; Victor Driessens is sindsdien aan dezen Schouwburg verbonden ge-bleven, 't zij als bestuurder, 't zij als tooneelspe-ler. Hij overleed op 4 April 1885.

CATHARINA BEERSMANSSTRAAT (8).

Het College gezien het schrijven van den Zuid-Nederlandschen Tooneelbond, dd. 5 Aug. 1901, vra-gende dat de naam van de beroemde tooneelspeelster Catharina Beersmans en van den stichter van ons Na-tionaal tooneel, Victor Driessens, zouden gegeven wor-den aan twee Antwerpsche straten, beslist (8 Oktober 1901), de twee eerlang te openen straten tusschen de Balans- en de lange Elzenstraat te doopen Catharina Beersmansstraat en Victor Driessensstraat.

19

DE BEUCKERSTRAAT (8).

Bij Collegiaal besluit van 1 Okt. 1907 wordt de nieu-we straat, geopend op de gronden van den heer K. Van der Linden, tusschen de Lange Elzenstraat en de Kielsche vest, gedoopt De Beuckerstraat, ter eere en nagedachtenis van wijlen den tuinbouwkundige Jan Ignaas De Beucker, dien men lange jaren in den volksmond Vader de Beucker hiet. Hij werd geboren op 1 Febr. 1827 te Viersel en overleed te Antwerpen op 22 Oktober 1906.

In zijn tuin, in den Leeuwenhoek, begon hij met Hen-drik van Heurck, het Antwerpsen Kruidkundig Ge-nootschap, waaruit zich een tuinbouwschool ontwik-

kelde die veel aanzien won. Medestichter en leeraar der tuinbouwschool van Vilvoorde, gaf De Beucker allerwege voordrachten en artikelen van tuin-bouwkundigen aard.

POLITESHOFSTRAAT (8), rue Politeshof.

Geopend bij K. B. van 3 Jan. 1898 op de gronden van Mr C. Van der Linden, tusschen de Kielsche vest en de Lange Elzenstraat.

Aldus genaamd, op verzoek van den aanlegger bij Colleg. besluit van 15 Maart 1898, naar de oude hofstede van Polites bezijden de Lange Elzen-straat, aan de Broodtleye.

De familie wier naam aan die hofstede verbonden is, klimt te Antwerpen op tot den humanist Joachim Polites die zijn naam van Burgher (waarschijnlijk althans) op zijn humanistisch in Polites had omgezet. Hij was geboortig van Ter Goes, bezocht de hoogescholen van Leuven, Parijs en Padua en studeer-de achtereenvolgens de talen, de geneeskunst, het recht. Dank zij Granvelle werd hij in 1541 griffier der stad Antwerpen en bleef het tot in 1565. In 1548 liet hij een bundel Latijnsche Poëmata verschijnen, en voortaan is hij als po-ëta vereerd. Rond den zelfden tijd had hij bij St. Andrieskerk, op de gronden der gewezen Augustijnen, een prachtwoonst opgebouwd, waarvan de weelde destijds spreekwoordelijk was. En zoo kreeg ook zijn Beerschotsch buitengoed eer grooten naam, dien het behouden zou al stierf Polites zonder kinderen.

Polites werd in 1566 verdacht van protestan-tisme. Opvallend is het dat zijn rijke vrouw, Margarita van Calslagen, ieverig de zaak van Oranje diende en korts na de dood van Polites hertrouwde met den mede-griffier van haar eersten man, Willem Martini, die een der bij-zonderste handlangers van den prins was.

20

KIELSCHE VEST (8).

Het gedeelte der krijgsvest van 1863, gemaakt op de gronden van het Hoog Kiel, van de Lange Elzenstraat, dwars over den Hooghen Wegh van Hobo-ken naar de Schelde toe.

Het oude, oorspronkelijke Kiel zou ik zoeken aan den Oever, met de St. Jans-vliet als de Kil die den naam gaf. (Zie St. Janskaai). Zijne eerste belangrijke vermelding is echter van 1246; 't is een vrijheidsbrief: «Alle de lieden wo-nende op de nova terra van Kiel welke onze beminde Hugo Nose daar heeft, heeten we voor altijd vrij van alle karwei en dienstbaarheid».

In hetzelfde jaar 1246 spreekt men van Bernescot apud Kyle.

DESGUINLEI (10).

Het College beslist op 29 Okt. 1920, aan het gedeelte van de Wilrijcksche vest, gelegen tusschen de Jan Van Rijswijcklaan en de Kielsche vest, den naam te geven: Desguinlei, Avenue Desguin.

In deze omgeving zijn verschillende leien gedoopt naar Oud-Burgemeesters of Schepenen.

Victor Desguin, doktor in geneeskunde, werd ge-boren te Mariënbourg, op 20 Jan. 1838. Hij ver-vulde te Antwerpen het ambt van Schepen van Onderwijs van 1893 tot op 1 Aug. 1918, datum waarop hij ontslag nam. Schepen Desguin deed veel voor de uitbreiding van het onderwijs. Onder zijn beheer kwam o.m. tot stand: het Hooger on-derwijsgesticht voor Jufvrouwen, de Stedelijke Normaalscholen, het bijzonder onderwijs voor achterlijke kinderen, het inrichten van het genees-kundig schooltoezicht.

Hij overleed te Antwerpen op 8 Juli 1919.

COEBERGERSTRAAT (8).

Deze straat werd geopend bij K. B. van 30 Sept. 1873, op gronden der HH. Wilmotte en Van Put.

Het College beslist op 17 Nov. 1873, «de nieuwe straat tusschen de St. Laureysstraat en Lange Elzen-straat zal geheeten worden Coebergerstraat», naar Wenceslas Coeberger, een veelbegaafd Antwerpe-naar uit den tijd van Albert en Isabella. Aan twee ondernemingen vooral heeft hij zijn naam gehecht, nl. aan het droogtrekken der moeren tusschen Veur-ne en Duinkerken, waartoe hij eene handelsmaat-schappij tot stand bracht, en naar de Bergen van Barmhartigheid die hij hier inbracht en waarvan hij

21

in 1618 superintendent-generaal werd. Hij werd beschuldigd een gedeelte der beschikbare gelden aan de onderneming in de moeren gewaagd te hebben en mogelijk handelde hij hierin niet zonder onvoorzichtigheid. Zijn naam bleef niettemin in groot aanzien en mag herinnerd worden naast dien van Gillebert van Schoonbeke.

OUDE KERKSTRAAT (8-10).

Hier staan we in de oude St. Jorisley die dagteekent uit den tijd dat Van Schoonbeke de Markgravelei aanlegde.

De naam Oude Kerkstraat is tamelijk jong. Hij dagteekent van na 1777, van na de afbraak der eerste St. Laurentiuskerk.

Kiel, Markgravelei en omliggende behoorden sinds 1477 tot St. Jorisparochie, al lagen nu ook de stads-vest en haar ´s avonds-gesloten poorten tuschen kerk en parochianen. In 1585 had men op 't Kiel zekere parochierechten verworven, maar het kwam er toch niet tot een volledig parochiewezen. Intusschen ver-meerderde de buitenbevolking. In 1659 schonk Jw Victoria Candida Trognesius haar goed den Vischput om er een kerk op te bouwen. Deze kerk stond er van 1659 tot 1777, wanneer ze werd afgebroken en een weinig verder herbouwd werd. De straat naar de gewezen kerk werd de Oude Kerkstraat.

JULIAAN DILLENSSTRAAT (10).

Geopend bij Koninklijk besluit van 3 Maart 1906 op gronden der familie Van den Bergh.

Het College van 27 April 1906, beslist dat de nieuwe straat, voor rekening van den heer Lod. Lijsen aan te leggen ter verbinding der van Pelt- en Poli-teshofstraat, zal genoemd worden Juliaan Dillensstraat, ter nagedachtenis van wijlen den beroemden Antwerpschen beeldhouwer.

Juliaan, Hendrik Dillens werd geboren te Antwerpen, op 8 Juni 1849, in de St. Anna-straat. Hij bezocht de academie van Brussel, rond 1870 en behaalde aldaar den prijs van Rome. Hij was een der eersten welke met den kring «Essor» de verouderde kunstop-vattingen bekampte.

Bij eene grondige kennis van het antiek paarde hij een grooten zin voor eenvoud en waarheidsliefde. Hij was professor aan de Koninkl. Academie van Schoone Kunsten te Brussel geworden en lid der Koninkl. Aca-

De 2de kerk (1824-1932)

22

demie van Antwerpen. Onder zijne werken noemen wij de gevelversiering van het Hospice des deux Alices te Ukkel, de «Lansknechten» op het Broodhuis te Brussel, de heiligenbeelden voor de kapel te Epernay, de figuren op het monument Anspach en op het gemeentehuis van St. Gillis, het «'t Ser-claes » gedenkteeken, de « Gerechtigheid tusschen Genade en Recht », en bijzonder het « Graffiguurtje » uit het Brusselsch

museum. Dillens overleed op 24 Decem-ber 1904 te St. Gillis.

VAN PELTSTRAAT (10) en KORTE VAN PELTSTRAAT (10).

De opening der Van Pelstraat werd goedgekeurd bij Koninklijk besluit van 13 Febr. 1875.

Het College van 18 April 1876 beslist: «De nieuwe straat door den Heer G. H. Key geopend tusschen de Markgravelei en de Oude Kerkstraat zal gehee-ten worden Van Peltstraat naar den gewezen Sche-pen van Antwerpen en oud bestuurder van den berg van barmhartigheid, die een bezet van 200.000 frank aan den arme heeft gedaan».

Ferdinand van Pelt was Schepen van 1841 tot 1848, onder het beheer van Burgemeester Le Grel-le.

Het College beslist op 17 Aug. 1906: het gedeelte van de Van Peltstraat, gelegen tusschen de Juliaan Dillens- en de Oude Kerkstraat en het eindje niet doorgetrokken straat over dit gedeelte gelegen, zal voortaan genoemd worden: Korte Van Peltstraat».

ARTHUR GOEMAERELEI (10).

Het College beslist op 11 Juli 1911, de Barreellei (vroeger buurtvoetweg n° 45 «Barreelleie») te herdoopen in Arthur Goemaerelei, ter nagedachtenis van den oud-schepen der stad, stichter en oud-voorzitter van den Belgischen Drukpersbond, lettende ook op de verwarring welke de benaming Barreellei veroorzaken kan, daar er in de omliggende gemeenten reeds Barreelstraten bestaan.

Arthur Goemaere was schepen van Openbare Werken der stad Antwerpen van 1895 tot aan zijn overlijden (25 Sept. 1902).

23

BOSMANSLEI (10).

Werd, met andere straten, geopend in 1904 op de gronden der burgerlijke maatschappij A. Belpaire en consoorten, tusschen de Markgravelei en de Wilrijcksche vest (K. B. van 24 Febr. 1904).

Bij Collegiaal besluit van 26 April 1904 werd ze genaamd Bosmanslei, naar den gewezen Schepene René Bosmans, die een schepenambt waarnam van 10 Nov. 1902 tot 11 Maart 1903, datum waarop hij te Calmpthout overleed.

Naburige straten herinneren aan andere oud-burgemeesters of schepenen: Van Put, Jan van Rijswijck, Arthur Goemaere.

VAN PUTLEI (10).

Het College van 15 April 1904: «Gezien het schrijven van den Heer A. Bel-paire, namens de burgerlijke Maatschappij Belpaire en cons., dd. 12 dezer, beslist de voornaamste der twee straten geopend tusschen de Markgravelei en de Wilrijcksche vest te doopen Van Putlei, naar den naam van den gewezen burgemeester van Antwerpen». De ope-ning der 2 voormelde straten op gronden van A. Belpaire, werd goedgekeurd bij K. B. van 24 Febr. 1904.

De leien in deze omgeving ontvingen bijna alle de namen van oud-Burgemeesters en oud-Schepenen. De Van Putlei herinnert aan oud-burgemeester Joseph Corneel Van Put, geboren te Hoboken op 15 Juni 1811, overleden te Antwerpen op 2 Juli 1877.

In 1863 werd M. Van Put burgemeester. Onder zijn bestuur werden de Spaansche vestingen afgebroken en op de vrijgeko-men gronden begon de «nieuwe stad» op te rijzen. In 1863 werd de Scheldetol afge-kocht. Onder zijn beheer bouwde men den Nederl. Schouwburg, legde men het Stads-park aan (ingehuldigd op 23 Aug. 1869) en werd de goedkeuring tot de afbraak van het Zuidkasteel gegeven.

(wordt vervolgd)

24

DE WAPPER

TWEEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT

April - Mei 2019

Jan VINGERHOETS Planeetstraat 34 Bus 3

2500 Lier

Tel.: 03/4806101 E-mail: jan.vingerhoets@gmail.com

Redactie, verantwoordelijke uitgever en afzender: